장음표시 사용
41쪽
uatio priori priuation neque sunt ex alterutri Siti hoc distisguutur haec priama contraria posterioribus, Ec dictuin Arist.non recte intelligitur in sensu quo Burleusin illo primo adducit Liconiensem, quia,scilice manetsemp forma cor- crestaus cum materia,quae est in genera ilis S ineorruptibil s, quia talis forma corporeitatis non est necessatio pone/a, ut insta suo loco. gigius Roma intellexit Aristot.de permanentia principiorum loquutum in hoc sensu, ut maneat semiaper,non in particulari,sed in comuni quia sicut ista est vera semper erit homo,no tame hic homo, se ista semper erit materia, Arma,&priuatio.Sed tamen non videtur hie sensus Aristo. quia esset permanentia. rationis non de realis ob id primus sensu vigetur coumiens, in quo sensi etiam est
verum,primum emciens inanet, quia Doex alio priori,&primusfinis, iano pendet ex alio fine.
latio primi physi.Vtrum materia, quete unum ex principijs r rum naturalium est, si potentia pura,& materia
Arsaol. t. non potest esse princi
bet sea materia non habet esse t eum si pura potentia ut ilocet Atrist . ergo non potest esseseineipium rei staturalis. secundo. . secutidhalluil quod est principium alicuius rei,potest intelligi,&inueniri sine tali re sed materia prima nunqua inuenitur, neq; intelligitur per se,quia pura potetia est sed semper cu Arma: ergo non est principium rerum naturalium. T rsu. 'Tettio. Aliqua est res naturalis,quae Dohabet materiam ergo non est materia rerum naturalium principium. Datetae anima rationali,quar est res naturalis, maxime a corpore separata, & tamen nullam
habet materiam cum si spiritus absque
quantitate molis. IItem Coelum est res naturalis,' tamen Ariste a 44 non habet materiam quia alias cum omne o .recla
quod habet materiam sit corruptibile,cceium posset corrumpi quod est contra Aristotelem.' Quartb.Color,& alia accidetia sunt res
naturalesitamen nullam habent materia,
ut principium fuit quia color est qualitas, ut docet Aesisto.ergo non inclusit mate tiam,quae substantia esti ergo non omnis ,Π'I
res naturalis eκ materia est. 1dem Qelice, quae est qualitas activa, consequens ste te. tam formam solis,vel corporis lucidi. s p. R. s.
In eontrarium est quod Aristo. mul
pro solutione, oportet primo proponere materiae qui iditatem , & definitionem, quae talis est Materia est subiectum primum cuiuscunque rei, ex quo sit albquid, cum inst,' non secundum accides. Primum in definitione ponitur, ad differentiam subiecti accidentis: quia subi inuiti quo est quantitas: quia omnia aeci dentia in quantitate subiectatur vi in praedicamento quantitatis probatum est: Nin saeramento Eucharistiae secundum do .ctrinam Sanct.Thom.sapor, color & cae tera alia accidentia non sunt absque sub μiecto quia in quantitate subiectantur,qui ./oamc sola absque subiecto manet.Et subiectum itat. . quod, accidentium, est totum composistuna,quia occidentia sunt in toto compo-
sto,& ipsum denominant,& actuant, ct informant sed tamen utrumque,& quo, Squo3, non dieitur subiectum primum, cum pr supponatur esse compositi, quod est per formam substantialem, cui subiicitur materia.
Alia particula, ex quo si aliquid, cum . ins ponitur ad disserentiam priuationis: squiὰem dato priuatio si principium rei
naturalis,no tamen manet:&non est constituens rem naturalem:vt in praecedenti speculatione probatum est.MateriatamE
est principium eo,quod ipsa intrat rei constitutionem, di moner in coposito. Et exclugitur etiam terminus ii quo, qui inci
dit formam eontrariam, quia non manet: vi ex vino si cicetum, S tamen vinum non est hoc modo materia aceti quia non ii, stanet vinum in aceto . Et mixtum si is ex elementis sed tamen non marent for latione . id, maliter
42쪽
maliter in diluto, tin libris Ae generatio ne probabitur ob id non dicuntur materia mixti, modo,quo hic de materia lota
Illa paelicula &non per aecidens) ponitur ad disserentiam subteisti accidentium,uod cusorma aliquid constituit,non subantiale, sed aecidentale. Sed materia' de qua in praesentiatum, principiu primum est,quod recepta forma substantiali, tinnitastinon de per accidens, ἡ substantiale
es eaesultans est..s sui nil, si Et quidem latissime patet disseretitia iustitit imi ter si iectum, quod materia est S subie ijs,asubie- eauni accidentiui quia subiectum accidectumῆς d* tium dat aeei letibus essed ψ de ratione aci 'R ridenti, est in esie at materia ipsa que sormae substantiali subiectum est)no dat sormae esse,sed recipit potius : quia per eam actuatur,& e t de potentia ad actu quaui, ipsa materia gicatur sustinete,& costiuare sorma nautamen esse noli dat, seAreei
pse l. i. ' Exhoc sequitu unum aliud discernieuatum, materia, de se a substantiali unum si ens per semo tame ex subiecto M. 4. Saccidenti:Arist.8. ii te e i s: Uaciduenit accidens enti completo. Εκ hoc modus loqvidi dimanat,vilicetvirus; mat Hii iii ἡὰ r a dicatur,& quae subicinuiti accidentili, Q. ct quce rei naturalis principium: haec dicit Matelia in tur inateriaeX qua, ita in qua Ratio est: va. quia cile subiecti,uon constat ex esse aecidentis tapotius comunicataccidenti suues ob id materia in qua vocatur: sed esse substantiale constat e nateria tanquam ex aliquo,a quo habetiotu esse, ob id illa materia vocatur ex quas&no in qua. Vni
ea est conclusio, ae talis est. a Ie a luso. a Materia quae principium est rei natura nud. i. tisraece lario ponenda est.Probatur illud est nec sario ponendum, sese quo res naturalis cinaro non potest:sed assiquem , teri a tanquam frincipio intrinseco res naturalisconstare non potest: ergo ipsa ne cessario ponenda est.Maior tiota est Minor probatur: quias aeonstare potest, erso vel eκ sola foran vel taliquo alio cum sorma sed noeκ sola sesina, quia ipsa per se non facit rem naturalem: neque per se
sola Rahe potest seclusa anima rationali.)Neque cum aliquo alio: quia quaero de illo alio, vel materia est & habeo quod intendo: vel noti est materia: S tunc quae-
ro vel illud habet alias esse,vel susum per insormationem imae nune habetis ahau habet esse sequitur quod nillic per fornaanon constituitur vinam per si, es neque res naturalis critis non habuit essθ,se so lum erat in potentia,&nune priino actuatur:hoc ego voco materiam: ergo male ria necessario ponenda est.' secundo.Determinatus essectus prodii Ratio. Mcitur in rerum natura ab uno rigente determinato:ergo necessari A ei ponendum iis,per quos talis contingit in natura de terminatio sed hoc sola materia est S erso materia necessario ponetiga est. Conle-quentia prima est bona quae habet vicena maioris sed minor probatur. Onitie ages naturale proauctiuum alicuius effectus de se est productimim plurium similium: quod ergo unum soluinproducat de noti plures,oportet dare eausam , sed hare sola materia est: nam si igni applieentur pruraeombustibilia, in omnibus producit igne os unum solum, tum unum ignem producet I &no ex alio, is quia materia navia unum i S. plures Materiae lites elusedom rationis ubi plures vitiesrergoniate
'Tettio illud est ponendum, qudd onmi st, lis 'actioni naturali praesupponiti ir: sed hoc Aissio. s. materia est, u e omni substracta est aetio Meia. tex ni Patet quia si actio aliqua naturali absia coni, si
sed hoe nate iura dicimus: ergo neeessa- ehi, hii., ito materia ponenda est: & Aristot, eam Ahisto ponit,&praesi ponit ut necessariam. 4N S. 3. psya que in re tam compertissimans est oviis adducere varias rationes,quae k s.Tho.ct s. rho.p p. doctore subtili addueuntur, probantes ne q. s.cessitatem materiae eo quod nullum ages suot.1.soria naturale ereare possit:& oportet materia praesupponi actioni.Erit enim inserius tra handum, an ereaturae virtus ad creati nem se possit edictenderetivine uolui)aeontendimus eriplicare,qualem locum in rebus naturalibus teneat materia, & quam
neeessario, ut principium inteisseeum sit ponenda sedOAd per similitudinem postit intelligi videamus ' Materia enim intelligi debet in inundo
hoc visibili,&sensibit velut quaeda in r- is
43쪽
mis massa seu cera,quae cum si informis, nullst in se haben, determinatam forma, potest tamen aliam scalia recipere, secundum quoὰ alia,' alia eiusde materiae pars contrahitur, Sactuatur per sormam ali
quam seu soura vi si intelligamuq si illis impressum dape Armasgilli: si e materiae, ut tu illa pars ceraequς ante informis erat, dicatu quoddam fis uratum, & sigillatu cum ipsa forma, vel figura sigilli, ante qua
forma,vel regis fgura, aut stemmata eius essent ina pressia in cera, aut massa, solumateria erat absq; forma tali cons derata: per aduentum tamen sigilli, alvi te, aliqua Acitur costituta,cuius pars ipsa cera est,&ensentialite Ssubstantialiter rem eo stituit. Et sicut in illa parte cerae regis figura est recepta: recipi potuit ducis, aut Imperatoris sic erat illa pars in potentia ad hanc, sicut ad aliam,&quatilibet poterat suscipere .Quod si tale subiectum tu se eludas, ubi illa sigilli impressio recipiatur, nunqua aliquo dabis tigillatust, sut fguratum: ses hanc, quam vocamus materiam, princi pium rerum naturali ii seeludas, nihil erit sorinatum, aut constitutum in rebus. pro posta ergo ipsa materia per aduentum alterius, ct alterius formae, intelligere res na. turales costitui, difficile non est,sed abs chi, , , 5, α capere est impossibile. sc Aristo. se
c/..i R. p. ptiuum omnium sormarum uo eat. Atque Μὰta l. ecl. haec de materia, quae prima est, volo sine . At istote. dicta. Nain materia, quae secAnda vocatur, a Met. tex. eκ qua res per artem constituatur, & suasa -α liabet seritia, artis cialet ac eidentales, Pura potentia non est,neq; pura materia, se a
potius res naturalis actu ediistes ex sua prima materi:&sorma substantiali.
Idem sentit de materia stato in Timeo, cum Aristo &ylotinus in lib. proprio de
materia. Μateriam ergo ponimus cum recte philosophantibus: neque excludimus eam,scut lustinus martyr in suo libro eo ira Aristo t.&Lactantius Firmianus in . a. de origine erroris:&Theodoretus in Diato me diuitiorum decretorum,&ponimus eam necessario subiecta omni transmuta
tioni ut pars sit qui editatis, s essentia ipsa actuata per sormain .st in hoe demeti Comentato. . Metaph. cona. 2 i. qui sola soriamam di&it tota quid ditatem esse eeii licet
Ianda sin . . q. ia. nitatur interpretari
seoitii. tetitia S.I ho. dido Et .sub.ut refert Anto. Andrea. . Metaph q. l .l materia, quae est pars potentialis insus stantia compo sta accepta absolute,de non contracta a4 materiam indiuidualem, pertinet ag quitaditatem specifieam: quia tu homo non sit homo sine materia necessario est de intriti seca ratione speciei.
Ad primum diei mus in hoe stas e puctu M a 4
rei, quod materia prima cum nullum ha beat contractu esse, a potetiam ad omne esse creatum recipiendum per aduentum
sigilli,seusotina, substantialis, habet quod ipsa principium sit constitnens rem natu reseret ut absq; ipsa no posset stare seut figura haec, vel illa non posset state:nis timpressa esset,&recepta ita hac vel illa parte cerae: quae cera eum alias indisserens sit ad omnem formam, de nullii esse actuale ha beat alicuius figurae, principium constitutius est rei iam liguratae, S habenti actuale esse Tantum enim potuit facere ima, ut informando illa partem inanem,&vacuam ipsam actuaret. Et tantum praestat
ipsa cera quantii, se informi,)vt nisi ipsa
esset neq; sorma ibi reciperetur, & nequesguratum aliquid esset, neq; res aliqua naturalis constitueretur. Et talis cera,recepta
figura,ct impressione sigilli manet,& vnuper se facit, eu intit, quia ipsa materia prima recepta forma rem eonstituit natura.
lem,& unum per se, cum insit. . Et consi- .deratio de materia,quae ad physicu eXpectat,deprima materia est,& non solum de propria cuilibet naturae, ut Ateit Avicen. in primo suae susscietie,deceptus, eo quod quaelibet ars sola propriam materiam considetet sui artis ei sed tamen, quia physica
omnia entia naturaliacos derat,n5 est entra rimites materiam primam coligerarer& in hoc melius Comentator in . 1 .c5metia 2.nam ars senorum non est, quare consideret materia in lignorum, sed sufficit materiam ex qua sua artificiata, &c. I In. a. argumento tangitur dissicultas. v. si is Vtrum materia possit esse,vel aliquanti xtrum diale fuerit denudata ab omni forma 3 De quo ri sunt vatis opiniones, quas nunc adducere operosum esset nimis, es nescio an fructuosum omnes quidem S probantis expe. riutur, materia quant unctiq; minima noclestitui aliqua forma sed solum in controuersa est,an possit eo tingere, quoa tamEn unquam contingit,&hoc per Dei pote tiam: quia per naturalem potentiam sicut
44쪽
speculatio. 1. An materia si ponenda
non gant aes quando gestitui defacto,nem laut posse est rivi ab agente naturali denudetur ab omni serra materia ut resolutio cum fiat ad materiam primam, maneat desituta omni suasorma.sed de diuina potentia,cui omnia subiecta esse dicuntur,loquentes,inter Theologos psimi pilus eos Ibo p. . ctor.s.putat non esse factibile pol diuitisti. potentiam,quia repugnans est:eui subseria uesib. 3. bit Durand in. a. Aist. 1a.quaestio. a.&alij.
De quibus infra. Durasi Ratio dicti lixe est. IA quod conticidia
1 ,''a. Ehionena iiDplicat a Deo factibile voti est sed materiam esse absque rina implicat: nam materia pura potetitia est: quoὰ s aiactu est per formam est. Materia est:ergo informata aliqua sorma est. patet. Quia actu esse non habet, nisi per formam:
ergo implicat quod sit, ct quod Aem,
in ea recepta non si i quia esset aetu,&non esset actu stinui & semel: esset a ctu,quia ponitur quodsit ,&vere manet:& non esset actur quia hoc non habebnisi per formam , qua 'dicis materiam priuatam: sic esset,&non esset, quod estes, et contrarauin primo principio illo, Quod iis h. j. libet est,uel non est:aes qui dicet et albuesse posse absquealbedine,per quam actu, ct formaliter ea
ci 's Atquς Confirmari potest, quia impli
cat contradictionem,aliquid elle , cc uti
nulla specie aeterminata contineri ses posita materia absque omni forma , esset aliquid, S sub nulla specie . Datet. Quia Aeterminatio ad certam speciem per formam substantialem est 1 imo soriax phy.tex. ma hoc sonat quod species, vi Aristotel.
via, . ' secundo. Omne quod est, vel est quid, vel quale,vel quantum: sed materia abs que omni forma,neque quid est,neq; qua
nato t. te,neque quantum t Aristo.docet: ergo
' ipsi sola non estruequepotest esse absque
rei. α omni forma: iaesset quid. & non esset quid esset quale, & non esset quale esset quantum,&non esset liantum. v i .j. Item: quia si materia est absque omni forma,snitum quid ,erit: sed omnesnitu oportet sit figuratualiquasgura: sedlioesne quantitate non este ergo nullo modo potest dari materia destituta omni
ri q, , ctor Sub. quem sequitur Cregorius de Arimino Ait ipse,posse sieri per diuinam Grego. Ahipotentiam, quoil maneat materia omni iam ibide. Arma denudata quia duobus datis distinactis realiter, quorum unum pars alterius non est,potest unum ab sto separa)i, sed materia, de sociara sunt huiusinodi, quia patio. seo sunt restiter distincta,& vnu pars ulterius a Gihao. non est: poterit ergo esse materia absque forma. Et quidem de facto ita creatam a M
' Ad hoc aegumentum tenendo opinio- Ad argum. nem s.Tho.est solutio,id verum esse, qua scot. do unum ab alio non aependet essentia litetistetit in siniti respoDAet Tartaretus Ta taretus de Audendo do horem subtilem, ponen, defetigit tem Aistinctionem totius a suis partibus. seo.&retiet
Quando ergo contra eum sit argumenia cum eo tumi poterit ergo Deus separare partes a toto manente toto respondet quod non
quia essentialiter totaim a sui, pat hibuq dependet: se ita proposito materia distinguitur a filia,sed non potest separari ab ea, quia essentialiterpetisset ab ea,& actu est per ipsam 's Secundum argumentum eius est. Qilic Arguine.α, quid Deus facit per causam secundam ista Tartami. se solus potest: sed Deus facit per se
nnam,ut materia sit actu,&coiiseruetus in cssu ut costat in omni re naturali: ergo pse ipsum poterit:&sic habeo,q, per diuinam potentia poterit esse maloia sine lorina. Atque confirmari potest ratio,eo quod Consim arisi Deus potest in id quod ost magis, Sin id quod minus: sess potest facere quod a s is ..ciden si absque subiecto,ut in sacramen. 4 dij. to altaris rergo potetit tu quod est minus, quod inateria stati'. forma: quia maior u dependentia aecidentis a subiecto , a quo habet esse, quam materiar a Dima aqua solum recipit actuari,s esse talis.
Sedista smiliteesoluuntur argumenta, solutIra ar- concedendo quidem, quod Deus potest artari supplete eausalitatem efficientem , de si ualeto, sedDonsormalem, neque mate- 'rialem , quia implicat: nam non potest Deus esse, orma alicuius rei, neque mat i, i iiiij iEpia, quia ista intrant essentiam,rei naturali . Seeues est de caussi esscienti , quae ih. eorma. noti intrat, dc ab extrinseco consisseratur. 1 .Quapropter sicut non potest sacere aliatium formaliter fine albedine , licet ponset supplete eausalitatem albi respectu potenti e visuae, mouelisso eain, sicut alusum mouet: sed quod album sit formalia C ter,
45쪽
3 4 Primi libri physicorum . '
ter, oportet siperformam informantem albunus e materia ipsi sest ac Moportet riualiter informetur per tarmam daniatem eme
Aaeotis . s Ad confirmationem sapa Thona.Ic a se quod alia est ratio dependentiae accudentis a suo subiecto,quae es h causalis quo i dammodo,&cpaseruatis,&esseniua,quas bE 3.ui. i. Deus potest supplere,&cilia est depende ' tia materiae a forma quae est formalis, solii arg.S. Tenentes opinionem do horis sub . rea Tho. S sic- spondetepollutit ad argumenta adduina
varii ni, pro eonclusione cloetis. an .negantes huuisinodi repugnantiam quia dato materia sit pura potenti axespectu huius , de italius sermi, quia hane & illam potest recipere, tamen habetem inatertie quia vere, di realiter,¬i si litici Dateria est.Etliacet denudata ab omniRrma,sicut intelle-ictu percipitur, potentia est puta: materia tamen est reale quid, potest a Deo per suam potentiam sic conservari Et tunc isti lud haberet esse, quu materia ess,&secundum hoc aliquod esse: quia vere maturia est.Quapropter sit concluso. . . . Cotielusio. Isset diuinam p tentiainrepugnans non est, lori poste materiam denudatam ab omniseritia , tam substantiali quam acci-
Rotio seoti dentali,nam hos oste sit ratio, quod no
vtium ab alio Deus posse iseparare. Et iam
bat Seotiis) sed etiam in relativisi tio,ii si
ponamus paternitatem xsse realitatenatali ipso poti e distinctam,non est quare nego. mus subiacere clivinci' potentiae, ut possit.
ipse illam separare realitatem a patre Lip.
suna conseruare absque ea. sic in prpesentiarum, si damus materiam, & formam. differre, stetit in veritatu est, quare non, concedemus posse Deu ipsain hanc mare riana absque forma conseruare, sicut pocvi Iebbl. set Deus. ut quando de proprio. loquuti depeoprio sumustilibilitatem,vel aliam qualicunq;. l. ',ad. a. passionem propriam abipso homine separare, quandoquidem vere accidens pro- , prium est abessentia distinctum: de eiu fluat ab ea maiorem videtur habere .confine ionem cum ouentia, quam habet ma , teria cum forma. sed eo quod res realiter
alia est, posset pergitiinam potentiam seii 1 homo talis effetris ibilis tamen nunquam sitie ris bilitate superaddita rideret. Potciit ergo Deus sic materiam separarea forma,quangoquidem tam ex giametro Vt uiunodistant.fit ipsa materia esset in teria,& vere in potentia agiarmam protiimam:& actu esset absque omni alia eons
Et tunc oportetintestiget quoqDan. uis materia habeat esse naturaliter per stiri uan non taluei libe rideo illi est inthiisse cum,ut esse album, ν albe ine forma litet esse tale,o esse albuneque dicit essentiam,
neque partem eius, sed solum hoe, quod est albedi te insessuari ut materia didit aliquam essentiam iustista a serina, quia aliquam naturam & partem essentialem rei naturalia , quie, eK Matutis constat &hcie non repum L, cum tamen aliud factibile non sit:scut cuim de ratione quanti talis si extensibi, i tamen supra naturam Deus potest seruare corpus extensum auque quatilitate. Sed postoli cessiet verum, quid sentiendum de tali nuga materia an esset sibi deputatus locus,vel esset inpuntio 3 Dii biuin videtur potius curiosum, quam se
ctuosum, cumson contingat:tamen con.
sequenter loquendo ad diuinam potes tiam, dato isto conuenienti ipsDeo, di danda essent alia videlicet quod Deus posset,scut vellet illam seruare materium, dilis tensana, &non eN tensam, &4 puncto,&nonin puncto nam non magis repugnans hocuidptur quam primum,scilicet, ipsam materiam sues una coseruarer sed per diui ampotentiam sne serma potesteonseruari ergo S in puncto posset,vel in aliqua certa extensione:ut si Deus,amouexeta me quantitatenaiquia partes motqui non haberent,non est quare necessario dicamus eas sueread punctum,seg Deus co s. - . seruaret eas scut erant,quando erat an via, titas,quantiis iopum non replerent: dcob
id illo secum compatiuntur ut geluce dicitur,eum non sit corpus.' Et illo concesso, ecposset concedi,pos
se Deum tune sustentare occidentia om- .nia,quae crant quando erat forma substantialis, tenendo quod acci lentia in mare
ita subiectantur sciit s ante erat leo,ablata forma substantioli leonis appareat ut leo . Qui tamen dicunt in toto subiecta iaccidentio, oportet afferant, ablata somma substutia limanente nuda materia non
magis posse ibi manere accidetia, qua possint in subsaticialiqua spirituali subiei ari
46쪽
. speculati .3. An materia habeat actum de se. 3ue
, j. Aa fertium dicendum, animam rationa tet habeat materiam exqua. subiectum lem neque coniunctam,nec separatam di- tamen accidentis ad accidens ipsum coinci rem noturalem: squidem coniuncta est paratu sicut materia ad formam sed non pars rei naturalis,scilieet, hominis ergo ip ob id sequitur,quod subiectuin si veha maia non est res naturalis. Et separata a cor- teria accisentis seg eussisserentia quia mapore habet,quod forma st eorporis,& seni teria substatialis non habet esse nisi per e per retinet illam inclinationem ad inso mam ut probatum est, tamen subieetivus.7ho p p. manduin corpus. Et tanilem cum ipsa ex aecidentium habet esse substantiale absq. naturis compositanon sit, non potest dici aceidente supposito in toto eoposto sul, , , ' res naturalis:quia non peractionem natu- iectentur accidentia,&esse communieatralem,sed tum per creationem a Deo ha accidentibus De quo infici redibit sermo huit esse. I Quod de coelo tangitur,quod si res naturalis quantiis sit incorruptibile, ,scsuam sΡECVLATIO TER-,ia ore. rius erit dicendum. Tandem est verum, lo te es.α. coelum habere materiam . In quo Auer- Ua Iri a muro.aberrauit, dicendo esse corpus simplex. Idetur quod se . Illua primu asta. In quarto argumeto tangitur dubium. Ac ut laabcre ascausi utrum acci lentia dicantur habere mateia actu , quod est seclusariam, sicut & dicimus geratione esse sub se somni operatione intelsantiarum: Nam cum sit de ratione soria lectus a parte reii sed mae informare materiam, Se accidentia pris, inateria huiusino- ui s. int vere & fealiter formae s videtur quod di nam omni secluso a in quolidebeant habere materiam , quam insoria intellet u operante,intelligitur materia ip bet 4.q. adi. ment. si sicut altera pars compositi,sicut intelli- 14. . 'Dicendum pro nunc breuiter sorte alia gitur cera,vel ovilla ante irinem ligura, bi latius) quod materia tripliciter Alcitui . di sigillationei Sol, ut Aristo.lsic posuit Aesistri .seri Ex qua, inqua,circa o. Ex qua vocatur evi distinctionem inter putuationum,& male γue .s ν V. in rebus naturalibus dicimus materiam ex riain:quia priuatio est non ens, &materia qua sunt. Circa quam, ut potentiam 3pe substantia est, incomposito manes. visuam dicimus habeee materiam circa secundo.Materia dat esse in actu: ergo Argume., quam,scilicet,colorem di haec scientia,ens habet actum patet. Dat esse substantiale mobile:&Metaphyssea ens: S virtute; rei naturali: non enim esse totius resultat quae sunt circa passiones e quia circa hoe nisi eκ esse partium sed partes rei natura- scientia illa est. Materia in qua,vocatur ilia iis ut probatum est supra) non solum sor-la, quae est subiectuin alicuius quod inest. 11is,sed etiam materia est ergo ipsa habet Aecidens habet mate iam in quaiquia sub actum,alias non daret eis temo enim dat lective in alio est:&per se non stat Habet quoil non habet. A materiam circa quam: sicut potentia ' Tertio, illud quod habet suas proprias hin.-t .visiva circa colores, &seientia circa suum passiones,' propria praedicata essentialia, hobiectum: sed tamen non habet mate- Oportet habeat alfhu ex se sed materia pri-riam eX qua :quianon componitur eκ ea, ma est huiusmodii quia habet appetitum tanquam eκ principio intrinseco: neque ad formam: vi Aristo.in tex.8 i .Habet Po asa. res naturalis dieitur , quia eX naturis non tentiam eae qua formae educibiles educun- . . constat: cum non eκ forma substantia- tur per actionem agentis naturalis. text. Is eta materia substantiali, licet dicat g.Est etiana per sepiiticipium ut prob , ua. res naturae . Ob id noti licitur accidens tum est in praeeedenti teκ cs. generari,aut corrumpi de per se, sed so- 'IIn contrarium est Aristote. qui ait, temaum de per accissens quia olline illudquod 10 Materia est principium, 145 sic unum, corrumpitur inel generatur de perse opor ilequescens:vt hoc aliquid.Vnumautem
'. 'ρ ς ut putant esse demente Aristotelis, ins mat ei
physicorum. Vtriini in de se habeat ali-
47쪽
scilicet forma secti sit quod ratio .Ex quo videtur ostendere,quod materias esse habet, a forma natat et
3.Nota Isto solutione notandum, quod esse a- ti,potest intelligi Atipliciter. Uel esse aiactu, id est, quod per se stet absque aliquo
alio ut dicimus substantiam hanere aestu, quia per se stat. Alio modo Gieitur etra hir, quod revera est , quan uis seorsum a diu non sit, sed uel in alia subiectatur, vel cum alio citi qui l eo ponit ut ae ei dens est in achu isto modo: quia dato in se,& seeutidum se non sit, tamen in subie se, vel cum subiecto facit viritin per accissens. Notan, a. 'Isecundo n uetandum,qubd quaestio potest intelligi duplieiter. V Do modo,ut in telli cimus de ipsa materia in prima rerum conditione . Alio modo de ipsa materia post creationem respectu propagationis rerum .potuit enim esse, quod a principio habui stet aliquem actum,post tame in re rum formatione ex ea ipsa dicatu r pura solum potentia. Respondetur quinque conelutionibus. Conclu, i, ' plaina conelu.Licet an ateriaeκ quia suit omnia, non sit a tu per se suus, est tales ea Rallo p.p. chu, in otio existens. Ortina pars patet eti supradictis: quia ipsa solum res naturalis est quae perse scit,&actu est, qualis est substatia: sia materia non e1l res naturalis, neq; substantia dicitui propriet quia non priania, neque secunda substantia: ergo. ratio. ,.s. 's Secunda pars, quod sit actu in alio existen patet: quia est verect realiter pars substantia , te qua vere praedicatur esse. Pa tet, quia scut hec est vera, homo est, &in homine sortua est: sc&hare, materia est: sed primur praedicationes sunt de aftu realiter existente: ergo & vltima erit de re habente actum.
Consu. α. Secutissa conclusio . Materia prima in prima sui congitione a Deo creata si insormis id est,absq; omni forma creata est,ue rum habuit actum per se existetem: quem
sco. in 1. a. non habet materia post in propagatione.
. . A , Patet conclusio. Nam suetum est ut mulcus hi ti opinantur no irrationabiliter) quod D.
G e. l. i , iis materiam nu iam ab omni ima toneci est eom creauit veluti recistim, aut ceram, ex qua v
utias opi. niuersa post costituenda, vel saltim potuit creare, oportet intelligere habuit se m illo, uel in I aiati, vel tempore paruo, sua actualitat elu, scper se esistentia in antequam
alia compotier utur. Si ipsa prior a Deo creta est,no potest intelligi in quo exesteret, usque dum ex ea alia sormata siniuitat scera nunc creata esset ad snem omnium iliorum, quae formati deberent ex ea: anteo licuius fgurae impressionem oporteret
intelligere actu illitis eerar per se sine hoc, quoil in alio existeret. Si tamen ipsa matexta a principio non sic in imis, id est abs
ue omni forma fuerit creata, sed cum sua carina:iam oportet dicere, quod nunqua fuit materia actu per se stans, seut neque post in rerum propagatione: ut probatum est in praecedenti speculatione.' Tertia conelusio Materia eo dicitur esse cisas.. 1. in potentia, quia non includit in sua ratione formali intrinseca, actu aliquem, a quo se maliter si,de sic est pura potentia. nam Dila. i. materia eo aicitur materia,quia in potentia est ad omnem formam suscipienda successive: sed este se in potentia, est non habere aliquem actum ex sua ratione forma li: uia si in potentia non est ad omne seriamam, ergo actuata est per aliquam: quod si actuata est per aliquam, iam pura mate. 1ia Aieenda non est sed admixta actui. si Cous ematur:quia si de sua ratione sedi conii a. mali materia aliquem includeret actum,
quo formaliter lit,non phsset esse sine eo, Deque per aliquam creatam potentiam pollet tali actu privari. Tun vel mellente tali actu posset actuari per aliquam sedimam substantialem, vel non: si non, ergo
materia no est inpotentia a lomnem soriamam, contra supra dicta si s c, ergo illa sorma adueniret iam actu exissenti,& aliquid per accidens constitueret, &non per se, φcerte est salsum: ergo dicen sum eis, quod materia in sua ratione sormali non in cividit amim aliquem. secvngb.Dicitui pura potentia, sicut ex opposito dicitur purus aitus: sed purus actus dicitur, in quo nulla ratio potentiat talis est: neque inuenire potest, qualis Des
benedictu, in secula, qui purus, ct simpli- s v. i
tentialitatem : ergo ipsa pura potentia, qualis materia ela) talis intelligit, in qua nulla ratio formalis a ei ualitatis in se eo sideran tu sit: & pura potentia vocatur.
Quoa & declarat id quod dicitur conamuniter. Duo secit Deus,vDum prope se , a liud prope nihil. prope se, angelica natu D. 14ιωηra est, quae licet purus actus 13 osi,scutip se , ..Hie De iis est,nimis is Spe est: vade potetia lib.
48쪽
speculatio. 3, An materia habeat actum de se. 1
in angelo parum est nam sinpleu substantia en,&secudum aliquiὰ semper in actu est licet secundum aliquid eXeat ge potens Tho p.p. tia an actit. Materia prima tamen eicitueq.s r. n. i. esse prope nihil ino nihil, quia aliquid est quia realiter ens est,& reale esse habet, materiae tamet4. prope nihil vero quia nutulam sibi determinat actualitatem ea actuatur nunc per hac nunc sees illam formam. citctu . 4. eg Quarta concluso. Materia prima non Mao, . est nisii per somnain.patet.Materiavere,&realiter est,ut dicit prima conclusio,& se cunda amplius manifestati&non determinat in se, dc secundum se aliquem actum, ut docet tertiarergo est quod dicit quarta,
per formam r quia Dyma substantiali qua informatur, habet esse actu illo subuli stati italiaet hoe est quod ait Aristotel. 3.Pphysicitex.D.Materia continetur a forma:&Ter.83. primo de Gen.Materia efficitur,vistin actu per formam. xitio,. is SecunAo quia esse actu idem est, quo lesse formaliter sicut dicimus Petrum esse actu album,quia formaliter est albus: Ecest actu musicus, quia sormaliter est m seus j eigo cum fit per sormam actu equitur quod materia priuia non sit tith pe
χ.3. potest etiam probari ratione nominis naim materia Graece dicitur hyle, & sorma entelechia:&hyle,in artiseijs fgnificat materiam,non quaiacunque, secliniae me ut suntligna, dc lapides antequam do- entur quae tamen pro aedificio construendo sunt congregata It optime datur hoe nomen primae materiae in naturalibus,
quae omni solitia destituta intelligitur , de
omni actu priuata entelethiae quam male aliqui icribunt,etidelectia : cum apud arcus per . t.&non per . d. scribatur: quatiuis in pronuntiatione sonet ut . d. ligniscat sormam , non eodem modo
quo issos significat, sed potius rimam
totius:vthominis,aut equi sedentelechiasignis cat prophie forma id est, actum, &persectionem corporis,ut distinguitur cotra meram potentiam, qualem materiam intelligimus. consu.s. Ronima concluso. Cum Oinnibus dictis stat,quod materia, etiam omni seclusa sorma, per quam actu est , adsensum supra dictum, dieitur ese actu, etiam sine additameto,&asortiori in cum forma est.
viti phil. Probatur prima pars:quia s per se existat
per si uiuam potentiam ut probabile ulte si rit. s. elotum fecimii; in praecedenti specula.) q.:..iti. Iam oportet dicere , quandoqui em es , Narsit.
q, actust. Quod si si ipsa informata Miaqua forma,etiam actu est,' per illam soYinam actuatur ergo materia prima, etiams puta potentia est,actu esto alias non jagis esset ens materea priira qua Antichristus qui futurus eua espondeamus argu
Ad primum concedimus ita esse reste aegriam no esse ens rationis,quod constat so lum pei operationem intellectus ivt solet de uniuersalibus,dici de generibus spe hiebus sed est ruere ens reale a parte rei,omniseclusa opeYatione intellectus & si de hac actualitate sit sermo ateria actu es , ut iii conclusionibus probatum est: si tamen de actualitate loquamur , quam in eludit in sua intrinseo ratione sotitiali, negandum est quia puta potentia est,neque hanc vel illam actualitatem sibi uendieat, magis quam ecta halic, vel illam figur
lionei nisi si per assuentum sigilli. Stematerici,nis fiat per informatione formae, nullo modo habet talem actum . Et quia ipsa materia vere,&realiter materia est, stpriuatione dissert, d prope substiitia est. Aasecundum clidendum quod ita est, ut
argumentum probat e eri quo sequitur, v materia habet esse reale tame lio sequitur quod si actu Sipsa non dat talem actum,sed tecipit potius as ,rma. Habet e nim se ut potentia , di subiectum receptiuumtat quia realiter est, reale esse dat, inquantum pars rei naturalis est.
Et quidem quod si ens reale, eκ philosopho adhuc clarius malaifestum fit, quia est substantia sensibilis, ut in. s. physco.
probatur,&in hoc primo,de est subiectu an transmutationis,ut probaturiate,&primureceptiuum so aruae,atque hoe ita erat
euidens apud antiquos tipsam solani materiana substantia diceret vi inquit Arist.
di ima, substantiales vocasiant occiden dentio ob id Com in.m metaph.com . p. diκit.Materia videtur in agis esse substa tia,quam alia.' Ad thhtium saetiis est ex ἡictis respon- M.f. sio:eo quod materia inquantum es ensleale de habet illud quod entia realia habentis eniceisuas proprias passiones, inter quas est una haec, quod puta potentia sit
49쪽
quod nullam labi actuesitatem Mendicet in
rebus naturalibus ad eertam speciem, vel genus,nisi perso am informantem. Vnde manet,quod materia, cum nullum haheat esse determinatum speciscum , posint in omni specie esse actuata per forma:
scut pupilla oculi, quae nullo affecta est
colore,potest' omni spe te colorit actuarii actuata tamen per formam,habere dicitur actum,&effectiva causa est accissentium, quae coiisequuntur rei naturam, ut bene probat iugi ius quolibe: ε quaestio. ia. in quo sensu angelus,&anima dicuntur esse efficiens suarum potentiarum.
ta:An materia quq omnium formarum receptiua dicitur, habeat quantitatem secundum se.
la.in hoc. i . lib. physicorum de materia loquuti sumus, quo Pacto solentia fit, &r ceptiuum primumfor malum ens realetanae quaerit,utrum materia habeat ex se aliqua quantitatem ante receptionem seruit subitantialis ad quam est in potentia. Argumθ. ' Videtur quod sic ex auEhorit Com.inli de substantia orbis.c. 4 .ubi ait,materia prima nunquam genu sciri a dimensionibus interminatis ut dixit, quia credidit, quoas incor urtioue rei corrumpitur quati. tas,quod corpus generandum fieret eκ nocorpore,&dimenso ex non dimensone.
2.jsecundo,materia,ut probatum est,uere
S tealiter est quanui; in potentia ad n mam est,sed noui videtur realiter esse nisi per quantitatem ergi, hanc sta determinalmain actu es ,non solum obiective,sed realiter,quia lime est vera,materia est.
Tettio,quia philosophusin isto ptimo
materia notiit in senerabile & incorrupti bilem,ergo vere materia est, ct non videtur niti per quantitatem M. NIn contrarium est quod dicit Ahistotel. tios diuimus,& in serius magis euplica bimus quod in ateria sit pura potentia.
pio solutione quaestionis oportet iniis Notitia;
maduertere, suis opinionem commune quantitatem se coaevam esse materiae, ut
nullo nisi ab ea sit spoliata in Greg. Ari
minen. n. a. sentent. l. ii. a. art. i. deme
te comment.tria Aicit Primum,quod qualitas materiae dum rare fit aut codensatur,
non corrumpitur, secundum cum aliqua res corri impitur,quantitas non corrumpitur. Tertium, Dango aliqua res augetur, nulla quantitas de nouo acquiritur,ueque praecellens augetur,& isem Gregoriin.LII.Φa,poni opinionem uisse Commen
latorisδε multorum sequatili, quod cum nulla emastinseparabilis a materia:quatita, tamen ipsa sola est quae nunquam separatur:&fundamentum Commentifuit, quia quando lapis corruiupitur, non potest intelligere aquo corrumpatur quantitas lapidis:quoniam vel a suo contrario,&hoc non,quia quatitati nihil est eo traiiii ut in praedicamento quantitatis docet Milosophu dc nos ibidem declarauimus evel corrumpetur forma substantiali lapidis,
S hoc non,quia non contrariabatur, sed potius ea conferbauatur formassubstantia lis lapidi, neque id si concomitanter seu consequenter,corrupta formalapidis: qui
licet alia ima substantiali; non possit introduci ante quam abiiciatur forma lapitidis,quia refugnat duas esse formas submtialessimul: tamen forma introducenta non repugnat qualitati praesistenti tabconfert O ea dissiticta est materia, abalia materia dc ad hoc est exe ii, qsi ignis ex
aere genera qualitas symbolica,ttiqua ignis euaere conuenit,no pellitur vel corrumpitur,sed perficitur potius ergo idem de quantitate sex ista consideratione motu; est Commentator & sequaces ad tenedum quantitatem materiae comam , ut, titillo modo abea separari possit o pro tu etida hae opinione Coniment.plures rationes formantur,quas adducit Capreol . ia eas tu iseeundo senten. sistinctio. 18. quaesito, a.
K Nulla quantitas est eo a de insepat i a. bati liter inhaerens materiae, sed in introductione nouae formae substantialis comproducuntur & accidentia dc quantitas noua ,si cui eorrupta forma substantiali, corrum' puntur accidentia , inter quae quantitas est,cti papula potelia estsubiectu.probati
Na si qualitas est coaeva & inseparabili,
50쪽
materia vel est serina substantustisquantitas, vel accidentalis: non substantialis,eTg' accidetalis: Sicum omnis forma accidentalis eumsuo subie o constituat ensper accidens,materia cum 'a illa insep rabili utitate erit ens per aecidens S se cundum quid, materiacu sua quantitate praeceditiormam substantialem introdi cendam, & materia est ens per accidens: crgo ens per accidens vel secun3um quid praecedit esse substantiale ergo eias se- cundum quid est prius ente per se : sed hoc est contra Philosoph. A contra om-e nem physicam δisciplinam di ergo nullo modo datur inseparabilis qualitas a Da
si .hab. 'I Si quantitas esset inseparabilis a mate ria, sequeretur quod intimius es essetitiali, materia respiceret quantitatem,quam formam substantialem quam appetit, ct aa quam in potentia simpsciter est e sea hoc consequens est salsunt,ergo id ex quo sequit,patet sequsia Quia materia respicit quantitatem inseparabiliter per te,&sul Bantialem formam separabiliter i ergo intimius illam quam istam . st quod eonsequens sit salsum, quia materia intimius actum sui generis: debet attendere quam alterius, sed sui generis actus forma sub stantialis est,& constituit esse sinpliciter, de actus quantitatis est aceidentis actus, qui alterius generis a substantia est,es esse solum per accidens, secundum quid ci situit: non ergo potest dati talis quantitas, co*ua materiar, & ab ea inseparabilis. iachbes..,Secunda concluso, &s non potiatur quantitas cpaeua. a materia,& ab ea inse pa)abilis, manet distinctio in partibus in teriae ad introductionem geterminatae sor
.lia hac conclusone volumus opticare quomodo dato ad eorruptionem forismae substantialis lapidis ,omnia accidei ita de quantitas etiam cors patitur,
qui erant subsorma lapidis Me ob omni accelianti praeexistenti denudata sit
materia : sicut es denudatur a forma subia patitiali, tamen forma determinata introilucitur de notio in hae materia fidinata,&simul cum ea noua accigentia qua coticomitantur uel consequuntur ipsam
formam substantialem quae de nouo introducitur &distinctio est in materia per qualitatem, non quae praecessit, sed per illam quae de nouo modo producitur : de
ex hoe totale fungarientum Cometit, Com.c5sutoris corruit: supposito Atiod nulla acia so. cidentia maneant ingenito quae fueruns in corrupto. Probatio stat , supposito quod secundum communem philoi iaphantium doctrinam dicitur , S nos in. superioribus & insta etiam adducemiasdquod in permanentibus AN parte corruptionis non datur uitlinum 'esse sui , sed primum non esse: A AEX Pprie: generationis datur primum sui esse,&nondatur vi 'timum non esse.
Cum ergo in alia qua parte materiae versi gratia, liuiusnaatenae sis quaeli se rea lapidis,&d bet ignis forma intro diici , toto tempore praecederiti tostatis formae introducendae, est materia quanta sua quantitate , quae erat cum Arima lapidis r&inultimo instanti illius tem aporis,quod est instans introductionis forim e genet anilia ,eu quata, qualitate cocomitate mani quae de i ouo generatur:
tiam in eodem instanti soraua cibi)cienes, ct sua qnantitas liabent prunum sui non
esse, ecforma gunera fida fassi primum
sui esse,eκ pi aesupposito . Cum ergo inter. tempus S instans Dondetur tenapiis neque instans meὰium, Sidem: in ligni sit. in quo materia gesinit esse quanta qua 1 titate' sortitae corrumpenda , S in eodem instanti materia incipit ese quanta, quantitate imae generandae per posilitionem de praesenti : sequitur quod illud idem instans in quo quantitas abiicitus , quae erat intro lutia , est, quae de nouo cum sormagelista est: de sic mate-1ia quantitate sua determinatur , sne hoc, quod illa qua habesatur ante inseparabiliter,naaneat ei coaeva, quod si neges, lain oportet date formam substantialem de nouo genitam , es introductam esse in materia , ct tamen absque quantita te: quod est cotraonine physeam disci plina, vel dandum erit inflans , in quo materia maneat sine forma substantiali
Ecce ergo quomodo probatur contra Coment. quod quantitas materiae coaeva non si, d late probat Herueus in quae ilione Aerueus de pluealitate formarum.
Posset esse instantia & ad hominem ex asupradis is contrahaeeiti. a. conclusone V dictaviani eum stibstantia prior natura sit accidente. . Metaphy teXtu, 4. ergo se .