Iusti Lipsi Physiologiae stoicorum libri tres L. Annaeo Senecae, aliísque scriptoribus illustrandis

발행: 1604년

분량: 205페이지

출처: archive.org

분류: 철학

111쪽

roo I. LIPSI PHYSIOLOGIAEI . quodbauddubie ait Psiri ius caeliti argumento diximus, ut imterpretatur Vari o. Est cnim,ait Isidorus,stellis, velut vas,s- gnatum. Et Deus superum illum imundum pulcherrime Cic ro signis , luminibi tanquam AEdilubornuuit. I, ornatus in Vata ronis hisce versibus: fundus, domus es maxima omnium, Auam quinque altitons fiagmine ronae 9 Vnt. per quam sim spiritus

2is sex signis stissimicantibus

Altus in obliquo aether Luna . 1 Bigas acceptat: Fostumi cui S

Ideo igitur belum: et si nostra quoque Terra, & etauorum regio Caelu; sed comparatione & respectu in serorum. Ut in Virgilio: E alsa ad caelum mittunt m nia manes. Nam sicut Di, nobis ait Macrobius) ita nos defunctis siveri habemur : quibus nolira regio, velut Caelum. Idem AEther Graece, ab ardore, Ac quia igne con stat, ut nostri: etsi Aristotelα-το αεὶ θεῖ , quia perpetuo moueatur ω currat, inauult dictum. Nam ipse Ignem lassicci a Caelo spernit,quod o quinta quadam natura constituit; &subco demum Ignem locat.. Res nota e scriptis eius. neque Plutarchum pro vero habeo, tui Aristotelem statuere Caelum facit εκ εμ 1 -πυ , η - Θερμοῦ *s-: e quinto corpore Igne, vel e calidi m gidi mixtione. Corrupta aut falsa lita, nec sic profectis Aristoteles. Omitto quae habemus, & exstant: Atticus etiam apud Eusebium, inter dissidia Platonis & huius rc seri r σφη ἀ

Ide Platoὶ ait, caeviapleramque 1 deum ex igne habere . Mes Aristotcl nihil participare cum eo. At nostri, ut dixi, cuna Platone, caelum & astra ignea : de quartum hoc Elementum ibi locant. Q d, cum Platone Z ante cum Heraclitus, a quo no- i. de stros hausisse vult apud Tullium Cotta: Sed omnia vestri Stoici igneam vim referre, Heraclitum, ut vi r , siqμ Iahm ii. tes. Scd quocunque auctore, sententia certa est, quartam partem: Dς NMR - AEtlaeream seipsum tota natur Uecundum esse, , ceteris naturis omnibus flutarem impertire vitalem calorem. Nam . superum

112쪽

superum hunc Ignem, quem illi purum, lucidum, tenuem, mobialem constituebant: misceri omnibus volebant, & vitam, Vege lationem, aut conseruationem dare. Denique launc esse Mun-d ammam, hunc Deum : illum dico in aethere ardorem tenuem,nusiaque admissone concretum. Itaque describitur iis-η Q Den. τη-ti J πω μα- Λ M. 6Hum extrema circumferentia, in

quo fidem habet quidquid est diuinum. Et quanquam omnis ea pars talis, tamen supera eius magis r Cleanthes sin Tullio)cum ipsum Mundum esse Deum dicit, rum Multimum ω adtissimum,

atque undique circumfusium extremum , omnia cirigentem atque complexum ARDOREM, qui Ether nominatur, cerissimum Deum

iudeat. Quod Scipio etiam ita, doetore scilicet Panaetio Stoicissans, apuε Ciceronem: Orbis caelestis ultimo , qui reliquos com- Insom plectitur, SuMMUS IPSE DEVs , recens ω continens ceteros.

Quae talia Macrobius tamen ad Platonis dogmata trahit, Cicerone haud usquequaque volente. Vt enim a Terra gradatim tenuiora omnia & puriora fiunt Aqua, Aer, Ignis: ita in ipso Igne illi gradus, & Rimma eius pars purissima, eoque maxime diuina, dc Rationis illius incorporalis sedes . Hanc Pythagorae etiam mentem adscribit Theophilus, Antiochenus antistes: I thagorra, inquis, magno labore ima ω μmma tersirutatus, Extre- Lib ira.mam nasuram Dei- autumat. Qua tamen sublimius paullὁ re- istiusque locutus mihi legitur,in Clemente. G, inquit, ἀμφὶ Πυ-

Deus, μου. ω is, non Ni quidamsuspicaritur, extra Mundu sed in ipse totus, in toto circulo in pector atque arbiter omnis generationis, temperier uniuerserum. quisemper est, opifexsuarumpotesatum operum omnium, in caelo lumen,'omnium parem, Mens ω mam totius circul omnium motis. Sed alia,quae ad Stoicum hunc sensum, antea cum de De nobis dicta. De Caelo porro exse- , quamur : cui & Epicurus igne substantium adtribula: & Plita Dictit. - nius, Ignium elementum, staqui summum , inde totsteliarum cottaeentium idi oculi. A quo Igne videtur Stoicis petita causa orbicularis illius motus, quo caelum assidue rotatur. Nam c-o

113쪽

- ait Zeno apud Stobaeuin ad medium totius ferotur: etiam corpora quae grauitatem non habent, ut Merem ωIgnem ad medium ferri, circaque eura ambit consistere. Credo eum dicere. qua possint, ferri ad medium : & quanquam natur2 attollantur, consistere tamen circa ambitum , atque inde quasi impetum capere ad medium redeundi; sed natura vetante, moueri ad sciue,nec deprimi nec attolli. Etsi ab Anima etiam Mundi psti ratio potest, cuius vita & aeremitas in motu est : nec potest motus esse aeternus, nisi iste, qui continuatione perpetui in se

reditus agitatur. DIssERT. XIII.

AEtherispraestantissimum Solem iuideri regemsiderum: ω esse Mum

duriae anima ηγεμ απ. De Luna additum.

VNivERsa de Igne, siue Caelo, satis dictum: de signis,

quae in eo, stetisque breuiter videamus. Et inprimis de duobus quς eminent, & caput inter cetera efferunt, Sole ac Linna: siquid de iis Stoici seorsim ab aliis dicunt. Solem Latini Maemb. r. appellant,ab excellentia,& quia tantam clarisvaenem so Lus obtinuit: & Graeci , in quasi litterae abiechione, quod ab eadem claritate sit omnibus manifestus & conspicuus. Stoici de

risiimum ignem, in maiorem terra r stacte orbiculari figura , iuxta cum Mundo. Ignem quidem esse,quoniam omnia quἴ Ignis praestat. --iorem terra, quia omnem eam Hustra sed ipswn caelum. Ait primo, Ignem esse: sed quod genus Z Tetigi antea, bc magis e Z

enim genera Ignis. Vn- artis expers, , conuertens in se omne aia./ mentum p alterum artificiale, quod a et res conseruat, sicut in plantis conspicitur animalibus. Hoc autem Natum est, ede Amma. atque eetur Unisessentiam astrarum eqs. Vides hunc lancin Ru

stia

114쪽

stra igitur censet & timet AristoteleS: Meteoe.

pora earum ex igne , iampridem quoque aliarum Elementorum assumptum euanuisset. Pone iureum. neque interualla omnia Idinem , sed ignea ditanus: &atali iam descripto seruatore igne. quem Artificem Zeno dicit, & alio verbo, sensu consimili, passim ath: intelli praealuum non brutum illum S exsensum. Ignem igitur Solein censent: & increpat Seneca, saxum ab- vri. De quod, aut firmiterv ignium globum , quiduis potius,qu- Deum appellant. Vbi de Saxo ad Anaxagorain pertinet: sue & ad Democritum. qui item dixit Maeum. M ἡπε me : I um vel saxum candens. De Fortuito Robo,ad Epicurum . qui tamen non purum ignem statuit; s&γῶ π πυ tenenum furtuo esse

anicis aut stongiae instar , ab igne per foramina accensium. Est igitur noliris aliisque Ignis aut Igneus: non Aristoteli, qui etiam calorem ab eo tollit. Damnat Ambrosius, & ad nostros inclinat: Tantum autem inest si s Philosophis talibus) imp nandae verita tis Misa. . Hum, HSolem ipsum negent calidae natu esse, eoqiadalbussit, non rubreundus aut rutidus in sterilem ignis. Etsi haec & talia satis sertasse-Θως exsequitur, & rideant hodie in Scholis. Add

bat Laertius, maiorem terra esse. J Et nunc consentiunt astr ru in consulti,faciuntque centis exagies sexies malorem..Senecae Solem, quem toto orbe terrarummultor probat ratio, acies nostra se contraxit, visapientes etari s Epicurei) pedalem esse contenderint. Or. V. Quod veteres tamen nostri Doestores naud ita affirmant. Da

γί. - Προν ἴσος ήγη: Sola quibusdam iutitur multis partibus terramaror, a s ctis autem tribus ei par. inibus Anaximander Olim consenserit,adserens Solem terra non minorem esse. At argumentum in Laertio magnitudinis, quod terram i siret, atque etiam caelum. J Quomodo caelum ynam de terra liquet. Credo, quod vel det stellis aliis lumen, vel augeat tempereme. Seneca ad Marciam : Vide illle in caelo innumerabiles stellas , mirabe Cap.ris vi sidere omnia impleri. Quae omnia,si non haec astra. Arnobius: Solsiderum princeps, cuius luce omnia mestiuntur. Iulius Fir- Lib. r. micus,

115쪽

flammiferae a se sint & igneae sita enim ipse, clim Stoicis tamen accipere a Sole aliquid, & ab eo temperari atque aeternari. Ideo Heraclitus olim, Fontem caelestis lucis Solem nominauit. Sed&Cicero pro hac sententia: Sol dux, in princeps , , moderasor luminum resiquorum. Neque Macrobium nimis audiam,qui inte pretatur Moderates em,q d cursus eorum , recursus ceria definiatione stati moderetur. Quid enim hoc ad lumenZ quin & hodie Astrologi in isto plerique sciisu. Malij ,& idem ille Macrobius, solam Lunam fulgere alieno, ceteras stellas suo volunt. Sed satis hare: super Sole: pergamus. AvD. Imb ad Senecae lucem aliquid, nisi graue est,addra. Indignabatur in Verbis, quς recitasti, qui 2betpotuisSolem,q-n meum dici. Deum ergo habet Z Lips. Ipse& Stoici, ac magnum Deum, principem ceti terorum. Firmicum audi huius se Le: SOL OPTIME MAXI ME , qui mediam caesi possides partem , MENS MUNDI atque te peries, dux omnium princemque. quem qui Epicureum faciunt, viderint; ego Stoicum sensibus comperior b fide. Ille igitur: Sol non temporum modo terrarumque ,se derum ipsorum cael que rector. Hunc Munda esse totiuN Mnimae ac pla-mM MENTEM , hunc principae Naturae REGIMEN id est v) AC NUMEN , credere cet. Vis magis augusta Z &plerique e Stoicis cum Plinio sentiebant: etsi alij supremum AEthera,vi, dixi, η εμπν π volebant. Sed claritate & magnitudine effe- fluum, tum Z sua, licioque situs dignitate obtinuit, a multis supremus Deus censeri, aut certe Mentis siue Rationis illius sedes. Itaque & ser caeli Physici veteres nominabant. Persiani AcSinenses etiam hodie summum Deum colunt: quid Aureliata pisto. nus olim Princeps 3 Dῆ faciunt ,-DEvs 2CERTvs Sol r quasi: de uno hoc fides & certitudo. Etiam Trismegistus: ήλην Θεα

; Sol Deus maximus eorum qui in caelo sunt, cui cedunt omnes

di cael tes tanquam principi Et talia Plato, etsi uterque maiorcin eo alium' agnoscit, ipsum' δώ-- Sc conditorem.: De Sole quod satis sit, dixit ad Luram mus. quam L eriuris:

intex scita Stoica, terream magis stripsit, Q

116쪽

STOICORUM LIB. II. IOI

: Rut m Terrae magis micinam. Videlicet non tam puro liquidoque igne eam lucere, quam Solem, & terrenum aliquid

ac turbidum habere. Ita Plutarchus: , ἀυ οἱ Σ-κοὶ λόγχυm, Ignis turbidus oe secutanu. Qui idem olfen- Lunae.dit dictam-ολυμία, tereis celestem . siue etiam sies: ab eadem caussae Itemque Macrobius, AEtheream terram: in quo occultiorem tamen rationem lege. Ncscio an huc, Cleanthi adscriptum pertineat, a Stobaeo: Κλεαν ς ε τη- in Som

mam esse, apparentia ta en lutos. Nisi quis ibiπιλοειδη legat, &pisiti formam ei tribui censet : sicut idem Cleanthes Coni fortamam dat sublimioribus alitis. Sed hanc, obtusu in scilicet ignem, obtusius planiusque paullis surgere. Sed addit Stobaeus:

γῆς ως γ -- σφρυσμιδη δι-: Posidonii , π phrique Stoici, mixtam ex igne' erestatu: nt, in maiorem terra, sicut ω Solem: orbicutiri autem figura. Qu.im mixtionem Plutarchus improbat & refellit, De facie in orbe Lunae. Nec plura de Luna, propria quidem Stoicis, habeo. AvD. Dc Tra ruminosiquὁd sic eam ictam notasti. Facitne, quod etiam habitatam volucrunt, ut ipsam hanc terram ' Cicero : Habituri vit Xenophanes in Luta, A d. tamque esse terram multarum urbium es' montium. LIPS. Plutarchus & Macrobius talia : atque ille resellit, ille explicat & ad .animarum sedem reserre videtur. Sed fuisse Seneca apud L ctantium etiam inter Stoicos ait, qui deliberare utrumne Sob quoque suos populos duret ἶ Addit irridens: Inepte filicet, qui tabit uerit. quiὰ enim perderet, si de fiet Ego haec talia, sic obuio &simplici sensu, dicta aut dubitata ab iis vix arbitror: sed vel ad

Animas, vel ad Genios respexisse.Nisi tamen non sapientia, sed sanitas homines desccit.

De ostris iugenere. Rotunda esse, ex aethere confata: ideoque ignea, ef Naporibus psi. Eadem futurorum confiis. VNIVERs E de Stellis pauca etiam libanda. Laertius: Δοναῖ

117쪽

vo. Quae cap. I

Io 6 I. LIPSI PHYSIOLOGIAE

tur ii, s Stoicis in rotunda esse, , terram non moueri. Astra rotunda iis aliisque communiter: seorsim tamen Cleanthes de 6om figura sensit. Stobaeanae eclogae: Oι--στωροκμας - este, RλεανΘης- lis quidem ilhaericae figurae stelia Cleunthes com secet. Mouit Clcanthem , quod ignis temper in altum eat: atque ab imagine flammae nostrae, a rotundo infra corpore voluit extenuari, de in altum arctari: id cnim Conus: neque absona mihi ea opinatio. Sunt sane Ignes,sed densiores & compacti , ex rariore aetherca n atu ra. Scncca su per ea re: At mehercule non aliud quis aut magnificentius quaesierit, aut aedicerit utilius, quum de Stellarum siderumq, natura. etum m flamma contracta,qued seu noster affirmat, tin ipse m ab istis fluens lumen,' Ior inde defendens : an non sint flammei orbes, sed solida quaedum terrenaque corpora, qua per igneos tractus labentia, in est lendorem trahant coloremque, non de uo clara. In qωa opinione magni fuere mira, qui sidera crediderunt ex duro concreta, ignem ahenum pascentia.

Nam per se, inquiunt, flamma in pigeret, nisi aliquid haberet quod

teneret, a quo teneretur: conglobaramque, nec stabili inditum corpori, profeοῖὸ iam MIundus turbine suo disti isset. Ecce ponit priamum, de flamma contracta: quae eius, S popularium , sententia est, ut dixi . Posidonius, apud Stobaeum: Hen dy- οῦλα λει,

I αιΘερος σιμε π1Mς: Stesiam esse corpus diuinum, ex aethere compostum. AEthere, nempe densioresue contracto. Addit, visitas a rmat. J Argumenta Stoicorum, & nominatim Cleanthis. Cicero: Sidera esse tota ignea, duorum' sum testimonia confirmari Peanthes putat, tacti oculorum. AliorUm tamen sententia,sunt,ait, terrenaque corpore. Quod a I halete manaitit. 'tu -δη MN, - ιe yετάας est dixit: terrena quidem , sed ignita corpora, 'EM esse. Sed S: Anaximenes

igneam quidon naturam astrorum, sed habere etiam terrena corpora missa, quae cum iis circumferantur, inaspectabilia. Fuerunt cliam qui saxea, aut saxa crederent ; iuere qui ferrea: quos omnes Seneca hic tangit. Ait amplius, Ignem alienum pasiere.J Nempe aerhereum , cui terrea illa corpora aliena. Sed & Stoici pathun in Sideribus agnoscunt, atque ali vaporibus & aere seriti iam illam naturam volunt. Laertius, R - ἔμπτυυ ίακM

118쪽

ri atque ab haec ignita, Solem & Lunam er cetera antra. leni quidem e nin i, quod sit fax ω accensis quidam inressio, praeaeta. Luna autem , ex aquis dulcibi e potabilibus, quod sitarei permixta , vicinior terrae. Primum, uniuerse dicit omnia H dera nutriri. Et Sciaeca: Ex caelo terra alimenta omnibuπ anima- Qiis

libus, omnibus satis, OMNIBvs STELLIs diuiduntur. Hinc, quid-2ς ζ' quid est viriumsingula; hinc ipsi id naeo, tam misirapscent bub-HAratur: hinc profertur, quo sustineantur tot sidera, tam exrecitata, tam auida, per diem noctemque, mi in opere ,sic in pastu . Plin ius iterum Stoicus: Sidera vero hauddubie humore terreno pasti. Ter- Lib. reno tantum ὸ imo & marino sed utrumque elementum in P uno intelligit) atque ex aliis aquis, ipso Plinio addicente: O --ra nus omnes Jndens recipiensque quo, ac sidera ipsi, tot ω rotae VI magnitudinis, pascens. Panegyricus Conltantino dictus: Ituris ad deo genitorem idum deorum, ignea cab astra refouentem, proj xit Oceanum. Cicero: Sint autem stelia natura flammeae. quocirca M. terrae, maris, aquarum Nporibus aduntur iis, qui a Sole ex agris tepe factis, s ' ex aquis, excitantur: quibus altae renouattam stelia , re fundunt eodem, V m trahunt ιndidem. Atque ideo diuina Prouidentia Macrobius factum putat, Vt sub Eona torrida loearetur Oceanus : ut omnis nimirum latitudo, qua Sol cum quinque i .insoma; vagis, ω Luna, ultro citroque discurrunt, habeant subiecti humoris alimoniam. Vim Syrtium etiam caussam Lucanus proponit:

us2 rapidus Titan, ponto sua lumina poens, AEquora ubduxit et ae vicina perusiae. Etsi longiuscule sanὸ Syrtes ab ea zona absunt: sed scilicet mare

usque delinquere, SI terram fieri. Plures enim eius versus vide. Iam vero idem poeta AEgyptios facit dicere: Nee non Oceano pasti PhoebumqMe polumquc Lib. c redumin. Quid facetissimus Anacreon

Et potat aequor aura magusquepotat aequor.

119쪽

bus. I. Hella.em. cap. III.

Et infert, quidni etiam nos bibamus i Leuibus testibus si a magno Hippocrate pondus. Sob,Lunae, ru, inquit, ruper Spia

-mi uom Nam igni Spiritus spabulum. Spiritupriuatus ignis,nopsit vivere. Ipsum Homerum, inuretum fontem originem lucro elogio a Macrobio sic dictum) idem Macrobius eo ducit. qu is poetici nube sigmenti, inq u it, verum septemtibus dedit intelligi: quandoJovem, cum diis ceteris, id est cum Me lis, profectim in Oceanum, AEthiopibus eum ad epulas inuitantiluae,s sit. Agnificani, tauriri de humore nutrimenta sideriburi Consignet hanc sentcntiam & noster Ambrosius: Frequenter Solem videmus madidum rorantem. in quo euidens duindicium, quod alimentum sibi aquarum, ad temperiem sui sum erit. Et si iudicium sane infirmum est, & plebeio sensu nixum: at erus tamen mens apparer. Sed propius aliquid ad verba Laerta l. aiebat dillincte, Solem e marinis aquis pasti. J Ided Cleanthcs in Siobaeo in Solem

dum modo este,quae inibi sequuntur docent. Chrysippus tale:

Solem esse; facem coilectum OV accenson, intellictaadem, ex vapore maris. Et quod mox in Laertio sequitur de Luna, ex aquis dulciabus:J idem Chrysippus, eam dicebat, et O αΘρριδι ἔλυμα, τί - Ι --: codectam accensamque facem,post Soli ex aquarum potabilium vapore. Dicas ex istis,quὀd Ignea quidem illorum natura, sed ardor ille sit e materia tali. Sed desino haec minuta & scruposa : nisi thrtasse nihil in Phi.losophia paruum est, . - praesertim rebus in illis Auae supera caput aetheriis cernuntur in oris. AvD. Non cit mi Lipsi. eoque resistere te etiam rogabo,&ed re, quid ita Possidonius Stesiam,diuinum corpus definiebatὶ LIPs.Lam dieitim aut tactuna saepius, Omnis aether,& omnia aetherea, Dij sunt: quia participant, aut constant maxime ex illo Igne. Augiallinus: Dicut omniasidera partes Iouis ess,t omnia via uere, atque ratis lis amimas habere, O ideo sine controuersia tres esse. Et apud Stobaeum Zeno ait,

120쪽

s T O I C Ο R v M L I B. I I. IO' Lunam, SINGULA ASTRORVM aliorum, esse intelligent ,μpientem igneum ignem, umquam arte constantem. AVD. Hui, intellegentes, sapientes Z LIPs. Vel maxime,&supra alias animantes. Cicero: Sidera aethereum locum obtinent. qui quoniam tenuiss- it. Demus est , ω semper agitatur es' viget: necesses, quod animal in eo gignatur, irim qMoque sensu acerrimo , εν mobilitate celerrima esse. AvD. Ergo & Animalia Z LIPs. Quippini: & rationalia, immortalia, aut certe longaeua. Neque nimis haec rideas rest inusnire inter primores illos Patrum , qui istis annuerunt. Origenes, doctrinarum culmen , SOL, Lunae,in Stesiarum animas agnouit: neque eo ta en tempore, quo munia a tira est, esse coepisse , sed antequam lucens tk- ardens corpus intrarent : quod EpistHicroi mus de eo plus simplici vice testatur. Et Philo Iudaeus quam iape sic Platonissat 3 Scribit alibi: De ita. Stesias sensu praeditra, imagines duinas ,

pulifere M. Item: incorruptibiles in De Insio

.Animalia esse Hic tur, in animalia intelligentia. Magis autem quoque earum mens est, e Aque C omnino bona, omnis mali in ca ae . Non tamen, ut alibi fatetur, Dil sunt: sed . mk o p .iata rvm τῶ πολ--: Traesides quidam oe , mi ita dicam, sub-Traefecti, omnium parentis. Posteriores Iudaei & Rabini talia , aut deteriora. quos secutus quidam nostro aevo ianimalia caelestia audacter afferula, dciptari Mundum animati . Nobis inodesta sententia sedeat. quae est Theologorum e qui Animas quidem aut potius Intelligentias coniunctas adtribuunt; sed

non ut mi εἰ-δη, nec quae faciant Vnum corpus. AVD. Si ta- ώso mismen ita veteres; iam non miror Divinationem astris adsignari, & ab iis peti, sic diuinis. Et merito sane Altrologi Stoicis

tuis sun amici ..LIps. Fateor. &quanquam Fatum & Necessitatem in im Materie ponunt, quam inhaeret: rameta Astra vclmouere aliquid volunt , et certe monere. Dubitat Seneca, di Epist. ad 'Larum motus nostra moueantur corpora, at corporibus anu 'que onm-n ligne impetus veniati Et ad firmare illud videatur alibi: Hoc in sensim velocitatem siidcrum tantum rerum terra mariq.

SEARCH

MENU NAVIGATION