장음표시 사용
271쪽
re nugarum praedicatores. Invitatus aliquot
diebus pbst ad Theses quasdam Philosophjcas,
magnam mihi vim facere debui , antequam adducerer, ut eb irem. Nec iis interfui nisi oscitans , & ex itastigio mentis meae prospi
ciens cum commiseratione omnia, quae dicebantur, E primis mihi negotiis fuit ordine
movere in Bibliotheca mea, SuareZiOS, FOΠ- secas . Smigletios, Goudinos &c., eam iis, iniqua ibi versabantur, cons euam dignitattem auferre, eosque relinquere in abjecto quodam loco arbitrio pulveris & vermium, atque in eorum to cum subrogare D. Cartesii opera, compacta in pulcherrimo corio caprino Orientali, ut & omnium ejus discipulorum. Antequam Cartessianus essem , adeberam, delicati ingenii, ut ne quidem potuerim videre pullum trucidari: verlim postquam semel eston persuasus, bestias nec cognitione, nec sensu gaudere, cogitabam urbem, In qua dogebam, omnibus canibus orbare, ad inuituendas disiectjones anatomicas, quibus ipse operam dabam; absque uilla sensu commiseratio- . nis ; imb etiam in exordio colloquiorum'&congregationum Eruditorum, quas in animum ind.cebam in mea domo habere, famam conciliarem mei praeceptoris doctrinis, eam- que evulgarem in omnem regionem, prima
quam habui declamatio fuit invectiva cootra ignorantiam ct injustitiam istius, Senatoris Areopagitici, qui secit ut decerneretur inep- tus, . qui umquam sederet ad gulernacula Rebpublicae , puerum quendam ex primoribus . em delectari viderat eruendis oculis corni- cibus ipsi datis, ut cum iis luderet. .
272쪽
r iniboea fatendum est bona fide, quantumvis confidentissimus. essem Cattesianus , ab illo sta im telis pore magnos senti scriapulus; quo 'mihi' injiciebant industrii' nona justi hbmines iis meis colloquiis. Percipio etiam, qud uia tertiis progredior , 'ed magis augeri : & nisi D. Cartesius sedet morsus meae coniicienti, r sponsitone adcurata & pcaecisa ad epistolam qua mea de re ad ipsiam scripsi, valde mihi me-ruo , nequid vestigia mei cerebri immutentur,& spiritus animales pristinum suum, quem ibi 'peragebant cursum , repetant. En exemplar illius Epistolae , quam dedi ad Cartesium, quae continet praecipuas illarum dissicultatum, quas non indignas sudicavi quae in Publicum
, t sola . . . . ad D. Carte in .
On possum condigia E agnostere honod i rem& a te in me collata beneficia pau-c lo illo tempore , quod degi in regionibus
tuis tartii Coeli. ' Quantumvis exiguas dotes in me agnove s. me excepisti tamquam pria mariae dignitatis hominem. Mundum inte-gium condere eoram me: ipsumme operam dare mihi intelligendum exhibendo omne a tificium & omnia organa admirandae adelimachinae , est, eum hostorem mihi exhi
here , qui in suo genere superat illum, quo Rex aducit Principes Legatos, Magnates.
273쪽
exteros , o jubet , ut coram ipsis omnes
Versaliis aquae curentur prosilire. Potes profectb pali haec omnia existimare , me totum tuum est. : acicdm te dominum reddideris meae metitis sublimibus illis cognitionibus , quas cum illa communicat adhuc vortilis destinxisti tibi meum cor neumque animum ista. supravulgari bonitate, quam in me congersisti. R. P. Mersennus , qui hanc Perserendam ad te suscepit epistolam , adhuc te certi rem redditurus est de vera mea sententia, ω
de te ipsb , & de doctrina tua. M dus, quo me gessi post reditum meum , ipsi sertissimh persuasit, te numquam habuisse majori zelo discipulum adsectum erga honorem& augmentum Sectae , quam ego adfectus
sum. Nondum mensis est, eXquoetuo Mu
do redux sum, & interea terrorem sparsi per
omnem hujus regionis Peripateticismum. Nonnullis paupis Cartesianis animum erexi, qui hic adhuc reperiuntur, quique vivebant in. obscuritate & silentio, contenti veritate fiui,
nec praeterea curantes, ea cognita ut reddoretur hominibus, qui initio illam malE rec perant, Collegia habentur apud me bis in septimana, ubi operam do quam possum maximam conciliando famam doistrinae tuae: irim aliquot victorias retuli de Peripateticis ' quo rum plurimi non desecti , quin b adveniant, ct exceptis du0bus vel tribR3 quorum insuperabilis est peltinacia , omnes ''antocyuS
mihi ad ungam, ubi iis exhibuero solutionem nonnullarum difficultatum satis egi egi arum,
das mihi proposuerunt super diversis Phil γphiae tuae quaestionibus. Praecipuae ill
274쪽
riim spectant constitutionem generalem tui Mundi. Et quoniam in illa materia contendist tuas conclusiones evertere propriis tuis Principiis, & nonnulli inter ipsos nominessunt ingenio praediti . qui suis argumentis speciem aliquam conciliant, adeo ut nonnumquam negotium mihi facessat detectio erroris ipso'rum : credidi me debere recurrere ad oracuturis, ac melius non posse me gerere, qua si te consulerem ipsum ut mihi permisisti,
ac te onarem, ut tua super iis cogitata mecum communicares , quam poterit ner, citissim δ. Iter e tertio Coelo ad hanc regionem obeundo
non par est tuus. Ethiopulus. En igitur sere qua ' ratione illi hic argumentati, fue
Initio mihi proposuetiunt duo vel tria argi menta obsoleta. quaeadhibentur quotidie in Classibus, ad refellendum tuum Systema, ω
demoplirandum meram esse chimaeram quae
non potest defendi etiam tamquam simplex hypothesis. admittendo Principia . quae ipsemet ponis. D. Cartessius, inquiunt . sup ponit prim d Deum creare materiam; secundo, dividere in infinitas exiguas partes cubicas : S tandem, determinando diversas m gnas partes istius materiae, eas in gyrum agere, & simul facere, ut parvae illae partes cubicae, ex quibus magnae litae, quas tum Vortices ad pellat, compositae sunt . rotentur circa proprium suum centrum. Iam , impolliasile est, adjungunt , coucipere divisionem , dc motum materiae in ejus Principiis '. Etenim, divisionem quod siPectat. nequit
illa concypi nisi duobus mo lis, Vel imaginan-L 6 do
275쪽
do vacua intervalla inter divisas partes , Vel concipiendo intervalla illa nonnullis repleta corporibus . vel materia quadam diversae naturae ab illa partium . . Hac ratione , licEt omnia plena sint in Μundo , concipimus quatuor Testeras sibi invicem propinquas, tamquam quatuor corpora cubica distinista, quandoquidem , .licEt nullum vacuum inter ipsas sit, tamen ibi percipimus exiguum quodciam intervallum aere repletum, quod impedimento est ne illas concipiamus ut unicum corpus: verum juxta principia Cartesianismi ; res concipi nequit nec hoc, nec illo modo : etenim Vacuum supponi non potest inter partes divisas, quandoquidem vacuum illo in Systemate
est impossibile. Nec magis ibi adesse potest
concipi corpus diveris naturae , quandoquiadem differentia corporum secundiim Au rem systematis non reperitur nisi, post agitationem, & motum mareriae. Illa igitur divi sio est chimaera quaedam. 'Motum quod attinet , multb pejus se habet , quaenim ratione quis concipiat, omnes illas partes cubicas , quae omnes durae sunt, impenetrabiles compressionis incapaces posse circa suum centrum rotari , Sc frangi quin jam exsistat, vel fiat aliquod vacuum Θ, etenim exiguitas huc nihil facit, chin, quan-tumvis exiguae sint; durae tamen sint & impenetrabiles, & omnes simul concurrant ad resi-stendium motui lingularum in specie. Haec hy- thesis igitur non potest defendi, i & Cartesius vel a prima sua . propositione remoram essen, ait. . . .
. Euerunt hi mi Domine, primi impetusam
276쪽
me facti, dc primae dissicultates, quas solve das habui super Systumate tui Mundi. Petitae illi fuerunt ex libris industriorum cumpri mis hominum ; ac sicuti Dominis Discipulis tuis mos est ει methodus, semper solitam suam , viam insistere, tantummodo eκ positionem &probationem suae do strinae dare , .non admodum adparentes curare objectron quae ipsis
possent fieri, cum non cogantur respondere in scholis, isthaec argumenta vulgo habita pro . argumentis sine responso, & quae vel ab introitu disputationis omnem ad incitas redigirent Cartesianum : .vertim quo magis invinci-biles videbantur ob illa tam valida arma mei . hostes , eo majore si mei excitabam eXN .stimationem eos prosternendo , . &. armis exuendo.
Quandoquidem adcuratε legeram opem ., tua, ut praeprimis librum Principiorum, it -- lumque cui titulus: Tractatus de Lumine, vel . 'Mundus Cartesiit : ad primum argumentum respondi tantummodo falsi. insi mulando illam l. distinctioneni momentosum , quae videbantur poni inter .divisionem & motum , ac si tu adseruisses, Deum primo quodam momento divisisse materiam, & secundo eam movisses. dixi, numquam te supposuisse, materiam an- te motum fuisse, divisam : 'modum , quo tu . proposuisti Systema tuum in tertia Principiorum parte . non suppohere ulla. ratione illam distinctionem , ac in tractatu de Lumine cap. 6. ubi describis sormationem Mundi, te positivbdicere contrarium, admonentem Le- ctorem tuum, illam divisionem materiae non
consistere in eo qubd Deus separarit ejd pyrr
277쪽
tes eo modo, ut inter illas vacuum daretur, omnem autem distinctionem, quam tu suppo
stisti Deum in ea fecisse , consistere in diversitate motuum, quos ipsis dedit, efficiendo ut a primo momento creationis ipsarum unae occiperent in hanc partem se movere, in aliam aliae,. qc. , aded ut hac occasione divisio & motus essent eadem res, vel saltem unum absque alio non esset. Te primum fore qui fateretur, nihil absurdius en ratione habita tuorum Principiorum reliquorum , quam si Dpponantur partes materiae in quiete S i terea divisie, quandoquidem secund im te , unio corporis alicujus duri , - quale debemus 'concipere materiam ante motum, non Consistit nisi in quiete, qua juxta se invicem fruuntur; ac porro non dissicilius esse captu, qu modo divisio motu fiat & simul cum mO- . tu , quam captu dissicile est , quomodo , possim dilacerare solium aliquod chartae illud dividendo in duo dimidiata solia , quorum
unum in Orientem , alterum in Occidentem
traho. Ε vestigio verui ljbros citatos , &iis ostendi loca, de quibus erat quantio: co senserunt , & nihil, quod opponerent, ha-
Versim non tam citd finieramus circa mo-
tum materiae, necessarib disputandum fuit, placidε nihilominus & absque calumnia es viistilitigatione; quia plurimi eorum, cum quibus, mihi res erat, erant honesti homines & aequi, qui se dederent rationi. Quaestio itaque erat de explicando modo , quo partes materiar, quas concipimus ea ratione contra se invicem prestas , ut ne Ves Gnimum admittarur 6-
278쪽
cuum in omni massa, quas praeterea supponimus duras esse , possint e .quiete ad motum
Postquam prolixε egissent de hoc argumen D, rogavi illos, ecqvid, ut erant Peripatetici plani, sibi haberent bene persuasuri , fluiditatem aquae, exempli gratia , esse qualitatem quandam absolutam: illam , ubi esset gelu constricta, esse duram ab accidenti, quodam absoluto; quae durities adpellatur; Scsoluto gelu, esse liquidam ab accidenti ab
luto , fluiditate' nuncupato. Ununa ex iis
accidentibus plumbum fundere, igni impos tum ; alterum fi8ere , ubs incipit refrigerari: 8c contra , si visa rati0tae adcurata, naturali, intelligibili , qua D Cartesius naturam exponit fluiditatis. & proprietates cor-ζorum fluidorum motus ope partium insensi ilium istorum corporum s quem motum sicladisolutio salium in aqua communi, S metarulorum in aquis fortibus . evidenter demonstrat in saltem pon mutassent animum isto super articulo. Plurimi illorum mihi responderunt, in ea, quis Vessabantur, Persuasione, .non posse nos carere qualitatibus absblutis in explicatione Phaenomenum, velle se relinquere omnium lubentillimε quiditatem atque aded nollese mecum nimis vitilitigare hac in
Hoc supposito , inquam , mei Domini, satisfiet vobis brevi , vel magis aqua haerebit uam ipsi Cartesio quippe in vestro st rite Mundus est plenus, ac nullum da-
vir vacuum , tamen, motus ni ibi & continuatur; PMw4 lanulas, di insensiles corporum t ibi
279쪽
ibi moventur, non impedielithus ebruis duaritie& impenetrabilitate: iuuare materia D. Cartesii quae non est veri stra magis impenetrabilis, non potest eodem sevi privilegio 8 Quare ejus motus 'ningis erit impossibilis' Vos & nos eandem rem suppo-nminus, nec habemus amplisis quid agendum .'niis ut nos tutemur adverssis Epicureos: , qui contendunt demonstrare e motu necessitatium suorum exiguorum ' vaeuorum insensibilium in omnibus corporibus disseminatorum. Illo rum uti existimatur demonstratio huc redit 'Ut corpus quoddam se moveat, opus est ut aliud quoddam e suo loco propellat: aliud illud inde nequit exire , . quoniam non habet qu5ρbeat, si omnia sunt plena. Igitur motus erit impossibilis, nisi detur vacuum. Contra, irvacuum datur in corporibus, possunt comprimi; & per ςonsequens cedere iis, quae ipsa propellunt; atque 'ita motus fiet. Merum hoc sophisma est , cujus nos 'vobiscum Exhibebimus sblutionem dicentes ta tum mo-'do Epicureis, ad concipiendum ; quomodb motus fieri possit absque vacuo, Opus tanturi 'esta , ut concipiamus ', numquam corpus seselum movere: vertim eodem momento , quo corpus suum locum deserit, aliud protrudere, quod eum oecupat; ac simulac concipio, co pus posse eodem momento locum occupare ab alio relictum , persectε concipio motum; in eoenini miae mysterium situm est. y Peripatetici mirabundi mihi videbaretur . ubi viderent mς 'adeo promtὸ conclut enaita adcuratam deducer: e principio , quo i
aded liberaliter mihi concesserant, apsine du-
280쪽
bio suae indulgentiae poenituit eos: verum ego pergebam dicendo . me non conari abuti , quam mihi exhibuissent . praerogativa, licet non niti coacti evidentia veritatis : nolle , ut mihi objicerent , sicut fortδ jam apud se faciebant, me dolum adhibuis e , & facilitate ipsorum abusum , ut eos in laqueum. conjic rem : ac denique probabilem saltem me iis eGenectutum , propria juxta ipsorum Pridcipia, quam defendebam veritatem. Habemus, inquam , mei Domini, in re subjecta , praejudicia , quae ex imaginatione' magiS, quam ex ratione Proveniunt': Primbnobis imaginamur, corpus aliquod , quod nobis proponimus tamquam in medio materiae . Mundi, multb magis premi. si illam materiam supponimus duram , 'uam premeretur, . si supponeretur fluida: hoc evidenter selsum est : quippe si Mundus plenus est, sive fluida sit illa materia, si ve dura. . nec Plus ejus, nec minus datur; atque aequalis ejus est quantitas in una, .& in altera suppositione, ac proinde ejus Partes non magis premuntur, ubi ea supponitur dura', quam ubi sui da. Secundo . Persiuadeinus nobis ex eo qu bd corpus aliquot sit liquidum, .semper aptum esie ad cedendum motui alterius corporis ; ac contra , ex eo
Ddd corpus durum sit, nihil ipsi posse illam
dispositionem praebere ad cedendum, si aliis corporibus duris cingitur. Prinid falsitas ad Paret ex experimento perquam vulgari. Imple aqu) phialam vitream, cujus longum sit collum, es satis archum, subverte .lam perpendiculariter , aqua proprio suo pondere Versiis terram compellitur: nullum aliud sibi.