장음표시 사용
151쪽
stitiam incidere, quoniam cerebrum prestigeratur s&cum eo spiritus ipsi, & cordiS temperiimentum,cuius membri passio est msstitia. Cerebro enim cor l. cile compatitur. Si uero loquamur de iis, quorum affectus ab atro, nigrove humore pendet, alia insu-- per de caussa tristes, ac moestos comitiales evadere a nobis asseri potestisnam de comitialibus a tali humo- f--n re dicendum est, quod Hippocrates de melancholicis , Si timor ,& moestitia longo tempore perseuer uerint, ex eo melancholia significatur. Quandoquidem,ut iam factae melancholiae timor,& moestitia manifesta sunt symptornata, ita uenturae iam iam epilc-psiae, cuius caulla sit melancholicus humot, possunt, esse inna, p sertim vero si ingrauescant. nam hu; us generis episeptici sere semper timent , ac metstitia quadam praeter caussam ,& rationem excruciantur , qui propterca etiam soli tudincS amant, ac deserta laeca persequuntur, melanchQlicorum more, vi Bellcrophontem melancholi vino correptum otiinfec L. se constat, de quo, ut citat Aristoteles , poetaru prin
Uerum adhuc explicata caussano est, ob quam Udom sti cernuntur epilepsae melancholicae ostioxij.Aucadem quae & pauoris a Galeno afferture est enim timor quindam veluti tristitia suturi mali , tristitia vero iam praesentis aut cum omnino imminere praesentit animus, ut epilepticis.contingis. Galenus autem p uorem ijs, quorum cerebru,vel ab humore,vel otiam
vapore nigro tentetur euenire tradit, non alia ratio
ne, quam pueris accidat in tenebris expauescere eui in natura tenebrae timorem uniciunt omnibus , ve
152쪽
Nostra lux securos omnes efficit. Melancholicis ve- eo, quo' nomine,tum proprie dictos melancholicos , tum etiam epilepticos ab humore melancholico factos intelligimus, vel in ipsa splendida luce patiores
contingunt di nam sedes animae ab eo. humore nigro ita afficitur, ac si locus omnis tenebros PNistat. Sa- ,. dectust
ne, inquit, quemadmodum externae tenebrae Omnis MLEi . bus fere hominibus pauorein inducunt, sic atrae bilis Am .color mentis sedem tenebrae more obumbrans tim rem gignit.' Contra quam Galeni sententiam obij-eiunt fere omnes Averrois locum, ubi scio lutur. Et 3.eolr.eM. qui dicunt quod an ma terrctur propter humorc me lancholicum nigrum, sicut terretur homo in obscuro dicunt verba cantatorum. Quibus verbis derridet
caussam metus, & moestitiae, quam Galenus colori adst ibere videtur, argumenta. in medium adfert, inter quae illud contemnendum non est, quod vid licet color nihil efficere potest, nisi sentiaturi non est enim efficiens qualitas, sed solum potest instrume
tum sui sensus alterare, alterandoq; dolorem,aut vo-1uptatem inferre. Ergo nullo pacto humoris ten brositas metum pariet, aut mistitiam , disi sentiatur. Vnde nec etiam lumen exiesnum 'uo exemplo ut tur Galenus nec tenebrae contrerant, nisi videantur. Qitare nigrities melancholici humoris illorum symptomatum caussa statuenda non est, cum non senti tur. Anima enim non videt ea, quae in corpore,nec ab ijs moliretur, sed ab in , quae extra visibilia occurrunt. Vt nemo enim se interna cerebri intueri experitu ita nec profecto colores intuebitur. Itaq; Auer-roes praedicta symptomata non colori, sed intempe rivi cerebri frigidae, ac siccae restit accepta. Resim dent aliqui Galenum ab Auerroe nequaquam ea ia
153쪽
re dissentire,sed quandam attulisse similitudinem,ad
caussam ostendendam, cur mala complexio frigida,& sicca ab humore melancholico faciat haec accide tia magis, quam ab alia caussa. Alij vero, &, ni fallor, probabilius affirmant, spiritus animales, quibus anima pro instrumento utitur ad suas obeundas opera tiones, suapte natura lucidos esse debere. Ab humoris ergo nigricie obscurato spirituum splendore,mens deprauate mouetur, vitiato sibi proprio instrumen to . Ideo etiam Avicenna dicebat melancholiam,Cu vhφ' ius passionis propria symptomata sunt metus,& mTstitia, fieri permutato spiritu splendido ad tenebras. Sed rursus oritur dubitandi locus, cur scilicet pauo ris, tristitia'; caussam in cerebro collocemus,cu sinteordis, non cerebri passiones. Dicatis illas ex opsen ione mali originem habere, spiritumq; denigratia mimaginationem deprauare, ita ut mali iam praesentis,
di venturi opinionem excitet, ea ratione metum, ac tristitiam inducere. Hac ergo ratione sit,ut com tialium animos non modo mistitia, ut Aegincta reis fert, sed etiam metus paulo antequam ab inacerba tione adoriantur summopere angat. Quod intellis
gendum est de comitialibus, quibus non a pituita, sed ab humore nigro malum oritur .
154쪽
Enarrantur catera silva impendentis epi- sepsia per esentiam , in antecedenti lectione omissa. Lea XXIT
v Eliqua imminentis epilepsiae signa, quae in
antecedenti lectione pnaeterinissa sunt,quo.
rum nempe causssene prolix'or dicendo euaderem, minime relati suere, hoe mane prosequim hi in animo versatur. Quare signu,quod nunc princeps in ordine nobis sese examinadum offert, est e rum,quq iuxtisunt,obliuio,cuius quidem signi causesa, etsi percipi omnino positi ex abunde supra narra- Ub.ia . tis, ubi rationem qu ebam, cur hoc morbo detenti fatui sint, ac immemores, nihilaminus de eadem hic
pauca 'usdam ad ijciam. In corripiendis ergo comitiali Umplomate, obliuionis mussa statuenda G,
stigida cerebri intemperies,quam ex pituitosi,nigriave humoris copia cotraxit. Hic etenim animi aeis nes veluti torpescere facit. nam frigus nulli iuncti ni earum, quq humanum corpus regunt,atque gubernant ex usu euadit, pr cipue vero animales adi iones segniores essicit, ut exanimalibusper frigora desitescentimus, ac medicamentis, cibisve natura frigidis assumptis discere aperte licetia verum priter frigidam humida quom cerebri intemperies memorandi potentiam labefactat, quς si una rungantur,& vehementer intendantur soporem, stuporemq; inducunt, nedum rerum mox perceptarum obliuionem. Unde si obliuio de repente hominem inuadi ac diutius perseuerer, non minusac ephialtes comitiale sympi
155쪽
In lib. de Insom fi .epid. di ii .dehu morib. In de som. divi g. Mirabiles ex insom iniis rixatinctiones nafflat Alexander ab Ale- andro in Dieb. n.
Lectionum de Epilepsiam a suturum prefigit. Ideo Avicenna. Et sciasζin quit, quod quando incidit cum sanitate a gritudine
nunci t cerebri sortes apoplexiam, opilepsiam, & te thargiam . Sic nuper factu est, ut sexagenarius qui dam vir ex non ignobili familia oriundus, qu i mecusaepius de amissa memoria, ac dolore quodam graui talis sensum inferente circa occipitis partcS conque rebatur, de repente in attonitum morbum inciderit, vitamq; cum morte dicto citius mutiluerit. Turbulenta insomn ia cpilepsiam prςsagiunt, vel Hippocra te auctore, qui propterea etiam non uno in loco tra didit insomnia qualia quis viderit spectandum ambis esse. intelligit autem insomnia vocata naturalia, iquae quidcm, utpote passionum animς,& corporis in dicia, a medico contemplanda esse Aristoteles P -.didit. H c enim, ut humori dominanti analoga, ad morbos curandos non parum sane auxit j pretitant. Ab illorum nanque obseruationefatis probabilem de morbi qualitate coniecturam inire, & qui humores intus lateant, qui* ipsorum sint defcetiis, aut exup ranris dignoscere soleinus. Ita Galeni tempestate
cuidam, cum inter dormiendum crus alterum sibi factum lapideum visum soret, praeter omnium opinio nem crus illud paralysi Obtorpuit. Turbulentu vero insomnium epileptici affectus idcirco nuntius cst, quia multitudinem vaporum in caput expirare mamnisoste ostendit, kquitatis quidem inordinatS, ac tu multuose in cercbro vagantibus imagines obturbantur, confuseq; mouentur, cuiusnodi sunt sebrientiu ,& corum, qui se multo vino ingursitarim, insomn 'a. Talia quoque pueris contingunt, iisq; praesertim quinatura sunt helluones, quando ventriculus sentiendi quidem vi pollet exquisita, sed imbecillitate naturali
156쪽
laborat,& in eo cibus corrumpitur . experientia tamen, iron in puerulis solum, sed etiam itate persecta, α grandi hominibus horrificas per somnum imagi
nationes fieri obseruatum est. cum & multi,& vatiosi humores ventriculum, & ipsius os praecipue grauarent, atque morderent. Rei autem, de qua loquis enue, caussam cum Aristotel aquarum exemplo, pa-lcfacere possumus. Quemadmodum enim simul Chra, quae cernuntur in aqua immota, integre,& clam
re videntur, ex quo UatCS,Ron sum adeo informis, nuper me in littore vidi. cum piae dum ventis staret marara . Quae vero commota aqua apparent mutilate, & conis
fuse cernuntur. Ita profecto si a vaporibus, aut pa cis, aut omnino placidisimagines moueatur, semnia tum quieta fiunt, veluti turbulenta, monstrosa, ac diis orta, ubi a vaporum multitudine sursum in caput elata agitantur. Haec igitur insomnia, si alicui s pius eueniant, epiIepsiam nunciare ex iam dictis fit rati ni consentaneum. Capitis dolor si diutius aliquem, nedum comitiali vitio obnoxium acriter striat, ii psiam accersit , ut non modo signum, sed etiam cauGsa huius aegritudinis esse possit; Dolor enim caput totum adeo afficit, imbecillumque reddit, ut naturales nol- . . eius vires prosternat, quibus deiectis, permagna superfluae humiditatis copia in cap te cumulatur, quae Α ventriculis impertita comitialem parit, ut etiam aliis εznida quando apoplexiam. Verum eapetis dolor,qui epi- is'. 'να lapsiam primogenio cerebri assectu constitutam a
tecedit, a plethora seu plenitudine oritur,ut inde eli-α::li
ci potest, quod talis dolor grauitatis sensum inuehit, valentita ea quem perientire epilepticos a capitis repletione unus pista Li
quisque nouit, ac Paulus etiam testatur, dum addit, zz: S eiusq;
157쪽
eiusq; repletio continua. Quia tamen Qui a*e iturdine infertur dolor, pcr se tortis admodum non est, qualis a con, kialibus petientiri aliquando sole diei forsitan potcst , nona copia solum humorum gigni, sed a frigiditate simul humorum copiae adiuncta. Permagno ct am capitis dolore excruciari visi sunt epile mici ab absci sit; AEc I aliquo alio v stio in cerebro exiit ente. Cuiu rogratia liceat mihi quaeso hoc in loco pati lil per immorari, ii istoriam; i uuenis,ad c ius curationem accersius ipse fui, in apertum breuibus proseri e . . Anno igitur proxime elaeso ir quida in artate florenti constitutus, post acerrimum dolorem, quem in capite circa musculi temporarij sinistrae partis regionem diutius pertulix, in miserandos epialepsiae insultus, quales ego nunquam v idi, aut audiaui, prolapsus est, ut vel octo supra viginti vicibus,die ante vi gesimam quartam,susillifatat is fuit, a ta horrifico symptoma;c aggrcssus fuerit. Quo emPrtuo cum caput eius secandua consangui' eis exorisieri, vocatus est Iacobus a Vidua Francisci I . cuiusqu inta sit ingenij acies, ac in rebus ad anat'inem spectaritibus ruta n*μnt v tim e Veneti medici. Hic a tem diligenter capitp r. ser*N,statim ad membranas carnis portionem coniungi , adhaerescereque; ablata autem pia me ninge deprchendunus cerebri substantiam subter membranarum coalitu evidens satis a scessus initium pari. cx quo tetrum aliquem vaporε in cerebri ventres penetrasse rationi consentpneum fit, cuius caussa epilepsiam per consensum ab ea par se incurreret . nulla enim sere humiditar in ventricu I,
158쪽
Iis reperta est, exiguaq; admodum , cum decidebat,m Ore spuma exibat . quamuis magnis insultibus, me vidente, concuteretur. Hinc fortasse dolor illedi
turnus, vitio potius membranarum, ob inter natum
callum, quam vel ob plenitudinem humoriam,vel aliquam frigiditatem in cercbro existentem, gigne-hatur. Vtcunque tamen sit de eaussa doloris, sat est Nobis iuuenem patientem; post accibum capit s d lorem,in comis ala malum ineidi ει, Malis capitis dolor perseverans epilepsi im praesagiremerito credistur, quemadmodum eriam eiusdem membri repletio continua, in qua quidem ab humorum copia grauari caput ipsumi significatur. Repletio enim matorie praesertim pituitois, aut melancholicae, qua inter hi mores nulla grauicit, ponderosiorve exi sitit, sensum grauitatis assert, a qua in comitialibus dolorem plerunque fieri dictum est. Continuae vero repletionis caussa, capitis videtur esse imbecillitas, propter iani vel ex leui occasione abundE repletur humor,hus, aut ibi genitis, aut in illud tanquam imbecillam partem tranimissis. ob quam plenitudinem fiunt grauitates tendonum,repletioneS, ac distensiones vena i.dectus ηιrum colli, hebetudines, atq; vertigines, quae omnia epilepticum matum anteire tradit Aretetus.ob irac, iam maxime pallor faciei. Ex cutis colore praepo, dentiscuiuslibet humoris speciem deprehecii docuis ante omnes Hippocrates, post quem Galenus haec
protulit uerba. At uero ex humoribus, qui redundet cx colore licet ebriijcere. Color enim in cutem Ri-vςnimilis c florescit humoribus contentis nisi intro rcssi
xerint. Quorum quidem imitatione Avicenna, Mix- : pii a 3-iti, is a it,colores mixtos quoque pmseferunt hum res,o is superat, cuius color i uperior est . Colorem, S a autum
159쪽
..... ' autem intelligimus cum Galeno,quem totius corporis habitus millis maxime partibus, quae prinaae ocu sis subijciuntUr,rep fientat. e facie vero imprimia de uniuersi eorporis habitudine coiecturam inire so- emus, ut etiam de omnibus, quae introrsum in aniamo latitant, i deo non temere additum est a Paulo, fa T. eiei, iuxa illud H ippocraticum, oculi ut valent,sic &ἰρ 'π' i uniuersum corpus. Quo respiciens ego quoque m dam in capite mearum Ephemeridum,quas olim,antequam grauiora medicinε studia degustassem,in lucem em i fi, pudoris sedem in vuItu,& proen im in
culis collocandam esse demonstraui. In facie enim , quae in internis negotiantur, veluti in quodam spoculo repraesentantur, animaq; cum totum sane corpus teneat , in faeie multo euidentius se prodit. Sic enim cordis affectus iram, timorem, mistitiam,& hilaritatem pars iIIa declarar,ut non citra rationem h - . mani corporis platea vocetur ab Ecclesiastico . in ea nanque senseum omnium instrumenta Demassint, omnis , adsentientem animam pertinens negoci tiO eIucescit. Quare Pythagoras auditorum animos, di ingenium ex vultu conijciebat . cuius partis mutationes medici in morbis diligenter intuentur,notaq;
omnibus est H ppocraticae faciei de scriptio. Si emo,
ut redeat oratio unde digressa erat, eo Ior N praelertim faciei deliresc&em prodit humorem,pas idus s ne, qui solet esse excandescentium color, biliosum, quo ira, significabit. Inter humores enim bilis sola. crimum illum, ac pes Iidum colarem praesesert , quε Galenus fien vult ex permixta aquola excremento passida, di amara, dismabile . nempe flavus color quantum a rubro in albiorem secedi, tantum a sano
pallidus. Iicet eidem Geseno. auabilis nonnunqua
160쪽
paylida dicatur. Comitiales igitur cum iacie palleat an iramq; prorumpant, bilio humoris praedominiuhabent, merito cuius in hoc symptuma incurrunt Id quod superius disputatis omnino reclamat. An quod,
ut ex Galeno colligitur,non quivis in cute essiorestes de sanit. Dior praedominantis corpori humoris nota existit '' '' '' sed tunc solummodo fuerit, eum nec ambientis vi Ientia calidi, ista idive, nee vlla animi substaffectio. ob haec enim vel in cutem violentius irruunt humo. res, vel intro se recipiunt, ut qui color tunc in cute cemitur nequaquam inspici debeat a medico. non enim semper vera dicunt colores. Vnde etiam pediperam nonnulli de simplicium & compositorum meis dicaminum facultate,ac viribus argumentum a colo. Te ineunt, existimantes quae medicamenta alba sunt, refrigerandi vim habere, quae vero nigra calefaciendi . nam contrarium in plurimis animaduerti licet,ut in albo pipere, calce, & veratro albo ex una, niue,c russa, & lacte ex altera, quae simul omnia coloris sunt candidi, viribus autem vel maxime pugnant, quam pugnantiam sensus ipse dijudicat, ut exemplo niuis, m a .udi calcis docuit Galenus. Quamobre ut color haud semper vel u d cit ijs,qui aut alicuius humoris corpori praedominantiri aut etiam medicaminum tam simplicium, quam eo inpositorum naturam inquirunt, ita
pallidus faciei color in iam iam passuris epi Iepticam
inuasonem, non biliosi humoris eorum corporibus . praedominantis nota euadet, sed alia potius ex eatilla fiet, ob iracundiam scilicet, inqua, prae sanguine ad intima, & cor imprim is reuocato, facies de color re. manet, pallidaq; improprie vocatur,quod fortasse voIust Paulus, nisi aliquis contendat in iracundia bilem effervescentem similem sibi in vultu colorem induin