장음표시 사용
501쪽
tio tamenoua,de qua solum nunc agimus est per se terminus localis motus, uicet non per se primo, at se eudoin extrinsecus sit, habet tamen ad motum , illum ordinem. aer illuminatus, modo quodam potest dici moueri , dum ad lucem, tenebre oppositam, sese appropinquat, per continuam ablationem obstaculi luminis ae pereontinuam distantiae solis ablationem . Et eum rursus instabat de corpore tu.m inoso instantaneae a deo, producto, dicitur, hoc ad propositum minime esse, quoniam ad dei potentiam recurrit, non ad ea quae rerum naturis con
gruunt. Cumque postremo arguebat, non posse effugi,quin aer,in toto tempore praecedenti,quieuerit, cin ultimo instanti aliter se habuerit. Dicitur ad hoe a m ex dictis haberi responsio. Nam dictum est,non posse dici,aerem sub tali tenebra quiescere, aut quieuisse, quin potius moueri. Ad tertiam de Angelo, negatur eonsequentia. Ad intiι ad eius probationem, dicitur, ipsam procedere ex malo intellectu motus Angelici, quia talis motus,
non uno mensuratur instanti temporis, at duobus, non continuum,at discretum tempuS,componentiabus , quae quidem instantia, mensurant angelorum operationes Poresque quodlibet istorum inuantium correspondere, non solum uni temporis nostri, instanti, verum ini parti eiusdem, puta niliores; Et quia in operatione angeli, qua dicitur esse in termino a quo, mensurata, per primum initans, datur vltimum esse illius,& similiter in operatione, sua est in termino ad quem mensurata, persecunduinstans, datur primum illius esse, propterea recessus a termino a quo,& accessus ad terminum ad quem, qui angeli motus, vocitatur, est, necessario in duo bus instantibus uti etiam supra tactum est. Recessus igitur termini a quo, id est ab ultimo esse illius termini, erit per positionem de praesenti, negarione de suturo, accessus vero,per negationem de praesenti
502쪽
xpositionem de praeterit, Et in casu Scoti, diceremus, quod Angelus nunc, seu in hoc primo instanti horam mensurante,est in isto loco, post iitud insans, in hoc ipso non erit, Et similiter nunc in hoc secundo inllanti, aliam horam mensurante, non est in priori loco,& ante hoc ipsum ibi erat, igitur est mutatus, ct iste motus, in duobus erit instantibus immediatis, tempus discretum constituentibus ob id falsum afferuit Scotus, inquiens,non posse instans, immediatum esse instanti . Possunt enim duo temporis discreti instantia,esie mi mediata,licet non duo temporis nostri continui.
Adprimοῦ Ad argumenta vero Gregorij. Et ad primum qui-
Gregor. dem dicitui, Maiorem esse tinam, quoniam ipsa so- argumen lum veritate gaudet, in his quae limul tota relicta, tum resso non habent ultimum esse, sed solium primum sui sis non esse, in illis autem quae ultimum sui esse habent, Ad seu falsissima est. Ad secundum dicitur condit lonalem asdum sumpti a veritate omnino esse alienam quoniam si
per impossibile, graue moueretur in vacuo, in tempore. non in instanti moueretur. Non enim tota ratio successionis motus,est spacij plenitudo, uti arbitrabantur antiqui, ut habetur ex Arist. in physicorum tex .co m. lxxj.& nonnullis alijs,eosdem sequentibus, sed ipsam et natura motus, de cuius ratione essentiali, formali, est continuitas ct successio, cui repugnat, in instanti esse, ab eodem mensurari, Repugnat quoque eidem in instanti fieri, quia in vacuo esset extensio spacij imaginarij, si extensio , igituris extremorum distantia, igitur si- tuum oppositio , quorum alterum , sursum esset deorsum alterum. Qua re graue iam ut sursumin deorsum esse nequiret . . Ad Angelum autem p plieando, dicitur, quod Angeli motus, non ideo est in tempore, quia aliqua adsit paci do flantia, vel mobilis refistentia , verum quia adest terminorum incontingentia, cum non c*ntingat, A gelum s
503쪽
gelum, in duobus simul esse locis, ut D. Thom. quo lib. ix quaestio. ix ad primum apertissimo docet Nee aliud in quaestione hac dice dum occurrit, quare haec dicta lassiciant.
504쪽
geli omnerui primo suae creationis instanti beatitudinem mereri potuerint laefacto ipsam promeruerint. Haec quaestio quoniam ad aures. D. Thomae perdisseilis est, in hacque haud parum inter se dissident Tho- missae, apropter ut ipsius clara habeatur notitia quantum humani ingeni,vires capere possunt, se
procedemus; Nam primo declarabimus terminos in quaestione positos Deinde conclusionem pone inmus,eamque ipsam ex D.Thomae doctrina et aram reddemus, tertio aliorum opiniones ex veritate de terminata explodemus. Postremo hae in re dissicultatem afferentia,di luemus. Quo ad primum annotandum est, quod Angelos posse beatitudinem mereri, vel de facto promeruisse,nil aliud sonat,quam eosipsos posse eliceres ctionem voluntariam secundum quam eisdem beatitudo debeatur, secundum iustitiam Talis autem ctio sie elicita, meriti nomen sortitur, meritum Vero debitum necessario in ludit, ita ut quotienscunque quis elicit habetque talem actionem, quae meritum a Theologis appellatur, illi iure merces praemiumque debeatur, quod si a praemiorum largitore non redderetur,iniustus,vel iniuste agere diceretur , modo tamen deesarando, Innititur nanque meritum non largitati, at iustitiae, ut operanti, scilicet, praemium aequale eius operi reddatur. Et tae omnia pulchre insinuauit Apostolus Rom. iiij dum dixit. Et qui operatur merces non imputatur secun
505쪽
dum gratiam, sed secundum debitum. Verum ant Iinererea
maduertendum est , quod quia inter creaturamin suram,e ereatorem Deum,ius simpliciter reperiri nequit, sed reatore. solum ex suppositione , seu pollicitatione, ut quo im si diniam omni taliter operanti pollicitus est Deus se iter rete
beatitudinem redditurum , ob id reddere tenetur, iri ne quam si non redderet,iniustitiam non quidem crea qu/tiatis turae , at sibi ipsi suaeque voluntati faceret, non red iis exsudidendo quod promisit. Huiusce rei exempum est ac posiιiο- commodatissimum Math. xx de patresamilias complures operarios in vineam suam mittente, illisque promittente se singulos denarios largiturum quos,iuxta pollicitationem suam sero reddidit Uerum de hoc alias vita comite.Nomine autem beati tudinis, non naturaliter beatitudinem quam proprijs viribus tum homines, tum Angeli, nancisci Deaeaiἰ- posJunt, in eontemplatione summi dei naturali, conciuilina sis sistentem intelligimus, at eam quq ex sola Dei gra pernaturatia haberi potest,audimus Hare enim beatitudo est si, non naqua intellectuales creaturae vere felices sunt,quaque turali est Deum haud per similitudines,at iacie ad faciem con somno . templantur, ipsoque perpetuo fruuntur. Erit igitur sensus tituli huiulce quaestionis: Num Angeli mnes ex gratia in qua condici sunt,ut expresse testatur Augustinus beatitudinem supernaturalem in prim suae creationis instanti promereri potuerint, lae sacto promeruerint, ipsis perleverantibus,vere redden
Quo ad secundum ponitur haee affirmativa con Conclusio eluso. Angeli omnes in primo suae creationis instanti ad aures . D. Thocnae, supernaturalem beatitudi- nem, S mereri potuerunt,in de facto ea unpsam pro πηlεs
Ad huiusce eonclusionis euidentiam sciendem gratia ἄηst,ipsam supponere Angelos omnes in gratia condi dito . s. 0 esse, quod aperte astruiti August. xij. de eiu tesotvr Dei, sie inquiens Bonam voluntatem quis fecit in D A et 'Angelis, Din--
506쪽
Angelis, nisi ille qui eos sua voluntate, id est eum amore casto, quo illi adhaerent, ereavit λβ mulis eis
condens naturam, largiens gratiam. Quod etiam D.Thomas. j.q. lxij. arr. iij. Et ij. sent. dist .mj art. Di. Et dist. v. q. lj. arta j. quo l. ix. art. viij. 3 ubique sustinet, D. Aug. semper innitens,quicquid dicant caeteri tenentes Angelos eosdem in puris naturalibus esse creatos . Et hac ratione inductus Doctor sanctus, ait, opinionem suam, D. August. esse probabiliorem, quoniam cernimus ea omnia quae in prima rerum conditione producta sunt, secundum qualdam rationes seminales iuxta D. Aug. sententiam superi ne sim ad literam, a Deo effecta fuisse,velut arbores, animalia,& carier huiuscemodi. Cumque gratia ipsa gratum faciens, ad beatitudinem supernatu talem comparetur, veluti ratio seminalis in natu ra ad naturalem effectum producendum ut scribi- tu Goann. iij. ubi gratia De semen appellatur, sane equitur quod sicut in prima rerum conditione corporalibus creaturis a Deo mox inditae sunt seminale crationes, ita, Ingelis, croaturis intellectualibus in primo suae creationis instanti, simul cumnaura producta, sit gratia vere seminalis beatitudiis ratio, quae solum natura posterior est Angeli subflantia. non autem tempore, seu duratione Μ do quod in geli in primo instam in gratia conditi, mereri potuerim ,hoc expresse. D. Thomas edocuit. i. q. lx ij. art. v. ad tertium. Vbi postquam astruxit, quod quidquae est in metito est a Deo, subdit. Et ideo in primo senstanti tuae ereationis , Angelus me-Anteli in reri potuit. Quod autem de facto me iuerit, In re primo suae ponsione ad quartum his verbis aperte dec arat, creation Deus non discrevit inter Angelos ante aversionem instaura quorundamin conuersionem aliorum, ut Aug. di- Arera, et t. xj.de Ciui. Dei. Et ideo omnes in gratia creati,intuerunt . priis,mstanti meruerunt. Quo certe nil clarius dl-
de factos poterat. Nec ullatenus Capreoli acceptanda en
507쪽
interpretatio, quam dat his D.Thomae verbis. In Capreoliquit enim. iiii .dili. ij.sent ad primum Sc O. aduersu 1 interpre quintam conclusionem, hoc D. Thomae dictum in tali , ad telligi posse, quod meruerunt non eliciendo actum reba. D. meritorium formatum gratia, sed quia in primo b data, instanti digni fuerunt beatitudine per gratiam quam nullateo' habebant,eo modo quo quilibet ingratia, carita es acce- te existens, dignus est vita aeterna,dato quod nullum pianda. meritum elicuerit,sicut patet de pueris nouiter baptietatis. Non est inquam acceptanda haec interpretatio, quoniam apertissime doctrinae. D. Thomae repugnat plerisque in locis . Nam ad aures eius constat, meritum non habitum virtutis, at actum ex eo proficiscentem dicere, ut habetur xxv. dissi iij sent. q. ij. art.j. quaeli iuncula j. ubi habet haec precise verba Meritum autem consistit in actu virtutum Ti.j par. q. lxij. art. iis ubi ait, actum non posse esse merito rium, nisi quatenus est ex libero arbitrio gratia informato. Hoc idem asserit art. v. inquiens, quod ita timpost num actum caritate informiatum, beatus suit. Et q. xiij art vj inquit,perinum actum meritorium ad beatitudinem ipsum peruenisse. Ad id quod de pueris ait nouiter baptizatis, quoniam ex sola gratia ex baptismate recepta , ab iue merito saluari pollunt, dicitur quod equidem si decedant, absque proprio merito saluantur, at non abique Christi merito, ut pulc trime docet Doctor sanctus, is ij. q. cxxiiij art. j inquiens, in pueris baptizatis per gratiam baptismaletra, meritum Climst operatur ad gloriam obtinendam. El. ij. dist. lnt .sent .art. ij quaeli iuncula iis . ad primum ait, quod ex merito Christi sol ct i Π,
pueri baptizati ad vitam aeretatam peltaeimunt. Et merito
cum amplius subdit Capreolu*, quod in primo in puer ba stanti fuit in Angelis meritum potentiale, v et habi hi istituale, vel virtuale, velanterpredatiuum,non aucen a salutem ale,&elicitum δε quod id. ad merendum sutriciat, consequishoe inficias imus. Quod rursus subinculcat impos fur.
508쪽
bile minime esse, ut Angeli in primo instanti habuerunt actum meritorium,qui est dilectio electiva non Dei, sed ipsorumme gratia insormata, lege diuina regulata, debitis circunstantiis vestita. Dicimus assumptum salsum esse,& contradictionem implicare Falsum quidem, Quia eum finis agendorum sit ratio eorum quae sunt ad finem, quandoquidem principium sit cuiuslibet operationis practicae, pro pterea impossibile est Angelos habere dilectionem electivam sutipsorum absque Dei dilectione, vi te principio eos mouente ad suam dilectionem,contradictionem vero implicare. Quia si praefata Angalorum d i lectio est diuina lege regulata, debitis cir cunstant ijs vestita, nequeat esse regulata, nisi dilectione diuina, ad quam suapte natura dilectio quaelibet ordinatur&li militer si talis dilectio est debitis
eircunstant ijs vestita,ut dicitur,cum prima omnium&potissima circunstantiarum sit circunstantia primi illimi finis qui est Deus, igitur non poterit talis dilectio absque peccato elici, nisi prius perspecto
fine,& in ordine ad ipsum,& eum ponatur,quod habuerint solum sutipsorum & non Dei dilectionem, igitur erit dilectio elicita ipsius Dei, CnoiPDei, Reproba quod coluradictionem ut dicebamus implicat. Pa-c aliud et quoque ex eitatis Diui Thomae dictis, falsum eia
Capreoli seri aliud Capreoli hctum, ubi supra, nempe quod
di Tum G Angeli mali nunquam meruerunt. Nec id illis ex verreus asse bis quae ex. D.Thoma.j.q. lxij art.vj. in solutione arvi ange guments, citat,elici potest,cum ait, quod omnes Antis mulos geli in primo instanti suae creationis habuerunt mo- ωώquam tum naturalem in bonum,& in secundo instanti bomem s. ni conuersi sunt ad Deum,&mali in eodem instanti aversi lant ab eo.Quoniam ad hune sensum intelligenda sunt lia e sua verba, ut scilicet, Angeli in primo suae creationis instanti,naturalem motum habuerint, naturalem inquam, ut naturale contra penitus
liberum in citaturis distinguitur. Nam taliter liberum
509쪽
rum in bonum , flecti potest in malum; Et intendit, ipsos Angelos, habuisse naturalem motum, quia solum ad bonum, non item ad malum . Est enim motus hic naturalis, quo ad actus specificationem, quam ab obiecto trahit, quia nequibat in malum tendere . Non tamen ob id, quia sic naturalis suit, Anael.
terminatus est solum ad naturale bonu tanquam ob macta tectium, quoniam tam respectu boni supernaturalis, uerunt quam naturalis, ita determinatus fuit, ut in primo in naturale stanti nequiret ad malum aliquod conuerti. Quem motum, radmodum enim natura ad unum semper impellit, primosuκ nempe ad bonum, ita gratia lina: ura Angeli re per creationista, ipsius voluntatem insupernaturale bonum impu instant , lit, ut ab illo declinare nequiverit,& propterea in ad bonis primo insta mi malum eligere, aut amplicti non a naturale luit. Cum hoc tamen, Angeli voluntas,in primo in supe stanti libera extitit, tum quoad exercitium actus naturale, respectu boni naturalis, tum quo ad quodcunque a quia pec-liud bonum,nagurale bonum perficiens,veluti est su eare non pernaturale bonum. Tetendit quippe Angelus in potuerut
suo instanti primo non in supernaturale bonum simpliciterin absolute ita ut in ipsum tendere posmet,
in malum,at solum in illudit naturali bono conforme, quod est tendere semper in bonum, non autem in malum, quod est praeter naturam . Neque inconuenit ut nonnulli arbitrantur, c quorum numero est
Capreolus ubi supra, Bartholomaeus Pisanus ip Refellitur sius Capreoli sectator, in quaestione de primis An Capreoli,
gelorum operibus, Angelorum intellectum S ap ae Baribo praehensionem pariterin appetitum simul, in natura Omai Pι-le bonum ferri&supernaturato, quatenus superna soni ν turale emnaturali bono tonsorme eiusque perse Elim,quoctio, eo, scilicet modo quo finis postremus est ante arbitram-rioris finis in illum ordinati, persectio. In convcni tur, Aria autem quod appraehendatur ab intellectu Angelico lorum inpariteri ab eius voluntate appetatur bonum natu tellectum
tale supernaturale absolute, quoniam tunc poset, appeu
510쪽
sum an ex libertate voluntatis ipsius, in primo instantibo posse s num appetere supernaturale, malum eius opposimul ferra tum , quod neutiquam dicendum eli; Quod autem
in natura Angelicus intellectus nequeat per diuerta lumina. leaesuper quorum alterum est naturale,alterum supernatura-nMurale 'e, simul in unum, vel in diuersa ferri obiecta scin bonum qui prae suus Doctor Pisanus, id a veritate recedie, quia cum talia lumina sint ad inuicem sub ord mala, Munum, alterius sit perfectivum , ut patet de eme ilia Angeli, qua seipsum Deum naturaliter agnoscit,4 de gratia qua ipsum met Deum e supernatu T is An alis beatitudinis obiectum, inspectat. Nam simul welus in utroque uti potest in primo suae creationis initan . primosa ti, secus de speciebus eiusdem ordinis,quales sunt spe creationis cies Angelorum congenitae dicendum est. Aduer- instanti . tendum tamen gratiam non aliter posse speciei radiιοb' tu tionem habere, nisi speciei sub qua aliquid videtur mini bii cum ipsa non sit proprie loquendo, alicuius similitumi natu do repraesentativa. Confirmatur quoque praedicta rati, vide conclusio eiusdem DThomae auctoritate iit par- licet, . te'. q. xxxiiij art iij ad primum ubi responsionem superna concludendo ait. Et ideo liberum arbitrium creaturali. tura , initimo instanti creationis, potest moueri ad
bonum,merendo, non autem ad malum, peccando,
si tamen natura sit integra. Quid quaeso hae in reelarius dici poterat λ Nonne christus in primo sua conceptionis instanti meruit ad sane nemo est, qui inficietur. Et si his adiunxerimus meritum esse non poli nisi in actu libero. optime sequetur& Christum dominum,in Angelos omnes, in primo tum conceptionis, tum creationis, instanti, liberum arbitrium habuisse, haud tamen ad bonum Imalum indisterens, verum ex naturei ordine, ad bo num untaxat determinatum.
Stati re Ex his autem dictis uti verissimis exploditur Sco 'es,quit' ti opinio tenentis. v. dist. ij. q. ij. Angelos in primo mo-t instanti non potu uta mereri,quoniami inquit AEn-