G.J. 's Gravesande, Introductio ad philosophiam, metaphysicam et logicam continens

251쪽

gbgrbhdghthfsmkhi te fin. Io Videmus legendum esse, Perditi sunt bona ;r Ergo, I est b. 1o 3 . Si nunc pro f ponatur P in alio loere ubi reperitur se habemus uris, debuisset en

se urbs, ut hoc sponte patet. IIo 6 Facile percipimus, v. est, debere legi, Irata humi Io 7 Ergo,. n est A nomen proprium im prima linea est Mntarius p uia quoque Vistium datur, nam agitur de Μmdaro . π 8 Supersunt nunc tantum r, x, t; sed in his nulla datur difficultas, &tae habemus.

ro ρ Perditae fune bona . Mindarus interiit . Urbs frata humi es. Efuriunt tot quot superfuere visi . Praeterea qάae agenda sunt

aoso' Exposui exacte viam quam ipse secur tus sum , in solvendo hocce scripto, reiectis lautilibus omnibus circa quae obse

Vandum Mura talia necessario tenrari exa- mina , quia raro statim incidimus in I cum, ex quo, ratiocinando ex jam det Sis, novum lumen elicere possumus . Ι , ter media ilIa examina fuere praetermissa. ' 'Ioor Non etiam omnia, quae ad peculiaria positae examina pertinent ,. notavi ; aD fi

252쪽

WAD PHILOSOPHIAMI a et 'firmavi io 19. nunquam quinque vocales hoe ordine disrani dςmonstrωtionem non adjeci, hanc nunc dabo. - Tres primae literis determinant vitiarissi nas; sed . ex o quinque vocalibus tres let 'ossunt decem modis , & ins singissis et literae ordine diverso, sexi modis , dis

sponi possunt. . . t -

- Ergo, sexaginta tantum dantur voca- ortium dispostiones , quae huic literarum ordini sc fg respondent: exminatis a tem hisce sexaginta dispositionibus , in quo difficultas nulla datur , patet non agi in hoe Ioeo de tribus vocalibus: . /ti Saepe confugere debemus ad: hu;c sis ros

miles in dinis literarum mutatio sy qua re illa novisse requiritur , quae de his apud Μathematicos explicantur . . Superius vidimus , notas multiplicari Ioue

major est difficultas , praecipue si plures, sint notae diversae , quibus ste- -De - 'rquentius occurrunt, designanturi alia ethmpeculiaria artiscia adhiberi possurin , ' ut difficultas augeatur quibus omnibuS MX S.mina inutilia admodum multiplicantur;

sed vix possibile est in longiori seripto

non tale quid reperiri , ex quo co-rendo inter se varia loca , aliauid dedu- . i queat , quod notarum signincationem 4 3 spe-

253쪽

οι- I NIT R. o D UIC T I pectat'; & ominimum quid plerumque sufficit , ad integrum arcanum detege

s 3I- tertio Tomo Operum Wallisti exempla scriptorum talium exhibentur, adj ctis explicationibus ; sed solutionum me thodi desunt, quas tradere, ubi de difficialioribus scriptis agitur, possibile vix est. Ars haec busum peculiarem l habere postest; cum hujus praxis ad eundem finem

deducat , quem antea indicavi 87i. , & ad quem,Algebrae studium t commendavic 874. . Hicque hodie solus ipsius usus esse potest, 'cum varii scribendi modi denI tur , Inulla arte humana si vendi, ab iis qui clavem , ut vocanti non habent. ' a C Λ i P U baeis, XXXVI. I, i l

ros 'CYnthetica Methodu44usu venit, quo- o ties' aliis quae inj mentuti habemus explicare iis usqipimus.' s. Uru Iro 38 Vulgo notum est , quassitum eiusdem rei explicationes. variae diverse auditores, aut lector 8 , affici ni; cum clare unam percipiant , & aliam non intelligant 1; quamvis iisdem nominibus res eaedem de

254쪽

an PK IUo scrPH I AΜ. Inon in alia reperiatur. Disserentia in f ria Methodo quaerenda est

ricta , in quibus obscurisas , quantum-1o 9 vis exigua, datur ante omnia explicanda

. Inutiliter; enim quis res aliis explicat , Io6os hi verba quibus illae exponuntur non

Quid sit Definitio superius habuimus Io 6 I 3ay. γ. Definito alia est nominis, alia' trei. Quo sensu prima arbitraria sit etiam

In utraque Definitione, agitur de i idea Io 6 adeterminanda ; sive haec sit idea , quam nos voce peculiari exprimere decrevimus, . . cui in Definitione nominis; sive agatur de idea rei determinatae , quod . in . Definitio ne rei. desideratur . y . Idea haec . ita determinanda est, ut abro63 omni alia distinguatur ; hic enim est De- finitionis scopus,, quae nihil praererea comtinere debet , ne ,an confusiondiri incida,

- Cavendum autem ne, ire 1psis finitio-ro nibus, utamur verbis obscuris ; si hoc evitari non possit. horum verborum Defi- 'enitiones praemittendati lanu . .

255쪽

xo sue Definitiones non spectant ideas simpliaces 3a7. . Quae ad has pertinent non possunt illis explicari, qui ipsas non aliunde habent. Aio 66 Verborum explicationes praecipue ne-

cessariae suot , uia 'agitur de rebus , aut verbis usitatis, sed quorum notiones non satis determinatae sunt; quamvis, in hoc Casu, Definitiones plerumque negligantur. Ens, Nibit, Perfectio , Voluntaι , Iibertos, Inertia , c. non ab omnibus, eodem senui su, intelliguntur, l1ο67 Ubi Definitio proposita est , non ali sensu in ratiociniis adhiberi debet ue hum definitum ; quod facile determinari. potest, substituendo Definitionem ipsi de

io 68. Non, necessario Definitiones omnes a te omnia alia proponendae , sunt; satis est: si verba explicentur antequam ipsis utamur, si modo observςmus, rati inium Definiri 2 tione nunquam esse interrum puendum. io 69 Explicatis vocibus obiexvandum , ramtiocinium nullum darii posse, in quo non ad i minimum duae Propos xiones considerentur 697. , & quidem ita, ut ratiocis nil veritas a veritate propositionum pendeat 7o8. . o7o Clarum e so est, nihil aliis posse ratio cinando persuaderi , . nisi ipsis de veritate

256쪽

an PHILoso P ΗΙΑΜ. 247 Farundam propositionum constet . Sed , ut circa has dissicultas nulla detur, eligendae iunt propositiones , in quibus subj

ctum cum attributo immediate conferri possit ; tune memo is qui verba intelligit, . rper momentum temporis circa has in dubio haerere potest oo. 66o. . Talis propositio vocatur Aamma. EX. IOZIGr. Pars es minor solo.

RAGuLA SECUNDA.Pin Definisiones Axiomata , ex quibus Io , ratiocinia deducenda sunt , clare proponi ae

lenta

Dantur propositiones , mar Axiomata to73 non sunt, sed pro his usurpantur ; ouod in pluribus oceasionibus necessarium eur u care has possumus Axismata respectiva , T sunt propositiones, non quidem per psas manitestae, sed iis quibus rati .cinia nostra proponimus plenissime notae; ita ut imitiis forea has demonstraro. Non semper omnia ex primis princi-ror pus deduci possint; scient1σε quaedam a- II ias pro fundamento habent, quas notas ponimus omnibus, qua prioribus animum

applicare cupiunt-- Non autem interest, utrum ratiocinium deducaturi ex Axiomatibus absolutis , id ' . 1 Q 4 est

257쪽

et 8 INTRODUC Υ Ioest, quorum veritas immediate patet, an ex res pectivis; nam in utroquel casu, si r tiocinium bene sit deductum ; circa conclusionem dubium dari non potest 7o8. ro 6 Si illa quae explicanda habemus praxinstectant, requiritur, ut ille, quem hanc dorere suscipimus , aliquid agere possit . Quis scribendi artem illum docebit, qui digitos flectere non potest λ . ιao77 Docere praxin est explicare, quomodo actiones dirigendae sint , sed hae in antecessum determinari debent. Vo78 Haec ipsa determinatio vocatur Pinulatum. Ab eo , quem numerorum multia plicationem docere suscipio , postulo , ut

numeros uno charactere expressos multi-

. plicare possit ; id est , horam producta

memoriae impressa habeat o Ab eo, quem Iraxin Geometriae docere debeo , postuo, ut lineas ducere, Sc circulos formare possit. REGULA TERTIA.ro ρ Si de Praxi agatur , Pinulata pose mxiomata proponenda sunt.1o8o Haec tamen regula cum praecedenti ita intelligi debet, ut non semper Axiomata u& Postulata, ante omnia ratiocinia, enun

tianda sint; satis est , ut hoc de infinia,

258쪽

AD Ps rLoso PHIAnc a ' tionibus monuimus. si haec exponantur in ipsa sexie ratiociniorum ; sed antequam ipsis utamur, & ita, ut sine ratiociniorum interruptione, hoc fiat. . . Definitionibus , Axiomatibus, & P Io8rstulatis Hypotheses saepe adduntur. L cum hoc habet, quando explicare suscipimus, quid, ex circumstantiis peculiaribus postis, sequatur. Ratiocinium in hoc ca- tu est Hypotheticum, 3c Eircumstantiae in

antecessum exponendae sunt. Hisce praemissis, transeundum ad tracta

tionem ipsus subiecti propositi, quod per

partes fieri debet. i. Circa subjecti Divisionem, ante omneSalias, regula haec observanda est.

Subiecti propositi Diviso . ita iasitnenda Io 82 ut partes separatim tractari po sint.. Hoc ita intelligendum est, unam inter ro83 partes desiderari, quae sine consideratione reliquarum explicari p6ssit: haec erit prima . Ex reliquis secunda eodem modo eligitur ita, ut sine superstitibus tractari pos- , sit ; & sic de reliquis.

259쪽

ao 84 Diviso quam natura subjecti indicat aliis anteponenda es; o partes hujus simplici res, ante magis com sitas, exponi debent.1o83 Regula haec praecedenti sui ordinata est, id est, locum tantum habet, quousque cum illa non pugnat io 86 Si Geometriae elementa docere suscia piam , juxta ultimam regulam ; haec erit. Divisio, 3c hic ordo. Primum agendum erit de Lineis , tunc de Triangulis , & aliis Figuris rectilineis, postea de Circurilis, &c. sed imperfecta admodum esset tractatio. Quae Lineas parallelas & perpendi-; culares spectant, ex demonstratis de Triangulis deduci debent, &α quare Rec Divilio, quantumvis cum natura subjecti com venire videatur, rejicienda est. io87 Servandam tamen illam dicimus, quo- , usque cum regula quarta conVenire potest. Si quae ad Fluida , generaliter comider ta, pertinent, explicare debeam , primum de Fluidis quiescentibus , postea de horum motibus, agendum erat; dc natura subjecti haec indicat . . Sed dissicultas tur; resistentia quam corpus per Fluidum motum patitur, est pressio quae in Fluido quiescente locum habet Sc quae tractari

260쪽

non potest, nis exPlicatis primum variis' 'de Fluidorum motibus . Ideo , respectu hujus rςsistentiae , & quidem hujus status,

a quinta regula recedendum erit, ut qua iam sequamur. In quibusdam occasionibus, quinta de-Io88bemus sequi regulam , neglecta quarta ; dquod in eo solo casu locum habet, quando iubjectum non admittit Divisionem, quae cum quarta regula congruit. Tunc in inbiuo quaedam ponenda sunt, quae postealan- Ixum demonstrari possunt, ut hoc monuimus 581. ,, o fione fundamentorum Evidentiae Moralis, quae in praesenti casu exemplum suppeditant.. Circa Divisi em ulterius observandum, Io 8 partes , ubi hae a nostro arbitrio pendent, quantum potest; aequales eligendas esse ἔ, in omni alio casu , ad harum . inaequali-

tatem, quantumvis magnam, non attendimuS. . s

Huc quoque debemus referre quae supra Io9o 9-- 9 3. , occasione Divisionis, in Ca-i apite , observavimuS. st expositin subjecti Divissionem, sin-Ioy Igulae hujus partes aractandae sunt; conVe- sienti Ordine exponendo Propositiones , illas demonstrando, quarum veri aS non immediate apparet, aut non jam pro co- .anita habetur. Omnis