장음표시 사용
41쪽
so II. L I p s I P Η Y s I o L o G I AEtiam, Amurabili m minoiabili hac complicatione. Obserua & sinutare. est Naturalis compositis: nempe rebus insita a Communi di prima illa Natura, id est Deo: ideoque & Naturam, Fatum appellant. Sed quia nostro intellectu) quadam & discretione Deus hoc facit, S applicat; plurimum Rarionem suti
quam facta, Funt facta fiunt, quae fiunt ; sient, quae sient. Et disce
ρ --: Rationem eorum quae in .nfundo, Prouidentia administrantur. Anteriorcm caussam hic vides, & illam ex ea natam aut subsi quentem. Sed additur in Stobaeanis:, τώ άιτιαν, τ&ὐ-ἷω ἀνάγidis: Mutat interim Chrysippus 'pro Ratione supponit Veritate Caes a Naturam, cestitutem. Ut sit Fatum nempe Veritas, causia,mtura, Necestas eorum quae sic sunt. Sequebatur, Ita. nam in Dei mente haec constitutio,& cum .ssiterno illo aetem a. Dccompliacatione immutabiu additur: quod ad ordinem seriemque caussi rum facit. Prima illa caussa Deusὶ alias atque alias subserit,miro & incomprehenso nobis nexu : sc, ut quae Fato eueniunt, euenire per Naturam & Rationem videantur. Haec est illa Sapientia inscrutabilis: a qua est omnis modus , omnis steries, omnis 'do, menser numerus,pondus: a qua est, quidquid naturaliter est, cuiustumque generis est,cuiustumque Uimationis est: a qua unis in Omarum, formaeseminum,motus siminum atquesermarum. dopus perissologia i a qua est,quidquid citi Peccatum autem ab ea non est, quia nec est. Pelagus hoc,mi Auditor,imo abyssus, tirm chaos,si ingrederis: & cc se habere potius, quam quom do habeat, scimus. Estioitur series , connexis,atque ea immutabilis: quia ab immutabili Deo. Ideoq; & Necessitas cohaeret: quae soror est, ut sic dicam,& gemella Fati. Trisin egistus: -
Omnia Natura em Fato fiunt,nec est Locus Nacuus a Pro indentM. M autem Trouidentis,in si perfecta Ratio caelesis Dei. cia dua
42쪽
duae sunt cognatae facultates , Nece tas v' Fatum. Pulchre distinguit , & has ex illa deducit. Quid ergo inquiunt. Necessariὁnaec sic fiunt ὶ & nec Deus mutat Z nec Deus. Asper initio se
ino, sed examinatus,Stoicorum etiam vero sensu initescit. V ces quidem aspernamur,quae dicunt:τ in 'o istas ia' iam in otia. Destinatasortem nec DEO FAs essetere. Item:
Sunt regisus serui, rex seruus est Deo, Deus Nec irati. Etiam noster dochor: Eadem Nerestas Deos alligat: irrevoca- Depis bilis aeuina pariter atque humana cujus vehit. Ideipsi omnium condλ ''tor ac recto cripsit quidem Fata,sed uitur. SEMPER PARET,--li t. Haec talia, parum decore ex dignitate Dei dicta: etsi, ut tetigi, interpretatione ad verum liquissiumque deducas. Hoc
enim volunt,semel statuta Deum non mutare. Finxit in aeternum caussas: qua ctincta coercet Lucan. II. Se qmqtae Lege te Iens.
Non quia imbecillitas aliqua in Deo sit, aut Fatum domin tur: sed quia placuit ei liare Decreto. Nimirum sui noster Se neca in imminutio maiestatis sit, in confisi is erroris, mutaenda fecisse. Necesses et eadem plicere, cui nisi optima placere non possint. Dic mihi, nonne vir bonus squalenius bonus non potest mn facere, Sen. vi. luod facitἶ non enim erit bonus,nisi cerit. Simile siquid ramcn hap. , . unile in in Deo : qui vi Dcus, nihil mauult, aut mutat. -- Dum hoc regumentum est firmae voluntatis, ne minare quidem possi d si aliunde eueniret, aut cogeretur; sanc impotentia cliet. at iam non externa D Os cogant, sed ua illas IN LEGEM κter luia. VOLUNTAs est. Itaque non postulat videri non posse, quia nec volunt. An tamen non ista seruitus estλminii Seneca egregie: Nec Deus ob hoc minus liber aut potes est: ipse enim est Necessivisiva. Qvκst. Vides pium sensum: nec fortasse aliter sapud germanos Stoicos9 in tota ista re Fati fuit. Quod Augustino etiam arbitro dicam . qui rei cisto ruto . prologorum, inseret: icit qui omni m csn- v.DeCiuiti nexione eri que ca aru qia sit omne quod is, Fati nomine apta 'r' 'pellunt ij sunt nostri: in non multum cum eu de verbi controuersia certandum atque laborandum est : quandoquidem ipsum casari
43쪽
mentem esse.. D I S s E R Τ. XIII.
Obiectiones contra Prouidentium em Bonitatem Dei: quaesitumque primo, Unde Naturata mala .
AVD. Attenta equidem aure iamdiu bibo : sed quid si
animo nonnihil renitenti alibi, aut assensum certe retinenti Z Nam sunt in istis spinae vel aculei, qui pungunt: & das mihi operam in euellendis Z L I P s. Curiosum ingenium h1c
sITIONE Fusi ere Trouidentiae opera ; etiamsi multis lausa via deratur. quiaseisicet ignotas,imo COMPREHENDI IMΡΟ-TENs ae a Frouisentia. Audin' hoc, & tutius sinctiusque sic
esse3 Alioqui pelagus est, ut dixi: & cynabulam ingeliij si im
mittis; studiuabit,aut merget. Av D. Curiosam inquisitionem tecum abdicob: sed quae prima fronte omnibus occurrunt &obturbant,quae culpa sit me attigisse,ae reiecisse3 Neq; enim alio fine quaero: & faueDo equidem Dei caussam agenti. Dic igitur, sodes.si a Prouidentia & a Deo omnia bona: unde M6ltra,vnde Venena, & Noxae in isto orbe sunt ἶ Unde in nobisipsis interna haec vere mala, & Uitia ac pestes animorum Z quis genuit, quis sustinuit & seruauitὶ Denique in ipsa gubernatione,quanta iniquitas apparet ὶ cum boni tolluntur,aut premuntur; mali Vivunt, vigent 2 &praemia ac poenae iniusta plurimum lance pensantiar. Haec quantumuis sedatum ingenium excitant,compositum turbent: utique sic in oculos sensusque incurrentia,&cottidianis exemplis prompta. Remove obsecro, quamuis leui manu: & quod ite, im tellor, pronum ad sidcin me habe &sequentem. LIPs. Vetera moves, remota pleraque aliis,& 'ali bi ipsi mihi; certe in parte. Nunc tamen ordine,quia valde Vis, faciam : sed compendio, qui potest dc ut dicta non iterem,
44쪽
sTOICORUM LIB. I. squod odi. Tria visus obiicere Bonitati & Prouidentiar, Natura ici mala interea, & Exteram Naturalia, quae primo & per se a Natura videntur ; eaque duplicia, Rara Sc Vulgata. Rara, quae non via solita, nec semper, sed ob caussam eueniunt: ideoque Monstra mut Prod ia vocamus. Ea sere sunt, in Excessu Defectu, Mixtione, Modo. Excessu, Vt homo biceps,quadrimanus,tripes. Desem,ut Vnipes aut Unimanus. Mixtione, Vt Homo porcino capite, Vitulus humano. Modo, siue in magnitudine &mensura, magna nimis, siue parua: vi Gygas, Ut Nanus . siue etiam in Sitis membrorum partiumque, ut Caput in femore, Oculi in pectore:& uno verbo,quidquid extra tam munem omdinem legemque profertur. At Uulgata fiant, quae semper &sua indole talia: & facta nataque videntur in malum aut noxam. Vt sunt Serpentes,Ferae quaedam, Venena,& quae eius semiis occurrunt. Haec obiicis,&iam olim alij: breuiter & leuiter refutamus. Primum de Raris: fatemur ea contra, aut praeter, Particularem cuiusque generis naturam esse, sed non contra
Monstrum vi aliquid praeter Naturam , sed non omnem , iliam totum quae flens' et sitata est. Nam praeter iliam Sempiternam, ω quae ex Necestate est, nihil omnino fit. Hoc dicit. respectu cuiusquc speciei, Homo aut Vitulus talis, Monstruiri& Malum videtur: Communem illam si adspicis,&Deum,
non est. imo velut lusus aliquis eius aut obicctamentum. Itaque ille idem scriptor has appellat Naturae quasdam m 'κc si
exerrationes aut excessus: non aliter quam in longo magnoq;cu
se, extra lineam leuiter, nec indecore, licet transilire. Et caus.sas tamen haec suas habent, factici indagari: a Materie nimia, aut pauca; sic aut sic disposita; a Gignentium adsectione aut habitu, in opere aut post opus. Plura sunt, non hic inquiren- ida : se4 Vniuersum si spectes, mala aut foeda haec negamuhimo in ornatum esse, & plenis persectisque illis magis adgnoscendis. De autem, scio apud Ciceronem csse qui inclamet: Cur omnia nostri cause Deus cum fecerit, tantam vim nutri- Α ' cum resperarumqtie fecit cur mortifera multa,multaperniciosa, ter-
45쪽
34 I. LIPSI PHYSIOLOGIAEra marique di persit E Sacris nostris prompta erat responsior te faciente, 6 lio ino, fecit. In primaMrigine naec omnia sine noxa erant, nobis obnoxia: in Deum surrexisti,communem conditorem : ergo illa etiam in te,Vt vindicatura,& a prima sua na-' tura demutarunt. Sed pro communi etiam Philosophia, hoc licet dicere: ista tam diuersa, tam varia, facere & requiri ad omnatum perfectionemq; magni Mundi. Mundi Z stiam ad Dei. potentiam sapientiamque notificandam. Potes tu illas Arane rum subtilci & intextas telas intueri, sine admiratione conditoris 3 potes viperae colores,Volumina, indolem ὶ potes vel molestum illum & susurronem culicem, sine ipso hoc cogitationis fluctu 3 At enim, alcbat,nostra cau Iad eiu haec ferit: contra nunc cli, de nocent. Nostri Z secundariὁ quidem, sed primum, sua. Gloriae eius haec seruiunt, mundo toti serviunt: nec solius h minis adspectum haberi, verecunde quidem petas. Tamen an non & ista humanis usibus se praebent Z Omitto, quod imperium in haec tam aspera, & calide nocentia exercemus, dc cuncta a natura nos fugiunt: sed vim etiam & usum occultum habere, prior & haec aetas docuit, ac postera docebit. Ne stulte &. propere damna: sed,ut Naturae quidam peritus Venator, ind k. . de ga magis & inquire. Augustinus ed vocat: Diuina, inquit, nos
srum ingenium mel infirmitas deficu, iti credere occulta: sicut alia,
ma clausula. quia vis 5 homoZsstuporem tuum diuinae Sapientiae opponere Z quidquid non captis,carpere Z Demitte & inclina te poticis : &scito arcana haec Naturae adyta, magno illi Pontifici adeunda tantum: fortasse minoribus etiam sacerdotibus, id est Gcniis, haud semper aperta. Quid nobis profanis Z caligamus, & in primam illam Causam frustra oculos.
46쪽
Secunia Vnde laterna mala, id es Peccatu Stoicos etiam
a Fato- Deo remouere: in quomodo.
SED Naturalia haec in paruo sunt, nec nisi obstreperi opponant: Interna, id est vere Mala, magis angunt. Peccata &scclera sunt, i ucrunt,& erunt: unde ea, si non ab omnium fa-
. ctore 3 Quin & Plutarchus Chrysippo obiicit, dixisse: nusiam esse intemperantiam, nudam siaudem, cultu non sit Iupiter archite-μυ. Sed haec vanc obiici, & a parte non a iudice dici, ex ip Chrysippo liquet. Palam ille detellatur: edi
titu ait Cicero ) qui necessitate motus animos Iberutos molunt. De Apud Ciceronem,sed & Agellium,excerpta etiam sunt eorum, quae Chrysippus pro hac sententia scripsit : in adfirmatione Certa,in explicatione inuoluta. Cicero ait, Caussas eum distinguere Ferfectas , Trincipales , aliasque Adiuuantes em Troxia mari Secundum illas igitur, principium quidem motus &actionis dari; sed talis talisquc motus, a caustis Proximis, id est a Voluntate & nobis. Ut, inquit, qui Ilindrumprotrusit, dedit Ciem ei principium motus, volubilitatem autem non dedit: sic misim obiectum imprimet in animosiuams eciem,assensio autem erit in nostiapotestate: eaque, quemadmodum in Ilindro dictum est,extrinsecuspias. quodreliquum est,suapte natura mouebitur. Sed quod in Vise Cicero dicit, & haeret,parum pro interiore ipsa re videtur:& credo plura addidisse, quae aeuo exciderunt. Agellius magis
accedit aut init, nisi fallor: & Chrysippea haec sic compendio
refert,haust a e libris estis De Frouuenti qui utinam exstarenti etsi nec Laertius eorum meminit, notabili in hac parte defcctu . Sic, inquam, refert: euanquam ita sit, inquit ch sippus, mi r Li= i tione quadam principaue necessrio coacta asque connexa Fato sint omnia ; inssenia tamen ipsa mentium nostrarum proinde fiunt Fato obnoxia, Ni PROPRIEΤΑs eorum est ipsa si v ALIT A s. Namsi latPER NAΤvRAM primitussilubriter utiliterque Lota, omnem iliam . . vim quae EXTRINSECus ingruit, inossen his tractabibu jue re miti t. Sin verbsunt a Iera, insitata, frudia,nu que artium bo rara adminicules fulta .eti Mnsi paruo, siue nuR, Fatatu incom- , E 2 modi
47쪽
que ipsum, aut ea ratione iat, NATURALIS ilia,c necesseria, rerum consequentia efficit , qua Fatum et ocatur. En enim genere ipso qua atale er congequens, ut muta ingenia peccatis erroribus non
vacent. Additque ipsum illud exeiifflum, siue imaginem, de cylindro. Haec si bene examinas, signate ab illo&e.' sic scripta: hoc colligas, Chrysippum Fatum in causis primis constituere, ut qui talis & talis a natura & ingenio suo est, talia faciat excipiatque: qui alius,alia. Sed ipsum illud sic facere,a voluntate sit, quam tamen bonitas aut sciaeuitas naturae huc illuc inclinat. Vt lignum illud rotundum, siue turben,in pronum labatur suopte ingenio; quadrum non item,& resistat. Et addebat amplius, non debere fret audirire homines aut nesuam, aut
ignavos, in nocemus audaces ; qm cum in culpa er maleficio reum
Esunt, perfugiunt ad Fati necessitatem, tanquam in ad uodo lum:
quae pessime fecerunt, ea non SVAE TEMERI ΤΑΤΙ, sed Fato ML
tribueno esse dicunt. Haec ex illo: ipsum,uti dixi & iter utinant legisse fas nobi; siti Sed hςc non aliὁ mihi quidem in videuturire: quam per N ATvRAM , siue Deum quae prima caussa est
homines alios aliter factos, ideoque ad bona aut mala inclinare sed tamen caussas illas primas & insitas temperari aut flecti lcustera VOLUNTATE posse, quae inter proximas iuuantesque censetur. Cum ergo inclinamus; aut praemium nobis iure Altis ad Bona; aut poenam,si ad Mala. Manilius his interpres, aut adsertor: Omnia,inqui Fato eueniunt: Nec tamen haec ratio scinuu defendere pergit, .virtutemve suis fraudare in praemia antis. Nam neque mortiferas quisequam minus oderit herba Auodnon arbitrio Minnian sed semine certo: Gratia nec leuior tribuetur diatibus scis, sed NATvRA dedit fruges, non vlgavoLVNΤAS. Sic hominum menti tanto sit gloria nudor,
'od caelo gaudente venit: rursusque nocentes Oderimus magis IN POENAM CvLPAM REAToso Satis aperire mihi Stoicorum mentem germanus Stoicus Vid
48쪽
Chrysippe,si a Natura haec constitutio aut devergium: Deum a malo qui excusas quomodo non ille Naturae auctor, atque ipsa Natura, malum malosque genuit, si tales fecit Z Hoc caput est, & arx, ut sic dicam cauta, nunc adcunda & occupanda.Aio Stoicos Mali principium non in Deo,sed in Materia quae tamen Deo, ut ipsi aliique voluerunt, aevo aequalis, & aeterna in Materia, inquam , constituisse. Itaque cum Deus homines , aliaque faceret, omnia bona & in bonum finxisse : sed repugnantem aliquam vim& malitiosam in illa suiste, atque esse,
quae alio traheret: atque hinc Inimia, atquc etiam Extem in ta exstitisse. Ualde notabile, & vetus dogma: inter religionis etiam nostiae proceres decertatum. De Stoicis, Seneca apertet dixerit: Deus quod viat sectat, si in multis rebus iliam tractanda destituant et se at magno an Pe FORMENTvR PRAVA in Piaefm, , non quia cessat ars , sed quia ID IN MO EXERCETUR
'clateria) inob 'sani est. Nota, Materiam
,&abea I uatile. Plato saepe haec tangit, de huc transit : Vecum dicit Materiam, aut in ea atri vimin: e ni mam, mo sitam ω md auctorem, si e maleficam. iterumque:
neficae Naturae, id est Deo. Animam siue Vim in Materia dicit: neque enim ipsam per se vult malam, sed latens in ea aliquid, quod in generationc se exserit & promit. Imb duas Munssi ani-mas ab eo flatui, natu mingrandore, in Libris de Legibus . ω cum fluctuasset, Beneficum de imaleficam: Plutarchus est auctor.
επομ-e, ωαπερ ἰὸς τώ-ψ ο κτώ σωμ- : Ipsi factori Deo nudum mulum aut turpe adsignanaeum. nam hae sunt assectionesgen rationis affectae, sicut aerugo aeris,ser es corporis. Paria Tyrius ctiam Maximus, inter Platonicos, Sermone huic argumento. Verba
49쪽
S ut in opificio moudium artium , adiud ipsa ars exprofesso facit, m- tendens opea is sui sinem , alia consequuntur opificio , non artis Tera, sed materiae lectus ut scintita ex incude resilientes, Uulgo e somnace, ω aliud ex alia materia) quae necessario adiarent operae,nec tamen artificis proposito: tale nimirum in his qua circa terram eueniunt, quaeque incursus humanorum malorum Nocamus. In pribus innoxiam
ω mci palam artem censendum, sed esse haec Fabricae totius 'iuersi velut necessarias quasdam ω consequentes naturas. die ad Externa ctiam aut Naturalia mala ex mente eius ducas : 1icut& Sene-DEpωάL cae istar Auare tamen Deus tam iniquus in distributione Fati fuit, ut bonis viris paupertatem,νudnera, ω acerba funera ascriberet No NPOTEST ARTIFEX MUTARE MATERIAM. haec passam. Itaque, ut addit,languida & ignaua ingenia inertibus nectuntur et
mentis, mi essiciatur vir cum cura dicenduae , FORTIORE FATO
opus est. Neque abnuit, in principiis Fati aliquid esse, id est in natura is sa singularum rerum,quod huc aut illuc ducat: sed si in malum, a Materie sic affecta. Vetus, ut dixi,hoc dogma:&yiisdia D. an non Pythagorae etiamἶ cuius illud traditur: σ-μὶν
ei ta ύλαὶ, --: Frincipiorum alterum esse Unionem, idea Deum Bonum: ulterum insinitum Sinionem, lyes Daemonem, cr. Dum, circa quem Materialis multitudo est. Sed & prisci aliquot in Ecclesia nostra, siue extra eam,tenuerunt. Vt Hermogenes, T R Tertulliano oppugnatus: qui ut huius verba sunt ateriam aetemam cum serea Oreproponebat, ut Malum a Materia,non a Crea rore deduceret. Oppugnauit & Maximus libello, ut apparet,docto&arguto: cuius magna lacinia Eusebianae vesti est insertar tib .ic & digna videri. Tangit hanc sententiam & Arnobius,eruditus P, ' ille . sed parum sortiter reiicit, imis propior videtur adhoLib. i. renti. Scribit alibi: Auid si prima Materies, quae in quattuor rerum elimenta digestas, Mis ERI ARVM OMNI vM CAvss As suis continet imiationibuae inuolutas' Ita enim prisca lectio, anteli benda editς, in rotationibus: quia significat,aliquid in ea esse o cultum , quod mala prouocet & irritet. Siquid tamen mutandum , in rationibus magis vellem. Hoc ibi velut adsentiens: scol alibi spernit,& impugnat. Mala ergo,dicitis,unde haec o ii. Ex elementis
50쪽
elementis, inquiunt,'ex eorum inaequalitate , sapientes. AMY qui
feripsit,ut quae sensium ω iudicium non habent,malitiosa esseperbia
beamtur , noxia . aut non potius ille sit malitiosis ω noxius,qm res pessimas , ω nocentissimas futuras, in dicuius operis assumpsit Edum; eorum est,qui a serumt,pervidere. Bene, dico, impugnat. quomodo enim bruta &iniense Materia, sit prava viditque Plato, & fugit: qui vim in ea , & Animam maleficam ponit. Tamen iterum Arnobius iudiciu a se abdicat,& alibi fatetur li- re,Non liqvoere.. id ergo nos inquit: mada indeἶRectonsionis Eodem si- necessitas nulti est. siue eri possumus dicere, siue mnus valemus nec possinus: mtomque apud nos parum es : nec in magnis ponderibus
duximus vel ignorare stud, velpire. unumsolum posuisse contenti: Nibila Deo principe, quod sit nocens at Me exitiabile , proficisti. Vides fluctuationem eius in Mali caussa: assertionem tamen B ni semper & solum Dei.
. vilia responsio nostra, ω firmior, siver issis Distincta Mala Suppocti.
O Deucti: ω quibusique suus auctor assignatus. VANTo autem clarius h. ael gentilis eiras, dc aeuo paullo anterior, Tertullianus, o magnum Ecclesiae lumen, nisicaauca stella fuisset t. Is distinete admodum obiectiunculis &Geiuilium, & Haereticorum, respondet: quorum adsidua ista, Vnde mala Interna, aut Externa Θ Et Marcion illo famosus, ut elideret, duos Deos inducebat, Bonum & Malum: & utrumque, tabum aue orem. Quod sumptum a MagiS Chald Orum via. piis aliquis c ivt: quorum fuit, ' Duo primipia rerum esse, Tonum D manem, .malum: quorum issi Iupiter sive Oromasides,idorum lin- frid. gua; iste Fluto, siue Arimunius aeceretur. Ab illis,inquam, prOpilis & vicinius hoc sum scrit, quam a Stoicis; qui Materiam caussam Mali, sed non Deum, faciebant. Sed ad rem . in illum ita scribit: Mati dicuntur, F Dehctu, Supplicia. Sed adhibita Lib. Q. instinctione viri que formae, separatis mulis Debeti, ω' musis Silpi cii, mulis 6ulpae malis Poenae . Dum cuique preti desinimus auctorem. Malorum quidem Peccati e 'fulpae,Diabolum. madorum vero Supp&θ ω Poenae, Deum creatorem. Ut in pars , Multiae depu