장음표시 사용
81쪽
Haec aute remoueri non potest , nisi dignoscatur. Qua In li dire merito scriptum reliquit Hippocrates: Medicus qui sustecerit ad cognoscendum, idem suiscerit ad sanari- , . dum. Priusquam tamen ad internas emcientes huius aeectus caussasne ipsum accingam,uniuersalior pa- lam facere decreui, in quibus tadiu progrediar, quandiu summa huius morbi caussa deprehendatur. Sum- .physite . mam uoco oristotelem 1ecutus, civ forisne astect uattingit, sellam me flatam. Reliqua enim tria causi rum genera, quae Aristoteles iustituit, naturali relinquam, effectricesq; tantum, quae sol ad curationis modum dignoscendum salix esse creduntur, omni studioi,gris,se. purcurram . Nam & Leonicenus testatur esse Galeni Pt, consuetudia cin per caussam simpliciter, efficiente ta tum modo intelligere. Illud quidem verum est huiusi modi caustes materiales etiam esse posse. nam ut furit subiectae qualitatibus deferendis , materiales, ut immpediunt naturales effectiones, essicientes erunt. Eas veteres in contumas, & antecedentes partiti sunt.
Od si Galerium caussas omnes expendere aliquis hijciat, dicatur id semi eruero lotum in medicinae theoria , seu contemplatione, vix autem in therapeum lica , .ut fecit Auctor libelli de renum affectibus, Per medietnae vero theoriam illud in hoc loco intelIigi v lim, quod alio nomine physiologia vocatur,quae humani corporis naturam ex professo exponit, in qua gerie ra Piatuor causarum expenduntur. Ad rem. I r .mis igitur diluendum a nobis est,an in Deum reijeterlada sit epilepsiae caussa, ut ab co semper tale gerius morbi hominibus immittatur. Fuere enim,vel Hippo in
iis tempestate di modo illius inliber,qui de lacro mor ho inscribitur qui epileptici morbi lavit iam,magnitu
dinemq; qua c erorum morborum naturam longe su perare
82쪽
perare videtur, animo menteq; voluentes,ad iram Dei ita illum referebant, ut non medicinalibus auxiliis, sed expiationibuS curari posse autumarent. Quae opinio, eodem Hippocrate auctore, non ulliunde inia ex lenoratione naturalis epilep causi, ortum habuit,quae tamen etiamnum hodie inimilis vulgo videtur, mquod morbus multitudine ἡ& Mehementia 1ympio m
tum mirabilis sit, di ab aliis longe diuersus; cuius ais
ctus ot go, inquit Aretaeus elim mirabilis,& p ter ho- Li . . . minum optiuonem sit, flagitiosis hominibusῶ Lana Immitti nonnullorum opinio fuit. Uerum quia Luna oris italem affectionem putant, alia se ratione tuentur; ob quam etiam ad rei naturam multo magis accedunt. Non modo autem aegritudinem hanc, sed alias etia ab Irato Deo nobis obscaene viventibus inferriquida exi it imant,licet eas potitam umquae latenti qualitate,a totaq; , uti Mocant, substantia corpora nostra corrupunt, . quorum sententiae fauet Avicenna dum scribit, epidemia a Deo propter peccata immitti ,&Celsi auctori- Libi. ea. tate Homeri, a quo disci posse rotomorbos tum ad ira Deorum immortalium relatos ab ijsdem opem posca solitam. Insuper eκ sacris literi quarum auct ratas nobis instar omni ui effod prim deprehen ἔditur morbos ab Omnipotenti Deo hominibus immitti. Vnde in libro Paralipom. lagituriIoram Regem , 3 ς
quod populum a Dei lege auertit, fiatreaq; suos occi-ιt,ψm ipso Ra volente, correptumesse alta ansuore Insanabiu, quo tandem ad tabem, interhumq; ded
Mus est quaplures alij inadductis theris recensentur, qu ibus a Deo immissis sunt aegritudines, quos ego bicultatis ergo praetermitto. Iure igitur Ecclesiasticus a ς'ΤΤ' 'ui delinquit in conspectu e ius, qui fecit eum, incidet in manus medici. Non est in ciuitate malum, occia
83쪽
Prometa , quod non iecerit Dominus. Quamobretilia ex peccatis, Deo ita permittente, morbi nascuntur, ut&aliae Oinnes miseriae. Spectant huc verba illa: Ego Dominus formans lucem, & creans tenebra , faciens pacem,&creansmalum. Dominus noster; et, quem sanauerat, dixit, Noli ampliuspeccare, ne deterius tubi aliquid contingat. Ad hanc ipsam in morbis occubi
. pros. . tam caussam respexisse Hippocratem nonnulli arbitran, tuti diun sic scriptum reliquit. Et si quid in morbis diis uinum habetur, illius discere prouidentiam medicum
oportet . Vbi per diuinum haud eam aeris' condae nem, quae ex calido, frigido, humido, sicco modum e cedentibus prouenit, sicuti Galenus enarrat , sed suquod aliud illa acris conditione longe,laxemptat staristius inmere: Hippocratem affirmanti, nimis ivpiri tatem quandam mortafipam hominibus ignotum p situs, soliusqῆ Dei arcianae menti tes sata , quae ab eo , a dem ad scelera humana infrάn cnda Rstiterum. Deus ergo morborum caussa. An ab eo solum erit petenda sublauatio medicorum auxilijs neglectis . Quotidio
inmenvidemus aegrotantes multos iam iam morituros
mirabilix ar iastragio Orei faucibus eripi, acuit Loeo et o li spiritu donari, Praeterea Ecclesiasticus ipse testatur medicum creatum esse ab Altisiimo, hortaturq; aegri L t tantes in infirmitatibus dare locum medico, quoniam eius opera spm necessaria. Apud quem parster , non τ.anet. me' secus ac praecepit Galenus, laetuminitis ορο Τris in edendo multum, surge,&evome,& non adducet corpori tuo infirmitatem. Quibus uerbis significat Deum uelle a morbis hominem liberari per hanc nobi- Iissimam artem yqua in humanae salutis custodiam, aereparationem creauit. Quid igitur statuendum est haeia μὰ Proindubitato habetur apti 1 omnes Deum esse
84쪽
primariam caussam, a qua coeterae pendent, nihil , lita
in mundi machina fieri, aut moueri citra prim i minuentis voluntatε. Etenim Dei nutu gubernantur omnia; euinq; propterea singularu rem effectorem unus. quisque, cui sana mens sit, agnoscit, ac profitetur. Sic enim entia omnia, nihil aliud esse, quam Dei stientia dicebat Themistius, cui & Averroes assentitur. Ita pariter de Deo sentire Hippocratem asseumabo, dum a.de Mima. cuctarii rerum humanarum caussam ad Deum referendam monet, nec non cu dixit, A medicis uniuersa ne natariis Deo attribuenda. Vcrum secundas caussas produxit, 'et' miniquas etiam ita disposuit, ut proprioS motus agere per- ': ω ψmittat, quibus similiter uti ipsum manifeste apparet, quoties aut in vindictam, aut salutem morbos immittit. Sie enim Tobiam hirundinis stercore excaecauit, Tob. e.,.&cui paulo post visum restituit, praescripto ex felle piscis collyrio, quem piscem illum fu isse nonnulli arbitrantur quem callyontinum Graeci appellant, de quo Galein simpl.
nus, & Plinius verba fecerunt. Quare medicus, qusi, e. ιν. '' ut medicus ultra elementa non quaerit, a secundis caussis tantummodo aegritudinum originem petit, non ne
gans quandoq; Deu ad scelera humana punicnda morbos inser re,ita tamen ut absque naturali cau ssa illud noefficiat: qui medicus propterea circa proximam naturalem caussam potissimum uersatur,qua ablata,mo bi etiam e medio tolluntur. Vnde Avicenna de melai cholia pertractans in apertum quaedam affert, quae hic libenter appono, quoniam ad rem nostram omnino faciunt contra eos, qui a Daemone comitialem in Orbum , suscitari contendunt, ut frustra medici Iahorent circa inaturalem eiuscausam. Quibusdam, ait, medicinum res, visum est quod melancholia contihgata D onio ed' nos non curamus cum physicam docemus,si illud co
85쪽
tinui a Daemonio, aut non contingat , postquam diciamusquod sim in gar ὰDaemonics tunc contingit, ita ut conuert camplexum irima choleram nigran sit caussa eius propiaquai cholera nigr- deinde sit caussa illius Daemonium, aut non Daemonium. Morbi igitur
omnmmeassententia, nedum melancholicus , aut epialepticus, quoties humanum corpu&ὐ vel iubente Deo, in diui naruriae caussam libbent unde gignantur , qui aliter statutant e medicorum numero sunt dispungendi . . Nam prieterquam quod artem medicam nobisa Deo traditam e medio tollunt, in leo etiam viden-mrversari errore, cuius Moysen Galenus ut physicus insimulat. de pilorum enim generatione, immo rerum omnium natura ille, ut diuinus homo potiuS, qua phrsicus discurre in Deu semper caussa reserebat . c
ius vitii maiori cum ratione Epicurum quoque ide Galenus reprehendit, qui omnia in materiam re ijciebat, secundis caussis posthabitis, in quibus ea quae fiunt Iuas habere rationememini dubium esse potest. Non deerunt sertasse, qui ontendant eatenus morborum causissa in Deum vocari, quatenus una cum caussis secundis,
ut ad quamlibet actionem praestandam, ita ad morbos gignendos actu concurrit, quemadmodum unanimi ter asserunt Theologi , unde quorundam philosopli rum dogma emanauit secun das caussas non agere, nisi actu concurrente prima, Woprieque ac simpliciter causes 'non esse, semivirumenta primae causis dumtadiat,
veluti arbitrati senti Platoni cis quorum sententiam videre est apud Simpliciarm & Gardinalem Bessarione contra Plat: cal n latorem . Verum ita philosopharistium opinioni nune adquiescunt Peripatetici in . remes Deu suis legibus descripssse naturam, ut externo ducenonindigrad, qui Propterea naturalium est r ctuum
86쪽
ctuu caussam dici Deum noluimunt Et secundas caus. sas proprie, & absolute tales appellant, quia licet a prima caussa dependeant, ex quo Platonicis caussarum nomen eis non absolute concedet uvisum cst, in suo nihilominus genere perfectam obtinentis sic vocant a caussalitatem. Quare ab his a gritudinu .no tam or
go, quam medela a medico est indaganda; illud quidem obliuisci non debet, arti nolim usque adeo fidendum non esse, vitora spes salutis ineta posita sit . quem admodum enim Deus in morbis inferendis caussis uti tur secundis,&pro eorundem curatione ad medica instrumenta descendere non grauatur, ita & nos una cliaegrotantibus ipsis a Deo semper, est ante omnia Opem poscere dcbemus, co magis qui ut MesuPscripsit, so- Inprol. lus Delis languores sanat. Sic enim Gal. votum vovit in ii. deI
Aesculapio, a quo seruatum se mortalia postemate la- r 'r 'borantem fatetur. Et Plin multifaria ab oraculis medicinam peti solitam suo tempore refert. Ita cina Stra- Lib. . bo aduersa affectos valetudine in Epidaurici Aescula pij templo pernoctare solitos affirmat. Alioquii neque medicus, nequc aeger optatum finem consequentur,
exemploq; sint nobis Ezechias,& Asa Reges, quorum prior, Deo ita iubente, sipatus est ab Maia admoto eκ . . ,- caricibus cataplasmate, de quo fit mentio lib. R OF ad hunc modum: dixit i; Isaias, afferte massam fi corti, quacum tulissent,& posuissent super ulcus eius,curatus est: Posterior aute ex ingenti podagra dolore, a quo prius
circa triennium excruciatus fuerat, vitam cum morte
mutauit, quia, ut legitur libro Paralip. ncque in infimo is. mitate sua quaesiuit Deum, sed magis in medico tu arte confid . Hippocrates tamen cudi,tit: Si quid in more bis diuinum habetur illius duceretprouidentiam m die um oportet, vix adduel possum, ut credam illu d D
87쪽
uini voce quidqua aliud ab illa acris condition citius iis eodem multis in loci&fit mentio, significare, ut nos recte admonet Galenus, dicant quicquid velint Ma- nardus, Fernelius, Valeriola, alijst; moderniores auctores, quorum accerrimum iudicium ut non contemno, ita nec Galeni sententiae antepono. Hanc ipsam opinionem eo libentius amplector, quo video Hippocratem nullibi aegrotationum caussam in Deum re-- si istae Ηἔν dere. Immo in eo,quem de sacro morbo scripsit,com- , mentario quamplura laguntur ad eorum sententiam conuellendam, qui in Deum morborum caussam miseciunt. Vbi etiam illos summopere increpat, qui diuinum idcirco morbum epilepsiam vocant, quod in se diuinitatem habere cogitant,cum tamen nulla in re diuinior alijs existat, sed naturam habeat, qua etiam cc
teri morbi, &caussam, unde alijsimiliter gignuntur. qui certe si diuinior esset alijs morbis, omnibus indi
ferenter illum contingere, neque discrimen inter biliosos& pituitosos fieri oporteret. pituitosis enim natura oboritur , biliosis vero nequaquam. Nos tamen ,
si morborum originem non solum ut physici, sed etiani ut Christiani pie consideramus, haud semel Deu mo hos immittere ad humana delicta castigada affirmabimus ; quo sensu dici potest epilepsiam, quae adeo horribilis aegritudo ab omnibus tenetur, interdum omni potentis Dei excandescentia homines aggrcdi, ut illi
Cap. tortasse contigit, cuius fit mentio apud D. Marcum hF-sce verbis: Et attulerunt eum, & cum v idisset eum, startim spiritus conturbauit illum, & elisus in terram volutabatur spumans. In terram enim elidi, ac volutari,&fieri spumam circa os, certissimas esse epileptici morbi notas veI ruditer in arte versat luce clarius constat. ex
quibus omnibus elicere unusquisque potest , quam
88쪽
gno sint in errore ij, qui epilepsiae, csterorumq; similiumorborum caullam ad Deum ita rcicrendam conten- .dunt, ut caussis naturalibus posthabitis, in Deum semper re incienda sit,neglect is pariter medicorum praesentaneis auxilijs, ad quae necessitate cogente, confugi cndum esse Deus ipse praecepit. Tande hac de restatuen- in Ecclesidum omnino est, quod ab Hippocrate pro nuciatu legitur. Nam somniorum coniectores falli dicens, eo quod omnia ad Deos reserebant, quoru tamen institutum damnare nolebat, ne contra pietatem faceret, ut nec etiam probare, ne ars, quam ibi profitetur, superuacanea haberetur, in apertum haec verba profert. Ο- portet D ijs inuocatis, nos quoq; operae aliquid in medium afferre.
Vi epileptici affectus caussam ad Lunam re-
serunt, ingenio praepollentes Viri,ad rei na- turam multo magis accedere mihi vide
tur, quam qui in Daemonem reijciunt. Permagna enim vis est Lunae hoc in morbo gignendo,,ut plerisque alijs etiam, qui illius motum inlequuntur. Tanta siquidem est supercslestium corporum in haec inferiora vis, atque facultas, ut quaelibet illoru immutatio nos ipsbs non parum afficiat. Quam rem significare voluit Aristoteles dicens, Mundum hunc inferio- eteor. rem superioribus lationibus contiguum esse, ut inde omnis virtus eius gubernetur. cuius quidem contiguitatis rationem asserens D. Thomas tradit corpora ' ' 'cilestia inserioribus contigua esse oportuisse, quia impossia
89쪽
possibile est locum esse vacuum, nec non quia nisi tangerent huiuscemodi corpora, superiorum vis in te rioribus non communi curetur. Oportet enim quod a gens corporale tangat passum,'& motu na ab ipso. Ho rum vero corporum ad inuicem connexio fit per aerem nos ambientem,qui a super c testibus corporibus ait ratus nos quoque alterat, immutatq; , veluti ex temporum vicissitudine, varia diuersaq; locorum natura, &demum ex varia hominum forma, temperie,morum di; dissimilitudine pro varietate climatum , asipectu uUCc licuiuis constare facile potest. QuJs est enim adeo mentis expers, qui continente in suam crasim contentum isti mutare quotidie non obseruet multi nanquei s.s motu S, vel auctore philosopho, in hominibus fiunt a continenti, hoc est ab aere, & cito : Quam rem optime vidit Rippocrates in de aere, aquis, & locis, ubi etiam haec profert verba. Deprehendes ut plurimum hominum formas,& mores sequi naturam regionis. Quo Lib. α ς alludens Iulius Maternus, Quaedam gentes, ait, actio ' ''' ',' ita formatae sunt; quare etiam hines laetum fuisse quid volunt,ut opto Scythas untis tantum philosophus eu serit, hestipe Anacharsis , Athenis contra plur imi. At- in Timaeotica enim Regio, affirmante Platone, ob peris tempo ' - - ,' iesreprii dentissima ingenia, omniq; virtutu genere pretcaeteris excbllentia procreat. Talis est enim spiritus vocatus animalis, qualis qui nos ambit aer; nam eius
generat io ab aere quoque pendet,cliti sipiritus pro crapsiori, vel tenuibri aeris qualitate,' ita segnior, aut vegetior ad animae opera praestanda euadit, exemploque
sint nobis duae temporis contrariae conditiones, austra- lis nempe,'&borealis, in una quarum animantes hcbediores, 'in Ute a acutiores ad quasilis cum animi, taencorpo nactiones obeundas efficili litur . Sic ergo i
90쪽
genij ptastantia Miltd mllgis antecellus hi, qui in tenui
degut coelo,ut Athenienses, qha qin in impuro,ut Boeotij. Vnde Galenus, Scimus, inquit, ThebiScrassum ut ..eFid eo in to Bheotia, Atli is senube tum sitisse. ideo inge- nio acuto Atticos,crasso Thebaiids suisse commemorant. Hine Pindariis evilii viliter sualis Poelin ornare
intcr coelasti corpora desaxime omld vi dxcepto Sole) in terrenis rebus afficiendis ac periri utandis principatum obtinet, tribus praecipue de caussis a Ptolomaeo relatis, prima est propter uiciniam, secunda quia in Luna uirtutes omneS mouentium superiorum continentur, tertia demum quia eYluit in ea Mie accepto quasi Sol alter essicitur. Quartim quidem caussarum, quae 'postrenio loco adducitur probabilior mihi uidetur. Lumine enim potissimum astit in nostra corpora, quod a Sole ipse aeeipies unde initi ab Aristotele mino Sctast natur. Imrioide me let Lunis calfa- 4. degener. re, desie care, ur immSn e uψre udio minusmuo rein R φ Vix percussum lumen rectη -Η-esse par est. Hinc merito iuni inis fit, ut hkJmmidiiDIbuspraeesse dicatur, quae quidem au ritur ecinitiuuntur, σω augetur,& institiinutat Lutariumet, are Avicenna auge- ' tur, inquie I eerebrum augescente Euna; decrescit de- de dict. decrescentes flumina quoque, de inari, qu alterne fluui, aerestumst crescente lumirie Lunae intumescimi, de- ''tti est Ocrescente Qui de tricultura scripserae una Miniri ona hes agri cultorii is praecipium, ut arbores drer est a. assutens, quod eo tempore minus humiditate stateant, qua etiymussesigna tunc' incisa: minus