장음표시 사용
481쪽
constituit quam aliquid incommunicabile indiuina natura, priusque constituit alicuod incommunieabile, nempe suppositum diuinum, quam id ipsum constituat inesse telo tuo,&denique prius ei const tutiva alicuius suppositi, in esse relativo, qui in esse patris, quandoquidem haec ultima eonitu utio quae rei singularis est, supponat constitutionem inesse relativo tanquam aliquod commune. Atqui dubium hic maximum exurgit . Num sei Dubium
licet relationes diuinae, diuinas constituant personas ardktim uinem hypostatico,& personali, prout habent ratio eirea omnem Armarum subsistentium incomta unicabilium, pilutione vicem gerentium principiorum indiuiduantium elationis. in rebus creatis,& ut sie sub ratione absoluta conce insuetis piarum, an potius easdem personas eonstituant ut si qua, sunt relationes personales, scilicet, incommunica set Iieet robiles, infra latitudinem relativam suam tamen,ide neforma- infra latitudinem diuinarum relationum, quae sub li diuina.
flentes asseruntur. t eo ituat
Hae in re non parum inter sese dissident Thomi personas. sae ingenio praeclari . Nam Capreolus xxvj dist. Capreoli j in responso ad primum Aureoli, aduersus seeun opinio dadam conclusionem expresse tenet ad aures. D.Th. constituti relationes praelatas diuinas esse diuinarum persona uis diu rum eonstitutivas in esse hypoliatico, di personali, narum lis sub ratione formarum incommunicabilium,in ab sanarum.
solute conceptarum,non aurem subratione relati
num. Inquit enim quod paternitas dum eoncipitur ut patris constitutiva, intelligitur ut quid relatiuum 4 verissime relatiuiim, sed non relative, negsub ratione relativi,quia sub tali ratione cons dera ta, concepta, solurn constituit natrem , in esse, tris Saroinde in esse relatiui , sed ut coneipitur e
constitiitiua syppstasiri seu personae, quo MesseJ sius diuinuuppositi δέ diuinae pei sonaea concipitur
ut et forma quqdam incommunicabilis natura i
482쪽
absolute conciri. Erit igitur constitutivum diuinae per nae, verissime relatiuum, sed non re latiue concepi uisieritque diurna periona vere reIaliua, attamendum mellectus noster, consist ut tuum talis personae concipit,non nisi tui ratione concipit absoluti Et sub inculcans ait, non aliter posse constitutionem alis person feoncipi, nisi concipi edo rem relativam, sub ratione absoluta. Et ne cuipiam fortasse hoe impossibile videatur,& repugnantiam habere, ut sci licet aliquid relatiuum sit, iub ratione absoluta consideretur, propterea paucissimis verbis, id fore possibile commonstrat . Inquit enim quod quia diuina relatio, ut exempli gratia, paternitas realiter idem plificatur diuinae essentve,&ob id est substantia
per se subsistens, quod absoluti stimum importat, ea propter potest haec ipsa, conreytu absoluto concipi, conceptu relativo; Est enim extra genus ominne,& omnium generum persectiones, in se eminenter continens, estque penitus illimitata, Et hine euenit, ut secundum nostrum intelligendi modum, valeat sub conceptu absoluto id est sub rariene sormae incommunicabilis formaluer unum efficere, glab eonceptu relativo aliud, utque tu S conceptu anis
soluto,hypostasim personamque constituere,& sub conceptu relativo eadem personam , ab alia distinguere. Paternitas enim quatenus relatio est ordinem dicit ad filium, patrem a filio relative distinis guit,non autem eum ipsa constituit in esse hyposta-lieo,& personali,atqui id facit ut concipitur sub ratione formae incommunicabilis, absolute, priuenientis, secundum nostrum intelligendi modum, actum notionalem , nempe generationem, nedum passiuam,verum lactiva,& ita fit ut paternitas,personam constituat,non sub exeressa ratione paterni tatis , sed ut saepe dictum fit, sub ratione formae 4
communicabilis aerenti vicem principiorum inΓ- uiduantiumn reou creatu. Reueren
483쪽
Constitutivis diuinarum, &c. 4 4
Reuerendissimus vero Caietanus prima.q. xl arx Cainani iiij. tenet relationes praefatas,qua personale Vocixa binio mus,& incommunicabiles, infra latitudinem relati cadisjoliuam suam tamen) id est, ' diu in ordites iunx binioni
ut substantificas personas ipsas, constituere. Et e em n .sua plificans de relatione paternitatis, inquit, quod paternitas ut substantifica,relativa res est, personam patris constituit, subintellectis alijs conditionibus, scilicet incommunicabilitate, irimitate, ad disse rentiam spirationis, quae etiam si soli patri conueniret,quia non est prima, non constitueret personam . Et tandem posita apud logicos dist nctione de relatione ipsa, quia scilicet dupliciter significari potest,
ut clincepta, ut exercita , inquit, quod paternitas, ut exercita actum generationis consequitur,4 ipsam et sub expressa ratione pater nitatis, ut concepta, praecedit generationem,&constituit hypostasim. Et parum infra subdit,quod paternitas, ut praecedit generationem constituit relativam personam patris inesse hypostatico relativo, realiterin sermaliter, sed non relative exercito, si opterea vocatur paternitas, non Vt relati, sed ut constitutiva. Nee
tamen paulo post subdit sunt duo esse relativa in
patre, at unum duntaxat datum a paternitate formaliter, ante generationem, ut hypostaticum, post, ut exercitum. Sicque secundum eius opinionem, paternitas,ut conit Itutiva persor: ar. significat paternitatem eandem, ut exercet actum hypostaticae forane. Verum harum duarum opinionem , prima, quae
Capreoli est, videtur mihi & D. Thomae prorsus
consentanea esse, vel irati, iccircestenenda . Secun Caietan; da vero quae si praefati Reuerendis mi Caletani vel opinione, ab ipsa veritate acinat,ves si afferatur, aliquid verita falsam estu continere, eum Capreoli opimone omnino eo se lecta incidet,d propterea diligenter est examinanda tur, ex D. Cum itaque primo inquit,relationes personales, ab .dιἔDi incommunic bile ut diuinas substant: ticas na,crim
484쪽
infra latitudinem relativam , personas ipsas constituere, percunctandum est num constituant sub ratione relationis, vel sub ratione relationis diuinae , vel sub ratione rmete hypostaticae. Non primum quidem , quo ni rinin id ab ipso negatur , O Thomae
repugnat. Si secundum assera tui cu in relatio diui-ria, ut diuina est, puta paternitas illimitata res sit, substantia, quia diuinae idem plificatur essentiae, tune
diem ut ipsa relatio, hypostasim, seu personam patris,
constituere, solum sub ratione formae substantifice, hypostat eae,& sic sub ratione forme absolute, incommunieabilis tamen ut inquit Capreolus. Et id clare deducitur ex doctrina. D. Thomae. prim q. xx lx .art.ij ad prunum , ubi inquit, quod hypostasis apud graecos, ex nominis significatione , significae quodcunque individuum substantiae, ex usu loquendi, simitur pro indiuiduo intellectualis naturae, ratione suae excellentiar. Hincque optime sequitur
quod forma substantifica,& hypostatica, in diuinis, significat forrnam indiuiduam substantiae quae inco- municabilis est, 'uod quemadmodum hypostasis quae importat individuum substantiae eoncipitur sub ratione absoluta & non relativa tametsi in diuinis res extet relativa cita &iorma substantifica, hypostatica concipitur sub ratione formae absolutae, incommunieabilis, quamquam res sit relativa. Idque confirmatur ex ipso mei. D. Thoma primaq.xl ar ij ubi inquie, quod omnis hypostasis rationalis,sive intellectualis naturae, est persona, eum autem persona ex eius sententia j. q. xxix. art. iiii. ad primum dicatur ad se , non ad alterum, ad mentem Augustini vij. de Trinit. eap.vj. quia significat relationem non per modum relationis, sed per modulo substantiae quae est hypostasis, hoc idem asserat, idem D. Thomas in cor art. Et de potentia dei. q. ix art. tul hine praeclare colligitur, relationem quantui personalem, ut personae constitutiva, quae
485쪽
Constitutivis diuinarum,&c. 4 α
quae&est ipsa me personaeonstituta, quia in deo idem est quod est, quo est, constituere sub ratione formae absolute, Lineommunicabilis, non subratione relativa Forma enim hypostati ea, i sit
vere relativa, quia tamen ut constitutiva exercet a
ctum sermae hypostaticae, quae est forma substantialis, incommunieabilis, ad se non ad alterum, ut dictum est, propterea ut sit eonstitutiva personae, habet quatenus sub ratione absoluta concipitur Quod si ut est eonstitutiva non eoncipiatur subra tione sormae absolute, incommunicabilis, igitur sub ratione relativa, ct relationis, quod D. Thomae aduersatur Non enim inter sormam, sub ratione absoluti, tandem sub ratione relativi, consideratam, ullum eadit medium, propterea alterum istorum asserere necessum est. Et cum perdillinctionem logicam, inquit, quod relatio, viput paternitas bifariam considerari potest, ut concepta, scilicet ut exercita, quod ipsam et ut exercita actum generationis consequitur,4 ut concepta sub expressa ratione paternitatis, praecedit generationem, constituit hypostasim. Dicendum est membrum oeultimum salsum esse,&M.Thom frepugnans. Nam si paternitas concipiatur sub expressa ratione paternitatis, igitur eoneipitur sub expressa ratione relationis,claret consequentia , quia paternitas, i elatio formaliter est,& si isto modo concipitur, generationem consequitur,4 non praecedit,& ita hypouasim
constituere nequit Concipienim non aufert naturam rei ea propter si paternitas, eoncipiatur sub expressa ratione paternitatis, quae formaliter relatio
est, eonei pitur sub expressa ratione relationis, fesecundum ipsum sub tali ratione relationis hyposta sim constitueret, quod sibijpsi, D. Thomae aduersatur. Si autem tertium astruatur, tune paternitas, ut exercens actum sermae hypostaticae esset constitutiva. Et id anirmare, est in eandem Capreoli opinionem
486쪽
nionem incidere,quia ipsam paternitatem exercere actum forma hypostaticae, est eam ipsam. exercere , aetiim formae substantialis, quae incommunicabilis est. Cum autem exercitium actus talis sormae, sit exercitium illius,sub ratione absoluti, igitur pate nitas erit constitutiva hypostasis patris, sub ratione absoluti,ut iam dictum est 4 non ut est infra latifudinem relativam sormaliter sumptam, formaliterq. consideratam,sive conceptam. Et cum demum inquit quod in patre est unicum duntaxat esse relaiiuum,datum a paternitate sormaliter ante generationem,ut hypostaticum, post, ut exercitum, dicimus quod omnino falsum assumit in hoc scilicet, quod a paternitate,sit datum esse formaliter hypostaticum, ante generationem sub ratione paternitatis, atqui sub ratione sermae absolutae,in incommunicabilis, ut sepe assertum est,& ab eadem paternitate,ut paternitas est,post generationem, datum est esse relatiuuipsi patrii a filio distinctum. Et hoc modo, i maliter exercet actum relationis,& distinctionis ab alio, nempe a suo correlativo . Nec dictis verissimis pro Declari Capreoli opinione, obstat, id quod astruit . D. h.
rur . . . vi art iij ad secundum scilicet quod paternitate
T dictu, pater,no solum est pater,sed est persona. eit qui Onon rep. siue hypostasis, non obstat inquam,quoniam opti
gnare opi me fatemur,cum ipso. D. Th. paterni rate, patrem, 'nions a non solum ut patrem relative dictum,verum etiam preoli vespersonam. hypostasim, constitui, at alia ratione . Nam paternitate ipsa, sub expressa ratione Seoti ar paternitatis, relationis,pater,in esse patris,&relagumenta tui constituitur,&a eorrelativo distinguitur,xea- aduersis dem paternitate sub ratione forma absolutae, Jn-DTb se communicabilis,patris persona, seu hypostasis pari- retiam re ter constituitur. Et haec est vera verborum . D. h. ct inielle interpretatio. Ex his autem clarissime patet,Scoti arctam se gumenta,aduersus D.Th. minime militare,quibusnime mili probare conatur, quod relationi ut relatio est, repu-
487쪽
Constitutivis diuinarum,&c. Os
gnet constituere personam , siue suppositum, quoniam ioc idem asserit ubique. D. Th. verum declaratum est ex eius solida doctrina, relationem, hypostasim , siue personam constituere, non quidem subratione relationis atqui sub ratione formae V lutar, incommunicabilis, gerentis v I-cem dimentie constitutive, verprii cipi indiuiduamis. Nec alia Eae in re supersunt argumenta,quq non pol
fini ex dictis facillime Et haee de quaestione hae dicta suisciant.
488쪽
motu Num in tempore, an in ii stanti fiat.
V Ac DT v m. Num Ioealis Angelorum mousi sit in tempore,an solum in inflariti. Antequam ad huiusce quaestionis decisonem deueniamus,operaeprectum est
declarare, id, quod quaestio ipsa supponit, nempe quod Angelus,in loco sit, localia
Annotandum est itaque primo quod Angelus, non oroprie in loco esse dicitur, ne etiam propr 2 ι, . aue aequivoce. Nam vere proprieque d solumm
lbeo Est localiterque mouetur, quod
editur te gaudet, exi atque eorporeum, sic ii emu ese menta omnia,par ter elementata, aerist co pora in loco per se esse, praeter ultimam sphaeram, Iuoniam isthaee omnia, a superficie eorporis continentis ambiuntur VI ima autem sphaera eum a nuIla extrinseca ambiatu. superficie, non nisi per aces-dens seu per partes locari asseritur,ur iis physic tex.com.xliij.dicitur. Et cum sensu constet,corpora in loco proprie esse,localiterque haecipia moueri, nullus nisi rationis ae sensus expers id negare vaIet Anselus aurem eum penitus immaterialis sit omnique earens magnitudinci ut docet Arist. xij etaph. ex. com .xxx. xliij ob id ipsum nec in loco, proprie esse , nec locali mo u corporibus solum a philolophis attributo,molieri valer AEqui uoce igitur ae improprie in loco sie dicetur,paritervi moueri.Nam
489쪽
in to eo est, iuxta. D.Thoma placitum j. q. iij at j. Et Ango
j sent .dist.xxxvij. q. iij.art. j. Et quot. l .arci ij. peripe secundum rationem, non quidem immanentem . si de perte D. Th. incta ac completa localitate loquamur a per opera metritatertionem transeuntem inextriniccam materiam, siue loe est . quod idem est in loco esse asseritur per contactum complete virtualem, seu applicationem suae virtutis ad locum te,fecte siue locatum,quam virtutis applicationem per Ope ρι opera rationem ostendit externam. Hanc opinionem pro tione ιrais sequitur Capreolus .ij.dist. ij. sem. eamque concluti fumem ne prima pulcherrime tuta. ur aduersus Scotum, Aureolum Gregorium de Arrimino, ae Durandum , quorum argumenta adducit, egregieque dissoluit; Angelus enim ubi operatur, ibi est, ubi vero non Operatur, ibi non est si nullibi operatur, nul la eli. Neemirum id euipiam videatur,quoniam communis extat Omnium sapientum sententia,incorporalia in loco, minime esse. Quod plane intelligitur,si omni extrinseca operatione careant, non aliter, quo niam per solam extrinsecam operationem ad locum definitur, ae determinatur. Angelum autem localiter moueri, ut diu et sis inlo eis, a. D.Thom habetur, preser im . q. Di art. i. -
vs.ls.sent.q.j.conctu .ij. est eundem dei P ad locum . dii, ἡ 'se transferre,seu recedere a termino a quo, bi fri m..hfi. operabatur, Maecedere ad terminum ad quem , quo poster id opus exercet. Transitus quippe Angeli, a loco, in quo prius operabatur, ad alium , cui se per operationem applicat,motus vocitatur. At quoniam motus, in eontinuum secatur non continuum, po Angelus, continuo moueri motu,& non
continuo, siue discreto Penes autem quid attenda βρο tur huusmodi motus continuitas vel disertilo,rcspe ρηι t/ηφ6 Angeli, si modo quodam possit ex supradictis qt haberi, nihilominus amplius declaratur. Ocitur ψς ς nanque continuitas haec, ex operationis aγlicae ρης conti pριοι
490쪽
eontinuitate, non quidem v dexeuntis ab ipso Angelo operante, quoniam ut sic solum immanens est,inc indivisibilis , at ut ad operatum indoeo terminatur. Et quia tale operatum circa locum vel locatum,continuum esse potest, ut patet de motu aquei in lacu existente, quo successive, pars, post partem ab Angelo
mouetur,ob id,motus talis, continuus appellatur,&in hoc,omnia media, inter terminum a quo, reerminum ad quem existentia, neces ario pertranseuntur motus autem discontinuitas siue discretio,hinc trahitur, quon am cum Angelus recedit a termino in qu prius operabatur,4 accedit ad terminum ad quem posterius operatur, non necessario per me diu maliquod transit, propterea motus non con-In e mo- mutis seu discretus nuncupatur. Discrimen autem tuim conti inter hosce duos motus est maximum,quia termininuum αι I continui motus sunt duo mutata esse, quae indiuisi-
discretis , ilia sunt, quaeque motus praedicti partes esse ne distemi queunt, quandoquidem omnes partes continui motus, diuisibiles sint. Mensurantur autem h j praedicti duo termini, indivisibiles duobus instantibus, cum inter huiuscemodi duo instantia utpote terminos temporis continui, semper mediet tempus, propterea inter duo etiam mutata csse, instantibus praefatis correspondentia ac subdita, nunquam non mediabit motus . Ante enim quodlibet mutatum esse, praeceiit motus,& omne moueri, mutatum esse,antecedit. Quo fit ut mobile, ab uno tali termino, ad
alium traianens , necessario per omnia transeat media .Termini autem motus discreti, quamquam indiuisibiles sin partes tamen eiu Hemmotus esse valent,quoniam non in conuenit, motum talem, ex indivisibilibus componi partibus, sicut nec absonum est, numerum utpote discretum quippiam, ex unitatibus constitu . Et ne quispiam, haec veritati aduersa ' ri meditetur, norat hane expressam esse. D. Thom.
sententiam 4.q. iiij at t. ij ad tertium ubi sic legitur. In