장음표시 사용
231쪽
Iaa IN TRODUCTIO rem , Observandum est , aut hoc ipsiim , cui communicatio quam qus rimus tribuenda est, sub sensus cadere, aut non Sinon , a nobis detegi non potest , & Quaestionis 1blutio frustra tentatur; examinan-nandum igitur, an sub sensi A cadat. Satis constat, campanam hihil sensibile emittere i quare nihil superest ex minandum, prς ter lumen & aerem; nihil enim inter campanam & aurem detegimus, prς- ter Laec duo, quod sub sensius cadat. Sed 1bnus in obscuritate non tollitur ,
nequidem debilitatur; ergo, solus aer examinandus nunc est. Hic autem si tollatur, Sonus evanescix ; & huic causta soli dictam communicationem esse tribuendam, manifestum nunc est. Sed quo modo λ hoc sit translato ipso aere, aut hoc non translato. Primum non dari, facile probatur. Ergo, Per Gerem , o quidem per hunc . non translatum , communicatio datiar inter aurem oecampanam, lNunc de aure agendum est ρ q. . In
hac detegimus cavum exterius apertum , aere repletum , canalem quasi efficiens . Clauditur e*tremum interius membrana
tympanum dicta , tenui , tensa , di obli-quq posita . Sepyrat h*ς ςxteriorem auricavitatem ab interiori, quae etiam aerem
232쪽
mntuast. In hac reperiuntur canales v
xii , modo p*culiari dispositi , ex materiasiastica. ossea, formati. Ossa quoque -- nora quaedam occurrunt mobilia, li tir panum percussum motu tremulo assiciatur . Tandem, in interiori hoc cauo Lerminari, & cum ossibus , quibus circumdatur , cohae rere obseryφmus nervum, cujus agi- tio ni sqni perceptiohem tribuimus.. REG, ULa , QUIN TA.
Collatione Prqpositionum peculiarium , se- 93 p ratim determinatarum, debemus harvm numerum minuere , donec ad unicam perveni mus , quae contineat illud , quod de sis si ne proposta detegere pessum . . ,
In Quaestione de a no , agitur de motu que texui 933. . In prima propustrisene, haemus , motui tremulo partium cserporis percusti sonum tribui debere stra . . Ergo, ex hoc moria sequitur motys nςrvi.
inus, communiςδt1Qnem inter ςorpM pe cussum & aurem dari medianse aere ; id est , motum per aerem transferri ad a rem , & quidem non translato aere . Hae Propositionςs nunc conjungense sunt, y3s determinando quomodo motus, per aerem non txansl/xum, prQpagari pussit.
233쪽
mus, huic, motu corporis , communicari motum analogum cum motu undulatorio;
qui in superncie fluidi, injecto corpore,
Hicce aeris motus quaquaversum sese expandit, per lineas rectas, in suibus singulae particulae; per breve spatium, eunt& ad pristinum locum redeunt , ibique quiescunt.
Haec si conjungam eum iis, quae de campana determinavi 93a. , percipio
facile continuatum , elasticitate , motum partium , in aere producere repetitas undas ita , ut singulae particulae variis vicibus eant & redeant; motumque hunc propagari quaquaversum , dc sic ad aurem ruenire . Duas ersto primas Propositiones 932.93 . , ad hanc unicam reductas, habeo. i Quando campana percutitur , eo ipso pamticulae aereae , quae in cavo anteriori auris continentur, O quae ipsit tγmpano adjacent, agitantur, variisque vicibus eunto redeunt, ct 0mpanum percutiunt. Ulterius progrediendum est; &haec Propositio cum tertia de aure 933. nunc conferri debet; quo ad unicam omnes reductas habebimus. γQuando tympanum motu tremulo as.ficb
234쪽
AD PH ILO SO PH I A M.' et arficitur , minora quaedum ossa agitantur ;ipsius aeris , in interiori caVo auris comtenti , particulae eunt & redeunt ; nam motus aeris undulatorius , mediante agitatione tympani, ulterius propagatur: etiam in canales penetrat, ita ut integra superficies interna totius cavi, Sc omnium canalium, in singulis punctis, ab adjace te aere, variis vicibus percutiatur; &, pr pter materiae osseae elauicitatem, omnia in aure motu tremulo assiciantur ; qui motus necessario, ipsi nervo cohaerenti, communicatur.
Exemplum hoc , ad illustrandas Μ thodi Analyticae regulas , suffcere mihi
Ex hoc ipso manifestum est , regulas inutiles esse , nisi materia ipsa nota sit. Sed 'illae indicant cui animus sit applicandus, quid notum desideretur , & quo ordine ratiocinia sint dirisenda, ut quam
stio solvatur , aut determinemu* quo usique penetrare conceditur; ne inutilem peram impendamus , tentando quae vires superant nostras. Unica adhucdum regula superius expliacatis addenda est, & cavendum ne haec umquam , ubi locum habere potest, neglis
235쪽
226 INTERDUCTIO REGULA SEXTA. ς ε 3 cuoties vitur de rebus extra nos exia sentibus , m quarum cognitio ad evidentiam moralem, pertinet 433. 478. , nunquam debemus conclusones , quamvis valiado ratiocinio ex ideis veris de ctas , ad res ipsas applicare , nis ex observationibus conset, non aliud quid, quod in ratiocinio non fuit consederatum, impedire quo minureonesino procedat.
y66 Μulta nos latent , quae pertinent ad res, de quibus hic loquimur ; & facile quid , quod ignotum est , potest mutare conclusionem , quae sequitur ex ideis sq-lis consideratis; sed quae, cum de re ipsa agatur . solae considerari non debuissent . Exemplum superius memoratum 4 I. regulam hanc illustrat . Aliud & hic nunc
96 Pixis datur lignea; hac includi posse globum datum ferreum , ex notis pixidis fingura , & hujus cum globi magnitudinibus, concludi potest; sed conclusio dete minato globo applicari non poterit, si hic
236쪽
XXXIV. Usu spotbesum . MULTAE dantur res, quas dum exami- 96 nare suscipimus , nullam detegimus viam apertam , qua directe.ad certitudinem pervenire possimus . Tunc probabilitas quaerenda est ; sed saepe neque hoc conceditur, nisi per Hypotheses, quae tamen aliquando ad talem deducunt probabilitatem, ut pro certitudine habenda sit Oa7. Quomodo in hisce procedendum sit, nunc dicam , ne abusus Hypothesium pro ipso usu habeatur. Per Hypothesin intelligimus figmentum aliquod, quo quaestioni propositae responde-
Respectu hujus ficti responsi, agendum, 97O
quassi verum esset; ratiocinia autem ita diarigenda sunt , ut occasio detur explorandi. an solutio vera sit; nunquam enim huic assensum dare debemus, quamdiu non plemnissime de veritate constet. Μ agnum usum haec ratiocinandi Μeth 971dus habere potest ; sed plerumque ea misere abutuntur homines.
237쪽
a28 INTRODUCTIO. REGULA PRIΜA. 97a Accurate subjectum, circa quod versatuν quaesio, examinandum es ; o hujus com . tis satis ampla desideratur. 973 Usu venit ratiocinandi Μethodus de ua agimus , quando causam quaerimus lorum quae observamus , sive agatur de actionibus hominum sive de rebus aliis quibus clinque. r974 Omne quod per Hypothesin detegimus, probabile tantum est . Μagnitudo autem probabilitatis pendet a numero Cir cumstantiarum , quae explorari possunt ;ita ut, nisi plures dentur , probabilitas nunquam magna sit; posito autem majo- ri harum numero , omne dubium rem
973 Inter circum tantias , debemus quasdam seligere praecipuas, quae nempe prae aliis se liquid notabile habent. 9 is Hoc fit eum in finem , ut has circum
i stantias ante alias examinemus. REGULA TERTIA.
9 7 Ex his, iterum una separatur λ qu.
238쪽
runtur quidam modi, quibus locum haec haiabere potes. Id est, quaerimus quasdam causaS, exquibus haec circumstantia deduci queat. REGULA Q U ARTA.. Examinandum an, inter has causas, quae 978dam detur, ex quo reliquae circumsantiae ,
en praescripto Regulae secundae separatae, se quantur ; si talis detur , ipsa incis, H ο-
shesis explorandam. Exemplum. Hugenius , cum Planetam 979 Saturnum saepius observasset, & vidisset, hunc aliquando rotundum, saepius ansis munitum apparere , latitudinemque ans rum variari, & peculiares circumstantias horum Phoenomenorum notasset , horum omnium quaesivit causam . Examinando modos, quibus hae apparentiae obtineri hos- , sunt, detexit, globum, annulo ad distam etiam circumdatum, & commune centrum cum globo habente , ansis armatum arparere , quarum latitudo major aut misnor est pro diverso oculi situ . Percepit quoque, globum talem rotundum appar re , id est, ansas , evanescere , si planum annuli tenue sit, & ita positum, ut con tinuatum per oculum transiret ; aut si non
illuminetur superficies, supra quam oci se
239쪽
a3o INTRODUCTI lus elevatur. Posuit tunc vir ille perspicax Hypothesin hanc explorandam ', Annulo tali Saturnum circumdari. 98o Saepe contingit, inter eausas quas peris pendendas suscepimus nullam dari, quae reliquis circumstantiis separatis 73. , satisfaciat ; tunc aliae causae quaerendae sunt , & quidem successive' omnes ea sae , quas ungulae circumstantiae supped tare possunt, considerandae sunt , donec una deluatur, quae circumstantiis omnibus satisruciat. Peculiaris sagacitas, ut in
detegendis ideis mediis c 8 o. , & hie desideratur ; quamvis ali Fando fellei e su, sponte quasi nobis occurrat illud quod
R E G U L A Q U I N T A . 981 Exploratuν 'photess, hanc 'applicanari omnibus aliis circumstantiis notis ; . ut constet , 'an o hisce omnibus satisfa
98a Ubi eousque pervenimus , si Hyp these non satistaciat omnibus circum stantiis , rejicienda est: Si vero satisfaciat , a numero circumstantiarum pendebit judicium de ipsa Hypothesi. Si enim minor sit hicce numerus , suspicio dari poterit, aliam sorte dari posse Hypoth
240쪽
AD PHILOSOPHI ΑΜ. 23 Isin, quae eodem modo phoenomenis r spondeat; crescente autem horum numero, suspicio omnis saepe evanescit 627. . Acquiescendum tunc erit ; & quod in initio , ut fictum tantum considerari potuit, nunc pro plenissime probato habendum erit. Si minor sit circumstantiarum nume- 983rus, indicata suspicio, usu regulae sequentis, frequenter removetur . , REGULA SEXTA.
hac consequentiae deducendae sunt , ut nova Phaenomena detegantur ,' o examinandum , an haec revera Iocum habeant.
Ηypothesis annuli Saturni non tantum 983 explicabat Phoenomena jam observata, &cum minimis circumstantiis conveniebat sed Phoenomena , ex hac ipsa Hypoth si deducta , in coelis postea fuere obse vata ; ita ut Hugenius apparentias Satu ni praedixerit, harum singularum tempora determinaverit . quibus omnibus extra dubium posuit, quae de annulo ipse primum
Quando , neque auxilio . regulae ulti- ρ86mae , numerus Phoenomenorum satis augeri potest, ut omnis scrupulus removea