장음표시 사용
91쪽
alio Empirici loco --. Senecae inde lux: Video Catonem dis Ezi . 6iuntem: serpus est, quod video. Dico deinde , fato ambuiat, nemforpus quidem est quod nunc loquo'sedenumiatum de corpore. quod in Varum vocant, Enunciatum, at Edictum. Ecce Q metis varie interpretatur:& ostendit esse quid, cum vere dicitur: sui, Cato ambulat, sapit,desipit:) nec tamen Corpus, sed Incorpo reum esse.Αbeare apud eumdem Senecairi quaestio, fum 5 ipienti torpin, etiam Sapereἶ & disputat 'μι--i sed non / 'prose , pro di is sensu. Plura in hac re non habeo, nisi
illud Plutarchi etiam . istinc consequi. O is . - σω -ω σ-i cor u forporis esse locum, , sedi in pus penetrare ter Cor quod verum est , si Qualitates sunt corpora, iniciis di m.
De Mundo,optimo maximoque corpore. Varia locissignificatio. Dis. fert ab Umuersor quid Totum Stoicis itemque de Vacuo. SED nos ad amoeniora & simul grauiora pedem promoueamus. E Principiis Elementa & Corpora : ac praestantissi-inum Corporum,Mundus. De cuius nomine obiter videdum est: tum & res inquirenda , &pro illorum sensi aperienda.Nomen vel Graecis, vel Latiaris, ab ornatu est. nam S: illi κα ι π dicunt, primo eius nomenclaturae Pythagora auctore. Id enim ita Laertius: σ--, κόσμ/: hunc primum
Eum appetiasse mundum : quod tamen alij ad Parmenidcin,
Zeno noster ad Hesiodum reserti Galenus cum Laertio: γόως μολο σεδ τ D stri Ithagor, primus appellauit hunc rerum ambitum, Mundum. Idem de eo Plutarchus caussain etiam addit: ab ordine quiessin. a im. Ab orditis inquam, siue a toto ornatu. Plinius: κ μ Grsci, nomine ornamenti, appetiauerunt, eumnosa perfectά abfilutaque elegantia Mundum. Nam & muliebrem mundum obtianuit dici. Trismegistus interiorem nomenclaturae caussam dat:
92쪽
sTOICORUM LIB. II.nta varietare generationu,continuatione inae, inde da operatione,
ordi emtor . inae ratio Mundum proprie spectat, quat nus facit aliquid, l: est Deus. Isidori noua originatio est, imo vetus ex Varrone: Mundus, inquit, sempiterno sit motu, Lib. viti in Gelum,sol, luna,maria. Vnde es' amnia a Varroni videntur Elementa, quoniam per semetipsa, inqui mouentur. An bene ex Va rone transscripserit,nescio : neque Elcmenta proprie Animalia,
sed Mundum dixerit,ex Stoico & Platonico sentu. Vides ex his elum primo Mundum dictum, deinde latitis vocem se fudis
undum. Primo ipsem leum omnis essentis opificem , qui incomruptibilu ea ωιngenitis, architecturi tu Grundi, post temporum utiquas periodos iterum in fabsumens stu Neriens omnem essentiam , iterumque ex se gignens. Secunia , ipsam astrorum omaenarionem , idest 6aelum, , fundum dicunt. Tertio , quod 'ex Utri M. inae postrema verba satis tenebrosia sunt: & ex uibus utrisque Z ex De6ne,3 Caelo Z ita textus sermonis sua- et, sed re abii ente. Pritem magis, i Ex Deo O' Essentiia, id est Materia, eum velle dictum. Philo clarius ista extulit :
tur, compositio ex caelo ω astris, terram ambientibus,stanimantia
aestirpes . Secundo, serum ipsi 6.lum. Tertio, ut Stoicis visum, essentita quaedam a mustionem perueninu duransiue, siue digesta siue indigesta, cuius motus interualium Tempus esse dicunt. Itaque tertia haec sententia peculiaris Stoicorum est, quam ad Deum rettulit Laertius, ad Essentiam Philo: uterque recte. Nam Essentia illa tota, Deus est: Stoicis: neque alluci quam Senecae& Latinis Reri Natura, vel 5o--is Natura, de qua supra dixi. Ea igitur, siue in Mundum formata sit, siue indigesta est iis Mundus. Et hoc sensu doctissime, ut solet, Ausenius Muniam pro Materia L supra
93쪽
supra dixit. Sed aliud igitur Stoicisset sicut
Nam mundus sinitus est, Vacuum infinitum. Itaque & Mundus etiam Or- siue Vniuersum dicitur: sed magis erat,in scholis prae-
u EFferunt Universum, m Tot-. Vniuersum enim esse, cum Vacuo se itum; Totum, sine Vacuo,Mundum. Falsa haec autem , rescribendaque πῶ μ δ σωυ -- απυρ Vniuersem enim esse,
disserre aecunt 'iuersum in Totum. Vniuersumesse, cum Vacuo immito Totum, ne eo, Mundum. Atque haec ita vertissimeetiam ieic Empiricus, uni de Toto. Hinc illud eorum effatum est, valdὸeό. Plutarcho exagitatum: - 1idni dic
Stoici rent Inane enim complectitur: neque id sane est corpus. Itaque ipsius Plutarchi verbis hoc soluamus: Κου μ μιρον εὐβην
enim infinitum exterius undo circum dentes,neque corpus 'L. Mersum, neque Incorporeum adfirmant. Caute,&iure,5 Plutarche:& tu hic atque alibi haud aequus arbiter eos culpas . ina Vacuum continet, corpus non est ;qua Mundum, corpus. Atqui z.Dem p. non est Uacuum. Sane quidem οἰ Σπο Θαλ- ιμ-ὼ ut alibi tu
Platonem, Vacuum ignorarunt: quod fatemur, & ipse Plato ubique abdicat: sed qui Itali se, fuerunt, diu ante Platonem, Leucippus, Democritus, & ab his Epicurus posuerunt. Atque illi quidem laxe, & ubique rebus mixtum: Stoici restrictius,υ ει - τὶς - -- οὐδὲν μα--οῦ κ in Mundo, nihil esse Vacui; extra,infinitumisiud esse. Caussa statuendi, Conflagratio siue eamme mς, quia Mundus in illud resoluitur, post istam.
94쪽
sTOICORUM LIB. II. ην. Mundum, ut restirare cael inpossit. esse enim ipsum igneum. Pyth gorae, inquam, noc Verius tribuetur, quam ut d eodem Plutarcho alibi , Aristoteli ipsi. Nam ille nimium quantum a horret. Abhorreati nos ponimus,& plures hodie etiam 'Theo--άlogorum. Quid autem id est quod est,& non est. Nam Cleomedis Stoici verbis :
ptio, ut quod incorporeum sit intactile , quod nec figuram habeat, neque figuratum sit, quod neque patiatur neque agat, tantum corpus suscipere aptum sit. Atque idem ille in facticu suis Theoritit pluriabus docet reuera tale extra Mundum esse:atque id infinitum.
Desinitio Mundi. Ouitatem dici, itemque Templum: eaeque imagine
SED nomina Mundi vidimus: nunc ipsum. & quid est te tia significatione Mundus y Chrysippus sapud Stobaeum)
dum esse compagem e caelo terra , , naturis qus his continentur. Vel alter: comparem conuentumque ex diis hominibvsique, quae horum cau suntlacta. Utraque haec etiam in Laertio totidem verbis, sed Posidonio adscribuntur. In Eusebio prior, paullo
uberius ponitur: Lib.m D αυτ οῦ Compages e caelo, Mu,terra, mari, naturi tae conteu-tu. Atque ille idem alteram illam adiunxit: & caussam utrius
mmou, m cpi milγμα : Sicut enim, inquit, Ouitas dulcιter dicitur, e, ipse despiae domicibum . corpus incolarum ciuiumque: : ita mundus tamquam sevitas es, e diis hominibusque constituta. qmx-u dij quidem principatum in regimen i deni,hominibvssubiectis. ' '
95쪽
84 I. L I P s I P Η Y s I O I. o G I AEcom visionem autem inter utrosque esse , qma Ratione participani, quae natura Lex est. Sunt pulchra, & dignitatem Mundi exprimunt, & nostram,itemque officium & munus. Imago est, quae valde placita Stoicis, & passim usurpant. vi Seneca, ad Mam, ii. ciam : Intratura es urbem, sis homini que communem. Cicero: i. o. Leg. Universi hic Mundus Nna riuitvi, communis deorum hominumpse,
NMA L deorum atque iamnum domuw,aut Nrbs virorumque. Iteriun dico, sunt pulchra, alta. & quis non attollatur, atque idem Vereatur, cum Deum & Genios circum se, & supra se, cogitat inspectores, eosdemque rectores y Et parte altera, auaritiam contem-.nat, Viles curas exuat, cum, velut patriam & urbem, mundum constit. ial circumdat Z Seneca: Mapno animo nos non unius urbis moeni-Hri , bus inclusimus, sed in totius orDis commercium emisimus, patriamque nobis professi, sumus Mundum, ut liceret latiorem campum virtuti dare. Sane Urtuti, & maxime caritati ac curae generis hurriani., it t. De Omnes Unius Vrbis ciues sumus. Cicero de Stoicis: dAt quota conantur 3 Mundum hunc omnem vidum esse nosyrum. Incendit e tur eos, qui audiunt. vides quantam rem astas' ut fiscelis qui habitet , hunc omnem Mundum sevum municipium esse existimet. Et v ro hanc communionis rationem Pontifici ludaeoni in suisse in
animi oculis, Philo praedicat: Τωμ, αρα'ων, inquit, rι ζιερεις δε ρ
cum enim aliarumgentiumsacerdotes,non nisi prosius, , a micis,m ciuibin vota aut sacrafaciam .summusJudaomm Fontifex, non flum pro toto genere humano, sed es' pro naturae omnibus partibus, terra, aqua, aere, igne, precesgratesque concipit: Mundum hunc exi-simans citi reueiaeu patria uam esse. Fructum sciatentiae vides: & adde alterum, de Exsilio ; quod esse nullum potest sic animato. Emetiamur enim quastumque terras , nusiam inuenire imma Mundum est, alienam nobis. Sic igitur de Mundo Stoici: etsi etiam Civitatem, & quidem proprie, si Clementi credimus,volunt dici. Ille cum caelestem ciuitalcm in Sacris leg re & rei suae aptaret,addit:
96쪽
- STOICORVM LIB. II. . um Stoici aelum proprie ciuitatem esse . qMe autem hic in terra sint ciuitates, Di demas non esse. Go ego Plutaressi represaensi nem spe stasse arbitror, etsi verba in Graecis meo quidem li
mwn putem cnim scribendum, esse ciuitatem, ciues autemselgas, ad hoc etiam tribules, in magistratus: Nempe Solem etiam Senatorem, oe' Hesterum Prytanim vel AEdilem. Nisi magis tamen efflegi τ,κοσιών αι, & concinnare diuulsa: atque ad priorem imaginem de Mundo toto referre, cui Dij scilicet Sc caelites illi praesunt. Quem iterum alia imagine, & magis augusta, assimilant etiam cum Templo. Seneca: Totum Mundum deorum esse De sene templum, solum quidem amplitudine ligor ac magnificentia aegnum. Et alibi: quae n- municipalesacrum, si ingens omnium deorum ipis . templum mundus iste reserasur. Cicero : Homines tuentin iliam Insomnis globum, quem in Tem', hoc medium vides, qui terra dcitur. Vbi Macrobius apposke: F. citur, Tem Lib. t. ean plum eius Ῥocauit qui sela mente concipisur. it, qui haec menerat r ut templa, custum tamen maximum debeat conaetori r sciatque quisquis in U- te is huius inducitur, ritu sibi vivendum sacerdotis. Bona, bona polirema monitio: & Plutarchus accedat, Templum esse hunc duundum,sacratissimum quidem ac religiosi mum. in anim quod per ortum indue ur, spectatores non signorum surdorum strema iactorum, sedSolis, Lunae,siderum. Et addit, haec veluti initia es' nysteria quaedam esse, tranquisio m laeto nobis animo spectarim
da ac peragenda: Philo denique Iudaeus claudare No ἀ:-ά De Moti
plum iri supremum, , vere iuge, existimare oportet esse totum hunc Mundum. qui Sacrarium quidem habet, purissimam rerum Natu Vpartem, aeti m , ornamenta,seris; sacerrites, ad instinos potentia ritu angelos morpo eas animas. Imagines habemus, aptas, & pro
splendore ac dignitate Mundi, nec supra. Nihil m omnium re risu ait Stoicissans Tullius) melius est Mundo, niuilpraestabibus,
97쪽
nihilpulchritur Mesel ribiles, sed ne cutim quidem qu idquam
melim potest. Vide ipsum totum, vide magnas parvasque partes: omnia ita constitiua sunt, ut nerae adus metira esse potuerint, neque ad speciem pustbriora.
Factum esse fundum,a aere, eo bomnum:-breuiser, quois modo sit factus. ANTI autem operis quis auctor Z Nullus, aiunt quidam, & ab aeterno fitit,aeternumque erit. Alij qui factum si
tuunt, partim a Natura sui Strato: in partim a Forte & Casu, ut Epicurus. Stoici verissime, a Deo& Prouidentia esse. Passim ita: &Chrysippi, apud Lactantium, argumentum validum sane exstat. Siqιud est, inquit Chrysippin,quod efficiat ea, qua iam 'licet ratione puditus, escere non possit. Aprofecto ess maius, fomtius, oe sapientius homine. Homo autem non potes acere caelinia: emgo istud, quodiac effecerit, superat hominem arte,consita, prudentia, potestite, GHquin potest esse, nisi Deusi Nec testimoniacongero in seia tentia decantata: illud addam, mire, ae modo, mi, E do, A sim secerit Deus 3 Quare3 sita, inquiunt, & hominum caussa. Neque enim alius ci finis suit, quam potentiae Mbonitatis designatio, in maximo optimoque opere sic ostenti. Cicero: sinum igitur cauo quis dixerit esectum esse Muriae myrarum si ilicet animantium,quae ratione utuntur. hi sunt dii in homines, quibusprofecto nihilea metas. Et de altera Liae parte, nostri
Doctores consentiunt.ut Lactatius: et era essententia Stoicorum,
qui aiunt visita causill M-dum esse constructum. Omnia enim quiabus constara, quaeque generat eo Mundi, ad utilitatem hominis v commodata sunt. Et singillatim ibi exsequitur : quod ante eum Cicero accurate, De Natura deorum. Neque Seneca id negatum voluit shaud ita veri & paritum transfuga) cum scribite Non enim nos caussa dirando sumus . hiemem outemque refere die bum ista leges habent, quibus duuma exercentur. Nimis nos Fuθμemus, si digni nobu Nidemur, propter quos tantM moueantur. Imis V O,ob e, propter nos vel maxime ista mouentur: sed non solos:
98쪽
solos: & hoc voluisti dictum. Dij quoque hic sitas partes habent. Itaque alibi scribis r-- per negligmtiam moe gemere, Lib.H. De nudiu tam misagenuerant. cogitain enim nos ante Natura, quam
Iecit. Ita est. Prouidentia hominem, & pleraque ista homini fecit. Sed Gomodo secit, & quae compositio aut digestio molis huius fuit I Zeno apud Laertium ita prodit: , κριτ'
principio,cum apudsi esse Essentiam omnem per cerem in aqtiam comuertisse. Et ut infit emen continetur, ita Deum qui malu Ra tio H est, tale semen rebquisse in Humido, quoil facilem aptamque 'operi materiam praeberet, ad rerum deinceps generationem. V einde progenuisseprimum Elementa quattuor, igne aqua a e terram. Ait in principis:J ipsis Sacrorum nostrorum verbis. Ati,cum apud
se essith Pie & pulchre. Deus sua persectio, sedes,regnum: M ssisibis ficit, essicitque cuncta: Ies.sea
ut vir summus nostri ariti, in Carmine super Deo scripsit,plane diuino. Deus sibi, & suum ei esse jussicit: qtudniΘ in ipso omnia, ipse omnia. Itaque frustra, & pro humana imbecillitate istae quaestiones, Quia faciebat, agitabat Vel Seneca noster re spondeat: Iupiterresoluto mumdo , , Ase in unum confusis , patiss&- ΣpH. ix.1per cessinu Natura , AC IESCIT SIBI, cogitationibus suis tra- a tuae. Optime. vis & ego aliquid audacter, siue argute Idem quod nunc facit,fecit. Erras, 'ui in Deo tempora disparas,omnia ei sunt in pr senti.Poeta Cliristianus olim,ClaudiusVictori Regnabatquepotens in maraestate creandi, Et faciemila eradens,gignendaque mente capaci secuti dispiciens: π quidquid tempora Notiunt, PRAEsENs s EMPER habens. immensum mole beata
An deerat occupati haec quae fuere, quae sunt, & quae instant. contemplanti Pergit Laertius, Essentiam omnem vertisse. J Si de primo conditu intellegit, Materiam cape : sinde reparatione Mundi post exustionem, cape Ignem reliquum & in eo semina rerum. Per Aerem. J Ergo ves Materia, vel Ignis ille reliquus, . Aere
99쪽
III. Qtrae. Nat. cap. EI M. Iob. I.
Aere tenuior. Et ita est. quoniam tradebant Stoici diffundi, &vel totum Uacuum illud occupare. Contrahitur igitur Ad gra datim, & habilis fit corporum generationi. Primo autem in Aere,quia facillima ea mutatis ab Igne. Deinde,ait, In Aque JHaec igitur proxima facies Materiae, cum elementa Vnita. Ideo vetus opinio , sequam princ tum rerum esse , Thalcti adscripta. Quid Thaleti3 Homeri ante illum fuit. apud quem legas
flumina mam Oceani, cunctis qui rebus praebuit ori m. Vis aliquid clariusὶ iteratque alibi,& vocat
Oceanum Diuugenesim, matrem e nutrism.
porationibus eius aluntur. Postrema autem ipsa verba, de Matre Nutrice, Plato in Timaru adsumpsit,& Materiar aptavit. Quin & Barbarica vetus philosophia in hac parte. Trachmuniabus apud Indos, ait Strabo, δυ κατι - ας aliarum omnium rerum alia principia, LMundi autem aqua. Sed quarum rerum alia Z credo singularum rerum , quae ex Elementis; ut ad proxima principia hoc referatur. Iam &AEgypth Philo notat ἀ οδωρ --- mm, ἁ -o- εἴ ν άζ-ς: Aquam exime coluerunt, principium et Luersigenerationis eam censentes. Sed pro tota Stoicorum sententia, Senecii audiendus : Mqtia, ait Thales, valentissimum elementum
es. hoc fuisse primum putat , ex hoc surrexisse omnia. Sed , nos quoque Stoici) aut in eademsententia, aut in visi sumus. Ultima. ex hac nempe omnia surrexisse. Quo ducere & Manilium possis,imb debeas: Seu liquor hocpeperit, sine quo riget arida rerum. Materies, iisumq- vocat, quo soluitur, Ignem. Inter variantes sententias Mundi conditi, nec Stoicam omittit:&Siue, inquit, Aquainitium rebus fuit, in quam Materia se Vertit: qua deinde vocat sita legerim, non vorat) siue adhibet ipsum Ignem, qui desuuit, & in varias sormas mutat. Siue, qui soluit &destruit in lamiρωσει. Neque aliud Stoici decanta
100쪽
tum illud interpretabantur, quain hanc non il
seruos exictimant Aquam esse, a fusione fastam nomen virbitrantes. Sed quid iam Aqua Z pergit Laertius : Deum, qui feminalis Ratio ect, relinqui in humιῶ. J De Deo enim haec verba, eiusque Ratione selli obscuriuscula sunt omnino capienda . Ita enim ali
currere Vniuersi Rationem, quam aliqui Fatum appellant, tamquam in fetu semen. Vides eam dein ibi linaginem,& ipsis verbis, uti hic ponitur. significat autem, immobilem per se de incfiicacem Materiam animari ab hoc Igne illo qui Deus,& Ratio: no aliter quam semen eiusq; spiritus&calor istumi Crinant,augcia alunt. Notanda igitur dc lucλουου vocula: qua crcbro in hac Generationis re utuntur. Vt Seneca: Caussi autem, id est Ratio materia format. Iterum: Insorporalis Ratto, ingentium op rum Conta ad artifex. Insentium, totius Mundi. Ait, incorporalis: quia mens ipsa Dei est, & animus, ut sic dicam, Ignis. Fatum in teipretatur Zeno, alij Prouidenti im : & ouis sensu poeta Manilius germanus Stoicus) saepius usurpar. Vtin ista re gignendi,Si de ra & caelia in esse talistis Eationis opus. Tale semen reliquisse. J Ip- Lib.,.sum Ignem, siue Calorem,qui Humido miscetur,vocat Semen: Ratione tamen illa semper adiuncta. Plutarchus, aduersus no
Alio verbo, sed eodem sensu, Aristocles apud Eusebium : Σ -
Element- rerum omnium Ignem dicunt j eius principis,Deum .materiam. Bene Aristocles. & Dcus,stuc ipsa Ratio,ab hoc Igne disparanda. Zeno, apud Claeronem statuisignem esse ipsim naturam, quae quidque gigneret ,-mentem atque sensius. Q alis autem hic Igni non ut ille nolhqr,qui cuncta dillurbat ac dis sipat: sed mitulis ac salutaris, qui omnia conseruat,alit, auget usti- Cic. r. net, sensiuiue assicis: qualem in sideribus videmus. Plura autem a Vsuper tota hac re, ubi de Exustione mundi. Ultima Laertij: Gigni primum elementa quattuor,ignem,aquam, aerem, terram. J Idem Laertius postea: H-