장음표시 사용
231쪽
motione, sive interna sive, externa , Omnes Spirituum rivuli prorsus .invertuntur et Permisceno tur; atque primae impressiones produci nequeunt.
De habitibus .. Habitus naturales de aliis enim nou nostrum est loqui , vulgo definiuntur, laci. litas agendi per actus repetitos aequisita. Cor. ρorei aut spiritatra dicuntur prout actus, medio corporis, aut per mentem solam emciendos spec-.t aut . Habitus corporis faciliter explicantur perfaciliorem spirituum anima tum motum; quo enim frequentius ad aliquas partes, eo facilius et Emm- Ptius mittunt . Eodem modo Epiritales habitus Plures explicant philosophi , quia ii etiam habi. tus cerebri vices et dispositionem .equuntur; at haec explicatis pluribus al; is, displicet, quia, inquiunt , . unius aubstantiao. ba iuu4 . ita alia eam non possunt, cum sint aliquid. ipat L substa itiae intimum, utpote qui a substantia tali modo:
assectata' non diotinguantur. Eu quae Praecipue ex mentis cum corpore conjunctione Sequuu 'eu quqmodo DF saeultates per dispositioqes uomoxi 1 vulgo, e Pli'nt.
Philosophi. At minimo dissimulari potest huius.
modi explicationes non aempera rati Mo Persecte Congruere. Non enim facile emicari posset leue aliqui holhines, talin incilet ediwaul. , et diacita tamdiu reti aut i, curi ea mi febris, quae unum fere hebetem. reddit, alium ingenio praediare Iaciat, eti toti alia hujusmodi. Hinc sapienter haec a D. L QM Meviari dicta. sunt i Quando d. D stato, henuri noscivio nn saltu gen*rale, e clie, , la veris, hi sosdamente alabilita, Peri GemPio,.
232쪽
, , riosita portast at di Ih, e se tentisi di spiega - rs' 'associa et ione delle ideo per via di terre,, supposte vibragioni, M aI ri mngia menti supri posti nello stato dei eerebro, od ancora se, , pretendasi di spiegare Ia memoria. supponendo delia impressioni o delle traeele nes sen- , , mrisi sede materifile delia sensibilita, si con- nde manifestamente uti numiso di fatii o,, verith importlinti e Mn eompro lite con dei ,, Principii sondati sopra semplici eongetture
De statu et destinatione animae post eorporis dissolutionem.
Nulla sere quaestio est, qua maloris Sit momenti , quam inquisitio destinationis nostrae post corporis. di Mutionem. L' immortalith dellani - , ma, inquit Pascat, h una cosa che tanto e interessa, E che ci appartiene e si da vicino , ,, ehe e larga I 'aver perduio Ogni sentimento , ,, Per essem indifferenti a sapere clo che'n'h . , Tutis te nostro azioni o lutti i nostri pensie- ,, ri devono prendere diregioni lanto disserenti,, Secondo che si abhiano o no a sperare beni,, eterni, ed eoi h impossibile fare uri passo, , con Senso e giudigio, se non regolandolo col. ,, la vista di quel punio, ehe dev' essere l' u I- , , timo nostro fine ε . In eam autem quaestionem eo magis increduli debacchantur, quo graivror iis videtur; nec quidquam omittunt, ut sies QPersuadeant se penitus cum eorpore inimira; nobis ergo Speciali cura vitae alterius fides saerenda
Ut autem id dilucidiorI modo emiamus, ex
pendemus utrum mens corpori superesse debeat 3 a' utrum ita εuperesse debeat ut numquam sit peritura.
233쪽
Mens tamana comori mperesse debet, ut promeritis remunereturis vel pro demeruis . puniatur.
Prob. et ' Ex summa Dei Providentia et Iustitia. Certum est in hoc mundo. bona vel maIa indiscriminatim iustis et improbis distribui, ivtα-tem Saepius mercede fraudari, vitiumque . 9 nacarere. Non raro perditi homines, Deiquo. con temptores, divitiis asiluunt, et in omnibus pro Spera fortuna utuntur; plurimi vero homines justissimi, religiosi cultores Divinitatis, in luctu, Paupertate, aerumnis et doloribus vitam ducunt miserrimam. Quinimo diei potest plures impro bos quam justos in hac vita sortunatos esse; ideXPerientia testatur, et confitentur increduli, qui Propterea Providentiam insimulantur. Ergo debet esse altera vita in qua sua sit virtuti merces, et vitio poena , alioquin, ut bene observant, ipsi met increduli, Dei, Providentia merito argueretur, ipsiusque justitia laederetur. Hoc. enim prae sertim efficere debent, si quae sint in Deo jα- stitia et Providentia, ut virtus suam mercedem obtineat, vitiumque puniatur; nec eodem modo habeantur, Sed pro diversis meritis, , legum observatores aut Violdiores tractentur. D. Si, Deva ,, est, inquit Chrisost., sicut revera est, eum jus, , Stum eSSe nemo. non latebitur. Atqui si ja, stus est, et his et illis honis et malis red ,, det pro meritis, et hoc in consesso est Et vero nonne ipsimet impii indiscriminatim dicunt
Deum non esse providum, aut actiones hominum nullomodo curare, ut. Has remuneret aut
puniat 7 Ergo justitia et provideutia divina evidenter alteram vit in exiguot, in qua AElrtuti merces tribuatur, et insigatur poeua vitiis. ia' Ex Dei Saρientia. Inalpieus est legi4latyr,
234쪽
MOTIO H. α 3Iqui Ieges is se conditas ita negligit, ut eodem modo qui eas servant aut infringunt ab ipso habeantur. Sic enim et legibus et sibimetipsi contemptum conciliat; atqui Deus ita se gessisset evidenter, nisi sit altera vita, siquidem in praesenti vita idem prorsus omnibus , sive legum kIatoribus, sive observatoribus Sperandum aut timendum relinquit; ergo etc. Praeterea quis crediderit Deum sapientem suastiges homini dedisse, et peri conscientiam inti masse, nisi velit eas observari Z Quod si eas vel Iit observari, quis non latebitur eum ad id obtinendum media neeessaria adhibuisse Deus quippe Deo agere potuit, quire sibi sitiem actio,. ni connexum proposuerit , nee sibi 'finem proponere , quin huic assequendo media quaedam
aptaverit; porm Deus e identer id noti secissen, nec satis legum, suarum observationi providisset, si nulla sit altera vitae, cum nihil eas Servantibus. Sperandum, nihilque violantibus timendum esset. Quinimo earum. infractionem necessariam
reddidisse ; eum. enim nulla esset homini, nisi in hac vita, speranda felicitas, eam sibi per fas et nefas evidenter homo comparare' deberet, utpote qui necessario selicitatem, P Sequatur, ac Proinae in vitium prorumpere, quoties illud utiis judicaret. Ergo sit 'oulta. sit altera vita, Deus iusipiens dicend esset, ut pote qui nullum ho
S' Eae Dei bonitate. Repugnat Deum instituis se hime rerum ordinem, in quo saepius viris Pro
his melius esset nota existere quam existere, tunc
enim Summe bonus miuimo dici posset; atqui resua esset, Si, nulla daretur altera vita ,. siquidem perplures homines, sanctitate conspicui, innumeris , propter leges Dei servandas, aerumnis et miseriis amictantur in hac praesenti vita, adeo ut eos Persaepe vivere taedeat; ergo ete. Pxaeterea nonne omnium sensui repugpat bο-
235쪽
.minem, morte injusta et voluntaria propter Deum perpessa, omni prorsus selicitate spoliari, dum ipsius intersector, suo crimine saepe ditatus, fructu sceleris tuto. gauderet Z Nonne repugnat Deum summe honum , in destinatione hominis statuenda , ad vota criminis Potius quam virtutis respexisse, legumque vioIatori, quidquid ardentius optat, tr Duere; idem vero legem observanti denegare Porro immortalitatem exoptat homo i justus; eam vero detestatur flagitiosus; ergo debet eam homini Deus summe honus tri-
Ex Dei sanctitat . Deus, pro sua Sanctita. te, nec vitium approbare, nec virtutem improbare potest; atqui id eiscera Deus censeretur , nisi post hane vitam in altera virtutem remuneraret, et vitium puniret. Nunc enim opes , dignitates, voIuptates, impiis concedit; justis au tem aerumnas et Iabores; ergo illos approbars , hos vero videretur improbara, nisi sit altera vi ta in qua ordinem vestituat. Et vero numquid Deci digna foret homInis Conditio, si . mens humana cum corpore Simul
interiret Quid euim homo posset aliud quam
suas affectiones in terrenis.et creatis tamquam
animalia bruta reponere, cum solicitatem alibi reperira impossibile foret 2 Quis autem Deum di. xerit in id hominem ereasse, ut debeat in transitoriis delectationibus, absque ullo ad Deum respectu , volutari. nisi sanctitatem Prorsus abiecerit. 5 Ommum 'opuIorum consensu Apud omnes Populos semper viguit alterius vitae opinio. Id testantur omnes tum historici, tum philoso. phi , tum etiam poetast. Ubique apud paganos Historum delietae et tartarea supplicia celebranis tur. Maximum vero argumentum est, inquitis Cicero , naturam ipsam de immortalitate aniis morum tacitam iudicare, quod omnibus curaei, Sunt, et M imae quidem, quae Post mortem
236쪽
,, sutura sint ..... Quid procreatio liberorum , ,, quid propagatio Domitiis, quid adoptiones fi . o liorum, quid testamentorum diligentia , quidis ipsa sepulcrorum monumenta, quid elogia siti gnificant, nisi nos sutura etiam cogitare .... Inhaeret in mentibus quasi saeculorum quod- ,, dam augurium suturorum Tuaculan. quaest. is n.' a 4 .... Sed ut Deos esse natura opinamur, ,, Sic permanere animas arbitramur, consensu ,, omnium gentium Gg., lib. I . Cum de ,, animorum aeter linis disserimus, inquit Sene. D ca, nou leve momentum apud nos habet conis sensus omnium Mutium, aut timentium inse- ,, ros aut colentium Epist. ri
Aliundo id ipsi met sateatur increduli. ,, Nul. M la di pili popolare, inquit Diderot, che ii do. ,, gma uelr immortalita deli' anima ; niente piliis universale che l'aspellaetione di un'altra vita. ,, Su questo pregiudietio sono laudati tulti i si. ,, stemi religiosi e politicῆ. Se no sono . tro vati, ,, inquit Baylius, de' iamboli e deIle prove pres is so i selvami, che non aveano d' altronde alis,, cun Segna di culto pubblico Bergier, ,, hist. de la Relig. torn. Pag. s. .
Porro tam constans et universalis consensus est invictum veritatis argumentum, siquidem non potest nisi a natura provenire, cum nulla possit esse erroris causa , qua dogma tam cupivitati- hus adversum apud omnex invexerit, ut evidens est. Quod si consensus omnium naturae voxis est, omnesque, Qui ubique sunt, conseutiunt
,, esse aliquid quod ad eos pertineat qui e vitari cesserint, nobiS quoquo Idem existimandum ,, est scut quaest. lib. r .
6 conscientias testimoniou Prout bena vel male agimus, emerimur sensus gratos vel ingratos, quamvis nullum testem actionum habeamus,
nihilque a legibus timetadum sit ; ideoque belles
Seneca; mala conscientia saeps tuta est, secura numquam Porro sensus illi probant invi-
237쪽
436 METApam . -eIALIS, ete mercedem aliquam virtuti, vitioque Poenam esse tribuendam, cum a natura pro eniant, ut Pote fenerales, constantes et insuperabiles; ergo, cum id non semper in hac vita efficiatur, neces.sario altera sutura est . :
' Ex absurdis Orpositae sententiae. Illiad sy. stema rejiciencitam est quod societatis sundamenta subvertit, quod omne virtutis incitamentum, omne vitio haenum, omne solatium iii adversis, omnem denique securitatem touit; siquidem hu, mano generi ruinam apparat, proindeque Crea toris optimi sapientisque Legislatoris prorsus at tributis et veluti officiis adversatur , ut cuique manifestum est; porro tale est systema rejisiens alterius vitae dogma, ut satentur ipsimet adversarii. Togliete agit uomini, inquit Voliaire , I' opinione di uti Dio rimuneratore e vindicari tore, Silla e Μario si bagneratino con deligia is uel Sangue de loro concitindini; Augusto e Le- is pido sorpasseranno i surori di Silla; Nerone oris
dinerti a sangua, Deddo alassassinio della propriamadre . Vido orum testimonia apud Ber.
Uno verbo, phrplures sunt in hac vita. qui ordinem a Deo intenti,in pervertunt, qui suas inoclinationes alio quam ad finem suum detorquent; ergo cam illi, per voluntatis converSionem, or dinem Saepe non restituant, Deus ipse debet ut Pote summe providus, illum in aItera vita restio tuere, proindeque vitio poenas innigere, virtutiqcio tribuere mercedem . . .
O . 1' Mens humana pendet a eorpore ut exi. Stat, ergo eum eo simul interiro debet. RESP. Neg. ant. Mens enim plaue a corpore diversa est, siquidem simplex est, eorpus vero compositum; porro Deile concipitur Substantias omnino diversas separatim existare. ,, Putamus, is inquit PIato, seorsum quoque a corpore ara - ,, mam SMutam ipsam, per seipsam existere in
238쪽
pus haberet, ad res spiritalas eontemplaudas magis esset expedita, siqusdem lab earum' meditatione o per sensationes distrahitur; ergo noti indiget corpore ut existat: Hino- facile puros spiritus absque ullo coeptare cone Pimus ;: proincl que Deus qui 'mentem per suam voluntatem eorpori conjunxit, eam separatam .eonservare P teSt. Et vero .st, corpus norit annihilatur per so- Parationem , cur anima potius existere cessaret prast. Mens est substantia incompleta 3 ergo non potest absque corporus exist te. ReU.r Dista ant. Esi substantia, ineompleta eo sensu quod ad hominis integritatem corpori eou-jungi debeat, cone. ; eo sensui quod sola esse no. Neat, neg. Mens humana equidem hominem in tegrum non constituit, sed est tantum pars eius constituitiva quae regendo corpori destinatur, ut nemo dissitetur; at ex eo minime sequitur eam solam existera non , posse , cum corpus ipsum Post separationem non pereati sed aliquandiu o. tiam integrum subsistat, et . postea tantum dis solvatur; quod menti contingeroi non potest, utpote quaa spiritalis, sit . i: n O0. a' Mens propter corpus creata est, em eum eo perire debet . 1 Rem. Neg. ant. Mens humana praeciPust: propter Deum cognoscendum et, linighndum creataeSt. non autem praeesse Propter corpus; imo pomtius corpus creatum est ut cinenti manistraret, ut satis constat ex quod si mens naturae longe 3 Perioris ad nutum suum moderetur, ipsius vero impressionibus resistere queat; et tandem ex eo quod mens ex se capax actionis, corpus autem
Praeterea quamvis mens regendo corpori de stinata sit, et ipsus conservationi. itavigilet propter leges conjunctionis a Deo institutas, id unum, Indet concludi potest, scilicet eorporis naturameNigere ut regatur; atque hanc curam menii ideo commi43am esse, quod curare debeat instrumen-
239쪽
.lum quo utitur ad aliquas functiones humanas .exercendas , minime vero propter illud creatam. Se ; et etiam. multo minus Propi e bunu tantum finem esse creatam: Ad quid enim insen- virent tam sublimes illius iacuitales, notitia, hol. Mi et mali, rotestas unum ves aliud eligendi , invictumque i Ilud salicitatis supremae desideriumrQuem finem intendisset Deus, cum haec Omutamenti tribuit, si nihil inea corpus ad ipsam
Pertineretp . . . . IOU. 3' Mens humana sequitur' omnes ViceScorporis; ergo eum eis etiam perire debet. I- rim. Neg. ant. Probavimus enim, ubi dementis humanas simplicitate, non, raro corporis statum in animam nullatenus influere, siquidem Persaepe mens unita corpori infirmissimo perspi-eacissima intelligentia donatur.
1 Rev. a' Neg. cotis: Quamvis ex linionis Sem' per nasceretur communicatio haeo asseetionum , non posset coneludit minxem eum cc ore ' inte rire, siquidem mimino probatur eam communi cariquem. esset essentialem. Corpus tantummodo
praebet his asseetionibus oecasionem; at illae as.
sectiones in hoorpora et menta omnino diversae sunt, ut evidens est; ergo minime probant eam domi utri me substantiae destinationem esse assignatam , adeo ni, una lintereunte, altera sublimini ibus iacultatibus donata interire debeat. . ii obj. 4' Mons humana essentialiter cogitat, af ρον sine sensibus cogitara nequit; ergo debet cum
Rev. r Negant ' mai. pii eumque, Post Lochium, contendunt animam ideas suas ope Sen. Stium acquirere, ideoque unum ex his principiis tu hoe systemate salsum est . . A- α Negant m n. quicumque, post Carthesium contendunt animam essentialiter cogitare; proindeqne obiectio haec dubio saltem si non falso prinei pio sandatur. ' .iris au Certum' videtur animam , utpote activam ,
240쪽
secetio II. 23ssola reflexione cogitare posse, et sui ipsius, suast cogitationis ideam sine corporis inertis admini.
έρ Imo dissicilius concipitur. corpori unitam mentem, quRm ab eo Separatam cogitare . Mihῖ quidelia, inquit Ciceroi naturam animi: intuenthmulto dissicilior oceurrit, cogitatio, multoque ob 1 scurior, qualis .animus in corpore sit, quam qualis cum exierit, et in liberum coelum venerit. Cogitatio substantiae mere spiritalis aliquatenus
concipitur, MPtum autem nostrum superat cogi.tatio sensuum ope, tamquam causa necessaria
menti provente .. Hinc satetur ipsae Bulius Doum uti separatae cogitationes, imo et seusationes imprimere posse Disederit. arta Brutus . ' , 5' Quamvis mens thumana sensuum ope indigeret ut cogitare possit in hac vita propter ipsius cum corpore unionem, quis inde concluderet eam Solutam absque sensibus non posse amplius: cogita .r Quis autem asserere inon possibilem Es- Ss alium statum , . aliumque modum cogitandi Z Obj. 5' Si inens, corporii superesset, non tantum ipsius. dissolutionem reforma lallet; ergo et . . Rem- .I, Plurimos, esse : qui . nedum resormi dent, imo potius optant sui corporis interatum Deus naturalem tindidit ninrtis formidinem, ut mens certius et iacilius e servationi coryo iris sibi erediti invigilaret , proindecius formad' haec concipi potest quin mens simia intereat δ3' Mortem homines refugiunt ob incertitudinem sui status suturi, ut omnihus 'notum est 3. Proindeque ex eo potius confirmatur alterius yitae, Praemiorumque et poenarum certitudo. O . 6' Pulcritudo virtutis, Pax . et sucuritas conscientiae justis, remunerandis sussciunt; Sti- , muli vero i et criminis exagitationes, improbos sa tia puniunt 3 ergo. non requiritur altera Vita. R P. Neg. ant. x Virtus non ipsa sibi me ces est sumciens, tum quia plurimas et Saepe