장음표시 사용
541쪽
primo,&per se esie, iecundum se totas,& secundum omne id quod ad totam suam substantiam attinet, producuntur. Corpora quoque coelestia elementa, Somnia elementata ui primo, terse,esse acquirunt, producuntur iecundum materiam, iecundum formam, cum vero non fiunt primo, per se, solum fiunt secundum formam, non item secundum materiam . Et hinc euenit ut cuin aliquid fit primo,& per se, seu hoc modo esse acquirit, fiat simpliciter adaequate , seu secundum totum, cum autem non fit primo, per se, fiat inadaequate, tolum secun-Creareo dum partem p ,ὸ soli. β p pQΠς0dum est tertio, quod creare, Mereari susti l .is 'munxur quandoque proprie, quandoque communi lib. e. yer, primo modo creare, Mereari,est solummodo ...civi suo, stentium quibus duntaxat competit esse, secandi opsi., do vero modo subsistentibus δε non subsistentibus rono sub Qm peiere potest. si diibus sic suppositis, Ponuntur duae conclusiones eomp.ιὸ quarum altera est negativa aduersus Avicennam, j. ριιὸΠ A g ῆς ζm,S Duran. ij sent.dis .i. q. iiij. est. Nulla e Nulla creatura, vel principaliter, vel instrumenta aiu=is, . liter po est entia subsistentia creare, nee eidem talis principis creandi potentia communicari.
iiii A., i haec conclusio facillime probari potest ex ip- isse um 8 su D 'Om verissima doctrina, hae quidem
taliter, en rationus x carieras omnes quas de potentia Dei, &.
ita subse in Co intra Gent adducit, obmittamus . In omni Π.isi iam quippe agen xe aliquid ex nihilo, requirit necessario i .a ex eitur infinita potentia, sed in ereatura siue proici ducta,sive producibili, non est nee esse potest infinita
potentia, ergo creatura nequit aliquid proprie creare Minor ex eo liquet, quoniam creatura quaelibet sieut habet naturam participatam, limitatam,& finitam . ad tale genus, talemque speciem , ita habet virlucem ex ipsa natura proficiscentem limitatam,&hnitam, ne ipsa virtus, utpote effectus excedat, suum princi
542쪽
ptinet pium xcausam maior vero probatur. Quia In quoli- in quolibet agente,aliquid, tanto maior in ipso re bet Metequitatur virtus,&potentia quanto magis potentia aliquid passiua remouetur ab actu, cum quanto potentia ma tanto magis deficit Melongatur ab actu, tanto magis agentis io in ip- virtus excrescat,in augeatur , ponatur modo quod se requ ripotentia ipsa passu minuatur, decrescat, Melon tu poteragetur ab actu usque ad non gradum, constat pnulla ala,quatqerit dicenda potentia, quoniam decrescet usque ad non ens in ita virtus in agente excrescet supra om tentia pasnem gradum,&ie in infinitum, cita agens aliquid sua, elon- ex nihilo infinitam habebit potentiam Sicut enim gatur ab
se habet non ens, ad ens,quae sunt duo extrema, ita se actu.
habent potentia, quae potest supra non ens, ad eam Sicut sequar potest solum in ens, at inter non ensin ens, nul habet non laesi proportio ut etiam admittit Scotus, quia nul ens adlius potenti et ad aliquam potentiam , nulla est pro ens, itas portio ergo inter ipsas potentias, quae possunt, alte habent pora quidem supra non ens , altera superens nulla etia, quaerit proportio, ergo altera infinita erit, Saltera fini rum nata,claret ultima consequentia, quoniam si ambe es potens
sent finit tunc aliqua reperiretur proportio. Funda pra non tu gitur hie pro ccssus non praecis super distantia ens, ad ea non entis adens, sed superire proportione interhq quae οἰώ
inuenta. Quae improportio ex dicti Arist. iiij. Phys potensu-tex .co m. lxxij pulcherrime elici potast, ubi habet, pra ens. loquens de motus velocitate facta in pacto vacuo, spacio pleno Inquit enim ibi velocitatis lactein vacuo ad velocitatem factam in pleno , nullam esse proportionem, uod si asseratur aliquam esse proportionem tunc sequetur Cp motus factus peril
num,erit eque velox sicuti motus factus per vacuu,
quod est impossit bile. Quod clarescet, si ponamus velocitatem factam in vacuo in duplo fore maiore veloeitate facta in pleno in sumatur medium spa-cium subtilius priore spacio dato tunc motus iste factus per tale medium in duplo subtilius, erit in cu-
543쪽
plo velocior sic aequabit velocitatem in vacuo factam, quod tamen impossibile ab omnibus nedum ab Aristotele asseritur. Itidem est de potenti js talium otuum velocitatem agentibus.Quace elucet prefata conclutio.
Altera conclusio decunda est. Canesus Potentia creandi respectu non subsistentium, puis scώda qua respectu gratiae gratum facientis, vel aliarum for- firmativa marum supernaturalium,quae non subsistunt, potest
creature communieari, non quidem ut creatura Ipsa auctoritatiue creet, at ministerialiter seu instrumentaliter effective tamen. Quod Et in hae quidem conclusione maxima est docto-ctores, ops rum disceptatio. Nam Capreolus dist. ij. q.iij.innione con lit j iiii sent innixus. D. II. dictis in prima par-νraria o te &il. Contra Gent ac de potentia Dei, articu sis, : clusioni AE capitulis supra citatis, Magister Franciscus Fer-pulae,su rariensis iii l. Contra Gent. cap lvij. dictis eiusdem sinere cui Tn inhaerens in Capre sententiae,tenent nullo
mentis uo creaturam etiam instiumentaliter concurrere posse ad gratie creat sonem, ita ut eam ipsam attingat, propterea inquiunt sacramenta noue legis q-bus videtur attribus gratiae collati, doctoribus recte sentientibus , non nil l plam causare, troducere dispositive, producendo caracterem uti baptisma, Confirmatio Tacer ordo, vel ornatum, v II ca ter sacramenta, non autem ut ipsam attingant,quia cum a solo deo creetur inquiunt, non valet crea tura ad huiuscemodi creat IOnem,etiam instrumentaliter, concurrere, ob id intrepide affirmat nullum sacramentum noue legis ipsam gratiam posse attin-HOriss gere siue causare. Hane eandem opinionem susti radicto net Petrus de Palude. v.dist. iiij. Quas opiniones salm doct. ua semper tantorum virorum reuerentia uti salsas inris, aper sta refellemus, at nune ex cocessis ab ipsis, erroneas dit Umo esse,commonstremus Admittunt sane hij omnes,mm, vi tria praefata sacramenta earacterem conferte , cara
544쪽
cier vero, inquit. S. Th. iij. q. xiiij art. . cum sit n. .sseisiorum effectus,& virtus instrumentalis a principa avrobaubi pro mans agente quod est deus, sitque mera spiri Gis en
vialis Mima, solum per crearionem producibilis, seo,,το- quemadmodum ipsa gratia, percunctor,quonam e a. D. modo a sacramentis praedictis instrumentaliter pro Th. , ,educi possit,& non ipsa gratia ,si dicatur quemadmo ritate reiadum Magister Franciscus ait, quod iccirco gratia a edentem. sacramentis attingi nequit,quoniam est solis a pri Maximi cipalis a principali agente principaliter intenta,non prane ei autem caracter, quoniam intenditur solum ut dispo Up. .. sitio ad gratiam, S in conueniens minini esse foris mam principalem non posse nisi ab agente principali produci, utpote formam omnino supernaturalem, non autem caracterem,qui ut dispositio. productio , tel instrum aliter ab agente crearo, Dicitur quod fissita
ista responsio nulla est, quoniam cum eam caracter impu-na quam gratia nequeat educi de potentia materia Vel . Aonsubiecti, sed ex nihilo creetur eo tamen modo quo G formis aecidentalibus creari competit, iropterea
ut inquit Sco. ν trunque sit terminus creationis , sumendo tamen creationem communiter dictam, si
gratia solu ereatur,& caracter similiter, quia utriuiaque est eadem ratio . Nam earacter uti diximus ex nihilo producitur ab ipso deo promanat. Nee valet praefati doctoris subiuncta responsio, nempe, Plicet caracter iit forma ex nihil O producta, quia tamen est ab agente naturali virtute principalis agentis producibilis .iecirco non dicitur esse creationis terminus. Non valet inquam quoniam ad hoe ut quippiam creetur, sussieitit e nihilo producat S ad
hoe ut creationis terminus esse valeat, struit id ipsum non posse per agens naturale, de potentia mariteriae, vel subiecti, eduet, Quod autem ad hoc ut aliquid sit creationis terminus requiratur etiam, quhd non possit ab agente fieri neque virtute propria, ne ' que aliena,hoc est voluntarie dictum, nec ulla ratio
545쪽
ne probatum, huius oppolitum infra docebitur . Probanda est igitur supradicta conclusio, nempe,
cpcreatura effective, instrumentaliter tamen possit gratiam attingere, die instrumentaliter ad ipsius
grati et creationem posse concurrere,& hinc euenire, ut creandi potentia sit creaturae communicabilis,
r=obatur de possibili lae facto. Et de possibili quidem, Pto- pr aia latur auctoritate Magistri sent. iiij.dist. v. ibidem exeonilinio presse afferentis hoc esse possibile,quam opinionem,
multiplν - tutatur. S.Th. eodem loco. q. j.art. iij quaestiuncue aucto la. iij.ad quartum. Vbi habet quod si quis velit ma filate gistrum sustinere dicendum est, quod quia creare, stCfeise, aliquid erficere ex nullo praeexiitente, tali autem moquod es do producere,duobus modis contingit, primo mo- . nullo do ut aliquid ex nullo pretexistente, fieri dicatur quap Nexis doneque ex parte agentis, neque ex parte facti aliis aliquid quid supponitur, vis agens aliquod agat, non inefficere . virtute superioris agentis, sed ex virtute propria dubP mo neque agat aliqua ex praeexistenti materia vel subiedis eo in ' cto,& haec actio quae vere creatio dicitur, nulli erea- ωit turae communicari potest , quoniam infinitam exigit potentiam quae in creatura reperiri minime potest . Secundo modo ut dicamus agens aliquod producere quippiam, nullo praesopposito solum ex parte facti, Stune est quando agit quidem in virtute alicuius superioris agentis, sed non ex aliqua prae-exjllente materia,& actio isto modo,quae di creatio dieitur,creaturae est communicabilis, dicitur ministerialiter creare. Et haec magistri positio amplius
Probatur ex clarissimis . S.Tho m. dictis corioboratur H a. ex claris et nanque D.Thom. ubi supra art. lij. quaestiuncu-smis. D. laij.&.iij. pari. q. lxiiij. art. iiij. Quod Christus po- T dictis testatem excellentiae quam habui in sacris, mini-
potetia stris suis communicare potuit, eisdem tantam con-erea dire ferendo gratiamin gratiae plenitudinem , ut eorum spectu no meritum operaretur ad sacramentorum est ectus,
subsesten utque ad nominum ipsorum inuocationem sancti-ι iis me es lica
546쪽
ficarentur sacra meta,& ut ipsi, sacramenta instituere grat a possent, demum quod potius est, ut sine sacramen gratu f toruma tu, valerent solo imperio, sacramentorum ciens esse
Potest enirn subdit, instrumentum coniunctum , communi quanto fuerit sortius, tanto magis virtutem suam , cabilem instrumento separato tribuere, sicut manus, baculo. Quid quaeso Marius dici potesto Propterea his ex vel bis inquit Reuerendissimus Caietanus habetur, potestatem conserendi gratiam , homini se communicabilem. Si nanque Christi ministri, grat amipsam conferendi, potestatem excellentia haberemo tuerunt, tametsi decens id minime fuerit, ut conferetur, nonne instrumentaliter ad ipsius gratiae creationem concurrere valuerunt Ialuerunt sane, propterea pulcherrime dicitur quod potentia creandi respectu gratiar, creatura communicari potuit; Quod autem de facto hane potestatem creaturae contulerit, nempe ut ad gratiae productionem quae solum per creationem fit, essicacissime probatur. Habet quippe D Thom.j. ij. q. cxij art.j ubi quaerit an solus deus sit gratia causa, in responsione ad primum, quod humanita Christi uti quoddam diuinitatis organum iuxta Damasceni sententiam, gratiam causat, non quidem virtute propria a virtute diuinitatis adiunctae, Et in responsione ad secundum ait, quislsicut in persona Christi humanitas causa nostram salutem per gratiam, virtute diuina principaliter operante, ita etiam in sacramentis, nouae legis qua derivantur a Christo causatur gratia, instrumentaliter quidem per ipsa sacramenta, sed principaliter per virtutem Spiritu sancti in sacramentis ope Ex praArantis, iuxta illud Ioan iij. Nisi quis renatus suerit M. D. iex aqua S Spiritu sancto non potest intios re in re b. auctognum dei. Hinc apertissime colligitur di Christi hu ritatiib ima nitatem in ipsa secramenta noua legis et Tective apertus di instrumentali rei ad gratia producetiorum S causa me babe
547쪽
C in litate coneurrere. Nee Capreoli interpretatio ho-
humanita na est,inquientis, sacramenta quidem conferre gra-tem,ersa iam sacramentalem , at non gratiam gratum faciencrii menta tem , quoniam cum gratia si cramentalis sit gratie
sectine gratum faeientis effectus, si haec a saeramentis causa ostrume tur effective, gratia gratum faciens,& si haec nem taliteria pe gratia gratificans ab ipsis sacramentis non ausa menara tur, nee sacramentalis. Amplius quod sacramentariam pro ipsa gratiam causent, assi rima expressime idem . D. d, tere, Da .iij. q. lxilari. j iii xiiij. Nam inquitari. j quod fam, at sacramenta noue legis gratiam causant, quia adhi- tingere . bentur ex diuina ord matione, hominibus,ad gratia in eis causandum. Nee oportet recurrere ad causalitatem dispositivam , quoniam tenet ipse. D. Th. lgratis gratum faciens est principalis sacrs mento Satrame rum effectus, caracter secundarius sicuti patet ubita noue te supra . Rursus tenetrari iij quod sacramenta nouaegis ara legis, gratiam continent, est in ipsis,non sicuti intiam con causa univoca,neque sicuti sorma habens esse permatinent, se nens sed secundum quandam instrumentalem virtucizdum e tem quae est fluens, incompleta in esse naturae. Ethfluens, in responsione ad tertium ait, quod gratia est in sa
maneo cramento secundum esse fluens S in completum , plerum propterea conuenienter dici sacramentum gratiam continere. Demum art. iiij. docet sacramentis inesse virtutem quandam spiritualem gratiae causatiuam, quae quidem virtus in principali agente habet
esse permanens, completum in natura, in strumentis autem ut in sacramentis habet esse transiens In torpo ex uno in aliud, incompletum, aitque in respon-ν pote sione ad primum nihil prohiberi, in corpore virtute se uti esse spiritualem nitrumentaliter, inquantum sciliqua vir cet corpus potest ad aliqua substantia spirituali mo rassiri ueri. ad aliquem spiritualem essectum inducendum, rualsue, in quemadmodum in ipsa voce sensibili, ent quaedam Firumera vis spiritualis, ad excitandum hominis intellectum talis pro inquatruum a conceptione mentis procedit.Et si nul
548쪽
. I alta adesset ratio Mauctoritas. D.Tho m. non . tu abalἰ praestantia&nobilitas fac ramentorum nouae t ς' qua subal super satramenta veteris legis id excpstulat ulla rati 'i
enim veteris legis gratiam significant S illius dun fili,ali ad taxat sunt signa, noue legis vero di signa sum iam uti hombilis gratiae&eiusdem causa existunt. Huic opinio fisectumni tanquam verillime inhaeret Reuerendissi nura a bifiitiadinalis iij. part ubi supra tenens sacramenta haec a P fem indu ue legis gratiam attingere pariter causare instiue cetidhm
mentaliter tamen, ut saepius dictum est. Adest&ec Reuered. clesiet auctoritas sicut patet in cocilio florentino tu Caietari' Eugenio. iiii. ubi habetur discrimen inter sacram in praefatata veteris noue legis in hoc, quia illa non usa conclis io bant gratiam, ista vero continent gratiam Mean uiareidet causant. Itidem habeεur in Concilio Tridem in sι Robora fibne. vij. ear vj. vii. Et ex his refellitur opinio S iurωρνὰ thi De naturi gratia. lib. ij. cap. ix. tenen is, Clita dicta conflum&Christi humanitatem non esse gratiae cau elusio, eω sam. sed infusionis eius, ut homo sit gratus Consta Concilii nanque opinione hanc neutiquam sacra meta noua Florenti. legis dignificare, quoniam solum ata ingerent gra ni cir Tritiam dispositive siue unionem gratiae cum limrine dentini quod superius improbatum est. Verum Reueren asctorita dissimus Caietanus tenet qaidem sacramenta, pia tibvi.
gratiam attingere, sed ipsam non proprie creari, si R fellitur
cui cum desinit esse non annihil tur Circa hoc d- Dominios
ctum aduertedrun est, ipsum veritatem quid eui habe solo, viau quoad hoc quod gratja ipsa non pio prie creetur, ni o quia cum proprie creari ei solum competat, cui pro Reproba prie competit esse, hoc solum subsilientibus conue tur Caietaniat, ob id, cum gratia minime subliliat cum sit sor hani di accidentalis, non sibi proprie creari conuenit, a rium, ne 3 si intelligeretur tale dictum quod non crearetur ex te , tiὸd nihilo in proprio subiecto falsum omnino esset gratia nocum gratia, inesse, ex nihilo deducatur. Cum vero an nihileia
inquit quod non annitii latur eum esse desinit aduer tu cum satur h*c. D. Th. xxvj.dist. ij. sent.art. ij ad quintum defuit sub se.
549쪽
ibi habet, quod cum gratia corrumpi ur , simul etiam in nihilum redit, quod intelligitur non quidem quod an nihil et per actionem aliquam, at solum per subtractionem sui influxus quo gratia ipsaeon seruabatur. Et ex hoe facile interpretari potest dictum. D. Thom. j.q.ciiij. art. iiij ubi videtur tenerem deum nunquam aliquid in nihilum redigere, hocin quam intelligendum est,quantum sit ex se, ex propria natura, ex propria bonitate, ex intentione, per actionem aliquam,at per accidens, seu per aliud, nempe per hominis peccatum, ter subtra ctionem sui influxus non inconuenit deum a
liquid in nihilum redigere sicuti gratiam, nempe cum homo ipsam habens, inlaetate labitur crimen . Et haec de quaestione hae dicta sussiciant, saluo semper meliori iu
550쪽
Quaestio . De necessitate sacra menti baptisinatis, An scilicet sine ipso quispiam saluari valeat.
UAERI Tu R. Num uis. piam sine baptismatis sacramento, saluari valeat seu aeternam consequi vitam . In quaestione hae non modiis cam patiente ditauitatem, hic seruandus est ordo ; Ut primo lucidemus termies
nos in ipsa quaestione positos , secundo conclusionem ponemus negativam quam multipliciter perbe ueque probabimus, Tertio Reuerendissimi Caietani opinionem conclusio' ni nostrae aduersam, adducemus, ea naque ipsam improbabimus . Poltremo eius rationibus utpote salis sitate laborantibus, perpulchre respondebimus Quo ad primum sciendum est secundum sacros doctores Thiolqgos, ii arcipue M. Thorn. iij. q. lxvj.arr.xj. iiij. dist.iiii. q.ii l. art. iij, quo l. vj art. in . tria esse baptismata . Primum est aquae, siue mi minis. Secundum est sanguinis aeratum minis
seu Spiri iussanctu Baptisma, ramum iccirco aquae dicitur, quia eius propria materia est naturalis aqua, a qua tale, denomina: ur,is perquam ea trinsecus abluimur,atqui per hane exteriorem ablisionem , interior ablutio quae per gratiam sic perpulchre designatur Forma vero eiusdem est, Ego te baptigo. in nomine Patris Tillio SpiruIistincti . omen Habetque baptisma hoc efficacianis a Christi passione, cui per ipsum i quisque configinatur . At quo. niam praeter aquae baptisma, potest quis consequi sacramenti est ectum, nempe Spiritu siancti gratiam