장음표시 사용
591쪽
D. Ambra, o Christi Hie quo facta sunt omnia . Iussit dosius, Chri minus Iacta sunt coelum, terra, mare Vides Πν domi ergo quomodo operatorius sit sermo Christi Sim nostr , ergo tanta vis est in sermone Chrilli domini nostri,
verba pul ut inciperet esse quod non erat, quanto magis ope-eberrime ratorius eli,ut sint quae erant, in aliud commuten-ὰeclarat tur Et sie quod erat panis ant consecrationem,
iam eormis Chtalis est post consecrationem, quia sermo Christi creaturam mutat, se ex pane fit corpus Chri iii,& vinum cum aqua in calice mixtum tirianguis consecratione verbi glestis . Et infra subdit . Inde verba sunt Christi. Accipite&bibite ex hoe omnes. Hic est sanguis meus. Vide singula.
Qio pridie quam pateretur accipit inquit in sanctis man bus panem, antequam consecraretur, panis est, ubi autem verba Christi accesserunt, corpus Christi est. Deinde audi dicentem, accipite&edite ex hoe omnes. Hoc est enim corpus meum, lan
te verba Christi,calix est vini laque plenus, ubi verba Christi operata fuerunt, ibi sanguis efficitur, qui plebem redemit, ergo vide quam potens est sermo
Christi, uniuersa conuertere. Et recitantur haec verba De Coniser.dist. ij. c. Panis est.
An notandum quoque est iuxta doctrinam . D. Thom .iij. q. lxxviis art. v. in cor .quod istud pronomen hoe, cum sit demonstrativum significat substantiam in communi,sine qualitate, id est sine serma determinata. Et in responsio ad primum inquit, haec dictio hoe,demonstrat substantiam, sed absque determinatione proprie naturae,Rursus ad secundum argumentum ait Hoc pronomen hoc , non demon
urat ipsa accidentia sed substantiam sub aecidentibus contentam,quae primo fuit panis, postea eorpus Christi, Quod licet non informetui, his accidentibus, tamen lub eis eontinetur. Hi ne non possum nun admodum admirari de Ambrosio Catharino Polit, qui ait in annotationibus in commentaria Caietani,
592쪽
Caietani, se nunquam potuisse intelligere id quod Ansb .s
ait ipse Caietanus circa illa verba. Hoc est corpus Caibari meum, cum tamen sua expositio, ac interpretatio, nuι, fatest eadem cum D. Th. interpretatione iam dicta. In iis en αquit enim Caietanus. Demonstratur autem perfr qua intelnomen hoe,non panis, nee corpus Christi, sed lub- ὸk s. id stantia, sine qualitate, id est non demonstrando certe quod ait specie naturam, cum pronominis ossicium sit de Cai/thu' monstrare substantiam, sine qualitate. Et subdit . circa eaeia Est itaque proprijssimus sensus, ct verissimus, hoc positione id est' e substantia demonstrado id quod habebat, duris veri manibus. Haec ille. conformiter interpreta borsic itioni. D. Thom. ut patet. Et cum Catharinus ipse piri Moepercunctatur an hare indiuidua subitantia demon .a .rpus
stret panem, vel corpus Christi, aut aliquid aliud ,ia Σύ Ta
patet ex dictis responsio, quod demonstrat non qui fam----dem panem , nec corpus Christi, quoniam utraque νὴ siti. e. enunciatio falsa esset, at demonstrat subflantiam, D. Th.., absque determinatione alicuius proprie, di specifice Iisionasta naturae,ra tantundem est dicere, ae si diceretur, hoc, ita Ca- id est contentum sub his aecidentibus, quae oculis, ibasin radentur, est eorpus meum . Postremo cum subditur, ρἴdhiur. est,accipitur hoc verbum substantivum, in suo pro . ..di.eprio signis eato,quia non dicit, apparet, aut signifi- .flbam eat, sed vere est,non corpus panis, atqui corpus exi r proprio Falsum etenim est dicere, hie panis est corpus meus aeci ia-
falsum quoque esset,dicere, hoe, scilicet corpus meu ius Lissexcorpus meum,quandoquidem id effetentiae repu .at.: .gnet, quam in dubio procul his verbis adesse fate claratur. mur . Nam in ultimo instanti prolationis horum 'verboru ex ore Chrisii, scilicet, hoc est corpus meu facta fuit, vera mutatio vera conuersio, veraque trasubstantiatio panis, quem in suis sanctis manibus, tenebat, in verissimum corpus suum, quoniam vitimum instans prolationis praedictorum verborum, in primum instans in quo, est in sacramento,corpus Christi, in toto autem tempore praecedenti suit ibi
593쪽
subflantia panis. Non eritin tunc fuit dare ultimum instans in quo silit panis substantia , a primum instans in quo fuit eorpus plius Chri lii Itidem omnino euenit cum sacerdotes heic eadem verba profer ut, quoniam in persona ipsius Christi domini nostri, haec ipsa proferunt 'Et haec pulcherrime docet. D. in h. iij. q. lxxv art. v lj ad primum Calmis Ex his modo dictis pariterque dicendi mihi videa erita tu saluo semper saniori iudicio Reuer.Caietanum, Dreeedit m nonnullis assertis suis .is l. q. supra citata, art.1. ab ipiis sequε. 4 veritate recederes. In qu it enim . Sciendum esse ex ibis di auctoritate sacrae scripturae, de existentia corporis asisti . Christi in sacramento Eucharistiae, nil aliud expres, Deile se haberi, nisi verbum Saluatoris, dicentis. Hoc esto detur corpus meum. Quae quidem verba possunt Me- taphoricae exponi,&proprie, elaphoricae quidem ut ab haereticis interpretantur exponuntur, proprie, ut ab ecclesia exponuntur, intelliguntur. Et subdit dico autem ab ecclesia, quoniam non apparet ex euangelio coactivum aliquod ad intelligendum haec verba proprie. Ex subiunctis siquidem verbis a Luca quod pro vobis tradetur, in remissione peccatorum non potest concludi verba haec esse proprie intelligenda. Et in hoc Durandi positionem notat, ac repraehendit, qui, ut patet ex dili.x. iiij. q. j. vult ex
Iraefatis verbis sequentibus, haberi, hare Christi vera, esse proprie intelligenda, ut ibidem videre licet , Et hoc quidem asserit ex D Augustini regula,in lib. lxxxiij. qu stionum, ubi ait, Circunstantia scripture , scripturam exponit, an dicta in ea, accipi debeant,p-prie an figurative. Quod autem ex talibus verbis ab ipso Litea subiunctis, non cogatur quis ad intelligendum haee verba proprie, probat, quia inquit lyricr,
non refert coniunctionem praedicati eum subiecto, sed tantum refert praedicatum, scilicet corpus meum; Cum cuius relationis veritate, stat praeiacentem so
594쪽
hoe dicto . I et ra autem erat Christus. j. Cor. X. Si enim adiunxisset Apostolus , qui crucifixus est, resurrexit, Mascendit ad coelos, nihilominus praesacens illa propositio, Petra autem erat Christus non Iroprie, sed Metaphorace intelligenda esset. Simi- iter in proposito sub inculcat Caietanus Verba domini hoc est corpus meum quod pro vobis tradetur, non arctatur propositio, ad sensum proprium, sed esset etiam vera, si in solo Metaphorico sensu esset prolata. Et propterea dixi, ex verbis domini proprie intellect4 ab ec lesia, excludi errorem, di-eentium corpus Christi, Metaphorice seu significati uetantum esse in Elicharistia Mare ille. Doctrina hare Caietani veritatem haberet, si Chri gai Caiessi verba praefata ambiguasorent in quo sensu sci rati, diis licet,essent intelligenda, quoniam ad ecilesiam duoesis reprotaxat spectat determinare,qirae sit propria Verborum bantur, et sacrae scripturae significantia, quis eorundem ger . eiusde manus ae verus sensus. sit,si autem, sacrae scripturae, sententia verba, sint clara, non dubia, nee ullam quoquo modo praeseserentia Metaphoram, ut praelata Christi verba, non indigent ecclesia declarationeis eiusdem intelligentia, quin imo et lesia ipsa ex elaris
scripturae verbis, suam ieram trahit intelligentiam laeterminationem , ut nuncnunc ex ipso med
Caietano probabimus. Hic enim posteaquam pulcherrime deelarauit haee Christi verba. Hoc est eo pus meum. Matth. x xvj.& in postremis dixit, verum est quod haec substantia, non hoe accidens est corpus meum, verum est, quod fit, quod haec substantia est eorpus meum', hoc est enim quod fit per hunc sermonem, haec praeci se,uerba subdit. Vnde apparet non esse ab ecclesia ad inuenta transubstatiationem panis in corpus Christi, sed ecclesia, a veritate, per haec domini verba proprie significata, cogitur
ad confitendum efficientiam . Non enim aliter veistificatur nunc&non prius, hoc est corpus meum,
595쪽
nisi quia nune ion prius factum est, vilio sit corpus meum Ex utroque autem, scilicet veritate significatain effecta, cogitur ad confitendum transubstantiationem panis, in corpus Chri lii, neque enim ali ter fieri potuit quod haec substantia, sit corpus Christi, quam per transubstantiationem . Nam si tran- substantiatio non interuenit, non verificatur quod hoe demonstratum, quando Christus profert pronomen, hoe, id est illam et substantia, quaa prono me demonstrat in sui prolatione, sit corpus Christi, sed illa substantia quae tune demonstratur, qualis est tunc, remanet in fine consecratio rus , non est corpus Christi, sed est panis,si anni hi latur, nec est panis, nee corpus Christi, sed est nihil. Omnes ita. que haereses, excludunt hae verba, hoc est corpus meum, secundum proprietatem sermonis intellecta. At si verbis proprijs, si proprietate sermonis , non habet vetitas fidei, ruit tota fides trinitatis, ruit, niuersa certitudo scripturae. Haee ille Nonne ex his suis verbis conuincitur ex Euangelio, coactivum
prorsus aliquod eta, ad intelligendum hae verba proprie Utique. Et si adest, nonne sibijpsicoruradiscit, uestruit quod in tertia parte ast turita Hare autem cum vera sint,in omnino tenenda falsum est quod asseruit ubi supra iij par Satius igit fuisset Mila saluatoris verba,ita ibi,sicuti hoc in loco super
Matthaeum interpretatus fuisset, quoniam haec est verissima interpretatio At ne quispiam dicere audeat, ea quae dixit tertia parte vera esse, hare autem falsa,audiamus, quid ipsemet clarissime dieat, in o. pustulis suis Tomo. iij.cap .vij. in instructione nuncire ire errores libelli de cena domini Sie enim ibi inquit. Queratur ab istis,quibus verbis,debuisset uti Apostolus,ad signis eandu veru Christi corpus, si hec non lassiciunt, quibus verbis Christus uti debuit, nilla non suffciunt. Hoc est corpus meum Conisiunde demum istos, quaerendo ab eis, si haee Christi
596쪽
sti lauti verba, non sat sunt, ad docendum verum .rbaca Christi corpus esse in sacramento Eucharissiae, dici ioiani, te quaeso vos,quibus verbis, Utendum erat,vi expri tofusi ex- meretur verum Christi corpus esse in hoc sacramen sim hilato Si haec Christi verba hoc est corpus ni eou improprie imo proprijssime significantia substantiam .p. q.ju-
demonstratam sub accidentibus panis, esse corpu tra cita- Christi non sufficiunt,si locutio secundum proprie ia. ratem sermonis, non sussicit, nullus sermo sufficet. Si Metaphoricus fuisset sermo, varius esset sensus, si cireum locutione usus suisset,minor inueniretur certitudo, minor inueniretur veritatis explicatio Lomnis enim sensus alius a proprio,minor est proprie. Dicite quaeso quibus verbis Apostolus Paulus manducationem sacramentalem veri Christi corporis, debebat explicare, si dicendo, qui manducat& bibit indigne, iudicium sibi manducat libit, non diludieans corpus domini, explicando reus erit corporis Tanguinis domini, non explicauic Haec enim tam clare significant, ut larius explicari nequξat, reus inquit erit corporiso sanguinis, non signi corporis&sanguinis. Hae ipse Caietanus. Quibus ex verbis clari minae constat, ex Euangelio , ex Apostolo Paulo esse aperi si imum dictum coacti-uum , ad intelligendum haec Christi verba proprie , se ilicet hoc est corpus meum. Quare iij par. f., lsumas iit,docens oppositum.
Falsum quoque est illud quod subdit, videlicet, Aliud Caquod ex subiunctis a domino verbis, his scilicet , erant di- quod pro vobis tradetur in remissionem pecca O ctum, verum , non posse concludi euidenter praedicta verba ui sal esse intelligenda proprie, falsum inquam est, eci' sim,reprosiusmet expositione quae habetur Luc. x xlj. super hi batur, epverbis . Inquit enim. Quod pro vobis datur . Ne suae ex euintelligerent mytticum aut Metaphoricum corpus, postione. sed verum ac nat irrate, explicat dicendo , quod pro Luea. 22.
vobis datur, ipsum me corpus est, quod datur morti
597쪽
ti crueis. Et non dicit dabitur, sed datur, quia iam inceptum erat dari, iam venduvierat, pro vobis, non pro mea culpa, sed pro vestri redemptione. Qiiod autem subiu, git, y quod , non referre coniunctio Cetri praedicati cum subiecto, dici rinus quod refert verum Chrilsi corpus Ecdum per ipsam praeiacentem propositionem, quandoquidem propositi ipsa a Christo prolata, si operativa, conuersiua, atque transmutatiua substantia panis, in verum
ipsius Christi corpus, ita quὁd y quod refert praedicatum quidem, scilicet eorpus meum , atqui δε- etum, uti diximus, per conuersionem 'transmutationem panis .in ipsum, sic falsum assumit, ut iam patet suis ex clarissimis dictis antea citatis. An vero cum praeiacente vera solum in sensu Metaphorica possit sequi aliquid verum, sicuti si in hac , Petra
autem erat Christus addatur & subdatur qui erucifixus est&resurrexit ae in coelum ascendit, nec ne, nihil ad rem, cum iam probauerimus ex ipsius sententia, haec Christi verba, Hoc est corpus meum esse
, proprie intelligenda,& id quod a Luca additum
subiunctum est, scilicet quod pro vobis tradatur in remissionem peccatorum euidenter probareae con- eludere talia praemissa Christi verba esse proprie intelligenda . Probatur S supradicta conclusio ex sa- Conclusi eris Concilijs; Et primo quidem ex concilio Late-pra dicta ranensi sub Innocentio iij. celebrato, ubi dicitur, ut probatur, habetur De Summ.Trin.&Ψd.Cath cap Firmiter. sacrorum Una vero est fidelium uniuersalis ecilesia extra qua concilio nullusimnino saluatur, in qua idem ipse sacerdos r aucto est saeri tactum Jesus Christus cuius corpus sanguis ritate. '' in sacramento aliaris, sub speciebus panis bini, veraciter continentur, transubstantiatis, pane incorpus, lino, in sanguinem, porcstate diuina. Idem habetur ab odem Innoe iij. De Celebrat missa Concilisi cap. Cum Mari he. Concilium quoque Florentinum 'renitia sub Eugenio iiij. Pontifice maximo sie ait Forma
598쪽
huius sacrament si sunt verba saluatoriri quibus hoc conficitur sacramentum Sacerdos em in persona Christi loquens, hoc conficit sacramentum . Nam ipsorum verborum virtute, substantia panis, in corpus Chri iti S substantia vini, in sanguinem conuertuntur, ita tamen quod totus Christus continetur
sub specie panis, S totus sub specie vini, sub qualibet quoque parte hostia consecratae, vini consecrati, separatione acta, totus est Christus. In Concilio demum Generali radentino, eano j. Sest. xiit Conciliisse legitur. Si quis negauerit m sanctissima Eucha a Di ιι-ristia sacramento, contincri, vel realiter' subsisti num. tialiter corpus, sanguinem una cum anima,' diuinitate domini nostri Iesu Christi, ac proinde totum Christum, sed dixerit tantummodo esse in eo , ut in signo vel figura, aut virtute,anathema sit Beatus vero Cyprianus tib Aj. Epist. Πj. inquit Probat Iurabmetiam veritatem corporis Christi in Eucharistic, sanctoris sententia ipsius veritatis dicentis. Ego sumiam vi actorumulis qui de coelo descendi. Qui manducat hunc pa auctomanem vivet in aeternum LIdem ergo Christus qui de tibMρrο- coelo descendit Qqui manducandus proponitur, batur pranon infigura, sed in vexitate est testante saluatore i fata conso qui ait Caro mea, vere est cibus languis me us usio. vere est potus Eusebius Emissenus, ut habetur. De Conster dist is cap Quia corpus. g. Recedat, sieait. Recedat ergo omne infidelitatis ambiguum
quoniam quidem qui auctor est muneris , ipse est
etiam testis veritatis . Nam inuisibilis sacerdos, visibiles creaturas, in substantiam corporis languinis sui verbo suo, secreta potestate conuertit, ita dicens, accipite xcomedite, hoc est corpus meum, Scsanctificatione repetita, accipite S bibite ait, hic est sanguis meus, ergo sicut ad nutum praecipientis domini,repented ex nihilo, substiterunt excelsa coelo
rum, profunda fluetuum,vasta terrarum, ita paris Orestate,in spiritualibus sacramentis, blira pit Ir-.
599쪽
tus, seruit, flectus, quam itaque suam eelebrarida beneficia vis diuinae benedictionis operetur, cum tibi nouum impossibile esse non debeat, quod in Christi substantiam terrenad mortalia conueriuri tur. His subscribit. D. Augustinus ser.xxviij. super Lucam, ubi ait Cum de sacramentis tractarem,dixi
vobis, quod ante verba Christi, quod offertur,panis dieitur, ubi Christi verba deprompta suerint, iam non panis dicitur, sed corpus appellatur . Huc accedit pulcherrimum illud Damasten dictum. Libr. iiij. De fide orthodoxa,cap.xiiii. ubi sic ait Corpus secundum veritatem coniunctum diuinitati, quod ex sancta virgine eorpus est, non quod ipsum corpus assumptum ex coelo descenderit, sed quod ipse panis vinum transmutatur in corpus sanguinem Christi. Huleis arridet quod Cyprianus iri sermone de cena dictum ait Panis inquit cistequem dominus discipulis porrigebat, non eifigie, sed natura mutatus, omnipotentia verbi, factus est Fae predi caro. Ex his sanctorum doctorum auctoritatibus esu eons clariissime constat falsum penitus esse, quod L tuli e
laturas rus temere assirmat,transubstantiationem, ametre- therm uentos annos , ecclesiae Dusse ignotam . Ex his quo, que sanctorum doctorum ac sacrorum conciliorum uniuersa humassertis dedictis liquet panem non remanere in sacramento sacratissime Eucharistiae, una
cum corpore Christi, alsissimumque esse,ut vere diei possit. Hic panis est eorpus Christi,4 similiter
hoc vinum est sanguis. Quis enim vel parum eruditus, non animaduertat ambo hae dicta Lutheri,
Martini contradictionem implicare Si enim panis existens Luibrem panis est eorpus Christi ,eum panis semper panis repugnati maneas, innanimam proculdubio erit, cumque sit 1.ii Christi corpus ut ipse asserit, & hoc corpus animatum sit,erit sane panis hie, innanimatus, Manimatus quod contradictionem implicat, nequit igitur
dici quod panis existens panis,st verum Christi cor
600쪽
pus.Rursus nequeunt duo indiuidua, duarum desperatarum specierum de seinuicem praedicari, quare,
cum panis, corpus Christi,indiuidua duo sint dea speratarum specierum,nequibunt de seinuicem praedicari, praedicatione, scilicet vera, sicque salsissimum erit dicere,hie panis est eorpus Christi. Verum ire praedicta,oritur una dissicultas appa Dubium. rentiam habens . Quia dictum est substantiam panis, virtutes, potestateque omnipotenti verborum Chri tit,horum, scilicet. Hoc est corpus meum, conuerti&transubstantiari in idipsum Christi corpus, tunc sequitur,quod cum talis conuersio,& transubstantiatio solum terminetur ad ipsius Christi corpus,non item ad animam , nee ad diuinitatem, non erit totus Christus in hoe sacratissimo sacramento , at solum eius eorpus,quod catholice fidei omnino
Hui edissicultati, ae obiectioni, pulcherrime facit Dub G. satis D.Tho m. iiij.dist.x q.j. art. ij quaestiuncula ruit. j x iij. q. lxxvj art.j in eor' ad primum . Inquit
enim necessarium penitus esse, ut secundum eatholi- eam fidem, astruamus totum Christum, nempe quoad eorpus, animam, ae diuinitatem contineri subhoe sanctissimo Eucharistiae sacramento. Verum ,
animaduertendum esse ait quod aliquid esse in hoe 'sacramento,bifariam contingit, vel ex vi sacrameli, V ' seu conuersionis, vel ex naturali eon comitantia, Et ' '' e Vi quidem sacramenti, afferit sub speeiebui tum ' Ipanis, tum vini,esse solum substantiam eorporis,ci '' eius sanguinem , quoniam ad utrunque istorum D lum terminatur directe ipsa conuersio, Tecta, per hare Christi verba Hoe est eorpus meum,& hic est
sanguis meus. Quoniam constat ex hised verbi, di pq η recte solum fieri, ut substantia panis,in Christi eor pus, conuertatur, iubstantia vini, in eius sangui gnem. Ex naturali vero eon comitantia est inhoe si 'Dςr-mento, anima, diuinitas, anima qui '' '