장음표시 사용
411쪽
2. Legum e. T vigetve quod sie Vi insus potest decipi circa colorem tutiudicet seresus comithunis quod si albus color, tui est fuscus,vel qd sit talis co-- loxn est alius,Ut patetit a remoti, Uiδeat.st patet de collo colum, bdi , ubi apparent Eiuersi colores. secuius o.Ille qui habet contrarium iudicium ad id quod in veritate est, Iecipitur: sed intingit per animam senstitiam hab re contrarium iu/ictuin circa proprium obieetani 4.Ρatet.Si per visum recipiatur sp cies quantitatis potest esse iiudicium quod sit pecialis,vel si aequalis alteri:tamen potest esse quod non site ergo seu sibile circa obie hum proprium potest decipi. ne. R Ultlino. Quanto virtus,& potentia est excelletior,tato a deceptione est alienioe seditit spectus est eκeellentior sensu, ergo minus decipietiirilia contingit in intelle tu deceptio circa pro Y um obiectu quod est v eruiu quia seo eu esse falsitas Vel quia iudieat se 1 e quod sit quod tio est vel quod noti est quod ell,&c. ergo &in ictisu pote Yth esse deceptio.
In cotrariu 'I , contrai tum est Aristo in litera. Circa istam speculat suerunt diuersi mo M 'U ii telligi, si Aristo hemistio ait 3, coditione, ad hoc quod sensus non decipiatur c rca proprium obieet una seri a rubuorgani inie, si stir bene allo blitusii: nanici ger propter malam linsu.e dispositione, uale iudieat de saporibu : es liabens ocu losa gro male iudicabit de coloribus. Secumio re simitur iitha inediuiti sit puruliunam propter hoc de colo e solis male tu sicainus mane, putantes si coloris rubet,quod si propter vapores eleuatos prope terram aeri comisistos qui euiu stit nigri, commixti lucido, saciunt apparere
Tertia coniueio est,quod sit debita dis litia inter ol,lectu spotentiani quia s quis a longe videat colorem, non poterit iudi
IV Itra lias conpitione, videtur requi stuquod setis bile sit sufficiens ad imouendum
potentiain:&ex porte ni edijnon solum requiritur quod sit pinum,sed quod si suis
'eienter dispositum ad sensationeni scilicet, quod sit beneilluminat uni sc et obiectuin de quo sensatio.Don appareat iuXta sua cotraria,quorum ipsum est 1 negium:nam ut in tertio meteororum diXimus) color medius apparet alius &alius, si sit iuxta album s nigrum. Notan/u etiam,quoci sensibile aliud Est δερμὴ, proprium, alluit commune: sensbile propriimi est,quod viaius sensus est quod non sentitur alio setis iscut color est visuae potentiae,& odor foratiuae.Commune est, quod potest pluribus sensiti' sentiri ut magnitudo qua visu auditu,& tainii percipi potest. Aliud est sensibile de per accidens: υt substantia: quae sentitur ratione acciti
Iorima conclusio. Sensus circa sensibile , esita. commune decipi potest, etiam frequenter.Patet, quia eum non sit proprium eius Mith. bi edium, euenire potest dejaelli deceptiores si e visus circa magnitudinem,&auditus similiter. secvnsa conclusio. Sensus circa propriu , .cis obienum decipi potest,sed non ita freque-
ter.satet quia vere decipitur eMistentema Ratio. t.
la oi gani Hispositione, uel medij,vel si non sit aliqua debita distantia, bet ii non sit tantae virtutis,ut possit mouere potentiam,vel is medimo non sit susscienter illuminatu. Εκ omnibus istis contingit v, sensus decipiatur circa proprimia molaeta unir ergo sdecipitur destino, equitur m posit secipi. ii Secunda pars,quod non ita frequenter, statvi pseut circa obie iuin, seu sensibile commune, patet: quia potentiae ail proprium obiectum est quadam proportio,& couuenientia per iraturam, luce non est potentiae ad commune ohie filam: sed quanto maior Proportio, c coirilenientia,minus contingit deceptior ergo no ita frequenter sensus circa proprium Obiectum,sicut circa commune decipitur.
η Tertia cola luso.Qitantuni ad posse seu 3 cq id sum decipi in certo gradu obiecti qualitas si circa sensibile proprium,& eirca comunci volo dieepe quoa sevi sensus visus potes decipi circa quantitatem quantum assiuagnitudinem,in quanto gradu distant liquassi non multum sistent se etiam &inc uore,si aliqua duo distent parum, potest decipi Et sicut non potest visua potentia decipi circa colorem in hoc quod eolor sit in debita Opproximatione,si alia requisita sint,scire ι potest decipi circa sensibile eo mune,iudicansso quod quantitas sit, dum--odo sint etiam dotistitiones requisitae. .
412쪽
speeta. 9. An empla sensus circa pro . obiec .
supra. I. se anima spe- eulat. s.
Et scut non potest decipi vi sua potentia
inlio ii multu in aliquis ab alio in colore distet, se neq; si in qualitate. Quapropter non est disserentia inter sensibile propriis, A sensibile commune. KQuartaeoncluso. Aristote. solum quaniatum ad decipi vel non decipi, posuit disse etiam int/e sensibile propriis A sensibile de
per accidens,S noli inter proprium & co.
mune.Ratio huius es quia in sensibili de per seisi potest .aecipi est in paruo, seruatis conditionibus appositis,& eodem modo in sensibili comune: sed in sensibili per aecidens co ruingit deceptio tumulto imo&in toto elidi s omnes positae conditiones sint: scut Opter colorem tu licat hoc esse mel, cimi si fel ' econtra: quia mel non est se sibile proprium, ne l. com une: sed de per acci ens ratione coloris S sic potest Aecipi, quod hoc sinitum, eum si lapis. Itaqι disti sentia est inter sensibile commune, di sensibile de per aetissens quia sensibile co-Hune sentitur per se, etiam si pluribus sensibus possit senti ii sed sensibile de per accidens non sentitur per se, sed per aliquod aecidens scut substantiae sentiuntur Hoc est quod supra dictum est: quod accidentia eo serunt magnam partem ag cognoscen linii quod quia est, ct in isto sensu A illo te si Nit sensum non poste de ei pi circa propriuohectum,sed potest . ecipi circa setis bile
per acci/ens.Hoc patet ex exemplo ab eo proposito, cum ait:Visus non decipitur colore, quoniam color:i3 est, non stultum decipitur circa colorein meque quantum ad
gradum,neq; quantum aὰ speetem, sed decipitur quantu ad quid est iudicando quid si coloratura,scilicet,utrum hoc est selianuel.Ecce in quo sensu debeat intelligi, sensus circa sensibile proprium non decipitur. Etly proprium, non distinguitur contra comune, sedc 5tra per accidens te intelligit
si tamen quis velit state in intelligentia
Aristote. secundum aliorum sentcntiam, ut ponat disserentiam inter sensibile proprium,S sensibile commune: oportet intelligar S declaret admodum quo in prunaa,ec secunda conclusione Aictum es ut, scilicet, circa proprium sensit contingat deceptio non in multi a paruo Arato:tamen circa commune sens bile frequentius contingit maxime s esset verum
quod aliqui putant: sensibile commune nosentiri de per se. Sess declaratio Buridani magis placet: qui tenet in quaestione. i s. quod sensibile eommune est sensibile de per se quia numerus: magnitudo, quies motus,&ssura sunt sens bilia per se: nam
per sensus exteriores iuuicam' res esse plures,aut naotas,aut quiescentes, aut esse tamias,vel se figuratas,&e. sic intellexit. San. s. Thora, Thom. p. p. quaestione. 37. artic. 2. Ponens
lisserentiam inter sensibile comune,&de per accidens. - st videtur notandum quo A Comine. In hoc. 2. com . 63. insinuat: quod licet sensus non erret: circa proprium sensibile, tamen errare potest circa subiectum propeij sensibilis i& eirca loeum,aut v bi: nam si viso alitiquo collorato, videns iudicat illud esse argentum aut stantini,vel ubi sit,inserius vel 1 uperius potest esse deceptio,sed non incouenit neq; est contra praedicta. Qu3d hic de iudicio loquuti sumus, sen- Notandum sas circa proprium sensibile, ratione cuius non est deceptio,&c. non ititelligas esse iudicium sensus exterioris mam potentia visus non format notitia, neque iussi eat, sed sensus communis est qui iudicat,&somnat huiusmodi propositiones circa obiecta omnium sentuum exteriorum. Et quod decipiatus,vel non in tu licando,crit per hoc st shristi, est sensus communis iudicabit,i visua poten hi qui iuditia colorem videt,& auditiua sonum audit, eat sed non erit iudicium in ipsa exteriori potelia vitii sua quia noestres exilia, ut videat se videre, neqi iudicativa, cumst interioris setisti, eae potentis hoc iudicare sed dieitur sensus cir terior notica proprium obiectum: non fecipitur quia iudicat. videt colores sed quod non decipiatur, ii dieare est sensu, communis, & non sensus exterioris. Et s aliquando concedatur quod in sensu exteriori in homine sic iiiiii cium, non conceditur ea ratione qua sit in ipso exteriori sed quia intellectus iudicat: ut quidam θi eunt & ea ratione in brutiation concedunt tale iudicium. Qua ratio. ne bitet &Almayn. dicunt bruta per so lam apprehensionem moueri. Vetum di cendum videtur quod in nobis, & in bivii, sit in sensu interiori iudicium, & brutues instinctu naturae format suas pro eos otiones, componendo,o diuidet o licet ob desectum cognitionis propria non sit compositici,neque diuisio.
s Ad primum di secundum, patet solutio Adprimum
413쪽
Adieitium Aa tertium dicensum quod sicut in sensatiotica fit deceptio circa proprium obiectum, dummodo omnia s)nt necessaria apposita,neque in intellectu est salsias,cie
ca proprium obie isti quod est quod quidestina informatus intellectus specie quid-ditatis rei,non decipietur in iudiea dor&multo reinus quam sensust quia potentia est perfectioi sed stetit colitisit selisum decipi circa sensibilia communiat quia sensus non dire te refertur ad illa.& etiam decipitus circa sensibilia per acciden, ut dictum est ille etiam contingit intelle tum decipi in iudieando circa uti quid cosequens quis-ditatem rei uel accidens ei. Et in componudo,&diuidengo potest decipi gum rei,cmius quid litatem intelligit; aliquid tribuit, quod eam non consequitur,vel quod ei repugnat:ut si quid litati equi cognitae tri bue hi quoil esset risibilis. Ecce quomodo , di potest intellectus deeipi ct quomodo sensus, ct in quo sit conuenietitia licet si din 'i serentia inter intellectum sensum: quia in intellectu potest esse salsitas,non soluin quia cognitio intellectus est falsa sed quia inteli ctus cognoscit eam salstatem: scutes cognoscit veritateiurat in sensu non ea fallitas vi cognita,quia non cognoscit ilialam falsitatem in qua est,exercei,do Raan
414쪽
PHYsi CAE IN TERTIUM LIBRUM ARISTO
de Anima. Admodum R. P. F. Alphonsi a vera Cruce sacri ordinis gremitarum D. Aureli j Augustini, bonarum artiumn sacrae Theologiae magistri, mos eratoris primarij in academia Mericana in noua Hispania, in partibus Indiaria M
tibii dὸ ω nimia Isserta hactenus, b Aristo t. sunt,
ditur in pne senti libro argumetum animae rationalis: quo pa- ho sie ut trigonum in tetragono includitur,&intra eius limites coarctatur sic & illae ia praedicti in rationali contineantur: quonam etiam modo potenti anima in anima sicut in subiecto sint. In super autem quod
intellectus sit passiva potentia: quippe qui in agentem,& possibilem diuiditur,&a memoria intellectiva, rationeve minime distinguitur. Itaque intellectus, an emoria intellectiva, & ratio apud Aristote. sunt idem . Traiactat etiam 3 e voluntate animς, rationalis potentia, iuὁ4 impersectior sit ipso intellectu, a quo
dedistinguitur. De anima: 1mmortalitate tradit etiam nobis
suam sententiam. Est etiam sermo im hoc tertio de libero hominis arbitrio, no disserente ab ipsa voluntate: quin potius est ipsa voluntas,d potentia appetiti ua. Tandem qualiter intellectus noster intelligat materiales res, abstrahendo a phantas. matibus, pro isto statu, nam in futuro, cum ivortale hoc in- luerit immortalitatem,& fue rit dis oluta sctilis domus, aliomedo intelliget animam empe per species reseruatas,& ex in. fuerinta diuini luminis partici
libri de anima,Vtrum in lio mi, ne solusit una anima intellectiva, vel simul cu intellem uast senstiua&ve
getativa. videtur ad Icnsiri uam
415쪽
a anima, sed tres: nam 4 corruptibile, S incorru-
oti bile non postulat una 1 tib statilia essetquia maxi
a me distant: ergo neci; senititullecti uia in Cotilequetia est but. ino bona. Antecedetis est verum: euo dccon quaest. I 4. se iens. sens. tiuunt ei im coaeruptibale est, ct ij itelle litium incorruptibile. Argum e. . secundῖ. Duo contrai tu iudicia si ut in eo delia ite eodem esse no ponunt: sed si sol una vita in homine olet anima, essent duoeontraria iudicis: ergo nullo modo esu concedeiadum quod iit unaanitina .cosequentia est botia .Maio: est nota. Probo minoiarere : quia si quis videat baculum pro medietate in aqua, per se istam iudicatis actit,
ct per intelle stu contrarau, qu e sunt cotra ria iudicia: ergo oportet potacie tuas alas.. 'praeterea. Si an una una solum in lionii Argame. 3. heen eriti lites lectiva, sed hoc non potest lare : iuia si solam intene hiua,cum si ea solo Deo sit per creatione, sequitur quod homo non geri eicit acina inem contra Aristotel. I. physeo .Patet quia si homo generat hominem,eu quia attingit acl tarmam substantialem homiliis, sed posito via a sola sit anima, non attingit quia cum sit sola intellectilia, a solo Deo habetur per crea
' Iti co utrarium vitietur, i log Arist dicit. ΠV shus tuti ij, intelle tuo esse, ite ut trigonii in tetragono . in primis est ab helendus, S anathematicistii, cs Ziuidus error Communiatoris, qui posuit hibilia via uin elle intellectum numero omnium cum non solum sits se tenendum in quo-sibet homitie diuiti fiam esse animam intel. leε tua in quia scin conci. 6.Constantino-m; coae poli. dissilitum est, athione. ii . Sin concit. Lateranen. sub Leone. io. sessio. s. sed C6el. Late, et latii ies iustine nati utili apparet signi etitsi esse aii i propter falso imponit ipsi Phiditis u. . t ius quan uis Vcnetus probate contendat dis utilis a mentem hi ille A istote . quod aste fit Comment: si probari posse iii lumine naturalitio ii esse utilian intellemitu in omnibus do D. Ahinis . cet.B. P. Augii.lib. a.delibe . arbitrio: c. io.
ρ quia alias sequeretur quod rue scribente
nunc, alius dormiret:& me dormiete; alius contemplatetur cic sic ego dormiens conis
teniplare deseri secto dormitem .Et sequeretur,quod simules semel in eodem,de eo
Idetiir quos no solum sit sena esset opinio sile Senietis. si de unaetidem propositione visus habeat opinionem, alius iidem,Salius scientia qu e os 13 sui Dine naturali. Ista mis
ia faciamus in praesentiMe quibus . . I Tithis
quo fecit speciale tractatum Augustinus N. ii Ni in plius. ' Et hie exclugere oportet Phantas: in quorumclam, qui ad mentem Commentiasserunt: qu a forma dans esse homini, dc qua a bruto differt. sit pati tuus intellectu, qui apud Commenta. est imaginativa siue cogitat tua: dc forma qua: dat principium
operandi; dc non essendi: si anima intelle hi tua te quo viae Gregorium Arimi.in. a. sistini 1 .&. 19. a. sen .d: Ioanne de Bach5.
'IEs ite ian memoriam reducendum tres alii inas, vegetat lucina, sensitivam , ct rati analem,diltinctast habere operatioties,de costituere diti scis species viventium: imbdegenera, i a plant e in quibus sola vegelativa est non sunt in eodem genere prosiilio cum brutis,in quibus sentit tua, neque brotuinclina homine in eadem specie est, licet coirtineantur sub uno senere proxitiaci )quia in homine est anima intellectiva, quae tieqtie in planta, neque in bruto reperitui Quod ergo speculamur est, suppolset otii homine reperiatur operationes quae sunt proprie animae vegetati inc: quia nutritur dc augetur. sc. iiii , dc persectius re seri utut iii nomine, quam in plantis, utruiti homine sit etiam anima segetatiua abstitelle hiua distancta , vel Vtruni sit sola intellectiva, per quam in homine sint opera vegetati uti . Simili ni odo de sensitiva, tua est an brutis, qua mediante sitas habet conuenientes operationes sistincta, ab illi
quae sitiat anime vegetatium , cum reperi tur in homine tales operatio es antime iiiiiiii e ; Vtrum ibi sit leniitiua ditiincta abi melle tua, an solum per intellectiva haec sant. Ecce quod quaeritur. Adhuc oportet considerare, quod pone Must. 1 do in homine,solum intelle filuam anima, potest esse in dupliei sensu: vel quod nul quum luibuerit eius prius animam vegetatiuaua,neq; sensitivam, sed primo habuit esse viventis per rationalem;qua mediante
habet omnia quae a lvegetatiuam,&senii - .
tiuam uel primo habuit Vivere plantae per animam vegetati u.ini; dc quando embri occepit
416쪽
Specula. i. An homine una sola si anima. os
coepit uiuere anima senstiua corrupta est vegetativa, & quan Ao completus est dies o .vel. s. in viris 4 conceptui insusci en anima rationalis, ct corrupta est senstiua, ct in foeminis displieati, diebus in . 8 o. velso . corrupta est sensitiva adueniente intellectiva quibus prae habitis, si prima coeluso. Consu. a.-In homine solum est una anima intelleo tua,' non est vegetativa, neque senstiua distincta ab intellectiva. Probatur. Si in homine esset sensitiva actu,& vegetativa, sequeretur quod ani Laa intellectiva homini solum Aciret esse accidentale, ct non subqΠψ' santiae patet.1ὰ quo A aduenit alicui completo habenti esse substantiale, solum date leaeeidentale ess tinima intellectiva tueadue iret iam completo: go solum datiret esse accidentale. patet: quia adueniret habenti esse completum per sensititiam animam,quae fuit ante animam rationale, di manet post introductione iti eius. Miso. a ' praeterea si plures ponerentur animariti homine, non esset simpliciter unum,sed plures: quia esse unum simpliciter, ab unitate formae substantialis estised ponuntur tres animae ergo sunt tria esse simpliciter sed repugnat quod homo qui in certa specie collocatur, non sit is inpliciter unum: quia e X eo sequeretur quod in pluriti' poneretur speciebus eu aequo es sic denominaretur ab omnibus vere,& sinpliciter: A sie ut diceretur homo, diceretur brutum,
dissiceretur planta quoa est falsum. Ratio. a. Tertib.Videmus in homine quo gareo quae est senstium parti impedit illam quς intellectivae est ergo non adiuersis principij, distinctis emanant,sed ab uno, & ea
ratione se impediunt : ergo sola una anima intelle tua ponenda est in homine. Milo. . K Quarto . Quicquid persectionis est in inferiori reperitur in superiori, cui subor-δinatur,&adhuc eminentius: cum ergo sensti uultist subintellectivo,oportet ibi in intellectitio persectius reperiatur sensitiuum &se frustra esset ponenda anima sensitiva. 4,ε incit consimaturiquia senstituam initidii l. Aiuo est, sicut trigonus in tetragono :sed se est trigonus in tetragono, quod specie non constituit distincta in , neque secundum sua tu essentiam , sed solum virtute: quia ubi quatuor anguli,& tres eruti ergo similiter in intellecti uti inclusum est sentitiuum:&sie sola una anima est.. Et ne decipiaris aduerte: quod tribus . modis contingit viati in alio contineri. Primo formalite sicut in setius tu suo superiori Vt homo in an iiDnli,s predicatur de eo in primo modo per se ut omne genet de sua
spe ete:& isto modo non continetur vegetati uti in in senstiuo: quia non praedicatur de eo cle per se, alias non inveni hetur vegetatiuum sine sensitiuo: secundus reoAueeu materialis, quando unum fundatur iticilio,&non e contra, sicut omnis gradus vivi ven At in inferioribus in vegetatiun fundatur radicaliter: quia omne vivens indiget nutrimento. Et isto modo noti includitur υ egetatiuna, in senstitio 'sed potius ecotea sentitiuum,in vegetatiuo:Tertius ilio δ' est virtuali, S perfectionis, Dadolecti dum continet in se totam virtutem primi, c aliquid amplius:&iti hoe sensu intellexit philosophus vegetatiuuna,iu cludi ius ei istiuo:&senstituim,in intelle Eliuo: dc eandem continentiam habet secudum locum ni otiuum,cum sentitio, sec. Et intellectivum, eo paratum secundum locu 1Do
'IHotic sententiam tenent communiter theologi &philosophi,inter quos. S. rho.
dogmatibus f non mentitur titulu, libri)
Ex dictis pro conclu .apparet non liabere probabilitatem quod auerit Ochaa u coita tam graues aut si Ores, de communum cri riss i. c., opinionem clari in lio iuuae ps iues animas Cesiam.
ilistincta, sic ii, sensitiva solum si sentita . quolib. a. q. ua,& non intellectitia:&itit ellen tua sic intellectiva vi no sit sensi titia .sed quia non
solii ut philosophi,sed ut Theologi loquanaur axime cum suturos theologos instituamus, ponamus. a.csic tu. que talis est. Opitiio asserens plures esse,&disti restas cohelusi. anima, in honine,s non est haeretica,erronea celisenda est. Probatur quia videtur
esse ab Ecclesia geterminatum, quod solii una si Extra. de summa triui. S si .cathco. i. ncap. sat miteris bis olu spiritus S corpus
417쪽
ponuntur partes humanae naturae:atsen sititia non est spiritu sulso non est pars. Ei Harius in Odien de summa trini A s.catho.vbi habetui Christus, ere factu, est homo per hoc quod assii psit partes nostrae natura simul voluis ,s cilicet, corpus,dcautinam intellectivam. Ex illo probatus in tetit uini quia si esset alia anima parshutitii e natura ,non essent stisa cienter enumeratat chia solum .Etiam habetur eutra, e celebra. tuis. capit.lia quadam .ex illo gene. u.ubi dicitur: Per idem est tutelis olim ni diviticias homo: sed intelligit per rationaletiuerso per cam vivit. Ditii si non est liti retica quia cum Ecclesi :t, determinatio non habeat tam e presse, sanctam graui nota, non est quare oppositum asserentern nuramus. posita sit hoec coi 1 clusio,vt qui philosophia in tradit ite tradativi in nullo audeat defendere
opinionem non solum damnatam ab licia cles aes presse sed etiam quae videt,dc subintelligitur condemnata vel ignem sapit. di' I Quos s quis obi jeiat nobis Paulum: d Galatas quinto, dicentem: Cum concupiscit aduertos spiritum, es h ee s bi inui cem ad telo uituti quis i non posset, si una solae Isset anima, cum iiii isti sbi ips conat ratius siti&ig quod. i.aa Thessalon. .de spiritu, nima δε corpore mentionem s
ruilo. Ait itiit solucis' nrad' ex beato patre Aut
llii mo du su ei essititii iii,&ati in nautis ea unima dat caria i , t concupiscati, hoe ab anima intelle liua est , per partem hi ut ilem tameti iues erceiis &secundum diue sani conside ration cui θ: atilina ess,3c spiritiis: una ta-neti sola ipsa est,in qua vere, es realiter operationes sunt anima' sensitu quae ex : ercentur persuadeterminata organa: stacut ipsaeavim anima esst qua intellectutu telligit oculo videt,dc pedibus ambulat, A manibus operatur. cishAuti. 'I Fcrtia cocluso Anima vegetatiua quas.' bo. p. p. prius vivit c brio, in aduentu sensitiuae
q. ii 2. aii, corrumpitur, sicut δ ipsa sensitiva eum , ad , , o p imo in rationalis intro diicitur. Hae e con' 76 axi, 3, clusio quat uui a I hoc quod embrio psus 'a' , is tanti a vegetativa,&prius sensitiva quani intelle iiiio,videtur esse Aristot. qui dicit embrionem prius vivere vita planta , , quando in eo est nutritio, de augmentatio, d nondum ess sensatio: δή pollea est sentatio, dc nondum intellectio. si e communiter intelligitur Aristotcles . Et Beatus pa- D. Angli . ter Augustinus.1ibr. et 3. i. 14. ilicit, quod Modus si puer iv. i. diebus est perfecte formatus,
dc organistatus,& quod soci' in prire is diu vi is n
btiq.6. habet quas similitudii iei ii lactis, &Q. filiaiξ in sequentibus. 9. conuertitur in sanguine: eaρ. a. deinde. i 3.clic bus consuli satur quas caro, a .reliquis diebus formati v vsque ad persecta lineamenta omnium membrorum, quae omnia simul iuncta iaciunt. I. lies sed statioso. iii.' aeani iuulibus instiuat et, 4nquietin. o. diebus scit formatio masculi, licet plus temporis in eat ina requiratur. il Atii dentia nono de animalibus ponit a a nc na. lium modorti. Et si placet videre diuelsos modos , vide Agidium Romanum AemiliislM.
formatione corporis luinnani capit de ei-nio quinto.
ii Cum ergo in foetu sit talis variatio: vi
tet talia opera sani ab animares ibi diit a ni itia vegetativa. Et idem quando ea organizatio, ut possit esse senstitio. I sed se elida pars a batur facile exprima vjuenti
conclutione: via 4 ii aduentu senstitis, vel iuia inaiit. xegetativa manet,vel corrumpitur: si coria theo, i s
rumpitur,lioces quod intenditus si no 3 3M corrumpitur, sed manet ergo si ut sunt sentitina ct vegetativa, quod est proba tum falsu quia anima sensitiva daret esse accidentale: quia adueniret completo , δc eodem tuanente sub viroque te
Item : qui ciso tu siste, vel embrio non est et unum simpliciter, sed plura, ratione diluersarum formarum. Item quia stus raponeretur ipsi vegetativa, quandoquides tia sititia, quat perfectio potest quod inferior.
Eodem modo probatur quo I sacta eiubrionis augmentatione,&dispositione adsormam intellectivam Guesu. s. die in viris in .so. vel .so. in foeminis, quod tune primo cum introducitur in corpore disposito,& organi Rato anima rationalis,sorma sensitiva commipit utiquis si maneret, in conuenientia illata sequerentur. 3 Ex quo uidetur voluntarie dictum, M, s. .ile quod dicit Marsi quod in homine genera petie ' cdo, embrio non prius vivat vegetatiua,ne insulti uisque setistitia, se 1 facta in. .diebus gi spostione unc primo anima rationalis introducatu quia ante infusione animae rationalia
418쪽
specula. i. An homine una sola stansma. 4 ori
De hoc usa natis non videntur e se operationes sense ex iv .egetatiuae. Neque ratio ad id as- ς' - Α, sdietidum eo uincit,ne, scilicet concedat cor tu Ptionem vegetatiuae , s senstitiae: quid enim pericli est concedere, clam n cessarium habeat fateri etiana si non essent tales aut mae)priore, sormas substantiare, plures corrumpi,& ciliae de nouo generari ante persectam orga Dizatione in quia rara, teyia foetus ad modum lactis, 'post admodum carnis, Se . oportet sani plures xisto tratis intitationes. Atque si lio citi nutriutione persecta quotidie contingit,cum pati is primo in chilum in stomaehoi de itide in chimum in epate,' in sanguinem, teinde iti Venis,& vltimo in carnem,&ossa,&ueruos sui transmutatio: dc generatio v
sabo a. r. nius corruptio est alterius: simili modo nul q.axi. a. iiiiiiiii oti nidiis est, quod generatio bruti teorruptio plantae:&generatio hominis sit c rruptici bruti quia imperfecta p-pter perfecta sucit.' sequitur eκ dictis illam Platonicam imati m. - ganationem nullaus elle momenti, quae Dotiebat diuersas anima siti corpore uno se cundum organa distinctas, quibus diu saopera vitae tribuebat: si deus vina nutritiua ei se iii epate:concupiscibile tu in corde:cognosci citia in cerebro quam reprobat Arist- , i iii otia. iii ii iis de ani titillan a s id quod in i Pic0's' a ' gi, V. de tui i esse non inest: scilicet vegetatiuis es senstina, veniente rationali, minus eiurat plures secundum 9iuersas partes: et
Ad argum Ad. i. dieeudum quod corruptibile &incorruptibile dis inguuntus,ct ob is ani ua senstitia brutor uni,& rationatas, homiti irin di sti tiguuntur scd iii homine sensiti uunt non est corruptibile,sed incorruptibile: qui . est anima rationalis. Ad t. si Ad secundum dieetidum, quod diuersa iudicia in eo Hem respectu eiusdem obieet i, ct potentiar non possunt ei te silvis sed noiti conuenit esse diuersi, & contiaria iuili cia in eodem tes pectu eius lena, in diu eis; potentiis ini ab eadem potentia secunda
ciuersas coliti derationes. Est iudicium abci in rura nati per senstini, qυod baculus il si aetii se si illos tum ab eadem animatbei inti l lectu, in quod bactilus sit integer. 1 uti iis licia ij ii sunt contraria: quia potetiae sili4t alii .rste intelleelus, licet, Si en-
. sus. aena inodo caro concupiscit delectab laupti tus odit:noti sunt diuerse aiiiiii pone rigor ob idi sed ψna dc eadem potest in
tam Aiuersa,& contraria securiclum cli:ier fas potentias.Appetitu naturali quis vult vitam eonseruare: sea appetitu ratio noli, se exponit pres bono virtutis: imo eodem aΡ- petita deliberato volo patrem mori, de ea vivere: respectu ad bonum particulare, vo lo eu uiuere, respectu ad bonii co mune volo eu mori. Non ergo ista sunt contraria: uia non est idem respectu eiusdem, dceciem ratione. Sic ergo stat cum vilitate ani
imae tanta diuersias ob potentiaium 3 lueestatem, via Mime ponendo disi Emionem inter ipsas,S animam, ut in libro pra cedeti diximus. Et liae cinclinatio qu. e secundia partem brutalem est,quq ad malum est,ia est licenda hominis iliquantum homo, edi quantum brutum. i
Ad. . Quanuis aliqui ilicant ut supri di
simus in libris de generatione. e X Marsilio ) quod non est propria hominis
generatio Micendum quod homo homine genexat ut dictum est etiam si v a sola anima sit,i3chaec intelle Eliu quae per creationem a solo Deo, quia sume it quod homo facit ad introductionem eius in eorpore: quia Vere homo dispoi ut subie Hi,V t poc-st tutio duci Sattitistit ait huius odi inlicidi lionem Stetit si sortitae subitantiale essent ab exieci a datore sormarum, S per a gens titit, rate disponeretur si ibi e tuiti ultinaci uis positioile, dicitur illud eise a b age te.
. Hic aduectas oportet,animam rationa lem noli prius a Deo creari, quam in corporedispositos organi statoriisti di ob quod neque Hilorij sentetia super illa verba psal
tali .sant aures,ctc. tenenda: qui asserit animam Ade,prius creatam, S post corpus plasmatui in cui S Ausust a. libr. . degene. ad litera in cap. 24. suui agatur,& Hiero. iii
epistola ad Epite. ' per amplius reiicie dii quod Greg. Nisenusin. a. liti. philosophia
cap. 6 dicit anilitas omnium hominum imimul creatas, bc posea infundi contra hos Leo papa piux in epistola ad episeopum Astorigensem,&de quo SahOm.p.p. q. 9 mqui sensunt declarat in q uo animas Prac dere, dici potest. secundo dico q, homo generat homine quia iti semitio est virtus activa, S est qua n ii,
limotus ipsius generantis anima: , Squia s. Tim p p. ibi concurrat virtus animae cum cirtute ii icoelesti dicitur quod homo generat homi a l. 3. neuansbi,de quo alias supici
419쪽
Argumen. Contra ista quae luc sunt dis nita , potest quis obiieere,quod olim ab uniuersitate Ouoluens sit, Archiepiscopo Catitu.
anno. 12 Ceu determinatum,elle errorudi re quod in ius usione animae rationalis s. solutio. c., impitur senstiua,& vegetativa. Ad quod respondetur, primo non esse contra
dicta quia ibi aicitur copulatiue, setisititia svegetatiuacorrumpismul,quod nos nodiximus: iuuiptimo corrumpitur ueget. tiua Spbus elisitiua a .solutio. 'ISecundo dicimus, et non est necessaria sitire aeterminationi illius uniuersitatis. Viviguetari de Visueriti in suis Institutionibus Theo
sint in anima sicutio subiectC.
. Arrium . T videtur quod omnes po
thtitii sui in anima sicut sola in iubieeio. Omnes potent M a pria passio, uae emanat cibias si uaru eslenticiised propria pastioiti essetitias ubie ii subiectatur orgo etiam potentiae animae subiectantur in ipsa essen
A tume. ,. sera terea.sicut se habent potentiae corporis ad corpus,se lici bent potentia anim .ul an imai ted o nes potentiae corporis sibi te iantur in corpori ,erso pol cxtaa atii aestibis tantur in anima . Non enim quod manus sit valida,& potestis ad pera dunt,poui urnisi in corpore ergo etiam potentiae anima in antina erunt.
aerumg. 3. Tertio.si ali sua potentia non debereti titii iii anima sicut in s ubie immaXinae appetititia i iis titialsed ponitur in anima: is cinima est quae appetit,licet 14t per sensum: ergo i, nix potentia antiuae erit in animo In citraiiu. 'l in contrarium est quod dicit stillos.
plius in libro des uo , Avigilia: senti
re Mon est proprium animae,neque corporis sed contui et t. Not a. a. pro uecisione notandum quod in homine de quo minc sentio est tria considerantur: Areualeorsuiu, es corp'd totum colun iuui ex antina,&corpore.su quaesione ergo est,ubi ponantur potentiae anima',
et in anima solum,u es in corpore solum vel in coniuncto. Secudb aduerte sit,ir inter potet fas aiae Nisaiau.h: differetitia esutili quae dii sunt,quae suas habent,& exercet operationes sine aliquo organo corporeo ut sunt velle,&intelligeret aliae sunt,quae non complent, sine organo corporeo visentire exterius&interius. Prima conclusio potentiae animae ratio i. lacti Litalis quae suas habent operationes sine organo corporeo, ponuntur in cinima tan
quam in lubie io: icut intelligere,& velle. Phobatur. Illud est subiectum operatiuae pilo tis.: potentiae,quod potest operari: sed anima es h quae operatur,sicut Sipsa est quae potest operaii:ergo ipsa esst subiectuin potentiae.Maior est clara quia accidens oportet denominet subiectum in quo est: sed antima est quae allit operatur in illis quae notieNercentur organo corporaliout dicit Philosi,plius in principio de somno &vigilia. ergoipsa est subie humidisicintellectus, o
lutitas,& memoria ponuntur in animae eus entia scutiti subie io. Praeterea.lssae potentiae cum sint acci- po tiliti. dentiasse seeunda specie qualitatis)ponun tio.
tur in aliquos ubiectorergo vel in eorpore, vel ira toto eoniim io,ve in solastilina sed non in corpore soquin,ut manifestum est, cum sint operationes spirituales neque in coniunEho: quia corpus non est quo exeria centur huius odi oneration , cu no indigetint organo corporeo deser manet ergo quod tales erunt in ipsi cisima. Dasti de se quia pro isto statis indiget.li telligente emphantasmata speculari oportet,icsic Aris. Aia . s. d. de quo itis a. anti . I .securi laconci .iso.Potent animi qui coacto,aition iis bent suo sciitiis absque organo corporeia,noti iti anima neque in corpore,sed in toto coniuncti, subie tantur.Probatur. Ratio
illud aicitur subiectum operationis, quod vere potest operari s operatur actu: sed in
talibus no anima est sine operatur,nem corpus opercitur,sed totii coniunctu quia ho illo videt,su u videt anima,neq; o preego vitiua potentia ponetur in coniuncto, es aua, tua similite spotentiae interiores sensitive, miles vegetatius:vt nutritiuar tinentativa enerotina.&c.
I item i tuae potentis gebent in aliquos ibieetari r lilia addide tia non sunt sane subiecto sed noli subiectantur in GJaaniama , cum non ipsa sola operetur di neque . in solo corpore quia corpus non operatur
420쪽
specul. 1 . An in homine una sola sit anima. 4s
absque anima uestat ergo quodsi iectentur in toto composito.
go iij., d. l LX quo patet Gregorium Ariminesem c. deceptum,qui dixit quod operatione, sensititia partis sunt immediate in antina sensitiva in bruto,dc in homine,in quo sola v-na anima est Tales operationes ammediate sunt in anima intellecti ,quae est etiam sensti Haec dicitGregorius issed uidetur deceptus quia cum tales operationes sensitiuae vere sint operationes potentiarum organicarum,& eas denominant, oportet de potentia gesse subiectas in toto coluncto, es non in solo corpore, neque in sola uni ma. Quis est qui proprie loquendo dicat, sentire est anima intellectivae operatio/tamen potest dicere,est hominis operatio. Consus 3 Thitia eonctu. Appetitus senstiuus, cus τι ah,ό se potentia,in coniuncto tanqua in subieritate d. c. cto pro organo habet cor. Haec conclusio
ait. a. ponitur ad tollendum dubium de organo appetitus sensiti uitilam ὰe aliis potentiis sensitivis, quae sunt in coniuncto tan in subiecto,constat , habeant organum: sed de appetitu non eth manifest&quia aliqui
putant organum esse totum corpus: scutta sensus tactus habet.Nos tamen dicimus quod sit in corcle organummam appetitus sensitiuus,cu sit coitincti potentia, aliquod liabet organum determinatum:sed non Videtve qa aliud ,nis, cor:quia ibi primo est, v bi gaudium sentitue per dilatationem:&ibi hi ubi primum thistitia,& dolor per c frictionem:erm ibi erit organum huius
potentiae,quae in coniuncto ponitur. egeluso, Quarta conclusio. Omnes potentiae in uniuersum,sue quae subiectautur immediate in anima sue quae in coniuncto dicatur esse in anima scut in principio primo. Milo. Probatur.primo de potentijs animae',qi Leiton habent operationem per organum a corporale,constatis A de aliis quae sunt dii coniuncto probo quia quod coniunctum sit subiecture potentia: auditiuae,&visue, ct non est nisi ere anima,quae dat esse so male,& informat coi pus: nam ea seclusa, non esset potentia subiective in coniuncto,cum coniunctum non esthus equitur in ea ese omnes potentias laquam in primor . Ibom. principio.Sic doctor. Sanct.p.Ρ.q.77.ar. s. ad seetitissum:&sc omnes potentiae sue quae subiectantur immediate in anima, sue qu at in composito,dicuntur siuere ab essentia aut uiae. Etest eausa eatum seut sitiis S si iii principium activum vide Herulum in primo senten. list 3.quaest r. Quinta concluso.Licet probabile st, P a Caelusio. s. tentiam organicam non unam, sed plures esse qualitates , cum eκ pluribus cia Diae , probabilius tamen eli solam vixi esse qualitatem quamlibet potentiam ab alia dii i mctam Hic υolum tis dicere de illis poten-lijs organicis,quae sunt an coniuncto,quoacum multa concurrant aclips in pol titia disponendam,S organizandaui ut ad vi liuam potentiam,&c.& s plures qualitates possent diei, Ilius 4o si potetiam dicimus robabilius, natii solam esse qualitatem. ateloquia istae sunt verae potentiae a sunt statio accidentiarergo ponuntur in pra dicamento qualitatis sed quae potiuntur tu pra lica metato qualitatis , sub aliqua certa specie qualitatis ponuntiaris non sivi. t plures qualitates,sed una soJum in . a. specie qivilitatis. Et licet una sit qualitas,tamen liab et tequisitas alitis simul ut si aliqi .ado ostio sit requisit: in oculo :d betic recipi cudum speeiei visi ilicet statu Phanotas in oculo,& ille humor qui est apius ad recipiendum. Ad. i .dicendum est uliud esse quod om Ad argimi. . Des potentiar fluant ciba Dina aec gentia, e
stitit, ea sicut in plitici io, aliud quod
sint Omiles in ea tan si uti in subiectouaalii primum concedimus generaliter de omnibus potentii tam organicis, qua in no OP ganicis,sed secundum lion in tantum ut Peium si,quod angelus, Samma sitit caula ess,eiens suarum potentiarum, sicut mate, in actuata per formam,dicitur aniliu principitiin accidentium,quae consequuntur naturesti rei ut late probat Agidius quolib. a inllii .
s. q. 1 asstein quia ad hoc quod sit stibion G, est requisiuis,quod per tale subienti iii ueserceatur opus per potentiam sine alio: ob id soluiti damus quod non organica' Poturatiae ibidem subiectentus: sed organice in
ipso coniuncto : quia Oti sine corpore e
' Ad. a.dicendum,quod sicut se habet pis Λ , tentis corporis, in solum corporis ad corpus ita di anime, ius solitis anime sunt, uuantina in diobidsidui ille in corpore, c hee subiectantur in anima cil sunt alie operationes,que cum sint aninae,iiun tamen habent actuati sine corpore,&tales ponuntur