장음표시 사용
261쪽
IX Copula inter sponsos, et sponsas ante celebrarum Matrimonium.1'Huius casus interpretatio eo spectat, ut palam fiat, locum ha bere reservationem sive sponsalia valida sint, sive nulla ex caussa quacumque 3 sive sincere, sive sic te, aut dolose inita sint ex una parte contrahentium; sive absoluta sueri ut, sive conditio nata I sive occulta ,sive nota. α' Sponsus , qui a sponsa omnimode, aut non parum reluctante copulam extorserit, ipse unus incidet ita hanc reservationem , a qua immunis erit sponsa, quamvis etiam in actu criminis intus consenserit. 3' Si quis nebulo quampiam ad earnalem inter se copulam induxerit sub suturi inter se coniugii promissioue, cui repromissio foeminae accedat , ambo huic reservationi subsint, sive Promissio sincera suerit, sive minus sincera ex una Parte. 4' Detecta, et multis nota initorum sponsalium nullitate, et sublata omni spe promissi Matrimonii contrahendi, aut etiam iacta validorum sponsalium rescissione, quae multis innotescat, casualis. talium Spousorum concubitus huic reservationi non suberit.
Lenoeinium iis uxores , seu silias , sise alias feminas. i' Lenones, seu alienae obscoenitatis conciliatores infames in duaselasses secernunturi In prima collocatitur Maritus, qui uxorem, Parcntes , qui filiam tametsi illegitimam prostituunt, vel ad prostituendam contribuunt, etsi semel tantum , et quocumque sine ducantur, sive spe lucri , seu sorte alia quacumque ex caussa , etiamsi silia , vel uxoria in ad sui prostitutionem sponte paratae essent; etiamsi e contrario istae ad turpe illud crimeti concitatae, aut pertractae eodem se minimulaedaverint.
262쪽
tin Vel ut parentes hic habendi sunt otiam avus , et avia respectu ueptis, sicut vitricuε, ct noverca respectu Privignae. 3' Porro multifariam ad prostitutionem concurri solet , blanditiis num pe, muneribus, Precibus, aut minis, approbatione criminis committendi, consilio, hortatione, studiosa dissimulatione nimiae consuetudinis, seu familiaritatis filiae, aut uxoris cum amasio, vel frequentis cum eodem solitariae conversationis ea precisa intcntione, ut ab amasiis in adeo periculosa, et lubrica occasione sollicitatae crimini cedant. 4' De lenocinio etiam culpandi sunt, si prostitutionem non impediant , cum id sine gravi incommodo possunt. 5' ΙIi autem omnes reservati lenocinii rei censeri debent: Sic etiam reservationem non effugiunt parentes , et mariti, qui etsi nullo modo concurrerint ad filiae, uxori sue prostitutionem, neque in illam antea consenserint, tamen scienter, nec ulla gravi necessitate urgente, non erubuerint participare de lucro abominando, quod Aui corporis copia sibi ipsae compararunt. 6' Item parentes, vel mariti, qui siliam , aut uxorem ad sui prostitutionem quodammodo compcllunt per iniustam denegationem eorum,
quae ad congruum victum, et indumenta Sunt necessaria pro Sua conditione: incidunt vero in reservationem, cum actu Praevident, aut non temere suspicantur, per turpem sui corporis quaestum ipsas ea sibi comparaturas, quae per iniuriam a marito, vel parvula denega-hantur.
' Secunda lenonum classis complectitur omnes utriusque Sexus, qui cuiuscumque cminae pudicitiae foedandae infamem impenderint operam. Lenones autona in hac secunda classe comprehensi reservationem
non incurrunt, nisi directe foeminam polliciant ad sui prostitutionem seu verbis, seu facto, ex. gr. Si seducentibus pollicitationibus illam ad crimen pertrahant, vel intentatis minis, aut gravi metu incusso ad prostitutionem impellaui, aut opportunam occasionem studiose eidem suppeditent eo sine ut erimini se dedat. 8' Sive porro filia, uxor, aliaeve so eminae mediatori infami consenserint, sive obstiterint, peraeque viget reservatio, utpote quae in lenones scripta est, non ici lenocinii essectum. 9' IIaec denique reservatio complectitur et meretricum lenones, et 33
263쪽
Proxenetas, Sive viros , sive mulieres, qui quomodolibet turpi bule crimini perpetrando operam praebent ; et omnes vel semel tantum leno ciuit reOS. XI. Sodomis sipe perficia, sise imperfecta, etiam incon leta Bostialitas etiam solummodo incoeptu. . S. I. ,' Nesand um scelus, quod inter personas eiusdem Sexus patratur quae vera, ct proprie dicta εodomia est , aut etiam quod patratur inter personas sexus diMimilis utrumque sane contra naturam ), seu completum fuerit, Seu minus , hac reservatione comprehenditur. Agens primo, deinde patiens, qui nihil, aut leviter alterum te. pellere nititur, peraequae Comprehenduntur; sicuti etiam couiuges congredientes contra naturae ordinem; id est omisso vase naturali , huic reservationi sunt obnoxii ; demum impuberes post decimum annum eompletnm.
Bestialitas etiam solammodo incoepta.
Horrendum hoc libidinis monstrum tametsi opere tantummodo inchoatum , quocumque stat modo, hac reservatione conliuetur , a quatie impubes quidem sit immunis, si tamen decimum aetatis Suae annum praetergressus fuerit.
264쪽
uos Incondium consulto, et data vera excitatum, tum illius mandarum. i 'Si quis privata potestate rebus alienis Scienter, et ex proposito ignem apposuerit , et incenderit ad grave usque damnum , quocumquos ne id secerit, hac reservatione implicatur; qua itidem obstringitur, qui mandato in illud. contribuerit, nisi perniciosam mandati impressionem per op Portunam, ae tempestivam revocationem delere studuerit. Huc faciunt, quae de tacito mandato praelibata sunt in exposition oeasus de homicidio voluntario. Hinc reservationi non subiicitur peccatum solius negligentiae lieet gravis, ex qua incendium cum magno alterius detrimento excitatum fuit. 3' Eidem tamen reservationi suberit, qui mediate quidem, at consulto incendium excitaverit: Exem p. g. Si quis lignorum, aut palearum acervum in suo agro accumulatum inecti derit eo sine, ut flamma ser
pens invaderet, ct vastaret proximam altorius silvam, aut segetes etc; inodo res e voto successorit, et grave damnum suerit illatum. ' Cum autem, disΑidentibus doctoribus, dubitationes oriri possint circa excommunicationem , qua ex iure Canonico puniuntur incendiarii; illud ratum, et firmum sit, absolutionem ab hac censura Apostolicae Sedi nota esse reservatam, nisi quando incendiarii Ecclesiastico Iudicio fuerunt ut tales publicati, ac de nunciati. Hoc itaque casu excepto, incendiarium a censura excommunicationis, Si qua obstringi inr. absolvendi potestatem facimus Sacerdoti, cui data est facultas absolvendi a casu incendii. . 5' Tandem Consessarius pro hoc casu approbatus ea recolat, quae ad casum Secundum N.' tradita suere.
O . XIII. Staterarum, vel mensurarum, Vel monetarum adulteratis.
i' Quid veniat nomine staterarum, mons urarum et monetarum Do tius est, quam ut dici debeat; adulterare autem idem est ac corrumpere , vel salsificare.
265쪽
α' Quod attinet ad primam huiusce casus partem , quae staturas,
mensurasque attingit, reservationem incurrunt, qui stateras, vel meu auras salsaverint, iisque in commercio usi sint. 3' Item qui dolose', et scie uter iis utuntur, quae ab aliis salsi sca..tae fuerint de ipsorum mandato, sive expresso, Sive tacito, aut ex ipsorum consilio. 4' Reservationem vero effugiunt, qui iustis , seu legitimis stateris , aut mensuris utentes, emptores fraudant in pondere, vel mensura. 5' Ut autem paucis expediatur altera pars huius casus, reservatione assiciuntur, qui monetam quamcumque propria auctoritate cudunt, etiamsi i usti sorte metalli, et pondoris, signatam caractere, Seu imagine Principis, ac monetam huiusmodi expendunt, vel altori dono dant uti genuinam , et si sorte nullum, aut leve damnum accipientibus obveniat. Ut enim nummorum , Sicut etiam Staterarum, aut mensurarum
corruptores huic reservationi subiiciantur, non requiritur grave damnum aliis certe, et in praesens illatum; at sussicit sola non levis adulteratio, et usus in commercio ob probabile gravis aliorum damni periculum,ot ob supremae hac in re potestatis usurpationem iniquam. 6' Item reservationi subsunt, qui monetam nostratum, vel etiam in extranea Ditionc cusam, et apud nos admissam radunt. vel tonde ut, vel quomodocumque de iusto pondere non leviter imminuunt: intelligeici utroque casu , si in commercium illam vel semel emiserint. ' Sive autem per se quis monetas salsaverit modo supradicto, sive per alium , nillil refert quoad reservationem. 8' Coti sessarii, qui necessaria facultate instructi ab hoc casu possu ut absolvere , advertant, damna, quae emergunt ex hoc Peccato reServato, Plerumque eius generis esse, quae incerta dicuntur: quare consulant optimos Moralis Τheologiae Magistros, ac Nostrum quoque iudicium postulent, si de re agatur non parvi momenti. Quoad damna vero certis perso uis, et cognitis hinc allata videant numerum septimum casus Secundi.
266쪽
Iniusta usurpatio, vel detentio, aut dolosa destructio scriPturarum graseis momenti ad Ecclesias , Mel Loca Pia Fectantium in earum Ecclesiarum , aut Locorum Piorum damnum. i Ecclesiarum nomine hie veniunt Templa omnia, sacrae Edes Regularium utriusque sexus, Oratoria Sodalitatum, atque etiam Beneficia Ecclesiastica, nec noti Capellaniae Ecclesiastica auctoritate erectae. χ' Loca pia appellantur, quae piis usibus, publicis caritatis, Seu pietatis ossiciis sunι destinata, etiamsi nulla intercedente auctoritate Ecclesiastica sun data suerint. 3' Scripturarum nomine generatim eomprehenduntur non solum quae sub publicae fidei praesidio a publico Notario exaratae sunt, Et firma tae; sed illae etiam quae privatae dicuntur, quamvis etiam in foro externo frustra praesecitarentur, dummodo obligationem inducant in foro interno.
. 4' Scripturae consebuntur iniuste usurpatac, vel iniuste delenta . eum usurpator, aut detinens statuit illas habere uti proprias, aut etiam sine animo sibi perpetuo retinendi, celat nihilominus apud se, vel alios scripturas recondit, ne illi, quorum interest, iisdem utiliter, ut opportuno tempore possint uti. 5' Dolose vero destruetae eensentur quum quidquam iis scienter additum est, aut detractum, seu deletum, vel aliter immutatum, quod
earumdem sensum adeo perverterit, ut omnino, aut magna ex partu amiserint vim,' quam antea exerebant.
6 'Usurpatio, detentio, destructio scripturarum levis momenti, et serina nullius utilitatis quoad Ecclesiam, vel Loca pia, huiusmodi reservatione non concluduntur.
Igitur qui scripturas non levis momenti ad Ecclesias aut Loca pia spectantes iniusto sibi, vel pro aliis sumpserint, vel contra fas detinuerint, vel dolose destruxerint, aut notabiliter vitiaverint, ac corruperint in sensu mox exposito, ii omnes hanc reservationem incurrunt, si tamen Ecclesia, aut Loca pia grave hinc damnum reporta
267쪽
verint, aut reportatura probabiliter sint ex seientis, prudentisqne 'viri iudicio. 8' Ex quo etia in iudicio gro vitas damni praesentis, aut probabilitee eventuri pensitanda est, et aestimauda . . 9' Facta scripturarum restitutione, et resectis damnis, si quae Ecclesiae, aut Loco pio illata suerint, cessat reservatio. io' Quod si praedietarum scripturarum furator, aut quisquis ad illas restituendas tenebatur, illas in praesens restituere non possit . vel damna repararc, r servatione interim in suspenso manente, facti poe- Ditens absolvi poterit, dummodo prudens Consessarius consulat, quoadsieri potest, Ecelesiarum, et Loeorum piorum indemnitati. Quod si praedictae culpae reus in postcrum non praestiterit opportuno tempore, et modo quod praestare valet sine incommodo gravi, maneat reServatauius culpa, qua dubitum, et Promissum, cum Po Sut implere, magno
xv. Rationum administrationis bonorum ad Eeclesias, vel Pia Loca Fectantium dilata re Ilitio ultra biennium , et mensem , nisi dilata fuerit cx iusta caussa ab co , qui administrationi Pracest, evressu amrobat , Dci cum licentia SVerioris.
i' ΙΙie nomino Eeelesiarum denotantur. Eeclesiae Parochiales tu
Perpetuum' etiam beneficium non erectae, quorum bona praesidente Parocho ad mitii strantur: Dc notantur etiam Ecclesiae Confraternitatum, et aliae babentes bona , quorum administrationis ratio reddenda est Ordinario ex Trid. Conc. sess. 22. Cap. 9. de resor m. vel ratio aliis rei idenda est una cum ordinario, aut eius Delegato. χ' Nomine Locorum piorum veniunt illae omnes domus quomodocumque a PPellentur, et quacumque auctoritate erectae fuerint quae ad Dei cultum extructae sunt, vel ad eius Ministros efformandos , Sustentandosque, vel ad excipiendos, alendosque Pauperes cuiuscuinque Sexus, ac generis sint.
268쪽
3' Nomine illius, qui administratio ui praeest, is intelligitur, qui proxime, et immediate pii Loci adminis brationi cum potestate praefectus CSt.
4' Superioris vero nomine hic venit Archiepiscopus , vel eius Vieavius Generalis, aut Vicarius Capitularis Sude vacante; vel alius quilibet legitimus Superior.
5' Quamvis a culpa non sit immunis, qui absque iusta caussa , ut contra Concilii Trid. decretum non reddit singulis annis rationes admi- Distrationis suae , illius tamen peccatum Nobis Don reservatur , nisi elapso biennio cum mense. ΙΙoc vero biennium cum mense ita Computari debet, ut initium habeat a die, quo quis administrationi die torum bonorum addictus suit, vel a postremis redditis rationibus. I' Si quis igitur Administrator bonorum ad Ecclesias, aut Loca pia specvantium ultra tempus praestitutum distulerit rationem administrationis reddere iis, quibus debetur, in hane reservationem incidet, nisi excusetur ob aliquod iustum impedime ulum , aut caussam approbatam uou tacito, sed declarato consensu ab eo, qui eidem Administratori praeest, vel ab alio legitimo Superiore; vel ob prorogationem, seu dilationem sibi legitime, modo mox dicto, concessam, vel quia ratio- ei natores, seu deputati ad examinandam administrationem dilationi dederint causam, vel quid simile. acciderit.
Legatorum ad pias causas ultra annum dilata solutio absque ordinarii facultate: sobiatis autem Legialis, resem alio cessat.1'Ρia di euntur Legata, quae ad pias Causas a Testatore Telicta sunt. u' Legata pia su ut, ex. gr. quae relicta suerint Ecclesiae, Locis piis, vel pro dotandis puellis inopibus, et multo magis in opibus de honestate periclitantibus, sive ad ineundas nuptias Spirituales, sive corporales: Sunt etiam Eleemosynae in subsidium pauperum Legatae; potiori iure stipendia Missarum; aut EleemosJnae in subsidium animarum, quae poenis Inserorum expiantur , et εimilia. -
269쪽
3' Quod testator legaverit pauperi, non expressa caussa, praes itur Legatum factum fuisse paupertatis intuitu, et impulsu pietatis, etiamsi Legatarius consanguinitate, aut assinitate, aut amicitia Testatori adhaeroret: quod tamen sic accipiendum, idest nisi aliam legandi causam Testatori fuisse Prudenter, seu satis probabiliter existimetur. 4' Annus, quo transacto, iucurritur reservatio ob culpabiliter neglectam Legatorum piorum praestationem, incipit - vel a die, quotia res noverit haereditatem sibi delatam , ct Legata praescripta se vela die impletae . seu purificatae conditionis, si Legatum erat conditionatum vel a die cessationis Justae caussae, quae Legatorum Piorum praestationem impediebat vel demum a prima die post elapsum tempus a TEstatore praesit tutum ; ex. gr. Si Testator caverit, ut Pia Legata κsc Pra Escripta Praestarentur intra sex menses, aut intra anuum Post suam mortem, dilatio solutionis non incipit.nisi post sex menses, aut post annum ab obitu Testatoris computandum. II inc anno nondum completo post illud semestre tempus, aut nondum completo altero anno post annum ad solutionem a Testatore praefinitum, eadem solutionis dilatio etsi culpabilis non erit reservationi obnoxia. 5' Si Legata ex Testatoris dispositione divisim, et per piurtes Prae- Slanda su ut, ex. gr. quarta pars quolibct trimestri, annus, intra quem solvenda sunt ad declinandam hanc rca rvationem , incipit post quodlibet trimestre elapsum. 6' Si haeres haereditatem adivcrit cum Beneficio inventarii, aut cum facultate deliberandi, ani haereditatem acceptare velit, obligatio Sol vendi Legata iion incipit nisi a die , quo haereditatem acceptaverit Pure , et absolute.
' Qui in fraudem Legatarii studiose ignoraro maluit haereditato in sibi delatam, et Legata imposita, perinde habebitur, ac si haec habuerit comperta. .
8' Si Testator haerodis sidui commiserit, ut certum aliquod Legatum Pium praestaret, procul dubio tenetur haeres ex legibus ad illud praestandum.
9' Igitur qui post elapsum annum praedicta ratione computandum Lugata Pia , quibus gravatus est, praestare neglexerit, sive ex toto, sive in parte non levi, in hanc incidit resurvationem, quam inieri in
270쪽
suspendit saevitas disserendi solutionem Legati ab ordinario accepta ,
aut iusta causa, cDiae a gravi culpa excuset.
io' At enim cum ordinarius nec velit, nee possit Lanc contra iura dilationem concedere absque iusta, ac legitima caussa, debitori Legatorum piorum nihil prorsus ad evadendam reservationem suffragabitur licentia, quam ordinario sorte surripuerit, vera et iusta causa non
ri' Cum non raro sub praetextu iusta o causae ordinarii saeuitas impetretur, et Legatorum praestatio disseratur ultra tempus pracscriptum; penes doctum prudentemque Consessarium erit expendere, an caussa allegata pro hac dilatione iusta rcvera sit, et legitima. ia' Eadem reservationis lege concluduntur Tutores, et Curatores: idemque dicatur de Executoribus testamentariis , de debitoribus quibuscumque piorum Legatorum, ac de caeteris omnibus, qui ex mandato, aut etiam sine mandato sponte administrant aliena bona haereditaria pii Legati onere gravata. 3' Qui ante transactum annum Legata pia Praestiterit, reservationem quidem effugiet, at perperam hinc colligeretur, posse per integro mannum tuta conscicntia illorum praestationem differri. Nam cum ex iustitiae praescripto Legata debeantur statim ac incoepit illorum solvendorum obligatio, profecto a gravi peccato immunis non esset, qui illa, aut illorum notabilem partem solvere negligeret sine iusta causa, ctiamsi
14' Tandem textus Legis reservantis indulget, ut sacta Legatorum solutione, cesset reservatio. Quid vero, si Legatorum piorum debitor
illa intra annum solvendo non esset Sive adverso casu, sive etiam Propria culpay Cesset nihilominus roscrvatio, Seu verius in suspenso pendeat, dummodo rcsccatis supervacaneis impensis, et vita ad honestam
parsimoniam, etiam aliquantum infra propriam conditionem composita, satagat sc in eo sta in collocare, ut suae obligationi, quoad poterit, satisfaciat quantocius: Quod si facta copia, seu sacultate solvendi, Legatum adhuc ex toto, vel ex aliqua non levi parte minime solverit, ac distulerit , statim reviviscet reservatio.