장음표시 사용
131쪽
uo i I. L I P s I P Η Y s r o L o G I AEIpse Seneca: Terra cra' est mundi, in Materia. T res est rundi, mi caeum. Ex ido deinde ista, alimenta omnibus animal bus, omnibus satis, omnibussedis diuiduntur. Materiam igitur interpre- pa r. latur,quia alit: atque adeὁTrismegistus tr in ea naturas col. cat, ni t q-,σVTeme,ab unaflit e deductaου. s , inquit,
estim autem superne substaritiam accipit. Eadem Senecae dicit, si
pro Stoicorum mente capis. Magnifice etiam de ea,Hippocr,
ο--ς πιαψύθ. Sacrati si a terraestris. e qua ammaba, plant maliment 'medicamenta, e fortuna atque opes ipse
gignuntur. O magna dc benigna materi sed non libet in laudes eius irEad incoeptum magis redire. Nam quod do primo eius ortu dixi, non omnes consentiunt: & Laertius videtur locare & gignere,inter Stoae scita. Sic & Manilius: Ultima subsidit glomerato pondere tellas. Quod autem in Trismegisto de triplici in ea natura erat: ratio &scnsus dicunt,& mixta naec, aut seorsim insita, in penetralibus videmus. Haec causta, cur aliqui cum seorpore niser erram comparent,Vt Sesseca: quia loquis,quae vicem sangmnis tenent, sientis, quos nihil aliud quis quisn Animam Noctarit, perma est: atque adeo subdit fuisse,quibus animalplaceret esse terram. An PythagoricisZ nam ipse Pytnagoras,apud Ovidium: se v. Meuia Nam siue est animal Telgus, ω viuiti habet a PN . Spiramenta, locis flammam exhalantia multis. Terrae igitur haec dignitam:& de Si tu dixi,in medio esse,sed pendulam, & in se reductam : quo sustentantc 3 quidam aquis VΟ- s. rra. lunt innatare: ut Thales. de quo Seneca: Gae seqmtur Thaletis
ineptasententia est. ait enim,terrarum orbem aqua suulneri, in et Aimore nauigi , mobilitateque eiusfluctuare, tunc cum dicitur tremere. Eidem iterum hoc attribuit: Thades totum terris subiecto iud thumore portari, in innutare sue itad Oceanum voces, siue mare magnum, siue acterim natur g simplicem aquam. Sunt qui e Sacris fir mamentum pct.ant: quia Psalmista scripsit, ρεωσπιτιτ προ τυ δά- suis.nduuit terramyuper aquas. Sed id verissime de mari
132쪽
mari dicitur, ut Damastenus explicat, undique circuinsuis. Plures Aere fulciri & attolli voluerunt. Lucanus: dum terra fretu terramque budit
Magnus Hippocrates: - 's rQi DL Libro m ritus Lunae fundamentum terrae vehiculum. Plinius: Aerem percuncta rerum meabile istoque confertum huius ii suspensa cum quarto aquarum elemento, serari medis statis testinem. Sed alibi idem & alteram, verioremque causiam, tangit: iranturpem ibid.ev. dere terram , ac non cadere nobisium. ceu stiritus iis, mundo praesertim inclusi, dubia sit; a tegit cadaere, natina repugnatare, cadat, negante. Hoc optime. Natura est quae repugnat, & silli re tendere eam ad media sui iubet. Ad media. quia totus A iEI Totundem refugit Mundus,fecitque cadendo 'tantaque, ne caret. medium totinae, es ' imum est. . ut ingeniose Manilius scripsit. & addit: 'Nee vero tibi Natura admiranda videri is .am Pendentis terrae debet, cumpendeat ipse Mundu m nulta ponis vestigia undo. Vt igitur sua stat&Naturae, nullo nixa. quod pulchre Iobus, sacer vates: O' -- ας-w-'ύδω- r terram sundauit super Cap.2Hic nihilum. Et ipsa paene est nihilum,uniuem comparatione, dc V lut punctum. O miseri, caelum adspicite,& in terram despicitet Punctum es istu in quo nauigatis,in quo bestitis,in quo regna dis o-
Stabilis ea, an moueaturi itemque de Nouo orbe, siue eris, W--ur gnarifuerint'
Fi Nivi de Elementis. AvD. Non mihi. de Terra duo sunt,
quae etiam quaeram. Vetus unum, ecquid stare cam Stoici censeant, an moueri Nouum alterum, An nouus hic noster, comitus iis orbis Nam hoc ultimum ego atque alij saepe addubitamus. Lips.' Ad utrumque sic habe. Et prius quidem etiam Seneca vult excuti, Vtrum videlicet ' Mundus terra pote 'co .
133쪽
nos esse quos rerum Naturansietes feruenec cals motu fieri ortus occasus, sedipsos nos oriri-occidere. Digna res est contemptitione, is sciamur in quo rerumflatu simus: pigerrimum Fortiti, an velocissum fidem: circa nos Deus omnia, an nos agat. Ait, fuisse qui Ac rent . Qui illi 3 plures reperio. sed primus Philotas Idit oricus
tribuunt. Et de Hiceta,ctiam Cicero: Hicetad Syracusius, Ut ait Theophrastus,caelum,Solim, Lunam, flesiar, sivera denique omnia flare censit : neque, praeter teriram,rem LMm Mundo moueri. Atque
hoc etiam 'Plutonem in Timaeo dicere quidam arbitrantur , si auctobscurius. At de Philolao quod Laertius, uniuerse Plutarchus othagoricis adscribit, eosque Terram non putare immobilem, sedes ing=rum circa ignem seu Jensam. additq; de Platone,ut Cicero, eadem iam senem siss : quod Theoph rallo auctore in vulgus manasse, idem alibi ostendit. Vbi & ex proseo verba Timaei examinat, e quibus id colligebant. nam scripserat ,-ειο
ram, in LMnum, quaecumque alia temporis instrumenta, dissipari. At quomodo terra, si quiescit, temporis instrumentum Z Sedr spondet ipse,& bellissune soluit: tu vide. Addit ibidem, oria Alethum idem de Terrapsussi, Seleucum lam e : sed de santhem Samium alibi in hac parte ponit. Denique Leucippus sen
Terram vehi, circa meaeum assidue versam. esse autem figura Impani. Vides deliria. quomodo aliter appellemi aut quid in ista inquiram Z etsi stantus Paradoxorum amor est) etiam patrum aeuo nobilis mathematicus hanc haeresim excitauit, sed cum ipse s pultam. Nostri stare consensu adfirmant: & caelis motus suos . relinquunt. Alterum quod quaerebas, De nouo Mundo,quem ante saeculum repertum , . mericam ab uno inuentorum ain pellamus, cum iniuria aliqua aliorum. Noruntne veteres Z inquis. Nosse non dicam proprie, sed sciuisse. Cum enim Au- .stralem orbem, nostro aduersum adstruxerunt,&quattuor ad- leis Terrae partes siue insulas fecerunt supra doctum:)quomodo imon cogitatione nouum orbem comprehenderunt necessario . i
134쪽
s Tio I C o R V M L I B. II. I 23 illum,aut nullum. Ciccro in Somnio: Globum mundd linoris aestant dis habitabilem cultum: quarum altera, quam nos is liamus, posita sub axe ad septem set i altera Austratis, gnota nobsu. quam vocant Graci ἀ-ξονα. Pomponius Mela: Reliquae duae habitabiles, paria agunt anni tempora, Nerum non pariter. ontichthones 'alterum, nos alteram incolimus: issus situs bi dorem intercedentis
phae quilaod talis incomtus, huius dicendus es. Noli possitiat constantius aut certius dicere de altero,id est nouo orbe. Ciccm---α appellatam, ab opposito nobis axe dicit; Mcla quasi aduersam terram. Est dc in Platone prosectis vetus & vera memoria magnae Atlantidis insiuia, quam Asia 5 Africa am- ris Timis. pliorem scribit: atque ita describit, ut niihi videatur locus dubitationi non esse, quin Nouus orbis pars sint Platonicae illius terrae. Nam primum facit locatque grandem illam insulam ad Duces Gaditani maris: quae longe lateque jntrorsum scilicet pa
tusque ad adias infidas r iterumque ex Tiis ad oppositam contincntem, adinentem muri, quod vero nomine sic appelgamus. Si haec consideras scrutaris: quid nisi dicit, magnam illam suisse insulam statim ab Hispania, ubi nunc reliquiae nam illuuione periiij dc
velut fragmenta tot illa insularum sunt ZCanariarum, Fortunataru m,S quas alias tota ora Africae, S interior habet Exitauumum, inquit, transitus in inselaw. Quas3 cas quae nunc etiam praeiacent continenti, ouba H aniola IamEicam, dc plures. At ex insulis in ipsam continentem. Ucrissime. statim ex illis vel in Perilanum vallum tractum, vel in vastiorem Mexicanum transitur. . Et semtinentem appellat : etsi insula est, sed ita, quomodo nostra haec pars a nobis habitata. Hςc magis totum Nouum ombem nobi aperiunt&adserui, quam illa Aristotelis in Admiradis traditio: Inma textra Herculis columna insulam defertam inuentum fuisse, silia nemorosim uiuis nauigabilem, ructibus Merem, MV LTORUM DIERVM nauigatione distantem, in quam crebro 6a thaginiensis commearint, O multi fides etiam fixerint: sed veritos primores, ne nimis loci i ius opes conua sicerent, Carthaginis libe- τως - , educto cauis, o porta cupitis frixisse, nequiis eὸ nauigasse deviceps Ne et oi od verum censeo dc una aliqua nouarum insularum:
135쪽
ι . I. P S P P Η Y g I o L o G I AEstilarum: quia multos ias nauigationi impendit: neque prsi bile igitur Canarias, aut alias vicinas, filisse. Et vero de hisdem terris, quis non Auiti declamatoris sapud Sciaecam in libens illa. m. accipiet Fertiles in Oceano iacere terras , ULTRAQUE Oceamum
rursius alia sitora, AL IvM sit ORBEM. Clariti non potuit effari, aut designare. Clemens B. Petri discipulus in epistola quadam Oceanus, em mundi qui TRANS IpsVM sunt. Ita Hieronymus ex Ephac eo citat: &-appellasse credo, magnitudinem indicantatem . Quae vel in notis mirifica : etsi tractus ille Australior, & trans Fretum Magellani, nondum Innotuerit, nisa praetem nauigantibus libatus, Noster Seneca nam ille Tragoediae M deae certo auctor est de tisipsis pridistiscvidetur,pueris iam de-
cula fieris, q-bus Oceanus Vincula rerum iamnem iugem Pateat testin, Apimque nouos Detegat orbes, nec sit terris Vltomariis.
Dod ille tamen proprie de Britannicis insulis intellexit, & in Claudij gratiam seripsit. Magis pro nobis,quia idem timet,&2. Ust, timendo adstruit: Unde scio, an nunc atquis MAGNAE GENTIs ABDITO dominus, formina indulgentia tumens , non emtineat terminos rem an rei ctisse istae moliens' descis hiemihi an ille ventus' belrum inuehet Palam Ostendit, magnos reges& gentes, ultra maria, ignotos esse. Illis ignotos,nobis noscendos: alibi etiam ab eo praedictum. Multa enientis aeuimpidus '' ' quota nobis stire. Mulsast cidis tune futuris,cam memoria nostri e Moerit, reseruantur. 'Tu a res Mundiu est, nisi in illi quodquaerae omnis Mundus habeat. At vero Virgilius vaticinatur, etiam Romano imperio terras eas neque enim de aliis ceperim in subiticiendas. - iacet extrasidera testus 'Extra anniselisque via ubi caelifer Attis Axem humero torquet peltas odentibus aptum. Extra sidera qui potestZ caelo certe tegitur: sed maiora sidera ac cipe, aut planetas, qui intra Tropicos decurrunt. Ideo addit Velut interpretans, ω solis et w. Ergo ultra , id est Torridam, locat: nempe --ξ- illam nobis, de Tempe
136쪽
Temperatam, ut supra dictvin. Namide Atlante quod scribitur, non de illo Africae intelliges, sed de illo quem Plato celebrauit, & regnasse iis locis scribit. Eb,inauit, Augustus Proseraret imperium. Estne factum nugae,& mella poetica: etsi Mati
naeus Siculus auctor, repertum in Novo orbe nummum aureum Neα
tσem, cum effigie Mugum et eumque Romam ad miste , fidei ergo, missum per Ioamem Rustum visiopum 6onsientinum o O bellum impoliorem aut ludionem, quisquis nummum ibi abi citi nam aliter repertum non esse, mihi quidem liquet, nisi si Genius hoc secit. Illud magis mirum Sc fidum, quod Hispani scribunt, in valla, quae frutem dicitur,in Chiliprouincia, vidum esse, quod Imperiale ab hac causiae minant: quoniam in psisisue d
mibiu ω portu reppererunt e mlaw bκipitra formatas , it hodie videmi inrismum imperi signu. Et auget admirationem,quddnulla in iis locis auis biceps, quam potuerint adumbrare. Non dissimile, quod Ammianiis notat in obeliscis AEgyptiomm sculpta con pici, volucrumserarumque, etiam ALIENI MUNDI, nera multa. Ignota ipsa, & nostro huic orbi inuisa. Fuit igitur iam olim illa pars Madi,& auditione accepta,& ratiocinationestabilita, etsi inspectione sortalle non usurpata. Non quidem ab Europaeis: de Afris ambigo,& extrema ea regio huc tendit. Au D. At enim dixisti ex Ammiano, de volucribus feris abenimundi: quae vere diuersa a nostro sunt,3c vix unum aliquod undique respondet. Quid ergo Z nonne vel hoc argumentum es alicuius diuersi mundi,vere noui,& postea nati3 LIPs.Non autumo. neque sacrae litterae indulgeant dubitare aut disputare. Semel creauit Deus & produxit terram, animalia, & quidquid in ea vides. Mixtione possunt aliquae dispares species surgere, plane nouae non possunt. Unde ergo illic ea diuersitas3 Dic,-- de in Africa 3 unde in ultima Asia 3 neque leones, tigres, et
phantes Europa ista gignit, aut vulgo alit. Cuique regioni, pro caelo atque etiam solo & peculiari indole , sua quaedam Deus iam ab initio dedit & assignauit. Maior alia dubitatio. unde in haec loca sic dissita, post alluvium & arcam illam Noachi, vel animalia illa vel ipsi homines aduenerint ' Si terra dices; facile id quidem . sed plerique putant ineque res adhuc aliter docuit
orbem illuna cum nostro nusquain ad Septemtriones iungi.
137쪽
Superest ut mari 'At quam vasta ea nauigatio est &quis olim tentarit aut persecerit, usu magnetis nondum reperto Z quis etiam animalia illa, &'uidem noxia multa, transuexerit Z Ea consideratio inclinat imo peruinci vere Platonem de Atlantia de illa scripsisse& finitimam Europae atque Atii fit ille, &facilem in ea transgressum. Diuulsa postea aut mersi esto: & tamen homines ibi aut animalia reliqua, quae olim ab ea coniunctione illata. Sic censeo, & ad proprie Zenonia iterum pergo.
- ,--μ- M-ἀἰ-monemψ' esse, stylum esse. FLεMENTA vidimus,& praecipua corporis huius membrarsed ipsum Corpus an 'Mn ut, an item A ternum, quaeramus. Varius enim philosophantiviri hic sensus: nostri Stoici,
Mundum posuerunt, atque eum esse totum illud corporeum. Postretima sensum habent, uniuersam Materiam in eo absiampiam: nihil reliqui, nisi Uacuum illud esse. Nam Parmenidus quidem Vnum statulat: τὸ διλοιπω, ὀ A i sede quam Universipartem rebquum ais n. Muteriam esse. Itaque eius sensu superfluebat Materia, vel ad plures mundos. Quos reipsa ponebant Nexsistere volebant-ο--ω: i-niatus in infinito, Anaximenes, Anaximander, Archelaus, Xen phanes , Diogenes, Leucippus, Democritus,Epicurus. Atque huius discipulus Metrodorus a magine etiam utebatur ad probandum: U-- ιδ ὀν ωα α α χωο- M'ωσμ νυ τώ ἀ- : Absurdum esse, ut inastica in magno campo produceret M pMiser, Hus Mundinis infiniso. Plato etsi alibi unum statuix es firmat ; lamen vacillare videtur, & quinque numero admiuaere. Quia etsi aliter quidam interpretantur,nimirum Vt 0rbes appellet Mundos, Teres, quae, Aeris, Ignis,em supremi denique caeli: tamen Plutarchus tueri conatur simpliciter de quin, quς ωtis integrisque Mundis. &dictria ei videre est, iiDello. De maculorum defectu. Nostri veriores, &ab uno Deo Vnum producunt: a que eum et e finitum,
138쪽
s Y o I C o R V M L 'I B. I I. II AETERNVM, m Deum. Alia alias explicata sunt:
sed ibi ponit Arius Didymus ex illo enim,apud Eu.sebium,sumpsi:ὶ quomodo,si conflagratio sit, si etiam interitus ab aquis 3 Ipse distinctione expedit: Dupliciter
6 3κοσ--, sprere,,-με γηπν : iliud quod ex tota Natura tale exsistit ; m EDd, quod ornatum constitutionem iam talem habet. Ideo priore in catione, Mundum aeternum duunt; post riore, natum , mutabilem periturum. Philo Iudaeus paullo
cos, Mundus ahquis aeternus dici, stre anquis corruptibitis. Ise quidem, iuxta ornatum, Ni nunc est, ide autem, qui post exustionem it rum nascetur iterumque,certis perioris, quam desituris. Aliter, inquam, postrema dicit,res dc ratio codem cadunt. Perit hic &ille Mundus igitur: & scitum hoc Stoicu Laertius sic expressit.
- A mo est 3-aMωφθαρτών r ψό κοσμος δὲ ς, 9 si , si δα-nti: Flucet iis corruptibilem esse Mundum. quippe genitum ea ratione, qua flent sensibiupercepta. 9siuae etiam partes corruptioni Obnoxiae siunt, id es' totum: partes autem minae lasses: nam inuicem adsidue mutantur: ergo des Mundus. Et a bus, siquid mutationem in deterius admittit, corruptibile est: facit Mundus: nam exreescit,ω inundatur. Rarioves adiutustas vides. primam, quodg
nisussit:J & quidquid ortum habet, idem finem. Cui Plato
ου: misit mortalis quidem, qua genitψ est, sed nonfluetur, nequ/srtem mortissubibit, opter Dei moluntatem. Significat, ita faetum & conditum a Deo,ut ne pereat; &, quae eo ducunt, d sint. Apuleius: indiae iatributa est ei perpetua iuuentus, ces m De Dum M olita vaktudo. Eoque nihilpraeterea extrinsecus est rebctum, quod corrumpererisset eius ingem- οῦ ω si Aresse , non eum tirieret.
139쪽
08 I. .L I P S I : P Η Y S I O L O G I AE n isa apud se ex omni parte com posts uque ordinatψfret, ut uersantiam contraria naturae misciplinaque elin officere non possint. '' Trismegistus ut saepe hic quoque Platonissat: Ο --α----οδά- - ψαθακως γέγα t Taur Deus) ipsi a se aetemus: Mundus autem a Turesim mutuens e immortalis est factus. Altera Stoicorum ratio, partes Mumd torruptibiles. J Ita est,elementa docent, &ipse aether: quem , tameia Aristoteles voluit exemptum. Nostri minime,sed nunc quoque pasci, minui, verti & in aerem solui. Si quattuor et menta, H ea quae ex his nata; ergo totus Mundus. Lucretius p
riter concludit: Principio, quoniam Terrai corpus Humor, Murreumque liues animae, 6abaeque Napores,
E quibus haec rerum consistere Fumma videt GOmnia nativo ac mortati corpore constant:
lebet tota eadem rurinae Osuina putari. Debeti nec Plato hoc reiiciar, nisi scuto iterum assumpto a V luntate diuina. Tertia ratio, quod utationem in deterius admutit.J Uerissime. . lenim ait nost cr) mutationis periculo ex
ceptum ' non terra, non caelum,non totus hic rerum contextus, quam--s Deo agente ducatur. Non semper tenebit hunc stia em ,sed illum ex hoe cursu Equis dies deuriet. Sed addebat etiam Laertius , in deterius. pro Gemplo: exareficit enim inundamin. J Appos. te. duo exitia eum manent, siue Aquae siue Ignis: & utriusve iamnunc signa alibi,& alias, mittit. Hic aquae deficiun & 1i citas & sterilitas superuenit; ibi abundant, & bona terrae perdunt. Haec velut via ad illa ducit. Plinium audi. qui scribitu multa in dies minui, consumente ubertatem feminum Exustione, ' is cuius mices nune vergat aeuum. Homines atque alia , minora, quare' quia Exustio paullatim appropinquat, & ubertatem s minuiti absumit. Idem in .ssima ignivomo notat: Nec tantum, in m inquit, in illo Naturasaeuu, Exustionem terris denuntians r sunt enim plures eiusmodi montes: atque haec omnia signa aut notet in partibus, citrae communis illius exustionis. Vides Plinium, l in capitalibus dogmatis , bona fide Stoicum esse Seneca clad-' idat: A cu quemidessupra nos currere in haec qiabus inmaeiari; impositisium Aravemini ac definent. Nulti Uenem suaes... ,
140쪽
Duplisiter interit , . M o - imum, de Aqua,
SENECTus, ergo & mors. Sed qua via mors duplici, ut i tigi, Aquae aut Ignis: siue,Diluuij,& Exustionis. Sed cum discrimine.quia illa prior animantium tantum,& frugum fructuumque sit, aut qta in terra sata: haec ultima, ipuus terrae, elementorum , & Mundi. Itaque magna haec mors est, & omnium: illa minor, &quae partes modo tangit. De utraque ista
Cicero: Tropter eluuiones exuaerionesque terrainum , quaae accidere In somn. tempore certo necesse est, non mia non aeteream , sed ne diuturnam
quirim gloriam a qui poseamus. inae tamen pro Platonis sensu dicta modo vult Macrobius, ut crescens humor siue ignis, alter
alterum vincat : sed numquam tamen, seu eluiuo,seu minio, omnes Lib. D. Ierras Ut omne hominum genus, domnino operiat, vel penitus exurit. Plato ipse in Timaeo, Egyptium sacerdotem facit Solonem alloqui: O Solon, Graecipueri semper esis, neque Nila ' bis cana scientia. A uod ideo euenit, q- multa hominum exitia suerunt, emnique. Maxima quidem, aut ignis combunione, aut aquae inundatione euenire mcessum est: minora , aliis quibusique casibuW aut elud bus fieri. Et addit, AEgyptum ab his duobus immunetis, . ideoque antiquissimarum illic rerum monumenta servari. Pro pius ad sensum Stoicum Aristotele accesset it, si tamen ex vero 'Censorinus hoc ei adscripsit. praeterea Mnnus, q/m a Uu-teles imaximumpotius, quam Magnum appeltat. quem Solis oe Luna vagarumque quinque stillarum orbes conficiunt, crum ad idems - - gnum, Gi uondam simul fuerunt, a reuertuntur. cuius anni hiems jumma, est 6itaclysmus, quam notiriae onem vocant.. Vae autem Gnrosis, quod Hi m di incenHium. Nam his alternis temporibus mundus tum exisnescere, tum ex uescere videtur. Aristotclem aduocat: & sane tale aliquid ille vir,sed contractius, nec de M un--liadi mutatione, sed partium aliquot terrae diserie prodit. In Me usis isteoris super ea re dissertio. damnat reiicitque eos,qui ad Uni sic