장음표시 사용
191쪽
i et Eorum autem,quq sunt,alia natura,alia arte, alia ca su fiunt. Propositum est hoc in loco docere formamno generari. Forma enim de quidditas globi, quae de particularibus globis praedicatur,n6 gignitur. Sed neq; sorma huius globi per generationem ad ella procedit, sed
dum aes certo quod amodo ab artifice mouetur, in ipso citra tempus forma ingeneratur. Similis est formae, domus ratio. Nam, clim ultima tegula imposita est, tune
dicimus domu esse. Siquid. n. eorum, quae ad domu c
struenda iaciunt, qualecuq; illud sit,desideretur, nonduest domus.Tegula aute postrema absq; tempore Ae instanti ponitur in domoutaq; ne formae quidem particulares generantur, propterea quod licet cum materia distendantur, partium tame expertes sunt, quod aut e partibus vacat,id quo potest generarii cum sit omne quod generatur, partium compos . Diuiditur enim in partem prius generatam, de in partem posterius generandam. Nam quod de domo diximus, quae ultima tegula imposita sit, idem licet in globo aeneo notare. Hunc enim ultimus ictus,qui aerias artifice incutitur,in formam redigit. Ipse vero puncto temporis esticitur, quippe climglobus absq; tempore aes ipsum attingat, cum scilicet
ipsum informat. Itaq; neq; forma globosa, seu forma uniuersalis globi,hoc est globus ipse uniuersalis cu nuulus sit, genitus est, neq; forma huius globi per gener conem& tempus in ipso gignitur,vel omnino generatur, sed cum sit in ipso ponitur ab artifice. Nam cum globi forma sit in artificis anima, in aere ab artifice ipso
imponitur.Necessario aut formas n5 generari demonstrat, ut hinc planum sat,virum formae naturales ipsae per se absq; materia esisistere valeant, ut Platoni visum est,an nol Sed ante demonstrandu forma no generari,
per diuisione ostendit,quidquid generatur,ex subiecto aliquo generari, ut hinc colligat, forma si gignatur,ex subiecto esse generanda, Si se processum in infinitum fore Ex diuisione igitur, ut dixi demostrat, qdquid gignitur,ex aliquo generari.Sic ergo ait, Eorum q fiunt, alia natura fiunt ut animalia, stirpes & similia. alia arte ut domus,ut statua,ae Oino artisciosa. alia casu Iut valetudo, siquis sorte cum sitibundus aqua bibisset, non ut conualesceret sed ut sitim expleret, valetudinε rec pit.Omnia igitur q natura, quae arte,qusq; casu efiiciu- tu si ab aliquo essciente,&: ex aliqua materia,&aliqua forma fiunt. Nam aut substatia,inquit, sunt,aut qua tum,aut quale, aut aliud pridicamentu. Fiunt aut aliquid horu quasi forma. His c6 memoratis ait. Natura-Ies ast generationes sunt, quarum generatio ex natura
est auo in loco dubitare succurrit, eum ipse in physica
docuerit generationis no esse generationem, neq; m rationis mutationem,quomodo nunc ait generationes naturales esse, quarum generatio sit ex natura, ut lateri
videatur generationis haberi generationem l An illud, quarum generatio, non retulit ad generationes, sed ad ipsarum finest exempli gratia ad animalia & stirpes. quod si verum est,no quarum est interpretandum, sed quorum,eritq; sensus, generationes naturales sunt stirpium,ic animalium generatio non ab arte, sed a natura proficiscitur. An illud quarum generatio ex natura est sic debet explicari, id est, quarum generationum subsistensa & esse no ab arte neq; casu, sed a natura suppeditaturi Potentia enim atq; natura in semen coni cta, causa essiciens est generationis,atq; hae quide sunt
naturales generationes. Id autem ex quo per generationem res Oriens generatur, materia est. exempli gra
6a,hominum materia proxima sunt menses muliebres id igitur ex quo si quod nascitur per generationem,est materia. Id autem a quo,id est efiiciens aliquid est e
rum quae natura constant ut homo vel equus. Hi enim
sunt efficientes causae,propterea u, semen ex ipsis deciditur. illud autem aliquid eorum quae natura constant adiectum est,quonia in physica forma naturam esse dixerat, atq; item materiam naturam esse. quod vero ex utraq; concretum est, non esse naturam, sed natura cos stere, ita quod Socratem genuit, eorum est quae natura consistunt. Materia igitur est, ex quo quod nascitur,
generatur.id vero a quo,de numero eorum est quae natura constant,quod aut generatu homo eli, vel equus,
aut simile quidquam . quae quidem componia dicit ex materia & forma,ut in praedicamelis testatur,& in physica,& in hoc ipso opere maxime lubstantias esse diiscimus. Sed postsi omnia quae natura vel arte sunt, materiam habere dixit,causam huius rei strictim subiicit,dicens, esse enim de non esse quodq; ipsorum potest id est,cum res quaeq; naturalis,aut artificiosa pose sit 5c esse & non esse, dubium esse non debet, quin hoc E m ateria sortiatur. Haec enim vertatilis est & alterabilis,quae modo hanc,modo serma illam recipit,quia n5 semper unam eandemq: retinere potest,de procliuis est ad formas recipiendas. materia igitur causa est unicuiq; eorum quae natura vel arte fiunt, ut sit & non si ex quo intelligitur quae ex natura vel ab arte efficiuntur, haec ex aliqua materia subiectoei; seri .Exposito autem materiam esse causam cur de naturae Se artis opus quodq; esse & non esse valeat,suggerit, v niuersaliter autem de
id ex quo, Se id quo, natura est. j nam ut saepe diximus,
naturam vocat materiam quae forma efficitur, de sormam per qua ipsa materia fit. Quod vero ait, id enim quod iit, naturam habet pro causa suggestum esse puto cur forma natura st.quasi dicat,quod generatur, id
per naturam generaturi quo in loco naturam appellat viam qua itur a materia in formam,quod si hac via natura nuncupatur,ut si quis y producens diceret,quemadmodum ipse dixit,haud dubie forma etiam quo ducit huiusmodi via, natura est.Sed de aliter docet forma
appellari naturam. Nam de compositum,inquit, natura vocatur, ut Sophroniscus qui quidem Sophroniscus n5 dicitur natura quatenus est compositum. hac enim ratione natura consistere dicitur, sed per formam perquam sit quod ab'ipso generatur. Per se a m enim
quae in ipso est, efficitur id quod generatur ab eo.Nam hic est sensus illorum verborum Se , quo ipsa natu ra quae performam dicitur, quae eiusdem ess speciei Quomodo autem quod generatur, eiusdem si speciei , cuius id a quo gignitur, docet his verbis, Homo enim generat hominem. At omnes homines eiusdem speciei sunt.
caeterae vero generationes, sectiones Leutur. Atq; omnes effectiones ut ab arte,auta potentia,aut a mente pro ciscuntur.Harum autem quaedam ct a casu fiunt,atq; fortunale deatq; in hisce tuae a natura fiunt.Et illic enim nomnulla eadem ex femine O sine simine fiunt.Sed de sce quidem po tirius est considerandum barae aute ea fiunt quor forma inanima est η; formum dico quidditatem cuiu*: , sumantiamq; primam. Etenim contrariorum qu
dammodo forma eadem est. Ipsanaque opposita subita tu, priuationis substantia es, ut sanitas morbi. Illius enim absentia est ipse morbus. Sanitas autem es ea ratio, us Gin anima, scientias. Aphro.super Meta. N Cartem
192쪽
Caeterae vero generationes effectiones dicuntur. Post i generationes naturales,quorum habeantur, dOeuit, D conclusit, dicens.Hoc igitur modo fiunt ea, quae per naturam fiunt, Eoriunturo lic ait aliae uero generationes alias dicens ea quae ab arte, potentia, i mente proficiscuntur effectiones dicuntur. Artificiosa igitur, Ic quae per artem fiunt, ab arte seri dicit, mente vero virtutes. nam virtutes formae quaedam sunt, quippe
quae animam reddant persectam.Sed quasi pleraq; artificiosa a me te fiant nam vi docebit, artificiosa quaedasiunt fortuitu tame ars non est prorsus mens siue intellectus. A potetia uero e sciuntur quae cotingeter fiunt, ut lauarsi non lauari r sedere, non sedere, I similia .Exij sigitur, quae ab arte sunt, non ulla sunt casu & fortuitu. Et in hiice, inquit, quae a natura fiunt,& illic enim id est, in iis, quae a natura sunt aliqua fortuitu fiunt. Siquidem herbae, tum ex semine, tum absq; semine generantur, quippe quarum bona pars casu ab': semine nascatur. Sed quomodo, inquit, artisciosa quaedam fortuitu fiant, postea disseremus. De his enim paulopost disputabit.& nos paulo ante diximus valetudinem de ab arte& fortuitu ingenerari.Sed de hi, postea disseremus. Abarie autem,inquit,ea sunt, quoru forma & quid ditas est in artificis anima. Forma enim & quid ditas valetudinis est in medici anima. ut domus in aediscatoris,&signi in statuari j.Porro, cum form a m & quidditate primam substantia esse dixisset,causam subiecit, cur forma sit prima substantia Nam contrariorum,inquit,quod a modo sema eadem est quonia priuatio materiae adest. Privationi autem a forma suppeditatur esse, quippe cuius absentia priuatio existit.si ergo priuationi in materia existenti, esse Se subsistentia beneficio formae contingit,ipsa vero sorma ordinat,desinit, exornatq; ma teriam,merito forma prima & proprie substantia esse dicitur.Contrariorum inquit id est priuationum , quo dammodo eadem, id est,ipsa forma, est forma,id est,in sermans, existentiae largitrix. Forma igitur est eausa
subsistentiae,ac omnino ut entia sint, de ut priuationesentibus annumeretur,causa est forma & quid ditas, quoniam abeunte forma, protinus priuatio esse habetataq; rma est causa priuationis essiciens. Quod vero eandepro forma dixerit, sormam vero pro causa existentiae
priuationis, ipse declarauit dicens: ipsa namq: opposita substantia, priuationis substantia est quae per sormam intelligitur, est substantia & existentia priuationis, eiq; l uppeditat esse. quare,si substantia, id est, . ma, substantia est largit rixq; & causa priuationis, dubium non est,quin forma sit priuationis sorma. Illud autem quodammodo adiectum est, quoniam forma non est per se causa priuationis, sed per accidens. Accidit enim, ut decedente forma, priuatio fiat. Itaq; v letudo, cum formae sit aemula, causa est & forma morbi , qui quidem est priuatio.
Atq; anu escit,cil sinitatis artifex hoc intellexerit modo tu boe sit sanitas, si futura sitfamim, hoc sie necesse est, velut aequatitatem. Quod si haec escienda est caliditas oriatur opoiter. O Me pacto si per inrelligit quousq; ad id di
timum accedatur,quod ipse facere potest. De de ea iam motio quae ab hoc incipit, sectio nucupaturiqua ad consequendi ualetudine itur. Quare fit ut ex sanitate quodamodos vittas, o ex domo domus, ex ea qua est Ast; materia,ea quae
habet materiam oriatur. Facultas enim medendi, atque ars
extruendaru aedium psa est forma sanitatis re domus. atq;
substantia sine materia dico rationem ipsam O quiddituri
Atque sanum efficitur cum canitatis artifex hoe in- a
tellexerit modo. Docet quomodo corpus sanum em-ciatur, idque non temere, neque ab re, ted ut hinc planum fiat, quae ab arte fiunt, ea quandoque fieri sortuitu. Ergo sanum inquit, eis citur, cum medicus sie in telligit,& quomodo intelligat, exponit, dicens. exempli gratia, Si hoc est lanitas, oportet ut frigidorum de calidorum inaequalitas veniat ad aequalitatem, ne alia terutrum excedatur,sed ambo mediocritate contineatur. porro si aequalitas seri debet ut calor adsit opo teti fingamus enim calidum a frigido superari. at si caliditas est sutura, opus est confricatione. Incipit igitur 1 confricatione, quam potest essicere. quae quidem confricatio ultima est, posterior. s. valetudine, aequalitate atque calore. medicus enim primum valetudinem intellexit, deinde aequalitatem, tum calorem, postremo confricationem, quae confricatio calorem ei licit, hie aequalitatem, aequalitas valetudinem. confricatio igitur a medico in stomacho vel omnino in aegrotate parte facta,quandoq; ut fortuitu sat, usu venit.quod qu
modo accidat,oponemus,cum ipse de hoc comem γ-rabit. Motus autem cum fricatione in valetudinem,uo-eatur factio.Contingit ergo quodammodo,ut valetudo fiat ex valetudine eiusque forma, quae in medici anima inest. Valetudo enim quae efficitur in aegrotante, fit ex valetudinis sorma, rationeq; in medici anima existente. Pari ratione domus haec quae cum materia consistit, eis citur ex domo experte materiae, quae habeturina discante. Vt enim visus in se sormas colorum habet, atque ipsis sit biecta materia, se anima formas in se scientiarum habet, Nam locus formarum,ut dictum est in libro de anima, anima ipsa est. Quomodo autem ex domo & valetudine domus & valetudo fit, exponens ait. lacultas enim medendi atque extruendarum aedium, est forma sanitatis ac domus. Quod ii ex medicina,& arte sdiscandi sunt, hae autem sunt valetudinis & domus forma medicina enim & ars aedificandi nihil aliud sunt grationes valetudinis & domus, haud dubie domus ex domo st, valetudo ex valetudine.Sed cum domum & valetudinem materiae compites ex domo & valetudine materiae expertibus effici dixisset, confirmationem subiecit, quod domus & vs tudo ex domo & valetudine fiant, dicens, Facultas enim medendi, atque ars aediscandi, forma lanitatis est, atque domus. Quod vero ex materia expertibus fiant, confirmat cum ait, Atq; substantiam line materia
dico rationem ipsam, & quid ditatem, id est, formam ipsam domus & valetudinis.
Generationum autem motionumάeata intellectioinliae fectio mincupatur. Nam ea qrudem,quae a principio formaque incipit, intellectio appellaturi ea vero, qua ab intellectumis vltimo incipit,efectio nuncupatur.Similiter o νω- quodq; mediorum ferisiolet. ram sanabitur, ad aequalitates redigatur oportet. Quid igitur es adaequari hoc quidem. hoc
autem erit, si calefiet. Qiud igitur hoc en/bo iis est potentia hoc.Hoc autem iam in potestate ipsius Medici collacatur Id igitur,quod facim viae incipit motio, qua ad dies
iudine ituris per arte quid uit forma est ea profecto luae' in anima, sin casu, ab eo incipiet, quod tandem faciendi principium est et,quod anteficit Iuemadmota in meden fortasse a caliditatu impressiuine principium sumitur Dea e facit fricatione Catiditas igitur,quae est in corpore factarum tutis est pars aut ipsam aliquid equitur tale,quod fanuatis spars, aut stium t perplura hoc autem est viri
193쪽
mis, quod sanitatis escit partem. Atque ut ibi calidi- quae sortuitu sit . id est,ut valetudo ab arte effecta,ex contas aut aliquid luod ipsamsequitur sanitatis est pars, sic fricatione sit,sic&valetudo quae fortuitu contingit, eia
lapides donius, Gr aha aliorumsunt parita. Quare quodam ficietur ex confricatione. ut enim medicus aegrotantis
modo dicitur Nossibile est quaeqMmferi se nihil est prius. stomacho confricado calorem efficit,hic aequalitatem,
Patri igitur partem ahquam necessario eorum, qua fiunt, aequalitas recta valetudinemi: sic usu veniet, ut aegro esse. Materia nanque pars est i quippe clim insit Ofato tans ipse stomachum desticet, non generandi caloris ita ditem eorum,quae in ratrone sumuntur. Vtroque enim gratia,sed casu,ac ut ea confricatio calorem efficiat,hic modo circulum anem dicimus quid est,ct materiam dicem aequalitatem, qua valetudo generetur. Itaque licet rores,as inquam, formam, talem inquam figuram. Atq; troagere,si valetudo ex conseicatione prosecta casu fit, hoc eligenus , in quo ponitur primo. Aemus vero circulas confricatio quoq; fortuitu suit effecta: & contra si conis ratione materiam habet. sticatio casu lit,valetudo quoq; fortuitu aecidit. Sin ca-Generationem autem motionumve alia intellectio, fu,inquit,valetudo stat, ab hoc fiet.id est, a confricati alia effectio nuncupatur. Demonstraturus quomodo ne quod iaciendi principium est ei quod arte facit) id causarum nonnullae non solum mouentibus esiiciun- est.confricatio qui artifici qui ex arte valetudinem effi-tur, sed etiam fortuitu, prius generationem diuidit in cit,principium est&causa ut valetudinem efficiat,haec intellectionem & iactionem,& ait, motuum alia intel- fortuitu efficietur. Hoc autem id est, calorem c facit lectio vocatur, alia factio,itue effectio. lotus. prin- fricatione calor vero sactus in corpore a confricatio-cipio & forma, est intellectio, , sne autem intellectim ne,vel pars est valetudinis effecti,aut si minus pars eius nis factio. exempli causa laber cementarius intelligit est, certe psum aliquid tale, id est, aequalitas consequi- formam domus esse huiusmodi operimentum: & si hoc tur, quae pars est valetudinis. Ipsum vero quod calidi, suturum est. parietes seri oportere . parietibus suturis talem sequitur, & valetudinis est pars, vel statim le- necesse esse fundamentum iaci, ac si fundamentum est quitur ipsum, aut si non statim, certe per complura. iaciendum, fodi oportere.et hinc exordiens fodit : cum Quod vero ait hoc autem ell vltimum quod sanitatis sedit, iundamentum iacit.hoc ubi iecit, parietes erigit. essicit partem huiusmodi est. Confricatio quae par- postremo tectum imponit. Generatio igitur siue mo- tem efficit valetudinis, pollerior est calore, Ac aequalitus , principio & forma usque ad fossionem,intellectio tale,atque caeteris. Et quemadmodum calor,vel quod nuncupatur. fossione autem, quae sinis ierat intelle- ipsum conlequitur. nam hoc subaudire oportet pars ctionis, principium generationis domus usque ad tecti est valetudinis, sic lapides domus, ct aes statuae. Ex di- impolitionem, effectio nominatur. Medicus item v ctis ergo satis intelligitur, nihil, nisi aliquid praemistar, letudinis formam esse talem intelligiti ae si sutura vale- seri, sed quidquid fit, ex aliquo fieri. Necesse est igitudo est,aequalitatem fieri oportere.est autem squalita- tur rebus esiiciendis aliqua pars adsit, quae materiam tem fieri,siccitates, humiditates, calores & frigora ani- aemuletur. quinetiam in partibus definitionis aliquid malis ad mediocritatem redigere. quod fiet,si fuerit ca- esse constat, quod materiae rationem habet. generalesactus stomachus,calescet autem,si fricatio secta sue- enim materiam aemulantur quod hinc intelligi potest,rit . quae quidem confricatio facultate in medico inest, quod circulus aeneus duas materias habere dicitur, aes, utpote qui fricare possit aegrotantem. Fricat igitur, & di figuram, aes videlicet ut materiam compositi, figu- confricationem consequitur calor, calorem aequalitas, ram vero ut materiam formae sue definitionis. Gi aqualitatem recta valetudo. Motus igitur a valetudine cuius igitur aeneus, non solum compositi materiam aes confricationem usque, intellectio nuncupatura con habet, sed etiam in ratione. Dicatione vero ad valetudinem, effectio. Illud autem Atqui quadam,cilmortas i,nonillud dicuntur ex quo, Similiter unumquodq; mediorum fieri solet arbitror Ni ex ma teria sunt, sied illivsimodi, ceu statua non lapis, sed cum illo cohaerere. Quare fit, ut ex sanitate quodam- lapidea dicitur.' Homo autem sanus non dicitur ιllud, ex modo Ianitas,ex domo domus,ex ea quae absque mate- quo factus est sanus: Atque causa haec esse videtur, expri-ria est, ea quae habet m a te iam, oriatur & sic erit sen- iratione nainq; fiunt atque Abiecto, quod quidem materiam sus.quemadmodum valetudo es licitur ex valetudine, sic dicimus, velut O homo aegrotans fit anus. magis tamen aequalitas ex ea aequalitate, quae in medici anima inest, ex priuatione fieri dicitur, ut ex aegrotante magis quam ex disimiliter calor ex calore.Confricatio igitur, quem ad ' homine sanus. Quapropter sanus aegrotamqvidem non δε- modum diximus, potentia inest. Aut certe non hoc di- eitur.bomo autem dicitur, homoque j an M. avsrum autem est, consticationem scilicet facultate medico adesse,sed priuatio munifesta non est, o nomine caret,ut in aere cuiussa consticationem facultate valetudinem esse. Nam, si figurae, aut in lateribus tigrisue domus, ea ex hisce feri, νι confricatio principium est primaque causa valetudinis, illic ex aegrotante, videmur. Quapropter νt illic non id ex hauddubie confricatio facultate valetudo est. Itaque quo fit dicitur, eo his Ilaiua non lignum, nonas, noni
hoe existit autem hoe potestate de confricationedi- piscita lignea derivatiue nra apidea, domus itidem nonctum esse puto, creonsticatio secultate valetudo sit. Ιl- lateres, sed lateritia dicitur. N sim si quisipiam diligenter Iud vero choe autem in ipso scilicet medicor quati di- σψ' insepexerit, non His simpliciter duerit ex uno flacat, consticatio autem in medici potestate est,ut qui pin tuam fieri, aut ex lateribus domum, propterea quod mutetur test ipsam esseere. Confricatio igitur, quae calorom id quo quippiam fit,sed non maneat fand oportet .pr efficit .&ex qua motus & principium valetudinis pro' pter hoc igitur isto dicitur modo. sicilcitur iue ab arte, siue ab artifice fiat, tunc non se Atqui quaedam cum orta sunt, non illud dicuntur tuitu effici dicitur valetudo,quae confricationem est C. ex quo ut ex materia fiunt, sed illius modi. Postquam secuta, Sed forma valetudinis, γε habet in anima mo' docuit omne,quod fit, ex aliquo seri,dicit quaeda cum dici, causa est huius valetudinis. Sin autem usu veniat, dicuntur, non appellari nomine eius, ex quo fiunt, im-vt valetudo fortuitu efficiatur, tunc quae causa fuerat monihil omnino illud vocari, sed aliqua cognomin
yaletudinis ab arte productae, eadem erit valς udinia ri ab illo, ut statua prorsus non dicitur lapis, sed lapi- Aphrosuper Meta. N a d 3.
194쪽
dea . neq; enim lapis saetias est stativa. Nam quod ali-uid est cflectum, id alteratum de a pristino statu disce-ens effectum est id, quod non erat. Lipis autem rursus lapis manet, statuae forma suscepta. Itaq; lapis non est effectus statua, neq; huius, hoc est statuae, nomine nuncupatur. Vt igitur statua non vocatur id ex quo sit, id est non appellatur lapis, neq; recte valens nuncupatur aegrotans, neq; enim hic, qui ex aegro iactus est valens, aeger appellatur, & quaedam omnino non dicuntur illud. Et quaedam igitur omnino non dicuntur illud, sensus, quaedam de priuatione dicuntur, alia non item. Est igitur plena oratio in hune modum audienda. Quaedam non vocantur nomine eius, ex quo tan
quam ex materia facta sunt, sed illius modi, ut statua novoratur lapis,sed lapidea. hoc enim, lapidea dico,sgnificat verbo illo cillius modi Pari ratione recte valens
non vocatur aegrotans ,& tunc illud adiiciendum est. Et rursus, entium quaedam dicuntur ex priuatione seri, alia non ex priuatione, sed ex materia. quod si fuerit adiectum, perspicuum erit hoc quod insertur. Atque causa haec esse videtur,ex priuatione nanque sunt, atq; subiecto. Eritq; sensus huiusmodi. Causa quamobrem nonnulla dicuntur,ex quo sunt, alia non item, haec est, quia fiunt ex priuatione, quae cum materia sumpta est, ct cum priuatio nomen sortita est, tune dicimus, ex hoc essectum est, ut recte valentem dicimus ex aegrotante fuisse factum, propterea Π, valetudinis priuationi nomen est impositum. appellatur enim morbus siue aegri tudo. Nec dicimus ex homine quod materiam aemu latur, recte valentem fuisse effectum , sed ex aegrotantς:quoniam priuationi, ut dixi, nomen est impositum. In quibusdam vero, ut in statua & domo, quia priuatio nomine caret, ut hic valens ex aegro fieri dicitur, sic statua & domus ex statuae atque domus priuatione fiunt, sed quia priuatio nomine caret, statua & domus ex aere ac lapidibus seri videntur, ut recte valens ex aegrotante. ac idcirco dicimus ex aere statuam, ex lapidibus d mum fuisse iactam. Et, quoniam ut recte valens esticitur ex aegrotante, sic statua ex aere vel lapide, valens v ro non dicitur id, ex quo fit, ut valens non dicitur aeger:
sic ne statua quidem lapis vocatur aut aes, sed lapidea
vel aenea. Privationem vero, quae in aere habetur,n
mine carere certum est. Nam si definitioni locus sit,&dicere liceat huius figurae priuationem aes habere.exempli talia priuationem figurae statuae,ut dicamus aes priuationem habens statu tune statua ex huiusmodi priuatione, id est, ex non statua facta erit. Siquis igitur ita dicat aes priuationem habere figurae statuae, milii quoq; in promptu erit dicere, non statuae, sed lebetis aut tripodis , aut arculae vel equi figurae priuationem aeris adesse. Itaque ob infinitatem seu incertitudinem qualis figurae priuationem aes habet, Ac quia perinde nomine
vacat, in determinata enim nomine carent, non dicimus priuationem, sed materiam, i similis est in lapidibus ratio, ut potὸ quorum priuatio nomen noni, bet, ut domum ex non domo fieri dicamus. Neque vero hoe dicimus, quas domum negemus ex non como seri . hoc enim pugnaret cum iis, quae in physica
constituta sunt. & certe domum ex non domo fieri
constat,sed dici posse negamus ipsam seri ex priuatione
domus, quae sit in lapide, cum in hoc non domus tam tum, sed etiam statuae de mille aliarum rerum priuati nes habeantur. sed, post quam dixit, quoniam priuatio nomine caret, idcirco quod sit, non vocari nomine
eius ex quo si,ut statua non dicitur lapis,sed ex lapide,
quia priuatio non habet nomen. si enim haberet, non hoc diceremus, non magis qui min homine. Neq;.n. ex homine valens iactus esse dicitur. Deinde causam
aliam reddit, cur statua non dicatur ex lapide fieri, di cens. Nam si quispiam diligenter inspexerit, non dixerit ex ligno statuam fieri. Est autem sensus, Si quis
diligenter & exacte animaduerterit, naturamq; rerum fuerit rimatus, non dicet ex lapide statuam seri, vel ex aere. Nam quod ex aliquo sit, hoc ex eo mutatur ex quo fit, & ab ea natura discedit, in qua erat, de aliquid aliud.eficitur. At aes, quod statua fuit essectum , rursus manet aes. quod dicere de aqua nequeas, si aer suit ei secta. Non igitur fit ex aere statua, neque hoc de statua dicetur,quod scilicet ex aere suerit essecta. Ac dictorum quiudem sensum huiusmodi esse reor. Dictio vero quae ait, quorum autem priuatio manifesta non est, Ac nomine caret, ut in aere cuiusque s gurae huiuimodi est. Quorum priuatio incerta est,& nomine vacat, in iis non videtur aliquid fieri ex priuatione, ut ex aegrotante. In aer enim incertum est cuius fgurae priuatio aes habeatur. Dictorum igitur mentem ad hunc modum pro noli ravirili parte enarrauimus. Sed quaerat aliquis, cum Prinxi me demonstratum sit, omne quod sit, ex aliquo se-ri,quo modo statim dictis accommodatur hoc quod ali quaedam cum orta sunt, non illud dicuntur ex quo hunt,sed illius modi. An quia demonstrauerat, Omne, quod sit, ex aliquo seri, exprimere etiam voluit, quO- modo quae sunt, nuncupentur lcum autem id quod fit, ab aliquo generetur, hoc autem id esse dico unde est principium generationis, aliquo, quod quidem non vi priuatio sumatur, sed vi materia. Iam enim determinatum est quo istud dicimus modo, O aliquid etiam fit. Atquie hoc aut 1 aera est, aut circulus, aut quodvis caeterorum. id profecto unde en principium generationIs, ut neque subiectum, asinquam ipsum,
sic neque sphaeram nisi per accidens facit, ex eo fata, quia lybaera ora, phaera est d illam facit aeneam inquam δει-
ram. Nam hoc aliquid facere, est hoc aliquid facere, exeo quod est omnino subiectum. Dico autem aes rotundum facere , non aes rotundum facere aut sphaeram, sed aliud qui p-piam,velut hunc in alio fomlam. Si erum facit, ex quodam ialio facit, hoc enim supponebatur, vehat aeneam lybaeram facit . hoc autem ita facit , ut ex hoe , quod quidem en M,
Me faciat quod quidem est phaera. Sι igitur hoc ipsum faciat, identidem profecto faciet. Hi patet, O generatio usi ae in is nitum proficiscenturum: et ergo uri, si eciem feri, si hoc aut alio nonune eum formam quae orare siensibiti, ln incupare oporteat, neque generationem ipsius esse, neque hanc esse etiam quiaditatem. me enim en id quod in esus, aut ab arte, aut a natura, aut i potentia fit. Facit autem Pharam aeneam esse: nam ex aere spheraque facit. In hoc
enim hane escit formam, atq: hoc est anea baera. Si vero ipsius esses barae omnino sit generatio, quipiam ἡ quopiam erit. Id enim quod fit, esse diuisibile oportebit, aces ad hoc, laliud hoc esse illud inquam materiam, aliud formam. Quod sis aera, qualis ἡ medio fit figura huius atria id erit in quoid erit, quod efficiens facit in ipso , aliud id quod enim
illa. Totum autem id erit qκω en e sectum, velat aenea sphaera. Patet igitur ex lacte quae ducta sunt,id quedem nferi, quod vi forma, aut ut substantia dacitur, conric sum autem qui per banc dicitur frit . O in omni re gens
rata, materiam ese, atque hoc quidem materiam, hoc au
195쪽
Cum autem id quod sit,ab aliquo generetur, hoc autem id esse dico unde est principium generationis. Cum tibi demonstradum proposuisset. formam de qui sditatem non generari , de intelligeret rem in expedito fore, si prius omne quod fit, ex aliquo seri demonstrasset, hoc demonstrato iam ad ostedendu reuertitur formam & quidditatem non generari, & ait, Quoniam quod fit ab aliquo es scitur,lioe autem a quo esscitur, est causa es sciens . hanc enim significat, cum ait, Hoc autem id esse dico unde est principium generationis) de ex aliquo esscituriae sit, inquit, id ex quo efficitur, non priuatio,sed materia. 'Hoe enim quale sit, iam constituimus, heri scilicet ex priuatione:sed quia priuatio nomine caret, ex materia fieri dicimus. quoniam. igituri quod fit, ab essciente,& ex priuatione siue materia eLficitur,& aliquid emci,ut homo, vel equus, vel globus,
aut circulus, vel aliud quidquam: profecto quemadmodum efficiens, aes, ut in eodem exemplo persillamus,
non efficit, se ne globum quidem , non dico globum hunc particularem. hunc eni m absque dubio efficit,sed formam,& quidditatem globi non essest,sed ipsam ponit in aete. Nam si globum efficere dicitur, per accidens hoc dicitur, propterea. 01 aeneum globum facili non ut globi formam de quidditatem quam ponit in
aere,haec enim non generatur. Nam hoe aliquid sacere id est, efficere hunc particularem globum est efficere hoc aliquid,id quod ex aere subiecto atq; sorma existit,id est,compositum. Uscit enim rotundum in aere: rotundum autem, ipsam dico rotunditatem quae in singularibus esse habet, non esscit, neque globi sermam, haec enim iam est,ted hanc formam globi in aere facit, ipsamq; in aere ponit. Siquis vero dicat formam quoq; globi, ut compositum ipsum fieri, cum omne quod fit, quemadmodum demonstratum est, ex aliquo fiat, haec forma fiet ex altera, de illa rursus ex alia, & hoe in insinitum . quod fieri nequit. Vt enim qui aeneam sphaeram sue globum saeit,ex hoc ente iplam facit, id est, ex aere huc compositum globum facit, ita si formam ct quid-ditatem globi esseit, ex aliquo subiecto es sciet & siegenerationes absq; sine progredientur. Ex quibus planum est citur, speciem, seu forma debet appellari, quae in sensibilibus efficitur, non adduci in esse per generationem sed natura quae in materia inest,materiam alterante ac essiciente , puncto temporis & indiuiduo momento in ipsa ingenerari. Nec solum,inquit, palam
est, formam quae habetur in sensibili, non generari, sed ne haec quidem, formam dico quae habetur in sens bili, est quidditas. quidditas enim uniuersalis est,&intelligibilis ixe autem sensibilis est& particularis quae in materia ingeneratura natura, ut forma in me de in singulis, ab arte, ut aeneus globus.ὶ potestate, ut virtutes. Virtutes enim formae quaedam sunt animam adornantes, ut sermae materiam exornantiquae quidem virtutes n5
generantur, non magis si globus, sed fiunt in alio, hoc est in anima, ut globus in aere. ac essiciens globum quidem aeneum facit ex aere & forma globi. Mest enim sphaeram in aere, & quod ab eo essicitur, est globus mneus, quidditatem tamen globi omnino non iacit. Si enim quidditas est generanda,ex aliquo generabitur,cuomne quod generatum est, diuidatur in id ex quo fuit
sactum, & in id quod iactum fuit. Si globus est figura
undiq; pariter distans a centro, huius figure altera parserit subiectium, in quo sorma sit quae in ipso fit abess- cieatcultera forma, quae in subiecto inest. quod vero ex
his existit,erit aenea sphaera quae facta est. e reliquii concludit, dicens, Patet igitur ex hisce quae dicta sunt, id quidem non fieri, quod visorma, aut ut substantia dicitur. γ Sed compositum ex hac materia generari. hoc enim significat, cum ait, concursum qui per hanc dicitur patet item cin omni regenerata materiam esse, atq; hoc quidem materiam, hoc autem sormam esse. Une igitur praeterbas aliqua hybara, aut praeter lateritias domos aliqua alia domus tansii se sti, nunquam hoc aliquid Get ortum ,sed Me quidem tale signidicat. definiatum; non enl Id autem, quod producitaex hoc escit atque generat tuis, quod cum fuerit ortum, ill boe tale e totumque hoc,Callias est aut Socrates,perinde atque haec est aenea sphara mino vero ac anima vi aenea obaera omnino e Patet ergo formas ipsas, ut quidam dicere formas consueuere, si sint praeter singuraria quaedam, non Miles ad generationes, ad
producendas substantias esse, neque si haec ipsas 1 aeras in ratione rerum sibilantias esse ponendas. In quibusdam erum luce clarius extat d quod generat, tale quidem esse, qualeen id,quod ab imoproducitur ton tamen numero, ned specie
idem, ac unum, ut in ipsis naturalibus confiat. Homo nanq; hominem generat, Cr equus equum, nisi praeter naturam
quippiam fiat, ut fit cum equus generat mulum. Atque haec etiam similem subeunt litem, id enim, quod commmeest equo ac asino, propi tu mum inquam genus, nomine caret, fortasse autem ambo sunt v luti mulus. adiare patet non opus esse forniam tanquam eremplar extruere. In his enim maxime formae anquirerenturiatq; utiles essent: quippe cum hae maxime substantiae sint. Sed ut, quod generat, sciens aesproductionis es causa, O ut in materia sit ipsa forma. Tora autem irratatu in hisce carnibus, atq; os bus forma, Socrates en ct Camus. Quae quidem diuersim si materiam ceterim diuersa eadem autem lecte: quippe cum ipsa forma indiuidua sit, ut patet. Estne igitur praeter has aliqua sphaera,aut praeter lateritias domos alias domus l) Demostrato formam &quid ditate n5 generari, sed esse di fieri in ibiecto, cdm dixisset spem siue forma in re sensibili non fieri per g
nerationem, sed temporis indiuiduo momento,&ὶrmam non actu & per se esse, ut ego sum,sed cogitatione: ubi h Ee igitur demonstrauit , interrogat utrum praeter
hos globos sit alius globus, de praeter lateritias domos alia domus, quς ipsa per se consistati & omnino aliquis
homo praeter hos homines & percontatus respondet,an
si sic esset, nunqhoc aliquid esset ortum' Consueuit Arist.hoc aliquid de sensibilibus dicere, deq; iis, quae digito monstrari valent,& omnino de iis, quae per se consistere possunt, ut ipse docet in praedicamentis, dicens primam quamq; substantiam, vocat autem primam substantiam Socratem, ae simpliciter indiuidua sine controuersia hoc aliquid significare. Si ergo, inquit, sis esset, id est, si formae secretae per se essent, nunq hoc
aliquid generaretur,ut per alterationem alicuius forma in alterato puncto temporis ingeneretur, sed si deberet generari in materia, per compositionem hoc efficere tur. Vt enim lateres ipsi per se existentes per compolitionem no per generationem & omnino alterationem partes domus efficiuntur,& ipsam conficiunt, sic si sor- .mae per se consisterent, cum materia nimirum compositae efiicerentur indiuidua, no per generatione & alteratione, quod alio quoq; exemplo declarari pol. Ni ut hoc mu & hoe mel per se existentia postsi mulsum cω secere, n5 possun t in aliis reperiri, sie homo,si per se c6sistere, postq cum materia copositus Socra. consecisset,
196쪽
non posset in alia materia seri,ut hominem alium ess aceret,donec secretus esset, materia cum qua Socra. es- secerat. Quod incommodum non accidit eis, qui is mas separatas esse negant. Neque enim per se hominem eiusq; formam esse aiunt, sed i plum ex multis cogitatione lecernunt, in particularibus vero talem naturam esse tradunt. Si ergo, inquit, formae per se sint,
non generabitur hoc aliquid, Sed hoc quidem tale significat id est, forma significat tale quid, non tamen simpliciter tale, sed in substantia tale determinat, siue subitantiam qualitatem quandam habentem. Et hoc a materia discrepat, quod illa qualitatis est expers, forma vero tale significat, non tamen est hoc aliquid discretum, & quod per se valeat consistere. Sed eis ciens aegenitor ex hac forma efficit ac generat tale, id est,compositum ex materia de forma, & hoc quando genitum suerit, est tale id est, substantia ex materia di forma composita ipsum aut hoc quod esse tale dicitur, est
Callias, vel Socrates. ut enim globus hic aeneus ex materia & sorma concrescit, se homo hie, & omnino animal ex materia & form a existit. ad hunc igitur modum materialem formam efficit in materia,& cum es scit aut generat, est. forma vero ipsa per se discreta non est. Ex dictis ergo palam fit tarmas causari, ut nostratium rerum sint effectrices,ac propterea ipsis subsistentiam tribuere, inutile prorsus esse ad generationes de substantias indiuiduas efficiendas. Neque ob haec, inquit plasseparatas in ratione rerum substantias esse ponendas, ut scilicet haec nostratia, ut dictum est, efficiatur. In quibusdam enim luce clarius extat ut in me di in particularibus hominibus patre, qui me genuit,ut me ex mat ria deforma consistere, non autem thparatam esse so mam. At, si sormae generationis essent causae, necesse esset, ut patre meo non existente ego tamen gignerer.
Pater autem meus non est omnino mihi similis, sed idem specie,numero non item. In naturalibus quoque rebus,inquit,simpliciter genitorem genito similem esse constat. Homo enim ex homine generatur, & equus ex equo, nisi si quid praeter naturam sat, ut equus non semper equum generat, sed si equam impleuerit,mus: mulum, si salierit asinam. Atque haec quidem, inquit, equus scilicet & asina,lecundum quiddam comune mulum generat, ut enim Socra. cum Xantippe per quiddam commune hominem,hoc est filios suos genuit,se equus cum asina mulum per commune quiddam generauit. Sed,quia proximum genus, id est commune, per quod mulum genuit, nomine caret, hoc non videtur. Sed fortasse,inquit, est illud commune ut mulus, ex quo in telligitur non oportere ut forma quasi exemplar esse constituatur. In his enim maxime formae inquirerentur id est, actiones sormatum in sens bilibus potissimum ac indiuiduis apparerent c quippe cum his maxume substantiae sint at non apparet aliquid formas conserre ad sentibilem generationem, sed genitor satis est
ad genitum efficiendum, nulla exemplaris habita ratione. Sed neque genitor,ad exemplar,dum gignit, intuetur, & ipse caula proxima est, v t sorma sit in materia, cum ab ipso per media natura hoe formae suppeditet, ut in materia insit,non a serma v et exemplari. Sunt a tem Callias & Socrates forma a genitore in carne ossibus ac neruis generata, qui Callias & Socrates specie quidem iidem, numero vero diuersi sunt. Diuersa est enim cuiusque materia, quorum autem est diuersa materia, ea numero diuersa sunt.
Dubitauerit autem non tauria qualiam, cur quaeda fiunt O arte, atq; etiam casu,νt sanitas: quadam non urit, ut domus./q; ca O huius haec esse videtur. Materia nanq; quae princeps est generatiores,ut esciatur fiat aliquid eorum, qua ab arte proficiscuntur on qua pars eii aliqua rei, alia tatis est.νt aseipsa moueatur,atia talis no estio huius alia bremora moueri potest : alia non poten. Complura nanq; m Meri quidem a si sis polliunt, at non hoc pacto velut saltare. QEa igitur sint o quorum materia talis est, H sic moueri
non possit iis ab auo luales sinat lapides, atq; ignis, O qu
rum materia tulis est, ut sic moueri possit, ideo atia non erunt sine eo qui artem habet, alia erunt, ab his enim movebuntur, qui artem non habent. possunt aurem ipsa aut ab altis non habentibus artem aut exparte moveri. Dubitauerit autem non iniuria quispiam, cur quaedam sunt,&arte, atque etiam casu. Quoniam multae res sunt ab arte,& eaedem casu ei sciuntur,ut dictum est de valetudine,quaedam ab arte quidem sunt ut domus, casu vero minime cnu nil enim absque motore lateres
ad domum constituendam sua sponte coiere idcirco causam inquirit, cur hoc sic usu veniat, &quaestione proposita, huius caulam reddit, quoniam materia quae
rinceps est generationis,id est principium de causa su-iecta in essciendo id est dum aliquid efficitur vel generatur ab arte, in qua materia rei pars aliqua inest. supra enim dixit. calor in corpore aut valetudo est, aut
ipsum consequitur pars aliqua valetudinis.quoniam igitur materia quae subiecta est, dum ab arte quidu eis ci-tur,partim huiusmodi est, ut a se quemadmodum ab a
tisice moueretur, moueri valeat, partim contra moueri
nequit a se, ut ab arte mouetur: Loc causa est,cur quaedam fortuitu fiant, alia non item. Sed quoniam cunctis rebus suppetit motus naturalis, lapis enim deorsum
sertur, ignis sursum, idcirco ait, quemadmodum ploraq; animalia mouetur motu loci,sic autem moueri nequeut, id est in thmum exempli causa salire non possunt, sic lateres & ligna deorsum moueri possunt naturaliter, non item se ut domum persciant, nisi ab aediscatore moueantur. Et ignis Ple sursum moueri valet, sic autem ut aes incendat, nequaquam nisi ab aerario fabro Ob has igitur caulas quaedam, ut domus, & nauigium,& talia non fient absq; artificibus, alia sent, ut valet do. Deinde rationem exprimens, quae ὶ se, inquit,moueri valent, ea non solum ab artificibus movebuntur sed etiam as iis qui carent arte.confricatio enim,ut saepe diximus, & as artifice set, & ab eo qui arti scio careat. vel igitur movebuntur ab arte carentibus c vel ex
parte γ id est a seipsis. Nam cum possint a se moueri,
iam ab artifice movebuntur , iam ab artis experte, quandoque etiam a seipsis. Patet autem ex hisce,quae diximus, et Priversa quodammodo, si non per accidens fiant, ex eo quod est eiusdem nominis rationisq; fieri,ut res naturales, aut aliqua ex parte tali, H domus ex domoaut a mente. Hi enim ars ipsa forma, aut ex parte aut ex habente aliquam partem. Causa enim faciendi, pars es prima perse. cauditas,quae est in mons- ne,calditatem in eorpore fecit. haec aufi sumtas est, ut pars
sanuatis, aut ipsampaniaritatis aliqua, aut ipsa sanitas si quitur. Quapropter Ofacere dicitur, quia illud sanitatem facit aliditas inquam ipsa, cui accidit atque Aequitur valetudo. Quare ut in ratiocinationibus substantia principium omium est nam ex imo quid est, ratiocinationes proficiscuntur sic fiunt hic generationes. rariti modo res sese habetoebi siceiqvie natura coctam Amen erum perinde atque artifex
197쪽
artifex facit labet enim potentia ipsam forniam, et idia quoesi semen,vnruocum est quodammodo, nisi ipsi monumsit usum. Quocima non ex mulo nas ιtur mulas. Non enim ita
omnia sunt flagitanda, νι ex homine nascitur homo. etenim ex iuro ter oritur. Atqvi quor materies νι ibi ροὰ se ipsa eo motu moveri potes, quo semen mouet, ea a casu fiunt. Quorum vero non potes, ea nulla alio modo quam ex generationibus fieri possunt. Patet autem ex iis,quae diximus,omnia quodam odoex re cognomine fieri Postquam multis verbis osten-d t non solum homine ex homine fieri, sed domu etiam ex domo ars.n. per qua dom us efficitur, nihil est aliud qdomus sorma si militer ex valetudine valetudine seri, nunc ex dictis palam esse ait, omnia ex re cognomine, id est ex re uni voca fieri, nisi siquid per aecidens efficiatur.illud enim,quod si ex accidenti, nemo ex uni uoco fieri dicat. Exempli causa domus cum per se fiat,ex accidenti tamen huic molesla,illi efficitur iucunda. Molestum igitur iucundu mire non dicimus ex molesto Se iucundo univoco fieri, quippe quorum nec ars habetur, neq; forma. Omnia igitur, inquit ex univoco fiunt Iulud autem quod amodo de quod paulo post ait, aut ex parte uni voca adiunctum est propter artificiosa. Neq;
enim perinde ex domo existente domus efficitur, ut ex homine homo. domus igitur quod amodo ex uni uocosi,vel ex parte univoca. Domus enim ratio de hac domo praedicaturiquodam odo vero non ex uni uoco,qn
domus, ex qua fit, non subsistit. Sed, clim dixisset, domum ex domo fieri, quia dom us ab arte sit, non a domo, causam suggerit cur hoc ad hunc modum dicatur, dicens, Est. n.ars ipla forma id est, ars, ex qua domus es- scitur, nihil aliud est si domus. Forma.n.domus,quae in anima aedificatoris imaterialiter inest, est ars, vi in Secundo lib.de Anima demonstratur. Illud igitur ex par te uni uoca,vel habente partem, huiusmodi habet intellectum. Calor enim,ex quo efficitur sanitas, pars est sanitatis, aut partem eius habet. Quorum dictorum ipse mani sella admodum apponit exempla, dicens . Causa enim faciendi pars est prima per se. Caliditas naq; permotum & confricationem extrinsecus enecta,caliditatem ei secit in corpore generatar quae quidem caliditas in corpore, sanitas est, vel sanitatis pars. Aut illud satius est dicere, post calorem ipsum partem consequi sanitatis et non parte sanitatis post calorem sequi, sed ipsam sanitatem. estq; orationis conclusio limoi, calor vel ipse st sanitas, vel si non est, certe ipsum consequitur pars sanitatis, vel ipsa sanitas. ac sensus quide huiusmodi esse videtur. Dictio vero hoc ordine digeri potest. Omnia
sunt ex re cognomine,cum no fiunt ex accidenti. deinde infert, ut res naturales ,α quae sequuntur. Sed, cum dixisset calorem a motu expressum sanitatem esse, vel partem sanitatis, vel post ipsum sanitatis panem consequi,aut ipsam sanitate, causam subiecit cur calor in m tu expressus sanitatem ess cere dicatur, dicens, quapropter & sacere dicitur, quia illud sanitatem facit 9 id est quo circa confricatio, vel calor confricatione elicitus, valetudine sacere dicitur quoniam id quod Ascit consticatio , valetudinem es sicit . est autem id quod ei scit confricatio calor qui habetur in corpore, cui calori co- tingit vel consequitur sanitas.Sic enim accipi debet dictio illa quapropter sacere dicitur, quia illud sanitatefacit quid est autem id quod sanitate faciti nempe cali, ditas, cui id est eui caliditati accidit atq; sequitur valetudo. Et quemadmodum in ratiocinationibus t ese
mini hoc enim signis eat per verbum substantia de quid
est principia sunt atq; causae conclusionum, ex terminis enim demonstrationes esset untur, sic artificioliorucausae sunt ipscrum generationes. Simili autem modo, inquit, res sese in iis quae natura constant, semen nanque perinde atque artifex iacit c ut enim ille in se domus aut cuiuspiam alterius cuius arti sex est,sormam habet, sic semen in se potestate somam habet) Se id a quo est Iem en, uni vocum est quodammodo, id in, e dem nomine censetur, atque id quod si, nisi laesio su rit, ut in mulo. Neque enim equus a quo semen procodit mulum essciens,vniuocus est mulo. Vniuocus autem, imo vero ne nominis quidem illius est particeps,
cum equus non appelletur mulus. Esse autem mulum laesionem, certum est,cum mulus ex mulo non gener
tur, qui, nisi laesio esset, ex iis quae natura consistunt, nimiru m generare posset. Sed postquam id a quo semen deciditur, univocum quod a modum esse dixit ei quod per semen generatur, cur illud quod modo adiecerit
exponit, dicens. non enim ita omnia sunt flagitanda, ut ex homine nascitur homo. etenim ex viro mulier ortiatur quasi dicat,non oportet in omnibus quaerere unia vocum. Nam mulier ex viro generatur, non tamen
mulier appellatur vir. Itaque recte quod amodo a P positum est, cum nonnulla iis ex quibus fiunt, uni uocaiint,alia secus. Atque equidem supra cum dixit palam autem ex iis quae diximus, est, uniuersa quod amodo ex eo quod est eiusdem nominis rationisq; fieri, aut aliqua ex parte tali illud quod amodo, de ex parte,ob hoc adiectum suisse reor. Vir enim atq; mulier ut homines, univoci sunt: ut autem vir & scemina, nequaquam. itaq; ex parie univoci sunt. vir autem qui ex viro nascitur, non ex parte, sed omnino ei ex quo nascitur uni uocus est .quoniam & ut homines, & ut viri sunt uni uoci. Superuacanea igitur fuit superior nostra horum verborum expositio, quae ut modo explicuimus,sunt accipienda. Atque haec quidem in hunc sensum tortassis dicta sunt. Dictio vero per hyperbaton siue excessum ad huc modu legi debet. Est enim ordo, Et id 1 quo est semen, uni vocum est quodamodo, nisi ipsum ortum sit Iaesium, quocirca non ex mulo nascitur mulus. Deinde non enim ita omnia sunt flagitanda, ut ex homine nascitur homo, etenim ex viro mulier oritur. Caeterum disputato de artificiosis quae fortuitu fiunt, de iis quae a natura es sciuntur, verba iacit, Ze ait. Quaecunque autem, casu, sicut ibi quaecunque pro, ea, dicensi est autem sensus. Ex iis quae natura fiunt, ea dicimus fortuitu fieri, quorum materia non solum ab efficiente, sed a s ipsa moueri potest eo motu, quo semine moueretur. Herba enim ex semine nascitur,& absque semine, pr
pterea quod herbae materia mouetur motu quem l men moueret . quorum autem materia nequit , se m
ueri, ut in homine, haec aliter generari nequeunt, sed exsilis genitoribus gignuntur, non fortuitu. Indictione autem quae ait quae autem a casu sicut ibi illud licut ibi, pro, sicut in artificiosis, dictum est. civem ratis iam dicta, non desubstantia sola formam non fieri declarat sed comunis en de omnibus si ibter primis, νι de quatitate, de quantitate, caeterisq; praedicamentis. Nam vi aenea sphaera, necas, O in aere eodem modo sic fit, se π.n.materiam antecedere formam: Oportet sic O in ipso quid est.et in quanto et quali fit, eaeterisq; predicamῖtis simu modo. o.n t i umquale sed quale lignis;neq; qua in sed quantil aut animal, ut tignum. Uerium hoc ex inseco
198쪽
propritu sumi ubstantiae pol. semperariar ira praecederesu
nantiam actu, quae quidem faciat, necesse est, velut animal, si animal nascitur. Quale autem aut quantum non necesse
in actu praecedere, ni potentia solum.
At vero ratio dicia non de substantia solum formam non fieri declarat, sed communis est de omnibus sint. liter primis. Post i substatiarum formam, qua forma est, non generari docuit, sed fieri in subiecto, hoe est in materia, rationem affirmat,quae forma subsutialem, id est subflatiam non generari demonstrat, idem quoq; de caeteris praedicamentis demonstrare, quali, quanto,& reliquis. v t. n.globus meus efficitur, non in iora glo .
bi, sic album lignum & bi cubitale fit, non aute albedo, neq; quatitas. Atq; hoc aes efficitur ex aliquo subiecto, exempli gratia ex aqua: forma vero & quid ditas no enficitur is. Sed quςrat aliquis, si neq; substantia fit, neq;
quale, neq; quantum, quo demum substantia discrepata caeteris i an quia in substantia necesse est ut praeexiliat altera substantia' exempli causa necesse est ut Alex. qui substantia est, pater ipsius prae existat: in albo autem ni hil est necesse, ut albu actu praeexistat, ex quo es iaciat, sed potestate imi qm non albu lignu, potestate alba est. cum autem omnis definitio ratio sit, o omnis ratio partes habeat, atque ut ad rem est habet ratio, se σpars rationis sese habeat ad rei partem: Dubitatur iam ινι rum partium rationem in totius ratione inesse, an non in
neoporteat. In quibusdam erum inesse, in quibusdam non
inesse videtur. Ratio. nanq; circuti , partium rato nem non habet, at syllaba ratio rationem habet elemouorum: cire
ius tame suas in partes, periture atq; syllaba in elementa di- uiritur. Praeterea si pars prior en toto, O recti anguli pars
est acutus, O digitas animalis, prior HK, recto acutus an
gulus, o homine digitus erit. Videntur tame illa esse priora,
Latione en ex ilia uia dicuntur , O ins per mei sit esse
videntur. An pars multis dicitur modisi Atque uno modo ea pars dicitur, quae quantitate mensurat. Verum hse omittatur; sed hoc est coderandum, ex quibus vi partibus ub- Bantia constat. Si igitur quoddam in materia, quodda forma, quoddam ex hisice connam; et materia, et forma, id, quod ex viri que connat subnautia M. Partim materia pars cuiuspia dicitur, partim non dicitur, Ied ea, ex quibus ratio formae conflat,veluti caro pars quidem concavitatis non est . hae est enim materies, in qua fit. simitatis autem quadam est pars. aes etia totius quidem statuae pars est; eius
au tem quod ut forma dicitur statuae non est dicenda est enim ipsa forma, ct ut formam quaeque res habet, sita materiale nunquam per feest dicendum. Quapropter circuli quod
ratio frustorum rationem non habet Albilaba rationem ha bent elementorum. Elementa enim orationis, partes sunt forma, sed non materies. Frusta autem circuli se sint partes, vi materies, in qua circulus fit: propinquiora tamen sunt forma quam aes, cism rotunditas in aere fuerit orta. atqui neque elementa omnia aliqua ex parte in syllaba inerunt ratione , t haec caerea, aut ea quae sunt maere, iam enim Ohaec partes sunt syllaba vi materia sensibilis sanes.
Cum autem omnis definitio ratio sit, de omnis ratio partes habeat. Duas admirabiles qufiones sum; ingenio dignissimas proponit, quarum prior est limoi.
Cum omnis ratio partes habeat, ut aut tota oratio definitioq; sese habet ad totum definitum, sic pars definitionis ad partem des niti, utrum oportet, partium ratio
nem , id est, ipsas partes ratio. n. partis ipsa pars est in ratione totius inesse, ut sit ex pli gratia hominis des-nitio h moi, animal pedestre bipes manus habens atlla Neaput, an nUn oporteti & causam, qua quisqua in hane dubitationem de qonem duci pollet, iubiungit, dicens. In quibusdam .n. inesse, in quibuidam non inesse videtur quod cum ita sit, merito hanc qonem proponit,&ait, in quibusdam insunt, in quibusdam non insunt. Ratio nanq; circuli partium rationem non habet hoc est, ipsas partes. Neque. n. dicimus, circulus est figura plana, Ze quod superest desinitionis, hiis duo segmeta. At syllabae ratio rationem habet elementorum. Dicimus .n.syllaba est conceptio c6sonantis vel consonantium cum vocali. Itaq; syllabae partes sunt in ratione syllab At, cum circulus perinde m segmeta diuidatur, ut sulla. ba in elementa, cur in syllabae ratione partes sunt, in circuli n6itemi Haec essatus antequam solutionem inserat, proponit aliam qonem, di deinde utramq; soluit. Rurius ergo qu it, utrum partes toto priores sunt nsecus' Nam, si priores, cum angulus acutus sit pars recti, acutus. n.minor est recto, Ae digitus pars animalis, nimirum angulus acutus prior erit recto, & digitus homine. His dictis, q6nem proxime dictam soluit, dicens. Non videtur pars prior est e toto. cuius causam strictim apponit dicens. Rone.n. ex illis sane dicuntur id est, indefinitione partium accipiuntur tota. fit qui in alicuius definitione sumuntur, priora sunt definito. quod si sieest, totum profecto prius est parte. Sumi autem tota in
partium definitione perspicuum est. Sic.n. anguluacu tu definimus, angulus acutus, est angulus recto minor. Itaq; angulus rectus sumitur in definitione acuti. ac vicissim digitum definientes, partem hominis talem esse dicimus. Quam quaestionem alio quoq; modo soluit, dicens, de quoniam altera sine alteris consistunt, priora sunt quasi dicat, haec quoq; fides esse potest, i ta partibus esse priora, quod haec illas secum tollunt. nanon existente parte, totum tamen consistit,licet imi nutum, sublato vero toto pars nequit consistere. At hune
igitur modum posteriore quaestione posita & soluta, quam & paulo post multis aliis rationibus ditatuit, redit ad priorem, qua quaeritur, cur in quibusda partium rationes, id est, ipsae paries insint in ratione totius, ut de syllaba dictum est, in aliis non item, ut in circula, in cuia ius desinitione non habentur segmenta:ipsamq; multifariam soluit. Sed ante singulorum dictorum explicationem , operaepretium erit, breui totum solutionis propositum commemorare, quo sat solutio quaestionis expeditior. Partium igitur, inquit, quae materiales sunt, Ac materiae rationem sortiuntur, ut ossa & n emui, harum rationes, id est, hae paries, non sumuntur in formae definitione, quae vero non sunt materiae partes, sed formae, ut pedestre Ze bipes hae nanq; non sunt materiales, ut manus & pedes hae igitur sormae partes accipientur in definitione totius. Itaq; ex pariis aequi uocatione exorta suit dubitatio.alia.n.pars est ut materiae,
alia ut sormae. Atq; haec quidem paulo accuratius dicta sunt, quo facilius dicta ipsius percipiamus. Ipsa vero dum quaestionis solutionem molitur, partis diuisione praelici siquam multifariam dici ait . uno modo quae t
tum metitur, ut numerusaria, metitur nouem : Sed haec pars, inquit, quae totum metitur,omittatur,& de iis consideremus, ex quibus substantia consistit. substantiam
appellans formam .& substantiae notiones exponit, ut doceat quemadmodum tum forma, tum etiam materia dicitur substantia Ze magis etianum id quod ex materia formaq; consistit,sic partium alias esse formae, alias materiae, id est materiales. Partes igitur formae, ut dictum
199쪽
est, sumetur in totius, hoc est,in formi definitione, materiales vero minime. Si ergo,inquit, quoddam est materia quoddam forma, quoddam ex hisce constans ex materia videlicet & forma, cum materia di forma atq; ex his concretum subitantia lit, materia iam pars alicuius dicitur, iam secus. Compositi. n.pars esse dicitur, semae non item, sed formae partes de vocantur & sunt, ex uibus eius ratio constat, quae quidem sunt genera &isserentiae. Sed postquam materiam alicuius partem appellari dixit, cuiuspiam secus, hoc ipsum exemplis exisponit,dicens, veluti caro pars quidem concauitatis noest quaquam ipsus materia sit,& quae in ipsa essici a
ta ei .non est autem pars ipsius propterea u, non est determinate id quod subiicitur cauitati, cum in lapidibus, lignis, aere, Breuiter in omnibus aut pleri'; corporibus
cauitas esse notetur. Simitatis vero caro pars est, qm simitatem extra carnem non est reperire. Omnis . n.simitas in came obtinet eε,ac idcirco caro simitatis est pars: ae vicissim huius sensibilis de particularis statuae aes esse pars dicitur, non item eius quae ut sorma statuae vocatur. Sed cum non modo statuae formam statua appel- Iasiet, sed etiam hanc aeneam N particularem statuam eodem statuae nomine nuncupasset, qm in hunc modii contradici posset, concedamus ita tuae sorma recte nuncupari statuam, compositum tamen & particulare cur statua appellemus,& non potius aeneam' idcirco lim diobiectioni occurrens ait, dicenda est. napsa forma, divi formam quaeq; res habet, materiale nunquam per se est dicendum est autem sensus,qm res a forma signantur.non materia,idcirco in omnibus forma dici, de res quatenus soma sunt, appellari debent, ut si forma sit istatuae, res statua nuncupetur, si tripodis,tripos,& caetera similiter, non autem materia nuncupanda est, neq; res ab ipsa nominadae. Nam si aes efficitur in aqua, haud fuerit par ipsum aquam nuncupare, sed aes ab ipsius sorma. Cum ergo materiam iam partem alicuius appellari dixisset, iam secus,& obiter quaestionem a me expositam, quae obiici posset, explicatset: causam lubiecit cur in syllabae definitione, elementa eius sumuntur, in cim culi ratione non perinde segmenta ,dicens. In syllabae ratione idcirco elementa sumuntur, quia sunt partes sommae sm rationem ipsius, ut animal & pedestre & bipes
sunt partes humanae formae. At partes sermae necessario in ipsius desinitione accipiuntur. Si ergo partes formae necessario in ipsius ratione sumuntur, clementa autem partes sunt formae sim rationem syllabae, merito atque adeo necessario in eius ratione inlunt. At segmenta circuli non sunt partes formae circuli, sed figura & plana &vna linea contenta.& omnes lineas , centro ad circun-seremiam ductas esse inter se pares. Segmenta igitur nosunt paries formae circuli, sed materia, ut aestus. quo sit ut in ipsus ratione non accipiantur. Sed quaerat aliquis, cur cum segmenta circuli partes materiales sint,elemeta no sunt partes materiales syllabael An quia mens noabduxit elementa a sensibilibus quibusdam elementis,& penes se habet, segmenta vero haud dubie a lensibilibus quibusdam segmentis abduxit,& habet penes sel At
si a materia ipsa seuocasset, profecto non essent materia, nec omnino quasi materia circulo subiicerentur. An idcirco sunt materiales partes,qm forma circuli, & omnino forma omnis ipsa per se partibus vacat. est incomporea, quinuam materiae in qua inest coextendatur, &ὐpter ipsam in interuallo fiat i Formae igitur interuallis Oino vacat,& partibus Oino carent. Segmeta vero quaqua a sensibilibus abduc1tur , is interuallu quodda esse
intelliguntur circuserentia& linea recta cotem tam . in .
teruallum aut noest alterius qua materiae, cum interim nullum interuallum in elementis liceat intelligere. Sed quiquam, inquit, semcnta circuli sint partes vi materia tamen formae viciniora sunt, ad ipsaq; proprius ac cedunt , quam aes, cum rotunditas segmenti vel circuli
in aere suerit affecta. Nam interuallum quod eli in s neo segmento, non est idem quod illud quod intelligitur inseparato itaq; segmentum separatum magis accedit ad sorma quam inseparatum, quod in materia quapiam habetur atq; subiecto. Porro habentia quodpiam interuallum,ut materiam esse, ac proinde in formarum definitione non sumi, argumento ex syllaba sumpto consimmat , negans omnia elemcta esse partes syllabae qui Fm
rationem & formam intelligitur, cum neq; caerea et menta , eave quae atramento in chartis exarantur, eius
paries sint, quoniam hae interuallum habent,&partes Iyllabae fiunt quas materia, ut aes statuae.Cum autem dixisset c ut haec aenea adiecit c aut ea quae sunt in aere.
Nam cum sit vox, aeris percussio, vel aer percussus, haud dubie cum loquimur,aer verbis consormatur de quodam odo BCA,&caterea es scitur: sed quomodo aer dictis configuretur, accuratius dictum est in Secundo de Anima, ubi Aristote . de voce mentionem secit. Etenim non si linea eum in dimidia, aut homo eum in ossa, nervos amesq; dividitur orrumpatur, propterea oe ex huνt ex substantra partibus constant. sed ut ex materia tan tum. atq; totius quidem illa sunt partes, forma autem, ac eius, cuius en ratio, non sunt partes; idcirco neq; in ipsis rationibus insunt. In quibusda igitur rationibus i usu cemodi partium ratio inerit,quibusdam vero non inesse ipsam oportet,ni sit ipsius ratio simul sumpti. Propter hoc enim nomnulla quidem ex hisce sunt m principiis, in qua corrumpum tur, nonnulla autem non sunt. Quae igitur simul sumpta forma sint O materies, ut simum aut aeneus circulus,ea in hac corrumpuntur,o ipsiorum pars est materia. ua vero non simul sunt eum materia, sita sine materia sumpta, ut rati
nes ipsius forma duntaxat ea non corrumpuntur, aut omniano, aut non fallem hoc pacto. iurare illarum quidem hae principia sunt Opartes, formae autem ipsius neq; principia sint i H; partes t propterea statua latea in lutum, et θω-ra in aes, Callias in carnem ossaq; eorrumpitur, O in per circulus sua infructa. Est enim quippiam quod cum maleria simias sumptum. aequiuore nan' dicitur circulus, O
qui simpliciter dicitur, O ipsi singilli, propterea quod ipse
svuli proprio nomine carent. Et enim non si linea eum in dimidia, aut homo eum
in ossa,neruos carnesq; diuiditur, corrumpatur, propterea ex his sunt. Postquam segmenta docuit ad circuli rationem non allumi, nec aes ad statuae, propterea ui sunt quasi materia, cum ea sumi debeat ad formarum rationes,ex quibus forma consistit, circulum autem non tanquam formam cosistere ex segmentis, neq; ex aerella-
tuam, iplam dico statuae forma similiter hominis quid-ditatem non earnibus & ossibus constare , neq; lineam ex medietatibus: Haec igitur essatus, qm posset aliquis in hune modum csit radicere, Si linea non constat ex leg- mentis, neq; homo ex carnibus, neniis,& ossibus, cur si linea diuidatur in medietates,interit,& homo si in neruos,& ossa Itaq; certum est homine ex carnibus di neruis, lineam ex medietatibus constare, & omnino rem
quaq; ex iis, in qu ς diuiditur.quod si verum est,illa prinsecto ad ipsorum definitionem lumentur. His cur
200쪽
rens aitti Nom si homo cum in carnem ac ossa diuiditur, perit, ac perinde linea ,si lucetur in medietates, protinus ex his tanquam ex substantiae sormaeq; panibus consustunt,sed quasi ex materia id est,tunt partes materiales, non partes formae. Sunt, inquam partes compositi ex materia & forma, non item formae,cuius est ratio atque definitio. Nam, si rationes copositorum essent, has partes ad ipsorum desinitiones assumi csiueniret . nunc cum formarum des nitiones sint, qui set ut limoi partes ad ipsas rationes assumanturi Si quis aute compotitum per accidens definiat, nam proprie formarum desinitiones sunt,compositorum non item,scut ipse procedens declarabit, in rationibus copositorum in erit ratio talium, manus dico,ossum,& si milium, id est, ipsae partes accipientur in compositorum definitione, in aliis autem, id est, in rationibus non copositorum, hoc est sormarum,no inerunt limoi partes, nisi definitio,in qua inesse dohent, composti fuerit. Et composita ex his laquam ex principiis, constituuntur, & in ipsa decedunt di simplicia vero,id est formae, neq; ex his constant velut ex principiis, ncq; aboletur in haec. quo minus est nobis quaestio
reformidanda, quae ait,si non constant ex ipsis, quom
do diuiduntur in hsct neq; enim forma in haec diuiditur, sed compositum. Postquam vero dixit,quaedam in haec interire,alia nequaquam, docet quae sunt ea, quae in haec intereunt, & quae secus, dicens i Quae igitur simul sumpta serma sunt & materies id est quae ex materia & sor. ma consstunt, ut simum hoe.n .ne ratione quidem l cet a materia separare cus aeneus circulus nam & hiesimul cum materia sumitur, ea intereunt in ipsa, & materia est ipsorum pars. quae vero non sumuntur cum materia,sed sine materia sunt,ut formae, quarii solum sunt rationes c nam compositorum,ut docebit, non habeniatur definitiones eorum,id est formaru,n q; partes sunt haec, ossa videlicet Se carnes, neq; illa in haec intereunt omnino, aut saltem non perinde. O mnino igitur non perit homo me pereunte, quoniam post meum interitualius vicissim homo existit. Sed,quoniam ego subiicior illi, ae eius sum pars, ille me intereunte interit ex accidenti . haec itaq; compositorum partes ut quasi materia principiaq; sunt,sormarum neq; partes, neq; principia. Et quia compositoru partes sunt, idcirco in ipsas composta intereunt, statua lutea in lutum, globus aeneus in aes,Callias in carnem atque ossa, circulus in segmenta. Est. n.aliquid in segmentis, quod in iplis concipitur ut materia. hoc autem est materia, quam intelligimus, ut dictum est, a recta linea & circularentia contenta. Sed, tam circulum in aes interire dixisset,quoniam tum particularis &compositus appellatur circulus,tum forma ipsa circuli, idcirco adiecit: aequi uoce nanque dicitur
circulus,& qui simpliciter dicitur, & ipsi singuli quasi
dicat, cum circulum interire dicimus, nemo putet uniuersalem circulum ut formam 1 nobis dici, sed circulum particulare. Nam in singulis hominibus, quoniam praeter hominis appellationem omnibus communem suum cuiq; nomen tributum est, ut Callias, Mi callus, non dicimus hominem interire, sed Calliam,vel Mical Ium. In circulis autem, quoniam non sunt singulis imposita sua nomina, sed tam uniuersalis si particularis appellatur circulus, idcirco dicimus circulum perire. At si circulus aeneus, exempli causa, vocaretur vesti mentum, profecto non circulum, sed vestimentum, diceremus interire, quemadmodum Calliam aut Mius ulum, non hominem perire dicunar,
Dictum est igituis S nane ipsum verum, attamen qui basdam repetitu, dilucidius dicamus oportet. Qua nanque
rationis sunt paries, O in quas ratio ipsa diuiditur, eae naia
aut omnes aut aliquae sunt priores. Non autem avguli recti rario in rationem acutι, sed acuti ratio tu rectum diuiditur. 23i nanq; aculum definit, Nitur recto. acutus erum minores recto. Similiter circuivi resemicirculus sese habere riden r. Semicirculus enim circulo desinitur, et digitus etiam i ιo.digitus enim talis est hominis pars. Quare partium ea quidem qua vi materia sunt, Om quas H in materiam
tum diuiditur posteriores sunt satis. vero quae vi rationisi ius eiusq; substantiae qua ratiora accommodatur Iuni pa
res , aut omnes sunt, aut nonnulla priores.
Dictum est igitur de nunc ipsum verum, attam e quibusdam repetitis dilucidius dicamus oportet. Disserit
alteram quaestionem, qua virum paries priores sunt, inquirebatur , an tota ' Quae igitur, inquit parto formae sunt,ut animal & pedestre & bipes forma hominis, hae
priores homine sunt. quae vero non formae, sed totius compositi, ut nerui,& ossa, posteriores. Oro.n.&ossa
posteriora sunt toto, id est, simpliciter homine. quamobrem angulus acutus non est prior recto, qm ratio recti non diuiditur in rationem acuti: quem admodum hominis ratio in rationem ingredientis&bipes. Sed potius acuti ratio in rectum, cum ad acuti desinitione rectus accomodetur. Angulus enim acutus minor recto
esse definitur. Circulus item & semicirculus ad huc modum sese habet, quippe ad semicirculi des nitionem circulum solemus adhibere. Etenim semicirculus figura diametro & circusseremia circuli contenta. Similiter digitum per totum definimus. Est enim digitus huiusmodi pars hominis. Cum igitur partes totis definiantur,tota non item per partes, essicitur ut tota partibus priora
sint. Nam desinitum posterius est iis, per quae desinitur. Insormis vero res contra sese habet,quia enim per
partes ipsae definiuntur, partes haud quaquam per illas, tota,hoc est formae, suis panibus posteriora sunt. Itaq;
partes ut materia posteriores totis habentur, priores vero, quae lunt quasi rationis di substantiae per rationem intellectae, hoc est, formae partes. Cum autem animatium anima sit forma ipsiorum. idenen substantia animantis, quia substantia est ad rationem
accommodata, forma ata; quid ditas corporis talis, nava
pars νniuscui μ;s recte definiatur, no sine munere officios de ictur; quod quidem ei non competet absq; sensu huius profecto partes, aut omnes, aut quada ipso toto priores sunt
animali, msim talitari modo. Corpus autem, Nusq; pamus bac Posteriores subflantia sunt, in has ut in materiam
non subitantia Dia,sed totum ipsum diuiditur. Hae igitur
tum priores tum non priores sunt ipso toto. um separanturemmonequeunt scinon enim qui quovis modo sese habet, diagitus en animalis ,sed qui mortuus est, nomine tantum, non ratione igitus est . Nomulla aurem dira cum ipsi pereunt toto,qua quidem praecipuepartes sunt,eas maxime,in qua ratio ipsa substantiaq; msidet primo tilla cor aut cerebrum
sit. Nihil enim refert aboean illud ratione subeat talem. δε- mo vero O equus, ct sis odi caetera ia ipsis sunt singulis. Vniuersalis autem non en junantia, sed quoddam totum
ex hac ratae uris hac materia est, ut νmuersale. Singulare vero iura ipse Socra.ex materia es extrema, O in caeterissimili modo. V igitur O forma pars psius inquam quiddi-tMIs,pCrinde atq' ipsius quoqi rotrus,quod quidem ex forma atq; fa materia coestat. Sed forma partes rationis suntβοι artet, ratio vero es ipsum umersale. Elpenas circuli, alii