장음표시 사용
381쪽
causet sensitionem. No enim potest immutare potentiam uis vere quo id habet saP rem tangat earnem illam, in qua est me
diui qua immutata per speciena potes: de organu immutare. Et si gustabile in aqua percipitur, non est per medium extranes: quia saporaniscetur,&p seipsit immutat
Aristo , . Ex eo Aristot .dicit, sensum gustus esse de iis ima certum in lio iiiiibus quia est quidam ta-som, sol, diu, Stactu eueertissimus,& optini' inhia inibus.Vembrati non rapiariet intelligere Aristo. , olutile consuti de re sensitio gustu istantis. ut si nivi ius sensus,' o duo sed holuit solion adaucere cis lini lationem quandam esse inter sensum tactus,& gusi': quia in utroque requiritur tactus obieeti nam sinit gustus habet medium conii m- enim organo, sedctare ut post dieemus: taui en secundum veritatem duae sunt po. thuuae distinnae, Sseeundum gustum percipimuis porum Aistinctionem dc secuniadum tu tum qualitates tangibiles: calidii, stigidum humidum, sceis, molle, durum, , iis per uni clen diu Et ista gustus est tactu dii pra dicatio proportionalis seu inodalis, sicut intelligit S. xliom. dc est praedicatiosormalis, in primo modo dieetidi per se vita hiis teneatur generi ce,& praedicetur aegustu ut aiat d hole quia si gustu, in sentie do saporem non sentiret humidum, quod est quodam tangibile, non sentiret ipsustici potem. iustioris inlatur in hoc sensu in- tolligit i Ametit. Philos, pluim. st cidue, te iiii a gustus, ut gustus ii et immutet ab hu
tilo non tamen p. imo. sed cola sequenter
Drra quanto in humido radicatur sapor sed tame u ladius, ut laetus, primo a qualitatibus primis immutatur. sit ite est disset etiaititer gustum dc laetum.
luiiud diuerant illi duo sensus,est argit mentum vi dicunt medici) quia potest in lingua hedi gustus, sine hoc quod talius leta a tuti quoniam desciente saliuari humore non est gustus, tamen est sensus tactus: ut in firmus experitur, qui per tafium sentit, dc per gustum minime. Aisgo e. 'hil notandum quod dicit Arist. Gustu, instrumetitu in tale debere esseret neq; humi bina fleti iii, iiectate, ut humectari non
poisit, quia gustabile humidum est actu &gustus instrumetitu ira nou poterit reduci
in alium, si in a tu est meque si repugnantiam habet ad talem ci nini,cuius signiani
est, quod neq; lingua gustamus si sit valde
sicea aut humiga vehementer. Illic de quomodo ex sceitate linguae non fit gustatio,&fit tan', ex quo patet differre dc sie inde Aristo. gustum ali uelle a taEhu argumento linguae colligit quia tangi Daus: degustauiu sena si gustus no differ et a ta tu ominibus partibus v bi caro emeti gustaremus: quia in omnibus sentimus per tactum.Sic ergo quicquid est gustus tactus
est,s non e contra quandoquidem gussu, praesupponit latium.
cum.i.Dicit dicativum tenet esse extremos:
dulce de cimarum.eκtrema vocant,qui sapores quo ad suam Daturam consuerant
peties huiuiditatem de licet laton, ut Cominent.&S Thom.ὰρ sensu de sensato assir
mant.Si tamen ut gustabiles sunt attenda penes Lorrorem dc suauitatem oportet, ut idem do hor. s. in illo. a. teR. io s. affirmat atque eontrarietas in diciis dissoluitur.
qui giger ut esse iuxta cor,proortionem in se habens qualitatum tangiis in per quas sit sensatio. Verum hac o pinione omissa, licimus sensum tactuc esse in neruo expanso ad modum cuiusdain retis per totum corpus animalis si quidemi ste sensus est ici necessarius omni animaliva per eum omnia contraria fugia Et da isto aliqua animalia careat alijssensibus, illo
tamen Dialium caret, ut ait Aristo t. Et hae , .stii iuratio e quia oportet tueatur se ab omni no colis D. ciuo est, per totum corpus di per totu animal est extensuin organum.
'Medium per ii, si sensatio in isto sensu.
est caro, sua neruus est coop rtus:qui neritus origine habet a cerebro, dc per ceruice medulla spitia, do ess deducitur deinde tenuis,litii, quibiis damneruulisper totum
Quod mediust caro, Ac non organu, ex Aristotes, eo patet, quia iasibile immediate applica tu carni immutat: i, non faceretis caro gnset organu Sens, bile enim supra sensum nosiacit sensationem.Requisti tui est enim medium inter obie tum, di organum: sic Ari- , Destiis notet. piobat. Et de hoc medio Aristote. eo .ie . ait Ia
382쪽
spe c. t. De. s. se iis bes' ester ibit s. r, ri
aitra actus ipsu, meaium connatu sale est illinilescitanimes, qui lausis ille hoeon caro se ut visus, aer lucidus,& auditu, aer sistebat iti temperamento quatuor quoli. tremulus.Obiecti, sensu, tactus sunt quasi latuimsea mane hii Don se visu, rii militertates tangibilest ut es: filiaitas eam lita; s non si auditus. Tamen ii pluatus quali&c. Ad hoc. n. ni mali datus est sensu tacts tatum quatuor proportis: no est sensus tavi per eum percipiat excellentiam qitalita estus 3: si non eu sensus tastus,n in vivet at una tangibili vita. Et quia oportet organti nimal quod si non 'iuit, des ructa est hae sensus sit denudatum ab illo quod est pro- monia quatuor qualitatum ii 'qua vita copria ratio obiecti, neruus iste quiessor a- sistebat .Voluit ergo Deus benedictus in mum oportet si denudatus ab omni Escet secula talem sensum dispone eo per totum sentia qualitarem tangibilium,& ob id re- corpus animalis &quia versi per totu cor-tipit speetes,& est i iactu sentiens: Non ta pias animalis ista harmonia requisita est:&men est organum istud denuAatum ab otii inuenitor per omnes partes es oris,isc i. iii quillitate istorum tangibilium,inio ha- si e sensus reperituri quias solum reperire ahet ipsasseeui um eontemperamentum, thir in vita pae te corporis,sicut culus vel dc mediocritatem quatidanusi tamen non audit' vel gustus,no lumeieter prouisu enhabet in e&eellentia, quia stati in is e sensu, set animali. Datus si quide est iste sensu; taest a s hoe quod Antiat Eseellentiam quata quam necessarius ad vita sicut & gustus litatum tang biliu ,q a, solet noctua esse ut se protegat ah excelleti sensibili ilia tutii animali, vere dici potest organum A/nuda quatuor qualitatum. Curn ergo tale obietum a ratione obiecti, sicut in alijs se libus seu in piissit esse nocumentum cuilibet paedimi inest. ti corporis, necessatium est in qualibet pae. Et in sensti tactus recipiuntur species sui te ponatur sensus per quod refugiatur coobiecti de naturaliter 8 spiritualiter ille et trarium excegetis. Prigus vel calor in qu no stita manisi sitim,seut in alij, sensistis: libet parte corporis potest 145ce eleego in quia s solum esset re eeptio naturalis,e- qualibet patre debet esse sensi,4 quia ciliciat iam lapides di tetra haberet sensum ta sensus talius exiliete in eapite, pedes posctus: quia recipiunt qualitates tangibiles sentioniburi,&perire: quia nota sentiret, naturaliter,sed tamen non recipiunt spiriti nisi in eapite, si solam esset in capite di 1icut tu aliter, ob id causa sensitionis ii taehu non videt homo, nisi per oculum. receptio specierum intentionaliter est, qua 'ICaete eorum sensuum obies tam nullum
uis propter suam matericilitatem recipian eli persea hii tum,nisi in parte cilla, in quatur etiam speetes sui obiecti materialiter: postus en se iistis ut lumen quatenus es hsed hoe es p accides,dc in alijs sensibus me visibile non agit nisi in octio 3e sonus iacidium extrinsecum conci irrit per Te ct ne- ni sitia ure: propterea pro toto eorpore suseessatio. sed in tactu per actuens ae eoti Λ- scit auditus in una pui te di visus in alia: ragdie Video isi hoc aliquibus no plaeerer men qualitates lagibiles in omni parte coequia putat specit nulla in hoc sensu adsen poeis sunt atque a tua , neq; habent detersationem concurrere: doctor Valle. in suis minatum membrunt ideo oportuit ad de controue mjs lib.I. cap. as. sensionem animalis sensum esse eestensuim
Quod oporteat dicure in ipso organo en per totum corpus: ut Ubi eunque loeso fiat se qualitatem in contemperamento,&pro a qualitatibus, fiat desensio per sugam. Etl orti oncipat et,quia tactus sens is sequit ut in hoe fundo tur dictum Atilio. supra alterane proportionem,' harmoniam quali- gatii. iste sensus est ta necessarius anima latum tangibilium qui harmonia s dissor li.Vt licet animal priuet alij sens bus,no cauatur,& animal interibit,& smul sensus ta reat isto quia pol ab excelleti sensibili is amas, qui in illa proportione consstebat: S: rum,nn cumen tu venite se eundu qualibe hquandiu in animali ni an et talis harmonia, saltem&tic oportei sit in qualibet parte. S prorortio, conseruatur animes, de sen- ' Ostra enim δe alia similia soli. in videtve sus ta ius in eo durat.Non enim sensus ta- habere sensum tactus. ius est sine is 4s qualitatibus primis in pro Aristo .ait homiti eiu esse animal pruaeia aes te. portione debita quod non est 3e aliis sen- tissimo quia certis, iniuna habet tactvrvisibus mare de seu ha harmonia, quae est in elisia nee in vim ab Amo' iii auditi
potentia visua, destivitur potentia: veru a Uuitutem olfactra Simiam gustu vincatur,
383쪽
eatu in tactu tamen omnia superat animalia. Et animal prude istis, iij in elle quia e κtactu,mentis aptitudo, vel ineptitudo. i. ingeni j bonitas,uel prauitas deprehenditur. Duros enim carne, iliente ineptos.Molles vero bene .upti, ese diei mu . Cuius haec est ratim iuia taehus coiis equitur tui spem alietum quatuor qualitatum: x ubi imelior tactus,taiuli ut temperamentui ut sit melior ci, inplexio ci quia secundum botiumcolptilis eo uiplex irati eis, eli bonitas inge- iiij sequitur volu in sil di tum Arius Co pus cuinica in lirumeti tinti animaeaa 1 uas operationes S uti via quodq; operans, si Ceteris paribus,melius operatur cum bono ii astum uento, iubii cum desecivosis: ut vi demus in o uitii alte, di quia molles carne celerem habent lenium tactus, ino ueniri piacile tu MLIinquo de enit ec excellentia qualitatis tangi bilis: cu m tamen cadae cluxiores non moueatitur. Iliona. n. corpriris
dispos ito bonum instrument una ait a Test ict lie nieliu anima operabitur. filla,c tanten intelligit Aristote. de milite
molli, quae prouenit ex bratia cori temperatione, laone X uiollitie, uti e prouenit ex uirali alii imiuit ite, S abundantia i si maii, stetit suut aliqui carnosi succo pletii: Uilflix noti solum titia it mollities, sed uti e ut ad ingenimi bonuiti: is Subsiletitio transeundum non est de iisse Aristo. apatere duplicem este sensunt i qeius,&duplex c, biij lv. umina ea lidum &srii: idum, ait mihi liuomi A liui nidulii, esi
enim illae filiatuor qualita heu tactu percipiantur,a dux itiit p. l .c contrat ictates, oportet de duo si fu, potiere: qui id liquis ex hoc. 6.selisus ius crat: nori. s. soluities-s: portet ad i .entem Plii lusopiti respondein tes, lili inguere ii iii iensus . tuo ad obiecta formasia esis id eleiatiar. 6 sentiis erut: quia in ta tu i luci limi obietia tibi mali, i, nepe, caliditas kliigiditas vitia, di sui multa
di siccitas alterii utili uero setitus quo adorkatia ea siderentur solum sutat 3.nain quia libet lentus,nu in habet organum, dis icta ius ibi irin ii inimii, illum ex te, sum habet per totum corpus dili usu uu&licet duq u culi unum organu, quia viaiatur in .lup riori parte nerui egredietes a cerebro, de de duabus auribus eviaribus, ct s. Ad orga na ergo respicientes. .soluta poni tur Ie usu sidixi neruum esse organum,etsi Millo. libi de animalibui earnem dic alti ice una. 6 naturalium. ca. de tactu, carnem nera
uosam,& moderni ad mentem Apillo t. de sentia sensato ponant eor main ipse Philo. sophan illo secundo teX. 1O8.expresse ponit neruum:&s .ment ara intelligit. Et ponitur tentas tactus distinctus ab aliis
quatiuis sit uetum omnus se 11sus sentire tagendo: quia inter agens de patiens oportet sit apploximatio et unio, es hoc vocatur tactus illo t. i. de genera, texin .sed tamen quia tu eius lentit per medium antritas cum,et conaturale, et tauta est via locum
obieet 4 1iu, ut Videatue tibi tu lanea tute uniri est seu stis disi in ius ab alijs,et non reperit tu pilisa, neq; thoste,nem in capillis propter fra domi. iis ui terra in eis, non solum quoad quantitatem molis , sed etiam quoad dii hutem, scilicet,la igidum et sicculii: nalicet prunum no susi ieeret ad es eludenduta lum, viatici; tame lic co quod terrestre tale impediat ibiyituale illud, requil tu ad receptionem specierum ubicunque se usa
i 2I.4 n teliorum in se conuenisntiam. ssu 2 Digerentia eniim nota est eu
x Primiam in quo Oiuites setisque exteriores conueniunt ei quίd species cetum ab iiDateria ius eis nint 'ueinpe ut visus speciem coloris,ct auditus soni, gustus saporis, odoratus odoris.&c. Non enim aliquis se usus rei ipit in se realiter obieetiun, aut partem eius ea solum intentionaliter similitudine υ et specie va, lie ut cera recipit figuram sigilli es non substantiam secundum totum,neque secti dum parten . sic etiam de sensibus iii telligendum est.Oculus enim videns la pidum per colo, em lapidia non recipit insulapideua,neque partem l pidis, neq; colo rem, neq; Partem coloris sed solii in simili
tu inesti,yel imaginem coloris. 'ISeeiinduvi in quo conueritimi est omis iii sensus ab excellentia sui sensibili, eo xu rapitur. Excutiens lumen corrumpit vi sui vivi est Iunien solis,dcc. Sonus excelles altilitum, excellens qualitas tangibilis tactum, scit alio est: quoniam sensus est qui
384쪽
Iaharmonia atqi copositio in se bita proportione: unde si est eo cetu harmoniae dissoluit, qui chorda vela emetius pullat, si pulsan a est sensus corrupitur,s sensibile obiectum non proportionatur. sed excessit:& manente temperamento sensitio est.' Hoc tamen excellens lensibile debet seacundum proportionem potentiae iudie rit nam alie ui potentiae setabile virum ex ' cellens videtur, quod altera proportion tum est Lumen si ei satis nobis proportionatum est,&oculis noctuae est excellens &se sensus in ea corrumpitur ti Jurnine diei. Lusten solis in sua sphera nostris oculis 'aliquibus animalibus non est exceluies sarisormiter de aliis obiecti aliorum sensibilium iudieadu est.Nam sonus, qui Iugitui vivus est excelles, alterius auditui est portionatus. Et seut sensibile exedi aes corrumpit sensuim&non facit sensatioiae, propter desectum, non immutat.Tain
paruit enim potest eme lumen, ut no pota sit videri Sc sonus ta paruus, n5 audiat 1. 'Tertia est in quo conuenit .Oessensus habet sua determinata obiecta, liquit,s immutat,& habet determinatum organu,in quo operetur, ac me a tu per q, ipsorum organa ab obielii siti emetur,o satis apertu est in subici dictis, iii de quolibet seti suseorsuiu egimus mam visus habet colores, lumen auditus sonum, i&gustus saporem.
. ' Quartu est:q, Duli' sens' pol recipere specie prij obie ii alleli',ut vis' non specie soni, neq; specie Ossori sinet saporis,vel frigiditatis. θ c. Auditus no specie coloris vel siporis,neq; lucis, neq; odoris,& se de ceteris Diκi obie hi propiti qm obiecti co- Daunis bene potest ut quatita, potest sensu tactus percipi auditu,&visu. si Massili comae uiae sensibus visit congelia gistantia sensibilis ag sensu invi scilicet neque nimium distet neque nimisi se propinquunn.Nam sicut propter magna distantiam aliquid non sentitur visu, neq; auditu,neque alio sensu etiam propter niuiam 'propinquitatem non sentitur,tu Xa jacii. ta illam Arist. sententiam. sensibile post tui supra scii summo causat sensatione. si
ponam manum supra oculum,no videbo manutia.Si quis supra neruum laetus appo
iat aliquid tangibile, non causabit sensatioiaem,& ob id quae sim tintra oeulum circii Antia is suin non videntur ab oculo,ue mcaro laetii percipitur,que est iuxtaueritu. Opoitet ergo ese distantiam mediocremiqiriam tum per quod deueniat species sensibilis agorganum requiritur: quae di-nstitia media non aequaliter in omnibus
requisita est quia scut supra dicebam' de
obaecto, quomodo quodammodo eNcellens respectu unius potentio. respectu alterius est proportionatu impati rialiter di stantiaees puri e potentite est considerati
damam cuidam potentiae una distantia est Dinaia,propter quam non sititit, Salteri non esi nimia. Aliquis oculiis ad Demotiora Pertingit, ad quae alter no aeque dispositus non valetis onus ad certam distantiam mouet sepsum auditus unius,&ad eandenon potest alterius mouete:solunt est hoc propter diuerstatem dispositionis potentiarum,quae non ea lem reperitur in omnibus animalibus,neque in eadem specie in omnibus indiuiduis Homines enim aliqui acutius alijs viaent,& au sitant.
.naturalium. p. et .cap. I.non ponere absolute medium necessarium sed sub eis ditione: heque rationen, Iat .Et Arist.sol una e Nperientia adducit.teX. 3. ex quo probat medium necessarium,verti id quoa erupe
lientia probatur,licet in visu constet, non
sc in ali sensibus in odoratu, scilicet,&maxime in tachii,&gustu, sed tamen causa videtur necessario med ij ponendi, in via peripatetica,assimilatio senssili, ad senisum qu ,hon fit nisi per medium: quia tu sensibile in semere materiale sit, non PO test recipi in sensu: δ: oportet , spiritualiter per speciem recipiatur:&quia testistus
non est ab esse pule materiali as esse multum spirituale quale in sensu i oportet: in
medio prius recipiatur esse spirituale iustimuimul sc perues iat ad sensu nam ut dicit Comment. in libro de memoria de reminiscent .species sensata in pliantasia, essi
spiritualior in sensu comunii es in sensu comuni magis si in sensu exteriori i&in sesu exterioti,magis o in medio: ut ergo seruetgrais spirituali totis, se ita ordiun ponitur mediii,Sc.de 3batur hoc ultimuieta organu est susceptiuii potetiae sensitive, que spiritualior est specie sensibili &mediu noeil susceptiuum potentia senstiuae. I Vstimum in quo conueniunt est,e omni, sensus est sui obiecti,& priuationis oppositae perceptiuus. Visus enim percipit luce de post tenebras, qu e sunt priuatici
385쪽
lucis, quae percipiuntur ab oculi non per specitari tenebrarum: quia nussam talem emittunt, ea per abse iti.am lucis audio percipit aliquid abstines, id ess sne sono: A gustus sitieiapore:& odorat' fine odo, e vagis ile sine aliqua ii ibili qualitate. Sed hoe quod est priuati uti in singuli, sensibus tripliciter explicari potest: vi inuisi bile dieitue quod nullo modo videri pote ili xt Deus, tinxi se Scinima. Alio modo
dicitur, quod ditii culter Videli potesti ut luuii ad medium debile in color tenuis, dire tu illus Tertio moἀo,quod visui nocet, vel aduersaturaut est eXcellens lumen: qa
I iis tribus modis inuisibile dicitur,spo situr ab eodem sensu ci quo visibile. pari sortiliter inaudibile erit quod simpliciter non potest,&quod dissicultetis quod e
cellens est,s sine proportione,&c. uae cinnia per auditum percipiuntur. Sie desiij, sensi ii, diceti dii μκ quibus Omni bus est ma fella conuenietia quinq; seni initii, iiii in animali persecto reperititur, A isto. ι .lh ct rex luunt adornatu Hic licet dii ferunt in ultima. e. s. ter se: ut visuiu ei l), coueniunt quia servat inter te quandalia communitatere, Samicitiam ad unum constituendum. Haec deletis, bus. ι. exterioribus dixisse suffieiant.
De fascinatoribus, salutatoribus, tu de illis iiiii dicuntur vulgo Zalioris.
Vandoquidein de anima sensit tua , ct eius V potentiis tractatum se
A sit sputaret ut ei hcuca visuram potentiam de fascinatione, an verum sit, i, talis fascinatio per naturast possitis iis .lit circa comptinionem cor stiristium aut etiam sese in gelit an isti qui
vulgo salutatores voeantur,la alitu,habeat virtutem contra rabiem, & contra vene- Dii,an sit supernaturale, &miraculosum, atque idem ei tea sensum tactus,an in regibus prancorum staec virtus ait re si reditario si quae cdsequitur ipsam regia dignitatem sananai a lepra maxime a morbo, φgagilum, eu tuberculum dicitur: quod laparones vulgariter:&an hodie virtus etias illa regibus Anglie hene licendi annulu, quo morbus contractionis neruorum,qui ea lambre dicitur, natur. Huec omnia breuiter tangemus, physice, dc christiane. Iulio ad pii testin desciscinatione Avicen prima pl.
serit esse,&prouenire ex sola animas ima sinatione, quam dicit supra corpus tanta habere virtute , di dominium, ut possit membra sola imaginatione ditieessimode ita cerei&potest quamcunque maletiam
corporalem immutui cies materiam ext riorem in buricidi materia esterior ei de
s hi obediret stulta alia dicit ibi. Verum 1 sub is, lute sententia non solum falsa, absurda 6,..co in probatur: siquidem sui, at se in uno, quod a physica disciplina non solum douiat, sed si dei contrariatur,scilicet, et sit intelligentia quae formas omnium rerum gelaertibilium,S corruptibiliu immutet. De quo aliasti c. sal, p. parte. late tractat. q. s
. Gentilis de sti ino medicus peritus a D nos aio. seri inscitiationein esse eκ duplici causa: una est corporalis aptitudo, scilicet,inate tiar putridae aptae evaporare a corpore in quo est,&aptitudo materiae ex parte corporis recipientis. Altera causa est immate italis: ut est imaginatio,quae ut Avicennadicit)potest facere casu in in corpore ait uo. Et tandem dicit Gentilis,et vetulae ob humeros putridus quos liabent, de corruptam complexionem insciunt teneros
Alia est opinio, quae asArma fascinatio j. o lastinem sequi modum mixtionis cuiusdam, indiuiduo conuenientis, cuius causa, vehementi, de graui inimicitia, assuersatur reb uniuersaanaeti lici e salsa apparet quia sic et qualitates elementoria, alio dc alio inodo sui mixtae, non ideo effectus irabiles esseere valet, nisi aliqua coelestis qualitas interueniat simul. Albestiis Magnus in libello de moti inlis ...11 bii, animalium alium sequitur modum:vt b iuuit. fastinationem ex conster latione e esti uenite dicat: Ut in nato in tali constellatione talis si fascinandi virtus. Atque quod ad imperium huius nodi nati talis sequatellectus, eo est,et talis virtus velut animaestit
386쪽
st instrumentum . si addit quod haec vis
eoelesti non solum a primo natura ortu in diuiduo inest,sed etiam euenit ab aliqua constellatione, tua tempore fascinationis lascinanti aia Niliatur. lora sen ' Quidam mo3senus author,&medicus teti,i de Car peeitissimus in tractatu proprio de fascina Uς- tione capit. ,.sserit fascinationem esse aqualitate ere leuit quia se ut anilia alia aliqua sunt quae alijs uenefica , dc inimica sunt,sola coelesti qualitate, sunt non ulli liomines,qui constellatione maligna alijs honii nibus aduersantur,' sunt ascinatores. Quo sit vitales etiam si fascinent,&interimunt; milia poena puniantur. Hic ille. In quo videtur consentire cum Alberto magno, quanius imaginationem neget necescatio concurrere.
Dicit etiam fascinationem a causa infima euenire posse de vetulae possunt infantes si scitiare ob vapores emissos per ocu los sanguinis venenos. Et dieit sepiussa
scinationem a coelesti constellatione euenire,quando arbores,iumenta,&hoia' ines
fascinatur, maxime s geminas pupillas haheant in oculis vi dicit plintus,ves habe tinaculas in ipsis pupillis. Ibieque sequitur quod semper sit fascinatio,quoties ille in quo talis coplexio est aliquid intuetur quia no senipees est Aisposito in patiente ad recipienclum fascinatio De .lit in tantinia est verum,ui dato fascitimitor aliquem vellet fascinare, non seque
turis tio est disposito in illo qui 3ebet pati opinionibus recitatis,st. i .concluso.
Conuau. fastinatio possibili, est,ut 3c a complexioneri coelesti qualitate euenire possit. v. iio,p,p, FLee probatur eκ supra notatis. Siquidem contingit,s sepe experti sumus fascinaridi homines,&brutae imo ' arbores, ergo ipsa possibilis est.Noem est neget factu. I Vncle Hieroii. Albe episco. in . 2.bombi cum volumine elegantissime presiit:. hi asserit se uidisse sene, qui sores, quos oculis in capo videbat,uisugescabat: imo quoil S animalia uinuta visu necabat: &arbores sicabantur.In quo,scut in multis alij, ille litietieus pestilentis stimus Cornelius Agrippa errasse, pbatur: qui huiusmodi fascinationem negauit in suo damnato
libro de occulta philosophia Atq; fascinatio iein in amore impudico eX parte amati causata per oculos, ponit Plato iti Ohedro quod eleganter deducit Iabelus in epito me in ethicem platonis tractatu. 3.ca. I. Secunda pars, a copleNione possit eue Ratio. r. P. Dir vela qualitate coelesti,patet.N a me-lachosicos c cholericos aduncis vigereus magis inficere: senes, ct vetulas quia habent laureores corruptos. Et Q aliquando a constellatione, in alcat esperientiam amscut videmus non ullos esse nocivos, alios videmus esse utiles,ut sunt salutatores De De salutato qui, qucri ampliusce loque do,dceat ho rabunlice in eis sit naturalis virtus cotra mors uscanis ra i ii rut anhelitu possint animalia ab huiusmodi contagione illaesa seruare. inter catholicos controuersiain est. Qui r Opini
Atim putant esse impostores, ct perdibus homines, qui illam tibi vendicare asserunt virtutem ad decipiendam rusticam plebe: Vide visa. quia talem virtutem Daturalem in eis esse negant,neque a constellation neq; acu a s. i. q. plexione. Quod si contingat ab eis aliquid i , . miratissus eri vel virtute diuinae tribuen dum et quod est magis Verisimile daemonis paeto sit occulte enim sese ira miseet in istis.Consimant hoc quia tales salutatores sunt pessimis moribus inuoluti,& veiti plurimum bibunt laute. 'Alij sunt, qui huiusmodi homines pro- ιbant,dc secundum veritatem in eis esse vie tutem naturalem ad tales effectus perage dos dicunti di a complexione, de a coelesti constellatione ut lapsu de fasciuatoribus dictum est. Verum dita luamus nodum, sequenti conclusone. Huiusmodi homities qui salutatores Confuso cantur, neque in uniuersum fiant reproba Victo a itidi,neque in uniuersum sutit problidi sed so rete ito e ciet est eme quo gin illis vehe se talis satiatiua μῖμ' virtus,5t potest esse quo A ea careant, sed dae Dionis pacto sati Priana pars conclu. patet: quia esse taleiirtutem naturalem in homine non resu. Ratio p. p. gnat: tiam cum videamus aliquos a natura ratione complexionis nocivos,quare non
dabimus alios esse utiles,dc cotra venenuὶ ioc dc ratione coplemionis ut est mani ghi .e ifestum, alione constellationis: nam cti m .ir coelum in ista in seriora inquat, poterit 3c huiusmodi qualitatem causare in corpore humano: Spoterit natus sub tali sttio,&eoti stellatione tali liabere a natura talem virtutem contra venenum c sicut est in sapidibus aliqua virtus a natura, ad certos es deterrei natos effectus, qui mirabiles vide Augu et et .stur, quibus causa occulta est citra miracu
387쪽
Atis. c. a d a- Ium It magnes traijst ad se se muti Et quia n/MN. :ὶ eo pleruione potest euenire, contingit u tales salutatores maiorem habere hane Da
si . turalem virtutem Host vinum sumptiuia,
' tium , te , iam iis euiore eueniat, cssox- Ambesis. 1atuvvino potator sicut S saliua homini ieiuni est contra serpetites remedium . Ε-ii uti potest euenire eu tali complesione quod si ut malis ad vinum inclinati, qua nicilis in qui si s non est talis virtus. Et qiii se
potest de illi, ilici quod cle quibus da in hominibus scobinit a uiliores, Di sunt apudi , aram alitus, si si pr.eciale iit crati ra serpe-viutius. ie .lae iii illius apud pliniuis lib. p. cap. a. I x hoc si uultur latuitolii iti esse, i, panisi liliatus a saluttitore sanet inciri inii rabiadi canis vel sit coiii ra aliua uenenia, quialtice virtus in panesion potest esse neque a compleae icane, neque a coli stellatione.
uod si aliquando uisunt sit per talem
vane mi illitatum mederi morsitius erit de otium viittite,qui possunt Ini ius noui lailitatem eatis ire, Deo permittente ad ite cipietusum hornini f., Corolla. ' litiam sequitur esie inca iani Diem lacis A laliac j iiij, quod ali ut saliuatore cisi i Di. int, pisus iii Dra idolia illiu qui habeti .ii cciii halac victui in s .iliis .is, i alius nil ut potet , qui habet ni inorem viri liti m. I ollui ii iii quam)lioe est: i, .liti dato sita ius modi natur cilis uirtus,sive a cocto, sitae a cliplexione e uelitat, lutitii di ne iii habeat, . ii oti nsis l. it in iudi uilis, li inuior in varii, iii an in alio vertim virtus minoris, quia ita iiii .isi , ii ii sibivit impediti per vir
-chi iij. 8 si qui stir etiam cs Q ciis, scistitatores errare incilio quo a dicunt. v d viiii salii in torco noli it aliti si liliatorem citam cum lia cui, iussa si ita adi ac uita ferat o est) sit Luttiralis, ves a c. mplexione,vel a consi cliat itine, non potest cogni, ei a nobis, nisi per suo sese tu si lita errant hoc dicentesmani talis virtus non se extendit ad cognoscenti iam, sed ad operandum, ut d 1-cium cst.
l secunda pars eo uestis otiis ex dictis mali ut chri .i: si .iiii ii ii in semitibus t ominis' li .ec ar i 5 l .iiii iii a reperitiir , scd in aliquibus e aliquibus o vino i ergo Om Des
haberii. litipat litibusu non litis sitiit cognosci quo is sciti citii. illi per ei se itis: ut ilicebrarius: iustas letitisposa irati ieri per viiiii leui d. iii iii, petantis sanitate mi icut de per virtutem naturali uergo sequitur quo Inon eo quod aliquis se dicit salutatorem esse, se probat aliquo cffectu prodii ho, si citim sides e si ci hibendo: quia potest esse ad inione pes pacili ex prelfuin, Vel iij terpretati uiuan.
i lik i lii, se uitii id quod de regibus Fra p. cofessicorum dicitur, quod habeant vi tutem sotiandi los Iovis uroues δα. eire sabulosum, Dum hulliscemodi Virtus sanatiua non se quitur regia re dignita hem sed vel constellationem, vel complexionem. Si tamen Deus concurrit cit omnibus regibus Galbrorum ad la sum ipsorum vel verba ipso mini sit per instituos, Deus ipse nouit. De quo Gers ubi supra. ii sequitur etiam superstitiocina, ct vanu 1.Corolla. Ile quod dicitur ae anulo legis Angliae
benedicio ab eo que in dicunt ualere cotra contra tionem membrorum . Non enim
agis oti ulus ab ipso benedi ius habet, quam quiuis .lius. Elie ius tamen causari potest ex ibi ii imaginatione.' Et si .ed di uisse iiiiiiciant quantu ad physi eum spectat. Latius in nostris Theologi a Eiuisis, resolutionibus. Atq; de illis qui vocata litari es iiii Zalioris scrupulus est similiter aliquid D. l. 2. cnim iii pei si itio, iis sapit,videlitet quod asi uri, serant se setiuo dc seria. s.videre & non talent habete viitutem alijs diebu qui quidem
si haee, irtus naturalis est, sue a complex. Nione, siue a constellatione t videre pos sit qua trans parietem,&quae in visceri luis terra sitiit abscondita, non est quare in seria.3.&. 6. Ic tioli in alijs diebus. Potest
quidem esse, fateor, quod melius disposio sit oeulus uno die quam ali ,&n his qua diu to,nen quod hoc s4t in certi, Hiebus solii ita, ito si apparet.
s Quod pos sit ei ae tali, dispositio in oeulo alicuit, homini qui videat ad magna distantiam, id quam alterius oculus non attingit. non est qui neget. Similiter potest esse talis dispositio , ut etiam per alia quod dici hamina medium videat corpus cisti quod,& quod alius oculus inoia possit tutius uti di species a corpore emisas per tale dias humani recipere: sed quod uisu, alicuius se eo tendat ut quc siuit pariete oeci usi,vel aliquo alio opaco corpore videat,no pestium caperema siue visio sat per intra inissio)ie: viali sunt opinati, siue sat per intus receptionc: ut probat continuulsi cliola, si apparet quomodo species alicuius
388쪽
Specul. 3. Desens bus interioribus.
ius in cliis in terra venire possit usque ad
oculum, posito tali opaeo non diaphano: nam quomodo terram penetrabuntὸ quomodo per lapidem pertransbunt tale se nim species in occursu corporis opaci necessario reflectili,& no possunt ibi recipi: quia no est eorpus diaphanu Quapropter non possunt species peruenire ad oculum nec poterit tale corpus vigeri. Et quod videant ut aiunt ips)in corpore humano in visceribus aliqua apostemata, aut aliu hi morem congregatum,sine hoc quod cor pus impediat, neque vestimenta hominis, non . ideo 'am ant tamen ips.Et smili ter cum intrant teplum,ubi corpora mo tuorum iacent, ii submittant oculos, videant aperte viscera defunctorum . Ego tamen non libenter sdem adhibeo eis. Possunt enim is a per doemonum illusiones fieria amen non daniso:quia noui viros alias probos, qui affirmant se lime videre.Fateor me ignorare causam, unde tantast virtus naturalismam non es: eadem ratio quae in fascinatio c& in salutatoris' diximus, sed longe diuersa:eo quod visio naturaliter fieri habeat per species emisas
a corpore, usque ad oculum,' oportet medium per quod effunduntur sit illumina tuae,A diaphan uim alias quantumuis species multiplicentur, non sequetur viso de medium omnes philosophantes dicunt aerem,& aquam,vel quae illo tum naturam sapiunt sed terra, Salia quae opaca sunt, non sunt huiusmodi De Lynce quidem secundum poeticas fabulas dicitur, quod corpora soli/a penetret sed an iss sit verum, adhuc non collat: sertua, quia elim alius Albertus Magnus reru naturalium indagator acerrimus libr. et 1. de animalibus, de Lynce loquatur,velut sabulosum reputat, quo i solida corpora pene-aesidius. tret. De quo vide Egidium, theorema. a.
Vtrum sensus interiores coii uenienter distinguantur. s. Sca
niente e sistinguuntur patet. sufficiunt exteriores sensus e
interiores. Si non iusticerent sentus ex te
riores, esset propter iudicium, sed exteriores sumetunt ad id, ergo frustra ponuntur interiores. Quilibet enim sensus de suo obiecto iudicat.1 ten4.Intellectus minus dependet a sen- Aegii me. E. sibus, quam quaecunque potentia sensit uti seὰ intellee us nihil eognoscit, nisi accipiensso a sensu, ut licitur. 1 . Posterio. Ne- Aristodia. que sensus si non eeeipiat a sensu:&scestimatiua non debet poni, altim quae species insensatas eX non sensatis extrahit: erso non conuenienter ponuntur quinque tensus 'ITettio. Omnis visio vel est corporalis, Argume. 3. vel spiritualis, vel intellectualis: non est enim danda alia cognitio sed eorporalis fit per sensum spiritualis per imaginatiuam, de intelle tualis per intellectu isti cit ergo ponere sensum: imaginatiuam,&intei sium:&se non sunt interiores potenti et senstitiae tot ponendar. Iti eo tharthen Avicena in suo de anima. In editariti. pro solutione notandum est, quod sen- Notan, .sus interior non eo dicitur interio quia in 'terius sit stilatu si quoi, iam sensus tactu ies et interior, eum si positus in pannicu lix interioribus corporis.Neque dicitur interior, quia indigeat ad suam operationem alio sensumam sensus gustus esset interioreu indigeat sensu tactus:sum enim no i, seitui sitie tactu sed eo dicitur sensu; interior quia aά sui operatione requirat operatione alteri' sens' eκistetis in alio organo. Praeterea notandum, quod cum quili Notang. r. bet sensus exterior habeat operationem circa proprium obiectum, non potest tamen habere iudicium ae tali sua operatio one quia sensus exteriores non sunt potentiae reflexivae: ob id indiget aliquo alio sensu ad hoe quoil fit per sensus interiores,ut in si a patebit. Ultimo ad uel tengum,qubg cum natu Nolana. .ra in necessarij; non gesciat, oportet stit Aristo, tau tot actiones animae sensitivae, quot suffi 'ciunt ad vitam perfectam animalis: S si tales operationes non poessunt per unam
389쪽
tiani aeri, portet ponantur plii res pote- centrum deueniunt nities sensus exteriotiae, cu potentia principiti sit operationis. res,s ibidem coniungunturisadid ipsum I Ad pertitiam vitare titii mutis non sus si s deles receptae a sensibus e Nicrioribus de citiquid rem apprelaedat in praeseruia,sed set ut vi possit habere cognitione rei, etiam et i m requiritur in absentia: alias nunqua ipsa obsente,per specie ibi reli ia prius in moueretur ad inquiescii sum quod est ab- sensibus exterioribus receptaM end 'ersens ut videmus sieri sit est necessarium, socii sensus c5munis,qui quiluis no ponwio a per animam senstitiana, Spercipia dite agnos exesua pio pria sensationent, tui si icci es, & conseruetitur in absentia. est comitiae omnibus sensibus interiorib', vel cipere, ct retinere no est citis deni prin 3 interioribus tamen potest cognoscerecipii, cui nil junida bcne percipioni, A rea sensatio iiij cilior si sensitis. At verox bi ponale retineant,ct ii a male recipiant sed he tur sensus conuinis,uniti ce bro , vel in ne retineant. corde,inter philosoplios cotrouersum est.
'l Vltra hoe requis tuni est in animali, φ fu hic colis ter indu ub ensus cois,pse aliquastigiat, vel prosequatur: non solum esto. s. sesu interiori, est potio ij pote i. di
propter conuenientioni ad sentiendum, istincta sicut icti uno distinguit alineis tect ecs propter alias coninati litotes. Qua pro- minatis ad ipnes a vi sus a ui tu est, licet vipter neces latium es oui, ut prosequatur so incipiat ab oculo, no terminat nis in se post ore in Daturali quodamini in Etu arei sucomuni S i sede sensitio e alioru sensuuci lia,s fugiat lorum tanquom sibi noctia eNicri orti, i, decla fat Arist. Aesensu tae 'ia uinule ut 3 auis paleas colligit, non quia loques, que Decellario ponit in animali, sentimi delectant sed quia comiciliunt a d tis ii sine alii, possit esse.t. 58. ubi instruat nidiseundum S ite habeat aliquas in ictio Uubi is i ibi&:li' sensus. s.cornunis: qancs, uales per sensum cxteriorem no per pisci ibi sentiis tae ih e obitet dicta sint. cipiuntur oportet ergo csse aliquod prin- 'I Secunda concluso. Necessariis ponen- coaetati
s Tho. i. a. cipiunt harunt intention tim. Indiget insu da est ultra sensum conjuncm potentia i lxx, pce ciliquo, 'si retineat lutius modii pecto, cilia interior, quae iniugi nativa vocatur, c5s intutiones no sensatae. Sit prima coclii. seruatiua specierit in rcceptarum in sensu
Coti sit. i. V lini sensus exteriores. parecessciri ὀ de communi. Probatur. Necessarium est ani- gath.
hespotii setisus coram Diais,qui cs potetia mali persecto so species recepta s in sensu
v Mi0 3- ij, tetioe a Voba iiii .hiecessii i si in per communi reru ,etiam in obsentia conseri ρio animanti, ut sit iudicium delensitici irent tu sed conseria iurini imaginatilia ertii a uultiee ui 1 Os it discernere inter oste gopo Menda est. Consequentia est bona, i a senti ii iii ι .s citi min.: scis hoc non po- Probcitur aior si soli in recipe, et spotest scri ipsi si, ut ali nem est crior est: cie 5 scitim a iiteret, non posset pro- solo 4 tittiis si tistis cestorior cli potentia sequi uti prosequenda, neque fugere quae ii 9 cai de se,iae me iudicat de alio ob sugienda,nisi inusiis res seret praesens, &ic est, alie lities s i cui ire t Dia vis ita nota de species denuo rcciperentur: sed hoc est ei no,ncilia cilc ido sicile aliis s ed hoc sta Nirea ia iura, dii in perscctio in anima facilientias comm tinis pcitetia interior er lileigo riportet si reseruatio illarum spe-Vi alui i rio pone Ius cst sensues comuni si ii idem cierum: sed hoc iacit incisinsitu amata ad iura η iei thes ioni mutiis iudicat de potentia visi hoc posita est.
Da quod vi ci,s de alidi titio quod 1 cre ali sed quod non sussciat sensus contini ait ipse etiam discernit, s distinguit deo putet .soti lici sensis conjunis requisita es o 'rii iii otii bus diuersi, diuersorii scii sui aD. ut sene recipiati Decies tras iis cis ab alijs Ratio .i s rui crea. ilia potentia est ne fessaria, P sessus exterio oli,' sed si bene recipi lii Mutini in tib sentia rei possit ese notitia, Sc mi lues ergo oportet sit illa potentia haptis, it ese opprehci,so,es qua sequatur scias humi iurat hi midum mole retinet:erciti pi oscit utilio sed hoc facit sensus otii go oportet ponere cilia potentiam quaere vitili ,3 nullus sensus cAterior potes lice tineat, SI abeat siccitateviae aut v im te Maior est nati Dis illa quia DA isset sit sil gitia tua est t oportet intelligere dissere Diis 'il denico tini tisi scis hic, prouisi uti s solii ii, in de istam potentiam,& sensum eom i ' pl
ja a i senstitia comiti cui tanquam ad notitia in pradentia rester specie recepta tihm.
390쪽
Specula. 3. De se inubus interioribus. 3 9
a sensu exteriori sed quia non potest retinere species, non amplius iudicar de re, nis praesente eadem re,& actualiter recipiendo adhue semel species:tamen imaginati-Dacum retinet species, in absentia rei habet notitiam rei,& iudieat de eat seus si esset praesens,quod non iacit sensus commum is, ea ratione quia ut dixi species non re' tinentur.Et haec imagitiativa potentia in te iam phantas a vocatur.
Et hue potetici phalassa in vermibus,
ct muscis negat esse Cometit.in hoc. I. coinent. a s s.&Albertus in . 3.se ani in atra- a. i.c. .sea in apibus 5 formicis concedunt: sess tamen Saho.in textu citato,&
Midius absolute negant etiam in apibus de seimicis, dis videntur moueri apes de sopistice, eli ex instinctu naturae,&c andiu sunt in es ercicio, Sse deterstinatam. non habent phantasiam.&c. .
OcIua o 3. 4 'reytia concluso.Vltra potentiam que sensus convinis dist, A maginatiua, 1 euphantasia, ubi species sensatae reseruatur, ponenda est alia potentia, quae et stimatiua μις dicitur, seu enitativa. Patet . Necessariu a
Mimal ipse oest, ut aliqua jpsequatur,&sugiat,no soli iiii propter conuenientia adsensum, sed propter alias com ditates: ergo oportet dare tale potentiam: harc autexstiniatiuaseu cogitatiuae ne ergo poni debet.Cosequetia eli bona . Maioraebat:
quia auis ad nidis ebdo, paleas debet quaerere,& cogregarersea hee no est es aliqua coirentptia adsensum sed ob nigu costrue δυ ergo oportet aliquae eliciat species nosensatae cogruetie eκipss sensatis,scilicet, Q e X palea, qua sensu percipit,eliciat aliamtio sensata,co uenietiae ad nidificagu. Et ouis ex speciebus sensatis videndo pastoreo pollet eliciat no sensitam amicitiae, ut sequatur pastorem,&no fugiat, tanqua sibi eouenietis:&viso lupo fugiat,&moueatur ad fuga ex specie no sensata inimicitie, quae elicit ex sensata: quia vidit lupu.Hoe vero aestimatiua operat: quia sensus comunis no facit neq; potest quia solum recipit species sensata solius ginatiua , vel phalassa et latio praestat: quia solum ibi reseruati tui species sensata receptae in sensu communi: ergo ast a aestimatiua ponenda est. Ipsssis, ilisa 'I Dixi, quod cogitatiua quia tu in biviis, biviis. Co aestimatiua dictitur, in homine vocatur cogitativa, ni gitativa ph et in homine scit eu aliqualidi isti itas. scua subco parantis vim alio,di conferentis, ψ in bruto non est: & ob id vocatur is aeogitatiua in homine particularis ratio cui mediet signant locum proprium , ct
organum,scilicet, mediam partem capitis. I ii brutis tamen, quia ex instinctu noturare uenit huius tiro ii species non sensatas habere, non dicitur particularis ratio, sed sorore aestimativa. 'I Quarta conciviraeter sensum conanaii 4. Conesti. nem ivaginati uana,seu phantas am, si- ati uana, seu cogitat iuraunione la est titia potentia, luaraue moria senstitia dieitur seu naeniolatiua patet. I equis tunae si ad p. R. alio. vitam persecti viventis, ut acl aliqua non sensata n oueatur. ergo oporti t Aa re speciem per quam scit apprelienso conuenietis,uel in conuenietatis: sed hac est species at species non erunt,nisi reseruentur ergo oportet dare locum ubi reseruentur tales
species hic est die inoria senstitia tergo ipsa ponida est. Discursus es boli': Et aiat cedes primae cosequentiae ex supradicti, est nolunt,&seeuciae cosequetie si liter.
'I In bruti, memoria dicitui; in homi
Seeundo.Si illa potentia tio Aeberet po Ratio. i. Di, maxime quia frustra esse cum suffi ee re ideatur aestimatiua sed est iiDatiua nosti ille it quia eum sit disposita ad 1ecipiendum,optimetis retinebit:& requisi aethretentio specierum non sensatarum seuedc receptio ipsarum ἱ ergo Oportet aliam ponere distinctam potetiam. Et sic me ino a senstiua se habet ad aestimati vana, sicut se habet imaginatiua,vel phantasa ad sensum communemmam sicut illa reseruat sensato, species iii absentia obiecti, receptas a sensu communi in praesentia transurissas a sensibus exterioribus: sic mento ita senstiua esst velut thesaurus reco litus, ct depositum ubi species non sensatae, luet receptae fuerunt in aestimatiua, & extra ctae ab illis quae in imaginatiua, reseruaturiti absentia specierunt sensitarui r in ipsa memoria sensitius vi qii fuerit opus, i, beat operationesne hoc rursus abstra hat,es eliciat sue hoc sat ab ipsa petentia memoratiua mediatilibus illis specieb'vel ab ipsa aestimatiua mutuatis speciebus reseruatis ab ipsa memoria festiuars cut etiain serasti comuni potest esse notitia in abissentia rei, a coeptis specieb' sensatis reseruati, in imaginatiua, seu phantas a. Vel sit ab ipsa imaginatiua medeatibus spe eteis ibi