장음표시 사용
121쪽
Doneseinconueniensconcessere quiaiste potentiae,siceistit infinit non sunt indiuidua diuessit,seeundum quantitates continuas: sed tamen haec imaginatio latitani
Ad argum. α stimuiti. Aristo non negaret, posto mundus non coeperit. De quo dispueenhs i. tandum erit in.1. 5 tamen in disputatio ne adducemus,an verum s cima siles eontrariumdoceat in prncipio creauit Deus ciaum,& terram sed an Aristo.id sensetit, ct an potuit esse ab aeterno, siseremused supposita opiti. A isto. cederet quoa in xipiendo ab ista hora,quae nunc est die luisaiae.23.Februarii.Anno. 13 69. accipiendo omnes reuolutiones praeteritas,quacunq;
data,alia suit ante eam,&sic insiritum est: sed non vocatur hoc infinitum actur quia 4m tempus sit eos successivum, non potest liabere suas paetes simul, quod requisitum est ad infinitum in actuadem esset diacendum degenerationibus praeteritis.
Ad i quod dieitur de infinitis animab',
facta suppositione de naudi aeternitate,ne scimus qui 1 Aris aesponderet: quia pendet exanimae rationcilis immortalitat de qua quid senserit Aristo. in lumine natura- A ih vhi, i ii,Ποιλα curtum. De quo gisputandu eiittitista, ita an libris de anima, amulaein. 3 quando de
titilem im anima rationari erit sermo. sed videtur φnn Ortale. i. poDat eam immortalem: quia dieit,intelle te anima. ctum separabilem a corpore, sicut perpe-
Iei 3 tuunt a corruptibili in quo videtur asser
, ,' a P Nanima: rationcilis immortalitatem i&si eas , . Commentator Averrois mortalem Aleat, dc intellectum perpetuum asserat unu esse
in omnibu; lio Miniti', quoa esst salsissimis, ut dieemus in libit; de animai sed loque loconsequenter ad Ariss .cium ipse dicat ante lici inem quencunq; fuisse hominem,
cum creationem no cognouerit neq; plasmationem primi hominis intelleκerit, inuitabiliteri equitus m posuerit animas infinitas,quae nio 44im v biciiq; sint illaei quia
noti occuparent Iocum: scut & coc eret reuolutioes eoeli ius nitas supposto quod opitiio Pytho orae de circulatione anima tu,qui dui ast in diuersa corporibus, no admittatur,neq; fgmentum Averrois. s. i. p. p. 'IVerum s.' ho.cum cilias in omnibus se q. s.at., . quatur Ari si innuit,s, quanuissuerit possibile de potentia Dei absoluta mundum Uidh x iis, Rierno, non tamen est pos,ibile speeula . i. quod homo fuerit ab aeterno sed angeli tiumero sinito, & res numero sinito :3c res perpetuae, di coeli essent ab aeterno. Non enim potest intelligi alicuius rei corruptibilis suae naturae relictae,creatio ab aeter inornam ii ab aeterno esset creatus homo relictus suae naturae, tum per tempus finitum potuit durare, k per consequens ille homo ab aeterno esset mortuus. Implicat tamen quod ab aeterno fuerit natus,& ab
aternoruerit mortuus,&ς prius per. 39. vet. ι .annos fuerit Datus, quam stortuus,
cum in aeterno non detur tale prius. Et ses Arist.eonc eiet infinitas nunca tuani aristolii Has esse,uno impossibili dato 'ante omne hominem esse hominem cleberet concedere.Dato ergo uno impossibili,non mirum sequatur aliud Sideo quatiuis concessit infinitas animos,no sequitur ita essec quia ex
impossibili sequebatur &sorte Aristo sub
nubilo cle hae materia loquutus est de ani- viarum perpetuitate:quia posta perpetuitate sequebatur infinitos esse, & non vid bat quomodo prodncerentur,cuiti no eda cerentur de potentia materioquod tamen de intelligentijs non erat inconueniens: &quia non sunt iniae corporis, aperte dixit perpetuasn incorruptibiles: finita; tamen,&non receptibiles in materia. .; .a Ad secundum dicendum,quod potentia
potest reducitia actum eo modo,quo con uenit ei actus & quia in permanentibus infinitum non datur ob repugnantiam, ut 3.probauit concluso, non gatur actu ali
quid infinitum, quod habeat blane, sua
partes simultat in successivis, ut est motus, es tempus,datur tale insultum,&proporationabilicossit datur actus correspondens
illi potentiae, ilieet,quhil si inlinitumi ut
in neri,ia non in actu completor quia reducuntur sic adactum, iuhd nunquam erit finis:&continuum est in potetia a diuisionern initisini tu,& tamen nuquam in actu continuum diuisum erit in omnem suam partem Non ergo potentia illa dicitur escis iustia: uia licet non redueatur in actiam
completum, reducitur eo modo quo potest ei conuenire.
Ad. 3. quando de circulo probatur quod sit inlinitae eapacitatis,per hoc quodsigu viae in ε xaquato plures angulos habet, tanto capa ne ii sta cior est:soli insequitus Q detur ilifinitum syia cathegorematice,in isto sensu, Qqua. cunq; polygonia sigura data, detur cap ciot: sicut quacunque parte data alicuius continui
122쪽
continui, dati potest maior, δe dari potest minor: tamen non ideo sequitur quod sit actu inlinitum, sed solum quod in potentia da ei possit.
niciliate. 'POisci tamen quis conten gere probare infinitum dari a tu ex perspectiva, posito quod umbra sit lumen diminutum, S tamen datur infinita umbra naturaliter. λ- tet.Sit luminosum minus, & oppa cum maius ita ut oppaeum faeiat umbra Pyram iaci tituars. dis euerse institiae: ut dicit Cantua. prima
p.perspectius pro p. a. Ibi est umbea insanita,&in actu:ergo' latur infinitu in actu. solutio. 'l Ad hoe argu .tenenclo conclusione pro postam,ut habet veritas, dicendum quod non erit umbra infinita unam ad hoc oporteret qd luminose in esset insui virtutis
ad illumitia lum: si tamen sit sinitae, ut sui it omnia lunainosa,quociiq; oppaco opposto, finem habebit umbra: scin argumento proposito:vncle non sequitur contra conclusionem.
Murae. r. 'uiuod si quis adhuc contengat probaresari actu infinitu,probet sic. Duo ous spe eulis eontia se positis sunt infinitae ina agi
b.in seipso: ut e M perientia docet. Quod statici, alia imago, constat, quia semper videtur minor es instinator secuda prima. s. hil. Ad hoc ruspoc et ut, iubil caul .i huiuς vi sioni de litigitium reflexione in speculis contra positis es quia species unius speculi imago est alteriug: V t. a. species dirigit per suos ra ios ref hos in. b.dc iterum radat resse
b. de inde ad oculum. Unde apparet iterua. in seipserat non erit ins nitum iu afrii noenim erunt infinitae imagines in illis spe euiis quia deueniendum erit ad aliquam tam sebilem reste Mionem radiorum, quae non possit immutare visum & non apparebit.
Quare una imago apparet, pnandior quacilia. Ratio est, quia illa quae a remissioribus radiis magis distans apparet,& quae intensoribus magis propinqua.. 'I : In infinito actu & potentia: consensus est Aris fot.& slatonis ut testatur simplicius quia Plato itis nitum ci ctu in ente illo immobili, sue idea,in Paemenide amrmat. Et Aristo. iclem scitetur in primo illo motore. Sed tamen secudum sidem catholicam, infinitatem actu,se Deo tribuimus sitat ut hanc no magnitudine i iiii sentire videntur: sed essenti intestigetiariternitate.&c.
Et hoc insiti tu maxime eo noscibile est deest phimum intelligibile, se ut o priiiiii
oppetibile, de quo Ariu. ti Meta. te X. 37.
Vtrum infinitum materiale satin cognoscibile.
Aristo. cognouit tempus, 'c coeli motu infinita esse: imo δc probat. 8.Physeorsi. infra cum motu ponat ab aeterno ergo n5 est in
Iseeudo in intelle mi nostro possunt esse infinite specie, intelligibile si cum stit spiritualiter,&noia se impediant mutuo res per eas est cognitio itis niti, quia qua libet species incognitione in illius a quo emanae ducit.
Testio saltim intelligentiae abstracte, infinitum possunt cognoscere,cum nullumst obstaculum. 4n contrarium est quod Aristit. loe et pro decisione notan tum quod iiiiiiii tum
dupliciter poteth accipi, v tio modo quo ad rationem sucina formalem , quate Dus infinitum est:& istae ei cotieniat nece Cario inquantum tale est.
Secundo capitur infinitu quo ait substra secundo. tum, id est ciuatum ad illus cui competieratio infiniti si daret uti Vt puta si esset in s
nitus ti uim erus,infitiita magnitudo insiti
si Phinia conclusio insuitu suo ad sua sor i. Consuantalem rationem, cognoscibile es , di de eo habetur notitia trua ita ab Aristotel. inhoe 3. aequo dis nitionem dat teXt. 63.S multa tradit, quia oppost uni cognoscitur per suu in oppositu in ,S contrariorum Cadem est disciplina is ea cognoscimus sitiitu, ergo per sinitu S ccigno seemus insuitu. 'ISecunda eo luso, ins nitu secundo iii o- 4. C us. do , quo ad la in quo est.&c. est ignotum, dc in cognostii bile al, humano intelle fit. Patet quia tale, neque est actu, imo neque potest esse aEhu ut dictu est, ut probabitur in sequenti quaest ch Aristo. probat in hoe libeor ergo ignotum erit: quia in latum res est, cognoscibilis,in quantum est quia sese habet ad cognosci sicut ad esse. 'Secilia lo
123쪽
secundo quia etiam s daretur actu infisaltum quantitat m, necessario erit incognitum,inquantum ita finituiti quiano es
1et cognostibile, nisi partibus cognitis &principii, sui; seditisniti infinite lunt partes siusniti,non erit principiti:&loquor ἁὸ partibus actu. Tertia coneluso Non solum intellectussiumanus distincte infinitum non potes hcognoscere: d neque angelicusmeq; correhendereactu,nem successive utili postoliud &e. Patet tiam a s comprehendendu infinitum in sinita virtus requisita es h lineiu nulla creatura potest rem riuieque potestitistiit uis,diiiiii ie successive cognoscer numeratulo parte post parte ii quia talis numeratio 3c transtuς repugnat itis
go insultum in cognoscibile.' Ad argumenta in contrahitim ad primit
licendum: quod eo modo quo motus de tempus initis iiitti tetidiit,cognouit Arist. sed foenoti est distincte cognoscere itis Di tu quia cognoui stet,omnes partes temporis,numerado partem post partem: qit moti potest es: est tam tempus noti si in si nitum actu,sed potentia, ex in terminata eius duratione
'I Ad secundum dicendum quod licet species intelligibiles, ratione sui, Pollent esse inlinitς quia obiecta non pollunt infinita dari,dc non potest insitiita multitudo actu dari non potest esse insitiitu in speciebus
potentiam. AT O itis nitum nou possit dari per natura
teaia non esse exhaustare ob rerum viis uerstatem.' posse cilia de nouo creare,&ea meliora sacere, si uois
luestit. Et licet per naturalem potentiam ignis non ' stet frigescicer per Dei pote. tiam poterit. a. Argutii . Videtur, quod per poteritiam diuitiam potestat iis sinitum a tu dari. Ex prae cedentibus patet quod in continuo sunt institiae partes proportionales, quas Deus distinhie cognoscit:&in qualibet parte se portionali horae laturae Deus potest ama, Salium angelum erearci vel lapidem , vel ignem,uel quacunq; aliam creaturam: sed ljoe satio,iam in initum erit in actu: ergo infinitum est dabitetnaei v. Praeterea in precedentibus tetigium, ' η' non est repugnans. Deum mundum eteas se ab a ternor ergo posito suetunt infinitidie, di Ilio ii ptituit Deus in qualibet δievnum angelum creare: quia scut potest iu hac ale potuit in qualibet die create.Tunc post , creauit,cum sui infiniti die sequitur quod infinitum potest esse per diuitia
Tertio. iiicquid non iis plicat contriai A I i tionem a Deo est factibile, sed quod actust infinitum, no implicat contradictione. Patet Id dieitue implicare contradi iione, quod innit duo contradis otia simul ve ia,vel falsa esse ised per hoc quod concessamus esse insnitumino sequitur quod duo contradictoria sint vera,neque quo3 stit salsarergo potest clari per diuinam potentiam. I hin contrarium ei .Quoil non est cogno scibile,non est fadiibile seditisiuitu sub titione infiniti non est cognoscibile : ergo noti est factibile. Deo solutione notandum, hanc speculi sau tionem esse controuersam apud probatis snios Theologos,pariter 'philosophos: nam dato crinueniat in illis, iure in praece Qenti speculatione dicias uiit,scilicet,quod non detur infinitum actu naturaliter: quido tamen est seriuo,an de potentia Dei absolutatis pos it se i differuiat. Apud antiquo; suit opinio nullo mogoaari tale infinitum etiam de potentia Dei . absoluta.s. 'hona negat intinitatem ani. marum suisse pocibilani.Et in quolibet.y. 'art. .expresse dicit per nullam pol tia 3. i.43α steti pose: Matie opinionem etiam tenet Maislusi doctor sub &.b Ao ia. in. i.sententi d. a. Dum
Eadem tenet Disiun.& Marsilius subscrubit.in. i. sente. i. a.&ait hanc esse opinionem communem,&corroborat multis aegumentis eam.
I Nomitiales tamen,inter quos dux ocat orat ut
in. 2.d. t te 4ent contrarium.Putant enim pias iiii
dari posse ins nituiti per diuitiam poten infitiiva tiam. Hanc sequitur Greg Arim.Gab reputat probabile,& quod non possit dari
124쪽
speculatis . . An detur in fini actu pergivi. poten.
ut dicit. i .opi.& quod per diuinam potentiam id seri possit,ut dicit haec seeunda.
cies, i,d Grego.Arimin.tres conclusiones sigilla, ti inponit.Prima est,quoὰ positi dari itis sa ' ' nitum magnitudine:&eoneegit postes es infinitum multitudine. similiter affirmat, posse dari infinitum in intensione.
Quas conclusiones multis firmat argumetis,ingeniose quidem magis quam fructuose.Haec.q.&sinites cum nimium bona crucient ingenia habent in se parum frugis,&αgiscant nihil. Quapropter a superfluis
abstinen tum erit vi locus necessari)s, relinquatur.
Huius deciso uidetur pendere ex hoe uno,s implicat contradictione quo nascit infinitum aEhu,vt in tertio argum enta Axio a s o tangebamus quia apud Theologos ac-
τις*lnς eeptis imum est iiequid non implicat contradictionem, factibile esse a Deo. Sed quia quidam putant implicare,negant posse Gri,quales sunt primo opinantes. Alijἁicunt id non implieare: ob id potentiam diuitiam dicunt ad id se posse extensseret
Notandu, ut qui in securisso loco loquutur. Quapropter oportet Dotare,quos implicare cotradictionem dupliciter cotingit uno modo, quod sormaliter inserat ἡuas contradictorias Vis quis assi met manum esse aequa te homini Noe implicat contradictionem quia duas forni aliter infert c tradictorias, sac. lanus est pars,dc homo est totum: ergo es: minor homine:& manus est aequalis homini ergo non est minor Est minor, & non est minor contradicunt. Vel sic To
tum est maius sua parte sed homo est totum,&pars est manus:ergo est minor, &non aqualis. Alio mogo dicitur aliquid implicare contradictionem non quia formaliter inserat duas contradis ortas , sed quia includit repugnantiam: quia intellectus lustratus lumine naturali, quam primum res thirut Chimeram esse, quam fingunt, animal compositum ex tam si verss . Repugnat quidem non quod duo contradictoria formaliter inserantur eκ hoc quod concedamus Chimeram esse , seA solum quia intellectus lumine naturali statim re
fugit, & renuit tole animal posse dati . In Iuta. . isto sensu intelligitur illud angeli Lueae secundo,Non erit impossibile apud Deum omne verbum: ac si iliceret. Omne quod
potest mente conelpisactibile a Deo est, ct non impossibile,sed tamen impos Libile remanet, tu est.non factis ile,quod non potest ab intellectu conelpi,quod elu id quod
repugnat ut sacere I, minem irrationale, vel brutum rationale.
I Non est dubitandum quin snt aliqua, lux implicant, quae a Deo fieri non poniant clato ex concessi ne non sequantur
duae contra linoeiae si quidem in diuinis factibile negamus,verbum posse alium generare situm: de tamen ex hoe quod quas cocedat filium gen raee alium filium , non poterit inferte duas contradictorias: sic e tiam dicimus Deum non posse facere hominem esse equunt: si tamen quis affirmaret,non continuo sequeretur duas contragictorias verisieari . sic etiam negamus Chri merain es tamen non ob id insertur
duas contradictoria, simul stare. Eode itiis odo in proposito:quod quis concedat, infinitum posse a seu clari per diuinam po
tentiam,von sequitues duas contradi io-itas simul stat e in veritate.Non enian sor- maliter sequuntur.
Dicimus ergo quod id quo implicat
conti a lictioneni,non est a Deo factibile intelligitur,no solum pro illo,quod insertc5teadictoria,sed pro illo quod repugnat intellectui &huiusna odi Videtur esse ins-Ditum actu quia repugnat ut detur. Dro quo fit prima conclusio.
II per nulloni potentiam insnitum dari potest in magnitudine quia si posset talo insultum dati , maκime quia id quod in
potetia erat infinitia, reduceretur in actu, per hoc quod eontinuum esset actu diui tum in omnem suam partem: sed hoc implicat contra lictionem,non solum.I.modo sed primo modo.Secundo modo repugnat quia statim intellectus refugit diei recontinuum actu esse diuisum in cimnem sualia partem. Etiam repugnat primo modo quia formaliter inseruntur duae con
tradictoriae quod est continuum, de non est continuum: nam si in omnem partem est diuisu eum quaelibet pars si contumuiiivicum conti uiam ex indivisibilibus
non componatur vi dicemusin. s. sequitur quod iursus potest: diuidi, de sic a ctu non est continuum diuisum in omnem sua partem ,S tu ponis .siuisum ergo est diuisum,dcnon est diuisum &Aacto anu diuideretur, iam non eset infinitu secundum magnituAinem.
Ite Si posset dari infinitu in magilitudi statio. t.
125쪽
ne actu, queretur quod tale vel esset in loco, vel in vacia orsed nulli bi esse posset Non in loco quia esset linitum, & circunscriptum cito eo,' non es et infiniture, con- ira praesuppositum . Vel es et in vacuo sed hoe non est dabile:cum esset etiam v cutim inlinitum:ergo nullo modo esse is bile ius nitum in aesti se eundum magnituitem quia id repugnat.
Concta. i. 's Secunda concluso. Infinitum iu multitudine non potest dari: quia repugnat, ct contradiectionem impli eat de si fefugit in Ratio. i. tellectus.patet. Si dari posset, maxi ne per hoc quod continuum a tu diuideretur in
ore nem sua in partem proportionalet vis hora praesens diuideretur per partes proportionales,&in qualibet parte proportionali horae Deus angelum unum creasset: boe non potes. esse,sed repugnat quod a-Eiu si continuum ipsum dii 4 uita in omnem suom partem res sic non potest dati in sinitum secundum n mihi tu sitiem, se utileque secundum magnitudinem. Ratio. a. pyaecthea. si tale ins nitum adiu in multitudine doretur , sequeretur quod manus mea tangeret,&ia oti tangeret, quae sunt contra die toria.Patet.Volo quod inter maxum meam & quadratum Deus aliud quadratum produca quod tangat meam monum,& quadratum primum,& pos peto,
clueat aliud quadratum inter manum mea, A quadro tu secundu quod tangat manu,&quadratu. Hoc faciat per partes proportionales hora uti sine hora , quaero vel manus wea tangit cili 3 ia,vel ii mo secundia: quia tota hora is sit,stio destiit tangere: nec primum quati infinitum esset clausum inter duoeti tremo,interna anum,' primum auratum liti ic videtur dicendum, quod nullo modo daturo huiusniis in magnitudine, etiam per diuinaria potentiam. Ch hi , ἡ ' Horc concluso sit posita non soluiti eo np, Aesitis .ct ita Cregoriuna Ari in in . sed etiam contra Malo. in . . Maio qui putat posse dari tale insultum
l. a. q. a. secun sum multitudinem , in casu quo sacerdos intenderet consecrare solas partes
pares ii ostiae diuisae proportione dupla:
tunc enim cum in omnibus partibus paribus erit corpus, dc in imparibus patiis, si
ut parte, illae panis sint actu diui ei &sedaretus inlinitum in multitudine. rgum, Adhoeaessu utentuita lai dolia conclu'sione , pote it responderi , primo phys- .solutio, , quod petit principium: nam si in
plicat contradictionem continuum actu essὰ diuis in in omnem suam partem, noxatur etiam Deum , posse clare talem vira tutem verbis,ut possent illo modo interea lare partes proportionales. Seesiaci respo. Theologice .Casii dato, nuis omnia D sol. io . tilia ad eos secrationem requ sta essent,non seret consecratio mam matercia sanis no a potest: consecrari, nisi si praesens uitin E e . partes vero impares, vel pares non culta
possunt este sace doti praesente, distincte, io, sin i, quia suillitisnita di es quatiuis sint Deo
praesentes,non cognoscit illas partes, ut Au separabiles quia non potest coli tinuuin omne suam pastem actu esse diuiseni
EXemplum sati potest, quod talis nuti. consecrasset quia distincte non habeti fiae ut si plure, haberet hostias consecrabiles
c circinas & intenderet aliquas ex illis coasecrare,&liora omnes, non signando quas: vel nulla esset consecrata hostia, vel .omnes: sed omnes non sunt consecrata: ex Mnehu intentionis: ergo nullat&non alia ratione,nisi quia non sunt distincte praesentes illis hostiae , quas intendit consectare. A simili ergo dato sisnet partes pares, vel . impares in continuo quia aliae non sunt erdis incite, non consecrabit aliquam par
Sed fortiti, arguitur contra opinantes stati contrarium . Si posset dari infinitum in multitudine actu, aκime esset diuisa hora per partes proportionales,ut ipsi argumentantur & quod Deus in qualibet paete proportionali horae unum producereta gelu nullistae horae esset inlinitus mi erus angelorum actu : sta hoe non solum impli eat contradictioneati , sed explicat: quia ponunt horam numerabilem secundum qualibet sui parte , quo ire pugnat:
quia est ens successivum. Non minus repugnat, quam repugnat continuum actu es.se diuisum in omnem suam partem. Non enim sunt numerabiles partes proportionales omnes horati quia cum non det ut vitinaci,non potest numerati.' Et quod sequatur cotradictio in multis,
posito actu infinito probatur argumentis
multis a docto ibus,a quibus eκ proposto abstinendum est.
I sed ereercitii gratia sat argumentum.
Si posset dari infinitum actu in quantitate discreta, sequeretur quod vel pars non esset minor suo toto, vel quod non qua
126쪽
Speculatio . . An detur in finitum actu giuinitus.
eunque sunt aequalia viai tertio,sunt aequalia interse:&quod unum infinitum est maius asi quorum neutrum est pars alterius.
Sitinfinita lapidum multitudo,quae inci. piat ab hac ciuitate Mevicana orientem versus, sc vocetur tale insilitum. a. Et stalia multitudo,quae etiam incipiat versus Occidentem, Se vocetur b.sit aliud infinii tum,quod incipiat ab Hispali,versus orientem quoA sipars. a. S excedat ipsum c. Distantia quae est a Mexicatia ciuitate,vs que ail Hispalim per duo mille leucas Tucsic a ultitudo est a qualis.b eo quod utra. que infinita est,&neutra alterius pars,
que infinitum est,&vnu est alterius pars: ergo sequitur quod a. c.sunt aequalia ad inuicemmam quaecunque sunt aequalia varistoti ni tertio sunt aequalia interser sed ex hoe sequitur quod non omne totum est maius sua parte: quia.a.est totum,&.c.est pars,&est aequalitas inter ea sed hoc repugtiatiergo non gatur multitudo actu infinita. Ad argum , argumenta tamen varie respondet
sectatores Diui Thom.quidam dicunt admisso casu de mundi aeternitate) & quod
Deus in quesibet ille angelum creasset, Sconseruasse quod non esset instillii quia Aies non essent infiniti quia si instilli non essent pertransti, cum de ratione infinitist quod non sit pertransitum. Et putants.7, p p, hane esse mentem sanctiThomae. Sed tamen admittendo mundum ab aeterno, &in qualibet praeterita Aie ab aeterno produ Ehugst angelus,vel anima, & conseruatus,videtur concedendu quod suerint insniti.Neq; Arist neq; safom. negasset iuillo casu suisseinfinitos dies praeteritos,sed
solum negant ipsi sigillatim esse infinitos
inter duo extrema numeratos puta inter principium,&sDem:quia dato ab isto in cipias numerar non leuenies ad primum praeteritum,neque i,oteris ab illo pristio, qui non datur, incipiendo , peruenire ad
illum,in quo sumus hodie. Iu sorma ergo respondetur , quodlicet postibile sue it bothio,
tiliandum ab aeterno esse, tamen non po- viii, Dur
tuit in qualibet die una crearianima, dico seruari & repugnrtia est ex parte obsecti j. sollimiquia tale infinitum anu noti est . ahile:vi optime doctor subtilis respondet. Nam eo modo quo repugnatquod in uno die, vel una hora pro lucat deus itisnitos angelos , repugnat quod infinitis diebus
piateritis:secus tamen est Ae ipsis infinitis seo.sti , A. diebus,vel infinitis circulationibus, quae praeterierunt,postra casu,quia tales dies, ct eireulationes non sunt actu entia sed vianus motus continuus,qui,supposita mugiaeternitate,principium non haberet.
Ad .a.&tertiit indictis patetsolutio. - Cons gerandum circa illa quae in. 2.
argumento tanguntur nam potito demete Arist. quod mundus esset ab aeterno: de SQ anima rationalis sitimmortalis, actu essentitistitit anim ,quia insulti homines
mortui sunt:& scargumentum esset ad hominem contra Plillos. ad hoc S . hom.in pusculo de aeternitate mundi respondet. Aristo. in.3.physeo.& in. i. de coelo semper loquitur de infinito corpore S materiali:vt patet:negat ergo philoso. posse da ri multituAinem rerum corporearum infinita actu ut insultos homines, vel lapides Sc.no du vero demonstrauit quin possit dari murtitudo institia actu, rerum incor porearum:vt infinitet animae,infiniti angeli,&soluitur argumentum.&
127쪽
corum tria tractat Aristote. De
loco, S: vacuo, he de tempCre.
Et speculationes mouebitntur ad propositum, declarantes ma
Idetur quod non. at si loeus supersciesesial in praedicamelo qua
sa sunt pgieameta ergo S pficies,&loe'. II seeundo.Locus est immobilis ut Aristotel.docet sed superscies cotinentis est mobili, ergo superscies non esst locus Minor probatur quia superficies aerishuius ciuitatis Mevi candi mobilis est,es quotidie variatur alia,& tilia superueniente superficie , aeris ergo sequitur quod ipsa superficies non est locus,vel loeus esset mobilis.Et sievidetur sibijpsi eontrarius Aristo
'ITertio Aliqua sunt in loco,&tamen nocontinentur insuperficie ergo locus nones superscies. Patet, de anima rationali, quae est in corpore,tanquam in loco,& talmen non tangitur assipetscie: d angelus est in loeo,' in nullo mo cotinetur a seps cie corpori, ergo loe' no est superficies. 1ri cottariu est Q ait Aris in isto. .dices. Lectis. Meus est superficies eorporis cotinentis. Notandum,quo i sicut corpus duplici Foued i te mathematice pro quantitate,&phvs ce pro coposito alicuius naturae sumitur. se & loeu;,Quo modo gicit simpliciters persciem ambientem, vel locantem aliud corpus abstrahentio ab omni qualitate eo seruatiua locati alio modo capitur pro loco Daturali:ut scilicet importat superstiε illam,connotandotamen proprietatem naturalem,quae locati conseruatiua est ut aeris me circunstantis superscies absolute i
vocatur meus locus,non cosderailo an ad conseruationem,autaa eorruptione agat.
si tamen cotis ferem locum salubrem habitationis me Vbi melius salus,&ibi loc' naturalis erit sicutentia naturalia sibi de terminacit per naturam iocum certum, ut 'Min. grauiaἡeorsum,&leuia sursum, di pisce, i aquam,ct volatilia aer inquibus loci, est quia speciale ad conseruationem vivetiu. Secundo notandum quod de te quae est locus vltra variam antiquorum opinione de qua Arist.in textu quae erat assereniat tu,q, esset corpus:alii quod esset materia alii mi, forma loeati alii m dimensiones in ter locatum,ct locum, si int inter iuniores variae opiniones. Qui tam diculit, ψ lociis n. ista accipitur uno modo simpliciter,X termi- est . no circunscribente locatu & siesupponit si-ii superscie quae est de praedicamelo quasi μtitatis.secudo modo accipit loco nat rati di se diciit,m supponiti virtute conservativo,quae eri de praedieamento quali aris. Alii Ateiit,q, locus accipitur materialite hoe est,pro substracto,ut loquuntur realesi&se est res absoluta ut supersci xvltima continetis alio modo accipitur sol aliter,pro per se signifesto &isto modo accipitur pro respeeiu.Hae opin . tenent stat. e P seotis ae ex doe. Subcubiait quod ubi,dicit
respectum extrinsecus aduenienteiri, scir. senten.
128쪽
speculatio. i. An locus sit super scies.
senten dist. a. q. . dicit: Locus accipitur,
vel pro absoluto, vel pro respectivo. Et aliqui in Thomissis habent hune loquendi
modum.Sed respondentes sit prima conclusio.
1. ., a , si ocus aliquid est posti uti.Hie A D. iiiii q. s.; ptis t-3-aduersus nonullos philosophos, de uultitium. gares, qui putant te quae mouetur in aere, moueri in vacuo. Haec probatur ex hoc vcorpora aditi uice succed ut in to eo, ut egresso viro, aliud in greadiatur, ad modii quo in materia succedit alia,' alia formari non siet, nisi loc' althd es et positi uti, sicut in ateria est.Etia prohature X eo, et secundumn atura grauia tibi socii determinant deorsum, de extra existetia, appetiit c quertit: de leuia loeti sursum tergo oportet, quod locus aliquid si positiuu alia, inanis esset talis appetit' naturalis: quod no es: coceden Arist. 1.eo, dure, cum Deus, &natura nihil faciant
a. Coeius. Secunda consu. Locus non est corpus,
neq; materia, neq; forma locati,neq; aliqd
Arist.t s. di accidens locati .probat. p. pars Quia culo-a . cus debeat esse aqualis locato,de locus es corpus duo corpora simul essent tu eo Aemloco penetrati uer sed hoe non potest esse naturaliter ergo neque lo cus est corpus. Quod sequat, est Dionis e pudo quod co pus dieit trinam dimeti conenti ergo Oportet quod secundum trinam locaret loca tu, quod absque penetratione esse non posi
Milo, i secunda pars, m noti si materia locatichisi i pi, patςt . Cum materia sit quae mouetur adio eis imia motum locati,non potetit materia locati . to. esse locus quia locus non mouetur ad motum loca i,sed recipit,&continetlocatum, quod mouetur ad locum. Item. Si locus esset materia locati,maxime quia recipit materia ranam: sicut locus locatum: sed non
ex hoe quia materia si recipit, est tamen pars ipsus cuius es. ξορma: sed loc' est teris inus extrinsecus locati,& non pars eius.
Quod non si forma probatur, neque aliquid locati. Locus ad modum vasis intelligitur vi quid extrinsecum, ad id quod loca
tui in loco: dc o b id non potest intelligi aliquid eius. ει η . Simplicius is, statonem afferentem
materiam esse locum sc interpretatur: vi
Plato intelligat duplicem Mniscationem loci unam pro ipsa materia quae quatenus receptiua formarum est, loci habet smilio
tudinem alia prolo eo corporum capaci: qui imilitudine materiae se nominatur: cum iii re ipsa materia non sit,& sic putatat, consensum inter Aristotes de Platonec uisu Hagatur Plutarchus in libro de philoseph tum decreti i qui astheit Platonem
metaphorice,materiam,locum dicere. Tertia concluso .Locus non supponit
pro qualitate aliqua, aut pro respetita, scdi ollan pio superficie . Haec conclusio est 4,.stispotii contra illos iuniores , qui putabant lo- eum s*gnificore illam qualitatem, quae coseruatiua est locati,dc contra alios, qui dicebat esse respectum. Volumus sidere in coelusione, quid gato locus naturalis habeat qualitatem conseruatiuam , tamen locus non pro ea supponit, sed solum pro superscie, quae ponitur in praedicamerato quantitatis: con notando talem qualitatem quia album non supponit pro albedine, sed prore habente albedinem. Eodem modo, da to locus dicat respectum continentiae, vel distantiar, nullo modo accipitur pro tali respectu,sed pro superficie.Probatur. Lota a timetis dicit terminum continentis sed hoe neque est qualitas, neque respectus,vel re latio, sed sola superficies ultima continentis ergo ipsa sola est locus 's Hie obiter notandum, quod quantum
ad nomena cornu uniunt reales, es Domi
uales vi dicant locum superficiem esse sed reales qui tenent quantitatem disti imgui a re quanta, dicunt esse superficiem indivis bilem secundum profunditatem. Nominales negantes huiusmodi supersicies,dicunt corpus silpersciem ede ideminos supponentes pro eodem, diuersis tamen connotationibus. Dicuntq; quod pars extremalis corporis est superscies.
Vtide si quis amphoram secundum grositiem per partes proportionales diuidat, medietas, δc quarta, ct tertia pars, quar es versus aquam, licitur aqua: locus, EN quo otiis Ocam,& alij inferunt, infinita esse loca illius aquae, non soluiti communia, sed propria , dc imme stata aquae, eique aequalia. Tamen loquendum est sicut Aristotel loquitur, quod superficiem vocet terminum corporis continetis,ut distinctio sit inter terminum, δcrem cuius est terminus t ut in praedicamento quantitatis aisputatum est, quanAo diximus, quantitatem diuiti .gui a re quanta, quaestio .secunda.
1 Probatur, quod locus non si aliud, qua
129쪽
ipsa superseies titili uisibilis secundum pro
imatio. seu sitatem. Corpus non est locus secuti.
dum se tot ui uergo oportet solum si lecti litin partem, qua tangit locatum, & smul cum eo est sed hoc solum es eum supe es
cie extrema ergo ipsa scium locus est. . ab i. 'Istein quia oportet locato dare locum a
daequatum sed si sola illa susscies locus
non est tinia gatur locus adaequatus: namsgnes illud. si dicis tertiam, vel quartam partem corporis locaratis, eodem modo, 6. pars.&. s.& medietas versus locatum: sed hoc non est asserendum : ergo vel negare oportet Aristo. sc veritatem apertam, vel fatendum est esse supersciem,ut dicit con
unciq) 4 alia ta concluso Iocus qui signiscat, ct supponit peo illa superficie ulti uici, qua tangit locatum, connotat cluplicem rei . tione in ,scilicet, continentiae, quae loci ad . . q. . locatum est,&distantiae loci a cetitio, Stapolis mundi. In hac conclusione non intendi mii die ere has relaciones esse realiterdiu lucta, sed soluiti quos locus dicit,3tiinportat in se, Ssecundum se tutius nodi e spe itis S ad locatum,ct ad centrum in unda, ct polos eius ita ut stipei scies quaecun. que si illa , quae terminus si corpotis, non habeat unde locus dici debeatinis isto duplici intellecto respectis quia non qua cutique superficies corporis habet, quod sit locus seis illa quae affli vitiina est, ratione cuius locatum inlo eo et Lob id sina.
40. - ' iiiii beachium cotinoum es, uti ii vetitate es , non est manus in brachio,, tin loco: quia illa supe scies, tua continua iur m a mai,actu noli est neque in vase supci scies exteri or,totus aquae est: quia secundum illa in aquam non tangit.
Ratio p. p. Ratio ergo sit talis ad probandum primam partein. illa solum super scies locus dicitur, qua locatum locatur,&tangitur,&non alia: ergo superficies quae est locus, huiusmodi respectum ire portat ad locatum. Pate quia si non importat:ergo quaelibet supersci edicorporis socii, est sed hoc state δε n potest ergo ipsa superficies . quae euloeu hitiusmodi respeetiun dicit, Simportat.lia secunda particula volumus ilicere,quod non sumettim portetur ille prim' respectus,sed requieitur etia in alius ad cenni, aest-trum S ad solos.Propter quod Aristote. Os sitim- locum vocat immobilem primo, quae par mobili . uetita diuersmode a diuersis inponitur; nam Commenta. te κtu. 3 . dicit immo i lem quia eum superficies sit accidens Saecidentia non moueantur Ae per se,d est et eo dicitur immobilis. ηκ ponunt,immobilis negative: ita non est necessarium locus moueatur:quia immoto aere,possim ego moueri. Alijdi eunt,qub dio eos capitur materialiter pro superficie,&se est mobilis, alio modo aecipitur pro respectu ad centrum, S polos, ct dicitur immobilis. Sed tamen oportet Alcere, quod locus sensui ἡο.δieitur ab Aristote. simpliciter immobilis: Miti. Si oecon notat, ut dicit. . concluso. Initim obilitas enim consistit in eo quoa sit in eodem sit respectu totius uniuersi onam si sit homo semper in eodem situ respei iuvniueis, quantiis aliam alia aeriue cireuntiatis succedat superficie dicitur esse in eodeloco,& non mutasse locum situs autem idem in ordine uniuersi cos deratur penes altitudinem,quae maior, vel minor distat tia est a centro terrae. Consideratur ite peties latitu linem quae maior vel initior distantia est apolo se ut ciuitas Mexicana semper dicitiae esse in eo lem loco quia in eadem latitudine est pei distantiam ab aequinoctiali quae tanta est,quanta poli et
uatio,per. 1 9.gradus.situs etiam attenditur penes maiorem vel minorem longitu, polita M, dinem: tuae cons deratur penes puneium isto,
fixum in orienteo et in oceidente, qualem pro illo antiquo orbes;gnabant insula, sortunatas,quas Canarias vocant.Nos tamen in nouo mundo, id est, nouiter inuento, habemus ad orientem . De quibus
Locus ergo importat huiusmodi respe-lium. Ρatet.Nam s super scies, quae en locus,solum respicii locatum, & non ista pii , sequeretur, quἡd sine hoe quod qui
Dioveatur in alici,ctali esset loco: consequeti, est falsulii, ergo&id ex quis sequit.
Datet sequela Demus quod ego maneam immobilis,& aer circunstans moueatur,&cilius succedat,&alius tunc alius scilius e-iit loci quia alia & alia superficies est, quae respectum dieit a A me locatum in loco:in
non moveor: ergo muto locum , dc non
muto loco: sequitur ergo et super scies, i est locus, oportet dieat etiam te spectu ad milia Nio ista puncta, ratione quoru Atei tui loes ii cu*' . mobili, ut docet Aristot.& ad conuertentiam die utile ista ui oueri localiter, es muta
130쪽
specula. 1. An loeus sit super scies.
re locum. Quapropter fluvius non mutat locum,cum alia & alia succedat aquae supersidies unde sicut non mutat locum, nomouetur localiter: δ: econtra si lignia moueatur ad motum aquar, mouetur locali teries mutat locum,licet eadem aqua: su
perficies semper circulas et lignia . Et haec est expositio de mente. Saho.in hoc. 3.1atilillo. Hic tamen considerandum pro libro reti st a sequenti , Don putes ag relationem esse
semotus. Diotum per seniam per motum localem
Non acquis ui ego relationem hane dis amitiae ab oriente , vela polo sed locum degenere quantitatis,scilicit, hanc superficiem liceth, e supersei es fit hic locus ra tione huius distantiae ob id Aristote non dixit,quod est motus per se ad relatione, sed ad iocum. secvngo est consderandum, tig alia
relatio est qua loeus est immobilis es alia
importata per praedicanaen tum v bi: nam
pri ina in loco subiectatur,&haec se eundatu locato. c. coheth. Sexta conclusio Licetlocus communia ' si maior locato locus tamen proprius, &primus ei est aequalis, quantum ad conti- Detitiam .sro probatione oportet scire, et iocus est Atiplex: communis,& proprius.
Iozias cois Loetis communis est,in quo plura locant: arx cI vi, cfecilium lutio locus comunis est elemetorum,& mixto rure,quia ambit ea Saetest locus eo munis animali .Locus Pro
pilus est, qui solum locati ὁicitur clara ergo est coneluso: nam locus comunis, cum Don contineat unum solum locatum, sed alia, non oportet locato uni si aequalis mcut non eli aequalis concaua supeisicies lians animali contento in ea,sed maior.
3,is, p 'Quod locus proprius sit aequalis patet
laeus y o. quia per hoc dicitur locus,quia continet pitu qua- locatum,&respectum sicit ad eum sed hi locato. hoc non est, uiti sit aequalis locus locato: ergo oportet si x qualis. Pateraquia i; mi nor,iam sequitur quod non continet totum locatur sed illa pars in qua minor est,efit in alio loco qui locabit illam partem iocati, in qua excessitio . Si locus si malaiore iam oportet quod pro illa parte qua maior cu locato, aliquid ibi locetur titi sillano erat prioris locati locus sequit ergol necessario locus proprius aequalis debet
esse locato me'; maior, neq; t nor: ita ut superficies concaua loci,&convexa locati, secundit qua, sunt seu ut,&se tangunt,
oportet in logi tugine & latitudine eques. Ex quo sequitu nate posse defenda opi Corolla. Dionem nominalium,qui locum non dicunt illam superficiena,sed partem qii an iam certam locanti versus locatum. Noinquam potest defendi est era contra haeconditionem loci posti amab Aristot. &declaratare in eones usione: quia non P test else aequalitas nati aequalitatem. ponas,ponendu locum tertiam partem profunditatis loeantis versus locatum, dabo Dolore alibin,quae etiam loes estu edietate sei licet di sic d multis alij, parti, daboetia minorem illa te illam partem nise locus erit minor Jocato. Quapropter ius ste sues 'locum esse illam sit perseie inultima corporis continentis locatum, eum illo lupi iei respemi: hoc est, ad loeatum , cui aequalis es ad putamini s&um centri, espoliarum,tatione cuius ipse locu inire obilis dicitur. eitur smilite ob aequalitate
do ei ad Ioeatum,ut locus in eo surast loca L cietia Hieleti eX trinia ea quod apua Aristot .iti dubita mensura lotum est, anuis aliqui dubitent, nam sita sol cui tempus est mensura mos successiva, locus est mensura locali permanens : ut utus sit locu , tantu si locatu,secundii psetes extrinsecas .Et dato mensura dicat relationem mensurantis admeia si iram, mensura non ea relatio,sed quantitas illa, per cuius lotagitudinem, aut latitudinem, sui prosit nisi talem certificamur de . alterius quantitate. Et considerandum est,m superscies se- Nota. cundum Arist. noti licitur continere locatum,sed corpus cuius terminus est supersicies ob id dicit, quod loeus est terminus
continentis: seque potest aequalitas esse. Quod si quis inuet et, continens debet esse maius contento: potest dici, quod ipsa Diluisti superfietes est locusnlocatum eatione superficiei est in loco, quare illae superficies
concaua,& convexa sunt aequales: de coiinen s non est maior contenta: quia no habet profunditatem. Et illud, qu semper cotinens est maius contento,in corpore continente, dc non insuperficie loeuhabere poterit Istis Auobus modis potest intelligi ae Nota qualitas inter locatum,&locum. i. st quod locus ponendus sit, ut loca tum non solum contineat sed conseruet, ratio id os editi quia alias graue, no magis ad unu locu, Idalium oueret idc setisse a