장음표시 사용
151쪽
non est.patet, quia quod per se primo a quirit,substantia est,& non quantitast ut onstat in viventilius: erno non fit per seminabimotus ad quantitate ivei sper septimo ad quantitatem, etiam S per se primo motus ad substantiam eeit: di sequitur lio I iion sol im ad tria illa praedicatuetii.
Mum Hie opo1tet primo notarei quod id ad qiloa est per se motus est id quod per se aequiritur per motum, S non ratione attes
rius: quare s propria passio distinguatur realiter iis ibiecto, non dicetur ad eam per se motu melle quia posito subiecto vel ensentia rei statim consequitur ipsa, ut quidsuetis a principiis intrinsecis.Si tamen peractionem alicuius agetis motus directe, de immeiliate posat terminari ad talem propriam passionem,tunc a l eam pee se dice retur esse motus. Ex quo apparet quod si Dae esistente albo, ad quam albedinem ei per se motus, sequatur relatio imilitudinis ad Petrum album, non dicetur motum esse per se ag talem similitudinem: tilia co- sequuta est si uilitudo albeditae posta, ad quam allio terminata eli: es quando diei usus, est per se motus ad quantitatem. Uper se, nota sertur super Jymotus,sed superly quantitatem. Notand. a. 'secundo notanssum, quod illi qui poniit quantitatem non distinguia re quanta, sed quan utiq; rem suest subastitia sue a culetis es e suam qualitatem dicunt quod
a tigna entatio non ilicitur motus ad quantitatem, quod perca aequiratur quantitas: aiam tu Me generatio esset motus ad quantitatem di alteratio similiter,ei, quod tu substantia, quam qualitas est quatilitas,ue ipsi putant: sed dicunttiuigmentatio est motus ad quantitatem,quocs virtute illius motus,
mutatur responsio ad iti terrogationem iactam per quantum: quia nuginentatio es anulatio,a minori ad maius:genertitio auteaioli. Verum non haec ad mentem Aristo
nam dato quis teneat quantitatem non distingui a te quata, tometi quantitas no est soriticis iter stitit, siritia oportet ergo differat ratione: uia ponuntur in diueis spregi ea alietis unde dato acquisita qualitate, acquireretur di quantitas,quae poneretur idem. cimi ea tio in diceretur motus ad' quantita-
tenu quia non est ad est in iii antii quatitas, feci in quatia esst qualitas. Sit ergo. i .cocli Ccelusio. i siautuin ad tria praedicametita ad quatilitate qualitatem,& ubi, est per se motus. ναο,
Hic est Arist.te M. i 8.Probatur, quia Delail substantium,ine ad relatione ira, neque assa lituistie dicamentorum est per se motus .Qubditonsi ad substantia pateti quia
motus o muis de contrapio in contrarium
cst:ut probatum est in praecedenti specul. sis stibilaritiae nihil est contiarium. Item: ι itiis
quia generationi, est motus, sed niutatio,
Neq; ag relationem est motus: quia ad illi
reni non est per se motus, qui potest ad uenire subieEho sine eius mutatione egrelatio est huiusni odii quia si ego sum albus, de petius in aethiopia iticipiat dealbari insurgit , elatio similitii linis,sne aliqua suasetatione in me fidia:ergo ad relatiuuem nuesti ei semotus si e de aliis praedicaudeatis demptis istis tribus positis in coctu loe. Conesu. α. Ad nullam relationem est per c est se motus. Sic Arist.Probatur. Ad id solutueu per se motus, ad quod terminatur moa ' μtus: sed motus non terminatur ad relationem sed adsundamentura proximum, ii, de consequitur relatio: ergo ad telationem non est per se motus. Se cui Si ad relationem esset per semo Lilioli. tus rergo motus posset terna inaria telationcita ipsa na,Seani attingere stunc quae raim vel est otiiugendo sin latilentia impio Nimum prius, vel non: si non, ergo erit re alio permotu, quo do no erit fundameturi proximum: quod nullus concedit: si licet go prius Diotus adsunda metum proximii terminatui : sed tunc posto nudam tb proNinio aecessario cosequitur relatio:e go motus non termino turper se ad taJem
relatione: sicut neq; terminari pol per se ad risibilitate, quio ips i est quid eos eques
subiet uni ipsi vir, cuius propria passio est. II ei lib. Si ad aliqua relationem esset per Dis. νsemotus, maxime ad ubi, ut cotendunt cotrarium asserentes ea ad .hoe no:quia ubi, non dicit relationem Mi maliter,neq; sup ponit pro ea alcet dicat habere locii, quod cesplicuri titi pollet sine respectu:& bd6 propinquitas, quae relatio est, insurgat ereloco,iuotus non ad ipsi erit per se sed adsundamentum prosimili quod non est libitio ipse absolutei sed limo in tali loco sustus, quem acquirit per motu perser quia ad quantitate D s qualitatem, oculis aequiren luna per se datur motus,ad relatio.
152쪽
speculatio. 3. De acqGaistio sortivae substan.
est mos qu3ὁ pluribus rationibus probari posset eκ Aristo. sed lassicit duas .appo
Dere e prima motus non est in incitur ergo Deque in actione &passione:quia actio, es passio sunt motus,& unus: ut in tertio pi obatum est.Secun/b, si motus esset in aξ io De S passione.esset in eis tu quam in subi cio,vel vitia termino acquisito permotu:
non primum, quia id quo est lubiectuiti
Inotus,mouetur:vt aqua cum alteraturaseda tio non inouetur:&c nequc secundum,
quia cum actio,sit motus: ct Omnis motus terminetur atquieteimsequitur quod per eundem motum acquireretur qui es,&motus,quod repugnat: ut si inotus calefaElio, eu in motu,ut in termino aςquisitor ergo terminabitur ail calorem in quo aqua quiescit pro aliquo tepore S s ibi motus frigefactio situ esset frigefactio & ealefactio. M argum, ' Ad priuatim,di secuti sum ex dictis patet
solutio.. Quod motus non sit in quango,nes instu,nee in habitu: philoso retinuit ut ma nifestum ista Sanin.Thon prohat.non est in quando, quia quando,est esse in te pore: λ tempus est mensura motus: ergo si in tempore esset motus,motusesset in mo, tu. Item quia non est motus, in relatione
sed quando, est relatio de smilitei sitis, Ahabitus: sequitus quod in assis praedicam
iis non est motus.14i iisust. 'IAd tertium , in quo probatur quos ad substantiam sit motu, innutritione, quan'ao si augmentatio,negatui:sed ad quantitatem si per se motus,ricetcontinsat ssit ibi substantia. Ratio est: quia ibi in au-smentatione non terminatur athio ag suppostum aliquod substantiari quia esset DPeratio,& non augmentatio, icci terminatur ad illam partem de nouo adiectam stitissantialeae: sed tamen quia tunc noti dicitur quod fit animal smpliciter: ut nou fit . . homo simpliciter, quando nutritur,sed solum dicitue quod si maior: quia stibilanistia homini, est etia sub maiori quantitate, quam erat ante nutritionem sed s esset seneratio,simpalciter st. si h ee quae viventium est, proprie augmentatio diciturni, alia quar est per raret actionem, ut si cera liqueseret,& tenderetur sine acquistione nouae partis substantiar, seu materiae, inproprie augstentatio est ut in libris degeneratione inferius crit disserenaum.Aegumentum ergo si de isto augmento im proprio loqueretur,non solum vim,sed ne que apparentiam haberet: tamen quia lo- suitur de augirientatione proprJa,que est in viventibu, S intin sine rubflantia, acquisti ne secundum partem, respondea nusn otii in terminari ad quantitatem, L non ad j iispantiam 1 quia per augmentatio Dem supposituna non licibet esse, sed pars subctaritiae & ipsa tota substantia, vel suppositum acquirit in ii rem quantitat is, , ct dieitur eue sub maiori quantitate.
tus,& ad substantiam, nescit per se esse nio- tum utrum 1 D:e substantiales acini trantur successivei an in instantii quia si suo cessive, no i est quare non sit per se ino tus, cui ad qualitatem. , quantitatem.
II videtur quod sjc. formae substantiales, At Iumc s.
quae non sunt animatorum,videntur nucessive esse.Patetragens naturale n*'prosi
dueit formam substantialem4 nis prauiss . dispositionibus D ductis , quae faciunt auexpellendam formam Meexistentem, disponunt ad nouam aliam introducen dam sed inon stat tutiusmodi prauatas di spostiones produci, qui forma substantialis habeatur successitae. satet.Tales preuiae dispositiones necessariae ad formam, introducendam sunt se susscidie Mut stipia ono,quod ultimum esse is tum primuit esse formae stisnuntialia in subiecto. Tunc se. Omne agens naturale prius agit in propinquum, quam in remotuna: ergo prius in parte proκimiori subiecti dispo sitiones praeuiar, & necessariae eruiat, sed ipsis positis forma tutio luditur substantia iis r ergo ante erit in parte illa propinquant a substantialis,quamin cilia: S se si quitur quod forma substantialis in anima totum taltim,st successive aequisita.
153쪽
i4 a. Quinti libri physicorum.
secun44.. si P aetere stan viventilius as agente natu-iali per actionem eatoris in cibum nutri
ni enitile uisisse rini subsistitialis pῖogi ctio quia in tali parte nutrita Vere eit substantial&dibinus alimentum conuertitur in sus stantiatii Hed talis aequisitio iubilan tiae non si in si si iecessive: quia successiva est actio caloris coniuerte litis linientum in carnem,uel in aliti stibilantiam. In eontis. in contrarium est quia stibilantiae rei a. que sunt species, se habent sicut numeri, cassiente, initidi uitabis ergo non successi uri sed in itis lauti iti it duciantur. Nota nil. r. 'i pro solution hesi notati sum; divitentia esse iii terno ritua in substantia leua, quae date me substantiae, dis plicite quae per generationein babetur ad formam acci lentalem quae si uni dat esse secun ilum quia, habetur per alteratione , aut augmen
Notand secunai, tonsuerati sum , quod inters uia x substistola est latis, tuta disterenisti, subitati ita: uarii qu dam sint substantiales soriis hilale, inanirnat rusti: ut sunt lapidum & alio rum in quibus vita non est i aliae sunt in mae vivetiti uim secuti illim diffehentiam vivetii ur,de animarum,seu formarum ethdifferentia,nani est vegetatiuum, δc sensitiuum,&rationale.Vbi nutritio,&augnietatio,&nori sensatio, ut in plantis: Esaanima vegetatiuat,bsvltila est sensatio est se istiua anima ivthi brutis:&quado ratiocinatio superadditur, ut in horeine est aut
Id. a. reani marationalis. Non disputatiuish;e, an inibocul. i. homine si vegetati iiiiiij, sensiti umia, Arationale per tres animas distinctas vel si, tum per una a, quae contineat persectiones interio iuni: quia de hoc iti libris de anima videbitur in a Nain se ut Trigonus in tetragono, se sensitu uni, Ac vegetatilium in rationali est: vi drie et Apillo. Nolana i. ' potienda etia i est differentia intee s. e
Vtile Ci uo bras omnes aliasarotionali: & ipsam quia io in paru- sunt estensae illae, di corrumpuntur, sub - 'sor: s ui tecto corruptosinon rationalis, quae non vias is citur de potentia Dateri inanior
p. p. v j tali di irat, etiam separata a suo stibiectis
uti. s.&. vi lati a. de anima probatur.
eotitia e De quae uione est opinio Mantuans liceς tis citi d omnis forma substati alies, quae est Opi. Main, si uisibilis aequititur successive in materia:
S a i probandu si apponit primo, quod materia est receptaca sinu formarunt,&qii odnoti potest esse sue si uia. se elido stippo iiii quod ad hoc quod materia fecipiat huiusmi, si formam, oportet sint qualitatiu2 dispositione, sufficientesar connenientes formae. rtio supponit, quhil otiane agens naturale prius agit in propinquum: quam in remotu .His dictis, probat. Omne agens naturale dispoin ens ad corruptionem sor- tua ira: e praehedeiatsi,& introductionem sequetis, prius 'disponit partem: propinquam. am reiDotain:ergo prius intrbducit sol raram in parte propinqua, qtu alii in remota,& sie successive . Patet vitiina coiise cluentia: quia qualitates dispotiete succe sitie producuntur. II Confirmari potest lita si Erit in pro in canti ii Aione qualitati fac corruptione eiusdem, quae, secundiuia omnes,prodii tithi,dccorrumpuntur successive, non est dabilis prima qualitas comipta, neq; prista prodi esti non tenenclo mini ira a naturale potent per se eesistere, neq; maximum quod non potest, is eiit tenet Mantuanus)sic Ino est
dabilis prima pars forniae substantialis iii
tria dianae, neque pruna pars sorinae corri piae:ergo ea ratione qua qualitates suce siue introductitur, Sc mimputatur succis
siue, dis otii substantiales smiliter Deso is alijs, quae non sunt anima r tionalis,iden. sentit Matuantis imo de ani
ma rationali, propter rationem dictam, te si hi)s. Det quod successive in emat, 'desinit in cisiit h.
foris arcto tum corpus sistit. .
I Quod ii sat aegumetum sanctori uti
autoritatibus, qui d antinae creantur in instanti a solo Deo,& oportet iii instanti iii
formet: alias daretur in illo intesim, quod Deci; in gratia,neq; in peccato effet, quod non vi letur Oportet dicere tenendo opi- siliis, Dionem Mantuant,et anima rationalis creatura Deo per vitimum non esse,&sic incipit inforinare quo posito non sequituria doti ueniens sed si concluso prima, e ui In omnibus animatis siue auiis a sensti ua, suae rationali, in instati anima informat corpus iii et aliam ebra informet success, iuer&sic si in corruptione.Haec coclus3.siobatur autoritate dc Theologorum , ct iso. Philosopho unissit hac ratione ὀicitur, et 1iem. cor sit pli inui tuens,& vltimum moriens.
I Prima pars probatur: quia s succisiue Disam Mantina acquireretur,&non in instati ergo ad subflautiam esset motus, seu ailso 1
substantia ieini sed hoc est eo titia dicta in praecedenti speculatione . ubi Aristotel.
154쪽
speculatio. 3. De acqui .sermae substant. 143
ev prosein probat quod soluail tria praecedicamenta esst per se motus: ergo anima non introducitur suceessive, sed in insiditi. sechnsi 'solutidh. si talis antina sueees siue introduceretur,&Don in instanti, oportet ergo quod prius partem informet, quam totu: quia hoe e1 suecessive introducere: vel est ex parte Armae, vel ex parte subiecti, cuius iarma est. si eκ parte Armar: ergo ipsa habet gradus,ut qualitates acciὰenta 1 istotiq. lesevnde non consistit in indivisibili, con Meta. exti tra Aristo qui dixit,verum species se habe am re sicut se habent numeri.Quod si sat suciscessio potitum no ex parte imae, sed eκ
parte subiecti sit Verbi gratia, quod prius
animatur brachium deestrum in animali mino.Vtruira tunc est animas, S uiuens, vel novisi non sequitur quod habens so mana animatam non est animal. Si primit, erxo etiam si ultra non informet, dicetur annualaunc quaerara animal eum segenus in aliqua specie debeat eontineri: sed in nulla continetur cum solo animato brachio:quia si in aliqua certa maxime in illa in qua si totum animal esset animatum cottineretur sed in illa non quia se homo duceretve sol im brachio vivente, quod non canit intellectus , oportet ergo ilicere, quod anhma informat in instanti, es noni successive.c3cluso i sConclusio secunda.Omnis forma substa, tilia ta si etiam iii animatorum in inllanti in
, iis, is ἴ troducitur ab agente naturali, licet pra ii, sustuli ta ui aedispositiones producantur successive. iiuduculsi Haec declarat punctu rei. Prima pars probatur ex prima conclusione: quia alias agsubstantiam esset motus ii seritia substantialis per successionem haberetur: de generatio non esset sol una mutatio, sed motus, quod Aristoteles negat initio .Item: quia Alistote.generaliter dixit, species rerum sunt s cui numeri,id est, consistunt iuin tuisibili.Et tandem eodem Mogo pro
babitur haee coetuso quoad primam par xiii. tena,scut probata est prima.
I secunda paes probatu quoὰ dispostio
nes requisitae successive introducantur. Quod libenter damu; Mantuano. Patet. Ill e sititiarinae accidetales, &sunt qualitates realesia quas est per se motus:ergo succei ue disponitur materia ad serviam introducendam, & introducuntur qualitatiui dispositiones. Iaiso , 'Praeterea. Ex supposto eiusdem Mati tuani. Omne agens naturare in prius in parte propinquam, quam in remotam agit: ergo dispositiones necessariae prius eruntin nrogis approxiinata parte agenti, quam sint in remotiori:& cum tales dispositiones habeant gradus,&non consistant in indiuisbili,possunt esse in parte una, cunon sint in alia,maxime cuminetherogemneis non eagem si disposito,& no eostem modost requisita in omnibuς partibus auesse sortirae. Alia e him dispositio M animationem requiritur in capite, qu)na in pede, se alia in se, quam itineruo. Tertia conclusio. Dispositiones requi- γ'siustae & necessariae a forma introducenda, quavis in genere caulae materialia,& disponentis sint priores , sunt essectus eiusdem fornaae introducende,&sic posteriores ea.
Hic intendimas probare, dato itast, quoasispositio uiam faciens ad formam intro .eendam intelligatur ut praeeeden ad see- Diam, tamen quod ipsa st dispositio ulti isma,habet ab ipse forma,& eius dicitur e sta ius.sicuis calor requiritur ad hoc quod Graia ignis introducatur in ligno, quantiis enior disponat, sed calor necessorio requisitus est in tanta intensionei& qui ultima dispositio est eiusdem sormae gnis essectus est: quia ait idem genus causu colas eruans, & efficiens pertinet: sed forma ignis intro Juna illuna calorem necessarium, dc
qui ultimo disposuit ad Ahmam per se
inam, Sc a forma conseruatur: ergo interuligitiae ut effectus eiusdem formae.
. 1mli omnes tales dispositiones, quae Θsunt cum forma ni ducta,&eam eonseruant, sunt de nouo producti, & alior eorrupκ fuerunt: quae erant cum Arma cor rumpenda , ut nos alibi diximus late. Et prius ipsa se ma praeintelligitur: in quo . .esi di deptus Mantuanus qui solum atten- Mahiticitii. diti ad causalitatem Aisponentis, genere cauta materialis, non aduertendo ad caim salitatem formalem, quam tacit formare-
spectu dispostionum sufficientium. Hi ius si uis eapias exemplum, quod in Theologia adduci solet, quando peccator ius hiscatur per dolorem de petento , seu tisiuimpii contritionem Lissicientem , intelligitur prior contritio , & ut disponens ultima a dispositione ad grati ara ipsam , qua est sorima intro9ucenda sed ipsi contritio, quae ultima dispositio est, essetctus ei uia sdem gratiae dicitur, & ea oost uriot:viscite Sala
155쪽
s Tllo p. p. salio.probat se in proposit dic eo sum. q. D 3, ni, Et no est opus ob rationem ad sueta a Ma tuano,cuiu illo consentire in opinione, ut
a sentit quidam alias vir doctus: sed oportet dicet e quod dispositione facta in aliqua parte subiecti etiam si sum ciens appareat, non introducetur sibilantialis forma, quo usq; subiectu ni fuerit dispositum ad hoe ψpossit forma substantialis introduci, ut incipiat esse per pii inu sui est e di tune si ut dispositiones requisite.Ne i hoc est mirum.
quia tota extensio in subie io, ubi forma erit, reputatur velut dispositio necessaria:& dato agens naturale in propinquit agat,
prius quam in remotum, non tamen eo iii
troducetur forma substatiali suo usus extensio sit dispositionu per totusubiehiu. Ad argum si isti, patet solutio ad argumenta posita in principio, quae sunt illa quae format
Ais Asudu Ad secuti ilum dicimus quod quando sit
nutritici per actionetii caloris, dis ponitur alimentum iactes tu ut sit aptum, ut conuertatur in substantiam aliti,&in initanti, in quo vitiis adisi ostio ii deestaria cibit de ibi dii substutialis loratia ex intelligitur altimentum conuersum in substantiam liti Ad eunti. Patet etia solutio eo firmationis pro opin. Mantuani quia disserentia est in qualitati, bus,&informi substaiialibus, ideo tu illi. conceditur successio,& non in istis.
ista tria sint requisita, mobilis termini & tem
Stat eugem esse terminu ' S tamen motus esse speiatas termini non incit uni latent in motu. satet. Si sapis unus a concavo Lunae deseendat via vecta, & alius a centro ascendat, deinpuli ho medio adiis sint obii lapide; illi,
tunc terminus est via iis ad quem: quia potio iti casu, es tamen disierunt motus spe cie quia unus sursum, cilius deorsum : qui sunt contrari j. Draetere L Si ad Vilitatem numericalia itimo tu es et ne tessaria unitas specifica ter- Aqua l. in ini ad quem si psus motus, maxime ecset quia illa quae sunt liuersa in specie, coatinuari non possitnt: sed non propter hoc: quia illa quae disserunt specie de facto continuantur, ut patet insertione, ubi surculus insertus in arbori alterius specie truco,vel rauro, crescit, 'seu hiscat: S continuatur cum trunc ,vel ramo. Patet etiam de arbor svirga, quae pro medietate est sicca, ct pro medietate viridis, quae partes specie disserunt: Vnuiti tamen emi tui continuit. Et maxime in animalibus et herogeneis costat, ubi carnes, olla, nerui,& vena sucis tutium c5tinuimi,cum illa maxime specie a sperant.
Gertio.Sii nis seratur usq; ad renemu Liga' lunae: Maer usque ac concauu ignis: isti motus sunt ad terminum ad quem diuersum, S est votis mot' in specie. Patet: qui a vierq; motus sursum est: &motus sursum ocis utit in eadem specie ergo sunt termini ili.
uers, ad quem, manente uno motu. In contrarium est Aristo teri. 3p ti diu pio solutione notaclum hia nos vellelm I id. i. qui,non de viaitate inditiis bili, sed de vesicite quae colimra est ut motus eo dicat unus quia continuus.Hanc unitate, Scontinui.
talem in permanentibustio est dissicileia uestigare est tamen in successi uis, quihu repugnat suas habere omnes partes simul. N on enim tam in promptu est cognoscere temporis continuitatem,cuius pars preterita non est,sed abijt, Ssutura nondu est: atq; sollim quotlda instans in P sentici. sideratur, id continuet huiusuo/i partes, quae non stat,ut continui ratione habeat. oportet etiam aliquorum habere noti- - 1 tiare, racmpe quid sit res aliquas simul est iconsequenter se habere: continuὸ,δc contigue. Illa die utut simul esse loco, quae sis his in t in eodem loco adaequato: quo pacto
absq; miraculo Auo corpora esse non pos s.vi. i. . sunt. Non enim per natura penetratio corporii est,ut in stiperio1ibus tetigimus Ti, Trici. οmen δuo angeli naturaliter possunt esset M. quia corpora non habetit se ut 9 ἡuo gloriosa corpora super naturaliter vel unu gloriositan, cum non glorioso. Materia &foraitia dieittitur esse in eodem loco: quia vitares est Daturalis.' Eorum autem quae non sunt simul loco: aut extrema sunt sititit,aut non: lino stitit
sinus, aut mediat aliquid eiusdem generis,
156쪽
speculatio. 4. De reo uitius ag unita. motus. 1 s
aut nonis aliquid eiusdem gene is mediat,
non sunt cosequenter se habentia sicut iii Hilitum cito, primus no se habet conseque ter cum tertio: quia me aiat se eun ius eius-δem generis. sic domibus dispostis in civitate per or sinem, prima ad tertiam non se habet consequenter: quia mediat secun/a domus sed prima ad secundam, secunda ad codsequetri te tiam, dieitur eo insequenter se habere . ' quia nihil eiusdem generis mediat nam licet sit ae e medius,vel aliquid aliud, q, non si domus, consequenter se habent illa. si tamen extreis vel ultima se tangoni ei sunt v nuna,vel non sed solum se tangunt si primo moAo,sunt colatinua: Vt s ligni poeso φη ' th; non separatas eonsideres, vel lineae, ain corpo iis alicuius partes, aciunt continuum unum,&gicuntur unum eo ut inuit: quia vltima sunt unum,copulata ad unum terminum comunem. De quo in prae dicamento quantitatis diκimus.s i Vltima sunt simul,& vnu non faciant, dicuntur esse coccinita. a. tigua. auo pacto ait Aristo .necesse es inudum istunt contiguum esse supelioribus lationibus,rum de eius virtus gubernetur scomnia corpora que in naudo sinit, uti tuncunque plusquam specie Aisserant,utio es
genere, dicuntur eseeontigua: quia in rerum natura vacus nodaturrat in lib. . probat una est, speculat. 3.et, 'st etiam notandum, quod Vnita est dis pleκ: quaedam numerica alia specifica, sit testiam velis addere,genericam. Vna res numero dicitur,quaelibet,quae in quantuost eus,sunci esti sicut & vera ,& bona:ciliquid fres: per hoc quod quaelibet res est in se hi Attilla d a qualibet alia discernitur. x sp es4 Aliqua cum sint duo numerice,si litur es se unum specie, sicut Petrus,& Paulus sunt numerice duo,sed specie ununa: quia eiusdem sunt speciei,cum uterque individuum riuetihi. st speciei humanae,3cin quid specie ς predicatur de eis. Est generica unitas in illis, que
Iliao. s. cum numeria diuinguuntur,& specie, sub Melaea. ia vino continetur genere proximo sicut homo,&brutum sub antis ali dc illa quae sub
eodem pra dicamento cotinentur. Iaria opi- 'IAd unitatem ergo inotus quid requira-hio de re' itis di ad hoc quod stit duo motus ide in
te . scrimen, scdissi tu naaxintu edi inter eos alb riui in si e quidam enim dicunt esse requisii isti tam specisca viaitate ter in orii ad quos rata, vero tiegant. Albertus de saxonia dicitvstra unitatem tei minorii ad quos, requis tam unitate termitiorum a quibus, quod . alij reprehendunt, de merito am cum in Otussire cessus termino a quo qmristiari
speetes sume laesi ab ipso qua biicitur permotum,& in cuius abiectione ni eoniis litratio ni tus 3Quapropter dicunt solum penes ternit nos a quos consserandam ira tionem speciscam motus alii putant ad hanc unitatem necessariam unitatem principiorum mouentium alij negat. Et quod sumatui a termino ad quem patet, nam cu desinitione sumatur ratio .s quidditas rei, ut Arist. s. meta.teAt. 1 1.illa dicetur distingui specie,quae distin uiue Aefinitio
Leo, specie esse unum, quorum ae finitio est voveat motus omnis per terminum ad quem Gefinitur, quaao dicitur: Motus noest aliud praeter res a i quas est motus. I. meta p. teX. Ahic tetat. .ait,quod a termino ad quem nomesb. titur, Pt specie motus ipse: quod proba S resert . S.Thomas s.'rso p.p. quavis Cominent. in.:. physic. γα i a. dia q. Σ3ort. a. cat in artis et alibus motum capere specie a ad ,3
principio a quo. Praedicta ratio deseruiet
conclusoni quae sequitur. et Pliniae cluso species in motu per se Conclusa. primo penes terminum ad quem viri a tum attenditur. Hec est expressa Arist. do ina in locis citatis,s hic teκ.3i quando dieit, i, onmesasb.itiones sunt eliis de speciei specialissimae,&omnes disciplinatio ines sunt eiusde4n speciei subalternae quia disciplina est specie subalterna habes sub se species specialissimas.' pr. eterea.Species in motu sumi debet ab aliquo quod est in motui quia quod noti R*xio est non potest dare speciein:&non suiuitur ab eo quod in satio eis,cum tunc non si motus ergo sumit ab eo quod est in se
ii sed id quod est in sesi teliuin' ad quem est ergo ab eo sumitur ratio specisca.
si Di Ri, terminum viti incitum, quia motus lapidis usque a a denti ii terrae,& motus ciusdem ad concauuna aeris sunt eius seius peciei etiam s termini non solidem, non vltimatii sed ultima tu terminus es idem: quia est locus ille naturalis, ubi conseruatur res, qui est vitiis grauium. s Secti iacta conlisio Quanuis identitas ter Consus. a. mini/quo, 445 requiratur per se primina clunitatem speciscam motus,consequuti uetamen requisita es .Probatur: quia omnis
motus a cout ratio in contrarium est. te κ.
157쪽
io.&.18.s ergo termini ad quos, sunt Gitis seiti speeiei ergo es termitii a quibus s. militerres si termini ad quos disserunt specier ergo S termini a qitibus similite irinia . hoc sensu potest admitti uuod di Lit Au
s ti Alb Elii hextus, rationem l pecili eam in motis su limiotic aui etiam a termino a quo. Di Xi, i, non requiritur pei se primo quia licet terminus a quo esset unus, si termini ad que sitit ili uerti erunt specie diueis tiaotus: ut a palledine adnis reclinetiae 'ad albedine in a te piditate adealorem.& frigiditatem. Cotillus. 3. TettiacGesus o. Ad viaitatem speeificam
v litis spa- motus cosequutive requiritur viaitas sori requisia esialis spatii Hoc est Arist. tex. 32. Hic volo dicete, , si Vilii mobile moueatur linea recta, 'c aliud liti ea circulari, non erit eadespecies motus quia non est unitas spaci, Milo. Probatur: quia motus circularis, S motus rectu, specie dispersit & tio est necessarius empe e si penes diuersutia terminum adque, in ahia potest esse unus: oportet ergoni diuersicis penes spatium quia non eadevia est, quae per rei iam lineam,& quae per
Dixi,sorinoliter quia s lapis destendat per igneminerem, aqua,licet spatia di ferant specie otus unus est rised nomine formaliter intelligimus figoram vim, vel progre fietidii quod fiat, scilicet, per lia Deam rectam,vel curuam, quatiuis fit m terialiter idem se icium, oti tamen formatiteries saltim in motu locali requiritur v-nitas formalis spui ii miihi. i. ' Di Ni, saltim in motu loculi, quia pati tu, Venetus hica ex. 33. dicit ilo esse idem in motu alterationi maiia dealbatio a nigros de sui cum S a nigro per x iride sunt ei unde ii speciei licet spocium non sit idem: q, Videtur esse ad metite Aristotelis, sui omne, dealbatici e dicit esse eiusdem speciei suxiqua, quatiuis Bulleu, teneat esse specie disserentes,quando medium uoti en iderit,etiamsi terminus ad quem sit unus, sicut in motu locali. Tenetes ergo opinione Pauli Veneti restringe da est i 5 cluso ad motu locale. Conelus. 4. 'Quarta conesti. Ad vilitatem speciscam
nitas motu, non requirit ut vilitas specificam O, Haec conclusio sit contra illos,qui
putant unitate ui motoris requisitam. Patet. Motus lapidis deorsum a generant &mot' lapidi, proiecti ab homine sunt eius dem speciei, cum motores sint disserentesiquia terminus ad quem est virus:& motus lapidi, misi a funda vel missi a manu sunt eiusdem spe et ei dii uino ab alia sint paria: ergo sequitur Q unitas specifica motus norequirit vinitatem motoris.
Item. Nihil potest in specie constitui, pnon intrat eius definitionem,sed motor no intrat definitionem motus: ergo non sp, etsi eatur ab co . t Quinta etinet. Ad hoc quod motus si v - e. iis . iam numero, requiritur unitas numerica ad ,,iti mobilis,dc ter inini, sq, vidi sint eiusdem iastae tua speciei,& tempus uti iura. Respectu primi. Nolui as Si granum frumenti una formica usque aὸ certum loculti deserat, di alia continue us- , que ad nidum portet,ias erit unus motus numero:quia mobile non est v minitiumero: dccum motus accidens st, non potest elle setium&issem iii diuerti, subietiis, visunt diu et e sormicae, licet possit ese viae motus viaitate coliguitatis. Requiritur stiam q, termini,s vi; snt eiusdem speciei quia alias, si idem mobile moueret, di partim per lineam renam,' partim per cur.
tiam .no esset unus mot' mi mero: Miacit
culcitis, 3c rectus non sunt eiusdem speciei: Da cum ea quin differunt specie, non pol sint esse continua, motus per lineam recta,& circularem itoli pollunt unu sacere continuum. De terminis iam di tu inest. Tempus etiam oportet sit . tium in hoe sensu, iubis nullum detur instas, in quo nost verum dicere, immediate ante hoc erat pars mcitus, de immediate postlioe erit
pars motus militi cum mobile si idem,' portes motus sint eiusdem speciei, motus erit continuus,& unus numero. Si autemst interruptio in motu, etia si sint alia o in Dia,iami erit unus motus continuus, sed coliguus poterit esse,uti diximus. Sexta concluso. Ad vilitatem numeri. cana motus non est requisita unitas numerica sipacij,inab neque continuitas spaciorurn,iteque contiguitas patet.si lapii ἡ .scendat per ignem, di aerem,' aquam, vi pra diximus, unus est motus numero, licet spacia materialia disterant spetie filiquis pulset cotinue citharam,& percutiat primam chordam,s vitii natu, relictis timierme illis,est unus in olus. Et si quis suu iis latranseat per lapides supposito etiamsi noti sint lapide, contigui motus dicetur contii iuus: ut si ambulet in pauimento ex
lapidibu quadrati, eo instituto, etiam si tio in quolibet lapide pedem ssa erit motus
158쪽
spe euliue .m cotrarietate in motii. 14
eontiriuiis,&vntis. statio. statio estiContinuitas hi motu penes id quod cotinuat partes eius eos derada est: sed quod eontinuat non sunt spatia continuo, les solitin nnuata est ergo per sollinistulatum est debet attendi sed ediissenti hiis no continialsami, neq; contiguis spa-eiis stat aliud & aliud mutatum esse quod cotinuat partes motus ut dictutii est,quii do milia quies intermedia est ergo sequi. tur quod motus continuitas,non requiriti pacta Haterialia continua Ad i Rrg, est Ad primit argu. eoncedimus illos motus citis petie aisserentes iton vh Albhitus se saxonia putat,propter liuehsos terminoso quibus, Gaa, pter diluersos terminos ad quos tiam non est idem terit,ilius lapiAi descen setis,de ascendentis,sed alius' oli' qui cons derantur penes sursum, S deor A sl o. i es. sunt Sic docet Aristotcqubd est eage helaia , . tio ae inolitas extremo ad medium, aut de medio ad extremuis, quae est de extremo aflexiret immam inaedio inquit vitiaraue ut duobus contrariis. Itei quia an Aiunipuli iuna aeris,respectu concaui lu-ri Aeorsum est sed tes pedita centri terra suis titi ob id illi motus sunt contrarii fictit
a IAA. , tu quo tangitus almeustu, de eotiti mititione illorum,quae specie differunt: Qq modo. tin virga pro parte viri9i,di parte l*cca sie quα pq dieendum est, illa que specie disserunt coria is, ξου inuari non posse, S sic motus eirculosi
istitia, . cum hecto non poterunt continuari, quia specie digerunt,& ex utroque non erit Unus motus nuti ero. Ad id quod de Virga quae pro medietate seca est,flicen lulat,n5isi esse in uehitate continuationem, quan uis sit secundum apparetitiam. Ratio est quia si sopitia non continuantur,c ma alia sit in medietate sicea,alia sit in stedietate, iisdis,dcaecidentia non continuantur,inter quae quantitas est: axime tenedo via D Thom. Saho q, acciaentia subiectentur in toto composito,&non in materia prima: cum totum compostum nota maneat quia noest vima Viridis sicut ante, sequitur quod reqή cotinuatio erit.Conglutinantur partes,ita est,sed non cotinuantur.Et dato itimateria subiectentur accidentia, cum res lutio fiat in corruptione usque ad materia prima,necessorium est quod incorruptio ne virgae, vania desiccatur, non maneat aliquod eius accidens: ergo neq; manebit
quantitagi , si alia derio io venias in paeate virgae corrupta,non poterit continuati eum prima, tua loquide formae substatia res non cotinuantur.ptiti eterogeneis, λcut in homilie,omitet concedere,et eu ipsae partes non Afferant specie pernecta in se,eo quod sunt partes unius, poterit intelligi tinuatio,etiam si specie sisserunt qanon est perfecta specifiea differentia. Ethaee cotinuatio corruenter fit per neruos qui medium videntur tetiere ititer ossa, seeartiem:& se Una forma est in omnibus illis partibus.Quapropter Acontinuitas essintelligenda.Neque obstat s. S.I lioni. Ai Tho,p,p. cai, tinam totius in eterogeneis non e
se in singulis partibus.Non obstat inquM 'quia intelligit m noti quaelibet pars inte gratis homini, lithottio: Scita ea ut os noeu homo culti in homogeneis contingat quia quaelibet pars aquae aqua est. Au iaquog de surculo inserto, tig maiore habet apparentiam,sicendum quod abi non est continuatio.sed solum si,quod surci
lias viatur trunco,vel ramo tanquIm mo
dio per quod a radice alimentum recipiat, re fructiiteat.Si tamen esset surculus insertus eluciem specie sicut contingit fieri sese,iunctio est quare negemus talem serii osse e5titiuationerti di de facto fieri,iicet: altiit non sit certum an sat
's Ad tertium concedi υ, termino; illo, Ad. . esse specie diuersos,& negamus motuin esse eundem,imo ips motus differunt spe cie,sicut es termitii na corporibus sinplicibus,qui specie digerunt,ut sitit ari, S
quinta. Vtrum motus res exus possit esse con
tinuus. Via de unitate motus di-Nimus, quaeritur , vixum motus etessexus possit es ist continuus ,se,ut unus
quies sit modia. Primoprobatur,quod nullus motus reis sexus possit esse continuus:nam sequere-
159쪽
tur quo AHiquod mobile uoue fetur simul
motibus contrariis: quod est contra naturam contrariorum, quae simul este non Aristo. possunt ut docet Arist . in . .&. io. Metaphy.probatur supposito quod si aliquod
reo bile nrouetur,continuo motu,a termino, ad terminum, verum est dicere, quod ni ouetur ad illum terminum, per totu te- pus mens litans motum illum inon soluanquando propinquat termino,sed in pri cipio uimus:tunc est argumentum, si lapis
prolestus sursum uiti uetur, δε ex sursu ira deorsum motu tessevo motu cotinuo, ergo per totusta tempus in surans motum, thouetur ἡeorsum: sed antequam resecteretur mouebatur stii suiu, ergo motu sursum,&reotia seorsum simul mouetur: &liare sunt contraria ut notu in est ergo: maior est nota,& minor est manifesta. a. Argurae εἴ secundo, si talis motus repexus conti-3um, nuus Hatur. s. ad unum terminii numero,aceedit,& recedit ab eo sititiis, ut patet adsensatii: tunc ciu:ero aut eodem inuanti, accedit S recedit Iut iii diuersis,non primia,
quia se opposita essent sistis quod repugnat. Ergo secim duesed uin non dantur instantia immediata, sequitur quod ei te-us,in quo neque acce sit neq; reeedit, sedoe est quiescere tergo quies tiatur in motu res exo et sic no potest esse talis motus
.. '' Tertio probatur auctoritate philosop.
Ibr. 8.phxsicorum textu. 6 . v bi probattio poste est e motum sui sum,' deorsum, sine quiete media. In cotralium tamen est quo agraue proiectum sui suiu & obstaculii obvians la a bens, cotinue sine quiete tesseetitur:ergo. Noe fesse 'pro decisione quaestionis oportet aduerxu duplici j tete,quod motus reflexus potest duplici ς' ter contingere, uno, quando, quid motum motu rectiυ κ sui natura reflectitur & reuerti uri Vt si lapis sursum proiiciatur, de per impetam ratio iteatur sertiam ad certames illantiam ct eo eessante,quia termincitur virtus inlpressa per impetum, descen sat secundum naturam quia graue est. Se-eimdb eontingit talis motus reflexus per
hoc quod graue proiectu sursuiu, obuiat corpori impedienti progressima,&reuertis quis lapillum proiciat sursum, Sslatim mola e obuiamso, reuertatur deorsum, qui lapillus vitra progrederetur sursum, si non itiuenti et impedimentum. Motus es est eκus, in primo sensu non po Leotiui est esse eontinuus i sed necessario datur quies. Haec probatur ab Aristote uti octa tio, physcor. textu. 6 . rationibus a/du Arso .ctis in principio questionis mani est repugnantis, quod sit unus motus ad contraria innui, s*c ut esset sursum,& deorsum, sine quiete media.-secuti Aa coneluso motus reflexus in se , .c..eacu udo sensu quando est aliquod impedi. metum obstatis impus soni, potest esse eo
tinuus: probatur, si non esset continuus, eo
esset quod simul esset aceessus ad iraliter. minum di recessus ab eodem quae simul stare non possunt sed quando tale contifigit obstaculi im, non est proprie accessus, dc recessus, i espectu eiu sera quia non est accessus, lino impedimentum eius. Dieiis in prima & seeunda coiich1 Obite tisionibus, obviare videtur. quia quies tam in secundo, quam in primo sensu, necessario videtur danda, supposto, quo ὁ omne illud quod hi unc imouetur aliquo motu, ante non mouebatur. quiescebat, abissa specie motus,ponamus quo ἡ lapillus, proiectus sursu in habet osu uir magnum lapidem descendentein deorsum, tune i pillus destendit deorsum,& antequam obviaret non mouebatur deorsum, sed potius sursum, ergo quiescebat seu haec qui .es, non est nisi in ubi sursu iri, quando fuit obuius lapis: ergo aliquat o quiescebat: tui bifursum:& sic datur qui edi. Secundo modi, in motu ressetior sol id nullo modo poterat esse continuus: quo. est edit,
solutio citii octionis est, quod propos- satis itio proposta est vera, quando nullum estiti peditne tum obstatis: tunc enim verum est, quod non intelligitur talis relexio motus absque quiete, es ob id troii est continuitas i ii tali motu: sed tame non est veta propositio quando est obstaculii quod impedit accesso, ubi rationabiliter in pulsu, deberet esse, nisi esset obstans, ut dixi-Verum Egidius Romanus in octauo in expositione textus.6 .dicit quando est quae Ilio, ut ruin inter duos motus contrarios, possit dari quies me ita est distinguen guendum. aliquid moueri motibus eon trarijs sine quiete media potest duplicitet intelligi: vel motu proprio,&per se vel motu alieno Spei accidens:primo modo
160쪽
non tisit Uigi hi sta feeisigo ,nio fh noli coirile tu vispilla: proiiciatur sttet hi&ex ui proiee ionis resseat sui sum; non potestes id sine quiete ised lauti te ea alias motibus contrariis simul irati ueretur. Sess
ait ipse Agidius si tuitis quatigo pro ij
citui pilla & tali sit terram ipsa terra sur. sum ascen fleret, iam pilla, quae deorsu in mouebatur moueretur sursum .le per accidens; sue qui te media 3 sic dicit' ratio nes philosophi coneludere,in prin)o senis subsed non in secundo. Alla tim o- Sed tamen ista intelligentia & lia e diruio. sitietio aliis non placet tiam si motus co-trarij postitit freti inesse ei lem per accudens, ea Hem ratione duo contraria intensa
S perfecta pollent esse.& inesse eide per accidens: ec sic issem Eght ealidis iretini Ssi i lissimum per accidens, quod repugnat sensui &ob id flandum est de Iarationi datae spin. nec Aliqui ex modernis tenent sufficienter
teticorum . probari a Philo. nio tum locale re sexum, non posse esse continuumserpetiatum: eoo si inter terini nos contrarios,& per eandem linea, sed non probatur efficaciter discontinuitas per quiete media: quia aliacunt ipsi quado sapis, versi gratia, proh ci-iue sursum ascendit per tempustiorae verbi gratia,usque ad ultimii in statis ex clusue, illius hos ae in illo instanti vi imo, incipit Aescendere, Sc se non Acitur quies pro aliquo tere pore: quia ibi noti datur tempus messium, cuin illud ulliuium te nipolis si primum descensus.Aristot. tame . videtur intelliget quod in ultimo instinti temporis mensurantis a scola in terretianetur cistensus is in primo itulanti tem. peris mentitatis descensuin incipiat aesed . sust sed hoc non est Uecessaurium; scus ih alteratione; quae praecedit generationein
submitale qora gnatio est ini instonii vitia mola iterationis phae cedetis intro thictione Arrae,quae eontingit inani otitii se de in motu . Haec omnia quaesti e faciunt diffitilem & ambiguam , . S problemati cam: nais quod non siit dari quies medi, in puncto resexionis petebatur: quia sequeretur quod graue sursum. existens es non impessitu, non des cenderet, quod est .ectitra naturam grauis, fiam si lapis: proiiciatur sursum, & a sursum. deorsum
descendat quaero Vtrum inter motum lapidi, sui sum, & motum deorsum , detur quieὴ su in bin ' si Mn erm iri 3tsts resse xus, est eblitinuus; si sicaequitur litteritu. quodlitaue existetissu nitii. di noti p olii bitum iitin deseendit, alia'ss Aouetur, ergo quiescet et, simul δc hio ueretur et B die pugnat quod s quis diecit a Nasi qeso de tineri,non potest signari essesnes qui tiri, aetinet ut notula est: nscii siue titti potitit lapissem detinere quin asceiaderet, neque test quin descendat litem quia si lapis si siectus suisiti obviaret molatii sine qiicite gestenderet , ut Hloti,ii; iti sic ἡ aconesusion et Siri notabilibus, ergo etiamsi non obsitat, descedet sole litas quod quiestat: Ex his omnibus se' agguinis, mane hies, ut diui in dubio &probabile 'vissetur &ad Aristotel. sensuit, magis conuenire, idquhain cotielusortibus plima & secuti da dictum est.
urrum motus contrarietas attendatur penes termi-
cedenti, speculatione de unitate motus quantum ad speciem , & quan uniail titilii Gum tractatorii est, diis Lutitissimum trit de mollium edi, Matiet Me Asserere: esse qu hixuri, istin attendat sese sterminos. contrariox, utile fur quod non. si eo ni arietas in motibus; iuretisse nuga est penes terminos contrarios, erit vel penes terminos contrarios a quibus. vel penes terminos contraritis alij qsos sed nullo modo isto rana , eigo mullo modo sumitur contrarietas in motu. ' Non pri