Ad Scripturam Sacram discendam et docendam, introductio : quæ constat in grammatica explicatione phrasium Hebraicarum, in rhetorica et dialectica sacræ Scripturæ exemplis illustrata : prælecta publice in Academia Regia Hafniensi in Dani. A ... Iacobo

발행: 1589년

분량: 265페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

SIC PAL 10. Primum Creationis Effectus benefi cium est Coeli enarrant gloria Dci &Opera eiuS an unaciat firmamcntum. DE INDAE Beneficiu patefactionis in Ecclesiia.V. 8.Lex Ichouae perfecta, animas recreat, Ichio uae oracula fida ex infante reddat Sapientem.Et,Psal. 36. Primum pro possitio cit Celebrate IehOuam Argumenta Crea tionis: Qui fecit Coelo affabre,& extendit terram super

ARGUMENTUM Conseruationis Ecclesiae. V. Io.

Qui percussit Aegypti primogenita Meduxit Israelem tedio eorum.Atq; huius generi Psalmi sunt.1 7.&1 8.&alij- HOC Argumento etiam Christus se Messiam esse docet. Mati. II V. 3 Profecti renunciat Iohanni ea quae auditis&videtis a me fieri Caeci visum recipiunt, Claudi ambulant, Leprosi mundantur, Surdi audiunt, Mortui caecitantur,&Paupere audiunt Euangelium. Et oh. .v. 6. Opera quae facio testantur demin quod pater miserit me. Et LO.V. 7. ba Vtramq; parte argumentatur Christus. Si non facio opera Patris naci, nolite mihi credere Sin iacio etia si mihin creditis,operibus credite. HOM IN S Effecta varia admodum sunt. Ac primitin Homo hominis effectus est. Sic filius Patris, liberi Parentum, posteri Maiorii Vt Iohannes cst Zaestariae Eligabet filiuS, Luc. I V. I. Sic Christus Dauidis filius

est secundum carnem V ..tth. 22.V. i. Et ad I Om. I.V. 3HOMINIS ctiam Elsccta sunt actiones 4es variae: ut Cogitationes, Consilia, Deliberationes, Dicla,Facta, Res gestae,Artes, Artium bimentio opera, quae vel ratione solavcl ratione manu expeditatur. Singulorum

aute hominum singularia Eife ista,Vt Adami, Noe, Abrahami,

172쪽

Iiami, Moysiis,Dauidis, Christi, sec. Atq; huc omnis historia sacra: prophana spectat. SPE CIALIA aute1ndi magis Theologica hominis Effecta sunt peccata hona opera, seu vitia iirtutes. Q a spectat tota Legis doctrina&Ethica Christiana, de Philosophica. Et haec Effecta se ossicia pro vario vitae

humanae genere rursum variant. Alia enim sunt Estecta&oilicia oeconomica: hic alia Mariti, alia uxoris, alia Domini, alia Scrui Alia Politica,&hic rursum alia Magistratus, ut bene administrare Rem p. ex aequo bono caussas dijudicare, vitam salutem subditorum tueri: alia Subditorum, ut Magistratu obtemperare,&facultate ad communem pacem conferre. Alia Ecclesiastica&Scholastica. AtqGaic rursum alia D Occiatium, alia Discenti iam,&sic de alijs. HOC Argumento Christus petit se a Iohanne bapti, Zari. Mati. 3 V. Is . Sine me nunc Ra enim decet nos implere omnem iustitiam. OFFICIA Ministrorum verbi& doctorii in Epistolis Paulinis ad Tim. Tit. exponuntur. His Argumento Christus docet bonos malos doctores cognoscendos esse Matth. .v. I 6. Ex fructibus ipsorum cognosceti S COS. HO Arguine to honesta Matrona laudatur,Prouerb. LI. Capite fere toto Dabitur illi de fractu manuuipsitus,& laudabunt eam in portis facta eius. RES ctiam rei Effectus est. SIC Singulae hominis partes suos habent effectus,oculus videt, auris audit, manu prehendit, pes ambulat. HOC Argumento Iacobus hortatur, ut quisq; lingua suam diligenter se net. Quod lingua maximo rubono'

Ium: maloruni caussa sit.

173쪽

a a DE DIALECTICA

S I Doctritiae coelestis Estectus cst vita, Saulus ho Intiai S. De ut 3 O.V. IS. Ecce propono tibi hodie vitam:

mortem. Item:

UERA animorum C Osolatio. Psal. 19.V. O. haec est Co solatio in amictione mea quod Verbum tuum vivi licet me.Ad Rom. F.V. . Quecunq; scripta sunt, innostram doctrinam scripta sunt ut per patientiam & consolationem Scripturarum, spem habeamUS,2. ad Tim. 3M 16. Quatuor Effecta Scriptura recensentur,ut videlicet viiles sit ad dogmata vera docenda probada, falsa de docenda refutanda ad bonos mores suade dos ad malos mores dissuadendos: corrigendos. LEGIS vsus est, peccantibus peccatum reuelare&iram Dei ostendere. Ad Rom. 3 V, 2 O .Per Legem agnitio peccati.Et .V. S.I ex trana Operatur. Quare lex securis hominibus proponenda est. Resipiscentibus autem ossicia pietatis iliaritatis praescribenda. c. ad Tim. Ι.V. .Finis praecepti est Caritas ex puro corde, sec. Quare Lex semper in Ecclesiia docenda est. HOC etiam argumento peccata&vitia dissuademus: Virtutes&Bona opera suademus. Peccati Effectus cst Mors poenae Omnis generis .Quare magnopere fugita dum est. Ad Ephes.s V. 6.Ne quis Vos seducat inanibus sermonibus. Propter haec enim Venit ira Dei superino- hediente S. EgRIETATEM hoc Argumeto dissuadet Solomo , Prouerb. 3 V. 2 9.Vbi Vae Vbi eiulatus ubi querelae subivalnerasime caussat ubi rubent oculi 3 haec potatoribus. Ne igitur vinum aspicias, e c. adem enim velut serpens mordebit&veliit aspis punget. Et, O.V. I. Quisquis e brietate delectatur non erit sapiens. st VARITIAE Estecta plurima mala sunt. Quare cucauenda

174쪽

cauenda est maxime ministris Ecclesiae I ad Tim. 6.V. io Auaritia radix est omnium malorum. P IETATIS Effectus sunt praemia omnis generis a Deoiij ccx Gratia proposita Quare studiose cole da est. 1 ad Tim. .v. 8 Exerce teipsum ad poenitentiam Pictas enim ad omnia utilis est habet enim promissione praesentis S futurae Vitae. BENEFICENTIAE erga inimicos Effectus resipiscentia inimici est. Quare benefici actiam in inimicum cos creda sunt. Prouerb. 3.V. a. Si esurit inimicus tuus, ciba illum si sitit, da potum. Hoc enim si feceri carbones ignitos coaceruabis in caput ciu S.CRVCI Effectus cst domare carnem is flacere Ut doctrina coelestis rectius intelligatur Quare equo animo ferenda est. Psal. II v. 1. Bonum nrthi quod humiliasti me,ut discerem iustificatione tua S. SUNT Effectus no necessarij, ut Legis augere peccatum, doctrinae instare hominem sunt dc falsi,ut quod Christus dicitur Seditionis haereseos autor a Iudaeis. Vnde&Pillacia secundu non Estectum ut Lilectum dici post et, more Aristotclico. Sed hς ccxcaus is intclligi S repeti possunt. Atq; hactenus de se cudo Argumcnto.

TERTIVM ARGUMENTUM,

a Graecis e-κῶψυνο dicitur. Ati huc ectat totu Praedicamentum Subctantiae te obieriti quod dicituro Materia, quam vocant Circa quam Nam se Cicero de Inuentlone Materua, Inquat,medicinae vocamus morboso vulnera Aloh hue Deciant Nomina Substativa in Grammatica Cum aule Sub-

Pp stantia

175쪽

res essecta ab e sciente sentatur,o pomi et res e cientis tute iri potestate miser. Hinc ergo inteligitur ne Sabiectii diu tum esse non posse. D EI ergontillum cI Subiectum proprie. Sed Deus

ipse Creaturae &reru omnium, inprimi Ecclesia Subaiectum est, Qu0d omnia sustentet in sua potestate habeat. Pial. 24.V. i. Iehouae est terra plenitudo eius orabis habitantes in eo. Quia ipse super maria fundauit eam, tu per fluita in firmauit eam. HINC Angeli, Dei Angeli dicuntur Iosia 6.V. 22.pe-xij, quia vidi Angelum Dei a facie ad faciem. ET Ecclesia Dei dicitur. Psal. 16 .V ID. Beatus populus est, cuius Deus est Ichoua. CHRISTUS est Ecclesiae Subicct um.Ad Eph. 2.V. 22. Aedificati super fundamentum Prophetarum opostoloruna, cuius imus angularis lapis cst Christus. IDEM etiam doctrinae coelestis Subiectum seu Obiectum est. L. Cor. 3 V. 11 Nemo potest aliud fundamentum ponere, praeter id quod nositum est, quod est Iesus Christus Ad I Om. 1 v. 3. Paulus separatus ad praedicandum Euangelium, quod est de filio Dei. HOMO etiam Dei Subiectum dicitur.Et homines pij templa Dei ripiritus .in ijs habitatis isticacis. Atq; hoc Argumento Paulus docet non esse insciendos homines falsi doctrina. 1 ad Or.3 V. 16. An nesciti quod templum Dei estis,&Spiritus Dei habitat in vobis' Si quis ergo templum Dei violat, hunc perdat DeuS.Nam templum Dei sanctum est, quo distis vos. HVC etiam Argumentum Christi referri potest, quo probat Christus hominum mortuorum resurrectione,

176쪽

. . .

si l

quod mortui, Dei esse dc Dcia habere dicatur Mati. a. V. 8. De Reth HTectione Verum ortu oriano legistis, quod vobis dictum a Deo dicente Ego sum Deus Abrahami, Deus Isaaci&Iacobi Deus cnimio clit Deus mortuorum, scd vivorum q. d. qui nihil sunt, ii Dcum habere nopossunt. Quare sit Deus cst Deus Abrahami mortui, o cimortui sunt aliquid: ex parte vivunt, ct aliqua lo prorsus vivent atq; resurgent. HOMO etiam hominis Subiectu est. Sic Coniunx Coiugis, Patcr Fili j, Avus Nepotis,Frater Fratris, Socer Ceneri, Socru SN uius, Cognatii Cognati, Astinis Astinis. Sic Dominus Serui, Magistratus Subditorii, Dux Exercitus, isi tu, Precepto Discipuli Doctor Auditorum, Deniq; Hospes Ospitis, Amicus Amici, Socius Socii, Veditor Emperis: Locans Oducetis, 'c Michcc 7.V. 6.Ne fide habeatis familiaribus ne confidatis ducibus: ab ea quae dormit in sinu tuo custodi ostia oris tui. Quia Filius vituperat Patrem, Filia insurgit in Matre. Nurus in Socrum sua in inimici sunt viri domestici eius. Mati.

sum Patre, Tiliam aduersus Matrem sua es Nurus ad uersus Socrum suam, inimici homini crura qui sunt domestici cius. Quibus duobus locis magna discordia Sperfidia inter homines hoc genere Subiectorum, Adiunctorum describitur. HOMO etiam rei Subiectum est ut Vestium,liberoxima, honoris, famae n famie,nominis,paupertatis, litii-tiarum lcrum omnium, quas possidet. Item p cccati Morti S. Ad Eph. 2.V. 3. Eram HS naturas j irae UIC Dominus timoris Subiectum est, Pater amoris. Mai. I.V. 6. Si Ego sum Dominus, 'bi timor meus Si Pater ubi amor meus 3

RES Dei Subiectum est. SIC

177쪽

r' DE DIALECTICA

S I corpus humanium Dei templum it Q ' Argu

metito Paulus scortationem prohibet. I. ad Cor. 6. v. 8. Fugite scOItationem Omne cnim peccatu quod facit homo extra corpus est. Sed qui scortatur in propriucorpus, peccat. Annon nostis quod corpus vestrum teniplima est Spiritus . qui habitat in Vobi S. RES' etiam hominis Subici uiri est ut Materia fabro rum, aurum aurificis, sec. RES etiam rei Subiectum est ut Thesaurus cordis&cogitationi humanae, Matth. 6.V. 24. Vbi est Thesaurus: ibi&cor tuum. SIC Res de qua sermo est, Sermonis doctrine Sub tectum est. Sic partes hominis eru Sabiecta, ut Anima peccati, Poenitentiae,Iustitiae, Fidei, Scientiae gnorantis, Virtutis, Vitii Corpus sanitatis, Orbi, Roboris, Infirmitatis, Pulchritudinis, Deformitatis RES sensiiles sensuum Subiecta sunt, ut Lux color oculorum iistis. Sonus aurium auditus RES cxpetendae&fugiendς Vitiorum&Virtutu,peccatorum tonorum operum Subiecta sunt ut, opes liberalitati sin auaritiae Voluptates temperantiae inte-perantiae Perisula magnanimitatis ignaviae: Cruxvi calamitates patientiae. A RVIVI Subiecta sunt Res, quae artibus tractatur Vires numerabilis Arithmeticae, mensurabilis Geometri .LO CVS etiam Locati Subiectum est.Atq; huc spectat Praedicamentum B LS IC De Locus est Coelum. Esa. 66.v. 1 Coelum sedes mea est Terra autem scabellum pedum meorum.

HUC Patria hominis spectat. Sic Iudaea&Bethlehelm Christi patria est. TE PLUM precum Locus est. Esse. 6.V. 7. Domus

178쪽

mea domus Orationis vocabitur omnibus gentibus. S V 5 falsa Subiecta vi Hypocrita pictatIS .Et, Galilaea patria Christi. Iohan. .veri. 1.Nunquid a Galilaea Christus veniet Et ue a Scrutare iide ex Galilaea Prophetam non surrexisse. Vnde Fallacia dici potest more Aristotelico Secundum non Subiectum ut Subiectum,

seu falli Subiecti Fallacia Qv ARTVM ARGUMENTUM,

ADIUNCTUM ea Argumentum quod rei adiungitur-

quam Accidens eidem etiam incta es comparata compleritatur. Cicero Adiun D, Antecedentia, se quentia se Signa U

or Accidens Praedicamenta autemsex, si ualitas, Pantitas, Papio,Vbi, Situs es Habitus Item Lociseu Argumenta diacentium, Connexorum, Contingentium, Circumniantiarum, communiter Accidentium. In Grammatici, Nomina die-Ltiua et cum Subitantivum a Substantiu regitur,id Substantivum quod Genitivo adiungitur Obstractum etiam Concretisseries est ...

Efctis autem si e etiam res cientis Adiunctum ecte cum Elia in Emcientis tutela potestate se possi fone manet. sq, hinc intelligipolin,possit Adiuncto,nec artoponendues Subiectum, o iunctumsine Subiecto existere nonposte. X E M P L AET EI Adiuncta sunt Creaturae omnes an primis Ecclesia&pij. Exod 19.v. 3. Nunc ergo si obedieritis vocι

179쪽

a 98 DE DIALECTICA

meae, docustodieritis pactum meum critis mihi thcsau. rus dilectus pre Cmnibus populis. Qi jam ea estini uersa terra. Vos autem critis mihi regnum Sacerdotaled Gens Sancta. D E etiam adiuncta sunt, saltem καθ' c Θρίου ποΣ ἔ; , Virtutes offectus. Ut Misericordia, Verita S, Ira. Sic Deus ab Adiunctis Effecitis describituri EXOd. ψ.V. 6. Et transimit Ichoua ante Mosen, ct clavia auit Iehoua, le-houacst fortis,misericorS miserator, tardus ad rana, multus misericordia teritate. Et, Psal IO3. U. 7. NO-tas fecit vias suas Moysi, silijs Israel opera sua. Quod sit

misericors clemes Iehoua, paties multa miscrationi S. Esa. 6.V. 3. Sachus, Sactu S, actu SIchoua cxercituit. His Arguine to David veniam suorum peccatorum a Deo petit,&nos etiam quotidie petere debemus. Psal bH V. I. Miserere naci Deus, secundum magnam Miseri cordiam tuam. HO C Arguincto Moses a peccatis chortatur.Detit. q.V. 2 . Deu noster ignis costimens est. Et idem a viii dicta .Deut. Q. V. I 6. Meum est Vlcisci, inquit Dominus,&egoi Ctrit, Uam. NVNT Dei Attributa,Negalia, In corporeuS, Immortalis, inuisibilis.

D EVS etia primum hominum Adiunctu est. Gen. II. V. 7. Ero Deus tuus seminis tui inscculum. ATM V huc referri potest Argum e tum Christi, quo probat resurrectionem mortuorum ab Adiuncto Dei.

Matth. 2 2. V. 8. DCresurrectione mortuorum non te es-stis quod vobis dictum cst a Deo dice te: Ego sum Deus Abrahanai, Isaaci,&Iacobi Deus autem non est Deus

CHRISTUS ab Adiunctis pactim describitur SIC

180쪽

SACRI SCRIPTUR T.

IC recens nati Adiunctum erat Stella. Matth. .V. 2.VI-dinuis enim Stellam illius in Oriente. ET baptigati Spiritus iuper eum dc scendens. Ioli I. v. 3. Vidi Spiritum descendentem,cTC. ET invita pauperta S.Matth. S.vers. 2 O .Filius hominis non habet ubi reclinet, sec.ET in Doctrina critas.Matth. 2 a V. I 6.Magister, scimus quod Veraxe S. ET in tota vita innocentia. Iohan. II. V. 3 8. Nullum crimen inueni in ipsum. HO Argumento autor ad Hebraeos concludit Christum misericordem esse erga miscros Ad Hcbr. 2. V. 8. Debuit per omnias allis est fratribus uti stet miscricors: fidelis pontifex.Ex eo enim quod passii est te-tatus potest ijs, qui tentantur succurrere. I plus Dei&Christi Adiunctum est. Ad Rom. Ι . V. 8 Sive vivimus sini e morimur, Domini sumus. I. ad Cor. 3.V. 21.Vos cstis Christi Christus autem Dei. His II metiam hominis Adiunctum est ut Coniunx Coniugis. Filius patris. Frater fratris Amicus amici Asic de alijs, quae ex Subiectis intelligi possunt. H etiam rei Adiunctum dicitur. IOh. 8.V. 3 facit peccatvma, peccati Seruu est. Id O MINIS autem Adiuncta sunt res Varie.Vt, Genus,

Nonae, Sexus, AetaS,Aeducati O, Fortuna, Diuitiae, HO-nores,&his contraria animi corporis Bona Mala. Ac radem Mors di quae Morte consequuntur. Item, Mgi Theologica, peccatum, cruX Varie persccutione S. a. ad Tim. 3. V. 2. Om ne qui Volui pie viverem Christo persecutionem pati cntur.

LlΓERO VM proprium Adiunctum est ius de udae reditatis.Ad Rom. 8.v. o. Si fili estis,etian haered CS

SEARCH

MENU NAVIGATION