장음표시 사용
131쪽
lenibus atque s gnum est locum locata eo seruare: quia in certo climate certa generaturin conseruantur: dc extra, vel no inueniuntur,vel raro, vel non coseruantur: elephantes, solum in tertio climate inu niuntur: δcaromata maxime in primo ,&es diu et si dispostione locorum de diuersa compleMione maxima giue ista siti hominibus apparet,quod si in suis locis naturalibus locata eorrumpantur id non a loco a quo persectuntur,tanquam ab eX trinseco ised vel prouenit ab intrinseco , qιa
ex contrariis compositum:vel ab extrinseco ledente. dcc. Et aduerte quo illo eus multis mossis e Pitur. q. pro eorpore continete: si e ut Alcitur quod dolium est locus vini in quo sensu apud PhiIosophure ignis est locus ae iis icci Secunia, mitur pro eo per quod aliquid locatur,licet ni, circundetur ab eo:&hoe modo secundit Commen. cetrum mudi est locus ccestiquia secundum eum, coelum est in loco per centrum. Tertio, sumitur F eo circa quoa est aliaeuius agentis operatio: Schoc modo a pugphilo. i. cccli, coelum est locus Dei: eo libi maxi ire operetur,per motum. Quarto, umitur pro situ, siue ubi, quod acquiritur per motum localem , de se dicitur motus localis,est ad locum acqui
Quinto,sumitur pro virtute conseruatiua, in fluxa locati,qua non solum continetur,sed conseruatur locatum.
Sexto, sumitur,p immediato cotinete loeatum &in hoe n su disiuitur hic a philosopho.
. ciem esse inpexalea in eloquantitatis,&si stiliter loes, qui est superscies corporis cotinctis extrema. Et quando probas. sonitin prae licam et ovbi:negamus: na, ut diximus,ubi, no importat relationem, quodsi
in loco,&dieat respectu ad loca tu,sed potius econtra Alcit ipsum loca tu, 8 respiritis stitia locii ubi est se ginio eo, eeAtra est super scies ipsa locus, curespectu ad locatures si e loeus,&vbi, ad diuersa predicam eta pertitient ut in serius declarabitur, dein p- dieamentis e L positum est.Et se habent vigenus S species quia omnis loe' est supersicies non tameta e conuerso.
solutio. Secudo.Dato no concesso, et via,estitios, sicut susscies est,no incolientes esset ad diuersa praedicamenta plineret secudu diuersas ratione, sicut actio,& passio dc sicut locus ipse, inquantu es: super scies, ptinen, si ad prx dieamentia quantitatis , inquantu relatione importat ad locum &ad punctu suum uniuers,ponitur in praedicam et o relationis: sicut aduolauit docte
Egidius Romanus tergo locus inquantulli sti/im. continet locatum,ad quantitate pertinet, 46.4eb.i.
Ec dieitue esse superfidies:inquantum vero locatum dicitur habere respectum ad locu locus est in pes dieamento Vbi:tamen disserentia est latissima , ut docet prima se .lutio.
Ad secundu ex dictis patet, et locus non Ast. absolute supeefietes est,sed cu gemino respectu,&ad locatu,& ad pii stu fixum de ratione se euticli est immobilis de ad hoc ipsi loeus,non lassicit primum , ut dictum
Quaspter Mexicana ciuitas semper habet eundem locu quia semper est in eodere spectu ad punctsi suum coeli: ut sit ad oc , identem posita, respectu mere diani Tole his sistiti pedi . horas fere vel . a gragus, dota minuta .Per. .enim horas ante oritui illis sol quam nobis, exceptis, 8. minutis, de sic e- Hypsis luna, contingit illis ante per huiusmodi horasDe quo late in libr. ge coelo. specula. . dc di mus in praedi ea mento ubi. In tertio tangitur mossu, existendita mloco angelorum. Et certum est angelum non contineri in loco, eo modo quo corpora continentur circunscriptitae: nam cum
a gelu, st spiritualis,&careat quantitate molis, non habet superficiem de praedic mento quantitatis,fecundum quam loco tur in loco,quod sit pars in parte loci , &totus angelus in toto loco sed conuenit ei esse in loco, dcvere , dc realiter est in loco di defices in uno loco, quod non est in plui ibuq locis, dc est in loco , in quo est totus in toto loco, di totus in qualial, et palle loci, quia est impartibilis sicut 14. lesil&sse anima concegitur, quod si in toto initiis lota corpore,quo clanimat,&totast iu qualia a iotui labet parte corporis : quia non est exten
se, ut sunt brutorum formae. Et nibilis, 'existendi angeli in loco est , esse diffitiuitiae. Sed de modo existe lioltra hoc quos Est dimnitiue esse, inter graues autores est controuersia Sanct.Tho m. dieit angelum
132쪽
speculatio. 1. An omne ens habeat locum.
Iaho Αι esse in loco per suam operationem. Alii diis ius in .i . cunt quod per suam substantiam. De qui 3 . q. i .es busi; gominus dederit multa erunt dicen Metio quo da in proprio loco,in primo .distin. 37.&in: 'h a .senten.dist. 4. qtiae lito. a. in t e solutioni isse ν hiis, bus Theologicis. Hic adducere, ellet limi ita l. ' tes sorte eκcedere physico: discipliti Vnu
D. Tho. p. tamen sciant doctoras. S. studio s. s. Tho. p.q.s a. r. . per hoc quod dicat angelia esse in loco per suam operationem ,135 negare quin ibi sit secundum suain substantiam praesens. In Durara. in quo male Duran J.qui ob id dicit animam 3. d. a. q. I. Claristi in illo triguo non descendiae secim dum realem prκ sentiam ad Limbum patrum, sed solum secundum effectum. De quo ibi sisputanduin erit Segsast h.Tho. concedit angelum esse in loco: tamen rationem euiuendi in loco dicit esse operotionem , quam ibi habet, vel eXteriorem, ,-hili Esse γ lura manentem. Et quidem quo J sit ite
iri 'bh, h, cessarium concessere angelos esse in loco, si is tuta ν eX scriptura sacra probatur. Videbam Sabatur. thanam scut sulfur de caelo cadentem .phi*ς ἐ'- . Missus est angelus Et, Angeli sunt in coe i. 'videntes. Et sic magister dicit, coelumata creatum. de angelis repletum. 5 34a prima. sed solum inter catholicos quo admodum cstistendi est disserentia, de ponam D. I ii, , hic breuiter tres mogos, non disputango, d ,1.q. i. sed recitando. primus est Durati d. qui di cit, quod angelus es: in quocunque lesco, in quo potest operari,etiam sadiu ibin Aoperetur, neque ubi operat ut habet aliam praesentiam, quam ubi no operatur,nisi φibi appareret certus essectus,qui non appareret alibi runde consequenter concedit,
quod angelus est ubique: sicut Deo, misi quod non potest operari simul in omnibus locis, sicut Deus. Haec sententia est:
periculosa. pl. i. seo- ' Secunda opinio est goctor subtil. qui dis .im .dia. cit, quod Angelus per suam essentiam h H ' bet potentiam essendi in loco, licet noti
depengeat, neque conseruatur a loco: s.cut de corpore concedimus. Hanc opinio sequuntur nominales.
οε hsb. 1.-Tertia est Sanctatio. quo gangeli sunt t. Is .p. p. in loco per suam substatiam; sed ratio euithuer .ati. r. vendi operatio est.' luee videtur sequenἁa sicut ibi notum faciemus.Hees ei at disisse pro solutio.
Vtrum omne ens habeat suum naturalem locum.
tia, s omnium creatuta en non iunt in socor non ergo omne en s hi locum determinati Maior patet eκBoetio qui ait,Comunem an i coceptio Boetiis, itinem esse apud sapientes spiritualiano esse aib. se heb in loco:at angeli sunt entia spiritualia ergo do radibus. non sunt in loco. Et Aristo. ait.Voti omne : id't, licquod est in loco est sed mobile eo piij. - , 7 'IPra terea si quo libet ens naturalem si ,
hi vegi eae et locu mami me essent elemeta, eo moὰo quo collocata sunt: se haec non sibi natur: le in locum vendicant. Patet. cus naturalis aquae esset aeris superficies, ct locus naturalis terrae aquae superficies, sed no ita est, cum aqua sit infra terram, esst supra aquam, dc aer cingit terra,cta quae ergo non ve dicat sibi ista locu naturalem. 7 fertio. si omnia entia sibi e ertum dete e 3 minarent locum, maxime primum mobile haberet: sed primum mobile nullum deleeisinat sibi locum Patet es Aristotel. S e X Arisbor Coment qui dicit,primam spheram inloia Ce. tex. 3 co esse per acci/es Ratio est. Omne quod Ratio est in loco vel est quia conseruatur a loco,
vel circvambitur ab eo: sed prista sphera non conseruatur ab aliquo:quia ineor ruptibilis est, neq; circuncingitur ab alio:
quia de mente Ahisto. sicut ipsa est primuis obile, nihil supra eam. Uti eontrarium est Aristo.qui Ponit loca Iti eotitia. Daturalia grauibus,& leuibus.. pio decisone oportet supponere, quae uritati , ilia praecedenti speculatione diκimus dei co,et, dupliciter sumereturivi.s ibi sim est superficies continens. Seeudb, ut est Ioeus naturalis, qui quandam habet proprietatem ad coseruandu locatum, de quo nuncost sermo.
Secund5 cons defandum est, quod se a
Deo omnia creata sunt,ut in numero, pondere & mensura stit sacta eκ quo est eo mPoetissimo omnia Aebite esse ordinata, & s Th. p. p.
non temere congesta.Si enim artiseα ordi- I ue ait. 3.
133쪽
nate ad constriremia in domum procedes, ordine disponit, quar compon ut Aonium, ut lapides in filiadumento,&ligna in cocu- Uine,&tecto ponat quanto peramplius ilsapietii. t. tu, qui omnium est arti sex, ct sua sapientia
uiter, mundum istum sobricans, ex tanta rerum diuersitate, domum aeclificans, posuit,& trilinauit omnia' congruenter, tu κta uniuscuiusq; naturam.
. ', Est etiam eonsiderandum quod locus naturalis duobus moilis sumitur iuilo inrina philoso. stiluo , pro eo quod licet non
contineat, nee circundet locatum, lainen
est ratio locativa: quia ab eo habet locus originaliter,ut locet iocatum: quia eo posito res locaturiti suo loco naturali: & eo se luso non locatur. Et hoc modo centrum mundi est iocus Daturalis: iuia esst ratio locativa viaius elementi in alio mam quia centrum aquae est idem cu ceutro mucii: ideo teria naturaliter continetur in suseis eieconcauaci qua . Secundo dicitur locus naturalis,pri, eo qd secundum superficie concaua, Daturaliter continet & conseruat locatum di talis superficies non est locus naturalis per se ipsani precisse,sed vi est in ta ii situ, & aistantia ab orbe coelesti, a quo: fluit virtus conseruatiua locati. . Rotan . a. e Tertio etiam notandum est quod esse in 1 st in ioco loco opu philo id os dupliciter intelliumili mo- gitur. Cireunse, istiue scilicet,&dis siniti-
ue pi inio modo, vi eκ Aristotel. est Joco commensurari: υd totum in toto sit loco,&pars in parte ut tantum sic t Deus ad equatit, quantum locatum.
Fi iti loeo h 4 dis nitiue in ioeo Gabriel. que no- a astitates s a litui itur ilicit esse sicili loco, Φ totum sit in toto,& totum in qualibet pae te loci, sicut uti ima in corpore est, s augeius tu loeo. Verum des ista descriptio e , aut definitione sequeretur corpus non esse in loco distinitive, cum sniatur a loco, dc a musis M. Ain te competat ese in loco rei docet Magi uel seu te ut .in illa distinct. a. quam eripo tiit Gabriel .Et sequeram concedunt nomio stas iuὰ nales. scd videtur quod diiuniri in loco vhche ii dodo i uoti ueniens vitemus) stic esse tu loco, quic: sata quod ex tintilia rei limoso euissen si ibi, repugnet naturaliter liliis tesse alibi extra illum ioci in .s 3 cie enim videtur importareno , i Ui Gipstii fine elle. st se videtur esse iis, pei tineias a trem esse dis nititie in ioia
citi Isod sit tota iti qualibet partu loci: na. s angelus stinioeo digitali, scobd naturae sit e repugnet esse alibi, ianuis no es t ipse totus anget' in qualibet loci parte, desset ex tela diceretur essedi simiueis e conuerso H ex natura sua non repugnarete κ modo existendi hie, esse alibi, etiam ii totus in toto,& totus in qualibet esset parte non diceretur esse dissulti uetulo eo.
Et sic scientia est in intellae tu diffiiiiii ιυe δ: species intelligibiles. Eκ hac intelligetitia sequitur γδ dani Antimamina noti sit in se e diffinitive, licet tu quilibet pedis parte sit tota, quia non reps 'i 'gnat,quin sit in manu, 3t in capite,& non coarctatur in pede. I Sequitor etiam contra contrarium opinantes,quod Deus non eis in mundo dimnitiue, cum sit verum,quod si in qualibet mungi parte, sed non est diffinitive, quia esset eomprehen Ii,contra illud: eli ciei .iorum capere te non possunt.' Etiam est compertissimum ex dicti3,cor s.nit sug Christi non esse disinitiue in sacrame tra altaris, quanuis totus Christus sit in 14phi. tota hosti ain totus in qualibet eius parte,
gi in sacramento non repugnat esse alibi otii s inuentus est tertius modus existendi in alio,hoc est sacramentaliter, quan oneque circunscriptiue, neque ilisfinitive, sed sticiamξtaliter est: quia est in pluribusto eis: de quo dieendum erit in quarto. Sit
ergo conclusio. r. Locus naturalis elementi terrae cone, coss..i uum aquae est, sicut aeris concamam ignis. Auti. . . .
Huc conclusio est Aristo.Ρroba ui dilum ordinem quem habent res in nobilitate tabent in ordine locorum i sed terrae ei mentum in nobilitate insimum est,plu, habetin de materia , ' minus de forma, ct post tetram locum superiorem tenet
aquat continens oportet sit dignius coi tento r quia eius conseruatiuum est: sed aqua est dignius elementum ipsa terra ergo continet eam : 5c cum snt cotis-gua , non potcst esse, nis quod ves tetra continet aquam, ves econtra: sed te ra non conti et, cum sit in imae ergo con
ill eterea. Id quod symboli at in aliqua palli , qualitate in Hemetis,alterius los naturalis cur sed aqua cum te feci in una symbolietae qualitate, puta i frigiditate quia scutaqua
in frigida,& terra etia est fiigida: sequitur
134쪽
specula. 1. An omne ens habeat locum. 11 3
ergo,quod cum terrae debeat dari loeus noerit aer, qui in nulla cum terra syrebolietati qualitate, cum sit calidus, chuin idus,&terra frigida,& secardabitur ergo locus terre, aquar quia instigiditate symbolum est. p. 'Iseetida pars eodem modo probatur, scialicet, quoa concauum ignis si aeris locus s qui flem ignis concauum continet,&ama Iditi plectitur aerem,&conueniunt in calidita ter&sic unum conseruat alium vi cum nost contrarietas,unum in aliud couertatur:
nam in habentibus symbolum, non est dif. scili, transitus..Et aduerte quod se et
mentum locans, locatum conseruat: ut no
so luna id si per qualitatem, in qua conu niunt, ut Agidius Romanus declarat, sed etiam id eueniat ex formis sobstantialibus elementotu,non ab eis praeci se, sed adiuncta illa qualitate influxa, a priino locantet Per quam conseruatur locatum quia sola qualitas in qua symi, tum est, non sumes xet, cum in locante, si in Maau intenso, &iti locato in remisso ut caliditas ignis, respectu caliditatis aeris a intensus calo in remissum agiti ob ig etiam acliungitur tanquam praecipuum, illa qualitas insuκa, a Primo locante per quam conseruaturio
lictio. Verum est tamen, quos iuniores com nun iter dicunt, locum naturalem terraeesse, non concauum aquae, vi aixit conclusio,sed aggregatu ex aeris superscie,&aquae: quo a contra Aristot. est, qui dixit, thlus.. terram eme in aqua, de aquam in aere.Dis. soluitur hodus, s gistinguamus de teriara , ut elementum purum est, ab ipsa, ut nune in dispositione est ob animalium respiratium vitam, discooperta aqua, & ob arborum sitictis rationem,&aliorum que sunt ex terra prouenientia. si terram pro elemento puro accipiamus, tenet verum conclusio in hoc sensu oportet intelligere Afist. Si tamen aggregatum ex elemento tertie & ex illa alia parte, quae vi Aetur superaddita, quae pro animalibus, &arboribus discooperta est, sue sit totum aggregatum elementum sue non oportet dice. M, quod aqua in parte, 3: aer similiter sit terrae locus, secun luna suas eκtremas si erscies. Et conclusio non intelligitur Aeae vel illa parte terrari de hac, vel illa parte aqua sed de ipsis elementis quia aquaqua in cauernis terrae est abscondita, vel
ibi genita fluit, nou potest intelligi locus
ipsus terra'. ph eonsideranssum venit, ut ait Coment. cόm.eo.
lue quod si a ius locus sit aer,& aeris ignis, potissi inum est propter distantiam maiorem, vel minorem a centro terrae. Itaque iaeri non conuenit locus aqua neque aque locus aeris ratioe grauitatis maioras aquae:
de quia minus deleuitate eouenit ei lociis insimus versus terram,&aeri, distans: quia leue, & ascen lit ad supremum 1 oeu mi ita ut si ignis poneretur in insino aeris, aer sibi reli eius non desineret ascendere usq; ad locum in quo nune est igni si quia sena permaneret eadem gistantia a centro terra etiam si non esset igni, ibi &seratione diti
stantiae a centro conuenit. C, susci
I secunda concluso. Omnes spherae infra supremam dicuntur esse in loco, ut quaelibet Aleatur esse in lJhi peoxima, tanquaminio eo:ita ut a luna incipietes immediate prosima sit locus inserioris, ut lunae sit coelum Mereuri SMercuri locus si Venti,& Ueneris sol,&soli, Mars,& Martistii pi
s elemeta sunt posita,&Aisposta cogrite ter in suis locis saturalibus, hoc negandum
non erit in coectorum orbibus,& conuenit Colia Coineis esse in loco de per se, qui equis dicat Co metirati hiementa. allerens quod noti sol im superio e cona. s,
sphera ccclesiis sed neq; inferiores sunt in ioco de per se, eo quod mobile circulariter, non indiget loco de per se in quo moueaturi sed tamen quan uis non indigeat superficie toti qu in loco id quod circularia ter mouetur, quia tamen quaelibet sph earum a Deo constituta est in tanta di certa distantia a centro terre, oportet cuilibet dare suum locum de per se.Ιcem quia id qd circuit,& ambit, oportet sit locus rei ambitae & circuit aer es se quodlibet eoelum infra primum dicitur habere locum. . Tertia concluso. Primum in bile non I. coetus. est in so eo per se. Haec est Aristotel Eil Aristo t. ter. tamen in loco in potentia secundisi par AEq
dum se totum , non potest diei phe se esse in loco ised prima sphera non mutat lo cum secundum se totami ergo non est in loco secundum se, sed in potentia r quia secundum partes alium, & alium habet locum: sicut in rota plaustri, ubi est radius unus successit alius.
II Sed oportet non ignorare θe loco primae spherae olim ut conanaen. adducit) Varias
135쪽
ricis suisse opinione, .prima fuit philoponio, hi ps dicetis,primam spheram esse in vacuo, eii. v. i. cuia stante istam, tanquam in loco. ISeeunda est Alexand. qui gixit primam
. . spheram non esse in loco, nec moueti in loco ecim scipsa.
'Tertia est Abe in paelie, qui dicit locum
Me a. a. prime spherae esse supersciem conuisa inferioris spherae,super quam mouetur. Quarta est Comine.quod sphera ptimac εὰ Etit .. est in loco per accidens, scilicet in centro mundi, circa quem mouetur. Sed omnes
istae opiniones sunt falsae, di facile impu-
pals a, opi gnantur.Priino: quia tale vacuum non ἡatilonum. tur. Secundb: quia eo modo quo res motae iatur, potest elle in loco: cum ergo move tur. 1.sphera circulariter rit in loco. Tertia opinio apertissime errat, cum de ratio
ne loci sit quod contineat: sed inferior non continet superiorem.Qualia,quae est Co metit.est etiam salsa quia Arist. nunquam diuit, aliquid Ae per accidens moueri, nisi quasso est in altero de alteru est in loco νpites eui anima od motum corporis. I primuin eoelii est qui sena in loco, noniti centro mundi ut aikit commettin isto libro. com 43. sed est in loco,ut dicit Themistius idc sanctas olla. te κ. 43. declarat, er partes, nam est in loco, secundum ores quos continet maximus orbis. Sicut est velum dicere de mungo quod est in loco per partes:& ultimum cceium,e1t in loco ratione parti si intrinsecarum quae sunt
in concavo eius: quia tales partes mouentur circa convexum corporis, circa quod
te uoluitur. Quod secudum philo plaum est sphera sciturtii quia solum octo posuit chelos:&sic Themili .ponit,vlii main spherana locari per coclum Saturni secundum
Partes concauas: ita vi convexum Saturni sit locus octauae sphera', quasi contines, mi cundam illud.6 c. Nota. 'Sed tamen oportet notare quod id quod
conclusio dixit ex Arist .sucidatur in uno, quod non erat alia superior sphera: quia Rristo. solum posuit septem planetas, co-diauam dixit primum obile. Quaproptersit. . conclusio... cfluhs. ' Octaua sphera est in loco proprie, eo
Milo. modo quo dcluseriores ali .Patet equia est insta primum mobile, quod est nonii coe-aum, imo infra decimum coelum, quem putant nunc ast rologi esse primu Da obile.De quo in lib.de coelo.Tandem est infra coelus napyreu, quem imWobilem,&heatotu sedem pontit catholici Irobat conduliouia salicio spheri habet locu &quia saetur, gavi.& ob dignitate.& spheia octaua habebit. IIQuinta coriuso. Quodlibet corpus suu per natura sibi deputat locu : ut naturaliter , .c s.f. unu corpus no possit esse simul,&semel in s.lli is Aiuersis locis.Hec eo clusio esto inniti: squi poesidem repu nat per naturam Q simul,&le mel sit in diuersis locis. Patet: quia else in loco, vel est circunscriptiue,Ves diffinitiuei sed quomodocunq; sit in uno loco, n5pot simul esse in alio. tet: quia si sit ei reus criptiue, circus et ibitura loco vi totum sit in toto,di pars in parte: si ergo cireuscribitur,tiis est alibi Si sit in loco ditanitiue,etia*batur:quia esse sic in loco,est, Q quantum est ex natura sua repugnat esse alibi tergo sequitur Uper natura non poterit esse aii-
qua res in diuersis loci,ssit no solum est verum de corporibus vi doeet eo lusio) sed etiade angelismo enim potest unus angelii, in diuellis locis esse, nisi eo modo quo anima est tota in qualibet eius parte: se angelus sit in loco sibi cogrueti. Tamen Q angelus f sthie in Μexicana ciuitate, iudicatur esse Rotue, ultra locu quem sibi per Natura potest se terminare, qui si vel ad distantiam milliaris vel ultra, ut Deus nouit. non potest fieri. 'ISekta conelus o. per diuina potentiam posset esse unus de idem angelus in diuersa pes h locis sinus, de semel, dc idem corpus simili. philigi teri obatur haec coetuso: posta fidei Veritate, i, Christus realiter, dcvere est in diuersis locis in sacra inent om a quod no implucat cotradictionem .de potentia Dei abso . tuta seri potest:sed hoc non implica non enim repugnat intellectui. Et probat: quia anima nunc est in pluribus locis scilicet in Naanu ,δc in pede. Posset ergo Des abscissa
manu coseruare ibidem anima, sicut ante erat,quanao manus co iuncta erat, &tune
esset anima in diuersis locisa te. posset Clirlnus seipsum oste gere in sacra meto altaris, vel partem aliqua, 3: tune esset in diueis locis, etia circunscriptiue,scilicet in hostia, ubi se manifestat dein coelo. Hic sententia est docto. b.quam nominales sequututi seu lais modii quis obiiciat nobis doctore Saai. ὀ ala. e. qui dicit, implicare,posse circus criptiue esse in diuersis locis: dcin. Aist. 4. q. a. arti. a. β' dieit φ Deus id non potest facere: ilicendu , , iri;
S.Thom.loquutulia,c siderando ad vim 1.2ilutio. Domini
136쪽
Speculatio. Σ. An omne ens habeat locum. ii,
nominis circunsciiptiue , vel amnitiue quoil petrus Mextersi hibus,' salinatui quia videtur quod importet quoA non si caeniger in uno calidus, scin alio Digidu, alibi sed non faetendo Vini in voeabulo, id tamen hoc non uis nouo miraculo superia ' per diuinam potentiam seri potest.' addito priori r nam posito q4od Deus su- . et secuti ab potest quis aicere Sanct. Tho. spenderet suam actioneni,ne color core '' ' in saltibus id non dixisse Quapropter vel pat frigiditatem,phtest in via Oloco esseca 'in scriptis loquutus est secundum quotvn. lidus,& in alio frigidus: si tanten nulli Aam opinio.vel ipse non perstitit in prima ponatur miraculum,s igsais appliae tua Me sententia. xici, 3c aqua salmanticar,pr alebit ages Milo. Et pro hac opinione potest esse ratio. quod ea messiis irtutis:iicut uin vi dem
Non minus repugnat quod duo corpora loco applicentur eidem. .
sint in eodem loco vel quantitas sit in pun ' Octava e tielusio posto tali eam, quod i c0ς,ψM Eho,quam quod idem si ii diuersis loci, Petrus in δέ uees, loci, si non potest fieri sed per giuinam potentia primum fit, qua quod ei conueniant duo praedicata,in quido est penetratio corporum:&in sacrame bus unum includit negationem alterius: ill, m. i , to in qualibet parte est quantitas corporis Q sit petriis calidus, no ealidas, eaecus de . .. .. Christi: ergo es poterit aliud facere. videns albus,& non albus: quia repugnas - 'I. Quod per diuina virtutem id seri pos- est. Sess tamen erit caligus, dc frigidus in
sit,ut duo corpora sint sinui, in eo patet, i duobus locis albus,d niger, Et lioc non requod cum quantitas dimensua, tres efferi pugilat, supposito miraculo: dc sic caecus ius habeatis cilicet,primum quod ratione Salinanticae,&-κici vidensmon tamen corporeitatis causat exiesionem partium, in eodem loco videns,&caeeus.&diuisibilitate in te ut pautis. Metaphy. 'ISolutio patet ex diis is inter respondeo. Asi*rgum 2.quod corpus physicuan,per corporei ta- dum siquidem animi eoneeptio est sapienteni per aduetuae suum natutaliter expet tibiis noto, spiritualia non esse in loco cir-lit aliud. .physi.tex. 31.Tertio quosseau- eun scriptitae,ita est tam elisutit in loco dis , sit distinctionem,eu distinctione eorpo snitive ob quod sorte dieit Sanct.Thora. D' Tiς reitatum: eN istis tribus quae a quantitate quὰ sangelu, est inloeo aequiuoee ad coe p Pi -δimetis ua eueniunt. Primum non potest pus.Sed pos Iunius dicere, quod simplici- Deus lupplete, quia repugnat: quod sit tes angelus est in loee, & mouetur locali proprium quantitatis, scuuat ab essentia teritie enim insae a seriptura dicitur, quod eius: potest tamen secundu dcteitiunt sup- angelus est in coclomiuod missus est ange-plere,&suspendere manete quantitate: es lusiat quias tine rporei, non dependet sc unti corpus potest esse ubi est aliud cor a loco,& ita naturaliter possent esse in va-pus sue hoc quoq eXpellat aliud: ik pote- cuo,sicut ita pleno
iii sinit iter esse, ine hoc quod distinctio, si Et pluti h hie reicien ga est opinio caro istienian situ faciat: quia ics non repugnat, si Bobili, qui in libro suarum epistolarum, quanuis per naturam nota contingat: Sc in tontengit probare repugnate angelo mo in hoc consiliit ratio, quod per diuinam po- tieri se loco ad loeum:&caluare contendit
tentiam duo eorpora possint simul ess de illud Euangeli euimMissius est angelus. 'ce. quos.Thoin. is . . distinctio. 4. quaesi. a. in Episto adTheobalduim dicit, Q quilibet
art. 5.quaestiuncula. 3. angelus est totus in mundo & in qualibet 1.consus ' septima cocluso. Posto,unum corpus parte sed tamen tenenilum est,ut commustinatue in diuersislocis,no addito alio nai niter Uoctores loquuntur. raculo eadem accidentia absoluta erunt in eode in Onanibus locis ubi fuerit, excepto respectu ad loes. Vologieere,quod si De' per potentiam suam Petrum ponat salina
nient utrobique:quia si hic Mexici est ealidus,s Salmaticae erit,excepto respectu ad locum,qui non erit idem: quia non est idelocus, cum non sit idem respectus ad punctum sisum. Posset quidem Deus facete
137쪽
ij aut non esset motus corpora:& eorpora physica per illas moue. localis,aut esset pene bantur,quae cum haberet corpus, penetras trotio corporum: sed tiue dicebatur locus plenus, di quado non, i motus localis est,eum erat vacuu: & per hoe dicebat vacuitiquial niuita moueantur, δή erat abstractu a corpore 3ceκtra corpora. corporum penetratio 'Tertio in gra Democritus,& eius leva non datur:ergo Ael et vacuum dari natura ces ponebant vacuum in poris intrinsecis siten ita quando aliqua res mouetur, vel corporum: ut quanto plus esset illarum vaper vacuum,vel per plenii mouetur: s per coitatum,corpus esset rarius,&quatomia. vacuum, habeo intentum: si per plenum, nus,erat aetilius.Istis suppositis sit prima ergo penetrative curn corpore pleno i vel concluso. pet hoc et cessit aedised no per hoc φ eedit Nullum dabile est per naturam vacuu ne- i coia laetrquia potest esse tanta condensatio, vel que aliquo dictoruiti modorum, neq; ali- impetus in contrarium,quod no cedat, & quo alio modo Hanc concluso. Aritaliciti est motus ergo oportet ponere vacuit. multis probat medijs.primo.si res natura ia-a spraeterea.Rarefactio,&condensatio per liter mouerentur per vacuum primo ni naturam datur:ergo vacuum est.Probatur do quia nihil esset sub coelo, sequeretur leonsequetia. Ratefactio sit sine acquisitio- non magis grauia descenderent, quam te, si iiii
ne nouae materia: pee maiorem extensio- uia:nain ratio quare mouentur est, quialia trabes itinem:scut codensatio per minorem.Rare, suo loco naturali virtus est conseruatiua: is sat corpus,maiorem occupat locum:ergo ablato ergo quod ibi non detur aliqui, lo- oeg: vel in pleno, vel in vaetio si in pleno, iam cus naturalitervbi quiesceret, nulla esset esset corporum penetratio, s in vacuo, ratio motus in illis. habeo intentum, A non videtur, quo alio at Secudo.Non potest dari vacuum. a. momodo possit seri rarefactio, ct condensa- do:quia tales Aimensones separatae a cuttio, quin parstilla loci maneat vacua, tana potibus dari non possunt, nisi per mirac GnAensationetereto vacuum est dandum. lum: sicut Christiana tenet fides in sacra. Atarit 3 'Tertio .Extra coelum est vaeuunuergo mento eucharistiae. Fi dato clarentur, non dari non repugnat. minus repugnaret quod corpus cum eis pelti χλtia. ' ncontrarium est Aristotilem i. netrative se haberet, quam si ibi esset cor. 'Notitid. i. APro decisone notandum, quoil Aristoti pusivi probat Aristotel. nam ita repugnat dicit hie, et s esset vaeuum, si et locus non cum speciebus sacramentalibus ibi esse Drepletus corpore. In hoe enim digit va- liud corpus,seut si ibi esset pani,)ergo emcuum a pleno,quod in pleno sunt corpo- dem modo repugnaret ibi.
ra replentia,in vacuo noti. probatur tandem quod naturaliter va- i. .
Notand. a. a secundo notanduna,mὁd cum ad phyia cuum non detur eserientia squMem viscum spectet Ae loco tractare,ut probatu demus grauia ascendere,fleuia uescende- est.eum sit ens mobile,subiectum Physeae re cotra eorum naturalem inclinationem, disciplinae, non erit alienum tractare deva ct hoc non nisi ob vita dum vacuum: ergocuo:ob id mentionem facit Aristo.in isto. vacuum per naturam nondatur viae est q. de vacuo. quod in clypsedra aqua plena, foramini, Nesatid. l. Tertio nota esse opiniones geloco,& ge apertis non cadat aqua,omni ablato impevacuo sutiliter. Primo potes intelligi va- gimento,nisi ea ratione, qua non posset inculam: quod intra superficiem concauam trareae qui repleret locum vasis, relictii alicuius loci nihil sit prorsu, corporale,sed ab aqua cadente.Signum ergo est quodnaad modum quo antequam Deus mudum tura tugit vacuum,& contendit, ut aqua sacreasset e vi nunc extra coelumi maginaia ciat contra suam particularem inclinatio-mur. nem ad vitangum uniuersalitervae r itas Tho. 3 p. secundo modo ponebant vacuum, ut utlicetid in respectu ad naturam particum 8 77, stitiumetisones degenere quantitatis se- Iarem graui videatur contra natura, siseraratae a subiecto: sicut fides catholica in cundum ea,vt vitet vacula,quod repugnat acramento Eucharistiae ponit quantitate vitiuersaliter naturς entiumreo modo quo
a subiecto separata.Et dicebantillas dimen naturaliteria exponit manus i capite,&Attis
138쪽
specula. 3. An vacuum sit dabile. 1 L
sorti, politicus pio bono totius reipublici.'llitia est expetientia in υasis vitreis, apud
Pharmacopolas, quae vitrea vasa liquore plena, si sint penitus clausa: ut subintrarei si possit aer quado in hyeme congelatur aqua in vitro iii clusa, rumptitur vasa,& s agunturia vita sum vacuunusgnum ergo Lit,quocinatura refugit,quasi viriue, si eos stetitia uel in rerum coliguatione.Quod . Metheo, Ahisto. sei te probat dices. Necessari in D innuoiς mundum hune lationibus superioribus coliguunt esse, ut inde tota eius virtus guberia et ur,instimas q) corpus cces este non nisi per contactum agit:ob quod vacuum auri non debet .Et e X multis quoe miraculosa videntur, ad vacuum vita luna sumetat. nu, aut alterum adduxi me exemplum. . dem, 'Secunda conclusio. Licet per natura da- Vacuu per ri non possit vacuum ut Arist. 3c experie- diuina var- tia probat)nihil obstat per cliuinam virtu-t ue potς' ietii Abii. Hi e contendimus probare quod eo modo quo naturaliter una res non potest simul Ssemel esse in di uersis locis, ta per diuina potetiam seri posset: quod nos&cognoscimus,&fatemuraeae ibile estis. I Tertia concluso. Dato vacuo,& cones r. scitis. , si mobile moueretur,iron esset in infla- si eo i ii sicut quidam putant Aristo t. Imrmare. mouetei iti Volo dicere, quod si contingeret esse va Vacuo Noe ccuuin,&lapis moueretur per Vacuum, si ' i' iuria icut modo per pleim, non sequereturqRod L. i. . Hotus lapidis esset in instanti. patet. Tota ratio quare dicunt motum illum suturum in instanti est, quia utilia esset inedij resue tia: quia vacuum, Avelocitas, vel tar datas in motu atteditur penes medij resistentia sed hoc non sii iest: quia aliunde cor si q-ratur resistentia, quam ex medio : ob id Comment. ait, quoa quando tota res Hen Com. te. stia motusvenit abeXtrinsecb,scilicet, ratione me dij motus seret in iustanti. fit quia arguit Abenapache,&asii, quandoque contingere retardationem S successionem in motu aliun te quam eκ resistentia medij ut in in otibus violentis proiecto tum, S in
motu primi mobilis, ubi non est res ste immen per diuitiam potentiam tactibile est
asperimus quod dato natura abhorreat vacuo,& nullo modo detur naturaliter, per diuinam tamen potentiam potest dari: Qeo modo quo nunc in aere pleno cora iiD-gunt motus varii, S ci Eliones diuerta per hoc quod aer cedit,cotingerent in olus, ct alia etiam ii plenum no et set, sed uacuum. .Ratio. Probatur: quia sicut creato coelo dc te ira potuit Deus non creare elemeta media, de quo s coelum esset ubi nune est, similiter es terra,' tune esset vacuuin se modo post creationem posset, si velletiannihilare omnia quae intra ecesi ambitum continenturus'. ad terram: di esse vacuum.
si sotest similiter Deus dolium aqua, vel
vino plenu seruare, annihilato liquore cMisente in vase,& tunc esse vacuum iii vale.
Et potest creare di me sones separatas abs que subiecto sicut in sacramento Euchari- .Tso. 3l, sitae vere siniti quas si Deus absq; calore,q, 3, ct alio Physico accidente seruaret, esset vacuum, ad mossum quo illi antiqui vacuum ponebant:ergo dabile est per diuinam potetitiam vacuum: non enim repugnat. pili e conclus4 o. a. non es contra illa quae
supra in . 3. specula. 3. dicta sunt,quia ibi de vacuo non limitato, ubi infinitum debe-mponi. 'INeque hoc contra Aristot qui loquutuscit Uud tiatura rerum haberet, dc no quid ita me dij, ct in motu animalium, qua fatu gantur:respon. manen . quod resistentia C ommetiri potest tribus Ae caulas prouenire . primo, eu parte mobilis: quia sit apte natura in cU- a, , ij otiarium renititur . secundo, cX Parte ita V - uelitie.
bilis non cottani tetis,sed ratione stus contra, ij, quam laabet ad motum intentum amotore: ut primu mobile inouetur si ei noquia contrati itatur, neq; quia resistentia, sed quia motor in te lit partem, quae est morietide, ponere in Occidente:& propter continuitatem partium orbis non potest seri in instanti. sertio modo resistetia potest veni se ex parte solius medii :vt in motibus corporum simplicium grauium: S leuis in illis nulla est resistentia ex parte iii obilis. In animalibus potest iesinetia venire eΚ parte me iij, & ex parte mobilis an plergrauitatem corporis. Et coctussit Comentaui in motibus violentis proteo toru, dc animalium etiam si fieret per vacuo, Do esset in instati quia est aliud e res stentia, quam a medio sed in incitibu s grauium, S leuius ei et in instanti. Et scint illigit Aristo.ho gem modo Paulus Venutus, es Cregorius riti t. veti Arimi. quem sere nominales sequuntur. Greg. a. r. Idem sentit Agidius tu tex. .. dubitatio ij, ε. q. s. ar ne prima: dc dicit quod si animalia molis ecvno rentur, utvr auia,in instanti in uerentur uitamen per appetitum, feret in tepore,quia esset resistentia o parte grauitatis.
139쪽
. Tandem cocluso manet probata, quod si per vacuum esset motus,non seret in instanti si esset motus animalium, vel alioruproiectorii sed nos amplius volum' dicee eia . pro quo si. . conclusio. isἡ ὰ,h. Corpus naturale, dato vacuo, millo mo itis sto. 4.tra amoueretur an in stati sue sit gratie sitieleue.Haec concluso est contra. Comenta.d contra paulunt Venetum, de Gregor. dc s. mo. ιχ alios:&est S.I lao Probatur. Detur casus rect is, o Π quod si Vacu ure ab orbe lunae usi ad ter
'a' io, an intelligitus motus in instanti, quod in eodem instanti sit in concavo lunae, Sin terra, vel non: si se e ego in duobus to eis
smul&semel esset, quod non potest seri
naturaliter, Dis per diuinam potenti an lavi in pra cedenti speculaticine probatum est. Itenv quia motus non potest intelligi sine termino a quo, 3c termino ad itiei ergo in eodem instanti non suit in ecclo,&in terra, i inutio insantis uit in termino quo, sin alio in termini, ad que ac inter inuas, ct instans suit medium tempus, in quo fuit in intermedio tertia inorum: ergo non fuit tali, motus in instati esse sequitur quod
tale graue per vacuum non moueretur in
. instanti, sed subito. Probo quod neque subito moueatur Illud graue habet quantitatem intestina: si tripeditis .v. g. Pedalitas suprelua non potest venire a 3 socii in quo
insula, nisi traseati de locum mediae illud tamen prius,& polletius non potest fieri ita subito. Maior est elara: quia quod mensuratur loco,ia 5 potest venire de extremo ad extremum,nis per medium, S contrarium ire pelicat. poterit Deus id quod in cela est,ponere in terra,vel ponendo in locis
intermediis vel sine hoe quod ponat : sed
quod per motum faciat,implicat quia corporis incitus,transit in per me lium dicit ob quod, quia angelus corpore caret,sorte moueri posset a coelo usque ad terram sine medio: ut probat doctor sanctus at vero
ii , i ' corpus non puteit ratione suarum partiu.
Seis probo quod non possit esse subito talis transitus de extremo ad extremum per
mediit. Nam simu g in illo in stati, quo A est
vitiinum esse in coelo.Tunc sc.Ιmmediate post hoc illud graue erit in terra, ct erit in medio,imo in infinitis puctis med ij si ergo non pilus erit in medio, quana in terra imo si tui erit in omnibus locis: hoc non videtur intelligibile : quapropter non potest esse subit histe motus si esset. Nec valet gieere quod si est vacuum, noen medium mam flato non sit medium res stetis est me itum quod distantia causat. Et cost mari potest Ae motu eccli, quoi consimi.
mouetur sine relistentia, ct tamen neq; in instanti, neq; subito. Nec satisfacit,quia intelligentia mouet per voluntatem: nam dato ita sit, mouet summa velocitate, quamobile moueri potest. Alia argumenta possent adduci,sed liete satis.Et sic tenetam,quod dato vacuo, nec in instanti, neq; subito graue moueretur, sed in tempore. Egi lius quolibet. 5. quest. .probat satis scite, , talis motus ii esset in vacuo, obile esset sui uni & deorsum, de in eodem instanti utensurae propriae, ei non posset. Ad Aristo.& omnes qui contrarium te- Α 4 imnen ex dictis Aristotelis respondet, quόd i ii ies Aristo no arguit ostensue ex professi , , Aato vacuo moueretur graue in instati s deu suppostione, si nulla esset repugnantiaeκ parte mobilis) sed mosso est: & magna, eo qi corpus est. Et quod non si voluntaria ibi utio patet: quia antiqui ponebant vacuum ne resisteret plenum motui natura.
li, & ideo videbatur insinuare quo 4 ex parte mobilis nulla esset te sistetia in motu. st ita Aristo .arguit ad hominem, quod tunc motus seret in non tepore at Arist ad scuconcessisset quia videbat coetu absque res, stentia moueri, leno in instati,ne ij subito.
Videtur igitur tenendum, quod ii qua s.vihi motus in instonii, vel subito potest eontis . ., gere in tantum ut S.Tho .dicat, tu hilaret' corpus gloriosuiu, cum habeat dotem agi- ' Σlitatis, poterit in instanti moueri. etiam smedium non resistat, sed mouebitur in te opore breuissi ino quasi imperceptibiliter, iani niuxta virtutem suae dotis De quo in . . erit cepit 'dicendum. Ad primuin negamus dari vaeuum,nel 13 2ι ob id tollitur motus, neq; sequitur corporum penetratio, quia plenum est mammotus est per cessionem corporis vel ἡiuisionem eius: sicut cotingit per aerem,&aqua. Ad secundu idem ii cedit in . Nam talesa ιφα 'Ehio eotingit sine Vacuo,perhoe qa corpus cedit:& condensatio per hoc quod aer circunstans silatatur sic vitantur omnia in eo uenien tia Et similiter in animali contingit nutritrio, ratione corporis subtilis in lusi intus in polis, ob cuius congelationem,uel rarefactionem
140쪽
Speculatio. 4. An tempus sit aliquid reale.
rarefactionem vitatur vacuum. De quoi titia iii libris de generatione. a thiud. Ad tertium de vacuo extra ecelum respondetur quod ibi nulla est res naturalis, neque potes esse actio: quapropter non repugnat quod illi e sit vacuum, imo si est verum quod probatum est supra, Deum non poste infinitum pro lucere, oportet extra coelum locum esse imaginarium, in
quo nihil sit &illud nihil non dicitur proprie vacuunti quia superficies convexavi timi coeli non est apta ad continen sum aliquid supra: ideo noti esst proprie locus,
Resolutorie ergo tenendia,quoa motus si esset etiam in vacuo non posset in in lauti fieri quia & si non es et resistentia inspacio, ex qua esset successio in motu esset in quantitas spach in quo nece sario suti maginarie intrema,& mediu nu&ex sola ista quantitate spacij eausaretur resistentia,propter ubi,opposita: s mobile ea et in uno extremo uacui, esset sub ubi, opposta, ad alterum v bi,acquirendum. S Qui tamen gratia disputationis sol una, vel et defendere Comentatorem & sequaces,es et supposito, quod ad luceessionem
in motu,requiritur spucium,in quo e Strema realia,S medium reciso, tu e in vacuo non sinit,&sic Aato vacuo, motus esset in instanti supposito antiquorum sententia,
et omnis res stetia eNplenitudine spathcueniret.
tempore, de quo Aristo. in isto quarto. Vtrum tempus sit aliquid reale.
i. argume, tempus esset, vel eL
s inum, aut mos eius, quin istorum est ergo te pus no est primit.
Tempus non est ipsum mobile: quia etiaipso mobili primo quieseente esset te i&eum ipsum mobilest subsistitiaquq fa te pus substantia esset,quod tame est cotra Arist Neq; est motus eius: quia te pus non est id e quod motus nino ponitur accides motus.Neque est aliquid ipsus phimi mobilis: quia non potest signati illud. Item. Si id pus est cum si quid eos inuti)pattes ei dari possunt sed nullae .lst: uo Pars praeterita, quae iam non est, neq; sutura ,quae non suaduenit: neq; praesens aliqua: qa vel erit inlicis, Vel aliqd Attiis bile no aliquid diuis bile, go iusta, sed in ulla
Do est pars teporis quia alias contin uia eκi diuisibilibus coponeretur, repugnat: vittis .in.f. dicemus. Neq; lato eliet pitia Tex, as. nes: quia vel est unu instans inloto tepore, vel est aliud & oliud. No potest esse ipsi unu quia noti esset instans,sed tenip',
Quod si est aliud,& alitia cum sit in liui.
sibile,temporis nulla pars aliquando erit: esse tempus non est dabile. Tettio. Si tempus est, erit ut doe et Ari 3 sic t. numerus motus prioris S polieri ,- iis sed hoc non quia vel intelligitur solii de motu eo resti, vel de aliis in otibus: non de alij, quia Aristo taexpresse negat, nemde motu eoeli Patet. Illust est tempus,per quod nostra aistio potest mensurarii sed per quenlibet motum uniformem regulamus,& metimur nostras actiones r ut ego nunc scribens per horologium arena' , lappono: ut sciam quantum teporis inscribendo consumps. Iti contrarium est Aristo t. qui dieit tem In contra.
pus es e& definit per prius, es pcisterius
Ista speculatio quae de tempore est ni Aristot. tex. inium disseisi . Nam ut ait P. Augu.)tempus quiue iacile breuiterq; eXplicauerit. Via Ahstust. , .de, staremo ex me quaerat, scio, si quaerenti eontis,4oriis explicare velim, nescio.Haec. O. Aug. qui cap. I .grauiter visos et insinuat, qu1deo pertissimum si omnibus lepus esse. Quis enim est, qui ratione utatur, quantulauis balba Ius, qui non experiatur tempus esse: sed disseillimum declarare quid strichoc ex parte ipsus retina sunt aliquae res ta minimae entitatis,ut vix a noli intellectu cognosci possint visunt se clade intentiones:
S res successivaravi motus, 3ctu pia , Cum Thii , ob tamen ali, res quae sunt secvnga se maxi- mini a ri me cognoscibiles, i nobis cognoscat mini itiale no pome,noeκ Iesectu ipsaru,sed nostrae pote test cognotiae, i ad inani uissima in natura se habhi scia oobas. ut oculus noctuae ad solis lume, quod &Arist. a.uieta. tex. i .explicauit.Duplici grausa res a nobis cognosci no possunt: vel ev desectu potentis nostrς uel eκ desectui pilarum rerum: ter quae merito te pus conumerandum censemus. Quapropter Co