Ad Scripturam Sacram discendam et docendam, introductio : quæ constat in grammatica explicatione phrasium Hebraicarum, in rhetorica et dialectica sacræ Scripturæ exemplis illustrata : prælecta publice in Academia Regia Hafniensi in Dani. A ... Iacobo

발행: 1589년

분량: 265페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

3ro DE DIALECTICA

solet. am haec in praesentia no dictinguimm. Diuisioni autem opponitur Colles Piopartium ad con filuendum Totum. et hic Inductio dicipoteH.

Totum est quodpartes continet et cum pluribus verbis conarinetur.Summa, Argumentum,Locm communis et Thesis dici solet. Pars ea, quae continetur a toto, et alias Exemplum et υπο ρ ρ dicitur. tque hinc praeceptum Rhetorum est de υναγεσς ad θε n transferendo Podin Sacris concionibus maxime locum habet. Primae autem rei cui que composita id est,totius,partessunt Materia et Forma et partes sentiales dicuntur et ab Aristotele etiam Cau e aneliantur. Et in corporeis rebus propriae sente in incorporeis Metaphorice potiis quampropriae circi videntur. Sic animal seu homo torum eue partessent Corpinet anima, ut Materia et Torma.

Parursum ut noua themata sumis uni et insuaspartes rursum diuidi Co in inpartes integrales simplices et compositab:principales,item et mini principales. Anima itidem insua acultates quasi partes deduci. Sicpoenitentia totum cI: Partessunt Contritio, Fides et noua obedietia velut at splacet, orti catio carnis et visi catio Spiritin.mc autem in rebus a Deo condiris magna ea hominis caecitas Homo enim partes Essentiales rerum non intelligit, nisi admodum generaliter et cras . Vnde dicitur EcclesiaE O. v. V. Sicut Ignoras quaesit via venti et quomodo coalescant si ortu in iero praegnantis: ita ignoras reliqua opera Dei quiscit omnia.

Homo enim tantum ea persecte intelligit, quae ipse facit, ut

sunt aries ab hominibus iuuentae et artium opera.

Huc autem 'ectat Genus, Species, Differenti e Forma,et Diu oi a Generis in Species, Disserentias aut Tormas Genusent oly quodde Specie dicitur.5 pecies Epars encris qui .

neris sui appetiatione venit seu de qua Genus dicitur. Sic

202쪽

animal e se dicitur stoim Partibius eri nonporent. N que enim animanes corpus animal est aut dicitur. Sic etiam Homo Genus est. cuitu vectessunt Iudaeines Graecin Petrinor murus. Docyrina coetidis Gentas est Specie unt Lex se Euangelium. Cum Geni per dies IIua maximepropria diuiditur: Disserenti eu Forma dic olet,ut Animalium aliud rationale,alivdirrationale seu Brutum ess seu aliud loquens, aliud mutum ea Creatura alia carisseis, alia terrectris. Pars autem Species se Disserentia interdum in locospraece .

dentes incidunt se ex ijs sumuntur. Vnde ministio ex illis locis tum nomen sortitur se oriri dicitur. Sic sis cientis esse opera hominum alia a Deosunt, alia a Diabolo Ue Ii,ut homines ali bonum, alij malum faciunt. Subiecit, ut homines ali Deriali, Diaboli minictri sunt diuncti ut homines aliqEoni,ali' absunt. Comparati,ut hominum ab interses imiles,ali dis miles sunt ali Pares, alii pares ali Meliores,ali,

Peiores et in his omnibu Species dissentaneaesunt. Partes interdit nulla expresio toto ponuntur, et in Diuisione nonsemper omnes partes enumerantur. Sed in accurata donirina numerari debent. Et his Di isti quidem in pauc/FAmaspartes simperfleri debet a quoties pervoleis in binas et Zab in sinito longis me absit. Ex Genere autem res Homogeneae se Heterogeneae dicuntur. Homogeneisant fecies eiusdem Generisfroximae, vi Homo se Teuta,quae sub unogenere ni- malis continentur.Veterogeneae sunt oecies diuersorum en

rum, quae longiis interse dictant, ut Homo es Arbor quorum hocsub animali illud D irpe puplanta est.

Hoc Argumentum Acbinae Paulin nominat commodata .a Am. a. v. i s. cum vult Timotheum non γομαχῆρ editθοτονῶν id eis recne secare sermonem veritatas. Cur loco Paulin adlocum PDIonis in ciuili de victimis per membra

203쪽

sta DE DIALECTICA

secundis Et Chraam ipseplane Logice hoc argumento utitur, o Summam Legis totius, suarum cocionum deo clys Sum

mam ei Genm consscit,et hoc magnum madatum vocat. Idest, Summum se Generalis imum mandatum. Jotth. 22.v. 36. Hoc,inquit,magnum maritu eis Diliges Deu ex toto corde Et huic alterumsimile ectudent aeque etiam Generale ad secundam tabulam mi es proximum tuum sicut teipsum.Ab ictis enim duobus mandatispendent Lex et Prophetae. Seorsum autopoctenoris tabula, Summac cit, Mati. 7.v i a. m. aecunDinquit, volueritis,utficiant vobis homines idem et vos cite ipsis hoc enim est Lex et 'ophetae. ident, Lec ea Suma iacionuomnium decialium M si se Prophetarum de pici marito

ris erga proximum. Et cap. 19. v. 6. Vbi enumerat secundae

sabul praeceptis Genus Fubiungi rEt diligespraxm uritu:rmsicut teipsum. Et Paulli ad Rom. 1 3 v. 8 Caritatem ergapro- imum ακες αλέοσιν id est, Summam seu patomen seu Ge-nmommumpraeceptorum siccudae tabuia cit. Omnia, inquit, praeceptasecundae tabuiasummatim comprehenduntio in hoo sermone,nempe, Diligesproximam tuu icut ei amataque

neq; in Species, sed in persona tres diuiditur Mati. et S. Mai. Prosecti docete omnes gentes, bapti cantes eos inar omine Patris,&Filij Spiritus Sancti. H 9 Argumento Moyses Gen. I. Vtituri cum primunt Genusin Summam creationis proposuimet opera Dei postea in6. dies disstribuit: ordine recitat. HOC Aigumento David se ad Deum laudandum ex bene j-icat

204쪽

beneficiorum Dei crga se, Speciebus, Distributione αΕ numeratione excitati sal IO3. Pui P O S IV DO GENUS ET S V M M A. V. L. Benedic Anima ca Domino Et ne obliviscaris

SPECIES ET DISTRIBUTIO

Qui remittit omnes iniquitates tuas: Qui sanat omnes infirmitates tuas Qtii redemit de interitu vitam tuam: hi coronat te Misericordia miserationibus: Qui satiat bono os tuum &renouat, ut aquilae iuucntutem tu Faciens Iustitias Dominus,& iudicia omnibus iniuria patientibus Qui notas fecit vias suas Moysi, filius Israel naturam suam, CHRISTUS ex Genere Argumentatur. I Oh. .V. 2 . Deus est Spiritus Ergo vult Spirituales ad Oratores, seu Spiritu Spiritualiter collac inuocari. Z H ISTO. CVRIS TVS cum sit tunia persona, in duas natura diuiditur, nempe Diuinam Mumanam. Ad Rom. I V. 3. De Filio suo facto ex seminc Dauidis secundum carne: declarato Filio Dei potenter secundum Spiritum Sanctificationis per resurrectionem e mortuis. Et, cap. 9.V. 3 Er quibus est Christus secundum carnem: Qtii est supra omnes Deus laudandus in secula. R GUMENTO Partium Christus utitur, dos non esse Spiritu docet Luc. et . V. 9. Videte manus meas pedes meos Na Ego ipse sum. Otrectate me videte. Spiritus enim carneminissa non habet: sicut me vid iis habere.

205쪽

DIALECTICA

Absens corpore prςsens autem Spiritu. Et, 6 .V.2O. Glorificate Deu in Corpore vestro, in Spiritu vestro quae sunt Dei. Pro quibus Petrus Carnem animam nominat. L. Pet. a. V. II Abstinete 1 carnis cupiditatibus, quae militant contra animam. ALIA SPaulus Hominem in tres partes diuidit. I. ad Thess s.V. 23. Ipse Deus pacis autor sanctificet vos ut intcgcrvcster Spiritus anima, corpus inculpate in aduentum Domini seruentur. UTITUR Tropicis Diuisitonibus, Ut cum Homine in Carnem&Spiritu diuidit. Ad Rom. 8.v. 6.& ad Gal.

ITEM in Corpus Spiritum. Ad ROm. 8.v. s. LTEM in mete&carne eo defensa. Ad Rom. 7.V. s. ITEM in Hominem nouumin veterem Ad Ephes.

ITEM in Homine interiore exteriore Ad Rom. . v. a a.& ad Ephes 3 v. 6. Et ad Rom. quidem Camerarius annotat in hac partitione loque di forma Paulum ad locum Platonis respexisse, qui est de Republica. ARGUMENTO a Materia Corporis humani, Scriptura utitur ad hominis imbecillitatem exprimendam,&misericordiam Deo mouendam. EX parte. Gen. 8.V. 27.Liceat mihi quς soloqui cum Domino meo: Qui sum puluis cinis. Et PCal. I,3.V. I 3.Deus misereatur timentium se. ma ipse nouit figmentum nostrum &memor est nos pulueremisse. HO MO in species varias diuiditur ex loco Subiecto in Iudaeosin cntcs. Ad Rom. 3 v. 29. An Iudaeorum Deus tantum an non Gentium 3 Pro quo dicitur versu proximo Vnus est Deus, qui iustificabit Circumcisionem ex fide:& Praeputium per fidem.

206쪽

loco S SACR E SCRIPTUR R. a

PT in Iudaeos Graecos Ad Rom. 2.v IO. Pax omni Operanti bona a tum Iudaeo tum Graeco. ET in Graecos&BMbaro S. Ad ROm I.V. I . Et Graecis Barbaris debitor sum. EX Loco. Act. a.v. 8. Haec distributio copiosior est: Quoniam nos omne audimus cos loquentes sua quisque lingua in qua nati sumus: Species Parthi, Medi Elamita ,sec. EX adiunctis animi. Ad Rom. I.V. I . Sapientibus&Insipientibus debitor siam. EUNUCHORVM Species ex caussa Essiciente recitantur. Mati I .U I 2. Sunt Eunuchi qui ex Matris utero tales nati iunt . Et simi Eunuchi qui castrati sunt ab hominibus Et stitit Eunuchi qui si ipsos castrarui propter regnum Coelorum. A PUSTOLORUM Enumcratio est. Mati. IO.V. 2.&Act. V. 3.

RERUM etiam Distributio est. S IC Doctrina coelestis in Lege auangelium Ioli. I.Vers 47. Lex per Moysen data est Cratia veritas per Christum facta est. CRIPTURA 11 Vctus Nouu Foedus diuiditur. 2.

CIEATVa A in Coelestem terronam visibilem inuisibilem diuiditur Ad Ol. I 6.S IC rerum aliarum longiores Distributiones sunt,

207쪽

S VI T&Diuissiones longiores mixte in quibus Hetero denea miscentur. Sic Res aduerscin tutes, di alia hominis adiuncta enumerantur, a. Or. 6.V. .

HVIVS Distributionis in si1gne Exemplum est Psalm.

I 8ὶaudate Dominu in Coelis laudate eri in excelsis. a. Laudate chi Omnes Angeli eius laudate et Omnes eXercitus ius. cidae, c. Laudate eu Sol Luna laudate eu Omnes Stellectu, Laudate Iehouam in terra, cte: Omnes Abysii. Ignis Grando,Nix Napor, Ventust Turbo quaeipsit obediunt, montes Omnes Colles Arbores fructiferae omnes Cedri. tae. Bestiς uniuersa pecora, Serpete Sin Volucres pena Reges Terri; omnes populi Principes inanes iudices terrae Iuuencs,in Virgines, Seno cum Iunioribus,sec.Alleluia Laudaroelchouam. POTEST S falsa seu minus comoda Diuisio esse. Hincaute oritur Fallacia a Dicto secundae Quid ad Dictu Simpliciter id est,cu Speciale pro Generali accipitur, ut si dica Ecclesilaio errat,Ergo Monachi lapiste no errant: aut Iustis no est Lex possita.Ergo ij quiduis facere licet. Hςc n. dicta Specialiter vera sunt. PrO,Ecclesii in tota errat vel, no omnes in Ecclesia errat Et lex scit . damnas noest iustis possita. Quod sit aut Generaliter hec accipiaturi falsa sunt. Et Fallacia etia dici potest Secundu NO Generale ut Generat seu falsum Genus. Nullus aute error in artib. Vssitatior est, quam Speciale pro Generali accipere. Qui enim ad pauca respiciut facile inquit Aristoteles

208쪽

ET in toto hoc Argiuueto errare tacilius est. quod nul Ia pars Logice inuetionis eque dissicilis sit qua accurate S commode diuidere, teste Platone aristotcle. Nam saepe vel Genus vel Species vel Disterentia ignoratur aut si hec intelligatur tamen nomina Generum, S pec1Crum,Differentiaria idone ad comoda desideratur. Quae s non parti artibus accurare tradendis obstat. Atq; cx hoc Argument Tropus Quartus , ncmpe Synecd che totius 'artis Generis occipe cici descriptus est.

OCTA vVM ARGUMENTUM,

DE FINITIO est Argumentum quod Thema ex Gerire

ct Disserentia desinit. Et Graece so . σμ

Periphrasis 'ectat.

Thema autem mi proxime Diuisum ita hic Des; ritum p ntur. Quod utrobit'pluribus et Iam vocibuό conIInetur, ut Doritrina a Dctu Verbum Dei et ex Dei, indicta ordinata, Vita Clarastiana Et vox tuisionis De sinitionis ambiguai, Nam ct artrumentum ipsum es Relationem Thematis crar umenti, Propostitionem etiam ex Themate se Argumeto compositam siqui cat. Et utraque vox Geometrica est. Di- si is quasi Diametro diuidit Definitio quasi Perimetro comprehendit Neque vero Desinitio muc0am rei naturam ex

Generaliter talismet breuiter repraesentat. quae longa deinde Ape oratione aut tota arice bc ιν - . ,

209쪽

nus quidem Materia Disserentia autem Forniae: quasi corpus se anima rei es Definitioni unt Vera enim legitima Desinitio ex artibu Essentialibus,m tribus res compsita est quaes reis erissent seri atque constitui deberet tisdicam, Homo enico manima rationalipr.editum vel ars inpraeceptionum Methodis erum quoniam haec Definitio in hac hominum caritalepropter Partium 'sentialium praesertim Formarum ignorationem rara dioicilis est 29 hise Definitio rebus omnibusprosus competit: δε eque enim Esseni, Spiritualibus et accidentibus Simplicibus conuenit quae: hunt tanti m Formaestine omni Materia: ideo Philosophipropartibus Essentialibus, Genus o Differetiam assumpserunt et a Definiendi7adhibuerunt mae ct in omnibus rebus haberi possent se omnibus rebm competunt.. Gentu autem et Disserentia,vωupra de Argumento inne nere dictam ea, ex rei cui que araepropriapetenda sunt. Et aliqua exparte ex Praedicamentis quae artium Epitome qua-da uni edminimeperfecta. Et Genera quiden ais Diss rentiae Thematis Theologici e Theologia se Sacris uteris est bris Catecheticis tetendasunt. Seorsim autem Genus es Differentiae Diuisonepetenda seunt. Quare se Diuisionis doctrinam nitioneprior est. Gentu autem non semper proximum autproprium adhiberipotea, auisolet, aut necesse est. Saepe enim,ut iam in Diuisione dictum est,uel Genera vel Generum nomina ignorantur se desiderantur mare interdum Genus remotius,interdum nomen aliquod commune et notius, quod Definito par aut latim sistro Genere adhibetur. Interdum ci m Genuου perse notum se omittitur resper nomen mi, uae, mod, quod Genus includit exprimitur Genus

et aminterdum non unum eis sed Geminum, aut Semrnu

pro occasione se commoditate praestertim in Desinitione qua partium enumeratione conseat, e qua paulo post.

210쪽

UIFFERENTIA etiam nonsemper na voce continetur, sed pepluribus Deindeprimi/m quidem o praecipue D D fierentia Formalis se deberet. id est,ex rei formaseret in VI.

fm quoniam ea, propter Formarum ignorationem rara it.

plerunt quod commoditas ct necesitas etiam in lys rebu Dadet ut liuor aliosumaturri adalia argumenta iam ex plicata decurritur, se Mys Disserentia petitur eos Ar ν- mentum ipsumpro Diferentia absumitur. tque hin i,quod definitionis doctrina commodiuspoit aba argumenta datur Boone illis expicari nequeat: se Disterentia ad definiendum necessaria ex illis peten s. Deinde hinc sit, quod Definitio varia nomina sortiatur ae enim Disserentiam Formalem habet EssentiaM et Persessi dicitur. Hae vero argumentu aliudpro erent a habe

viet. Deinde ex argumentissingulis rursum Specialian sinitur. Sic exempli caussa, ex argumento a se caussali ex argumentopartium,partiatu appellaripoten, ic dealys Sedui res,quo ad eripo fit,penitius intelligatur ei propinquasi piciatur, paulo claritis hoc explic re conabimur De-

ia erentia uni tanti/m argumenti esse evnasit suo re irierentia igitur et eleis Usciens,vi, Mundinest machi

nisibi injue s Em ciens a Deo condita. mea

SEARCH

MENU NAVIGATION