장음표시 사용
491쪽
la motu continuo, mutatum eme , ipsius moueri , pars minime est, at terminus, quare oportet ipsummoueri, praecedere mutatum esse, pernecessariumque esse, ut talis motus, per medium lit. In motu autem discreto siue non continuo,asserit, mutatum esse, talis motus , partem esse, sicuti unitatem numeri partem, hincque fieri, ut successio diuersorum locorum, etiam sine medio,talem motum constituat. Haec ibi. Hoc idem confirmat, Primo sent dist. xxxv lj. q. iis .art. ij. ad secundum. Si modo,haec, Angelorum mO-
tui applicuerimus, dicendum erit, Angelos ipsos ,
dum motu locali continuo mouentur, omnia per transire media, dum autem motu locali discreto, seu non continuo mouentur, vel nullum vel non omnia transcurrere media .
Quod si in medium afferatur,scoti obiectio dist. ΑΓ.M.
ij. ij.sent. q. vlt .inquientis,ordinem a supersor agente praefixum , obseruandum esse ab inseriori agente, circa talia ordinata, operante, & propterea portere Angelos ipsos operantes circa uniuersi partes a deo ordinatas, dum ab uno loco, ad alium sese transferunt, omnia media inter haec duo loca, necessario pertransire, 'uod si secus fieret, contingeret nullam quantam uis distantiam, eius actiones impe
Dicendum est, ordinem talem a deo praes Num, Obi.ctio Angelis ipsis, motu locali discreto, seu non conti κω scotinuo,motis, neutiquam esse praetixum, quQniam An e solutio geli ipsi. suapte natura, in tali motu, a diliantiae loco tum legibus, absoluti su iac, nec ex parte effectus tali alliguntur ordini, cum discreto, seu non contii uomouentur motu. Inficiamur dei inde consecutionem,
quam Scotus ipse deducit, nemp quod si Angeli suo in motu, non omnia pertransirem media ponsent in qua tua uis distantia, actionem suavi habere. Non enim intellexit Scotus, aut intelligere noluit,
Angelos ipsos, in motu, seu quibusvis acetionibus suis a
492쪽
suis, determinatam imitatamque sphaream habere, ultra quam operari nequeunt, ob id euenire, vepossint quidem in quantauis distantia, suae activitatis sphaeram non excedente,pulcherrime operari, at non in quantauis simpliciter distantia, cum virtutem habeant limitatamin finitam. His vero praelibatis, quae necessario praescienda erant, ad principalis quaeli: enucleationem aceedamus. Quaerebatur enim num localis Angeli motus, eia set in tempore an potius in instanti. Et quoniam quaestio haecreuera dissicillima est,tum propter materiae in se subtilitatem, tum propter varias doctorum opiniones, apropter sic procedemus. Quo niam primo quaestionis titulum declarabimus, deinde veritatis determinationem, doctrinae. D.Thomet
Omnino conformem, ineulcabimus,poliremo dissicultates principales, circa veritatem determinatam accidentes, adducemus, easque ipsas, breuuer quidem, at clare dilucideque quoad fieri poterit, retolin
v go ad primum itaque sciendam est , quod ve-
siti decla rus huius quaesiti intellectus,ad aures . .Th.quieratur . quid dicat Reuerendissimus Caietanus est ut quae-
tatur,Num transitus Angeli de loco, ad locum, seu i e situs a priori loco,in aecessus ad posteriorem,
mensura instantanea seu indivisibili mensuretur, an potius tempore, seu diuisibili mensura Liquet quippe, quod dum Angelus in aliquo est loco, suam per
operationem,quae ultimum sui esse habet,talis ops ratio, solo mensuratur instanti, dumque ab illo recedit, ad aliumque locum accedit, ibidem operando etiam talis operatio,per quam locatur, alio mensuratur instanti, hincque fit,ut hie transitus, duo eo minplectatur,instantia, consequenter tempus aliquod. Verum quia a nonnullis harum operationum Angeli, succestiuarum est ignorata mensura, arbitrantur bij, Rogeli transitum de loco,ad locum, habe
493쪽
re ad modum, substantialis mutationis, quae in instanti fit,iceirco. Doctor sanctus,ut hane decerneret veritatem, quaesitum hoc mouit, Num scilicet Ang limotus qui transitum dicit de uno loco, ad alium fit in instanti, an potius in tempore . Et hoe quoad
Quo ad seeundum ponitur hareeonclusio verita Conerulistis decisiua scilicet Impossibile est, Angeli motum, in instanti es , atqui necessum est, hunc, in tempore
fieri. Conclusio haee,duas habet partes,mutuo se inferentes Nam cum fieri in instanti, fierique in tempore, contradictoriae pugnent, hinc euenit, ut altero contradictoriorum negato,alterum neccssario assi metur,& altero posito, reliquum remoueatur, prOl pterea si impossibile sit Angeli motu in instanti fieri, necessum est, fiat in tempore, Se eccintra si in tempore fiat, in inllanti fieri impossibile est. Proba Canclinatur aut prima huiusce conclusionis pars. hoe modo ni proba-
Id quod suapte natura successivum est, in instanti festis. ri nequit, at Angeli motus suapte natura suceessivus est,igitur in instanti fieri nequit Μaior ex se liquet, quia naturaliter successivum quatenus successivum est partes habet,quarum altera, alteri succedit,
Sic priorem partem habetis posteriorem , quibus simul in instanti temporis fieri, vel esse,aut poni, repugnat Minor probatur. Quia quod semper fluit, ac semper aliter se habet nunc quam prius, successi-uum est, at Angeli motus est huiusmodi, quoniam aliter quiesceret, igitur Angeli motus est laeee
Amplius.Id quod neeessario duo includit instantia immediate sibi succedentia, in instanti esse ne quir, at solum in tempore; Haee enim ex se elarissima euadit, at Angeli motus duo necessario includit instantia, immediate sibij nuicem succedentia, Quae sic probatur. Quoniam dum Angelus est in termino a quo, ubi Operatur, cuius operationis, datur
494쪽
ultimum esse,ialis operatio, nomensuratur instanti, dumque se transfert ad terminum ad quem, in quo paruer operatur,eius quoque talis operatio, alio mensuratur initanti,cumque transitus hic Angelicus, a termino a quo, ad terminum ad quem leu recessus a priori loco accessus ad posteriorem, sit eius motus, hine optime sequitur, ut talis motus, duo includat instantia, sie non in instanti, at in tempore necessario fiat, quod erat probandum
Adhuc hoc idem confirmatur ex D Thom do ctrina. xxxv lj.dist primi sent. q. iiij art.iij inquientis Angeli motum, non aliud quippiam dicere,
quam diuersarum operationum, numerum. quot sunt operationea ex quibus componitur motus secun im loca diuersa, tot esse, nune, siue instantia, tempus discretum componentia. Ex his itaque pulcherrime elucet, Angeli motum, duobus menturari inllantibus, consequenter tempore, quoniam in altero inflantium , nempe in primo Angelus dicitura loco recedere, per positionem de praesenti, lega-Uosem de suturo, quia verum.est diceres, Angelus ruinc est in hoe loco,& immediate post hoc nunc, ipso minime erit,In altero vero iecundo instanti, dicitur recessisse per nefationem de praesenti, io sit onem de praeterito, quoniam verum est dicere, ipsemet Angelus, nunc non est in priori loco, immediate ante hoc nunc, ibi erat. Elucet quoque aperti iasime falsam illorum omnium esse opinionem, qui Fμndame Ingeli motum sultinere conantur, in instanti fieritum illo polle, ac esse. νμm qi i , Et quoniam opinionem hane suam , falso nitun- Dpiratre tur tutari fundamento, ob id fundamentum ipsum σοροώς in medium afferemus,Madductum penitus destrue-Am m iis . Inquiunt igitur. Quod cum Angelus de loco motutra ira mouetur ad locum,in toto tempore praecedenti, Ani'st ut gεlus est in termino a quo, in ultimo autem instan
495쪽
ti illius temporis et in termino ad quem, nec opus est, medium aliquod inter duos terminos esse, sicuti nec necessarium esti ut inter tempus, ae eiusdem temporis terminum , aliquid mediet; Inter duo autem nunc temporis, neccssario mediat tempus; Ex huiusce autem opinionis sententia, expressi colligitur, possibile fore, ut aliquid in toto tempore praecedenti, in termino a quo quiescat,4 postmodum in vutimo illius temporis instanti, in alio sit termino, nempe Intermino ad quem,& si mutatum sit. Quod tamen . . Thomas impossibile censet, hoe praeclaro fundamento Qura cum de racione qui e Rehroba tis sit, quod quiescens, non aliter se habeat nunc tu a D. prius, quia de eius ratione est uni soralitas Poperae Th. prssa precium est , quod quiescens in aliquo toto tempo- si fundare, in quolibet illius temporis instanti, quietem men ειώ rone iurante, quiescat, eodemque modo se habeat,& sic ne duplici. queat, multimo in flaim esse in termino ad quem ,
quoniam impossibile est, aliquid in aliquo toto tempore quiescere, Min ultimo instanti illius temporis, aliter se habere, vel motum esses; Et id quidem pulcherrime declaratur. Quia naturaliter loquendo,ommissis his, quae supernaturaliter adeo riunt feri possim t. speculatis his duntaxat quae rerum naturis congruunt, sibique conueniunt, possit bili vel
impossibili non logico, a physico solum, quae omnia semper pr oculis habenda sunt, cunctis. D.Thorna doctrinam sectantibus, dicendum est, omnia , ina impossibile esse, naturali rerum ordine seruato,qui 'piam in aliquo toto tempore quiescere, cin ultimo eius instanti, aliter se habere, quia naturae cursu, semper factum omne,fieri aliquod, praecedit Naris rerum ordo, id sane exposcit, ut nil nouum ieris productumaam repente fiat, quin semper via quaepiam antecesserit , ad ipsum terminum lucens . Cumque sub quiete, nulla via Mad alteritatem, siue acquisitiuam, siue deperditimam ipsius esse rei, at sco
496쪽
lum talis sit sub motu, quo, esse aliquid acquiritue
vel deperditur,nimirum sequitur, ut quiescens in II quo toto tempore , in ultimo termino, seu ultimo eiusdem temporis instanti, eodem modo se habeat.
Quod si ponatur mobile ipsum , vel quiescens intermino, aliter se habere quam prius, iam non niumedio motu, termitium ipsum consequi valet.
Hineque fit, ut nequeat angelus de loco ad locum , seu determino a quo ad rerminum ad quem, sese transferre, nisi mediante motu, qui solus , via euaequisitiua loci, seu termini, in quo prius minime erat,& ob id in instanti moueri nequ/t, ut asserebat praefata opinio. Necessario itaque eius motus in tempore erit. Improbatur rursus dicta opinio,hac alia ratione. Quia omnis instantanea mutatio te minus est alicuius motus, haec inductivae patet, at motus angeli non est terminus alicuius alterius motus, quandoquidem a nullo alio motu dependeat, Vt Iarissime constat, igitur talis motus non est instantaneus, at in tempore, uti dicebatur.
Quo ad tertium adducenda sunt, eum Seoti, tum, Gregotii de Arrimino argumenta praefatam verita em pugnantia, diluenda. cotus nanque. u.
dist. ii. q.xi. argusi aduersus conelusionis iundamen
um, iiiplicem afferens instantiam. Primam qui-2 .y2 dem de instantanea transubstantiatione parus In rpus Christi, quia sequeretur inquit, quod in vum instanti prolationis verborum in consecratis si bibi vera forma panis quae praesuit in toto
tempore prolationis illius secundam vero,de aeretenstroso, dicens, quod aer qui erat in esse tenebroso per totum tempus,in ultimo instanti illuminationis illius aeris tenebros,esset aer tenebrosus, sicque iliaminatio haud fieret in instanti. Quod si dicatur
innuit ipse illuminationem esse terminum localis motus,quo,sol,medio fit praesens,nihil ossicit, tum quia hoc estre accidem, tum quia potest deus, in-
497쪽
flantaneae eorpus luminosum producere praesens aeri quiescenti in tenebra, toto tempore praecede ti, tum demum quia euadi non potest quin ex parte subiecti, aer quieuerit reuera in toto tempore, Minultimo instanti Miser se habet urtiam demum de
angelo ipso , Quoniam ex praemissa propositione fundamentali , sequi videtur, quod angelus in aliquo toto tempore quiescens, nullatenus postmodum moueretur . Dedueitur eonsequentia, quia posito quod una hora quiescat, aut incipiet moueri in ultimo illius horae instanti, cis, per te dici nequir,nec etiam mouebitur in instanti mediato, quia tune tempore intermedio quieuisset, nec immediato,quia instans instanti, immediatum esse nequit.
Grego ius autem Arrim in dist vj ij sent.' iij e D..f. art j. multipliciter aduersus praedictam conclusi. Α-mii nem artuit, ut ex Capreolo patet ij sent dist. V ει ὰ ἡ
q. j. contra quartam conclusionem. Verum duo cis ebiseia duntaxat ex his adducam argumenta directe conclusionem impetentia, quorum alterum eii Mobile uin uia.
simul totum locum relinquens, seu abjjciens, in quo prius erat, sequentem locum simul totum Oeeupant, mouetur in instanti, at angelus, simul totum priorem locum relinquit deserit, ae simul totum posteriore locum occupat, igitur in instanti mouet. Alterum vero est . Si aliquod graue descenderet de loco, ad loeum per vacuum , illud in inflanti moueretur descenderet, igitur angelus potest ex uno ad alium locum, in instanti sese transferre,etiam per med)um. Maior videtur Arist. esse.iiij. Physie. Commentatoris commerito lxxj consequentia vero aperte deduci vicet utiquia tunc in vacuo, nulla esset mediyra sistentia pariter S in motu angeli, nulla est alleuius coxporis resistentia, igitur idem quod prius. Ad huiusce difficultatis elaritudinem , inquit Reuerendissimus Caietanus. j. q. iiij art. iij. prius ape-
498쪽
riendum esse prae te propositionis sensum , illius scilicet . Omne quiescens in aliquo toto tempore, in quolibet illius instanti, eodem modo se habet. Et antequam propriam huius propositionis inter pretationem pona sam,qtiae est Capreoli ubi supra ad sextum Greg. contra quartam conclusionem ad-eaijsis,e duci S repr-. enim quo Mam struere, ip- sam,sic esse interpretandam, ut dicatiar, quod om sie quiescens in aliquo toto tempore prim , seu ad ae- quate, etiam in quolibet illius mitant intrinleco, '' selliee eodem modo se habet,& sub inculcat, hoc sic
δ dicentes, propriam vocem ignorare, quia etiam eo-
siti bis rum iussicio sic intellecta, habet instantiam . Nam
nil .., non sequitur inquit quod quicquid est homo, in
aliquo toto tempore, adaequate, in quolibet illius instanti intrinseco, sit homo, quia in ultimo n-
. Ibi stant , potest esse corruptus. tamen secundum ip-
, vidi. sum Capreolum, id esset admittendum. 7 d. Verum mea sententia, non videtur Reuerendissi-isis mus Caletanus, hae in re Capreoli mentem attigi δ' se, proinde haud rationabiliter ipsum impugnasse. Nam seipsum pulcherrime declarans, loco cita tori ait, ut etiam Doctor sanctus assiimat, quod de ratione quietis est uniformitas,sicut de ratione motus,difformitas, propterea opus esse, ut quicquid quiescit in aliquo tempore primo , seu adaequate , in quolibet instanti illius intrinseco,maneat, ni r me,& in eadem dispositione, ita ut non sit accipere illius temporis dimanstantia, in quibus mobile sit in diuersis dispositionibus, respectu formae secur dum quam dicitur quiescere. Et per instantia intrinseca,intelligit Capreolus, ii stantia, siue continuantia, siue terminantia tempus, ut clare patet ex calce eiusdem responsionis. Ex hae autem responsione clare elucet, propositionem verissimam esses, nee ullam pati calumniam. Et cum inquit Caietanus
eam ipsam sic declaratam salsam reddi, quia non quicquid
499쪽
quicquid eii homo, in aliquo tempore adaequate, est homo in quolibet illius temporis instanti, quoniam homo in ultimo instanti potest esse coram plus Diricitur quod oportuit ipsum meminisse,s insedius astruxisse, propositionem taliter a Capreolo declaratam, veram esse non gratia formae, at solum gratia materiae, & propterea non in omnibus terminu,
at solum in praefatis veritatem habere Et iecirco dici minime debet. Quicquid est homo in aliquo toto tempore adaequate, in quolibet illius inflanti eodem modo se habet; Quod patet ex ipso. D. Th. opinionem ab ipsemet reeitatam impugnante, dicente. Vnde non est possibile ut aliquid in toto tempore praecedenti quiescat in uno termino, postea in ultimo instanti illius temporis sit in alio termino. Et cum subdit idem Caietanus primam
opinionem ab ipso doctore sancto reprobatam haudquaquam asserere, aliquid quiescere in aliquo
toto tempore,& in ultimo illius in si anti intrinseco, aliter se habere, falsum expromit, quoniam id expresse astruit. D. Thom ut ex supradictis patet.
Quod si fieret vis in verbo illo addito Icilicet in trinseco, dicitur, illud quidem expresse minime addidisse, ipsum. D. Thomam, verum illud subintelligi
debere, si appellauerimus instans, intrinsecum illud, quod est temporis non solum continuatiuum sed terminatiuum , ad sensum Capreoli. Cum autem ipse propriam affert interpretationem, inquiens,
quo id quod dicitur in toto tempore quiescere, bifariam distribui potest, irimo quidem in partes
tantum, ut idem sit dicere, in toto aliquo tempore, in qualibet parte illius temporis. Secundo in partes, Scin quaecunque illius sunt, ut idem se ae si diceretur,in toro aliquo tempore, cin qualibet parte, ae in quolibet illitis inllanti, Et asserat utrunque sensium, esse quidem in usu, verum primum sensum ,
tum a philosophis, tum a Theologi fore magi ap-i
500쪽
ou. probatum, Μihi dicendum videtur, secundum sensu sum magis arridere. D. Thomae doctrinae, cum semfusi a Ca per assirmet, Id quiescere in toto tempore, quod
tetano, a in quolibet illius instanti eodem modo se habet , ut sirenator euilibet ipsum legenti, patet. μω Ad seoti autem instantias,& Gregori argumen-
sinitiam a respondetur. Et ad primam quidem Sco. instan- si melior tiam, dicitur, ipsam nihil concludere aduersus veri Ad M.ti talem praedictam, tum quia transubstantiati panis prima in in eorpus Christi, miraculosa est, nos autem de hissantiae quae rebus ipsis naturaliter conueniunt, loquimur,
j bbini. - , quia nequit vere proprieque dici, transubstan
tiationem talem quietem habere praecedentem sibi opposiram,quandoquidem,ipsa, motus minime sit. Quies enim motui opponitur, priuatiue tamen , ut elate docet Aristor. V. Physic tex. eom. iij. tque ibidem Commentator declarat. Et propterea ne gatur,eonsequentia, nempe quod in ultimo instanti prolationis verborum ipsius consecrationis, adhue esset vera forma panis quae in toto tempore prolationis verborum praefuit Equidem sui in toto tempore prolationis illius,larma panis,at non quieuit, ut imaginatur Scotus., Ad secundam de illuminatione aeris tenebrosi, di βψ '' itur,falsum esse,aerem in toto tempore praeceden
ti,quiescere sub tenebra,in ultimo autem instanti,il-s luminatum esse Potest quidem vere dici,ipsum eia se sub tenebra, at non sub ipsa quiescere, Miceirco negatur sequi,aerem sub tenebra existentem, in ultimo instanti illuminationis,tenebrosum remanere. Illuminatio quippe, non quietis at motu loealis est terminus 3 Et cum arguit Scotus , id esse per aecidens,respondetur, quod tametsi illuminatio absolute loquendo, localem motum per accidens terminet, ut de partibus elarestit corpori solari, semper' proximis, quae perpetuo decorantur lumine, nullo ipsius solis accessu vel recessu, uuercedente, illum natio