장음표시 사용
51쪽
retur; ista , Iustitia , muta condentis iudicia, aduersia maia Desisti.
Optime. Mala culpae,vere mala,non sunt a Deo; mala poenae, dictione & opinione mala sunt audacter dicimus) ab illo. D mascenum alidi, Gr cum Afro congruentem: D ici re Malum dicitur. tur quod virtuti aduersatur, Divinae volutat . Opinione, quodsensu nostro tale est: mi sunt cidumitate 'ad lictiones. I lam haec in s PECIE MALA , RE B O N A sunt,sipientibus con uersionis G1- salutiis caussa. Addit deinde scitum corollarium:
να: Sciendum, quod oe horum nos caussesimus. Nam malorum quae a Poluntate sunt, haec quae contra ea suntprobs. Quid potest verius aptiusque 3 Extema mala tu accusas Z te potius, & interna tua,
quibus haec prouocasti, & illius metaphoraὶ procreasti. Ante sanctum virum , quam sapienter hoc magnus ille Homerus Apud quem Iupiter:
Vab, quam nunc homines iniuste numina culpanti Ex nobis namque essematiau.nt. at ibit psi quiliapropria, praeter Fatu malagignunt. Potuisse aliquem profundum hoc Prouidentiae penetrare , si non a caelesti aura prouectum Zproscistὁ suit. Stulti,inqui mortales Deum inscribunt cladibus auctorem: sese debent. Non enim ille, nisi ob proprias eorum culpas, haec immittiqnec Fato simpliciter, nisi adtextu caussae talis, destinauit. Punit, sed quia peccarunt. Nexa haec sunt: & ideo Zeno noster olim,ser uo in furto deprehenso, cum castigaret, atque ille romaret, Fatale mihi erat furari: Et caedi,inquit. Igitur non haec Mala, sed opinione tantum, siue ut Seneca,Decie. Ita enim alibi: T is nec dant malum, nee habent: ceterum caingariae quodam, em coercent, cris gant poenas , em aliquando SPECIE MALI puniunt. Iam haec capis,&adsentiris 3 AvD. Capio,adscntior : nec vel ius est in hos testes refragari. Tamen explicatius, quaeso, Malorum culpae da auctorem. Diabolum, aiebas ex Tertulliano. Sed quid an non & hunc Deus fecit Z ergo malum, &mala. LIPs. Re
spondeo. Diabolum auctorem sui sibi mali fuisse, nostri sua
52쪽
sorem. Quomodo3 nam Deus hunc quoque bonum fecit primitus, sed liberi sui arbitrii & spontis: elegit autem malus csse. Itaque si quaeris, Unde malumΘ cum Damasceno dicam, Lib. D ra
inuentum. Ipse sibi,& ex si secit: si co verbo in re nihili est utendum. Malum enim non est aliquid ,q-ER;haud inagis quam Tenebrae aut Caecitas e sed dumtaxat priuatio & deliquium boni. Et inde aptissima voce Latini Deo tam dicunt. Ergo non proprie dixerim Factum, aut Productum: magis admissum de inductum: sisut luci tenebrae,Soli nox succedit. Creationem
igitur non Quaere: caussam potes. atque ea est Voluntas. Augustinus suotiliter, ut solet: Muia moluntas est ciens operum- aeri.&α-b . mala autem Uo tatu ciens , est NIHIL. Iterumque: Nem e Iia' gfras E cientem caussim massae Vol Utatu non enim est Uciens, sed Deficiens : auia me ilia EFFECTIO est, sed DEFECTIO. Gne bras nemo videt, silentium nemo audit: intelliguntur absentia contrariorum, quae sunt. ita hic, quod Malum est, non vides , neque proprie stibsistit: neque omnino, ut Verbo dicam, est. Ecce in exemplo. Fornicatio actus est,& malus iubsistit deest aliquid, sed ea parte non malus, qua est amor, coniunctio, actio: Ca tantum,qua praeter aut contra Deum eiusque legem exercetur. Itaque initium habet, Boni absentilam ; auctorem, Voluntatem; incitatorem, Diabolum. Heu subtilia,&nostrae Theologiael inquies. Suot,& non sunt. nam & Plato, &Platonici sic adstruxerunt. Ille alibi,in oratione Lachesis : 'τὴ δε Lib x Pe
νου. Θελαιώνιγ : virtus dominum mn habet, libera es. quam in qui Me colis aut negligit, plus minusve ex ea habebit. CAVssA ELIGENTIS : DEVs autem EXTRA.CvLPAM. In arbitrio dc voluntate utrumque est nostra, Virtus Vitiumque: m- ριο ν ait Tyrius Maximus)--ω φορεῖ: ω ωE tiam Iberis . - ω parturit,stparit. Satis iam dedi Deum non auctorem: & cum Platone hoc claudimus: O , κὐπάν-- τῶ Θεοῦ,πάν lacn Deus, ω omnia quae a Deo per e ' ubique OPTIME habent.
53쪽
Tertio quaesiimn de Ioitu Externis: ω re ponsum. Videri etiam mi' nima iliorum a Deo esse. AvD. Et satis accepi equidem : scd de Gomu malis leui . sermone, & ut transietas libasti. Non tanti sunt 3 Atqui, Deus bone, quam culpant ' Poetae,oratores,ipsi philosophi inclamant, & ab hoc adspectu non Prouidentiam tantum , sed Deum paene tollunt. Iuvenis aliquis obiit Z vir bonus , & vita dignus,obiitZ audi voces.qt',
Souκitor nudos esse putare Deos.
Alterius: semualefice. ne optimi Senatoris longa vexatio sciat fidem, curare caelestes. Quid muliercula,quae e sepulchro clainat
optimum quemque non sinunt di mare. Iam ubi boni iacent, mali noIent & vigenhquot querelae Marmoreo Licinus tumulo iace at comparati mpeius nulla: credisus esse Deori ,
Iason ad Medeam in scelere felicem: Testare nullas esse, qua veheris,Mor. Alius Tragicus:
4 udeo profari: Sinim regnant DeiἰNamque improborum me attonat felicitas. Iterum p ta: Marii. Amnetiam infelix Virtus,mmxissetis, Et male confiisu pretium est, Prudentias EtrNec Fortuna pro i causas,sequiturque mirentes: Sed vaga pre cunctos, ita Ascrimnesertur. Feratur: quid deinde insertur - iamiam neque Dii regunt, 'i Neque professin Dei summus rex omnibus curat.
54쪽
spuo: sed cogitationum umbras istas quis potest statim & so titer pellere, nisi Ratione munitust quam a te exspecto. LIPs. Ego vero transiui,ut ais, & attigi: quid enim opus dicta mihi aut aliis iterare Z Olim in bonstantia satis ostendi caussas Q as &tultitiam hςc omnia habere,quae in prima fronte alienilli ma ab . , ea videntur. Quid ipse noster Seneca, nonne proprio libello Trouulentiam satis asseruit contra eiusnodi vellicationes aut morsus Et pleraeque istae Affectuum voces sunt, non Iudici rum. Matrem tu illam audies, ut ratione loquentem, quae, misso filio, Atque Deos, atque astra vocat crudelia audies, sed ut in atrem . Tale in aliis, qui de immatura aliqua morte queruntur : in qua sensus & rationis compotri gratulari & gaudere debebant. Nugatoria haec sunt. At floret &di-uci est aliquis malus. Magnum i habeat sibi, in curam, ang rem, ruinam. Paupe bonus. Quid mali Z nisi iis qui Lec seti is, .n.
maia autumant,quae non faciunt malos: er magis erubescunt ab Au-- Dgu itino mutuors Viliam malam habeant, quam si Vitam. A libidistinctius de caussis diximus: sed semel nunc & uniuerse, in ,
istis omnibus opinione Malis, aut Punit Deus, aut Excercet. Punit malos,aut iunctos malis: exercet suos & firmat. Iunctos dixi. nam saepe contagione quadam ut mali bonorum,sic boni malorum consortes fiunt, utrique ob virosque. Nec Homerus hoc nesciuit: qui de Graecis adstichis caussam reddit,
- quia nec sapientes, sed neque iusti
Audis, ob mixtos malos,male fit igitur& probis: sed obprobum aliquem finem. Augustinus : Iustis quidquid malorum illa.
irrogatur , non ea P o E N A criminis , sed Nirtutis E X A M E N. Stringo , etsi in lato ad cursum campo : alia nos Vocant. A V D. Ego tamen leuiter teneo, aut tuus Seneca: hunc audi,& te indulge. Ille vero in his Externis non agnoscere aut approbata Prouidensiam videtur: certe non Lmper. Verba eius perpendenda : Deos esse , v N I v E R s A et i μά tempe- Σωλrant, qui humanι G E N E R I S tutelam germnt , I N T E R D V
55쪽
4 I. LIPSI PHYSIOLOGIAR curis sINGVLOR v M. Scis eum verba bene librata dare: quia hoc est, Deos Vm 62 curare; Genem totius humani tutelam gerere,etiam Singulorum,sed Interdum' Quid,inquam,nisi interdum neglegi & seponi Z Consequitur,quoquis te Vertas: nec aliud in mente sensit. Est nempe hoc,quia Balbus ille Stoi- cus apud Tullium adfirmat, Deumsingulos homines curarer scdr .DeN cuin exceptione, quam addit: Nec vero hoc ita refelgendum est,ut, aut vinetis, cuiustiam tempestas nocuerit. -t siquid e VITAE COMMODIS casus almisit . eum, cui quidhorum acciderit,atut inuisum Deo ut neglectam a Deo iudicemus. MAGNA DII CVRANT, PARVA NEGLIGUNT. magnu autem miris p ere
eueniunt semper omnes res: siquidem satis a nostris Stoicis)-ὰ principe VPhilosophorum Socrate dictum est , de ubertatibio Virtutisor copiis. Haec illuc eunt,ut Deus insuper habeat,& quasi con- niueat, dentur Externa,non dentur singulis, Bona siue Mala:&satis, si Virtus adsit; in qua una Felicitas & beatae vitae summa. L is,. Et Cotta in resollendo,prorsus hoc apprehciadit Singaris non e rari seiriper a Diis, ex Stoicorum sensu: in hac , dico, Extem rum parte. Vbi ergo, Lipsi, Prouidentia tua omnium, & singulorum Z LIPs. Immota, nec hic Austellus turbarici Seneca,& alij, aliquid vacillant: sed non ut nesciri ista st Deo faciant non opinor sed patiente eo, & velut connivente, euenire. In Materia haec insita erant, ut dictum est : ideoque quadam tenus a Prouidentiae lege exempta r si ita accipis, ut nolis immitti ea, sed permitti. Non aliud hic videor imo illud video, Senecam toto libello De Frouidentia huic neglectui aduersum,& ex destinato omnia, & consulto, & bono etiam nostro fieri. Sed iam ad planiora & minus aspera.
Triplex Obiectio contra Fatum: ordinesoluuntur singida.Λvv. Nec nunK dimittam. In Prouidentia acquiesco,qu-ctuo etiam in Fato. Immobile dixisti: quomodo potest, i ista inicetione3 Primum,Magia & Genij inseri vel aer
mutant, aut incidunt: usu notandum, & Luc. ano alibi clare scriptum. Deinde, Deus ipse mutat, qui precibus exoratur, M
56쪽
s T o I C O R V M L I N. I. 43 flectitur, atque adeo poeni et e quod ipse in Sacris de se dicit. Tertio,si pertendis omnino immutabile;Peccata ab eo non excludes, quidquid ante dixeris, & necessario euenient ex Praescientia illa diuina. Has quoque nubeculas si pellis;o te meum Solem, oc fato mihi quoque datum ad animum serenandum lLips. De Fati serie diximus: tu quoque videris eam nectere,&catenam struere interrogationum. Soluamus tamen leui opera ; nec fortasse implicita nimis,quae offers. De Magia,comm
mini sane Lucanum scribere, ubi Thessala illa maga ad Pompeium filium:
STELLA Fenem, meaios herbu ABRUMPIMVS a M.
Hoc in Singularibus fatis iactat,sed in Publicis,abdicae. Nam simul a prima destendit origine Mundi coissarum series atque omnia Fata laborent Si quidquam mutase velis, unoque sub ictu
Stat genus humanum: tunc,ries a tiniastem . Plus Fortuna potest. Haec poeta ille ita diuisim, qui amat quidem Stoicus saepe esset in hac tamen sententia haereo, nec temere decido. Quid vult singularia Fata ab artemo & a prima origine Mundi, VPloquitur, non definita apparet: aut sestem sae,rsim caussas suas habere, nec cum aliis implexas. Itaque solicitari dc moueri, sine confusione aut turba Universi. Aliter in Publicis ; quae plures ta gunt, & pluribus nexa sunt&iniuncta. Ista,dico, mens Vid tur: sed vana. Nam quantumuis subitum aliquid aut inopin tum a Magia interuenit ineque enim negamus:) nostro tamen sciasu id si Deo iam ante visum de scitum. Talis,dico,illa subita caussa, inter meditas est,& adiutrices illius Fati. Quod autem de Publicis ait, non mutari: id sane verum, nec magis tamen
miniisve, quam Privata: sed hoc singularehabent, quod noluerit minutos istos Genios illa inseri, &totum illud notabile& nobile regimen sibi aut altioribus Geniis, adseruauit. Ita8ue mirum satis est, omnem Genialem collatam Neram nihil in Regum consilia vel arcana, nihil in Iudicum decreta aut pc F 3 nM:
57쪽
6 I. LIPSI pHYs I LOGIAE nas: addo, parum aut nihil in rem nummariam,aut thesauros
post e.Vim illorum & subtilitatem si vides;quid facilius , quam
in cubicula Principum irrumpere, litteras tollere aut suppon re in arcam meam,aut Crassi poti in alicuius penetrare,& vim ecuniae auferre, clientulis sitis largiri Non possunt: refraenatenignus, & nostri curator Deus; ne si haec talia faciant, magis ad se alliciant, & in barathrum secum trahant. Atque hoc de Magia igitur, ex vero si vides,non restitit Fatum: si ex Lucani sensu dubito,& ne ille quoque voluerit supra dictum cum patruo sao neglegi interdum res aut Fata Singulorum. Altera iniectio, de Precibus, & Deum flecti ac mutari. Pro vulgo satis hic.loqueris,& altius he te volebam,& praeivi. Quidi Deum tu censes mutare sententiam Z ira aut miseratione, humanum in morem, tangi Θ Immutabilis est: & Saaa quod sic loquuntur, pro captu nolim est, & figurato dumtaxat quodam sermone. Augultino hoc credes, sic scribenti: Deiu et siduitur stirutam tare unde TROPIC A locutione in Scri urus tu etiam paenituisse legitur iuxta id dicitur, quod homos erauerat, 'Minaturatum omia caussarum gestabat; NON IUXTA ID, MOD SE OMNIPOTENS FACTURvM EssE PRAESCI v ERAT. Itena alibi: D- MvTARE dicitur voluntatem, t quibus lenis erat, e bigratia, reddatur iratus: ILLI POΤIVS, QE AM IPSE, MVVAN-'TV R: er eum quodammodo mutasum, in his,quae patiuntur, inu niunt. Sicut mutatur Sol oculis sauciatis, asper qωodammodo ex
miti, , ex delectabib molestus efficitur: cum ipse apudFAUum m neat idem qu sit. Tale in Hieronymo, cum ad hanc obiecti
nem respondet: Mi praedixit aliqvid Deus. addit: Non enimprodixit, ut veniat, fiam veniat: se ideo comminatur,ut conueriatur ad poenitentiam cui minatur. Et alibi planissime cum Augu stinotea reces Et echiae, Niniuae Dei sententia commutata ea e non' VANITAΤE iuaucii, sed eorum CoNvERSIONE qui meruerant indulgentiam. Iam tertium quod opponebas, est a Praescientia
Dei, quasi euentus alligante, dc sibi adstringente. Id firmum cum primo videatur, infirmissimum est inspectum & exploratum. Q a Praescientia Z nego in Deo esse. Non enim praescit proprie sed scit nec praeuidet, sed videt. Nostrae imb cillitatis Vcrba flant i, qui tempora partimur, nec aliter intelligu
58쪽
s T I C O R V M' L I B. I. 471nus: Deo omnia iuncta, nexa, unita, Praeteritum, Praesens, Futurum. Omnia,inquam, in praesenti & in oculis habet, &.aeternitas illi est momentum. Imagine aliqua hoc discrimen Maximus Tyrius ostendere voluit. comparatque Diuis men- t. rem Soli, qui et o intuitu, quodvbique est lustrat: hominem Uiatori, qui longa mora,Wtemporum interuasio haec ω ida videt, sty non 'πιιret. nuis comparatio,sed illustriorem unde sit dare3Itaque faex&sordes nostri itatellectus sunt, cum argutamur de sacPraescientia: cogita autem vere Scientiam esse:& simul capies, quam nulla necessitas ab ipsa impressa. Ecce ego te in conuiuio video potantem, saltantem, amplexantem : certo quidem vidco, nec fallorm unquid ergo caustam praebm,aut cogoZ Negabis,& h1c nega. Illud magis urgeat aliquis: An non vult igitur illa fieri 3 Vult, non vult: & distinguo. Est Voluntas in Deo, quae Graecis Theologis orir aicitur: id est, voluntas iuxta pi et: atque ea est vere S proprie voluntas. Est altera vim ex permissione Os concessu: qua habet se in modum sinentis magis, quam assentientis. Illa prior in Bonisin, aut Mediis : haec altera in vere Malis, id est Peccatis. quia videt fieri, & patitur quid enim illo inuito fiat sed caustas medias liberas de sui iuris fecit, nec immutat. Iterum curioselus: At potuit fecisse hominem in bono firmum, nec malo flexilem: cur non fecit Stulte caussa a cauta ipsa petitur : aliquid 'tamen, ut homo, dicam. Liberum secisse voluit, & decuit, illum sublimem inter omnia animalia,illum Deo propinquum. Persectus homo non erat,si liber non erat. Denique sic placuit, cui nisi optimum placere non potest: quid inquiris 3 Et quamquam Uierat Gertullianus hominem male instituti me sua . Adu-MMαrum: qindram dignum ies , qu grauitas , quan fides institutio- i ''num qualumcumque Sed gradum iam refraeno: Prouidentia de Fatum verbis satis asserta sunt, magis seipsa cottidie factis. Teneamus utraque manu,amplestamur toto animo, omnibus &singulis haec interuenire. Homerus clamat:
---, Fatum aio nussi vitas e virorum
Prauum siue bonum, cum primum venit in oriam.
59쪽
Genios etiamesse, Dei sty Trouidentiae misistros: eorum genera, sedes:ac de Heroibiu primo, Laribusque.. EVM supremum, & diuina, vidimus: ad ministeria eius limus,sive Genios,quos non auxiliu quid opus erat j sed ornamentu,& testandae bonitati,siue magnitudini, assumpsit. Atq; etiam ordine assti mpsit. Nam cum Mundus Deorum iam numq. sit citratu, ut Stoicis placete decoru dc ordo voluit ubique eum coli; deabiis, qui gradibus 8c dignitate distinguerentur. Plato & Platonici quam multa de istis3 sed mihi hibet&coue-Apud. Au--ita definiui Varronis verbis. Mum. g. ci druidi in d a partes, caelum m Terram. Et caelum bifariam,m
quattuor partes Animarum ess plenus:in AEthere oe Aere, immoremium in Aqua g Tere mortalium. ummo aute circuitu ELU ad circulum Lunae, AEthereusanimas esse, Astra ac Stesias,eosque sae lestes Deos non movi intestigi esse, sed etiam videri. Inter Lunae mero rarum, ω nimborum ac ventorum cacumina, Aereus esse animas: si eas animo,non oculi videri: vocarique Heroas, Lares, , Genios. De Aqua & Humo omittit. in quibus suntmortale gemis, Homines&Bruta. Haec vero pulchra, & Varrone digna, examin mus: atque ad ea Stoicum praecipue sensum aptemus. Diui-' dit faelum in AEthera ω Aera. ita enim nostri, nec nisi purissimum illum & c tellem ignem, no alium subtus Lunae circum agnoscunt. Gera autern voce comprehendunt & Hebraei passim, quod e Sacris nostris est notum. Addit mox, Easomnes partes Animarum esseplenas. AEneae Gazaei verbis hoc ad- ε, Ys .. struendum est, pij & docti scriptoris. καὶ
tum tutelgerentium sid est,Spirituuin plenum totum caelum, plenur
60쪽
s To I CORVM LIB. I. 4'athis melorum'iamnum, ptas aer, plena terra, oe mare, sm-q-subteria. .Atque vis it HSquu nostror Sapientum, 'Aremia
NIHIL VACvvM, UBI VEL CAPILLUM IN AETHERA AE-chri e
RAME I ACIAs. Vera diciti infinitae, nostro sensu, myriadcs '' myriadum sunt, Bonorum Malorumque, Deo finitae. Memini in veteri quopiam legere, Non aura aestate tam PLENUM MVSCIS , PMn Granu esse. Si Dein donet 'Line Mundum decem millia onerum etiam re, oe homines filuere
due umori: numquam tamen Angelorum Daemonum Me num
min Animae supersites possint aequare. Pergamus in Varrone, qui ait: Asummo caelo adtarcidum Lunae AEtbereas animas esse. Paullo
alia diltinctio in Marciano Capella. qui Deos, quas en subflantia gummantisque suspicimus, as ipse AE ere stharaeque suteri .
ras ambitu, isque so LAREM deducit & locat: eosque V eos simpliciter, itemque Oelaesperbiberi: caussarum lutemtium arcana componere. Ilia Iouem imum regnare. O ONTRA SO-
LIS MEATVM , usque Lunaremobum , fecunda Beatitatis nutamina , supparisque potentia esse: per quae Vaticinia, Somniaque, ae odigia componuntur. Itaque & Genios ibi locat, non in Aere; aliter ac nostri, & Plato ipse. Unde hauserit, non nunc quaero: ad meum redeo. qui in AEthere Mimas ponit, . Era ac Medis. Quod in parie Stoicum, atque etiam Socraticum, Sidcra aut
Animaes, aut animata esse. Peroici At ven inter Lunaegyrum,ci nimborum ventorumque cacumina. Obserua. ergo tantum in in
dia aut se pera Acris regione Heroas a res, Genios locat 3 Apparet e verbis: si tamen satis plena Augustinus ea rettulit, aut exscriptor dedit. Nam ego hercules ambigo, & controuerto: iure. Quid Genii nulli in Aere insero,& circa terram3 sunt vero,& innumeri: atque ipsi nostri omncs tutelares. Quid Lares, in Aerusupero 3 imo inferum istum colunt, atque ano domos& socos. Denique communis opinio,qui de Geniali hac re scripserunt, totum Aera iis assignat. Quid ergo in Varronis scripto aut sensu hic sit, plane haud dixerim : exempla videamus. Animas ibi esse, quae et centur Heroes, Lares, Gen . Tria generadat, situ etiam diuerta nam Heroes in supero Aere, Lunae vicini ; Lares in imo, Terrae; Genij, per totum eum spars agunt. Licet autem distinctius diuider Geniorum alios scommuni no- G mine