장음표시 사용
251쪽
3' Caelorum cum in re huiusmodi recedendum absque nccessitatu non sit a proprietate verborum. ideirco qui in expueret, aut aqua, vel Pulvere aspergerui, aut per vim ex eius matribus quidqua iueri perci, aut alia Similia agcrct, graviter quidem culpa udus est nisi sorte . iocando id fecerit) ob irrogatam iniuriam: At' tu sensu huius reservationi S Percussor proprie non esset, nec proinde eidem reflervationi obuoxius. Hactenus quoad primam partem linius bimembris casus. 4' Quod vero spectat secundam eiusdem partem, omnes norunt ali- inculorum nomine non cibum solummodo venire, sed quidquid opus est ad vitam transigundam iuxta Proprium statum, Puta . indumenta , habitationem, medicamenta in infirmitatibus, et similia. 5' Igitur qui pro suis viribus, seu facultatum modo parenti in gravi, aut sere gravi necessitate constituto haec necessaria iuxta propriam conditionem vel omnino, vel magna ex parte denegaverit, praescuti
si ' Ab alterutra culpa Consessarius, etsi ad hunc casum approbatus non absolvat, nisi prius percussor, si Possit, veniam a parente tanta iniuria allecto per se, vel per alium demissis Precibus imploraverit; et uisi prins ali inenta praebucrit necessitatem patienti.
Homicidium et oluntarium , eique directa cooperatis , est tu Socuto.
T i 'Illud tantummodo homicidium hac reservatione involvitur, quod Don solum iniustum sucrit , sed etia in directe volitum ab occisore, Dempe commissum Studiose, data opera, ex Proposito ad sensum Concit. Trid. Sess. xi V. Cap. 7. α' Inter caetera, quae nimis longum esset hic recensere, voluntarium ex proposito esset homicidium commissum in duello ex condicto, de-εignato tempore, ac loco, Praevia conventione; vel etiam cum sola secreta in teutione prosequendi conssicium usque ad nece in alterutrius duullantis.
3' Si plures grave vulnus cuipiam iusiixerint, nec discerni possit,
252쪽
rx cuius vulnere is occubuerit, omnes peraeque in reservationem incidunt. 4' Item si plures communi consilio, et ex proposito se concitent, aut solum procedant ad homicidium perpetrandum, etsi unus tantum
5' Similiter salsi testes, qui causa suerunt, cur quispiam immerita poena capitis plectatue, si tamen illam intenderint.
6' Eadem reservatio nil comprehenduntur quotquot homicidio voluntario cooperantur ex Proposito, mandantes imprimis , et consul crates , nisi tempestive maudatu in , eonsiliumve revocaverint, et quidem eiu
eacius, quoad fieri potuerit. 7' Inter cooperantes enumerandi sunt, qui ex directa homicidii intentione, seu desiderio ad illud committendum alios iu ducunt, vel animum addunt, vel homicidium patraturo armati assistunt, auxilium iniusto invasori serro parati , si opus fueriti 8' Consilio aequiparat ne approbat non quidem homicidii iam commissi , sed ad buo committendi , si ex. g. quis manifestet Sempronio
determinationem, sive desiderium occidendi Caium, Sempronius autem han criminosam voluntatem non soluin approbet, sed etiam subsidia, seu media indicet homIcidio patraudo apta. 9' Homicidii etiam reservati rei censebuntur illi, qui dolose, aut metu gravi incusso, aut per vim alium impcdiunt, quominus auxilium serat iniuste iuvaso. io' IIac eadem reservatione eoncluditur illud homicidium, quod etsi dicteto, et tu se volitum non fuit, fuit talnea interitum in causa proxima cum homicidio adeo connexa, ut illam quis vclio non potuerit. quin et homicidium ab illa inseparabile voluisse censeatur: ex. g. Si quis venenum apprime mortiferum cuidam propinaret non praecisa cum voluntate occidendi, sed ut illius vim experiretiar, quamvis illius vu-neni perniciosissimum essectum exploratum iam haberet. i Mandatum tacitum nota minus, quam expressum sic eon tribuore valde potest in homicidium , ut propterea huic reservationi obnoxium a Nobis declarctur. Sit exemplum : Quidam atroci iniuria assectus a Titio amarissime ad hoc ci in filio, vel servo suo conqueritur ro praeeiso fine, ut Titio necem inserat , ulturus ignomi uiam sibi irrogatam:
253쪽
si filius , aut famulus perversum eonquerentiε animum, sive occisi Otii εdesiderium agnoscens Titium necet, uterque reservationem incurrit. ia' Ηοe porro mandati taciti genus accommodandum pariter erit casibus procurati abortus, ut excitati incendii. i 3' Contra vero hanc reservationem evadunt, qui Sequuntur, nempe qui ad suam, suorum, aliorumque vitam tuendam iniustum occidunt invasorem, quamvis inculpatae tutelae limites excesserint, dummodo iniusti invasoris mortem directe non intenderint, sed iustam defensionem ε, imo etiamsi iniqui invasoris mortcm intenderint, at aliter vita ius uam , aut invasi tueri non potuissent.14' Qui leviter percutere intendens, errante manu, occiderit.
io' Excluduntur etiam ab hac reservatione mandantes, et consulentos, cum mandati, aut consilii sines servati non sunt. ex. g. si quis mandaverit percutere Scin pronium, salva tamen vita, aut cum expressa
prohibitione illum occidendi . vel mutilandi, mandatarius vero illum
oeciderit, hic unus reus crit homicidii voluntarii , ac reservati; mandans autem reus homicidii solummodo casualis mixti a reservatione erit immunis , 'quamvis ex iure Canonico vir mandans in eadem facti
specie irregularis ossiciatur Cap. 3' do Homicidio, in sexto.
i si' Immunis quoque ab hac reservatione erit, qui in ebriolate licet graviter culpabili homicidium commiserit , quod non praesensit , licet Praese ut ire potuerit , ac debuerit. 17' Item qui ex subito eskrvcscentis irae motu homicidium perpetraverit, quod praevisum non fuit. t 8' Tandem cum haec reservatio statuta sit in homicidam, nihil obstat, quominus quilibct Consessarias absolvere possit vulneratorem , quamdiu vivit lethali vulnere assectus, duin modo prius omnino, vel Saltem magna cx parte satisfaciat pro viribus damnis iam illatis. Quod autem attinet ad omnia damna, quae ex vulnere. vel vulnerati morio Postea emerserint, vide dicta sub Tit. α' IX.' in sine.
254쪽
Abortus ex indutiria Procuratio, licet sectu non secuto.
.' Η isto reservationi subest, quisquis exanimo, ex Proposito, eum directa intentione e latendi abortum, seu desiderio quidquam lacit, aut
omittit, quod idoneum sit ad praematuram foetus eiectionem , vel ad illum disperdendum in ipso matris utero, etiamsi nondum fuerit animatus , quamvis talis procuratio essectum non habuerit. a' Eidem reservationi subiiciuntur quotquot abortui scienter, et cum praedicta intentione cooperantur mandato, auxilio, consilio, aut quolibet modo ; nisi tempestivo, seu ante causae abortivae applicationem, illa revocaverint pro viribus. 3' Item qui dissimulant, aut permittunt abortum, quem impedire POSSunt, et debent: ex. g. si pater, materve dissimulent, ut filia, quae ex criminoso concubitu uterum gerit, socium explodat, aut explodere nitatur; vel si ex proposito, aut desiderio abortus filiae amare exprobrent iasamiam, qua tum ipsa , tum consanguinei, et propinquiaspergentur, ac gravia damna, quae Subituri esse ut, si ignominiosum delictum evulgetur. Haec enim , et similia aequiparantur mandato, vulconsilio tacito, si praeviderint, aut facile praevidere potueri ut fore, ut filia sibi procuratura sit abortum. 4' Ab hac reservatione immunis est foemina praegnans, quae Perl-culo se exponit abori nis, etiamsi illam praevidere debuisset , et timuisset secuturam, dummodo illam non intenderit, aut desideraverit; aliud enim est agere sum periculo, aut timore abortus, aliud eum illius desiderio efficaci , aut intentione. 5' Cum vero casuale, et directum quandoquidem non tantum exsacto , sed etiam ex animo aestimandum sit, hanc reser vationem non declinabit Aemina uterum gerens, quae cum intentione abortus immoderate saltet,' vel strictiori se cingat zona ; vel iam experta, soabortum pati, quando nimiis ponderibus humeros subiicit, cum prae dicta intentione illa portanda εuscipiat. 6' Multoque magis in reservationem incurrit, qui cum perversa in-
255쪽
2OOtentione abortus mulierem gravidam grasiler percutiat, aut subitum, ac vehementem eidem incutiat terrorum , dummodo prudens Consessarius iudicaverit liuiusmodi , aliasve similos caussas idoneas fuisse ad abortum ciuiciendum. Hac tu uus de foetus cuiuscumque Procurata a hortione , etsi incctu nou Suculo.
' Quod vero spectat procurantes abortum socius animati, et cum effectu, illud in praesens animadvertere oportet, his delinquentibus inflictam esse ipso iure excommunicationem, quam Gregorius xlv. Episcopis speciati in reser a tam voluit. Quaproptur Consessarius ad eas umabortus approbatus non posset sine speciali dulegatione absolvere a casu aboctus iaetus animati, si essectus venerit. Hinc mouentur Consessarii ut occurrunte lioc casu postulo ut, et obtineant a Nobis specialem delegationem, qua possint ab excommunicatione absolvore. η' Neque silentio praetereundum est, in hoc uno crimine duplicem concurrere reservationem , abortus nempe procurati , et homicidii voluntarii. Facta tamen Sacerdoti facultato absolvendi a crimine abortus loetus animati, ei necesse non erit habere, vel impetrare facultatem aliam absolvendi ab homicidio. 9' Quod attinet ad alias poenas consulendae sunt Constitutiones Sixti v. , ut praesertim Gregorii xiv. Profecto Si constat, immaturum lautum, ςuius .abortus cum etiactu procuratus est, suisse cinimatum, iucurritur irregularitas, quae tam cisi occulta Summo Pontifici reservatur, utpote
orta cx homicidio voluntario. . .
ao' Immo haec irregularitas incurritur etiam in dubio secti, scilicet in dubio de homicidio a Sacerdote commisso; ideoque in dubio de
homicidio commisso ab codem per procurationem abortus foetus animati. Ex Cap. tu. ct 18. de Homicidio. ia' Tandem non abs re erit admonere Sacerdotes ad Saera metuales Cousessiones excipiendas admissos, ut prae oculis habeant, quae postruma Di Occcsau a Synodus statuit de Consessario complico cum Poenitente in crimine abortus, nec nou ve uesiciorum , et sortilegiorum.
256쪽
Detentio Infantium in lecto actatis anno noudum culcto , omissa . cauέione cunarum, vel simi alceritis rePaguli.
ano reservationem incurrunt Mater, Nutrix, et quotquot sive viri, sive foeminae insantem minorennem secum in lecto detinent sine repagulo satis firmo, quod rumovendo suffocationis pcriculo idoneum erit. χ' Satis liquet, seriptam Oh se hanc reservationem in solam defcntionem minorennis insantis iti lecto sine opportuna cautione ob periculi praesumptioncm, quae semper inest, ctsi in peculiaribus noti nullis casibus nullum periculum subesse videatur: alioquin nemo in lianc reservationem incideret, quia omnes facile sibi ad blandiri possent, nullum unquam timcndum csse periculum. 3' Attamen cessat reservatio in iis specialibus circumstantiis, in quibus morali certitudine constat , nullum imminere periculnin suiso cationis , quod Parochi, vel Consessarii prudenti iudicio dimittitur. 4' Sicut etiam Parochi , vel docti Cousessarii crit expendcro, an caussae extraordinariae, quae in quibusdam casibus particularibus interdum emergunt, tales sint, ut coniuges, aliique insantem in lecto detinentes hac lege solvi quandoque possint, ac siue culpa praescriptam
5' Caveant lainen Animarum Curatores, Ne nimia hac super re utentes indulgentia gravis se poccati reos Constituant. 6' Tandem qui insantem post annum a nativitate transactum, id est completum, secum in lecto detinent indiscriminatim, et sine ulla firma cautela, reservationem quidem declinabunt; culpandi tamen sunt, et sorte etiam graviter pro ratione periculi suffocationis, qui adeo tenellam aetatem temere exponunt.
257쪽
VII. α 5 aDemotis cum Persona spirituali cognatione coniuncta, Mel cum Persona consanguinea in Primo, et Secumis gradu, aut cum sisni in Primo tantum gradu.
Incestus cum Persona Firituali cognatione coniuncta. 1' duid sit cognatio spiritualis, ex quo sonte manet, quas e complectatur personas vultus Consessarius ignorat, vel ignorare debet. Iain vero reservatio, de qua hic agitur, assicit incestum consummatum, vel patratum etiam sola vasis naturalis penetratione, etsi ad copulae complementum nihil amplius peractum sit: talem, inquam, incestum aD scit, patratum a personis invicem coniunctis spirituali cogitatione contracta occasione Baptismatis. α' Cum multis ici casibus dissideant inter se Doctores an locum habeat spiritualis cognatio, assirmantibus aliis, aliis contra negantibus; Proinde ne praesecis reservatio latius pateat, quam par est, sepositi. Doctorum dissidiis, ratum sit, contrahi hanc cognationem ad effectum huius reservationis Primo. In Baptismo cum ritu solemni, et valido: Secundo. In Baptismate cum solemni ritu sub conditione renovato
ob prudens dubium de praecedentis Baptismi validitate:
Tertio. In Baptismate solemniter administrato, cuius validitas postea in dubium revocata suerit: Quarto. In Baptismo privato non contrahitur nisi a Baptizante, exceptis tamen parcntibus , qui suam prolem legitimam aqua salutari abluerint necessitate urgente, nulloque praesente, qui huic ossicio sit, aut videatur idoneus:
Quinto. Idem esto iudicium, etiamsi Sacerdos, vel alii Clerici, aut Laiei satis huic officio idonei praesentes quidem suerint, sed parens subito terrore perculsus gravissimi periculi, quod puerulo imminebat,
258쪽
illum baptizasset: in tanta enim neeessitate vix suppetit deliberandi tempus: Sexto. Qui per Procuratorem insantem e sacro sonte suscipit, ipse tantummodo cognationem contrahit, non Procurator, etiamsi hic intentionem haberet suscipiendi suo nomine: Septimo. Susceptor, qui errat in persona infantis suscepti, hac cognatione obstringitur, si tamen latentionem habuerit levandi e sacro sonte insantem , quem OL oculos habebat roctam. Si Susceptores electi, seu designati fuerint a parentibus, vel ab aliis , ad quos haec designatio spectat, et a Parocho , sive ab alio deputato Baptismi Ministro admissi fuerint, ii Susceptores soli contrahunt cognRtionem, noci alii ultra designatos :Nono. Necesse non est, ut Susceptores intendant hanc cognationem citrahere, sed sufficit munus Patrini exercere deliberate, prout est ab Ecelesia institatum, seu intentionem generalem habere faciendi, quod faciunt alii Patrini: quo posito cognationem contrabit ille, qui hanc contrahere sorte nollet: Decimo. Neque etiam ad eandem contrahendam opus est, ut Susce ptores respondeant ad interrogata ita Catechismo, qui sacram ablutionem Praecedit: Undecimo. Non pauci sunt, qui licet designati a Susceptoris officio merito repelluntur, quos postrema Synodus Vereellcnsis recenset Titulo de Sacram. Baptismi pag. 4o.; verum si Parochus temere, vel ex ignorantia semper redarguenda illos adprobaverit, cognationem contrahunt, exceptis non Baptizatis, et iis, qui ob aetatem, vel aliud impedimentum usu rationis destituti essent: Duodeeimo. In omnibus aliis casibus, Praeter superius recensitos, cognatio, siquae contrahitur, pro . non contracta babenda est quoad praesentem reservationem incurrendam. Ex praeiactis vero pronum est inferre quinam tu hanc reservationem incidant ob incestum commissum cum Persona cognata spirituali.
259쪽
Incestus eum Persona consanguinea in strinio, aut Secundo gradu, aut cum a tui. in Primo tantum gradu.i 'olve consanguinitas, sive assinitas ortum imbuerit ex iustis nuptiis, sive ex illicita coniunctione, perinde est quoad hanc reservationem. 2' Incestus necesse est ut consummatus sit, scilicet iuxta praedictum sensum S. Primo N.' i' huiusce casus septinii ; quod semel hie declaratum ad alios omnes carnales infra Dotatos congressus reserendum pariter erit, nisi aliter in loco declaretur.3' Alterutro incestuoso existentu infra sceundum gradum consanguinitatis, vel infra primum assinitatis, nulla, ut patet, oecurrit reseτ-vatio. Nec sorte supervacaneum est hic animadvertere, graduum Supputationum faciendam iuxta Ecclesiae Canones, prout a theologis sieri
solet. 4' Incesius a culpa immunis sane excusat a reservatione innocentem, non item rcum.
5' Excusatur ab hac reservatione, qui incestum committit ex errore porsonae , velut Iudas cum Tha narici' item qui foeminam incestat, quam sibi cousanguinitate. aut an sinitate coniunctam ignorabat. Solius lainen gradus ignoratio legitimam non praebet excusationi
Caus a m , C reservationem rion tollit. 8' Tandem non abs re erit illud advertere, coniugem pcr incestum Selentur Commis Sum , omnino completum, seminis Pssusione consummatum in priino gradu astinitatis ' cum consanguincis uxoris, non solum hac re scrvatione assici, sed praeterea contraxisse cum Propria uxore impedimentum affinitatis, ob quam praeter amissionem iusi Sexigendi debiti ex adulterio prosectam priuatur iure petendi ciusdem debili coniugalis, donec per opportunam ab ipso impedimento dispensationem sibi providerit. Quotiescumque tamen alicui saeuitas detur absolvendi ab hoc casu , cidem quoque a Nobis semper sit facultas ru-
'ὶ Caii. de eo, qui cogito it consanguineam uxoris viae, hul f Otisae.
260쪽
sti tuendi coti iugem in amissum ius petendi dubiti. simulque ab impedimento praedicto dispensandi.
is' Quod si incustum commiserit cum uxoris suae consanguineis in secundo gradu, reservationum quidem declinabit, non item impedimentum assinitatis cum propria uxore contractae. io' Idein erit de uxore, quae a mariti consanguineo in praedictis gradibus se incestari permiserit. ii ' Viderit autem prudens Consessarius, an admonere debeat incestuosum coniugem de amisso iure petendi dubitum a comparte: an potius expediat dissimulare, donec, impetrata a Nobis facultate, illum in prima Consessione absolvere possit, et simul dispensare a contracta assinitate , vel tantum , absolutione opportuno dilata , dispcusare ab impedimento contractae astiuitatis.
iv In hanc reserva tionem incidit, qui reluctantem, et resistentem virginem, vel quae vulgo veluti virgo habetur, constupraverit per carnalem congrcssum , ctiamsi violento aggressori omnimodo , et pro vitibus illa non repugna Verit. χ' Eadem reservatione comprehenditur Sponsus, qui, Matrimonio nondum celebrato, virgini sibi desponsae stuprum per phrsicam vim intulerit; intino hoc uno crimine duplici se subiicit reservatioui; praesenti nimirum, et alteri, quac infra explicatur. In hac lamen facti specie ad absolvendum satis erit Consessario liabere facultatem pro alterutro casu supcrius notato.