장음표시 사용
381쪽
particulares eausas, non autem per comparationem ad prouident ram ipsam diuinam . quae nequaquam ordinauit, ut illa quae suum rara me consequuntur finem , illum consequerentur, at ut solum ad fi 'em
conuentenciam, non eiusdem a I securionem haberet.
Et ho modo inquiunt iecificantur . . Diio m. dicta. De Uer. primo sent supra citates Si autem de isdem prouidentia, quo ad aliquem specialem eius modum, nempe ut est ad praedestinationem contracti, sermo sitate non solum ordinem rerum in finem,at eiusdem finis dici euentum, propterea per praedestinationem ipsam,ad gloriam ordinati, ipsam inlallibiliter consequuntur Et hoc secun do modo,dicta in prima parte, ae lil. Contra Grari. velitate fulciuntur, nee ad superiora dicta repugnantiam habere noscuntur.
p. bus Verum etsi responsio hae videatur veritate gaude ι- dia re, haud tamen videtur dubi nodum perfecte diis olfis db uere , quoniam drificultas erat, an prouidentia, utri ex praedestinationi condistincta &sic secundum eo m
sed h. se munem eius rationem contulerata diceret non olu
e ἡ ordinem ad finem, verum finis euentum, ita ut Dei, certitudo, praedestinationis certitudini aequare- tur Hoc enim cst, quod potissimum quaerebatur, quodque non videtur ex his plene decisum 'eue- rendissimus autem Caietanus huic respondens S ab ipso praetacto dubio ait D. Thomam in melius verba mutando, retractasse sententiam in quaestionibus de Uer. primo sent positam, quoniam prima parte adaequat diuinet prouidentie certitudinem, diuinae praedestinationis certitudini, in ob id ponere eo gitur prouidentiam ipsam ordinem rerum proui- sartim in finem, simul finis euentum dicere, finis
inquam non solum in uniuersali, at in particulari, quemadmodum ipsa praedestinatio haee omnia Vere, a pulcherrime dicit. Huic ego sententiae, ex toto subscribere non ausim, uim quoniam ex illimo. D. Th. Q
382쪽
D. Th. dicta, quanquam diuersa esse rideantur, quam praefata faculi me concordari posse, propterea nullatenus Giεtani se retrastasse, tum quoniam non aequalim penitu posita, esse censeo aum prouidentior, tum praedellina Moni , quo ad recertitud me , niti proportionis cuiusdam sumatur factatio aequalitas, ut fac te commostrabo δε nihilominus iem. D. ex hacim. uidentiae ceris udine,reor, praetistinati O Th. no ac-nis tertitudinem, a priori posse probari. Et adhin utatur. rum clariaud inermace ut dentiam sciendum eii, quod eis, si e Deus voluit in uniuerso a se condito, quo ipse hae, iis iupet sectius euaderet, eme Omnium entium gracus, ac disti uiae persectiones, voluitque ut cuncta dulciter suaui dissona Uterque regantur, esiactus necessario a neccisarijs D, d n caulis &contingentes a contingentibus, ac libero , iue, pula liberis pariter causis prodire . Et quia causae con eberrim; et ingentes ac liberae a suorum effectuum productio conellieone, quandoque delicere possunt ea propter, Olmi Aur.
desectus omnes cuiusuis generis, vel speciei sint, sub sua prouident a claudi , Sicque efiicitur, ut nil muniuerso existat, quod non ut adeo prouisum Hacque de re fit, ut prouidentia ipsa, omnes effectus producros, ac procucibiles contineat, di omnium fines amplectatur, quod de praedestinatione eius parte dici nequit, quoniam haec determina os effectus,
determin 1tumque tinem ultimum, nempe supernaturalem beatitudinem aeternamque gloriam sibi consciscit. His autem subsistentibus,dico, sementiam Pulchere, D. Thom.j.sent. de Ver prolata, sententiae pri m decuniae partis,minime aduersari, pr Opi ea rerracta Vatia tione haud opus esse. Quod se palam facio. Nam ipse doctor. S. De Ver inter prouidentiae ac praedestinationis certitudinem,discrimen pones,ait, quod prouidentia ordo, bisamam certus csse dicitur, in particulari scilicet, in niuersali. In particulari qui Prouidendem cum res a diuina prouidentia in finem aliquerita ordo, ordinate, absque desectu, ad finem illum particularc taplieiter perducuntur, via in coelestibus motibus patet in in erim diacunctis citoraH.
383쪽
eunctis quae necessatio in natura aguntur. In uniuersali vero Sion in pari culata, veluti in generabi. libus accidit, Vcorrup ibilibus quorum quandoque mirtutes a pro prus deficiunt effectibus, ad quos veluti ad proprios o i durantur fines, quemadmodum virtus formativa, a persecta quandoque consum a rione membrorum deficit qui tamen defectus diuinitus ad aliquem finem ordinatur, ut supra dictum es la est. Et hinc fit ut nihil a generali, seu uniuersali prois. a ipsa uidentiae fine deficere valeat, tametsi a particularid hi . quandoque deficiat. Praedestinationis vero ordo, hiis. dine. Dedum respectu uniuersalis verum respectu parti f. h. .s Galari , ac determinali finis,certitudine gaudet,quorum/isi a mam per praedestinationem quisquis ad salutem estia titulis ordinaxu , nunquam a salutis consecutione deficerejici, ut qui bit, icet causa prox irria quaeliberum ponituras ebejjime Pitcium , ipsum libere producat effectum . Quodd.elara autem aec. D. Thomae doctrina, veritate suleiatur, ex angelis morialibusque amplius corroboratur. Ex angelis quidem, quia cum omnes iuxta Augustini placitum,in gratia conditi sint, per quam im-nes beatitudinem meruerunt , ipsamque apessere potuerunt, tamen horum quam plurimi ab ipsa desecere. Erant igitur omnes per diuinam prouidentiam ad beatitudinem ordinati, & tamen non omnes , eam sunt consecuti Nunquid modo ex eo Pplurimi a supernaturali deseeerut beatitudine astruemus prouidet iam ipsam, incertam atque fallibilem Nequaquam quoniamin si a particulari fine complures defecerint, haud tamen a generali fine, quia alium sub ipsa prouidentia contentum,nempe arternam miseriam sunt consequati, qua in deo iustitia
punitiua maxime resplenduit. Tales etenim reprobi sunt ei Testi, reprobatio vero, prouidentia pars est sicuti ira destinatio est altera pars. Et iiij om nes, qui defecerunt,ab aeterno re in si sunt a proprio fine casuri, hau tamen ab omni quoniam alium,ca- dendo,
384쪽
dendo, sunt assequuti Pramis sunt inquam a grautia ex libero arbitrio recesiuri, nec perseueraturi, praeui si sunt damnationem aeternam incursuri. Et propterea D. Thom j. q. xix arti, dictu quod-idam huic simile, huius sententiae confirmari uum exin prompsit dicens. Quod illud quod a diuina volun tale secundum unum ordinem recedere viderer, in ipsam mei secundum alium relabitur nitidiim . inclidiceret illud quod ab ipsa prouidentia secundum Ordinem unum recedere videtur dum a tali fine recedit, in ipsam mei prouidentiam secundum alium Dr.dinem omnino relabitur dum in ahum incidit finem . Angeli quippe peccatores peccando a supernaturali heatitudinis fine, recesserunt, Lin ahum nepeaeternae miseriae, finem inciderunt. Ex ominibus vero, id etiam liquet,quia dum partim hominum a proprio fine nempe aeterna figi citate deficiunt, alium qui re ab aeterno praeuisus est, omnino ais quuntur. Sicque prouidentiae ordo, certus omnino conspici tur Nee aliam at eandem me sententiam . quaest. xxiij art vj vel alibi tenuisse arbit Oi; inquit enim hoc loco citato, quod praedestinatio,certissime Minis fallibiliter suum consequitur esse tauraei, cum proui. dentiae pars sit, cuius ordo omnino in fallibilis est. Nec aliud huic proposito seruiens, subnaculcat. Et quis non apertissime cernit, hoc, hic, quae dicuntur inquaritionibus . De Uer minime aduersari Fatemur enim hoc ex loco diuinam praedestinationem omnino certam &infallibilem, fatemuris diuinam prouidentiam , certam , immutabilem, S in fallibilem, quoniam omne a deo prouisum,& nobis futurum, eo quo prouisum est modo euenire, insathbi liter euenset. Non autem a deo prouisum, si ut exemplo dicaarus omnes anges os vel cunctos homines, in salsebiliter esse beatificandos , sed horum quosdam ab ipsa beatitudine desectinos, ouae quidebeatitudo, filii est particularis,respectu providentil
385쪽
non autem ab omni alio eiusdem prouidentia fine, desecturos ab aeterno conspexit. Et ob hoc cerius Idiuinae prouidentiae ordo, in uniuersei dicitur, nonuem semper in particulari. Quod dictu est, nun- quam fieri posse, ut non semper cffectus quispiam , vel finis eueniat, sub ipsa prouidentia contentus,ltametsi non semper talis determinatus, ct a causa secunda principali er intentus . Euenit in semper ille, qui euenire,prouisus est. Eritque perpulchra haec I proportionalis inter prouidentiam ac praedestinationem certitudo, ut quemadmodum diuina prouidentia respectu effectuum contingentium vel liberorum, a suis causis proprij producendorum , ac respectu finis uniuersaliter sumpti,omnino certa,' infallibilis est,ita praedestinatio, respectu effectus, finis semper determinati ae singularis, penitus certiae infallibilis est. Nec ab re diei poterit certitudinem hane praedestinationis,utpote partem certitudinis prouidentiae,ex ipsius prouidentiae certitudineae infallibilitate promanare,quandoquidem praedestinatio ipsa pars sit prouidentiae. Et hoc modo pulcherrime dici potest prouidentiam, ae praedestinationem in eertitudiue aequari,& certitudinem nam ex alia oriri, uti declaratum est. Num vero modo
P ' Paliquo asseuerare possimus, prouidentiam non solu- Α' uniuersali, verum4 in particulari,ordinem dicς p ρη res oedinis euentu iri,sie mihi dicendum idet πινρ'I' si eomparentur effectus contingen vel liberi ob aeterno prouisi , suas per proprias au Me Di i-ore producendi, ad solam dei prouiden V iam non item ad particulares causas sic semper dicicular in thouidentiam eertissimam esse, & omnino
, I, Mallibilem , quoniam semper effectus, & finis ille
' est determ natus eueniet,& infallibiliter , quem suturuu 'i' s. omnino pr:euidit, Mille, qui deficit, dum sv
non producitur causa , non praeuisus est eerto futurus, at ille solum qui euenit. Si vero praefati effe-
386쪽
ctus, ad suas proprias referantur causas , a diurna prouidentia rectas quibus cooperatur secundum illarum modum nequaquam insallibiliter euenire diei poterunt, quandoquidem ne a suis proficiscantur causis, ab alijs particularibus causis impediri valeant,& ob id fallibiliter. Et cum ad dacisionem hane,nullum sequatur incommodum,hanc ipsam uti veritati consentaneam, arbitror esse tenendam,atque tuendam Haec de artie. v. deque diuina prouidentia sat dictum sit, Miam diuinam ineffabilemque aggrediamur praede- : stinatio
387쪽
Quaestio de Diuina praedestina
Os de diuina prouidentia,tractatum, de diuina praedestinatione utpote eius parte,agendum est. Et circa quaestionem hanc, quattuor potissimum discutienda sunt, quae quattuor distinguentur articulis, Et in primo quidem articulo quaeretur,num diuina praedestinatio,eletionem, aedilectionem supponat,4 quid eaipsa fies; In secundo. Num ipsa,re-biι , praedeliinatis necessitatem imponat, cum ipsus insallibilitate liberum liominis subsiliat artii. trium. In tertio. Num meritorum praescientia, plauspra destinationis causa existat. In quartos postremo N: haec ipsa praedestinatio,sanctorum precibus, aleat adiuuari; Articulus primu
V p imum articulum,nosin illa pra libanda sunt, quae Victorum de oro uidenti , claritatem augent,in diceno Oium P eher mum extantiandamentum deit: se riticuli de lionem sub jciemus Annotandiim est tur quod in deo praeter diuinarum Trinitatem perloi irum, nulla enisus realis reperitur distinctio sed ne tor-rnalis actualis ex parte rei, at virtualis untaxat, Nactualis ex parte intellectus nostri ratiocinantis, qui
in plura seiungit omnimoda unitate gaudent, nee ob id tamen nisus anseritur,quia su enunciari, virtuale fundamentum existit. Hine fit ut in plodeo,intellectus, voluntas intelligere & velle, pro-
388쪽
uidere, praedestinare, & cetera id genus, idem omnino sint actus implicissimus, ac infinitissimus, in pias; militer scientia,praescientia,pro urdentia, pta, est in iis, proisitio,& reprobatio,ex pare rei minime distinguantur, Adia eat solum ex parte intellectus nostri ratiocinantis,in .aiisa propterea inter sese nullam habent prioritatem ac ti.,ae die post et toritatem at eam solum quam noster facit in , is ibtellectus, non valens tam immensam attingere alti eae asiaiulinem Et proinde euenit, Vt nos praedictorum at res reali-
tributorum, unum prius Malterum posterius, intel iis iisdligamus. Secundum itaque hunc nostrum intelli m. in is gendi modum, dicimus intellectum diuinum, volun quuntur. tatem eandem diuinam, actionesque intellectus siluis
voluntatis actus antecedere, tam et ii sui ex parte, ex paria haud mnltiplicentur. Nam intellectus noster,diui non=Huna apprehendens,modo humano, hasce essicit distin .llhais, ctiones, prioritates ac posteriori sate I Ea pro purdi beluau. cimus, praedestinationem ac reprobationem, prout o Q. dentiam ipsam supponere, is prouidentiam , prae Nici eiu iam, praescientiam, demum scientiam ipsam uidentia Quod sic unico declaratur vel bi, ut citius adiso psad. Π. strum accedamus institutum . Scientiam etenim si L.L . ue lapientia, bonorum ei omnium pariteri malo .hfobis rum, praeteritorum, praesentium, futurorum rem ii si bis
poralium, aerernorum. Praescientra vero est qui hia: ad dem bonorum a maloriam . a solum Mur Dium itioiceo sicque supra scientiam, quandam addit praecognitio nuid finem . Prouidentia autem, praescien ἰ am includit, Iiὸcta f. supra ipsam promotionem rerum prouisatum in Hietant suum finem, addit Praed limatio denium &reprobatio supra ipsam prouident am, quippiam addunt,& ex parte subiecti, ex parte finis. Ex p .rte quidem subiecti,quia prouidentia ut dicebatur est omnium simpliciter praedestinatio & reprobatio ei solummo intellectualium creaturarum, homirnum scilicet langelorum. Ex parte ino finis, quia prouidelia est respectu cuiuslibet finis, naturalis, videlicet super
389쪽
supernaturalis, praede itinatio Dreprobatio est respectu finis duntaxat supernaturalis, haec quidem aeter nae miseriae, illa vero nempe praedestinatio, aetetnae se licita cis . His praelibat eclarandum eae quonam modo haec ad inuicem ord mentur, demde quomodo praedellinatio, electionem ac dilectionem supponat, o reprobatim, iniquitatis praesciem iam . Ut autem haec omnia clarissime aperiantur,resis ex parte no-rηuhmi sit modi intelligendi, texendus est ordo. Imaginan- madeu quippe est primo Deum, seipsum intelligere,
rμti Rapμ summa inque eius bonitatem, quam ut communica-cberr intellectus ipse diuinus,eius voluntati propomM f it,quae acceptat communicationem hanc esse fien-curs: Mi dam . secundo Intellectus diu Inus intelligit, bonum esse hane suae bonitatis communicationem, per i l vis p - uersi ereationem eis ostendendam, cui boluntas de't assentit, idque faciundum approbat. Et liae ipsa Op si luntas respectu productionis uniuei si volun zaSit - iq'- nis appellitatur, quoniam vult ipsam Vnmersi pio - νῆ ductionem , tanquam bonum cinem ab ipso primo ac principaliter intentum. Tertio e X co Hatqui,
quot, qualesque gradus seu quae partes et Lbemui huiusmodi niuersi productione, iudicat, ecernitque tot angelorum species esse fiendas, tot diuina coelestiaque corpora, tot elementa, Ni m ne rerum
species ex elementis conlii tutas,in Omnes irasce partes in uniuerso esse disponendas accollocalidas iuxta earundem nobilitatem, quae excogitatio, dispositio recte vocir M. ur, quia dispolitio, ordia em partium in toto, perpulchre sonat, excogitatio haec prati ea est , utpote fi iis voluntatem , supponens, ac tendens ad opus . Ad excogitationem hanc, dilectio sequitura voluntate pro manans, quoniam diligere
dei, est crearetris ipsis bonum velle, Et quoniam non omnia aequaliter diligi , iccirco non omnibus
aequale vult bonum. Quarto cum eae creaturae,
heaeque partes,propter aliquem sint finem,' ad ip-
390쪽
sum ordinatae,excogitat, eisdem partibus, debita proportionataoue media quibus perpulchre finem proprium conlequi possint, esse tribuenda; pariter
omnia remouenda esse impedimenta,quae finis consecutioni quoquo obsistere possent. Et excogitatio haec de med ijs conserendis, deque remotione ominnium impedimentorum cum proposito hec ipsa largiendi, proprie prouidentia, appellatur . Est enim prouidentia, non de fine quoniam ipsius volitionem supponit, at de med ijs ad finem perducentibus, uti iam dictum est. Complectitur quippe prouidentia intellectum voluntatem vi ubique sentit& docet. D. Thom verum essentialiter ad intellectum spectat, ut praeclare. De Ver.q. v.art primo declaratur
Cum itaque prouidentia intellectum includat voluntatem, Sinter hos intellectus ac voluntatis actus, quidam rationis ordo fit, ut praedestinatio quoque eiusdem prouidentia pars , haec omnia contineat,necessum est, di ita inter praedestinationis actus, ordo quidam rationis erat, dum unus prior, posterior, alius, secundum rationem inuenitur. Ea pro pter doctores id speculantes, autumant praedestinaiionem diuinam , electionem supponere, electionemque, dilectionem ipsam, utpote priorem, quod quonam modo id contingat,aperiendum est. Scien Nota de dum est igitur, quod licet Deus optimus maximus, claratur, omnia diligat, quia omnibus aliquod vult bonum , tr/quandoquidem eius dilectio bonitatis rerum au destina sa,pulcherrime existat,quia tamen haud cuncta aequa inoliter diligit, iccirco non omnibus aequale vult ho ctionem, num omnibus enim naturale quidem, non omni eis Tioq; bus vult supernaturale bonum, uti nunenune elatis dilicti. sime commonstrabitur. Quos etenim singulariter ni,sπν'
diligit,hos' eligit,&quos eligit,hos ii edestinat, t quosque praedestinat eisdem vult aeternis licitatis bonum. Et hinc elicitur, quod praedestinatio, et ctionem,in electio, Electionem supponat iij ta-x men