장음표시 사용
91쪽
m inus sentire cariem testantur. Conchylia pariter ad In praenoti Lunae lumenuariari tradit Mirandulanus, ipsaq; docete, perientia. Nam per Lunae coniunctiones,&humor,& calor perexiguus in illis esse sertur, quae augeri, &pinguescere tunc sane incipiunt, cum Luna circa quadraturas versatur, post quod tempus magis etiam a .gentur usque ad Lunae plenitudinem. Quam rem p 4 εω gener. r iter fatetur Aristoteles,& cum eo Plinius qui ad hunc lih modum loquitur: Iam quide lunari potestate ostre rum, conchyliarum 4; & concharum omnium corpora augeri, ac rursus minui. Aelurorum similiter oculi ampliores fiunt augescente Luna, ut Gelliu S reseri, apud quem Lucillius
Luna alit Ostrea , σ implet ectis Muribus fibras, O pecudi addit. Itaque constat humorum omnem cu Luna moueri, n mirum illa augescente augeri,decrcscente vero deficere : sed hoc intelligendum est de omni humore utili,ac
alimonali, quem semper auget Lunae lumen. moder tum enim calorem rebus aiWrenS, nutritionem uet, .
alimentisq; replet,id quod efficit cu lumine lucet; temporc uero interlun ij cum luce prorsus caret imminuuntur quidem utiles, sed inutiles procreantur succi,humiditasq; excrementitia tunc magis redundat, ob desectu caloris, unde muliebria decedentibus mensibus potis simum apparent. Notum est enim ui luminis, quod 1 Sole accipit, Lunam calfacere, rerumq; omnium cal
rem ibuere. Lumine quidem non per se: sed ex acci denti, quatenus uidelicet luminis comes est ignis, ob analogia. Ex quibus facile est intelligere unde sit,quod qui epileptico affectui iunt obnoxij interlviiij tempore fere seinpera morbo aggrediuntur,& fortasse etiam ratio elici potest, quamobrem interlunio concepti, editi ue
92쪽
thae comitiales evadant, si modo vera est mandullorii de huiuscemodi re sententia. Quandoquidem Luna tempore quo lumine exutri ata; arta est,quod alii imiterioni j,alij silentis Lunae appet Iant, calore euncta pris uat,quem aliis temporibus ad res Omnes uendas i, deo uiuendas per lume imm init Κ ideo λgusiadausetur, si quia tiobis ci udiores humores Atalas u uitta frigidi,& humis,a quibus etiam I di lotimc sentium, clin rhe m tabus omisit esse solum. qua in re sane priin sipse iero,adeo imbecilla Lexebrua primordijsistri a sum, Sic ergo comitiali modis intra me pitulitoso addicti,ia Lunarcii Sole coi nctiunt quaise ae ςςstione hexantur,srigi da ilia exotesnetitiaqtinuisivitatem cembro adaucta, ac in eiusde venti icitas elapsa. iod vindie ς tςpore, vel tu vieta cepit,vel in I c editi. ωου aegritudine reliquus 'inae Iemmmparia'
puto, sed in eade po Smyssam,nempe luminis Lunae priuat ione,cuius gratia fit, in tuc omnia,qus sub Laria iacent, maximis assio aruun alterationibus velutiiquat per id tempus fiui frequentes,magna chimationes,lr 2 - 'crebri qui sentiuntur ventorum flatus, vehemento*. pelagi tempestates apertissitne ostendunt.Ex Aristotele modo constat varias rem porum m utatioties, indis uersos ventorum flatus, ad immutandam itideterivirabonem conceptusviam maximam habero, vitetri
ria mensiuntῆ nedum annorum rempora, quae quidem ad adimantia genorationem immutandam insignem iacultatsin pose id ere,ex eo nisestu esse tradit, quod non parum reset an Luna crescente, aut decrestente x
93쪽
conceptio fiat. Quare non est a ratione alienu in . teriunto, quo tempore tam varia, tantii, naturae, strae inimica temporis conditio incrudescit, infantis vel in utero concepti, vel recens editi cum ebra alia , tum caput imprimis debilius reddi, quod postea vitae cursu prae imbecillitate excrementiti Os humores tu conserat, tum ci aliunde a fortioribus membris tran Gmisios facile recipiat,qui cerebri ven inbus communiacati epilepsiam pariunt. Haec da teri unio satis probabiliam ii videntur, ad pleniluniu conuertatur Ora tio . Si quidem hoc tempore etiam epileptici in sultus exacerbantur,multiq; morbis e fluxione laborant, veluti nos ipsa docet experientia. Contra tamen ssi licet sensum ratione impugnare no vulgaris iuriositare via detur: nam si Luna a lumine vim habct calefaciendi, prolecto quo plus lumini eo plus et ia caloris in in f riora .rufundet, quod Aristoteles pariter alfi at,pl '' nilunij noctes tepidiores esse scribens,calor autem humiditates absumit potius,qtiam ad Miger, ergo inplC- nilunio, quo tempore uberiore ex se lucem Luna r
fundit, nulli videntur gigni posse frigi di,& hum id i a M
iactus,nedum epilcmcusu .Respondendum Lunami per lumen quidem calefaciendi ,δ siccandi v m.fi re,quare eo diminuto ς autumnariolablato merito aurigentur humiditates, desectus cuicctimis, ut in interia, iunio contingit. Verunt hoc non iinpedit quominus .
eadem etia plena humidas passiones augeri, no quod frigida&humida, ut perperam quida volunt, qui I. lInae naturam frigidam,& humidam esse censent, veluti Saturnum frigidum,&siccum Martem caliduin,& si cum,ac Iouem calidum,&humidum, sed quod Lunae luminis,utpote rellexi, epidus sit calor, unde plenilu-mj noctes tepid iores a talis autem calor humines plus
94쪽
fundere, cierin; solet, qua absumere, atque ita humo res auget, ac mouet, ut tepidum balneum, & verni teporis calor concretam humi diluem esiquare selentis &in hoc differt Lunae calor x Solis calore, quod hic calis dios eum sit non plus indat, quam absumat, atque: re soluat. Quam rem Plinius de Lunadisserens his verbIS Lib. ..e expli altit: ideo mollior, & imperiscta vi solueretantu humorem, atque etiam augere, quem Solis radij absumant . Quo re hicies Hermolaus Barbarus,quid quod, eommis. ait, idem alitum diuersias vires habet, & repugnantes. - Φ propemodumὰ Luna enim,& lumine caletacit, ut in plenilunio experimur: tunc enim calor est auritor,&humectat maxime atqueret rigerat. Quaenobrem hoc etiam Lunae aspectu comitiales a morbo aggredi non est ration i dissonum,eliquatis a tepido Lunae calore cerebri humiditatibus. Illud quidem praetereundu nullo modo est, est duplici ab humore peressentia vereq; talis epilepsia oriatur pituitoso nimirum, aut melancholico, plenilun ii tempore eos potissimum cadere, quorumorbus ab ipsa melancholia pendet, in interlunio vero eos, quibus ex pituita contingit affectio; sic & in siminis melancholico sanguine resertis purgationes in plonilunio magis irritamur, ac stulit, in pituitosis vero quiabus sanguis crudior est, in interlunio ; ratioq; affertur
quonia pituitos humores frigidi adeosunt, ut nisi magno calore,qualis Lumenon est,no iundantur, frigorqvero intenso magnopere augeat melacholici aute cuadeo frigidi non sint, quippe qui per calorem tales eu dunt, vel moderator calore funduntur, & eliquantur, frigore aute non augentur sed compescuntur potius,
atque sedantur, unde fit ut qui huiusmodi humoribus abundant deterius habeant in pleni Iunio, qui vero illiusmodi in interlunio. Persaepe tamen accidit ut horΚ α sce
95쪽
ste Lunae aspectus epilepsia non expectet, Vt nec mensum exitura, quam multis ter in mense citari compeditum est, pro superflui sanguinis copia, & qualitatis r tione irritara facultate expultrice naturali , nam & epi-leptica inuasio pro copia pituis , atri uehum'ris in ce' rebro ex praua victus ratione redundantis, nullo orditane iam exposita Lunae tempora insequens frequentarapparet: Ita ut demum qui hanc Lunae facilitatem in comitiali morbo promouendo inter externas, &pr catartieas caussas hunc affectum praecipue excitantes connumerant summopere comende, contra vero non parum reprehedam, qui epilepsiam, quoquo temporc,& 'modo fit, Lunae syderi acceptam perpetuo reserunt. Atque hic imponatur praesenti lectioni terminus.
De proximis gillo caussis. Vbi notam tur milesius, Rondeletius, Hollirius, ac Riolanus. Lect. XlfIL
Actenus explicitae sunt caussae uniuersalioresia epilepticaeaegritudinis, nunc vero ad eiusdeI proximiores accedendum est,e quibus vergeliciuntur curandi indicationes. Vniuscuiusque igitur εε - ὸ asseistionis dupleκ esse caussarum disertinen statuit ipso Galenus, quorum aherum est causaru quae in animalis corpore repertu 1, internas Vocant, quarum etiaduplice constituut differentiam, aliae enim efficientes, aliae praeparantes dicuntur. Alterum vero est caussaruquae lorinsecus adueniunt,externae appellantur, ac procatani ,quae quidem tuordine caussas uniuersaliores paulo
96쪽
pauloante allatas statim insequi debuissent,sed inferius ubi de curatione huius affectus agetur, sermonem de illisinet facere opportunius visum est. Nunc en im ad internas efficientes orationem conuertam, quibus diligenter expensis, atque examinatis , de praeparantibus disserere dissicile non erit. Cu duae vero sint efiicientes, immediam lepilepsiae caussae, quarum altera primario fieriin cerebro solet, altera consortij lege quadavel a stomacho, vel ab alia corporis parte enascitur,ab ea nunc exordiar, quae cerebium assiciendo per esse tiam morbum gignit. Statuo igitur una curta Galeno . Paulo Aegineta, bonini medicorum parte efficientem epilepsiae caussam nullam aliam esse,quam frigidu,cras sum, ac omnino visci dum humorem cerebri ventriculos medium, maximeq; postremu affatim, ac de repente obstruentem, ut spiritui anima quominus expandi possit, aditus intercludatur. Obstructio enim, Gai
no auctore , ex lentis, crastisq; excrementis oritur , cuconsertim aliquo ruunt . Quemadmodu nanque Auzr- 3.eoll. e. o.
roes haud ficti epilepsiam posse probat, nisi a vapore, quia cito fit,& cito etiam desini sic vice uersa Galenus. tradit eam necessario fieri ab humore frigido,& crasso, quia cito fit, & cito quoque .luitur . qua de re infra se. berius, cu Averrois Opinio examinabitur. Quonia vero crasti, viseidici; humores in dupliei sunt differentia ypituitofi nempe, de melancholici, ideo recte dictu est
a Galeno, quod ut crassuspituitae succus, ita& is,qui :ης ἰος mirae bilis naturam possidet,epilepticu morbum solet es ficere , ubi in meatibus ventriculorum cerebri retinetur,siue is medius sit, siue postremus. Quare ide au- x. aphot. s.ctor affectionem hanc cu amplexi a conserens, inqu ite itema proxima quodamodo est morbo,quem apo plexiam vocant, cum idem locus in utroque patiatur,
97쪽
idem* humor in caussa siti fri didus enim & crassus
est humor ambobus. Constat igitur epilepsiae per eo sentiam ortae efficientes eaustas pituita imprimis esse, ac melancholiam, eo quia sua crassitie, & viscositam obstruendo, replendo ; ventriculos cerebri spiritibus
viam intercludunt,quominus in omnia corporis membra deserantur. Quae tamen ventriculorum binructi Isic tutelligenda est, ut non ex toto ventres illiopplean':
tur, sed maiori ex parte . aliter enim amplexia poti quam epilepsia fieret , veluti superius in prioribus le .ctionibus demonstraui. Nunquid autem exsanguinis etiam, ac bilis ad cerebri sinus affluxu fieri possit epi ii teri. mc.s lepsia, quemadmodum sentire videtur Auic.dubitatura plurimis, quod morbuin hunc efficientes humores frigidos esse,&crassos necesse sit. A sanguine tamet sitncero extra venas effuso gigni aliquando posse epi t non. . leptica passionem, praeter Avicennam scriptum quoqῆ reliquit Hippocrates, neque id puto negaret Galenus.. Sed hoc fieri non nisi raro crediderim, quoniam san guis non ita seequeter e venis egreditur, & si egreditur
ac in cerebri ventres transmittitur grauiora potius sym. plomata inuehit,nimirum omnimodam sensuum, mo tu q; priuationem, animales spiritus omnino corrum pes. Sanguis enim statim ac venas egreditur non am plius in sui natura permanet. In supcr sanguis absque pituita, but flaua, aut atra bile fluens tenuis est. talia autem obstructionem parere apta non sunt. Quod vero.. xybor. etiain bilis ipsa per se hunc affectum producere queu ' '' vix adduci postum ut cum Avicenna censeam. N Mpraeterquam quod huic sententiae repugnat Hippocra ita ii d. s. . insipse , qui biliosis epilepsiam nunquam contingeremor, . scribit,quam plures etiam asserri possunt rationes, quibus talem aegritudine ab humore bilioso sincero haud
98쪽
fieri posse constat. mprimis enim bilis nec frigida est
nec crassa, sed calida, sicca,&tenuis, ut videre est apud Galenum pluribus in locis. Calidi vero proprium l. detελφ. est,qine eiusdem sunt generis coniungere,qus diuersa :. ' disiungere,& segregare, apud Aristotelemnon uno in loco. Quare si ad cerebrum perueniret bilis, tolleret . meteor.' potius qua' ipsi cerebro aduersa essent,quana ut eadem augeret,ab eo nempe alienos humores segregando,&quia etiam calidum crassa extenuat, concoquit,dist tit,mque dissoluiti Gale ro ui firmante. Insuperii sier s.aph. m. Muni petit huius generis humoraffectus ab epileptico '''ὸomnino diuerses produc it,ut sunt deliria phrenitides, que,tcerebri men inges sua tenuitate, ac mordacitate vellicando. Cum enim ligiusmodi humor paratu sit maxime tenuium,fieri haud posse videtur, ut partes ce
Ri laxiores ita affatim occupet,ut epilessam par sinam ratione suae tetiuitat sebbstructioni re sistit, qtnim
quidem extrassis, lentisq; humoribus,aut ex reme tis oriri ex Galeno supra ostendimus,quae vero tenuia sunt & calida,tantu in abest ut obstruant, ut potius reserent, atque deObstruant. Quin etiam bilis ex sitia proprietate habct, ut in membra molliora non impingaeturiquod ex Galeno patet. Demum eκ ia relatis ab in de p--. de constat epilepsiam fieri ab humoribus certari ven ' μ' uiculos obit ruentibus, quod pt stare non poteti briis at ne siccitatis suae,quia,ex mente Philosophi, humi ,-3 ditas est quae eisssitudinem ossicit. 1ed bilis tentiation est humida, quamuis sec dum spcciem humida appareat Vpropter quod iure proditum log tura Gale- indeplinis. no ssolabilis nultu plenitudinis inseparabit ex symptota Ina, ut neque tumorem,&.grauitat a ciscere potest. Ex qoibus manifeste patet' in vehetheter lapsi sint Mndbit rius,Hollerius, di cum his at j parit', ut Ilio es . - lanus
99쪽
Fallituretiit a stri edicu Misentis,peti dis quum ibuit an religio', i. ' r. fuit a vilia Gali ia .mentire. Hi eten i m omnes. Ce ς' obstructionem quae ι pilepsis causia est,a te lilia sitia alia ae . humo e fi rieontunduat . NOiam abile sincera co- 'me ea . nutiat is mitudo fictilicchab Apicn ne adici uin sit, ira cmnibus vilius conita suburebr hus illam pioo--.4b, α gn Nisi torsitan pro Auicen n. dieatur,non simplicis ut nec ei ter eius verba accipienda est ,sed heri symploma hoc y φ 'μ'' is eunctis nostii corporu i moribus,non propri s i singulis per B, verum potius omnibus inuicem cor mixtis: α hilem prosecto caeterorum humor pin eo -veluti vchicuIun quo tam in cercia inquim inom salias corporis partes promptius , atque ceserim dedu
ν Vae nam sit proxima efficiens* essentialis epile- l psiae caussa non multo ante a me ostensum est, dum ex mente Hippocratis ,& Avicennae sanguinem . non nisi raro, plerunqtre autem, Rixta Galeni, Pausim dogmata,fristidos,crasses viscidosq; humores, situ, insum nempe, ac melancholicurebi spirituum. 4 . b ni in cerebri ventriculis offarcius comitialem inseliu pro' errare assumaui.Uerveolf cseptentia acertune uupi iss imor u vi roruauctoritas, d e caussis immediate pilepsia producentibus ι a iterac secerit Galenus dipserentium . Hi vero sum Aristoteles, de quo inst rius N.Inu eius
100쪽
eius commentator Averroes, Auctor libri de statibus , ac demum Fernelius , qui omnes in eo potistimuin dise rei sciuntur. sentire mihi videntur a Galeno, quod quam ipsi affe- Aueri Auct. Tunt caussam, eam semper, & perpetuo epilepsiam pyrere volvt,ut una, eadeq; perpetuo huius morbi causesa de illorum sententia statuenda sit. Quae opinio, ut Pote quartum Galeno , tum coeteris omnibus medicis repugnat, omnino est improbanda.Quare, ut ab Auer TOe exordium sumam,putat pissicus egregius epilepsis caussam esse, uti vocant, vetositatem nimosam,cui pro
materia sint frigidi, & humidi humores, id quod de Opilepsia tam per essentiam,quam per consensum genita
intelligit. Sed Averrois verba, ex quibus eius ratio nes eliciantur huc afferre oportet. habentur autem ad
hunc sane modum. & illud quod significat nobis quod: ' non fit propter humiditatem nerui, nec propter ipsius infusionem, est propter subitam ipsius dissolutionem , et de necessitate est , quod humor faciens hac sit subtilis, de quod par ismus eius cito transit sicut fit in aegriatudin ibus acutis . sed quia videmus pro maiori parte, quod qui patiuntur hanc aegritudinem sunt frigidi, &humidi sicut pueri,aut frigidi,& sicci sicut senes,& vniuersaliter quia haec accidentia apparent super frigidos pro maiori parte significat quod caussa aegritudinis est
humor groilus. sed contradicit nobis hoc quod huismor grossus non cito dissoluitur, siue discurrat perstri4ctos meatus, siue per latos, sicut dicis Galenus, quia dissolutio non est aliud quam dominatio naturae supra humorem , ipsum decoquendo, ut retineat quod est
conuenienΩnurrimento, & aliud expellar,&hoc non
fit in hamore grosso,nee in eo quod est grosius nisi longo tempor cui testatur experientiam ςgritudin ibus, di nos videmus quod cito dissoluitur hic humor.&ob