장음표시 사용
341쪽
visibile in aere,eum ladii per aerem directi
deueniunt ad aquam, quae est medium desus ei trangantur. Et quou sit radiorum res Milo, constat quia aliqua sunt quae uide- ii non post uni per radios dirςctos, vi conia tingit videri per radium res adium: ut si nuuium argenteum ponat quis in scutella a qua plena, Sponatur in loco in quo non possit ob latera scutes e videre numinum,s tion sit ibi aqua, non videbitur quia ragii
procedentes non retira laguntur, cum meis
diu invitiam sit,' siue mutatione loci .si scutella a qua impleus, videtur nummus: quia radij procedentes per aquam in occursu alterius inedij,scilicet aeris,refranguntur, dc perueniunt a loculum,&Videt nimium ibi
ius undo, quem ante no poterat videre pervaditim directum. Hoc constat experietia:
ob id ne eessaei 5 ponen da e 1l radiorum repra i torvi probant perspectivi. Notaud. 3. R Est etiam considerandum, quod cum inoccussu medii diuers,ssat radiorum resatio si eu eatiori ad leti sus, in de solist reia actio ad perpendiculuam Se contra, si eκ densiori ad ratius in latiori sit resia tio per pediculo. Ad perpetuli culti licitur, qua dis rodius qui resi angitur tendit in)ectum ad modum perpendiculi &:ὶ perpendiculo est, quando inrepractione recedit a perpenatetis o sicut in exemplo de nuntino posito in vas ,1 euscutella: quia emittit quando est in aqua radi spera quam, quando a s aete Ioueniunt , refranguntur a perpendiculo: quia recedunt a progrestit in dilectu uir e
Dodo quo per aquam, sin se eli quod Vi
deturnuini Muci,cum tamen non videretur,
nisi radi; ies, .inserentur u perpendiculo .E contro,aliqui istens in aqua, non videt aliquam rem existente in in acre, quam vi deret si non es Iat aqua reluia radi per uestietes ad oculum dire ii,quando occurrit medium densius, aede lutit ad perpendiculia, non pertinget ad oculum rad ius qua de causit nou videbitur vis bile. a. Huctus, et Iali ci eo elusi,Malo sit per refractio-M ' lieni radicitum visualium Irobatur. Haloc itisatur per bibu quod radi j proeedentes ab astris obuiant medio de sorti sed hoe es hressa tionem elle radiornuue ego ob id Halo causatur. scobatur. Si noti sit aliquod medium aliud inter visum,&astrum,ut est
vapor,vel nubes, non videtur Halo,aut Corona,, posito medio densiori, quam staur, apparet: urso loquitur quia causetur Halo ex occulsu megii alterius rationis sed hoc est radios hesiangi,ut dictum est in notabilibus sequitur ergo quod Halo ex refractione causatur radiorummam alias si non esset talis res actior semper debetet Halo sub astro apparere: sed non semper apparet, ergo signum est, quia non semper radii refranguntur ex eo : quia non semper est medium alterius rationis,per quod radi j visuales perueniunt ad oculum.' Et conclusio probatur authoritate Vitu vitulM. salonis, qui dicit. Corona, quod e 11 ige quod io. Laper Halo sit eκ refractione radio eum soli, , vel spς 'ad lunae et aliarum stellatum primae magni ' Τ' itudinis in uapore circulariter a l visum. Quam conclusonem ibi demonstrat.' Secunda concluso . Halo non causatur L. coaesa, eu reflexione sola radiorum, neque per radium absorptum In hac volo dicere, quod reflexio radiorum in nube, vel vapore, none ausat, si solii in ipsa consileretur. Haec coiiclusio est contra nonnullos,qui putant e se de itiente Aristotelis Halo causari, scutiti speculis,ex replexione radiorum ad ocul lim .patet: si esset verum, inaκime: quia illi radi j reflexi ad tanta in dithantiam possent cautare uisionem solis et lunati sed hoe novotes esse.Patet etim aqua sit superficies Ralla specularis, 3 adivin solis reflectat, Socutilus viAeat solem,potest tantum elongari ab aqua,ut non videat sole ita ut neque limcem solis, neque figuram eius videat, etiam
sci quasi superposta,ubi reflectuntur radii te ego eum Halo si in maiori distantia,
non poterit ulcire visionem solis, velli Dadi,u et auri per talem reflexionem radiorum: vel si potest, quare non in resesione in aqua continget 3
Et secundo probatur quo g non sat per j. Rae. solain repeCtionem: quia si sic elletiquia ad tantam dis alitiam lumen reflexum via eri potesti sed lioc non potest stare quia alius icidii reneκia terra calefacere iit mediam ciet is regionei quia ud eam peruenirent: sed non perueniunt ob dissonticina, vidia sum ei ergo neque ob reaeXionem contingit.' Digi solam quia sorte potest esse, quod
simul eum heseactione sit refleuio: sed radiorum reflexio sola noti videtur sufiicere tig Halo seu CoroNam 'I Pro alia parte, quo a non sat per radium Dillas at
absorptu,ncitando, Tubd vitea radium dire sevius.
Eluni,&tenexum, ec refractum, quidam ponunt
342쪽
sonunt quartum, quem vocant radium absorptum,& est, quando radius incorpora.
tur in ipso me sto illuminato, quado sit undiqj ad omnem differetiam postionisi ob id aliquidi uel ut Halo fieri,ut videatur per
talem tagium incorpraratum, seu absorptu,sno per reflexum, neq; refractum. Nos dicimus non seri isto modo i quia tune non posset dari causa quare circulariter apparet Holo quia si vittiquaq; radius multiplicais retur,totus vapor appareret sicut nubes lucidaci sol vel luna,illuminata: sta non op- Paret,ut costati ergo oportet sit ratione refiactionis ipsoru ni raἡiorum,qui sic ad nos peruentiat,ail sensum declaratum in prima conclusione,' non per re sexionem: nisi sumat quis reflexione large,s omni multiplicatio elucis, i luminis in meAio diaphanoina tuerefractio esset resectio radioru Ad auum. 4 Ad primum, icimus non valete: si petressexionem radiolum rergo non per retractionei quia potest esse quod de Halo cautitur,ct appareat ob reflexionem,&resraiactionem. Bene tamen valeret argumetum: si ob solam reseκionem,&c.' Ad Aristot. Dicedum, posuisse exempluloquendo de Halo in speculis: non quo A eo
modo crantingat per solam reflexionem, cui in speculis. Vel per Ppecula intellexit, corpora quae pa1uam lucem, vel ludien receptum disson/unt,sue fit per res evione, siue per refractionem radiorum: & tuc est speculatio de speculis ad intelligeduin Halo. Si tamen Aristotel. intelligeret specula polita,&tersa in superficie, no possent cau sale Halo probatum est. Adseetidis. 'Adsecundum oncessendum esseti refractionem radiorum ad perpediculta: quia occursus medii gensoris, quale est vapor sub astro .Et quando probas, non posse stare: quia non refrangitur ad punctum perpe dietili, sed citra & sic multis modis: quaprol pter non ad perpendiculu,dicimus ita es e. quod non ad per pediculum, ut attingat: & ob id multis medijseontingit sed vocatur refractio ad perpendiculum, quod quotius eo tingit in medio desoli refractio, est per
accessum ad perpendiculum, licet non attingat: sue hoe fiat set aliqui putant) quia
Yadius intendit se conseruare , di perpendiculum melius. Quapropter in ingre
su inedij gens oris ciὰ perperissiculum declinant ut melius. Et quand per medium rarius: quis facilis est conseruatio decliuat, siue si ut puto verum ex natura raclij: ut in me Aio densori ad perpendiculum, oportet dicere quod in vetitate est testactio radiorum ad perpendiculum. An radius directus,&ρepestu, clistio tuli Dubium. eue specie, eiusdem luminos, dc res actus, ct teste Xus ad perspectivam spectat.st variae sunt opinione; Uidetve sati; probabilis Contra Co quod directus,& restes iis specie disserant, ys syhhis,
etiam s sint eiusdem luminosi: sicuti&dire- ,. aequinetitii diuersorum luminosorum disserunt: na pilae sale. si reflexus,&3irectus radius essent eiusdespecie cum repexus si causatus a directo, sequeretur quoil lumen esset qualitas acti-ua: festamen res actus,&directus videture se eiusdem speciei, si sint eiusdem luminos sicut radius directu,& absorptus sint liter: naui quod radius a I perpeti liculum geclinet,vel ἱ perpediculo, vel quod maneat incorporatus in diaphano ei procedat via recta, non videtur quod speciem variet. De quibus in propria materia videndu . Et quatum ad directum,&res esum quod specie distinguantur, se tenet Cantuarien . in pri Catuatierima parte suae perspectivae,& idem Georg. Bitiuellens s.
Vtrum Iris sit aliqui A te aliter impressum in nube, vel sit solum se cundum forma imaginariam.
Rguitur non si vere, 'realiter quia alias sequeretur in uno, S eodem, si stul&semel essent ditie s colores rubedo, &cilli eis
do. Et simul, & semel asita qui g esset albui&iubesie kὰ hoc novi leti
ergo non es vere realiter Iris,ut apparet. Secungo. Colot est qualitas secti a relatitans m qualitatibus primis in corporibus miκtis ut docet Arist in lib. de coloribus sed Iridis colores no latit ex tali eotepera- meto qualitatum,sed sui ex reflexion vetresfactione radioru astri in nube roridater.
go sequitur Q no sunt Veii colores: dc ob id non est realis res Iris,s fictilia Vltimo. Id dicitur esse fictitsum. &non s reale, quod non est, ubi apparet esse 1 se A
343쪽
1ris est iiiiiii odii quia vl,i apparet no est: quia cui sat per resesionem radiorum so lis sit per nubem roridam, apparet eger motiusquam stitu mi ira In cotusa eiu est,quia i l est realiter, quod vere,&realiter operaturi sed Iris et initus modi, cum immutet medium viqi dum ad
Nota nil. i. stili primo notandum. quod Iris setit &Halo exeadiis luminosi tangentibus vaporem contingit tanaen eli' magna disterentia inter Halo,&li idem: tilia Halo, vel Corona generatur vapore supposito auro, timedio inter oculusu vid oti de astrum, sed Iris causatur in nube,non astro supposito,
sed potius ex diametro opposito. Itaque si contingat quod in solis oppositani partem ad quam de directo radios mittit, ut nubis rorida,apta ad pluuia in , reflectuntur radii ad oculum,aa modum quo in speculo contio sit &in ipsa nube es primitur quodammodo figui a solis &quia non plene stilo
lum rei colorem repraesentat.' Opoit et ergo intelligere, quod quando Iris videtur est eo quod oculus ros fer es hvelut medius inter sibi eu4,' nubem ubi aparet Iris & radij directe respicientes Due in aquosam, di roridam, pertingunt ad ea used quia non possunt penetrare,dcvincere ipsam nubem, resectuntur ab ipsa nube ad visum nostrum .pt radi j solis, uel lunae cili qui ibi restans utitur, Sabsorbetituriti mi scilii sui ne ibi reeeptu supplet colore cili, i S iacito magis de lumine nitiis ad album accedit, k eis pii niceus color. Desitasti ubi sii plet vicem dolosis nigri, Subi minus de lumine tu nube dest, ibi magis de nigro,ct manet quida color qui viri ii, υ idetur &laude ob diuersitate ni nubis quoadiaritate δ: desitate ni apparet varius color. NUD Hl. 2- Etiam eo siderauduni, quhil color duplex esse habet tutium materiale, aliud. i. formale Materiale coloris pendet ex priari, is ald do i iis qualitatibus, scilicet ex debita proprii inita. titinc earum: sed formale coloris est lumen receptum in perspicito. primo mo ἁ col ies non sunt in Iridet quia ibi notiei qualitatum primarum contempera
mentum, sed sunt socio aliter: quia verethieli lumen receptum in corpore illo Derspicuo cύ iustis 'l Prina a concluso. 'ri causatur eκ radio rum rares a tione, es reae tione in nubea iis, oppositus ,li, vel lunae. probatus ebc Arist. in illo loco. Et experiencia ostenditur: saquidem vi lemus quod Iris apparet,&nunquam apparet, nisi ex oppositione ad si, lem, vel lunam: nam siliis causatura sole ex oppositione est: ut sole existente in O. riente, si liis in Ceelaente, de econtra: le declinante ad occasuro, appareat inpar te opposta Orientis Iris. Et tantum quantum eleuatur de sole, est clepressiim sub oti Ponte de e nteo Iridis. Sed quod id sat
ex radiis refiachis, δc refleuis, patet. Veire causatur, vi constat: &aioli videtur unde, nisi eκ diuersa radiorum receptione, de revectioner ergo eκ hoc causatur. Et quod
sit in nube rorida, & apta ad pluuiam,patet : quia alias quotiate appareret Iris es in sereno tempore: sed videmus quod non semper apparet, se a quando sunt nubes.
Neque semper quod sunt nubes, sed quanilo simi in oppositione Nem semper quod sunt in oppostione, sed quando nubes, vel vapor in tali dispositione est od pluuialia leti sata, ita ut non possint penetrare radii. secunda concluso. Colores Vari in Tri' hi de ex diuersa eommixtiae radiorum cum nuba contigunt. Datet. 1 hi apparent diuer Albe. q. si colores in itide,& sciem aliter sunt ergo a l. deuas. es aliquo ea uantur & n5 vi letur ex quo, ct fissa,
his ex Varia commixtione lucis, cum nutaberergo eκ eo euenit: nam ex mixtione lucis sortis,cu multo opaco si rubedo: d ex eo mixtione sortis lucis eu Dpaco tenui, ge neratur albedo:&ev mixtione d bilis ludi acuant opaco, generatur nigredo:& ex mix tione debilis lucis cum tenui opaco cauti satur alius color medius, sequitur ergo illam colorum varietatem euenire in alia,
δc alia permixtione ilicis, & nubis nam eii in nubis non sit aeque densa,&disposta secundum omnes a partem sui, aliter re cipiuntur radisSi essediuntur,' res, auqutur, de absorbentur, es in corporantur. Et nccessario alius, fi alius apparet colorinam quanto radius sortius, miniis reflectitur :& quanto recessit a perpendiculo, debilior est, ' magis resse Elitur, dc vatiux
apparet color.' Tertia conclusio Quia nubes in qua iris, i. c lv. est imago quid alia solis licet imperfecta,in
circulo perfecto, videtur mundi medietate Tep Caesentare, quam semper sol illuminat. Volumus dicere, quod cum Iris apparet, se per videt portici circuli apud nos, quae
344쪽
manifestat tantum circulum eius extendi, quantum est mundi me lietas illuminata a sole quia sole existente inoridion te in O rient si appareat Iris in Occidente, medietas circuli erit visa a nobis,& alia medietas est infra quia cetrum Iridis in otiFote est.
st quanto sol eleuatur tanto minus qua in semicirculus apparet,& maior portici circuli deprimitur .lntantum eleuari potest sol, vis perueniat ad aenith capitis, nil appareat de tride. Ecce quomodo dato nubes sit parua repraesentat mundi inediam partem: quia tantum sol illuminat. Quarta conclusio . Non solum I i, solis imago,aut lunae est, sed etiam alterius Ili
is,υt aliam repraesentet,s duae appareant Irides. Haec eo clusio etiam expetientia manifesta est: quia ad modum quo suo specula assinuicem opposta mutuo se reprae sentant,dcvnum alterius videtur esse ima
go contingit Iride existe te ab ear a iij emittuntur ad nubem suppostam de disposita. Et ἡebiliores ei ut colores: quia radij et iam debiliore, de illa quae debiliores habet colores, erit idolum,& imago illius quae fortiores Et si tres appareant, etiam debilius re praesentabitur in tertia, quam in secuda,&colores erunt, tamen no eodem or line positi, ut si in ptima Iride primus erat puniceus aec secundus viridis, Spurpureus: in. a.
Iride primus sit purpureus,&vltinuas puniceus:quod apparet. Si quis capiat ensem in manu, & manubrium versus coelum,&cuspiἡem versus aquam in aqua apparebit econtra anubrium in infimo loco,& cu spis in supremo alas homo habeat aquam suppositam,&vigeat se in aqua, erit imago hostinis in aqua: ut pedes in aqua cum p dibus conuenia in caput stiti in sino so eo aquae:&necessario euenit, vi si conuenies repraesentatio etiam quando plures apparenti tiAes una alterius imago est. De Iride multa die utitur tam a perspecti uis, quam a physcisi esset enim proli κum nimis hie agducere, de nescio an operae Pretita. Qui voluerit late Videte, legat Thimon
in isto. 3. per. 1 3. quaest .ab. 1 a. usq;. ad. 27. ubi spatiatur satis circa argumentum hoc: dc Albertum Magii .in isto. 3. a. c.6. usq; ad s. in tractatu. .&mul. Venet. in summa, in libris meteororu ix cadi. usq; ag. ας quieti a plura notatu digna addueit. Sumeiat ergo intelligere Itidem naturaliter causari ex oppostione nubis roridae ad solem: vel lunam,&imaginem quanilam ipsu glustiis
nos esse, atque varios e se colores ob variuconcursum radiorum in alia, & alia parte nubis.
Ag primum argumentum dicendum ve' c , .u ire, dc realiter ibidem esie colores secundum oesse forma Ier&quia realiter sunt, deuo imaginarie, vere mouent visuam potentiam, S realiter vigentur. Neque sequitur inconueniens mamilli vari j colores non sunt in eadem parte med j: quonia ubi puniceus,
non est rubeus,neque e contra: sed eκ varia commixtione,&concursu luminis eum opaco contingit talis varietas in colore: δ: non secundum eadem partem vaporis est, seu nubis: sicut neque inconvenit, dato ali- 3 quo diaphano,non esse secundum omnem sui partem aeque lucidii, neque habere eundem colorem:& in Iride s militer Ad se eundum . ita esse fatemur vario sco Agneudis,lore, secundum suum esse materiale, emtarieκ diuerso contemperamento qualitatu activarum primarum, quale ibi non est sed tamen pro formati colores sunt, ge hos eestem commitatione lucis, δcopacio ut ait Albertus Magnu; libr. de sentu, S sensato. Et sectissum diuersitatem, est diuersitus in coloribus. Et hoc soliticile in Liae est Quapropter vere colores sunt in isto sensu .Quod si aliquis neget colores: ut sunt qui negant veye ibi esse sed solum neutiduapparentiam,vt adducit Thimo quaest. 1 r. oportet intelligere in hoc sensu: quia non sunt quoad materiale: quia non ex qualitatum primarum contemperamento: comi κtionem tamen radiorum cum nube tio e stqui neget, es qua varius es color. Jo ta men dicere quod eo lor solum si in es tremitate:quia etiam in centro rei est: sed solum de Iride loquetes ail saluandum veros colores, id eκ permixtione dicimus esse. Ad tertium dicendumaridem esse vera, Ad tensum &realem forma 1n: quia vere est inragoso lis, 3c vere dc realiter recipiuntue radi j astit in nubessit quod appareat remoti', vel propius, quam sit,uoti tollit quominus vere, flere aliter siti nam piscis visus in aqua apparet propinquius, quam si quia fit ocis lus in medio ratioti, Aut sibile in densori contingit de econtrais oculus sit in densiori,&visibile in rario si quia rudij in densori ad perpendiculum refrangutur,dc in ratiori a perpendiculo,ut dictum est.
345쪽
Vrrum virgae, & parali clij sanceae refractione radiorum, sicut Halo, Ac Iris.
Rguitur ption : quia siste, apparerent circulariter, sicut Halo,
rcnt, vi experientiae instot statim de vir gis ergo noti si sit per
resiae ione , ut Halo. lit incitor probatur: quia ubi eadem causa est, oportet es sit ideesseEius.1ti ..tii ,. ' contrarium est Aristo.in isto libro. Ni,iami. i. 'Pro abluti enotandiana,quod sicut co tingit nubem, vel vapore in aliquem sup polituiti soli, vel luna, elier ut quando generatur Halo, vel Corona contingit opponi etiam ex diametro vi quando si is fit siectiam euenit sucid nube vel vapor sit aulatiis ipsν astri solis, vellunt: dc si eueniat, coti tingit esse virgas,3 parci laesos: nam ra- .lii solis lucidi te, super foramitia nubium
super vapores, vel acrem vaporosum, paratini refranguntur, S partim vectes utitur, qui ad visum nostrum perueniunt,dc ex diuersi dispositione vaporis eti radiorum res radiicine apparent colores υarii scut in Iride qui ostenduntur ad imo iii columia 1um restarum, δέ aliquando tortuos e pa-
parat rigus qui iuxta solem interpretari potest)ctaingit eo qui d nubes sit ad latus solis, S radii ipsius scisi sibi res icitii, ct rese-
Ni quod ais modo velut in speculo solem reprae se litant, ruenit,t alius appares sol, qui litvelut soli imago.Quhil si contingat ex utroque latere solis nubem elle dispositaui ad reeipientium radios, erunt dura soles eκ utroque latere. Vtius, & tres apparebunt. Vnus verus, ct duo alij qui sunt imagines veri loris ratione supradi ha. 'llit contingit maxime in ortu solis,cto casti quia in rartu ex frigiditate no his po terit esse vapor cinissetis itus in nube, dispositus tia redipiendi ii radios solis:&tippa lebit pura iesus es in occasin quia recedente sole vapores eletiantur: sed Don consumniuntur sini igia an tu e sacis es conden
sati tui uiolata iii eniti ineri die: auia eκ virtute solis ii sit vapui acile distbluitur. Contingit parata eius a latere, ut dixi,&non supra, neque infra sole qui a s infra, ia in esset Halo, seu Corona .Et supra no potest esse: quia non est vapor supra solem.
Est ergo ad latus eius, ubi potest esse dispositio vaporis sum cietis, cradii refrangi, &rese la possunt: quod sequentibus conclusionibus potesset. Id ana virgae, quam parallelii contingunt l. conclus. ex refractione, di res exione radiorum sotilis .Patet:Contingit tales Virgas iusta sole Ratiri apparere: si uulter, de apparet parata eius, seu cilius sol ad latus solis: imo aliquando duo soles apparent: ergo eius causa reddenda est naturalis,&non videtur alia, nisi r
stactio,&resesio radiorum: sicut Halo, dc Iris si unti ergo vere sc tu parata elis. Et proliatur authoritate Aristo. id asserentis. Ex hoe sequitur, quod si quando in ortu, Coron.
velo ecasu solis appareat alter sol, vel duo, non stati in mirandum tanqualia miraculuin natura, eum is possit secun sum natura esse sicut aliqua do audiuimus visum in partibus, in diarum, dc in Hispania antiqua,cu. essemus scit mantice Non tamen negamus quin interdum prater ordinem naturae apparere contingat ex diuina dispensatione siexit in Christi Redemptoris nostri natiuutate contigisse legimus, qui vetus est sol iustitiae tim enim non esset tunc causa naturalis parat, elotu, an miraculo habitu est. 'i Secunda conclusio.ptsi parallelij non in , co, si ueniantur ab aliquo astro,seu planeta caiis sari extra solem,a lunatanten ob lumen qa habet in abundantia,oportet cocedere fieri posse.Hoc probatur experientia .Et Pi- m. i. . Dius resert tres lunas fuisse visas,Gu. Doluitio, d I . Antoni consulibus. Ratio est quia parallelus contingit eXre 1 ii,siae ione, de reflexione radiorum ad vaporem, seu nubem existentem in latere soli, sed potest contingere esse dispositum vaporem inrita lunam, sicut iuxta solemi fleiuna emittit radios tantae vittutis,qui possint res iungi Ic resecti, dc ad oculum Do serunt pervetii rerergo poterit ese unus, de
duo sa helii iuxta lunam, sicut δc prope solentisimilitet &virgae. Et confirmari potest quia Halo,&Coro Coasi,ut aia contingit subluna, sicut sub sole, ct hoc
ex refractione radiorum lianae est, ergo e dem ratione poterit ese parallelus circa lunam, sicut circa solem. Non tamen daturciiij, astris :quia non habentiatum lumen, ut possint
346쪽
vi possint hoe eme ere. De quo vide Albei
Ashertus tum Magnum in isto. 3. tractatu. .capit.
y pilora. Ecce qliae dicenda erant in isto tertio litabro quae tractantur ab Aristote i. cirea illa qui apparent in Sole,& Luna, scilicet quado Halo, seu Corona, & quando Iris, ct quando virgae, & parahelii: nam conueniunt illa in subiecto, S in causa. In cau sa, quia a Sole & Luna. 1i1 subiector quia
omnia in nube,vel vapore condensato hut. Etiam ei conuenientia quantum admodum: quia ex resse onen refractione radiorum euenit.
I Disseeentia tamen est in loco ubi va pol, vel nubes: quia in Halo, vel Corona Iupponitur astro, Sin Iride in oppositione est ex diametro: astro existente in Oei stte oportet sit nubis opposita in occasu,&in parallelijs, & virgis neque supponitur, neque opponitur , sed ad latus apponia
Ag argum, Ad argumentum patet solutio: nam virgae non apparent secundum figuram spheri eam ob sitiersam dispositionem vaporis, in quo restanguntur radii. - De Galaesia ait o id dicere placet pro complemento De Gilaxia, quae in verita te in . a. spheta, est Via queda visui sese ossearens proueniens eκ multitudine stellarunisκarum,quaru nonnulli adeo patue sunt, ut visum non terminent: alit quia maiores, terminant visum r& sunt ageo propinquς, vi appareant se tangere quae cum sint lucide radios emittunt ρ fit ad se inuicem refra guntur ex qua refractione, causatur circuius albus,&c. sic sentit Alberiti, Magnus in
primo libro meteo eorum tractatu. s. cap. c.Et tenessum contra authorem perspecti
uae lib. vlti. pro postione ultima, i putat, Calax iam esse in puris ima ignis regione coelum sacer et passibile. Sed tamen no est passibile ob id coelum It notabis quod lumen recipi in coelo potest esse primo ut in medio deferente, se ut species rerum vis bilium reeipiuntur in medio diaphano, sicut in sesa in libris de anima. Et hoc modo lumesolis in sphera Venesis recipitur: & Me curiis in elemetis 3ce. Et isto mo Ao no reiscipitur lumen Calaxis in. 8 sphera, quia lumen receptum in medio,vt in deserenteno resectitur , Gala&ia autem est sui neci res Num. Secundo recipitur lumen in corpore
coelesti, ut in Uti se vel in specu3o, a quo obdensitatem res exio est ut lumen Solis, in Luna recipitur hoc modo partes ille Ela-ux splierae ibi tata stellarii multitudo est, recipitur lumen: & quia partes sunt gen-se,st reflexio radiorum,& apparet illa pars lucida, se contingit Galaxia. Et notabis quod in coelo videtur esse cluples Calaxia, una est de qua diximus cotinuata&protesa a signo Genitiis Vsque ad Sagitario,&in medietate alia coelia Sagitario usq; ad Geminos Alia est Calaxia non continua: sed velut plures nubes sparsae, non adinvicem continuae,s est versus Aquiloneis locatici supra prima gallaesia. Et causa huius sunt plurime stellaei quasi se contingentes pro aliqua parte octauq sperae:&ibi apparet iuesicitur,vivia in pluribus pax tib intercisa.
liter. o p AT UR quoa a. Argume
non. Quod est per ii tutam,& secundum naturam, non potest se
aes imitetur naturam, A istotes ε. non tamen facit opus phy.Mκ.αχnatura i sed metalla sunt per artem:ut patet de alchimissis, qui facitit veruiti aurum, Nuriae. S& argentum: ergo sequitur quod illa non sunt naturalia,sed artisset alia. Vel si naturalia sunt,nullo modo per artem fiunt. In contrariu est veritas: nam costat me In costitit talia generari: S per naturam esse diuersos lapides it Aristotcin fine huius. 3.asserit. IIn hae speculatione est in animo nonnulla de generatione lapiAum, & metallorum adducere, atq; de conditione metallorum pauca aper re,&de arte sichimi statum tangere,an verast ars,& emciat quod apparet. Qui voluerit ui/ere de illi; prolixe loquente tu, legat Albertum Magnum , qui Alse. Massicit thactatu 2e mineralibus per quatuor libres Aisti octum Inueniet inter opera appositum libris Meteororum.
347쪽
Imprimis de lapidum causa generativa
variae pili losophorum simi opinio nes Heri ne seni ni di Nit via ana es le virtutem sotinatiuaui: quam Marii lii buit. Sed varios est elopide, di ebat, etiam si una virtus secun .sum diuersitatem passivortim , si ut solvitiis est omnia generans, vatius tamen secundum diuersitatem illorum in quibus operatur.
'IEmpedocles causam Aixit calidum ustitatium,eX antiqua soliuia de syrtha, & Deucalione, in qua lapides magnae Matris o Ila
Democritus likit animo me se in lapidibus, sciit in semine a s generandum.
lum per accidens generari: quia in quocunque loco calidum igneum inuenerit materiam aptam alia udo lopidem causa id de diacunt lapides non habere soruas secuduin specie sed sol uti qua iacitu passiones materia: ut duritiem,quam pro fornici hcibet. 1ilis opiti ionibus impugnatis, dieit Albe tus capit. s. quod scut in semine animalis, quod est superfluum ti uti linetiti deseendita vass seiuinariis vis formativa animalis, luce format,&efficit animal nest in semine , ad modum quo artifex in artificiato, quod partem Deit: sic est in reciteria apta lapidibus virtus formatis, & efficiens lapides in producetis ad formam lapidis huius uel illius. Et in s iu dicit suo illi oc virtus liabetatuo instruimenta, vii uni est calidum, imul idies traiiiiiiiiij, digestiti una, induces coagulationem ad forniam lapidis in terresii, suod pallii in e si abs jumicio voci uoso. Alterum iust tuuientum esu in natiteria humidi aquei quod possinti est a sicco terreis alii des ne est frigidum lusiniat, non tamen conti ricti uitiativi in metalli, si, sed quod
sit etiam liumidi expressuum. Hoc enim indurat, ct coagulat.st quia lunuidiani exprimit, in tantii, quod non rc maneat in naateria, nisi ad sol. uia continuationem, tales lapide, is ullo e illido 1Jeeo,so sunt liquari. st Lapides hahent suas hornaas subsantiales, Per quas in specie certa constituuntur, o non sivit animati ut qui tam ex antiquis diserunt, nam in eis non est altituo . pus vitae, aeque alia tritio: quia si esset oporte . ret habere poros,&vias ad recipiendum alimentulit,ut supra dixi us. Et durities lapi. dis ostenilit tales vias non esse.Itena.Inframenta ad attrahengum allimentum, ut radices,& s. deberent poni in lapidibus,quod
constat non dari. Neque vas et dicere ani-wam opprestim a terrestre stare 1 ut non possit exercere opera: quia natura Aesic retin necessa iijs, quoa eon scit esse salsum quia dando naturam, dat Decellaria,&ctan a s s. i.ὼgruetitia illi naturo . Si ergo lapides augea- a latex. s. tur, noti est proprie augmentum : ut in vi- . uetibus,se I improprie, per additionem, vetcoue, sonent alicuius coniuncti in nati estim lapidis
'I Loca in quibus lapides generantur ut
in plurimum)ripa aquarum sunt onta vicia omnes aquae generant: quia corruispiae,&palud ut e non generunt. In locis ea Dinentibus, montuos sinu niuntur frequenter,es quo apparet montes esse loca pro lapidibus apta. Et quidem de quibusda aquis legitur ta. 1em habere naturam, ut ligua in lapides
conuertant, etiam retela fgura lignorum.
Et est lapis corallus, qui absque dubio de lignis,&plantis genetatur. Et Alberis cap. Λ tuot,
. di cit, suo tempore in mari Danico iutita ciuitatem Lubi est iam inventuan ramum arboris, in quo ni3us auium,&aues ipse in nido, conuersae in sapides: quod aliter non potuit esse, nisi quia procellis ramus ceci
dit in aquis. Est A sons in Gothia, in quo
Omnia quar Merguntur in lapidem conuertit: cuius rei imperator Federicus expetii Dentum habuit ' in nubibus generantur, ct iii animalium corporibus.
sicut in animalibus qui ex putrefactio
ite infulis itur virtus vitiis colitiae κ stellisi se in lapidum materia infunditur virtus formativa lapidum.Et in una terra non est locus aptus ad Armandos lapidos, ct in alia sic maxime ubi terra unctuosa per vaporem in se re sexum commixtum. Et ubi terra: vires naturam apprehendunt aquar, &trahunt ad secitatem,&inclinant, ibi lapi. ses geli erubunturmaaxime ubi terra non est polosa,& super scies solida est, ex qua vapor per virtutem solis intus causatus exire noti potest. In lupidibus sunt mirabiles virtutes. AL Mithi libeston coloris ferrei, qui in Arabia inue- sis tirua nitur, se uel ciccensus, vix unquam extinguitur, eo quod habeat naturam lanugianis, quas pluma Salainan deae vocatur, cum
modico humido unctuoso pinsui insepara
348쪽
hili ab ipso.' illud uet 4gnem. habet proprietatem trahedi sanguinem ad
to mollescit,sed solum sanguine hircino.si Non tamen est negandum quin in aliquit supponitur magneti, se ligat ipsum,ut no bus virtus obculta sit forma substatialis, et
possit attrahere se tu ligatum in braehio. proprium eius. . .l: l uti Valet contra hostes,&insaniam, & contra Metallorum maletia sulphur, te argen- 'venena,&ineursus phantasmatum,&incu tum vivum est ut AlbertusMagnus doceti
borium. ita ut sulphim e habeat vi viri semen,& a Magnes est lapis coloris serrugines, qui geniunt vivit ut nihst suum stuliebre in ceservom attrahit, at ferro virtutem atra tu:ex quo sequiturvaria metallaru generahendi serium aliud. Vninus oleo non ata ratio nam si sulphur si valde subtile argentrahite sicut si Adamas supponatur. Nar to vivo maNime miscetur:& si argentum rat Albertus Magnus inuentum magno vivum sit citrinum,&maxime conflas,getem , qui ab uno angulo trahebat fetrum, neratur aurii si vero sulphur doreinetur,cthb alio fugabat. Et dicunt Pedericum & argentum vivum sit depuratum,genera Imperatorem habuisse magnetem, qui no tur argentum. Diligem eκυaria commistrahebat serrum,sed econtra,ferrum trahe. tioneistorum causatur aliud & aliud metalbat magnetem.Ditunt hunc lapidem capi lum.Neque excludendus est vapor humi iati mulieris dormientis superpolitoni, sta- dus sicut docet Aristotel.eκ quo cum sub tim mouere eam ad ampleuum mariti,s si phur,&argento vivo metalla gener ntur. eastars si adultera, prae nimio timore pha- CaliAum ergo causa generationis Daetallo
lasmatum cadit Aelecto.Et si fures domum rum est, ct materia est humidum quod in sunt ingressi,in quatuor angulis domus siti se habet terrem,subtile, digestum, sia cuser earbones lapidein contritum mittant, hoe est virtus seruiatiua in ateria,& stel- ita dormientes terrentur phantasmatibus: iis,&caelo, qu ae ad speciem dirigit. Neque ut domum fugiant,& iam derelinquant: una species metallorum omnium esistimavi sures rapiant trinnia, da est ut Calisthenes putaui quem imp ' Multi alii potititur lapisses pretiosi,&ag gnat Albertus libro tertio. capitulo. . seclmirandae virtutis ab Alberto in se eundo sunt septem species, quae septem planetis lib.de is ineralibos per ordinem alphabeti, tribui solent saturno datites plumbu Iciquam virtutem habere lapides non est dim ui stannum,Marti serrum,soli aurum, ars. i. . sit adiima proprietate Occulta, quam Au neri ars Mercurio argentum viuuin:&L sis etsis. Micit, OEhqr.f. putaui esse forma sub- nae a Utiun. ra comisEta. santialem lapidis SCommenta: in quin si De argento tu cum sit metalsoria onato collige. Igit. a i .putat proprietatem dc nium materia dicunt phrsei duas esse subcultam esse mixtionem qualitatum stimata stantias: unam terream, aliatn a queam,&Coi,4 ri,. rur clamen contrarium tenet Conciliator virtute sulphuris sirigentis, S adurentis Iaeo.depol disseretia. i. S Iacobus de Fortiuio quaeia omnem et cillum generatur & quoddam artium stione. G t .supersen.primam priniat. Uirtu, gentum vivum, extrahitur deminera sua
enim occulta non, test esse forma substa 3ic uiuuin,& quo/dam extrahitur de lapit illis quia alia, solum inueniretur in specie cle in quo generatum est per adustionem: illa virtus:se imagnes attrahit serre, &RO sicut extrahitur autum, &.argentum es larum similiter si tetigit magnetem. Et mula pide ubi generatur. Est stigidum,& humi,
to minus erit qualitatum primarum conis dum in seiugo gradu. Soluit neruos sibi iii temperamentum: quia ubi non est virum corporat metallum cui permiscetur, mari Otemperamentu, non reperitur una vir- me argentu atqueid per naturam Jaabet, tus: est igitur virtus occulta qualitas quae- sibi attrahens argentum, quod perfectiusdam,aliquar ode secunda specie, quae no est ut persectionem cotrahat quodammo-
est intensibilis, 14equeremissibilis,nmi sen do,ex mixtione superioris, s persectioris sibilis Vt est illa qua magnes serrum artraa sicut nunc est frequens usus in inmeralibushitivi dicit Mesue qui attrahit, non quia fri in noua Hispania. gidum, non quia calidum, non quia leue, a Hi enim quo pacto argetum vivum noti quia graue,sed quia tale. Aliquado est attialiat ad se argentuin. vitius de tertia specietvt color rubeus, qui De
349쪽
N eompositione plumbi multum de argento vivo,& parum de sulphure est, δc argentum vitium in plubo est aquosum, di lutulentum: ideo in igne de facili euatapciratur aquositas,dc remanet puluis terrenii, siaut cinis relictus eκ plumbea terte fit substantia. In effectu plumbum est si igi sum conis strictiuum , de specialem habet virtutem contra insultus venereos, de pollutiones nodiurnas,si eκ ipso sat eliculus latitudiui, duorum digitorum,Seponatur circa renes: sest cauendum est, quia suas rigiditate potest paralysin Nembrorum inducere: ob id non videtur tutum las uti remeadio ad venerea mitiganda. Ρlumbum protegit alia metalla ab igne, De consumaturequia habet multam aquositatem, dc paruam mixturam. Plum Luna argentum purificat, non de persei sed de per accidens r quia calor deperiar sed cum argentum sit humidum, re ignis siccus, refugeret ab argento,nili per aliquis uniretur eidem,S hoc est plumbum,quod eateis factum in suo humido quasi elixando digerit,& depurat argenture d. Et hoc sequentissime in sornacibus
Tannum palum dimit a plumbomisi quὰA stannualbius est, dc purius. Quia mitius habet de sulphure, habet magis sonoritatis, quam plumbum. Inuenitur dupleκ sicinum ductus,&secius,quod est in Anglia: ὀc mollius aliquatum, quod in Germania abundantius inuenitur.' Argentum quod aliquo modo conueni re videtur cum praecedentibus metallis,dissert tamen ab eis,chm habeat admixtam liam materiam. Purificatur in igne cuni plumbor ut exhalet plumbum,& in sumuconuertatur: sordes ab argento separantur. Quod s lapidi incorporatu argentum inueniatur ut in nouo orbe, vi in pluria nilina repet itur) oportet prius eomminuivi conteri in molendino,ut iacilius purum,
ab impuro separetur.' In aliquibus partibus 't in T,eutonia, ut Albertus resertὶ inuentum est velut d
puratum,& ad modum columnae sub leuanans δὲ aliquansso extensum per terram. Causa aute liuius terrIe diuersias est. Narrent multa quae in depuratione contingui, qui praesuntiarnis:ubi examinatur argen- . tum,' depuratur.
. Etiam in noua Hispania aliquando inventum est seorsuiti per se non mixtum lapidibus. De alijs metalli; etiam adducuntur notiri nulla notatu signat de sicut in animalibus tripleκ humiditas est: vnctuosa, pinguis,
quae est causa infamationisTecuda aquea, hesis Esinflammationi tertia radicalis par tium cotinuatiua ita in metallis est triplex humiditas:quaedam vitis voti,inflaminabilis,dc quaedam aquea,resistens, de tertia cotinuatiua partium iniκti:& secudiim quod magis,vel minus deprima,& secunda,magis, vel minus liquabile metallum est. Mirum ergo per artem possit esse metalium,scut per naturam ex varia constellaiatione,&terrae dispositioe sit inter philo . phos dubitatum est. Ad quod si prima coeluso. Sicut est verum per artem non fieri ali- .caseat quod uiuens,illorum quae per seneratione contingunt, se non videtur dubitandum quin possit per artem aliquod vivens eme, illoru quae per putrefactionem contingui. Prima pars constat:quia eo deficit ars una . stura,vi solum eme aecidentale aet, de non possit ima substantialem educere de potentia materie, dc nun quam per artem fetvivens homo,equus,aut aliud animal. I secunda pars patet. Nana eκ putrefactio Ralla 4.r ne solent nonnulla seravi vermes, mures, ct alia impersecta viuetra sed hoc solum stper applicationem activorum passivis.Tue est ratio. Ubicunqi contingat debita applicatio a liuoruin passiuisierit animal, quod
solet se gigni sed per artem potest fieri applicatio adituoru passivis scut per natura cotingit:ergo se poterit per artem serialia quod viues .Quis dubitabit quin per humanam,vel virtutem anselica, quata in aere ranae procreantur Isiseret applicatio illorueκ quibus si, i, ita animal esset,sicut quai do per naturam3Et in libiis physicorum tetigimus quantum valeat ars ad hoc sic ait Comenta. ia.Metaphysic. quod
350쪽
speculatio, .De Metallis. 3 3 9
Commeta. ex visa thus bovis vel vaccae putrefactis sunt ape & ex viseetibus equi fiunt ve, spari oc eodem mouo ἡe alijs animalibus quae ex putrefactione contingunt. ' Et illa esse eius te in speciei quar per putrefactionem,&quae per generationem cotingunt, supra diximus., cssus, 'Isecunda conelus Metallum potest se Ratio. ii per artem.Probatur. Metallum colitigit ex commixtione sulphuris cum argento vivo ut litium est. Applicando enim aeti-ua passivis si sed non repugnat per oriem polle fidei suo dimogi applieationens tollio inti e impeditiuum ergo facta ea posset generari metallum, vere esset metallum: quia no est ratio quale s per artem fiat applicatio & commixtio quae per naturam seret,non sat metallum: seut fieret per Arhhis b., naturam. Haec est opinio Alberti mortii.
.la mineri. Idem tenet Tymo in vitina a quaestione. 3. cap. s. ivleteororum. Est etiam doctoris. S. qui di Ti mon. cit, per artem alchi misticam fieri posse aii-c5iis h. , tum vexu , quod vere in auri spe ei e sit si h tibi b. I modo per artem applicentur illa,& eoi qua j . b. ' misceantur e X quibus constat aurum, sicut per naturam contingit. Sed intelligenda est concluso vi possit ars ad hoc, inter neuiente opere natura ob id diui appliearido activo pas mis, Tilodest vellat materia. id δ ai, sol im ad hoc se ex te inclit: post natura operatur : nam si proscidamus opus naturie, nunquam potest ars unam specie in aliam mutare. Quod probat satis, Thomas in multis locis, tamen non repugnat verum aurum seri operante natura cum s vlio. . , . arte, Et quantiis Sanctus Thom in secun q. s . ait. 4. do distita l. s. questione. 3. articu l. i. an sit. 1.ct. S. do dixit quod daemones possunt facere vep. q. 6ε. ar- rum essectum corporale imge ut magi phaticus 4, raonis virtute daemonum,videatur dicere
de auro, quod fit ob archimissis, O M si sophisticum, non negat veram postis erii et artem auri speeiem: sed quod non lis hebit omnes illas proprietates,quas haberet, si seret per naturam. Et Magister De phuolo. trus de B crgon concordat dicto Suni Thoniae. Neque inconnetiit dicere es e veram speciem auri, etiam si non fiat omnes proprie tatss: quia ablatis aliquibus proprietatibus,quae sequuntur naturam rei: imo de
omnibus , intellisitur vare quid litas, &essentia rei)scut si quis ab homine separetiis bilitatena, intesiget essentiam.Et a magnete virtutem attrahengi serrum si sepa
Tertia eonclusio. Quia hoc possibile dis , chri id nselle est, videtur quod nullum metallum agi A. quo- per artem alchimillieam sat, quod latve liber. 3. q. 'rum, sed est succitum, es apparens. Quod ad argum/st possibile, proba in est, interueniente V opere attirae, ut de lacauimias: sed quod si disti cile, nulluς est qui dubitet: quia natura coelorum inquentia occulte opercitus, ' insensibiliter: & suo tempore certito, es determinato gisponit activa passi uis sed nulla est creatur , quae possit scire talem insuetiam, talem proportionem, talem dispositionem, eis o difficile est, nisi Deus revelet: nam quan uis applieatio adii uolum passi uis sat per artem, quis es hqui seiat esse tempus conueniens aflaetionem 3Ideo quanta is sulphur sit applicatum argento vivo, ex quibus in terra in visceribus metalla generantur, quis valebit co gnoscere quan3o erit apta commigii o3 ob
id quia ista habent ilisficultatem, merito possibile quod diκimus,videtur quod nun illam fiat. stetit &Aristo t. dixit cle eleeuli quadratura, quod esset scibile, di tamenti utiquam fuerit scientia inuerita etiam est scibile ut aurum sat per artem e sicut contingit per naturam applicando activa pansitis, tamen nunquam est scitum,&nunis quam Letum: ideoque huius nodi artifices vitandi sunt ut impostores. Et potest confirmari, eo quod non Congema tum in metariorum generatione sulphuri& vitium argentum intelligendum est,sed etiam vapor calidus, &humidusisicut exhalatio se ea facit ad lapidum generatio Dem, ut ex Aristotel. in isto loco constat: sed luanc inuenire vaporem aptum, quis poterit p& applieare quis valebit Θ Et sunt qui Aleant metallorum generationem esse e X exhalatione terrestri, de vaporosa in visceribus terrae, quae petens exitu,& non habens, conden latur a frigiditate terrae:&eκ tali materia, virtute astrorumgeneran tur metella, corrupta forma exhalationis.
Et icti dicunt lapides seri ex vapore humisso virtute solis. I Et dubitandum non est,quin metalla I lapides primis,& principaliter ex illii scat,
scilicet, ex exhalatione,& vapore, concurrente constellatione cretorum. Non enim