장음표시 사용
61쪽
omnia sunt inde monstrabilia. qua ratione dem5strare
poterat sententiarum no haberi demonstratione. Haecaute, quae coinemorauimus, in omni demonstratione
desiderari docuit, cum dixit, necesse est demonit rati nem fieri ex aliquibus, per quae demonstratur, & circa quidpiam,cuius est demonstratio,& quorundat ploro, quae demonstrantur .At si unu genus Iententiis Iubiicitur, cunctis de Mostrationibus omnibusq; scientiis unudi ide genus erit subiectum. Qui . n. ad demonstratione
quopiam utitur,quod alicui generi uniq; naturae per se adest, is non eodem in aliud, si in ill ud,cui per se adest
ytetur. Neq;. n. quodlibet per quod uis demonstratur.
Na qui aliqua in Geometria demonstrata usurpat, is non ad aliud, si ad geometrica lubiecta usurpabit. l.qm his per te adsunt. Eade erit ratio in muscis demonstra
dis. Na quod in haec usurpabitur,id ad nihil aliud, si ad
subiecta muscae accomodabitur,qm per ea,quae per se suppetunt, eorum quae per se adstant, demonii rationes sunt. Qui ergo sententias vi urpant, ad illud genus eas usurpabunt, cui sententiae per te adlunt. Adsunt aute unit mi liquide est una scientia ipsarum demostratrix. Gesau te scientiae ad ea,quae demonstrant, sentet iis utuntur.
omnibus ergo stilentiis idem genus erit subiectum,qna
oes sententiis utuntur.hae vero in uno genere habztur,
nee fieri potest,ut quae alicui per se suppetunt per demostratione, ea in aliud usurpentur,si in id cui per se suppetunt .Quod si Oibus sententiis idem genus subiicitur,&omnes per ea de demon lirant demonstrant.n.omnes per sentent as esscitur,vt om nes scientiae eaedem sint.
At vero, β Hiasii substantuscientia, ct acia item de ipsis, utra sit potior ipsarum, suapte natura prior.Vniue saliter rum dignitates maxime ac omnium principia bunt. At vero, ii alia sit lubstantiae scientia,& alia item de ipsis. Poshq argumentis docuit, non pertinere ad eandem scientiam de principiis substantiae,ac de principiis demonstrativis digerere,& demonstrativa principia nopossedem 5ltrari extrinsecus, confirmauit, protinus id quod sequitur,inquirit,utra sit sapientia,& utra potior, priorqHea ne quae de substantiae, an quae de demonstrationis principiis edisserit. At rationi magis esse consentaneum, eam esse sapientiam, quae vertatur in sentet iis, arguit ad hunc modum scietia, quae in primis vcrlatur, prima est: sententiae aute primae sunt: quod docet dices: Maxime naq; uniuersalia,& omnium principia sententiae sunt.) Vniuersalia .n. priora ex natura sibi lubiectis elis,demonstratum est. H moi aute sunt sententiae,communes. Dium,de uniuersales:qm quaecuq; demonstratur, per has demonstrantur,& hae cunctorum sunt principia. principia porro priora sunt eo cuius sunt principia. Ita haec in uniuersum captio quaedam est, qui in eo sallit, quod sumit sent ias simpliciter prima re uniuersalia esse. Neq;. n. ii qua sunt quorumpiam communia, protinus ipsorum uniuersalia sunt. Neq; uniuersa
lia simpliciter & proprie prima sunt, ac proinde non erit simpliciter prima & nobilior,quae de uniuersalibus agit. Accedit, quod principia non demonstrantur per sententias, quippe quae demonstrari nequeunt. Quod si non ad Philosopbum, d quznam alium, νer
de ipsiuac falsum contemplari stentabit lQuod si non ad Philosoplium Quod quaesiuerat,
euiusnam esset de his principiis disputare omnium. n. aut nullius esse videbatur nunc ostendit par escivi Philosophus de sententiis edi sierat, quae demonstrationis principia sunt, quibus olum quantorum veritas in pri
mis demonstratur.quod arguit doces,absurduelle diactu, alium quepiam praeter Philosophu de vero & sal odisserere. De ipsis id est de proponibus, in quarum numero habentur sententiae. Quis .n alius de vero & falso
quod proponibus inest, disputabit, nisi Philolophus lHis aut arguitur licet de demonstratione eiulgi princia piis disserere non sit primi Philosophi, at certe Philos phi esse, quibus verbis omnino statui.videtur demonstratricem doctrinam partem esse philosophiae. Praeterca νna ne omnium subst vitiarum, an plures scimi Desunt. Atq; si non νυ sit, cuiustam substantiae hanc iam
tram ponere oportet Unam autem omnium ese, non eis consentaneum rati LEtenim demonitrativa scientia Hia omnium perse accianum esset. Sι quidem omnis deniostratrua scientia circa aliquod subiectum,ex opinionibus coibus tuistia persecdtemplatur.Eiusdem igitur opercte accide tria ex elidem opinionibus circa idem Iiιbiectum contemplari. Ad lumma, una ne olum substantia ru, an plures scie-tiae sunto Q in substantia rualiae intelligibiles,&im obiles lum, alis motu versantur, & sub sensum cadur,idcirco quaerit deoibus iubilatiis disserere, uniusne an plurium &diuersarii sciarum intersit: ac nisi unius, cuiuia
modi substat it disputatrix doctrina haec,quae dr sapientia,cen seri debet.Neq;. n.par esse ait Oium substantiariivna esse sciam arbitrari: cuius ronem inseri, quia si una esset oium, v na scia demonstraret quaecuq; per se acciadunt substatiis. amnis. n.scia demonstrativa accidentia demonstrat, quae per se generi, in quo versatur, adsunt.
quare si substantiae una est scia,substantiae unu quoddagenus fuerit:qm,si unius generis scientia una est, nimi-ru & cuius una est scia, id unum est genus.Quod si subitantia unu genus est, Δ quae uni generi per se accidui, ab una scia demonstrantur, profecto una erit scia, quae cunctis subflatiis per se accistia demostret. Proprium cst. n. demostrativae scientiae,in aliquo subiecto contemplari que illi per se coringunt,idq; per axiomata &c sies sententias. Ei ut de igitur est per se accidentia circa idegenus ex eisde opinionibus conleptari. Circa ide genus, id est circa id cuius est unu genus. Caeteru ex accideti abi urdu inferre videtur, dum illud sumit, ad sciam pertinere ea demostrare, quae gcneri, sibi subiecto acciudunt. Na cu substatiae caetera cuncta accidant, sit ut qui de substatia sciam una existere tradui, iis de Oibus enti bus una esse sciam sit confitendum:quippe cu oia entia
prster subsutiam, substatiae sint accidentia. Et haec est ca cur se loquutus est, Etenim demostrativa scia unaoIum per se accidet tu esset. uod vero statim adiecit. Subiectum enim circa quod, unius scientia est, ct ea ex quibus, istus itidem est, siue sit eiusdem, me non est fide qua reo accidentia simu modo, sueta contemplantur, pue existis νω. Subiectum enim circa quod, unius est scientiae,& ea ex quibus, unius itidem est, sue sit eiusdem siue ali rivso Id mihi huiusmodi esse videtur. Effatus,si substantia est unu genus subiectum, fore, ut una scientiacium per se substantiae accidentium sit demonstratrix , subiungit in uniuersum. Na circa quod, unius est scientiae,& ex quibus,unius itidem est, siue eius de, siue alterius. suare & aecidetia simili modo, siue hae cotem plantur, siue ex istis una sensus ergo est. Eius de est scientiae subiectum quid sit conleptari. & quae subiecto per se acciduntuEx his. n. de in his illius esse consistit. At cuius scientiae est cognoscere quae per se cuipia adsunt, eius in te est, quae per se accidunt,demonstrare. Quaquam illud
62쪽
ex quibu sic pol explicari. Ex quibus demonstrati res illius sebiecti sunt: si quidem per ea,quae per se accidunt, demonstrationes coiiciuntur, quae nota esse oportet ei, qui in eo genere versatur. Ergo cuius est subiecta naturam cognoscere, eius refert, quae illi per se adsunt cognoscere. Substantiae naq; subiectae cognitio, per ea coparatur, per quae demonstrationes fiunt eorum, quaeipli adsunt. At cuius scientiae haec cognoscere interest, eius reseri, qui per te huic generi contingunt, demota. strare. hoc est, quae per dem sistrationem ipsi adesse d monstrantur. Nam cuius est subiectum genus cognoscere,& ea, per quae huic suppetetia demostrantur, eius elisuae illi adsunt demostrare. Cuius autem est aliqua demonstrare, eiusde & cognoscere. Sive ergo una scientia est,quae in subiecto genere atq; substantia versatur, propterea quod unu genus sit, & una quaedam natura, unius erit scientiae, omnia,quae illi per se adsunt,dem6strarer siue plurium alteriusq; sit de proposito generect substantia disputare,propterea quod nosit una quaeiada illius natura. Neq;. n.s qua uni superiori generi subiiciuntur, statim unius scientiae de his erit cosiderare: sed necesse est, ut eiusde speciei ae naturae id sit, quod cui Mscientiae subiicitur disputandu, ad plures easdemq; per tinebit quae ipsi per se iuppetiant continguntq; , Verissantur. Illud autem. Quare de accidetia simili modo, Gue contemplatur siue ex istis una limsii est. Ad easdem doctrinas pertinet subiecti generis conte platio, di quae de iis habetur, per quae huic suppetentia demostrantur,& eor quae contingunt, Se eidem adesse demonstrantur,cognitio. Sive igitur ills plures sunt,& inter se disiunctae, plures itidem erunt quae isthaec demonstrant: sue una ex pluribus scientiis quasi ex partibus cossata, perinde se habebit quae huie generi suppetentia demostrat. erit. n.una, ex pluribus in scientiis, tand ex partibus, e acta.Quae idcirco ab ipso ad lucta lunt,qm quae de substantia habetur doctrina omnis, philosophia esse uidest
non in omnis philosophia de omni substantia disserit, sed parta sui, de substantia sensibili& naturali, alia desubitaria intelligibili caetere quas ad in eo modum d
duxisset fore uni scientiam eoru demostra tricem, quae
substantiae per se adsunt,conllitit,nec intulit quidpiam. Absurdu n q; dictu est, eadem scientiam substantiae sensibilis accidentia considerare, & item quae intelligibili substanti Montingunt. Sed quaerat aliquis, quo substantia non in unu genus , si genus unu nunc appellet non quodlibet comune, ut dicebat, sed unam spem de unam conforme naturam i Sic.n.una scientia in uno genere versatur,non quod omnia consideret, quae supremo &comunissimo genere continentur, sed quia de iis disserit quae eiusdε speciei ac rationis societate consentiunt. Potest etiam illud circa quod, unius est scientiae, & ex quibus unius itidem est in hune sensum accipi. In quo genere una est scientia, considerans quid eoru quodq; est quae illi generi subiiciuntur, ae desinitione inquirens in eo, una itide est, quae cognoscit ac demostrat ea, quae ipsi adsunt, & ex quibus esse illi suppeditatur. Demon-srationes. n. per ea, quae cuiq; per se suppetunt, quaeq; illi per se accidunt, chllituuntur. Est autem unius scientiae cognoscere, quae per se uni cuipiam generi adsunt: qnoniam ubi una est definitiua scientia, demo nstrati iaua quoq; una est. Illud.n. quid substantiam signis eatae quid ditatem. Illud vero siue eiusde lignificat defini,
re idem subiectu, & demonstrare quae ipsi per se suppe- tui.hoc est, siue eadem est scientia definitiva, dem 6-IN .LI U is
strativa, siue diuersa, nec ambae partes unius sent, conlequens certe suerit unius esse scientiae, quae geneti eidem per se contingunt, demonstrare . hoc. n. dictioni deest, quae ad hunc modu esset plena .Quare&accidentia simili modo contemplari atque demonstrare unius eriti res a .est ea ex q uibus, huius perinde refert subiecto accidentia demonstrare, siue harum utraq; diuina scientia est, quae per se subiecto suppetentia cosiderat, ut sit qugasii mit,definitiva, quae vero demonstrat,demonstratiaua, siue una quaedam est scientia ex utraq; id est ex definitiua&demonstrativa conissa ta. Nam quemadmoduuna est quae definit ae ostendit unius quid ditatem . sic item una est,quae demonstratan quibusdam exemplaribus pro illo siue hae scribitur,siue eaedem. Cuius sensus esset, siue in uno genere desini sua &demonstra uua
eaedem sunt inter se, siue non eaedem, sed partes unius, ut subiecti generis scientia ex utraq; constituatur. Praeterea virum circa subflorias solum sit contemplatioinno circa ea,quae ipsis accidunt Dico autem hoc pacto,
si sita sit subIlantia quaedam O linea, atqi plana, virum
ad eandem haec cir accidentia circa νnumquodq; gemis de quibus Mathematica demonstrautian ad aliam Icientiam cognosi eraspectet Namsi ad eandem pertineat monstra ii quaedam oe subnantia profecto scientia erit. At ipsius
quid est o ludetur demonstratio esseanet ad aliam, quarum est ea, qua accidentia circa subnatiam comesature hoc. n.
annare di ire admodum est. Traeterea virum solus su istantiassensibiles Geon O praeter basce dicendum en alias esse. Et virum vnum sit genus. plura substantiam simi tenera, uti putant qui formas inquiunt, O res eas medias Ori, circa quas Mathematicas versari scientias dicunt. Praeterea virum circa substantias solum sit contem. platio, an & circa ea,quae ipsis accidunt. Haec quoque quaestio supra luit ab ipso in dubiorum expolitione cω memorata.Quod autem hic dubitat, illud consequitur, quod statim dixerat, s. circa quod.n. unius scientiae ;& ea, ex quibus unius itidem est, siue sit eiusdem siue alterius. quibus verbis cum docuisset, unius esse scientio subiectum genus des ni re, sic & quae per se ipsi accidui, demonstrare: N: deinde dubitasset, vim q. ne ad eadem scientiam pertineat, an ad alteram definire, ad alteram vero demostrare, nunc separatim de hoc dubitat, quaeritque virum proposita scientia, hoe est sapientia, tu stantias solum consideret inuestigans esse substantiae, Squaesit ipsius definita natura an accidentia quoque per se substantiae contempletur,ut eadem demonstratiuua sit. Nam,si eiusdem munus est substantiam atque per se contingentia considerare, haec nimirum demonstratiua suerit. Est. n. demonstrativae, quae substantiae per se adsunt, demonstrare. .Cui velut incci modum adiunxit
demonstrativa quaedam,& substantiae profecto sese tia eric quasi hoc consentaneum sit demonstrativae,sumens videlicet issiud,ipsam de quibus disserit ae c5tem platur,ea demonstrare. At ipsius, inquit, quid est, non videtur demonstratio esse. definitionis & quidditast
merito sumens non esse demonstrationem. hoc.n in
posterioribus resolutoriis ostendit. Quaquam non est omnino consequens, si eadem scientia substantiam,&quid est siubstantia, atq; per se substantii cotingentia c5 sideret, ut eade protinus ipsum quid est,dem sistret. N Ie. n. si scietia, quae substantia cosiderat, odi est demoratiua ,statim fuerit substatiae demostra tua. Na ipsum quid est, per definitionE accipietidemsistrabit aut ea, qpelle adi unt.bae c. n.sunt demostrabilia. n .si eade de
63쪽
utrisq; disserit, idcirco de ut isque similiter disputabit.
Neq; definire et demonstrare idem essiciuntur, propterea quod ad unum pertineant. Hic autem,cum assumpsisset demostrativi re substantiae scientiam, transposuit illud,substatiam sutura demonstrationis,uelut pr ptium sit demonstrativae scientiae subiectum suum per
demonstrationem considerare. Caeterum, ut ostendat
in quem sensum illam q6nem accipiat,utrum haecd ctrina de substantia tantu colideret, an etiam de substrutiae accidentibus, geometrica subiecta, gratia exempli proponit,lolida, plana, & lineas. haec.n .substantias appellat: qm his quasdam per se adsunt, de quibus Gemmetra conficit demonstrationes. eiusdem ntq; munus
suerit,hom quodq; eontemplari,quid sit solidum, quid planum, quid linea desinire, & quae horum cuiq; per se
adsunt,disputare. .n lineae definitio, non lata longia ludo. Cui per se contingit, exempli gratia, rectam esse, aut circularem. & illud, si recta luper rectam eos stens,
pars inter se consequentes angulos effecerit, utrunque parium angulorum esse rectum. item superstantem uelut perpendiculum esse subiectae,& caetera id genus. Quaquam exemplo ipso q6nem propositam pene taluit. Siquidem Geometrae de utrisq; disputantes, definitiones non demonstrant, sed planum esse longitudinem eum latitudine solum sumentes, absq; demonstratione ipsum usurpant. Demonstrant tamen quaedam planis rectilineis, alia orbicularibus per se adesse. neq; idcirco ipsius quid est,habetur demonstratio. Itaq; Geometrae non habent substantia quas, ut sibi subiecta, deliniant. Scientia vero Naturalis substantias pro subiectis habet, nihilo tamen lectus ipsas definii, de qua illis per se
adiunt,demonstrat. Non .n .mundus quid sit, aut quid, Sol,quidue alia substantia naturalis,demonstrat. De figuris autem uel motu , loci sue & caeteris,quae per se retius naturalibus contingunt, non item disputat, demonstrationem; conficit. Pari ergo ratione, si primis subi ctis quidpiam accidit, qui de substantia ipsarum considerabit, idem de accidentibus eius disputabit, demonstrationesu; coficiet. Sed,postquam si eiusdem sit scientiae de utrisq; considerare,ut incommodum intulit,hinc scilicet fieri, ut definitionis & quidditatis habeatur deis monstratio, exponit rursus si no est unius de utrisque,
considera quod dubium consequatur. Nam,cum ab ea discesseris, inquit,quae substantiam contemplatur, quae
nam alia substantiae per se accidentia consideratura deis monstranaraq; sit, disse ulter inuenies. Cui quod uerum est subiicit, no era sacile inuenire aliam scientiam, quid est subiectum considerantem,aliam uero,qui per se subiecto adsunt non solum in substantia, sed etiam in uouis alio genere.Fi .n.non potest,ut qui rei substantiam ignorat, is rei accidentia demonstret. Deinceps quaerit id, quod initio quarto loco proposuit, utrum solas substantias sensibiles esse eeniendumst , an praeter has aliae substantiae per se sint. Itaque non solum dixit, utrum praeter substantias sensibiles aliae sint, sed addit id, quod in dubiorum enarratione adium est, dicens, utrum hae tantum sint, an plura sint lim6i substantiarupenera, ut aliae sint ideae de exemplaria aliae mediae interideas & substantias sensibiles,ut Mathematicae. Nucra. locum mathematicis tribuebat Plato, qui substantias per se esse putabat a sensi bilibus de id eis diuersas. Quiniit igitur de hoc, num substantiarum plura genera habeatur,& plura no haberi demostrabit, dicta resellia Vt igitur ipsas formas ea as reis perses stannas esse dictatis , in priois siemoribus de ipsis est dictum.
Vt igitur ipsas formas causas, atq: per se substantias esse dicimus, in primis sermonibus de ipsis est dictumo Proposita qone, num solae substantiae sens biles sint, an
aliae praeterea,& an plura genera sint earum,quae a sensi bilibus si int diuersae, ut ueteribus Platonicis uidebatur , qui ideas de mathematicas substantias asserebant,
de his inquirit, num seri possit,ut limia aliquae substantii sint. Sed, antequam his de robus disserit, admonet nos quales has substantias illi esse putaue in t ad ea rese
tionibus intelligitur lium quoq; librum Aristo.esicile ad propositam doctrinam pertinere. . Illic. n. more suo de ipsis perinde loquutus est, atq; hoc in loco meminit. Nam utrobiq; uelut propriam opinione edisserit, dum id earum lententiam refellit. Illud uero ut igitur dictu est loco huius, quomodo igitur. In primo autem libro
Platonicos putasse docuit ideas esselsubstantias quas dam per te intelligibiles a senti bilibus seiunctas, ad quarum exemplar sensibiles esse obtineant quique ad sese malem causam de quidditatem reserantur. et,cum multae dissicultates habeantur de ipsis, non miamu es absurdum, asserere quidem quasdam esse naturas praeter eas, qvssunt in eoelo, has autem dicere non disseren tes a sensibilibus esse, nisi duntaxat et itate, quippe cum illas perpetuas faciant, ba uero oriantur ac occidant. In quiunt erum osse ideadem hominem, equum, ac saviatem,
aliud vero nihil simile quid illis facientes cui deos quidem inquiunt esse, humanam autem formam habere neq; enim illi quicquam aliud quam homines sternos, neque Drmasal ud quicquam, quam res sensibiles perpetuas, faciunt. At, cum multae dissicultates habeantur de ipsis, non . . minus est absurdum, asserere quasda esse naturas printer eas, quae sunt in eoelo. Quae sint plures hae dissimulates, in primo libro explicauit. Praeter eas, inquit,quae
sunt in coelo id est praeter sensibiles, de quae in mundo
habentur. Nam nondum coelum appellat,quasi dicat in loco existentes, e natura consistentes.has.n .proprie in coelo esse ait. Cum igitur id earum dogma multa incommoda cosequantur dubium ess .n quaesit iplarum sub stantia,substantia ne, insecus, de quis est comunis modus,& caetera,de quibus in primo lib.est dictum nihilominus, inquit, absurdum est id,quod hoc in loco atadiudicere uidelicet esse quasdam naturas ab his sensibisbus substanti js de natura consistentibus diuersas, ideas ab illis nucupata . quas quidem naturas a lens bilibus, dein coelo existentibus stemitate solum differre statu bant. quod ipsorum dogmati consentaneum esse,ex ip- ru dictis Q ocuit. Aiunt.n .ipsi hominem esse, & ipsi
equum, te ipsisanitatem, nee aliud quicquam de his dicunt. At si holes illa sunt & equi, a sensibilibus solo ipsi,
discrepantia, profecto extera eadem habebunt, atque
sensibilia. Tradentes.n .illorum definitiones, esse quoque ipsas congruere dicunt, discrepabunt tamen sola aeternitate, quae additamento, ipsi, uidetur significari: prorsus ut illa quoque sensibilia sint. Nam ut qui re dunt deos esse. eosdeq; humana forma praeditos,ii deos homines aeternos iaciunt per nomen ,deus, de ipsis sternum pHdicantes, sic qui sermas, eadem atq; sensibilia esse faciunt,solo, ipsi,additamento excellentes, hi sentabilia aeterna ideas esse faciunt Nihil. n.homo aut equus esse potest,& horum rationem recipere,ut n5 idem sensibile sit,& sensuale. quod si uerum est. idearum positione non efficitur, ut noa substantia tantum sens bi
64쪽
les sint. uod vero dixit in psmo maiore, dum in hoc Hemm dogma disputaret, qui rerum aliquam sciam
accipere volebant eos ad ipsarum causas rimandas a ciscessisse, & cum praesentibus siubstantiis totidem numero assinxissent, tunc demum te rerum sciam assecutos existimasse, quo dictu m sit, hoc in loco declarat: quo niam ideam auctores nihil aliud qua sempiternas substantias easdem, paresq; substantiis, quς inquirunt, accipiebant. Siquidem a sensibilibus solo addita mento,ini, quod aeternitatem significare videtur, disserunt.
Tretereas qui iam praeter formas sensibil2a,res ipsas medias ponat, complures fari difficultates habebit. πι- teta Massimis ter praeter ipsas Osensibiles fore. eat Torum generumquodque.iurare cum Astrologia una sit hori scientia erit o quod la tecti praetre hoc sensibile effla, et Sohet Luna, i caetera similiter uae sunt in caelo. At quonam pacto his est credendum i nam neque i mobile illud esse Uentaneum es rationi, orno feri non potes ut mouea iurisimiliter de hu es putandum irca quae Musica Mathematica, Perspectivi versatur. neq:. n. ipsa praeter sensibi , iam sunt ob easdem cas 4Γαnam se media sintsensibilia oesen inpatet et aialia fore iter media ipsorse et corruptibilis. Praeterea,ti quispia pler sormas & sensibilia res medias ponat,c6 plures sane dissicultates habebit. postude ideis disputauit, transit ad ea,quae interideas & substantiassensibiles media dicunt, hoc est ad mathematica, quae istis substatias per se Iiabsistentes esse placebat: quam opionem multis incommodis de dissicultatibus implicari ait.Pet hse aut dissicila sectu esse docet aliam naturam pler sensibiles accipere. Explicat igitur dissicultates, quae inde nascunt. Nam queadmodu per istos est linea quida mathematica pleriens bilem. ideam, de qua linea mathematica disputat Geometria, siccaetera mathematica sese habebunt. Oct.n. mathematici questa medias naturas habebunt,de quibus edisserant. igitur sit denumero mathematicaru Astrologia, qde Gelo,& Sole,& Luna, ceterisq; astris edisserit, prosecto horu quodq; inter sensibile coetu, solem & lunam, csteraq; astra ipsasq; ideas mediu fuerit. At qui fieri potvi sit mundus aut sol quid a mathematicus, qui no moueatur, quoddaue aliud astru cum horu suba & naturacu certo quod1 motu si isti aut mathematica imobilia esse tradant. Na solem di luna moueri quide: non in sensibilia,sed mathematica esse, absurdius dictu est,quam ea de altra imobilia esse.Fieri.n .n6 psit,ut quicqua momueatur , qd materia careat, nec sit sua natura sensibile. Dudem hoc in comodii iis quoq; obiici pol, qui coeli ipsi coetu ideam esse aiunt, & solis ipsi sol LQuo naiorualiqd' imobile valeas intelligeret Eade est Perspectivae
in ea, in quibus versas ratio, Harmoniae item mathematicae, seu Musicae. haec aut est non quae fidiu cantus modulat, quae istis erga sensibilia vertari vides,sed ea,quae demonstrat in qua numeroru proportione concentus qui'; cons stat.brica . est mathematica, quippe quς in mathematicis versas. Harii igitur eade ratio est, atque Astrologiae. Oes. n. hae cum mathematicae sint, aliquas
subas mathematicas subtas habebut sensibiliu ac idearum medias. At qui fieri potivi aliqua sint aspectabilia, quae non sint eadem sensibilia i de quibus Perspectiva disserit,uel aliqua sub auditu cadant, quae lenium ess dant,de quibus Musca.Nam esse perspectivum, elide pectabilibus disserere: esse niuscu, de iis quae auditu percipiunt dispu tare.Hinc. n. coleque , quosda medios
esse sensus ab his diuersos, qbus media illa percipiantur.
Porris si sensus alii limsii Berini,haud dubie alia erunt aIalia pdita illis sentibus, id earum mortalim; alantium media, cum sensus absque aialibus colistere nequeant. Dubitauerit autem qui*piam circa quas reru has scientias quaerere oportet. Ham si hoc Geometria a facultate partiendi terras differt solum, quod haec quidem horum Gqua sentimus, illa vero non sensibilium patet praeter Medicvram, oe caeterarum quoque facultatum Aliam quandam fore inter ipsam Medicinam, oe hane medendi artem. Me qui βοι potest e Erunt enim quaedam sana praeter sensibilia, O i um etiam fanum. O t uper neque hoc verum est,facultatem iriliam partiendi terras, sens bilium esse magnitudinum, qua non vocant corruptione. Corrumperetur. iam illa intereunt. At vero neque magnitudinem sensibilium circa Me caelum, astrologia erit: neque.nsensibilestines tales sum quales esse Geometria dicit Nihil enim siemsbilium adeo est rectum ut rotundum.Nomam naque nopuncto circulus tangit ,sed, ut Protagoras dicebat redam gum Geometras reque motiones revolutione': ceui similes sunt hisce, de quibus Astrologia suas rationes facit, neque puncta eandem naturam habent quam stellae.
Dubitauerit aut qspia, circa quas rem has scias q rere oportet. iam isti dicebant mathematicas discipi nas in rebus sens bilium ae idearii mediis vinari, quaerit, circa quae sensibilia sunt haec media, de quibus doctrinae mathematicae considerant. Vt vero inquit, ergag daesam,i. partiendr terrae doctrina, geometria esse aiunt, quae ab ipsa no alio distet, qua ν ge aesa in sensibilibus versas, & horum mensuras in Aegypto inuenit ad regionem diuidenda, cuius pristini termini inudatione Nili confundunt. Geometria vero non versari in sensibilibus. Esse aut aliam, quae circa hors ideas versatur.Queadmodu igit res se habet in geodssia,& gemmetria , sic ut in medicina sese habeat necesse est, sitq; medicina quaeda quae in sensibilium atalium valetudine versetur,geodasae Pportione rndens , alia vero intelligibilis ab ipsa diuersa,quae media sit eius, s de ipsi- ualetudine tractat,& eius, quae in sensibiliu valetudine versatur,geometri, proportione similis. quo fiet,ut sit valetudo quaeda ab ipsi ualetudine,& ab ea,quae in sensibilibus habes , diuersa intelligibilis, S in salibus intestigibilibus. Nam que admodu cum si ipsitriangulus,&ipsi linea sint item sensibilia,quae geodaesia conlepiatur, sunt in horum quaedam media, de quibus disserit Geo. metria. sic cu sit ipsi ualetudo, sitq, valetudo,qui sensibilibus inest, in qua versatur medicina, erit ta quaedaliarum media valetudo Ac medicina, cu ratio eadem sit. Qi s quaeda valetudo & medicina media est,alia quo salubria sueont, quibus medicus ille costulat valetuini, ac proinde alia aIalia in quibus insit illa valetudo. Quod in comodum effugiunt,qui mathematica ex abstractione a sensibilibus i ntelligunt, nec Ppriam ipsis subsistentiam tribuuti Na non essicis hinc, ut valetudo aliqua mathematicis P portionern dens ex abstracti ne intelligas. Neque.n substantiam a corpore naturali licet eogitatione segregare. Dixit de medicina, pari r ne de eae teris a tribus licet dii putare. Nam cur hoc in Geometria locum habeat, & ab aliis scientiis excludas, causam redditam esse oportuiti Haec ubi disseruit, illud quoque in istorum opione danat, quod geodatam in sensibilibus versari arbitrabantur,geometriam inubus dam aliis. Neque. n. geodasia de siensibilibus edisserit, cuius ea fides est,uel, sensibilia consideraret, cum ipsis interirct, qlii necesse est, ut intere ut e subiecto,pereat id Aphro.luper Meta. E quod
65쪽
quod in ipso versatur.Si .n .id in quo ve satur quid pia mperierit, necesse est ut illud quoq; fuerit deletum, quod
in hoc ver labatur, eum esse illius consistat in eo quod versetur in hoe . Nunc autem nulla neque ars, nequescia intercidentibus his perit, ae proinde ne ipsa quideterras parti edi ars,quam Geodae si am appellamus. quo fit, ut neque ea consideret, aut in iis versetur, quae sensibilia & mortalia sunt, sed uniuersale, quod est sempiternum.Omnisnaque scientia omnisq; ars circa uniuersale 'eonsistit, quod sub sensum non cadit. Neque.n.si scientiae artesq; ad sensibilia descend sit, protinus in i sis versantur, sed eum in uniuersalibus versentur, agut
quidem de sensibilibus, sed non qui sensibilia &haee sunt, sed qui talia,quaque sunt cois participia. At, si geo si a non considerat sensibiles magnitudines, nihil est quod isti ab hae geometriam seiungant, propterea qcripsi intelligibiles magnitudines consideret,cum etiam
geodaesia haec eadem contempletur. Eadem r5ne medicina nospectat sensibilem valetudinem, alioquin iditereuntibus iis,in quibus versatur, ipsa quoque abole. retur. Deinceps ne Astrologiam quide de sensibilibus agere docet, ut de hoc coelo, de his astris. Na licet haec immortalia sint,ac proin non secum intereuntia tollant sciam,quae in ipsis versatur,hoc est astrologiam, docet in eandem non in his versari, sed in aliis.& horum se stantiam per alia demonstrari. Nec. n.tales sensibiles lineas licet accipere, quales in demonstrationibus Astro lagus lumit, quia nihil sensibilium ita rectum est, nam Geometram pro Astrologo dixit. Sed quales Geometra lineas esse ait, tales Astrologus ad astrologicas de monstrationes usurpat. Similiter nihil sensibile ita glo- bolum est, aut circulare, ut geometra definit.Nam ci cuius sensibilis normam planumq; sensibile no tangit per punctum. At mathematici & astrologi globum atque circulum a plano per punctum contingi tradunt. Quamobrem Protagoras sumpto a sensibilibus argumento, geometras arguebat mendacii,docens nihil sensibilium esse tale, quale illi esse dicunt: in ipse quoque ignorat Geometras,ut alium que uis artificem, non de sensibilibus disputare. Quid i qd ne motus qui de astr ru, ipsiusq; creti in orbem acti, vertiginesq; tales sunt, quales ab Astrologo sumunt: quippe qui lineas vertiginem q: & circulu sumit, quae sunt longitudines vacantes latitudine, & in his motus fieri ponit. In rebus aut sensibilibus nulla est longitudo, quae latitudine careat. Praeterea Mathematici alba signa quςda, hoc est pucta esse,& signi innem in coelo obtinere dicut.At signu est, cuius pars non est, quale nullu astrum habetur. Si ergo in rebus sensibilibus ars nulla versatur, nimirii inter a tes & scias mathemati eas id discrimen esse non pol,qJalis lensibiles substatias, mathematice vero itelligibiles quasda considerent,vt. n. haec demonstraret, adiecit illa. Sunt autem qui esse quide inquiunt ea, que media dicum tur inter formasaeptibilia, non tAseorsum a sensibilisus, sed in iis ipsis esse,quebus sa, quae Geruunt impossibilia r censere ongioris est aes orationis. Satis autem fuerit oe talia contemplari. on.η. haec solum ita sese habere confientaneum est rori , sed patet oe ipsas formas in sensibilibus ese
posse.eiusdem.n .sunt haec utraq; rationis. Treterea duo-lida esse eode in loco necesse esset,et non imoiatia esse:quippe eum in sensibilibus sim quae quidem motu cientur. Oino aut iussam gratia quiliam equidem ipsa. sensibilibus autem esse ponet i eadem enim absurda euenient huic suae, qua ora recedenti. Erit enim quodda caelum profectopUter hoc caelum verum non seorsum, sed redem in loco. quod quia magis fieri nequis. De bis igitur magna est dubitatio, quonam modo positis veritatem conssequi possumus. Sunt aut qui esse quidem inquiunt ea,quae media di 3 3cuntur inter formas & sens bilia esse, non in seorsum a sensibilibus. Postqua eos redarguit,qui mathematica substitias quasdam per se ab ideis & sensibilibus separatas esse tradebant, ad eorum sitIam refelledam tran-st,qui mathematica esse quidem aiebant per propriam quanda naturam, no in extra sensibilia esse,sed in ipsis. Quae ista hoe differt ab ea,que mathematica ex abstractione sumi ae intelligi tradit in qua ipse fuit,ui illi mathematicis propriam quanda naturam diueriam , sen-
sibilibus tributit, caeterv eadem in ipsis sensibilibus esse aiunt, quae non sint aliquid ipsorii, sed in ipsis in sint ab
ipsis diuersa. qui vero ipsa ex abstractione sumunt, separantes rone quadam ex sens bilibus, relinquunt oia ipsa cum separatis tota sensibiliat quae in separata ipsa p se sensibilem natura coplere nequeant, neq; in qu dam interuallo intelligan . Nam interuallum, quod in mathematicis intelligitur, cum r5ne separatis passivissensibilius natura est. In utrisque.n. natura sensibilis est. quae in subsistentia est per naturam. at istorum opinionem multo magis a rone dicit abhorrere, si eam, quae mathematica separata esse tradit. Sed plerisq; incomodis,quae hane sitiam eonsequuntur in praesentia silentio praetermissis,illud in apponit, sa, efficitur eadem rone, ut sint ideae in rebus sensibilibus ponendς. Si .n. hae cum substantiae sint per se intelligibiles,in sensibilibus in habentur, cur ideae, quae lubstantiae quoque intelligibiles sunt, non erunt in sensibilibus Ratio subesse debet, cur haec in sensibilibus in sint, illa non item. Caeteru ex hac opinione multa euenire in comoda dixit in stilo libro,& in primo maiore meminit, cum istam Eudoxi refutaret,& in huius operis tertiodecimo docebit. Praeterea duo solida in eodem erunt loco. Mathematicum, solidum , quod stereometria, i. solida metiendi doctrinaeoliderat,& solidum lensibile, si illud est in hoc fututu. Corpus enim per corpus disiundes, penetrabitq; , si Eoarum quodq; per propriam naturam est, & altetu habet in altero. Αὸ saec mathemati ea non erunt immobilia, si in rebus sensibilibus insunt. Nam, dum sensibilia mouentur, necesse est ut ea quoque moueant, quae in ipsis habentur,& ita moueantur, ut ipsa quae in loco sunt, novi accidentia, qth in magnitudine& interuallo perinde movebuntur, atque corpora, quae vi ab aliquo ciens, non aut suo nutu. Ad summa,cuius gratia haec esse dicere oportet, sed esse in sensibilibus Nihil. n. prodesse videtur ipsa in lensibilibus costituere, siq u ide per se sunt. Eadem naque supradicta absurda his eueniet, ea etiam quae sequuntur illos, qui mathematica separata sici Sant.Erit. n. quoddam aliud coelum per hos praeter cor lam sensibile,& pari rone lol alius aliaq: astra:nisi ui noerunt separata peris,sed in his ipsis consistent, sol in s Ie, luna in luna , in coelo coelum. cui incommodo illud, ut dictum est, accedit, ui duo corpora erunt in eodem loco. De his igitur Oibus supra dictis no vulgarem quo stionem esse ait, quomodo ea ponendo veritatem assequamur, ac de iis itidem quae adiecit. Et de principiis etiam,virum genera Emeta esse, principia qus putare oporteat,an ea potius, ex quibus primu Ps que res costataritati vocis elemcta pricipiaq: ea esse ridentur ex quibus primis voces colonunturita no vox in coι,et designati v ea esse dicimus Ementa tuora demonstrati
66쪽
nes in aliarsi aut sum aut plurimarum demonstrati bus in t .Preterea O qua unum corporum elementum, qui plura inquaut esse a ducum pricipia ese ex quibus sa cor
rora componuntur O constant u Empedocles linem, aqua, terram, ac aerem, elementa inquit esse, ex quibus constant
quae sunt Adno ut genera ipsiorum hae dicit. Insupcrsi quis
utat O aliorum cuiusis, naturam inspicere int lecticam qui bus ex partibus connet, edi quonam pacto compositis. tunc ipsius naturam cognoscet.His igitur rationibus principia non sie genera rerum uidentur. Et de principiis etia, utru genera elementa esse principiaq; putare oporteat, an ea potius ex quibus insitis primum res quaeque constat. Haec quistio in dubioruquoque propone comemorata fuit,quae sim sit est .virugenera & coia, principia Se prima rerum poni debeant, an elementa, ex quibus res constituuntur primum, di in quae poliremo resoluuntur,qgexemplo vocum explicauit.Vocesa .ex elementis, hoe est ex literis constituuntur.&ea ex quibus constituuntur, pro principiis habent, non asit vocem coem, quae quidem vocum g nus haberetur. sed neq; in descriptionibus utimur c5i. hus elementis, sed iis, quae inlunt in demonstrationibus. Cis praecepti demonstration em ut Euclidis elementa nuncupamus.Idcirco. n.talia appellatur elemenia, qmea, per quae ista probantur, ad otum praeceptorum demonstrationes prosunt, in olbus existetia, & in his i p. sis priora posteriorum elementa esse dicuntur,qm priorum demolirationibus utimur ad posteriora. Ide pterea ex his naturalibus auctoribus colligit, qui principia
naturalia plura corpora, quam unum esse dicebant,docetq: ipsos,quae principia reru m esse dicebant, ea caeteris ineste credidisse.Na Em pedocles, qui quatuor corpora elementa rerum esse ita tuebat, non quasi genera
elementa ipsa esse dicebat,sed quas rebus, quae ex ipsis
gignuntur, inexistentia. Eade est ratio caeterorum Naturalium,qui principium corporeum ponebant .Quod ipsum artificiorum quoque probat argumento. Nam si quis velit lecticae, verbi eausa, natura cognC scire,is. Vt pa rtes, ex quibus constat, cognoscat necesse est. NI
ex quibus res quaeque consistit, ea sunt ipsius principia. a cognitione naque principiorum cognitio eius prosciscitur,quod ex principiis constat. Tune. n.horu qdq;
innot eicit,cum ea, ex quibus constat,& modus constitutionis intelligitur, ac proinde horum pricipia. Postqvero inductione confirmauit, non coia& genera,sed ea,quae insunt,esse principia, deinceps verisimile in viis deri docet genera principia esse,his verbis. At si unumquodque quidem per definitiones cognosciamus,principia vero definitionum generasium, necle est definiendarum rerum principia genera esse. At si unuquodque quidem perdes nitiones cognoscimus,principia vero dc finitionu genera sunt. Huius
argumentationis ea vis est, ex quibus singula quaeque cognoscimus, ea sunt illoru principia. Positum est. n.exelernentoru ae principiorii cognitione, eorti quorum sunt elementa,cognitionem nasci .ex definitionibus autem rem qurque cognoscimus. des nitiones istitur principia sunt. Assumptio. n. generis, principium est definitionis.Sed fortasse cum genera dicit,drias quoq; intelligit,queadmodum in Topicis, ut sit sensus, des niti num principia esse genera, quae quidem sunt genus &differentie.ex his enim definitiones eonstituuntur, quo
fit , ut genera sint principia . nam definitiones definitorum principia sunt, ipsarum vero genera. Et si ex eo rerum scientia sumitur, quia specierum accipitur, quibus res ipsa quaeque escuntur, specierum profecto prancipia ipsa genera sunt.. Et si ex eo terum scientia sumitur, quia speciem a cipitur. Argumentatur in hunc modum.Scientia cognitioq; rerum per species es scitur,cu singulorum scianon sit. nam ipsariun definitiones per species reddu nf. porto,s ex earum cognitione rerum cognitio pendet,ipsesto species si ngularium principia suerint, i quibus
ipeeiebus si ngula ut haec aliqua sint mutuatur. Specie rum autem genera sunt principia, qm ex horum partiatione species evadunt. & iplaru definitiones per gen ra reddiatur. Genera igitur sunt Osum rerum principia. At sngulorum cognitio per species quidem comparatur qm a speciebus suppetit esse singulis, non in per speciem,quae ex generis partitione nascitur, sed peream, quae opponitur materiae, pro qua sumit argumentatio illam quae partitione generis euadit. V entur autem O quidam dicentium unum ipsum ut id quod est Aut magnum o paruum, principia eorum, P sint esse ni ipsis rigeneribus uti. Videntur aut & quidam dicentium vn si ipsum, aut iriquod est,aut magnum & paruum, principia eorum, quae sunt esse, his ipsis ut generibus uti. Ut doceat probabile videri, genera esse rerum principia,illorum pro ducit testimonium,qui principiis eisdem utebstur. Ns qui unum & ens, item magnum & paruum principia rerum esse statuebant, ii ut genera haec rerum principia esse ponebant. In qua opinione fuit Plato. hic.n. unum, quod proprie ens appellabat, de dualitatem indefinita, quam magnu & paruum nuncupabat, principia esse dicebat' quae quidem ut entium genera accipiebat, cum
unum de singulis rebus dici animaduerteret,& in qu litatem.qua enim res qusq; hoe aliquid est, est autem huiusmodi per speciem hae unu m & ens de ipso pr dicabat. Quia vero subiectum in fluxu continenti ac mutatione dispiciebat, idcirco magnu& paruum. Haec igitur communia sunt atque genera, Nut suprema genera per ipsum principia junt. At vero neque utroque modo principia dici possunt.
Rationem nanque substantia unum esse constat: alia autem
fuerit definitio,quae per genera assignatur, cyatia, Pas
At vero neque utroq; modo principia dici possunt.
Postquam q usllionem han utrum genera an elementa potius debent principia existimari, in utraq; partem
dil putauit, nunc ne utruque quidem dici posse ostendit, hoc est & genera & elementa principia esse. quae argumentatio ad hunc modum sese habet. Assumit des-nitionem, qua substantia cuiusque rei explicatur, unam
esse,quod quidem in Posterioribus Resolutoriis demostratum est. Nam esse cuiusq; rei unum est, ac proinde definitio una est, aqua proprie hoc ipsum explicatur. Item sumit definitionem ex ipsis principiis confici, &principia rerum esse genera & elementa. Atque ait, Si ex principiis cuiusq; rei des nitio coscitur,alia erit des nitio,Auae per genera redditur. Appellat autem gen ra At diximus, genera didisserentias, alia'; per elementarac proinde eiusdem rei plures erunt definitiones. At plures esse non possunt cum sit una cuiusq; rei desinitio.non igitur utraque sunt elementa.
Insuper sit quam maxime principia genera sunt, utrugenerum pruna putare Noueat principia rerum esse an ea, quae ultimo de individua predicantur , nam hoc susicipit Aphro.lu per Meta. E 2 controis
67쪽
eontrouersiam. Si enim nugis uniuersalia principia sum putanda, patet suprema generum existis da eorum, quesurit, principia esse.baec.n. de uniuersis dicantiar. Tot igitur erunt
eorum, quae sunt, principia, quot sunt ipsa genera prima. Quare id quod est,re νnum ipiam, principia atque subsia
me erunt. hac enim maxime de univer rebus dicuntur.
At neque ipsum unum,neque id quod est, genus ese pote'. Differentias. n. uniuscuiusq; generis esse, O unamquaq; am esse necesse est. feri vero non potest, ut aut 'ec aes generis de disserentiis proprii ut genus sine suu speciebus cieatur ae praedicetur.Quare si id quod estinui unum ipse est genus, nulla disserentιa ut unum aut ens erit: quodsi nosint genera, neque principia erunt, si genera principia sunt. Insuper de Ii quam maxime principia genera sunt, utrum generum prima putare oportet principia rerum esse.Haec quoque quaestio pertinet ad supradictat cuius hie est intellectus. Si det concedaturq; genera esse principia,Oper rectum, inquit, suerit,illud quq rere,virum
suprema genera,& comunissima, principia esse statu reconueniat,an ultima,& indiuiduis proxima,quae indiuiduae species nuncupatur. Nam hoc in loco species nomine generis appellat: qm,si uniuersalia, magis semper principia sunt quam non aeque uniuersalia, potituest enim uniuersale principium esse consequens est, ut suprema, de communissima genera, principia sint, ac proinde suprema genera rerum principia suerint,& tot principia, quot fuerint prima genera. quibus assumptis insert. Quare ens acvnumi plum principia erunt substantiae. ' hate maxime de cunctis praedicantur. Si enim haec de cunctis rebus quasi genera praedicantur, haec erunt principia causaeq; rers. pro causis enim lubstantias dixit. Quibus dictis,subiunctaq; causa, quia si uniuersalissima Se comunissima principia sint, ens, atq, unum olum rerum fuerint principia, cum haec coissima sint, arguit deinde,docet q;, neque en , neque Inu, entium este genera. At si n6 lunt genera ,haud dubie ne principia quidem suerint. neque.n.cunctorum idem sit principium, nisi ipsorum sit aliquod genus eo e. si quidem genus est principium . nam positu est genera esse principia, de generum quae communissima sunt. Vt aut qui huidam videtur , sic hanc lententiam oppugnat, de qua pauloante dictum est. Neque ens igitur, neq; unus enera esse,ad hunc modum oliendit: Omnis distere tia, quae genus diuidit, est unu Sc ens. ergo unius & entis disserentia unum est, atque ens. Si quidem haec genera sunt, de in ipsarum quaque est unum & ens.At si in una quaque entis de unius disserentia,unum est oc ens, cumens de unum genera sint, genera de propriis disserentiis praedicabantur,quod fieri posse negat. Nequeu .absq; medio genus valeat de differentiis pdicari, hoc est sine specie. Sic enim genus bis de specie praedicabitum itaq;
erit verum dictu, homo est animal aiat rationabile.nec rursus per mediam speciem sic enim necesse est, ut species de differentia praedicetur. quo autem de propria differentia prx dicetur, si differentia perte sumaturi Nadifferentiae praedicatio latius patet,quam species, utrationabile aut mortale, qua homo. quod autem minus patet, de eo quod latius no potest vere praedicari. Dobrem dixit c de disserentiis propriis idest per quas in
specie constituuntur. Praeterea species est quoddam i tum, disterentia vero pars totius. Itaque differentia est pars speciei,qm singula quaeque in definitione contenta partes sunt eius,cuius complent substantiam, partes
inquam dissimilares. Neq;. n. genus in definitione hoc
significat,quod unaquaeq; ctia. Di5i autem totum de
suis partibus non dicitur. itaque neutra rone species de propria dita pridicatur.Nam genus non sic species pro partibus habet,utpote cuin ipsius des nitione non contineantur. Neque genera de propriis differentiis praedia cantur,cum hae sine speciebus accipiuntur, neq; in ipsis comprehendunt specie.Nam cum ales de rationali pr1- dicatur . de sali rationali dicitur. sub rationali. n. aud
tur animal. Neque praedicatur de ipsa dii a separatim absq; specie sumpta,verbi gratia deronat itate.Nam cudifferentiae qualitates lint, quo aiat, quod substantiam compositam signiscat, de ipsis valeat praedicari l N .eni m species aut genera de differensis praedicantur. si verum est,entis de unius driae,si quidem haec genera
sint,neque ens erunt,neque unaquaeque u num ioc est nulla dita ens erit aut unum,qm omnes ditae entis eruti
quod quidem est absurdum, quo sit,ut hic genera non sint, ac proinde ne principia quide, si genera principia
sunt.Quod vero ait, Fieri vero no potest,ut species generis de disserentiis propriis dicantur ac praedicentur. Homi est,fieri non potest,ut species appellatae, de pro priis,hoc est de suis disserentiis praedicentur. Neq; genus sine speciebus. idest ut genus de quopiam alio s- ne ipsius speciebus praedicetur.vel sic, ut genus de differentiis praedicetur, nisi dξiae sumantur ut species, de c5- posita seu tota. Caetera tae argumentatio logica, hoc est probabilis solum mihi esse videtur,ut plurim g quibus utitur: qm sub quocunque genere dῆiae statuantur Oportet. n.ipsas ex genere aliquo esse si quidem ipsae de numero entium habeantur, necesse est ut de illius generis differentiis proprium genus praedicetur. Aut.muod genus est,differentias non habet,aut ei, quod diuiunt,differentiae subiicientur: qm, si omnes differentiae qualitati supponatur, non dubium est, quin ipsius qualitatis differentiae subiiciantur qualitati,de sic fiet, ut genus de propriis differentiis praedicetur. Nam caeteras differentias qualitates appellare, qualitatis disserentias non item,sed sub alio potius genere collocare, alienum est,fle fgmento simile. An igitur cuiusq; generis differentiae in eodem genere sunt, atque ipsum,i in eodem praedicamento l Nam licet proximum aliquorum g
nus non pdicetur de differetia,qm hoc est totum quo, dam, quod in solis substantiis ulu venit c est. n.quaedam substantia composita, quae de differentia simpliciter generis praedicari non potest in genus superius quod comunius est de simplicius, praedicari potest. Subilatia. n. quod est genus coe, tam de simplicibus quam de compositis substantiis praedicatur. Ita licet sal sit quaedam
composita conflataq; substantia, ac proinde non praedicetur de disserentia per se sumpta, in lubstatia de ipsa praedicabitur. Si ergo substantia de ipsa differentia alat diuidente praedicatur, satis profecto intelligitur, genus quod diuiditur, de ipsa differentia praedicari.Hmoi aut est ens, quod genus esse dicitur. Nam licet in quibusdaverum sit, genus de differentia non praedicari, propi rea quod genus sit eomposita quaedam substantia,non in est impossibile, genus aliquos de ipsum diuidente
disserentia praedicari. Nam quaecunque differentia sumatur diuidens substantiam, ea ut lubstantia sit necesse est. Quaquam genera videntur dedisserentiis proprie praedicari propter nois colonem. Nam discretiuud pia dc in coloribus Ae in saporibus habetur, dei pia in genus quale praedicatur: cui si proprium genus apponatur, Pecies euadet. Sed postqu1 ondit neque ens, neque unum
68쪽
genera esse,insen,quod si non sunt genera, neque princi pia erunt,si genera principia sunt.
Praeterea etiam media tu disserentiissumptu,tenera νβ; ad indiuidua erunt: mmc xero alia ridentur esse, alia non videntur. Insuper differentia magis quam genera principia eris. Quodsi et haesint principia, infinitu fere pricipia ut,
praesert si qui 'iamprimum genus principium esse ponat.
- , Praeterea etiam media cum differentiis i umpta, gnaerent. Haec non im eo pertinent, ut prima gna principia esse,aut secus,ondat, sed ut oi gna non esse principia docea .Essent.n .infinita, multaq: rei eum'; principia: qm unaquaeque dria eorum,qus habentur in spe indiuidua, composita cum genere, cuius est dria, genus efficit. Na genus quodq; medium inter genus primum & spem indiuidua positu, cu propria dria genus essest,quaqua in ubusda id seri no videas,u, genus i
sum Pprio vocabulo careat. Hoe.n .signis eat verbis illis: nuc vero alia vident esse,alia no vident. Etenim aiat volatile licet yprio vocabulo careat, genus in est peride ut aiat. Vel dicit: Alia videns alia non videns qm ut in Primo de Partibus Aiali u libro docuit, priuatius tradfiges Oibus acceptae non faciunt, neque spes,neque senera,riquς nihil desinitum significent. Quod si verba in hunc sensum accipiatis, hoe dictrem erit quali in-c5modum consequens eorum istam , qui unu de genus esse tradunt, & deinde generis bipartita diuisione spes
hae des nitiones esset ut. Oportet.n .ut media,qdisserutiis cum generibus copositis evadunt, genera eademq; species sint. Hoc aut non accidit eis qui genera in duo partiuntur ut plerea priuatione diuidere cognatur. at privativa dria cum genere posita ,spem non constituit. itaque multa genera multaq; principia eorundoindiuiduorum sint, si ens v nuque genera sint, & principia rerum. Vsque ad indiuidua. inquit d. usque ad ultimasi species,qm hae nullis amplius differentiis diuidunt. Iam vvo hac ipsa rationedriae nihilominusu genera, principia suerit.Na & ipst cori sunt,& de pluribus pdicant, O si d piae principia sunt, cum sint coia. & genera quae eum disserentiis sumuntur, utique principia multa erui, di prope modum infinita, praesertim,si supremu genus ut principiu accipiat, qm generis hm6i plures sunt dLe. quod absurduesse videtur. Nam qui genera principia esse statuunt, ij dum putant multitudinem cois assiim-ptione defugere, ipsum coe principiu esse faciunt.Quo in loco sic loquitur . quasi statuenti primum genus esse principium, consentaneum sit,sia quoque genera, primo posteriora, principia esse confiteri. Differentiae vero quamquam latius quem species ab ipsis consectae pateant, non tamen de ipsis in quid est, neque ut ge
At vero, si unum ipsum magis ronem principii subeat, O id sit unum, quod usionem non capit, atque hoc omne
aut jecie aut qualitate sit tale, priusq; sit id, quod estspecie
tale genera autem m diuisione 'ecies capiant derit magis v profecto quod ultimo prae ames omo naque non est, ut patet Horumsingularium bominum genus. At vero, si unum ipsum magis rationem principii subeat. Propositis supra rationibus, quibus suprema genera principia entium esse videntur, nunc ostendere conatur species potius quam genera esse principia. Nas unum principii locum obtinet,nimirum quod magis unum est,id magi&erit principium. Sed, unum magis, diuidendum est.quod. n.est indiuisum, individuumve,
id principium est magis, qm magis unum est. Species
autem 'uam genus magis est indiuidua, magis igitur est principium. quod aut sit magis indiuidua, ad hunc modum ostendit. Quod diuisionem non admittit, hoc vel specie, vel quanto est individuum Specie,si non amplius in specie in diuidit: quales sunt species indiuiduae. Quanto, si numero non diuiditur,cuiusmodi est unum
numero ac singulare.Nam horum quodq;,cum unum, si numero, non amplius in multa numero sibi similia quanta diuiditur. Nunc. n. numero individuum,quam
litate individuum appellat. Ex his aut indiuiduis prius est ordine atque natura id, quod specie est individuum. quam quod per quantum,i.quam individuum quato.
Quibus extrinlecus commemoratis, deinceps genera
in species diuidi docet, ultimas vero species indiuiduas esse specie, ac proi nde species ultimas magis esse pri cipia, cum magis unum sint.Sed, postquam docuit g nera in species diuidi, ne quis ipsum indiuidua sipecies dicere putaret,ut hactenus dicebat,addit homo naque non est singularium hominum genus. de quibus praedicetur,& in quos diuidatur. Homo.n.diuiditur, non in in species, cum genus non sit,sed in sola indiuidua: g nus autem S in species de in indiuidua secatur.
Praeterea in quibus es prius atque sterius .in hisce fieri non potest, ut id quippia sit praeter ipsa, quod de ipsis coiter
predicatur, vis dualitas prima est numeroru,non est numerus quisiqua praeter lyecies numerorusmiliter neque figura
praeter ipsostes Ituraru . Quod se horu genera preter iste
cies ipsas nbsunt, multo minus caeteroru genera praeter imas peries erunt. Nam horum genera maxime esse videntur an
indiuiduis aut non aliud prius, aliud posterius est.Prsterea Hι aliud praetiabilius, liud deterius est, id quod pyssabiatius est,semper est prius, quare neque hora fuerit genus. Ex
his igitur ea,quae de indiuiduis praericatur, agis quam genera principia esse videtur At missus non facile dicta videtur, quonamo hec pracipia existimare oporteat.pricipium cam preter eas res tuam est principium esse oportet,
separari ab ipsis posse. Tale quid aut praeter singulare cur qui piam esse existimabit, ni se quia uniuersaliter oe de onbus pudicature Alsi ob id ipsum putandu es quippia principium esse ea san/,que magis uniuersatia sunt, magis principia sunt ponenda,quare prima genera principia erunt.
Praeterea in sibus est prius atq; posterius, in his seri non psit, ut id quidpiam sit praeter ipsa, quod de ipsis eoiter praedicat. Hoc quoque pertinet ad probandu,
ultima genera,i .lpes indiuiduas, potius esse principia, qua suprema & coissima genera.Genera. n. quae de spe ciebus praedican tur, nihil oino esse praeter spes,de qbus praedicantur, ad huc modu ondit. In quibus est prius &posterius , in iis qd coiter i dicas, ut genus, nihil aliud est,qua ea, de quibus pdicatur. Excpli gra tua, si numerorii prima est dualitas,vel trinitas, nulla est numeri alia
natura pter dualitatem di trinitatem, caeterosq; numeros, de quibus genus pdicatur. Similis est figurarii ratio. qJ.n. de figuris coiter predicas, ut fgura de triangulo& quadrat nihil est aliud qua hae ac caeterae figurg,qm in his primu est triquetrum, deinde quadratu,& cstera
quae ordine sequutur. Hoc aut sumit ut placitu illoruβ. Platonicorum .isti.αsuprema genera, i. unum, & ens &magnu de paritum principia rerum esse statuebat.Nam
in quibus prius & posterius habetur in his e6e nihil esse
dicebant praeter ea, de qbus praedicetur, quaobrem ne ideam quidem horum haberi, ut resert cum alias, tum in primo Ethicorum Nicomachiorum. Su mens aut ex istorum opinione in his nihil esse comune praeter ea,
69쪽
quibus praedicantur, ut in numeris Ae spuris, i pse addit: Quod si horum genera praeter species ipsas non sunt,
multo minus creteroru m genera hoc autem dicit vel
quasi sit in cunctis generibus aliquid prius & posterius, di quaedam media differetia tum in supradictis, tum in aliis generibus: vel quia cum lige perinde genera sint ut
illa,si in illis, quae maxime genera esse videtur, comune
nihil est aliud quam ea,ex quibus pidicatur, ne in aliis quidem fuerit,etiam si prius & posterius in ipsis n5 habeatur. Idcirco autem maxime vident degenera & principia esse, qm numeri & sigurae maxime entia ipsus esse videbantur, quorum genera maxime esse deberent. Preterea ,sigura de figuris, de numeris numerus, haud dubie ut genus videtur praedicari. Ergo in hi, csie non
est principium, ne in aliis quidem suetit. Quod si nihil
est commune,genum; praeter sipecies, de quibus praedicatur, principium erit ceste.Sed species, quae de indiuiduis diculur, potius erunt principia,quoniam in indiuiduis non est aliud prius, aliud posterius,ut species, quae de ipsis praedicatur, nihil aliud quam indiuidua esse via deatur. Porro, si in figuris & in numeris neque figura,
neque numerus communis principia sunt,sed triangulus singulorum triangulorum, dualitas dualitatum, eadem erit in caeteris ratio, eruntq; principia species indiuiduae, non genera communia. Praeterea in cunctis generibus prius & posterius esse docet. Est.n.prioris unus modus,quo melius prius esse dicitur,ut in Prςdicam E-tis docuit in diuisione prioris. Cum igitur in cunctis generibus quaedam species melior sit, altera peior, efficitur, Vt non genera,sed species potius indiuiduae principia sint,qm indiuiduorum his subiectorum non est alterum altero prius. .Caeterum in hac quaestione v sus est prioris aequi uocatione ad ostendendu genus nihil esse praeterquam ea, ex quibus praedicatur. Nam in genere animaliu hoc mel ius est, illud peius. Deus.n .melius est, ac proinde prius.Rursus inter caetera oia animalia homo melius est,& prius. In coloribus itidem album cinteris est melius, in saporibus dulce. Hsc essatus, ad confirmandum species potius& vltima genera, si communissima & generalissima principia esse,infert. Ex his igitur ea, quae de indiuiduis praedicantur, magis ii genera principia esse videntur.) Deinde rursus species indiuiduas principia esse non posse arguit, in hunc modum.
Cuiusq; rei principium de causa, ut a re ipsa cuius principium & causa esl,diuersum sit, I sine ipsa esse valeat necesse est. Separatum autem per se nihil, nisi singulare,consistere potest.nam si quis hoc tribuat speciebus, in uniuersaliter de cibus sibi subiectis indiuiduis prxicitur,cu praedicatum diuersum ab ipsors singulis sit,ae ideirco has principia esse dicat, nimiru eadem rone suprema genera potius quam species principia esier perientur, cum sint magis c6ia, & de pluribus praedicentur, quaquam h m6i rones probabiles admodu & pem suasi uae sunt, & demonstrandi necessitate alienae. Ect autem post has alia dubitatis et Uium discillima, et
ad contemplandum maxime necessaria,de qua nunc erit ratu . am, si non sit praeter gularia quicquam, ipsa vero segularia sint infinita: quἰ fieri potest, ut in natorum accipiatur scientia' Quo nanque unum quid est in νniuersiis Oidem, quo quipiam uniuersaliter competit γinc seuersa
cognoscimus. At vero si hoc sit necessarium, prater lubria aliquid esse oporteat genera profecto praeter singu-
tria nece Je est esse aut ultima, aut prima: hoc aut E imposisbile esse,nuper ostendimus dubitando.
Est autem his proxima dubitatio , ae omnium dis.ficillima,& ad contemplandum maxime necessaria:de se qua nunc erit oratio. Dissicillima esse ait quastionem hanc, de cuius explicatio maximo ad principia cognoscenda,& omnino ad propositam doctrinam Qui sui ra sit.quae quidem ab sis pendet,quae pauloante de generibus & speciebus dicta sunt. cohaeret aut proximae quaestioni qm in illa exc5ibus inquisiuimus, utrum
communius est, an quod indiuiduis est propinquiux, principium esse putari debeat: ac deinde, qm principia
separari, ac per se consistere posse conuenit, nullu illo arum principium esse conclusimus: nunc vero quaerit, ut tu comune hoc, quod i peciem S genus appellamus,
quid i sit praeter singularia te indiuidua, an secus. Et si
nihil esse statuatur,incommoda,qus sequantur,d Occia At rursus, siquis contra putauerit, difficultates euenientes ostendit. Si ergo nihil est praeter singularia,cum h cinfinita sint, scientia prosecto de medio tolletur,cu fieri non possit, ut infinitorum cognitio scientia j; & com praehensio fiat. Nam lingularium cognitio scientiaque idcirco habetur, qm unum quidpiam 5e idem in cuctis ipsis inest, utiq; quoniam de ipsis uniuersale quidpiam coiter praedicat ur.quod si nullum sit, ne cognitio quidem ulla ipsorum effici potest. At, si ieietia est & cognitio, consequens est Oino, ut quidpiam c5e sit, a singi latibus diuersum,quo scia de cognitio costent, hoc aut est genus, vel ultimu, quod proprie species appellatur: vel primum,quod genus dicitur. Quod aut horum nullum sit,dudum,inquit,disseruimus, relegans nos ad illum locum , ubi an species principium esset, disputauit. Dixit. n. principium & cam rebus, quaru est causa, diuersum esse oportere,& ab ipsis separari posse.Tale aut quid, inquit, praeter singulare quispia e se existimabit. quin & paulo ante, quod de quibus piam coiter praedicatur ab iis de quibus pdicatur, non esse diuersum oste disse videtur,qui cum hoc in ssuris de numeris constire docui Di, quoniam in ipsas est prius&posterius, intulit, quod si in his non habetur coe quidpiam a lingularibus diuersum, ne in aliis quidem habebitur. Nam ii esset,in his potissimum esset. Praeterea si quam maxime quipiam sit praeter totum ipsum, cum de materia qua piam fuerit praescat Hruprae ter omnia quippiam ese oporteat, an praeter aliqua ques esse, praeter alιqua vero non esse, an praeter nulla omnino/ Si
igitur Mil omnino praeter segularia sit, nihil intelligibile prorsus. sed omnia sensibilia erunt, o nullius erit sicientia, nisi quasiquamsensium sicientiam dixerit essero' insuper nihil
eris perpetuum,nihil imobilesensibilia enim intereunt uniuersas is in motu.Quod si nihil perpetuum sit, neque I neratios potest. Necesse est enim aliquid esse id quod fit, ct id ex quo fit, atque horum ritim ingenitu essedi statur.
ex eo quod non est, fieri quicquam non potest. Praeterea, siqua maxime quidpiam iit praeter totum que ipsum, cum de materia quippiam fuerit praedicatum. Totum appellat singulare & sensi bile, ac ex materia &forma compositum. hoc enim singulare& confusum magis solet appellare. Illud vero, cum de materia quippiam fuerit praedicatum, vel significat totum di compositum, unc enim aliquid totum est, cum aliquid de materia predicatur:hoc est, cum in materia esscitur,quod quidcm est forma. nam materia,lcum formam excipit, corpus es scitur. aut materiam nunc dicit subiectum,
quod totum appellauit, cum aliquid de ipsis praedicas. Est aute lenius, si uniuersale, hoc est genera de species,
70쪽
haec. n.sunt quae de substantia quas m ateria, quae indiuidua est praedicantur, quipiam esse detur diuertum ab iis indiuiduis, quorum sunt genera &species, utrum haec uniuersalia praeter cuncta indi Oidua sint, v t in cunctis indiuiduis siue haec naturalia sint, siue artificiosa, quiquam coe diversum ab ipsis habeatur, an non, nisi in quibusdam, in quibusdam vero secus. Haec effatus, quae politionem hanc consequuntur, illud infert, an praeter nulla omo quod ipsam demolitur. Si enim nihil commune reperiatur, quod a singularibus seiunctum esse possit, ne fuerit quide aliud praeter singularia. His adiectis, ab eo quod ultimo loco dixit an praeter nullacino exorditur,& incommoda docet quae sequuntur,s praeter singularia nihil sit iano commune. Fiet.n. vi
nihil sit intelligibile,sed ola etiam sensibilia snt .Hmoi enim est quod ait, tota'& composita praeter quae nihil esse positum est.quod si nihil est intelligibile, nescientia quidem cuiuspiam fuerit,cum in coibus, 'quae intelia ligibilia sunt, scientiae versentur,nisi si cui libeat sensum scientiam appellare,tunc enim via essent scibilia, ac p- inde cognoscibilia scientia non proprie dicta. His adiungit, Et insuper nihil erit perpetuum, nihil im mobile. Sensibilia enim intereunt uniuerti,sumq, in nio tu id - est in fluxu. quae argumentatio probabilis est, & scd meos procedit,quibus sensibilia oia nasci, rursusq: interire videtur:quod Platoni potissimum placebat, qui ei simundum non interiturum esse statuere, sua in natura interitui obnoxium esse ceniebat, praelertim cum esset consentaneum, ut sit mortal:s, quandoquidem natus
existat, qm Platoni cuncta sensibilia moueri videbantur, at non eadem interire posse, quippe qui omne circulatum corpus ab ortu & interitu vendicabat. Sed, ut dixi, nunc probabiliter argumentatur.Quibus . n.cucta
sensibilia materiam obtinere, & esse in cotinenti suxu placet, iis eadem interire apta esse videturAed ubi collegit, si nihil se praeter sensibilia, nihil fore sempiternu,
addit velut huic consentaneum .Quod si nihil perpetuust,neque generatio esse potest. Necesse est. n.aliquid sit id, quod fit,& id ex quo sit, atque horum ultimu ingenitum esse, si statur.& ex eo quod non est . fieri quid. quam non podae Docens si nihil fuerit sc inpiter tu,
nec generatione m certe fore.& s non generatio,neq;
senerabilia,neque sensibilia. Quo sit, ut si sola sensibilia sint,ne sensibilia quidem sint sutura. Quod autem sem piterno sublato, generatio quoque tollatur, ad hunc modum ostendit Isi aliquid generatur, necesse est esse &id quod fit, hoe est id quod nascens es scitur, & ab hoc diuersum id ex quo efficitur. Exempli gratia, si homo generatur,necesse est ut sit,esseq; polsit id, quod homo esset tur hoc est homo qui fieri dicitur,ac illud itidem
ex quo homo generatur.qdquid .n .st,ex non tali qumpiam ess citur. nam si hoc esset, utiq; non essceretur. Hoc autem est subiectum ,& maletia, liorum subiectorum ex quibus orta efficiuntur. proxima. n. subiecta complura sunt , qm proximorum subiectorum alterualteri subiicitur.horum igitur subiectorum, ut ultimu msubiectum sempiternum sit, necesse esse docet. Et autevltimum subiectum materia prima. Resoluentes enim proximas rerum generandarum materias, in illa viti-rna cosi stimus, quam ex necessitate sempiternam esse
eo demonstrat, qm nisi aliquod ultimum fuerit subi
Oum,ex quo generatios ad, duorum altem consequetur,aut. n. aliud ex alio in in sinitu siet, aut ex nihilo qui piam efficiei . quorum neutrum vici potest. quodcunque. n.subiectum proponatur, id si genitum fuerit, vel ex alio subiecto genitum sit necesse est, vel ex nonente, si genitum quidem est,non in ex subiecto.at neu tro modo fieri potest.Nam neque ex non ente ut quidquam es sciatur, fieri potest. Mium. n. quicunq; de natura aliquid dixerui, consensus est, ex nihilo nihil seri quod quidem absurdum esse dictu,& seri non posse, in consesso est, Neque in ins nitum alterum alterius causa esse valet,& aliud alij in rectum subiici, ut in superiore libro docuit .u, si neutrum fieri potest, vel generatio penitus tolletur, vel primum subiectum tempiternum de ingenitum erit .Ex eo igitur quod nihil sit sempiterno, es scitur ut ne sit quidem generatio. Potest etiam illud, Atque horum vitimum esse, non de materia tria dictum esse,quae est id quo fit, sed etiam de eo quod fit. In operibus. n. naturalibus simile E simili fieri vidis, ut holem abhoiciqua res homo generatur, necesse est ut homost,essciens videlicet & generans. At in his necessariuest ut sit efficiens tempiternum.
Praeterea generatio sit et motus, O fili gesse necesse est.
Pe. v.infinitus vllus es motusAd motionis Ois est finis
impossbile est id fieri quod fictum esse nonpotest. ipse e- factum necesRes esse,cism primam es factum.
Praeterea, si generatio sit de motus, & sinem esse necesse est JHaec quoque argumentatio eo pertinet,ut generationis principium, quod est primum subiectu, in- enitum esse appareat, & non aliud ex alio in ins nitueri. Cuius argumentationis haec est vis:Si cis & motus& generationis est snis, principium quoque ipsoru ha betur.Nam cuius finis habetur, huius ut principium habeatur est necesse: qm s sublatum fuerit principium de
motus, generatioue ininsnitum ascendat, ne sinis quidem iptorum reperietur, omnis autem generationis de motus finis est.quod assumpsit,diccns: Neque.n. infinitus vllus est motus quod alio in loco demonstratur, cuin omnis motus habeat unde,& quo. Nam quod augescit, aliquem terminum habet accretionis,cui similis est alterascentis intercutisq; ratio. Vt igitur Ois motionis snis reperis, se & generationis. Nhil. n. st,ql seri non potest, ut demonstratum est. nam quod fieri non potest, id ne essicitur quidem,ut diameter non sit commensurabilis, in seri non potest. Est aut impossibile, ut aliquid generetur, quod generationis finem non habeat,sed absq; sine generetur, quare prorsus non generatur, quod igitur generatur, id generari potest. quod vero generari potest, id nihil obitat quo minus generetur. terv m quoὸ factum est,id ut sit necesse est, curimum sectum est. Nam quod factum est,cu est, iam eri desinit, ut libro Physici auditus Sexto demonstraturiquod si est,cu primum cst factum, ola profecto rei
generandae sinis habetur. Huc. n. pertinent verba illa ipsum vero factu necesse est esse, cu primu est sactu. quo si, ut Ois motus, oisq; generationis sinis inuenias, ac proinde non aliud ex alio sne sine generetur. eli igitur aliquod extremum subiectu scmpiternu . Quaquam haec argumentatio obscura esse videtur, Ppterea quod consequens illiusmotus& gnationis esse finem, subticetur:quod esset, quorum finis est, eorum principium etiam habetur.Sed ab Arist. praetcrmissum est, quasi dubium esse non posset, quin sequeretur. qui satis habuit demonstrare,ois motus ac gnationis principiu haberi. Nam & motus circularis finem habet,cum ab eo de in idem sat,cuius ea est is nitas, quod rursus idem motus reperitur,non quod iam unus, tum alius efficiatur.