장음표시 사용
171쪽
ne fidei,probent,suam Ecclesiam veram essRCathois lici autem omnibus modis certissime probant, quod Ecclesia Catholica, Apostolica,Romana vera sit. Hinc habetur vera intelligentia illius dicti S. Pauci.mmo. li. Ecclesia est columna,&firmamentum veritatis ;Cu enim Spiritus sanctus doceat illacu certitudineta fidei omne veritate de vero verbo Dei scripto. nostripto; de vera significatione,& re significata illi' Item de vera interpretatione, intelligentia elucdem; sequitur, nihil posse per Scripturam certo probari,aut cognosci; nisi sit iuxta sensum Ecclesiae interpretata; ideo omnis veritatis certitudo, firmitas ab Ecclesia est derivata.
De mera intelligentia interpretatione
merbi Dei, m illius significationis, atque rei significatae.
Syςvx liud sunt opera,&Libri Aristotelis,vel
alterius: Aliud cognitio, intelligentia, cin Euideli , terpreta illorim quia Aciens illorum; Ali vero ab ipso sunt causa cognitionis: Ita aliud est verbum Dei,&illius significatio,atque res significata; Aliud est regnitio,intelligentia,&interpretatio dictorum Illa enim actio Dei sunt Ista ab hominibus suam habent essicientia, sed a Deo regulatam. Hac vera intelligentia, interpretatione, quς sit .irii. ve incerta,&copleta,dari in Regno Christa aperte obatur per illa,crba, Spiritus sanctus docebit vos omnem veritatema Et confirmatur ration O Quia si finis Verbi Dei est tradere hominibus ve- ηis GNIam,certam,vi comp0tam cognitionem de Regno
172쪽
Christi vhoe autem fieri non potest , nisi cognitio diis vita tradita illis sic Sequetur, illam esse necessaria;&consequenter veram intelligentiam, interpretationem Verbi Dei esse in regno Christi affrman y Impossibile est autem illam virtute naturali haberi posse;Solus enim Deus illam naturaliter habet,&quibus vult potest illam communicare. Inter Catholicos vero,&haereticos est maxima controuersia in declarando, quibus . quomodo , D o communicata sit Catholici dicunt Deus,&Spiritus sanctus,ex promissione Citristi, semper, in cunctis seculis communicauit Ecclesiae Romano
Pontifici ι Concilio Generali; Sanctis Patribus;quihus dedit priuilegium non errandi in hac habenda
interpretatione: Hominibus vero particularibus. ordinarie loquendo,non datur hoci uilegiu quia Scriptura docet &experientia confirmat,innum rabiles homines in verbo Dei intelligendo deficere, errare,&falsa loqui; Ideo interpretatio Catholicae Ecclesiae vera, certa,&completa eli: Hominum vero particularium potest esse vera, falsa; com plera,&incompleta;&ordinarie certa non est. Hoc ita
esse Catholici omnibus modis probant. I. i. Haeretici videntur sic diceres Spiritus sanctus non est alligatus Ecclesiae; potest, etiam homantis hus particularibus, veluti Luthero, ca I uino, dare hoc priuilegium non errandi, ideo etiam i los posse cum cerritudine verbum Dei interpretari: Veru, quod haec doctrina falsa st, supra proba tum est Promissio enim Christide assistentia Spiritus sancti facta est Ecclesiae cum certitudine, ncn hominibus particularibus, alioquin omnes illam haberent Ideo Spiritus sanctiis aliquo modo est, non dico ligatus ,
sed obligatus Ecclesiae: Hominibus vero particulariribus nullo modo potest dici , quod sit obligatus sidco
173쪽
ideo in illis assistentia ipsius certa non est.
Ex dietis sequitur,quod intelligentia,&interpretatio verbi Dei,quae ab Ecclesia traditur, vera,& cer' 'ta est. Et quod loca Scripturae,iuxta sensum Catholicae Ecclesiae interpretata,apta sunt, ad certam de fide Drobationem emciendam Quae contra hunc sensum interpretationem habent,neqbe Topicam, seu proinhabilem probationem facere possulu.
De completa Summa Sancti Euangeli ,
cirri eteritatibus reuelatis ex Verbo Dei deducendis
I Q hης - Nunc rem maximi momenti tonside
rate Spiritus sanctus,ut doceat Ecclesiam om- --'nem Euangelicam veritatem, non solum docet illam, Qu9dnam sit verum verbum Dei Scriptum, non scriptum, Item veram vi certam illi tignificationem, citi terpreta tione mi Sed etiam docet illam; lassistit illi Lut sine erroreiamo cum m xima certitudine sciat,&possit, ex utroque Verbo omnes veritates Euangelicas,&praecipue Summa S.Evangeli, a Christo institutam, in qua omnia , quae de substantia sunt S. Euangelij, continentur ,
veram , certam , completam deducere; nec notia Omnia,quae ad veram certam &completam dictae
Summae obseruantiam pertinent; derivare. In hac enim completa Summa recte constituenda,&explicanda tota doctrina reuelata,vi Catholica occupata est Et citra illam, ut sic dicam,omnes Controuer C t. prissae inter Catholicos,& Haereticos originem habeni 'μμε Et nunc probationes,quae tum a Catholicis, tum ab haereticis de illa fiunt , examnandae erunt . Sed
174쪽
aliqua prius sunt declaranda. Veritas alia naturalis;alia supernaturalis; Illa est de ente naturali; Ista de supernaturali; Utriusq; veritatis De 'author est: Sicut duplex dit veritas, ita doctrinardo strina naturalis pertinet aditellectu, Msensu,&cotinetur in Logica, Philosophia Super naturalis cotinetur in verbo Dei,& dicitur doctrma reuelata: Vtraq; est necessiaria ad habeda copletac gnitione de regno Christi Hoc .n regnum est quid mixtu exente naturali, supernaturali: Sicut natura ordinatur ad gratia, haec ad gloria: Ita doctrina naturalis ordinatur ad supernaturalε,&ad reuelata
scut in Doctrina Arist. quinq; possulcosiderari primo Domina in me te ipsius: Secuda ea de in libris explicata. Tertia Magistri,4 Lectores,qui illa docent Quarto disicipuli,st libris studet,& audiunt lectores: Quinto,s', applicatio doctrinita acquisitet ad causas reru explicadas Ita est de doctrina reuelata: quae Primo estis mete Dei, ut in primo authore Secudo est in verbo Dei sicut in libro: Tertio est a Spiritu sacto sicut a vero magistro, tu libita, tu doctrina tradente: Quarto Ecclesia & homines particulares sui discipuli huic libro studetes,4 docete Spi ritu sanctu audietes:Quinto usus,&applicatio doctrinaei obtetq
.n. Philosophi,& Medici do ruinata ψbteta percos quetias e notis ad ignota; a princi ijs, atq; causis, ad coclusiones,& effectus ordinarie fpplicant ad ola cognosceda,&emcieda, quae particularia sui: Ita E elesia,&homines particulares faciut de doctrina, Verbo Dei,& a Spiritu facto obterar Sicut et in omni scietio diuisio in parie principioru , quae per sei ta sunt,& in parte conclusionum, quae ex principijs
sui derivatae,ita est in doctrina Catholica; cui pran
175쪽
Pars vero coclusion usui omnes actiones,&cosidctationes particulares, wde regno Chri iti ab dae sui, Veluti, Qu*t sint Sacraineta; Rus materia,&forma illorii;Quis Textus Biblicus verus; quae vera illi interpretatio,Quis bonus usus,&administratio Sactat
mentoru Qv Fides,an Catholica, vel Luthera, aut Caluini vera sit, An hic sit legitime Baptizatus An haec aqua sit legitima materia Baptismi; alia innumerabilia singularia, de qum Verbu Dei preci se noloquitur,4 tame de illis,per consequentias a verbo Dei, cognitio est deriuada; Ideo h rerici, qui consequetias ex verbo Dei negant omnino sunt deridedit Per has ergo consequencias,Copleta suma S. Euagelii, completa obseruantia illius,& alis veritates reuelataea verbo Dei derivancle sunt. Ioannes.Ques notamquod modo dica: Catholicus debet dicere; Verbu Dei,& Sacra Scriptura est liber toti m udo publice datus;& omnes homines paristiculares, etia infideles & quicunq, sin t possuntii modebent,&tenentur, iuxta capacitate,&opportunitate sua,legere illa, studere illi,&audire magistrosiilum explicantes, docentes Possunt etiam facere consequentias&applicationes dicti verbi &rei abi Ilo significatae, ad actiones suas,&aliorum bene re gulandas: Deber concedere,quod Arrius, Lutherus, Caluinus , tali potuerunt hoc facere ratem concedendum est , quod Spiritus sanctus potest , cum vult, vere facit quod multi homine Sparticulares veram obtineant cognitio nem verbi Des, faciant veras consequentias ab illo circa Compi
tam Summam S. Euangelij,&ob eruantiam illius Sed debet insistere in hoc, Quod Spiritus sanctus, per illa verba Christi. Docebit vos omnem veritate, suggeret vobis omnia, est, ut sic dicam,obligatus Ecclesiae, ut doceat illa
176쪽
omnem veritatem de verbo hei, de veritatibus ab illo per consequentias deducendis; Quod in utroque dat illi priuilegium non errandi Id
Completa Summa Sancti Euangelij;&Complet obseruantia illius ab .Eeelesia Catholica per cons quentias derivata, veram fidei certitudinem habet: Et ipsa Ecclesia est medium sensibile a Christo ordiis natum, per quod homines totius mundi fiunt certi de dictis; quod omnes homines de necessitate salutis tenentur credere illi. De hominibus vero parcita laribus debet firmiter assit mare; quod Christus dictum priuilegi illis nε promisit; Spiritus sanctus ordinarie illis nodate Signum demonstratiuuest;quia maior pars homina particularium in dictis errat Et Lutherani dicunt Caluin istas et rare, & isti illos: Unde sequitur quod Catholici possunt per Ecclesiam eum certitudin fidei probare, quaenam sit vera, completa Sumisma in obseruantia Sancti Euangelia Haeretici vero non : Et de hoc nunc veritas examinanda, atqu probanda est.
Examinantur probationes de completa Summa S. Euangelij. CH istut pertissime docuit, se fecisse comis
pletam Summam S. Euangelij, omnes ad illius obseruantiam obligasse, Ἀρο--. i. stolis praecepisse, ut illam omnes populos I res docerent,& ad illius obseruantiam promouerent. Dita di xit enim; Praedicate Euangelium omni creatur ; item docete omnes genetes seruare ea mulae,quaecumque inandavi vobia:Ecce facta est summa quia ait,
177쪽
omnia,quaecunque: Ecce debent doceri quia ait; Do t, a. ἔcetes eos: Ecce necessitas obseruandi; quia ait, Mario aut vobis Item ait. Seruare omnia a Christo imperata: Ratio etiam suadet, quia cum Euangelium sit unicum medium nostrae salutis,necesse erat,vi Christus in Regno suo completam de illo traderet cognitionem; alioquin homines nescirent bene uti illo & qui diminute uritur medio, non potest consequi finem illius. Supponamus ergo dari parte rei hanc completam Summam a Christo Domino instituta: Et quaeramus quaenam a verbo Dei significara sit, , his In hoc puncto est max ma inter Catholicos,in hae ibi.
reticos controuersia,imo incipis sunt innumerabiles oper .rio solu inter Catholicos maereticos, sed etia interset: ' ipsos haereticos controuersiae: Omnes Catholici et risdem summam omnino semper amrmarunt, de affirmant: retici verooinnes conueniunt in hoc quod Catholicam summam impugnant; sed incredibile est, quam sirit inter se contra iij,&discordes in stata tuendo, quaenam sit haec summa complet, quae a Christo est instituta; ita ut ita retici magis occupen tu in impugnanda Catholica summa,quam in vera ab ipsis declatandra 1ὐ m. Catholici dicunt,completam Summam S. Eu n e in gelis esse his quatuot rebus eae plicatam Symbolunt num. . Apostolorum; Septem Sacramenta; Oratio dominicalis; Decalogus. Et ni ultis modis illam probant. Primo probant per euidεtiam, sens Mintelleca' , ei quia euidens est, quod modo Ecclasia Catholica ita
iudicat, docet, affirmat, licto, clo, vi solet ud me approbat, ubiq; Lilla septe ministratis Sacra meta. Secundo probatur traditione , ,e bo Dei non cat νε ιscripto, quia per cuncta preti et ita secula sempe num. a. Ecclesia Catholica ita iudicat uni, obseruatum est. Et semper Traditio docuit, Hanc summam a Christo, ab Apostolis acceptam e Te
178쪽
Ση Gipi Tertio. Probatur multis modis ex sacra Scriptu- Hai. e..ii ra,Cum enim doceat,Christum verbo non scripto il lam Deisse, inpostolos illam docuisse in primitiua Ecclesia; Et eandem semper in Ecclesia,Opera Spiritus lancti, qui docet Ecelesiam omnem veritater is
fuisse conseruatam; Et cum in praeteritis seculis ante Lutherum, Caluinu nulla alia reperiretur praeterdictam,quae Catholica vocatur, ergo ex Scriptura aperte colligitiar, quod summa Catholica vera sic Et probatio Catholicorum fit tali ratione. Hat. e.vita maior lila Summa S. Euagelij,quae concordarcussima a Christo,&ab Apostolis primitiuae Ecclesiae data,& sic successive per cuncta secula eadeseruata fuit iii Ecclesia Catholica, vera est Est per se nora , quia vera summa est illa,quae a Christo tradita fuit, Ideo quae discordat ab illa, vera esse non potest, sed omnino falsa est. senses minor. Sed sola Catholica summa concordat cum C x pyεξ summa a Christo data, Quia haec coirmitas per Ver o non scriptum, scriptu , Per Traditione; per dictum, factum &iudicium,&, sum,& cosuem Ca.l. tudinem,& authoritatem,& testimonium, doctrinam, praedicationem Catholicae Ecclesiae, Et per
uidentiam sensus intellectias ita esse probatur, ut est videre in Ecclesia Catholica Romana. Cocluno ergo sola Catholica summa vera est,quia ipsam solam Ecclesia Catholica docet,&probat esse summam a Christo per traditionem receptam. s. iptura. Quarto, de probatur alia ratione per Scriptura re 4 p sic; Primo, Qu9d oratio dominicalis sit a Christo instituta,& sit necessaria ad salute,sacra Scriptura per .es. .ctissime docet, incudo,Quod Decalogus sit traditus a Tiaditio, Deo,&a Christo sit coiirmatus ea de clarissime assi inomata mat Tertio, Qtlod Sis bolu Apostolorum ab Ap .lesia. stolis compositum, primitiuae Ecclesiae primo traditum, successive in Ecclesia conseruatum , perpe-
179쪽
tua EeeIesitraditione,& usu, &consuetudine receptum est, ab illa vi regula vere fidei veneratur
Quarto, Quod septem sint Sacramenta , primo e . Tqu: dem per traditionem, per verbum Dei non Cone. Cat. scriptum ratem per dichium, factum, mulcium, testimonium,doctrinam, praedicationem, usum Catholicae Ecclesiae probatum est , Deinde per script tam apertissime dictus numerus probatut qui singula Sacramenta habent locum proprium, praecisum in Scriptura, in quo inirmativa cuiuslibet Sacramenti continetur in Doctrina Catholica lib.6. Dist. a. seq. probatum est. Ideo iste numerus apertissimo in Scriptura solidum fundamentum habet.
Quinto. Probatur per rem a Verbo Dei significata Mai. e..lti sic: Christus loco citato dixit, se fecisse hanc suma,&ordinasse,quod de illa omnes edocerentur,&obseruarent utique res a tali verbo significata est completa summa Sancti Euangelij; Nunc quaero,an dictum verbum Christi sit verum,uel non: Si non ,ergo Christus mentitur:Si verum ergo significat esse, quod est: ergo significat vere, realitera parte rei dari hanc completam immam; et ergo haec summa a parte rei datur,vel non: Si non ,ergo falsum est verbum Christi, quia significat esse, quod non est et, Significat enim esse hanc summam, quae non est rSi datura parte rei: Quaero de illa quando, quomodo inceperit, permaserit in Ecclesia,& an seperfuerit eade omnino per cucta seculii Ecclesia: Viiq;
necesse est dicere, quod a solo Christo, ut ipsemet di Cone. Tri.
cit,facta sit Et qd neq; Apostoli, neq; Rom. Ponti fi M' Ices,neq; Ecclesia habet potestatem in illa, quoad sub his . Istantialia,aliquid addendi, muta di, nec detrahendi Do. Ca.i.4 ideo necesse est dicere, quod dictastium ea denia Omnm numero opera Spiritus saucii , qui de illita. docet semper Ecclesiam omnem veritatem,per cunia '
180쪽
a'lecula integra, inuiolata permanserit in Eccle sal, quod per cuncta secula ante Lutherum . ω Calum una fuerit,&quod post illos eadem in anserit in Ecclesii, Sed ante dictos sola erat Ecclesia Romana; nam grae ea non est Catholica; summa,qua. tunc habebat, erat eadem cum illa quam modo habet, nempe iam dicti ergo vel summa a Verbo Dei significata est dicta Catholica vel verbum Dei non semper in significando verum fuit; quia non semperiagnifica iiii esse, quod est, non semper in Ecclesia , a pirte rei fuit illa summa, quam ipsum verbum significabat Confirmatur Summa, quam modo haeretici moderni docent, est omnino diuersa ab illa quam Ecclesia ante illos docebat, praecipue circa Sacramentas quia ante illos docebat, esse septem,&ita in usu receptum erativel ergo Verbum Dei signi, ficabat esse septem &tunc ante haereticos significa-hat esse,quod est; quia in Ecclesia septem erant Sacramenta; vel significabat esse pauciorais tunc noerat verum, quia significabat quid a re significata diuersum, nempe non esse,quod erat: ergo Vel semper Verbum Dei significauit septem esse Sacramenta , vel ahquando in Ecclesia, res significata discordabata verbo Dei significante quod est es e falsum. Sexto Probatur per illa,quarciam Euangelica sum ' ma infallibilem habeat connexionem , quae sunt ab illis verbis Christi, Docentes eos seruare omnia,quq cunque mandavi vobis significata Illud enim veria hum , Omnia,quaecunque significant ipsam summam Illud, Mandaui ignificata Elo Christo quoad substantialia , essis institutam &cum obligation seu cum modo praeceptiuo, obligativo. Illud, Vobis, significat Apostolis esse a Christo datam Illud, Docentes, declarat, do strinam Apostolorum, iuccessorum debere esse illi annexam Illud. Eo, annexam iiii esse in fidelibus cognitione,