장음표시 사용
681쪽
minus decentem peruentionem ad finen principa tem , vel secundarium . Si ergo sub inculcat aeuo sic in convomens ,ri quasi omnino finem prohibens principalem dirocle per legem naturae, prohibetur prim praeceptis legis naturae, quae sunt in operabili bia', sicut communes conceptiones in speculatiuis.
Si autem incompetens lit fini secundario quocunq; modo, aut etiam prinei pali ut faciens dii ficilem, vel minus congruam peruentionem ad ipsum, prohibet tir non quidem primis praeceptis legis natu rete, sed secundis, quae ex primis derivantur. lacu conclusio
nes in speculatius V, ex principiis per se notis fidem habent & sic dicta actio contra legem natum es Iedi-Conubi citur. Haec D. Thom Connubia igitur quae ab exiter im Urdio humani generis inter fratres, S sorores, te C sors rinas extiterunt inter quae primum fuit Caim cum suam, ora solore sua terina, non erant quidem contra ius fuit cosra nae rarae , id est contra prima praecepta iuris natu prima pracii tralis , at contra secunda, in quibus totius na-cepta iuris turaein cuiuslibet legis auctor absque iniuria na- natura turalis legis iue iuris, pulcherrime dispensavit ut gesedeontra nus multi illeatetur humanum, dum post Adae crea- secunda otionem, S per anticipationem, antequam ex eius coit Euam formaret dixit masculum doeminam creauit eos benedixitque illis dicens crescites multiplicamini Se replete terram, Ista quippe benedictio
ordinatio fuit ad indiuiduorum multiplicationem in humana natura per naturalem generationem, Sciebat enim Deus uniuersi auctor, multiplicationem ham sua ex ordinatione, suaque ex determinatione non esse fiendam nisi ex conubi j inter fratres&sor res uterinas. per aliquod temporis pactum duraturam . Et cum subiungitur hoe factum fuisse eum iniuria, iuris naturalis, id inficiandum est, quo
niam in hoc affuit diuina dispensatio, Et cum viterius dicitur, quod potuisset Deus facere ad huiusmodi humani generis multiplicationem duos viros,
682쪽
duasque mulieres, ut sic multiplicatum suisset non per fratres ac sorores, at per consobrinos. Respondetur & pulcherrime quidem , Deum potuisse quidem facere absoluta potentia, quae nullo arctatur, at id faciendum sua sibi sapientia minime suasit Taenim omnium fiendorum est ratio pariter laeterminatio In hisce vero rebus de ordinata semper intelligendum loquendumque estis non de absoluta dei potentia Ad confirmationem vero dicitur. ouod confirconnubium inter fratres Torores, non dicitur esse contra ius naturae, nisi modo supradicto, nec assit matur per se malum moraliter, quia repugnet primis naturae praeceptis sed asseritur quod hoc esset per se malum moraliter utpote secundis natura praeceptis repugnans, nisi adesset diuina dispensatio, quae tamen non dicitur praecepti iuris naturalis relaxatio sed est emcere, ut hic connubilaetus inter fratres sorores uterinas, non sit peccatum ac naturalis indecentia, quae tali absente dispensatione, peccatum esset S omnino indecens. Et propterea negandum est quod illud quod est per se malum moraliter modo praedicto, nequeat es 4 essici rectum, diuina accedente auctoritate ac dispensitione,& naturae ipsius necessitate se expostulante. Istiusce vero rei notissima ponit exempla.D. Hom. j. secundae. q. Io .art. viij ad tertium &. q.xciii: .art. v. ad secundum,Vbi
primo loco percuctatur num praecepta decalogi sint dispensabilia, ubi ait, quod quando dei praecepto aemandato filii Israel tulerunt Egyptiorum spolia, furuim minime commisere neque rapinam . Et quando Abraa similiter Dei iussu, consensit in Isaac filiisui inocentis occisionem, in homicidium nequaquam consensit, Et demum quando Oseas accessit ad uxorem fornieariam vel mulierem adulter m, non est me chatus, nee fornieatus, quia ad eam accessit, quae sua erat secundum mandatum domini dei
683쪽
qui institutionis matrimoni est auctor. Haec D. Thom Constat enim omnes hos actus esse per se suapte natura malos moraliter, tamen quia nutu& mandato dei perpetrati sunt malos minime extitisse. Constat & ex hoc similiter connubia ac connubiorum actus inter fratres ae sorores esse per se malos moraliter, utpote secundis naturae principijs ae praeceptis repugnantes, uti iam dictum est, an Dei
ordinatione, auctoritate, ac determinatione, quinis
imo Se ulla, eum dixit Crescite& multiplieamini&replete terram malos prauosque minime extitisse. Haec etenim connubia ae connubiorum actus dispensationem reeipiunt diuinam, haud tamen humaD Thom. x. Et confirmantur supradicta ex ipso mei. D. Th. prima .feri secundae. q. xciiij.art.V m corpore, ubi quaerit numeunda Lex natura mutari valeat, Sic enim inquit Lex naturae quantum ad prima principia legis naturae est omnino immutabilis, quantum autem ad secunda praecenta quae dicimus esse quasdam conclusiones
propinquas primis principijs ipsa Lex naturalis
non immutatur quin ut in pluribus. sit rectum semper quod Lex naturalis habet. Potest tamen mutari in aliquo particulari, ut in paucioribus propter aliquas speciales causas impedientes obseruantiam
talium praeceptorum id ictum est . Connubia demum inter fratres sorores esse iure naturae prohi-D Thom bita pulcherrime declarat. D. Thom. ij secundae. q. secunda . liiij. art. ix. inquiens quod in usu consanguineorum secunda . vel ars nium inuenitur aliquod congruum commixtioni venere tum quia naturaliter homo debet quadam honora licentiam parentibus S per consequens aliis consanguineis, qui ex eisdem parentibus de propinquo originem trahunt, tum quia personas sanguine coniunctas necesse est ad inuicem simul
eonuersari , unde si homines non arcerentur a commixtione venerea , nimia Opportunitas daretur ho
684쪽
minibus venereae commixtionis, sic ipsorum animi, nimis emolescerent per luxuriam tum quia ex Arist.ij. Polyticorum , cum naturaliter homo conis sanguineam diligati si adderetur amor ex commI
tione venerea fieret nimius ardor amoris, S maximum libidinis incendium, quod est contra finem matrimonii, per se secundarium, nempe concupiscentiae repressionem, qui sane finis secundum eundem.
libet consanguinea posIet in matrimonium duci; Nam magnus concupiscentiae aditus praeberetur nisi inter illas personas, quas oportet in eadem domo conuersari, esset carnalis copula interdicta. Addit&aliam rationem quae est prima rati eo nistra opposita algumenta quae talis ii Illud quod
impedit bonum prolis, etiam matrimonium impedit secundum legem naturae a consanguinitas
honum prolis impedit, Quod probatur auctoritate Gregori ad Augustinum Anglorum episcopum
quae habetur xxxv. q. iij. cap. Quaedam Lix, qui ait Quetedam lex Romana permittit, siue fratris siue sororis, seu duorum fratrum germanorum, seu duarum sororum filius,& filia misceantur, sed experimento didicimus, ex tali coniugio sobolem non fosse succrescere. Haec item connubia nepharia sce- est laque, ab Imperatoribus Alexandro est seuero damnantur in hare verba ut habetur, C. de incest. Minuti l .nu p. Rescripta omnia vel pragmaticas sor-masin constitutiones imperiales, quae quibusdam personis tirannidis tempore permiserunt, scelesto contubernio, matrimoni,nomen imponere, ut si tris filiam,vel sororis, vel eam quaecum fratre quodam nuptiali iure habitauerat, uxorem legitimam, turpissimo eonsortio liceret amplecti, aut ut talia huiusmodi eommitterent, viribus carere decernimus, ne dissimulatione eulpabili, nephanda licen
685쪽
tia roboretur. Patet igitur ex his omnibus connubia inter fratres sororesque uterinas, tum diuina, tum naturali lege sole prohibita, ad quem , in ea su aliquo, dispensatio ipsa pertineat Et haec de quaesti O- ne hae sat dicta
686쪽
ΡROFESSORIS, PRAEDICATORUM ORDINIs i Tractatus instascripta complactens.
De libero arbitrio, o elin viribM. De subiecto gratiae gratum acientis, de discrimine inter gratiam ipsam, O virtutes Theologicas.
De fide meims causa , ac eiusdem essectibM deque discrimine inser fiam riuam
De fides peribus Et quomodo tum fides, tum opera ad hominis iustificationem con
De legibin, deque discrimine inter legem Min
terem, ac nouam. Et de utilitate, ac neces
setate legis humanae, ac rivi obligatione. De Ecclesianicis dignitatibus, ae potenati-bra, ac earundem ordinibis. ii Da
687쪽
liuo NUCLUSIO RIMA. Liberum arbitrium potentia quandam, non potentiae actum vel his, tum, neque cum habitu, potentiam esse dicimus.
IRAE A eo lusionem hane, illud in primis annota dum occurrit,quod licet liberum arbitrium secundum propriam nominis ignificationem, actum nominet, ab eoque sit denominatu haud tamen ipsis ex usus accom modatione significat, sed illius actus principium, siue potentiam. Nam quod habitus subiectum est potentia est,sed liberum arbitrium gratis habitualis, seu gratum facientis subi ctum it, igitur potentia est. Est enim liberum arbitrium potentia qua libere iudicamus, licet nomine actus significetur consuetudine quadam; Quod non sit actus eo clarescitiquia eum actus quilibet,vel intellectus, vel voluntatis sit, si esset actus secundus cum hic corriiptibilis sies desectibili non semper
homo esset liberi arbitrij, quod salinimum ζ.
688쪽
Quod vero habitus non sit, vel etiam ex eo patiet, quia, vel habitus esset acquisitus, vel naturalis, non acquisitus,quia liberum arbitrium non acquiratur, sed eonnaturale est huiusmodi di congenitum , igitur esset habitus naturalis, id autem esse falsum eo minostratur, tum quia nullus habitus natiiralis ea reis spicit quae sub libero eadunt arbitrio, qui habitu naturali, ad ea naturaliter ines inamur a quibus disi sentire non possumus, sicuti habitu primorum principiorum ad illa sic inclinamur, ut nequeamus non illis inhaerere,ea autem quae eadunt sub libero albi trio contingentia sunt, in quae libere ferimur, B vita parte amplecti possumus, tum quia si esset habitus, vel bonus,vel malus, si bonus, solum bonum respiceret, eo solum bonum operari possemus, si malus, eadem ratione, tum malum efficere valeremus, si esset solum , vel ad bonum , vel ad malum . quod esseontra naturam nostri libert arbitri quo possu- niuad in bonum nobis proportionatum,& in malum,& bene maleque eligere. Quare cum liberum arbitrium non sit actus, nee habitus , ne potentia cum habitu,eadem ratione,relinquitur ut sit naturalis quaedam potentia in secunda qualitatis specie Iiectis. eolloeata, At statim obiiciet quispiam, si est potentia
naturalis, ergo ad unum determinata ergo non libera, quia liberum, id est quod utrunque oppositorium respicit. Ad id facile respondetur. Nam naturale Dialo hoe in loco, non sumitur ut distinguitur contra liberum, sed ut dili inguitur contra coactum, contra ad unum determinatum. Est itaque liberum arbitrium potentia naturalis, non coacta, non ad unum determinata, sed naturalis quia huiuimodi naturaliter eongenita, intellecti usanimae naturaliter instarens, tamen libera dicitur respectu electionis libere. respecta particularium bonorum , vel mal rum contingentium sub obiecto suo adaequato con
689쪽
Liberum arbitrium est potentia
appetitiua, a voluntate realiter munime seiuncta
I Res hanc coclusionem prae oculis habendum est , quod licet tam intellectus, quam Voluntas. sint potetie rationales libere ad opposita se habentes, qma in v traque repperitur immaterialitas quae est fundamentum libertatis origo,& indeterminatio respectu tum intellectionis,tum volitionis attamen voluntas quae est potentia appetit tua est libera magis quam intellectus, quandoquidem voluntas formali Vol t reedra sit,intellectus vero radicaliter solum &χ-
ghi h eiginaliter . Ex intellectu enim ratiocinante quate- 'Pzrnus indifferens est, Sindeterminatus, respectu ali- euius conclusionis agibilis si debeat seri vel non, si hoe vel illo modo, si hae vel illa causa, si hoc vel illo
tempore, libertas oritur, quia cum intellectui diuersa praesentari possint S secundum nun iudicabit aliquid esse fiendum, secundum aliud, non, ut facile patet in hijs de quibus consiliamur, ob id intellectus liber dicitur, verum haec libertas radicalis est solum Moriginalis, complete vero ierfecte, ac so maliter,est in voluntate. Cumque actus voluntatis actum intellectus in determinatum sequatur,&determinatum iudicium similiter, hinc fit, ut libertas voluntatis, radicaliter originaliter ab intellectu proficiscatur, necessitas similiter ex determinato iudicio. Exempli causa . Si ego cadens in manu alicuius volentis me occidere, intellectus meus iudicet i milit
690쪽
mihi esse eo nandum ad illius occisio nem, ne ab ipso
occidar, voluntas mea specificabitur taeterminabitur ad occisionem illius, si vero diuersa iudicia peragat ob diuersas circunstantias, voluntas libere tendet in hoe vel in illud vel in eius oppositum, propterea radicem libertatis ponimus indifferentiam vel diuersitatem iudicij intellectiis, quam habet de. agendis contingentibus. Hoc ex . D.Thom clare elicitur . l. q. lxxxiij arcii in corpora ealce. Atqui licet libertas originalis de radicalis in intellectu sit ut visum est albertas tamen vera,& persecta , ac so malis, in voluntate solum reperitur,quilibertas contradictionis est. Voluntas quippe cogi non potest respectu electionis, quae primus actus est liberi arbitri j,nee necessitatur necessitate ab taluta respectu mediorum contingentium , quae sunt obiectum liberi arbitri j licet necessitetur respectu ultimi sinis, beatitudinis, videlicet, vel uniuersalis boni Non etiam habet causam mouentem intrinsecam in genere cauta efficientis necessitatem ipsam, & demum motiva est omnium aliarum potentiarum,in sui ipsius ad agendum, quae quidem conditiones omnes simul iuncte,veram mersectam efficiunt libertatem,& in
sola volinitate reperiuntur, non etiam in intellectu. Nam quarta eonditio intellectui potissimum deest, quae maximam effieri libertatem, videlicet, esse motiuum aliarum potentiarum est ecliue, Nam .licet in-ιtellectus moueat volutatem per modum finis, haud tamen per modum mperantis,&em cientis, quia id
solum voluntati conuenis, & ob id veluti regina est
Circa praedicta dubitatur, quia diximus Intelle D.Mi.ctum esse prius liberum radicaliter originaliter . Secundo voluntatem esse prius liberam formaliter. Tertio voluntatem esse intellectu liberiorem, Et cir-- ea primum quidem ab Ant. And dubitatur . ix Ant. And. Metaph. q. ij exprisse tenente de mente Sco.j.sent. x. Neu .