장음표시 사용
121쪽
CONTROvERsIA, quam & Pannarii & Sartores interpolatoribus mouerant, inficialiser constituta: interpolatoribus interea vetitum est, puro panno Vestimenta ne sarcirent,quae inter promercalia essent habituri. IIII. Id. Iun. M. CCCC. X XUII.
No Nut martium pelles, ita etiam alias scheda contegere licere. Itaque publicationis, mulctaeque arbitrariae indictione sancitu est, ne quis pelles in eam forma dontextas venum exponeret: pellione, qui secus secerat interim pecuniae damnato, & pellicularia bienium
abstinere iusso. x v II.Cal. Aug. Μ. CCCC. XXI.
fANc Tio NE vetitum est, aurifices in fabricadis operibus auro, argento improbo ne abuterenturmeue quicquam expolirent, quod ante non signassent. v I. Id. Mart. M. CCCC. XXVIII.
T O r Σ is cremio Reipublicae quidem coducere palam est,sed non omnes. Recte igitur placuit certo numero definiendos esse, cui sese inspectoribus approbarent, & non modo praedibus ad certam pecuniae summam cauerent,sed & laudatores darent:quod speciatim de re pannaria decretum est. X V I. Cal. Maii. M. CCC. LXX. post Martinalia.
PER so NAs, quas adhuc multi facies ementitas, alii & vulgatius quidem mascas sor-----, voce niuilla& syllabis inuersa) vocant .inter ea quae Reip .non modo nihil prolunt, verumetiam obsunt quam maxime, neminem puto non connumeraturum. Hisce nanque svi ita dicam tectoriis,&quibusdam veluti praesidiis, nulla non stupra, nulla non adulteria, nulla non latrocinia nullae non caedes, nulla non alia facinora, nostra quoque aetate. designata seere . iTAQv E placuit earum nundInatione ubicunque. atque in primis ad Basilicam, omnibus Interdici. v I. Cal.
122쪽
Vix unquam aliquis prima fronte laudauerit eum,eamue,quem quamve, quis quaeue, quantumlibet solutus vel soluta, ex adultero vel adultera ediderit vel sustulerit, iusti ac legitimi, ius aeue ac legitimae, filii filiaeue iure donari. Hoc enim adulteria & ibi pra non modo non est coercere:verumetiam homines ad malum satis alioqui procliues quodammodo inuitare. Sed ii Principis supra leges constituti potestatem penitius introspexeris, & quam penes eum sit arbitriu &ius& norma ab altero bonis alterius succedendi, huiusmodi veniam, si tamen eam perraro dari contigerit, nemo facile improbauerit. Quamobrem eius generis veniae, quam filiae, Bellovacae primum a patre putatiuo, deinde ab ea venia, Lestardatiae
nuncupatae, parens naturalis impetrauerat, morem geri placuit. Arestis Liberalibus M . D . L i . magna ut videbatur) audientium admiratione.
Α Ρ R I N C I P E , Theob. Lucemburgius, audunensum Ant, stes, impetrauerat, ut filii naturales, quos ipse antequam sacerdos crearetur,ex concubina sustuliiset, pro iustis ac legitimis haberen- tumeffeceratque ut veniae diploma non modo apud rationum Praesectos, verum etiam apud suum partium iudicem in acta publica relatum esset. Quia tamen non etiam illud Ampliff. ordo coprobasset, & ipse filiis testamento legata scribens, eos quoque naturales aut svi vulgo dicitur) bastardos appellasset: ea re a Carolo Lucem- burgio, Briennae Comite, in controuersiam adducta, tam naturales haberi placuit, quam si a Principe nihil esset impetratum. Diplomatum enim non impetrationem,sed exequutionem attendi: quae nisi numeris omnibus absolutast, oleum & operam luseris. Quod& ipsum testatorem non praeteriisse,facile suerit coniicere: alioqui L. ii.
123쪽
ia Placitorum Curiae Liber VII.
neque naturales appellaturum, neque eis legata, sed ipsam haereditatem suis e relicturum. Arestis Natalitiis, M. D. XLV.
De minoribus Viginti quinque an-
MINOREM viginti quinque annis, qui ob praesentem pecuniam re niue aliam sibi datam alioqui suturam dantis haereditatem eiurauerit: haereditatem postea petere non posse, sed ne ius naturae quidem, saepissime responsum &iudicatum esse, ego didici,&Chartarius affirmat, his potiissimum rationibus. quod scilicet sui in prouerbio est) unum aliquod praesens suturis duobus antecellit: & euenire est,ut qui nunc dat, uniuersum postea patrimonium decoquat: aut eius haereditas aere alieno exhauriatur: aut tale quidpiam accidat, ut ne floccus quidem ad haeredem peruenturus sit. Et haec quidem quod ad prouincias, quae moribus reguntur, pertinet: nam legibus& iure ciuili Romanorum aliter constitutum est.
A D v L T AE virginis, orbae parete ac dote casiae, fundum, ob eam nuptui collocandam de gentilium & propinquorum sententia, sine decreto tamen, tutor sic alienaverat, ut v eluti a suturis coniugibus partus haberetur. Soluto matrimonio, uxore de patrimonii alienatione conquerente: tametsi palam esset id a maioribus factitatum. placuit tamen alienationem contra ius esse factam. Arestis Natali
tiis, anno M. D. X X X V. I I I.
AN xi AM illam in lege agendo, mobilium excussionem, Francisci Valesii primi constitutione sublatam ad praedia minorum dis. trahenda non pertinere: ideoque minoris praedium noua sormula captum, plurimoque licenti, solennibus etiam programmatis omissis, addictum, auferri placuit, mense Ian. M. D. X L V. Regnartio ex Causidicis altero.
124쪽
De Verborum significatione, i a s
A N D i V M moribus ita cauetur, Homo genere clarus si sacris filiam ceremoniis addixerit, pars haereditatis alioqui. filiae copetitura, filio natu maximo acquiritor . Ex hoc Duretallius maior aduersus fratrem natu minorem colligebat ac contendebat sororis,quam mater addixisset, partem ad se omnino pertinere:quod hominis appellatio promiscua esset,& masculino vocabulo etiam foeminae co-tinerentur. Minor contra eam non esse Gallici sermonis proprieta tem, ut si quis hominem diceret, foemina quoque intelligeretur. Caeterum, mores contra ius commune comparatos stricte esse accipiendos, exhaeredationes non adiuuandas. Qui mores conscripserant si de utroque cogitassent,dicturos ut assoletin suisse, Homo,see-minaue clarus, laraue. BENIGNE placuit natu minore cum maiore ad sororis partem admitti . Placitu, Marii liaci Regii ac publici, tunc autem priuati Causidici patrocinio conflatum:Hospitali Conscripto, litis enarratore, ut ipse Marii liacus, sine die tame, indicauit.
iugi, eorumque liberis ex legitimo matrimonio natis ac nascituris. Controuertebatur an liberi, quos alter coiugum,altero vita se iacto, ex alio matrimonio sustulisset, edidisset, iis verbis comprehenderentur . ET PLACVIT esse coprehensos: aliter atque si constantis tum matrimonii mentio tantum habita suisset. Arestis Liberalibus, M. D. L II. Collierius admonuit.
Ao Nis ecclesiasticis, non quidem diuinis &sacris squod vulgo spiritaleὶ sed humanis tantum ac profanis squod temporale vocantincum res ita postulat, manum iniicere licere, antiquum est ac certe religiosum:sed unde non unquam malignandi arrepta fuerit occasio. A viatore in sacerdotem sacrisue initiatum his sere verbis lege actum erat: Quandoquidem tu iudicatum soluere detrectas, prouentu i&temporali tuo manum iniicio. Iniicis tu quidem inquit detrectatorὶ & ego Amplissimum ordinem appello. Huius prouocationis causa reddebatur, E T copulae naturam esse,diuersa con
125쪽
126 Placitorum Curiae Liber VII.
iungere.Viatorem &prouentui, hoc est spiritali sic enim detrectator intelligi volebat) & temporali,cum alterum non liceret, manum iniecisse,atque adeo perperam esse factum. Respondebatur EY copulam non solim diuersa coniungere, Verum etiam aliquando interpretari, facereque inter duo appellativa,aut,si mauis substantiva, significationis non omnino diuersae possitum, Ut alterum eorum in substantivum conuertatur, non secus atque si ex prouentu & temporali, prouentum temporalem dicas . PLACvIT detrectatorem prouocatione summoueri, addita temerariae prouocationis poena.
Ex tempore x III. Cal. Mart. M. D. X X X v.
De praediis cliente laribus & Patro
NIS ET CLIENTIBUS, T I T. IIII.
v v N D v M inferiorem, prouinciae in qua satus est, moribus, non eius in qua superior, Curiae placuit esse moderandum. Litigatores, Patroni a divo Simone: Michaelis Charrarii haeredes, Clientes. Iacobus Spi fama litis enarrator. Placitum recitatum v I I. Id.Septebr.
cxi ENT 1 Causidico aduersus Patronum, ab eo stare,cui a consiliis ante fuerit, non prohiberi: modὁ ne clientela ipsa controuertatur,aliudve quo, nomini Patroni quicquam inuri possit. v lii. Id.
I o R A N N E M Elbiaeum quod a Nannetensi Antistite suo suisset oppressus, antistitii clientelae ac iurisdictioni eximi placuit, quoad oppressor ille comuni spiritu frueretur. V. Id. Iun. M. CCCC. LV.
sTE pMANvs Dous Fraxineus,que propter patrimonii amplitudine, nostri homines sacerdotu ditissimum appellabat, vita excedes, treis ex statribus,totidemq; ex sororibus, nepoteis, hos cognatos, illos agnatos, ab intestato saeredes reliquit. Inter eos, de standis clientelaribus lite exorta, cognati, retineta possessionis interdicto,
126쪽
De praediis client.&C. Tit. IIII. Iaz
ius experientes, dicebant, explosa iuris ciuilis asperitate, & x II. Tab. aequabilitate repetita, illi, & hoc lege noua, additum esse, ut
gradus unus, unaue persona a iure cognationis in ordinem agnatorum transferretur: & non modo filii, filiaeue fratris mei, ad haereditatem meam, ut agnati, venirent, verum etiam &sororis filii: & hi omnes ex aequo mihi succederet. Defendebant agnati, tametsi hoc ita esset, municipiorum tamen moribus esse coparatum, etiam sorores ad sendos clientelares ex transuerso obuenieteis non admitti:
neque eas suo fato iunctas, ad filios plus iuris trasmisisse, quam ipsae
haberent. Hisce consentire seudorum squae vocant in consuetudinem, quae agnatos duntaxat, non etiam cognatos admittit. A cognatis reserebatur, media illa iurisprudentia, unde fortassis mores promanarunt, non alia ratione factum esse, ut persona seeminea,
quae gradum consanguinitatis excessisset, iure agnationis adhaereditatem non admitteretur, quam quod commodius esse videbatur atque utilius, frequentiores ad masculos quam ad sceminas haereditates confluere: propterea quod utiliores se mastuli praestent Reip. dum aut bella gerunt, aut sacra faciunt, aut publicis funguntur muneribus. Se vero esse qui haec omnia praestare parati essent, nec matrum ante fratrem mortuarum rationem haberi licere: sed eorum ipsorum, qui eo tempore, quo is, de cuius haereditate agebatur, mortuus erat, eodem gradu, ei proximi, quo & agnati fuissent. Caeterum, eam beneficioru consuetudinem, barbaram atque inhumatanam esse: neque nos eo iure uti solere. Post Libellarium ad Basilicam Recuperatorum sententiam, appellata Curia, cum de rebus, quas ad Carnutum mores exsere oportebat, essent in litis instrumento, rerum ab ipsa Curia similiter iudicatarum exempla quaedam: de nostratibus autem nihil extaret quo satis compertum haberent , an ea pars morum, quae steminas arceret, ad earum quoque filios produceretur: suopte Iudicum impulsu, & sine ulla inte fatione , ad Praesectum urbis itum est, sciscitatum ab eo, eiusque sori pragmaticis, de ea re quid fieri soleret . TANDEM quod ad res in Carnutum agro positas attinebat, agnatos quidem superiores, in caeteris vero inseriores esse placuit. Arestis Natalitiis M. D. L. L. iiii.
127쪽
128 Placitorum Curiae Liber VII.
v NivERso Ruxi uxoris praediorum s moribus quidem nostrisὶ constante matrimonio, virum velut usu fructuarium esse, nostrorum hominum nemo est qui nesciat . Accidit ut clientelaris
fundus, perlicitae alioue nomine, Patronae uxori committeretur.
Disceptabatur commissi sundi ius &autoritas, uxorIsne sitisset an viri .gr vi Ri suisse placuit: id enim fructibus adnumerari. Citabat Chartarius de iure respondens.
PRAEDivra beneficiarium.perexigcio solario vectigali teruncio puta) cum fide recepto, intercedentibus aliquot millibus nu-mum Cliens alii tradiderat. Bochardus praedii Patronus, e vestigio illi manum iniicere atque incumbere, quoad dum iusta quintanorum ac sub quintanorum persoluerentur, solenniaque alia ferent omnia. E contrario Cliens intercedere: occlamare, se, de praedio velut corio squod aiuntὶ suo, citra autoratrices exuuias, ludere potuisse. Patronus Clientem fraudis insimulare: dicere,libellario contractu, fraudem manifestari. Causa acriter acta atque defensa, secundum Clientem pronuntiatum est. De qua re, cum Curia, supplici erroris patrocinio, Bochardus expostulauit. Placitum a Chartario de iure respondente citatum.
Q v i DAM existimauertit maiestatis danati sun dos clietelare qui in fide ac patrocinio Principis siue ,- ως,siue οἰώω αὸς essent, omne is publico Principis patrimonio in perpetuu esse adscribedos, hoc est ut aiuntὶ vniedos, ac in Regiae coronae corpus reserendos. Dicebat enim huiusmodi beneficia, quae initio a Principe manasse certum erat. ad eum omnino omnia maiestatis crimine reuerti, quoscuque
Clietes ex eodem beneficio primarius Cliens sibi postea devinxisset: ut cui quod sui admisissent, quodammodo esset imputandum. Sed aliter visum est Selectis ludicibus, qui ad exhedram in Basilica
recuperatoria quod Reginae cubiculu appellant, de Regis imperio, maiestatis iudiciu in Blegium Tribunu militum exercuerunt. Cum enim hominc in capite plectedum esse decernerent, res eius bene-
128쪽
De praed. sol. iure Vect. Tit. V. 129
ficiarias omneis Principi quidem commissas esse censuerunt: sed eo nexu quem ante diximus, non nili eas quae Regii plane beneficii, non alius interpositi, esse comperirentur. Quae sententia cum aperte benignior tum certe quidem verior est. Nam praeterquam quod inhumanu est, nos alieni criminis dare poenas, quis unquam beneficium a Principe acceptum, uni vel pluribus, totum vel in partem, clietelae nomine postea dedisset, si beneficium partemue illius, per quascunque manus id ambulare contingeret, non sua, sed clientis culpa, se amissurum existimasset Sufficiat ergo maiestatis crimen autoris sui sanguine expiatum esse: sufficiat, rebus eius beneficiariis Omnibus laesae maiestati litatum. Ita fiet, ut Principe huiusmodi beneficia sibi quidem commissa, sed publico patrimonio non perpetuo adscripta, a se postea sui ipse tenetur) abdicante: benefico do mino, cui ex alio crimine clientela committi poterat, ius suum integrum maneat: non secus quam si a beneficiario, ad eius haeredes successione, vel ad alios quocunque contractu peruenisset. Placitis
pronuntiatum III. Non. Aug. M. D. L I.
De p raediis solario iure vectigali-
τ AMET si solario iure domini, quem vulio censualem appellant, prope inermis atque exanguis sit iurisdictio: opte tamen im perio, placuit eum obnoxii landi possessorem, ad fundum profitendum posse compellere. Ex tempore . Iun. M. D. X L U I I I.
Ric Norivs Royerio filiam in matrimoniu collocaturus, cem tam pecuniam dotis nomine se daturum spoponderat, partes circiter duas numeratri reliquam praedio urbano, tanti aestimato, filiae haeredi suturae praerogando: sed ea lege, ut quandocunque ipse per- numeraret, praedium redhiberetur. Hocce cum solario iure dominus olfecisset ut sunt id genus homines captatissimi, ei vestigio stuctus aduentitios petere occoepit, dationem in solutum, atque adeo veditionem insimulas. Quod quide Libellaribus ad Basilicam recuperatoribus ea de re additis,aequu est visum sed vero Curiae a Roy
129쪽
13o Placitorum Curiae Liber VII.
rio appellatae contra. Perscripta, prolata est autoritas. v. Id. Iun.
De priuatis vectigalibus 5 pensi
coNTENDEBAT Parthenaius, si quis ex suis hominibus aliqua transiens vectigal non dependisset, etiam vi armata, se uniuersitatis bona pignerari posse Idque de more, quem praefidenter quidem usurpabat. Sed eum more damnari explodique placuit. Alteri enim ab altero debitum exigere, & priuato ius suum armis vindicare non
licere. ii II. Id. Iun. & x V III. Cal. Iul. Μ. CCC. LXXXIX.
s i frumentum, quod in singulos annos dominus a villico pactus est,tempore solutum non fuerit: Villicum,non quanti plurimo frumentum ab eo tempore venierit, sed in communem cuiusque anni tantum aestimationem teneri placuit. Ex tempore Menillio &Durantio causam orantibus, Pridie Non.Febr. M. D. X LUD I .Quod nisi maxime fallor nec est nec ἰτ νο μμ 6 μέμυ, sed ενδεα quaedam, quae tandem in aliquam fraudandi licentiam facile sit exitura, moribus hominum semper in deterius prolabentibus. Fiet enim, ut villicus olim fidelis & apertus, nunc fallax &s-mulationis artificio eruditus, diem de die ducat, usque dum nactu opportunitatem, magno frumentum Vendat,&postea minimo redemptum, domino persoluat. Dixerit aliquis, Extitere domini, qui villicis moras nectentibus, non eorum, sta sua ipsoru gratia indulgerent,atque ita temporis articulum captaret, quo villicos frumento carentes, pretii magnitudine obruerent. Ego vero aut extitisse, aut extare posse non negauerim, neque id insignis cuiusda esse malitiae: sed cui villicus occurrere, quod dominici sendi fiuctus collegerit, possit: &. quod obligatum dies satis interpellauerit, debeat. Quod si villici magis quam domini ratione haberi debere visum est, vereor ne villico ipsi hoc etiam accesserit inc odi: ut dominus in exigedo vectigali antea moderatus & mitis asper &durus esse coga- turn tum villi cu urgere,cum se fortasse ille minime possit liberare.
130쪽
i N pensitationis venditione pacisci non licere,ut certo tempore, cumue libuerit, emptor a venditore sorte possit exigere. Foret enim quod esse noluerunt, cuiusque auertendi gratia, ve ditionis speciem obduxerunt,non clam, non dissimulanter, sed palam & aperte kenerari. x v II. Cal. Iul. &postridie. M. CCCC. XXV.
A N N v v s frumenti modius anno M. D. X. vectigalis nomine, centies vicenis assibus, aut, si mauis, centum squod aiunt) venditus libris,habita ratione temporis, toleratus est quidem,sed temperatus tamen, quasique in ordinem coactus, & debitor eum perinde pendere damnatus, atque si singuli in singulos quindenos asses constituti suissent: potestate facta, vectigalis quotiescunque redimendi. Ex tempore Riantio & Rupesertio causam dicentibus. iii. Id.
v x prouetibus vectigalis pecunia constituti aliud vectigal. perinde atque ex usuris alias usuras, comparari non posse, nemo dubitat. Sunt enim huiusmodi vectigalis prouentus usuris finitimi: hocque ab iis tantum distant, quod vectigal in venditionis speciem conceptum est, & in eius, cui eo nomine pecunia data est, arbitrio positum , quando eam rependat, atque ita vectigal redimat. Sed vero controuersum est, praedii venditio in proventuu solutionem facta, an valeret: praedio, scilicet, eiusque fructibus, vectigalis ex alterius vectigalis prouentibus comparati instar habetibus. ET valere placuit : fieri enim potuisse, ut ex ea pecunia, qua prouentus persoluti essent, dominus vectigalis ab ipso debitore statim praedium sibi compararet: & duos actus, nihil interim sibi contrarios, quid vetat eodem tempore, pactoque eodem explicari/Quin sui ait Vlpianus)si ex causa mandati pecuniam mihi debeas, &conuenerit ut eam crediti nomine retineas: videtur mihi data pecunia, & a me ad te
prosecta. Placitum recitatum M. D. x L v III. Litigatores haere
s i toto inter praesentes decenio,vel inter absentes vicenio, vecti-