Synopsis theologiæ dogmaticæ quam in suo seminario tradit et evolvit Jeremias Bonomelli

91쪽

disssuerent et perirent, cum existentialia non habeant a se, sed a Deo repetant: quare Si reS DORSerVantur, ea- . tenUS conservantur, quatenus Deus eisdem jugiter adest Suaque sapientia et virtute substentat: hoc autem nihil aliud est quam rebus providere; ergo etc. Praeterea. quis credat Deum rebus omnibus conditisse negative habere' omnia diligit, utp0le b0na: orgo omnibus prospicere debet: amor enim beneficus sest ot

Addi possent alia plura rationum m0mstnta, quae indicata a Patribus habemus. Η0c enim stabili tur: l. Ex immensitate Dei: 2. Ex mira rerum omnium dispositione

et persectione, ex Struetura corporis humani, ex e0elorum concentu, ex tempestatum c0nstanti successione,

ex vultuum diversitate etc. Nemesius, Basilius, Athanasius, Augustinus.) Sed praestat audire Thomae demonstrationem. Ιφ' q. XXII. art. 4. Omne h0num

quod est in rebus, a Deo creatum est . in rebus autem creatis invenitur bonum non solum quantum ad Substantiam rerum, Sed etiam quantum ad ordinem earum ad sinem, et praecipue ad sinem ultimum, qui est bonitas divina .... Hoc igitur b0num ordinis in rebus creatis existens a Deo creatum est. Cum autem Deus sit causa rerum per suum intelleetum, et Siccujuslibet sui essectus op0rtet rationem in ipso praeexi Stere necesse est quod ratio ordinis rerum in finem in mente divina praeexistat: ratio autem Drdinandorum

in sinem proprie providentia est; est enim principalis parS prudentiae, ad quam aliae duae partes ordinantur, scilicet memoria praeteritorum, et intelligentia praeSentium, pr0ul ex praeteritis memoratis, et ex practentibus

92쪽

intellectis c0 ectamus de suturis providendis. Prudentiae autem proprium est . ordinare alia in sinem, sive respectu sui ipsius . Sive respectu aliorum sibi subject0rum etc Secundum quem m0dum prudentia,

vel providentia Deo c0nvenire potest. Nam in ipso Deo nihil est in finem ordinabile, eum ipse sit sinis ulti-

D. II. δ' p. Providentia Dei etiam ad singula se extendit, ut luculenter lx disputatis apparet; eadem enim argumenta, quae di Vinae providentiae existentiam pr0bant, probant etiam eam ad Singula pertingere. Νolumus tamen D. Thomae argumentationem praetermittere: - loc. cit. art. ll.) Cum 0mne agens, agat propter finem, tantum se extendit ordinatio esse tuum in sinem, quantum se extendit causalitas primi agentiS . . . . Causalitas autem Dei, qui eSt primum agens, Se extenditusque ad omnia entia, non solum quantum ad principia speciei, sed etiam, quantum ad invidualia principia unde necesse est 0mnia quae habent quocumque modo ess0, 0rdinata esse a Deo in sinem cum ergo nihil aliud sit Dei providentia, quam ratio ordinis rerum in sinem, necesse est 0mnia in quantum participant esse, in tantum subdi divinae providentiae. OPP. 3. Mala, quibus h0mines cruciantur, pr0videntiam Dei excludere Videntur.

RESP. Qu0ad mala phisica, partim ab ipsis hominibus repseti debent, et partim divinitus vel permittuntur,

vel etiam infliguntur, ut boni eXerceantur, mereantur, Salventur et0. Quoad mala m0ralia, ea permittuntur, ut ex ipsis malis bona deriventur.

93쪽

Opp. 2. Boni malis assiiciuntur, malis vero hominibus res bene cedunt: nun est igitur providentia. R sp. Si providentiae ordo temporis limitibus contineretur, congedo; si ad aliam Vitam se extendit, nego. Praeterea, IDeus quandoque in hac vita malos assicit Inercede ob Virtutes quasdam naturales, quae in altera vita absque praemio remanerent. Opp. 3. Innumera sunt inutilia, vel etiam Noaeia, ni

venena etc. ergo etc.

R p. Videntur inutilia n0bis, noxia etc. et etiam quandoque talia Sunt, e0ncedo; in Se, et Semper, nego. Opp. 4. Peccatum et providentia divina componi ne-

REsp. Si peccatum penderet a divina Voluntate, concedo: si pendet ab hominum Voluntate, nego. Opp. 5. Divinam majestatem summopere dedecet vilissimarum rerum curam gerere. RESp. Tunc Deum et crealio dedeceret: insuper omnia coram De0, si divinam majestatem speetemus, viliS-sima sunt, ipsis angelis non exceptis. Opp. 6. Ordo rerum a natura pendet, Scribit Laplace: nulla igitur necessitas providentiae divinae: ergo ele. RYsP. Quae naturae leges a Deo prosistiscuntur, concedo; ab ipsa natura, tanquam a cauSa prima, neg0. Opp. 7. Scriptura docet, Deum rebus omnibus n0nprovidere. RESP. Sicut hominibus, e0nced0; rebus, pr0Πli 00ngruit, neg0. Opp. 8. Dicitur homo sibi religius, in manu consilii Sui, etc.. R sp. Ad significandam libertatem, concedo; ad ne gandam pr0videntiam, nego. Disitir Corale

94쪽

Tu s. XXXI. Deelarato praedestinationis vocabulo iamrmamus, veri nominis praedestinationem in Deo admitti debere, eamque certam et immutabilem hsse. Dem. Quam nos latini praedestinationem dicimus, graeci προοριομον, Vel etiam ορισμον nominant: unde οριζειν vel προοριζειν desinire destinare, praedesinire, praedestinare etc. Lucas. XXII. 22.3 II. 23. I. R0m. 4. IX. 8. 29. 30. etc. in sensu theologico hoe voeabulum frequentatur ad actum exprimendum, quo DeuS scientia et voluntate sua aliquid sa-ciendum praedestinat. Saepe saepius vox praedestinationis praescientiam signis eat. Sic Augustinus, De bono Perseu. c. 37. Haec Dei dona, si nulla est praedestinatio, quam defendimus, non praesciuntur a Deo: praesciuntur autem: haec est Uitur praedestinatis At; si proprie loqui Velimus, praescientia cum praedestinatione confundi nequit: nam praeSeientia mentis notionem significat: praedestinatio vero voluntatis propositum, electionem etc. important.

Patres plures et in primis Augustinus: Trac. 48. in Joan. in Enchiridion eap. 400 Prosper. lib. 3 Res m. ad cap. Gall. objeci. 44 etc. praedestinationis vocabulum tum ad vitam et gratiam, tum ad poenam et damnationem sumunt. - Bene utens et malis tamquam

Summe bonus ad eorum damnationem, quos just0 prac-

95쪽

destinavit ad poenam, et ad 00ruin salutem, quos benigne praedestinavit ad gratiam. Aug. loc. cit.)Qui usus vocabuli praedestinati0nis non aeque graecis probari videtur: Damascenus enim, lib. 4s. c. 30. dieit:

Deum omnia quidem praescire, n0n tamen 0mnia praedestinare, non enim malitiam esse vult, nec necessitate exprimit virtutem. Et nune theol0gi praedestinationem usurpant g0mmH- niter sensu bono, non malo; unde dicimus Deum

praedestinare ad fidem, ad gratiam , ad gloriam, et

prae3erre, non praedeStinare, ad pomum et mortem.

Ad culpam vero nullo modo dici p0ssunt praedestinati homines, quae est detestabilis Calvini blasphemia. Praedestinati0nem desinimus cum Augustin0 De Prae- deSt. . Sanetor. c. 0. Gratiae praeparatio. Et alibi de bono perseu. 44ὶ Praedestinatio nihil aliud est quam praescientia et praeparatio beneseiorum Dei, quibus certissime liberantur quicumque liberantur - Νeque disseri doseriptio Thomae I. 46 q. 23 art. 3.

Praedestinatio est quaedam ratio ordinis aliqu0rum in Salutem aeternam, in mente divina existens. ,- Εx hac definitione, quae communissima est, depraebendimus, in praedestinationis notione haec contineri: 4. Actum divini intellectus, quo Deus sutura omnia c0gnoscit. 2. Actum divinae voluntalis, quo gratiam et gloriam vult hominibus conferre. 3. Essectum praedestinati0nis, qui est salus electorum.

His praejactis, ostendimus, in Deo veram haberi praedestinationem ad gratiam et ad gloriam, quin inpraesenti m0dum praedestinati0nis investigemus, de qu0

96쪽

Tridentina Synodus, Sess. VI. can. 46 et 47, apertissime eam supponit illis verbis Si quis justificationis gratiam nonnisi praedestinatis ad vitam contingero dixerit anathema sit. - Conser cap. XII ubi Concilium temerariam haereticorum praesumptionem frangit, qui affirmabant etiam in hae mortali vita justificatos

posse et debere certo Statuere, Se erae omnino in numero praedestinatorum.

Uuod ad Patres attinet, omissis Clemente Alexandrino, Iraeneo, Polycarpo et Clemente Romano aliisque, Augustini et Fulgentii verba proseremus. Augustinus Ded0n0 Porseu. 23 4) haec scribit. ααα Veritatem praedestinationis hujus et gratiae, quae contra novos hereti eos cura diligenti0re defenditur, nunquam Ecclesia n0n habuit. Quod Augustinus aliis locis repetit. Fulgentius De Fido ad Petrum. 35) Firmissime tene et nullatenus dubites, omnes quos Vasa miseric0rdiae gratuita b0nitate Deus facit, ante c0nstituli 0nem mundi in adopti0nem siliorum Dei praedestinatos a Deo. Neque minus perspieue Sacra oragula loquuntur. Conser Math. XXV. 34. Rom. VIII. 29, 30; ad Ephes. l. 4. Rom. IX. li 23. Sumeit Pauli asseri e testimonium. Quos praesci Vitet praedestinavit conformes etc .... quOS autem prae destinavit hos et VocaVit.

Quod haud di melle ita probamus: qui salvantur, ideo

Salvantur, quia iisdem gratiae necessaria auxilia suppeditat Deus, eosque ad vitam aeternam perducere vult; haec autem omnia fieri non possunt quin Deus ea praevideat velit e ι operetur: verum haec 0mnia praedeStinati0nemessiciunt. Prgo etc.

97쪽

Paucis: si quis praedestinati0nem infitiaretur, ipsi et aeternitas esset neganda, et Voluntas, et praescientia Dei, ipseque Deus negandus laret. Ergo etc. Hoe autem fidei dogma et hanc philosophiae veritatem placet verbis Thomae demonstrare et illustrare: Ι. q. 23 art. 4. Omnia divinae providentiae subjacent ad providentiam

autem pertinet res in siniem ordinare, Finis autem, ad quem res creatae ordinantur a Deo, est duplex. Unus qui Oxcedit proportionem naturae creatae et sagultatem. . . alius autem sinis est naturae creatae prop0rtionatus, quem scilicet res creata potest attingere Secundum

virtutem suae naturae. Ad illud, ad qu0d n0n potest aliquid virtutae suae naturae pervenire, oportet quod ad illud transmittatur, sicut sagitta a sagittante mittitur ad signum. Unde proprie loquendo, rationalis creatura, quae eSi capax vitae aeternae, perducitur in ipsam quasi a Deo transmissa. Cujus quidem tranSmiS-sionis ratio in Deo praexistit, sicut et in eo est ratio ordinis omnium in finem, quam diximus esse providentiam. Ratio autem alicujus siendi in mente actoris existens eSi quaedam praeexistentia rei siendae in eo. Unde ratio praedictae transmissionis creaturae rationalis in sinem Vitae aeternast praedestinatio nominatur: nam destinare est mittere. Nihil lucidius hac demonstratione.

D. II.*' p. Praedestinatio est actus divinae voluntatis et intellectus, ut supra monuimus; quamvis igitur esseγtus in temporege quatur, praedestinatio aeterna, immutabilis, infallibilis osse debet, ne ipsius Dei naturam et persectiones penitus destruamus. Thom. ibid. art. 6.)

98쪽

Quod et citata Scripturarum testimonia stabiliunt, quando praedestinationem et electi0nem di eunt laetam esse ante mundi constitutionem. Eph. I. 4 et regnum paratum electis a conόtitutione mundi. Mati. XXV. 34). Quibus l0euti0nibus praedestinatio aeterna et immutabilis ot ideo in salsibilis essertur. Conser etiam Ioan. X. 27. 28. ubi Christus declarat se ovibus suis vitam daturum,

et subinde testatur: et non peribunt in aeternum, et non rapiet eas quispiam de manu mea.

C0ROL. I. Praedestinatio non est aliquid in praedestinatis, sed in ipso praedestinante Deo, ut explicat Tliomas l0e. cit. art. 2.C0noL. II. Praedestinalio non dicitur respectu crea-lurarum irrati alium, quia capaces non sunt illius sinis, qui tacultatem humethae rationis emedit sart. I. ad 2). Cotius . III. Praedestinatio convenit angelis sicut hominibus. ibid. ad 3).

COROL. IV. Numerus praedestinatorum sterius et delerminatus esse debet etiam muterialiter, ratione eleetionis sti desinitio nis cujusdam, inquit Thomas. ibid.art. 7.) Totum legite articulum. Tura. XXXII. Fide tenendum est, neminem citra speetalem revelali 0nem, certo nosse se esse praedeStinatum.

Dem. In directe id desinivit Tridentina Synodus Sess. VI. cap. 42 et can. l6. qui sic se habet: Si quis magnum illud usque in sinstin perseverantiae donum eum quo necessario praedestinatio devincitur) se certo habiturum, absoluta et infallibili tertitudine dixerit, nisi h0e ex speciali revelatime didisserit, anathema sit. Quo cau0ue ductrina Calvini conficta suil, qui dicebat,

99쪽

justificatum teneri ad credendam de fide sui ipsius pira,

destinationem.

duae verba desinitionis Tridentina syn0dus excerpsisse videtur ex Thoma luc. cit. Art. I. ad 4: et sex 4ugustino de Correptione et Gratia C. 43. Dst bono PerSev. e. 13. - Conser Scripturae testimonia: Rom. XI. 20. ad Phili p. II. 42. R0m. XI. 33, 34. ete. quibus discimus, timendum rase, galutem eum timore et tremore jubemur operari, divitias sapientiae Dei, quod spectat ad gratiae distributionem, investigari non posse ele. Denique: actus praedestinationis est aeternus, Deo proprius, et e00perati0nem praevertit; quis igitur illum cognoscere potuerit, nisi ipse Deus patefecerit Neque e0nvenit, ut omnibus homibus manifestetur ut Thomas. pr0bat l0c. cit. Tum. XXXIII. Fide tenendum est,' praedestinationem ad sidem et gratiam bonae vitae Fulgent. de Veritato praedest. lib. III. l. 5), tamquam ad media ne en Had gloriam, esse plane gratuitam. Dem. Deus potest praedestinare: l. ad gloriam: 2. ad vitam bonam 3. ad fidem et gratiam etc. ut quisque intelligit: praedestinatio ad gratiam, ad vitam bonam, ad sidem rationem haberet mediorum prae gloria, quae est sinis. Ne c0nsusio oriatur, in praesenti, praedestinati0nem ad gloriam seponamus, et demonstremus pra0destina' tionem ad sidem et ad gratiam bonae vitae non esse ex praevisis meritis, sed prorsus gratuit .

Verumenimvero Paulus docet sRom, III. 20 24 273 IV. 4 ) IX. 32 XI. 29 35 etc. in gratiam non eme ex

operibus quae sedimus n0s; alioquin gratia jam non

100쪽

esset gratia: dona Dei et v0cationem esS0 sinu poenitentia: homines justificari et salvari gratis per fidem, inimicos esse Deo, et natura filios irae, nihil ex se habere, de nihil0 gloriari p0sSe, omnia accipere etc. Si igitnr sides, gratia, et justificatio gratuito dantur, ut, data opera, stabiliemus in tractatu de gratia, procul dubio, et praevisio seu praedestinatio, qua Deus vult

gratiam, fidem etc. conferre, dici nequit b0norum operum essectus, et idcirco est prorsus gratuita.

Adde: Scriptura passim edoeemur, h0mines Salvari per misericordiam Dei, ob benignitatem Salvatoris, ob nimiam charitalem Christi, secundum propositum V0luntatis Dei etc. ergo sicut fides et gratia bonae vitae est ex misericordia et bonitate Dei repetenda, adeoque penitus gratuita, ita et ejusdem gratiae et fidei decretum gratuitum credi debet. S. Th0mas praeclare disputat: I. p. q. 23. art. 5. Potest considerari pradestinationis essectus in communi, et sic imp0ssibilo est quod totus praedestinationis esseetus in communi habeat aliquam cauSam ex partB D0stra; quia quidquid est in homino ordinans ipsum in salutem, compraehenditur totum sub esseetu praedestinationis, etiam ipsa praeparatio ad gratiam. Neque enim hoe sit nisi per auxilium divinum. Cum igitur non sit in homine causa movens vel determinans praedestinationem Dei ad gratiam, patet, eam eMe gratuitam.

Deducitur ex damnata tum Origenis, tum Pelagianorum doctrinae illa dicebat, homines praedestinari ob merita in altera praexistente vita acquisita: isti defen-