장음표시 사용
71쪽
recentioribus,ingenio se quissem innumeris multiplicatis orgumentis, sed cum minimo fructu Quapropter abstinendum videtur eκ proposto ab illis, sed solum quae utilia videtvi,s ad physeam disciplinain
spectant,eonclusonibus certis explicabi-' mus, arum prima.
gnitudinem per mavimum quod si quod ρst dicite Dabilis est tantus homo, tantus
Leo:tatus equus,quo maior per naturam
chiuid. hε dari non positi. Huius conclusioni ratio
is, qtio 1 3 signatur a doctore S.p p.quaestio. . art.3. magnitudi- vsi ait Forma quaecunq; naturalis Aeterminusunt te nata certa accidetia ut ignis tantam in- Uin i tensionem caloris tanta secitatis: at inter
alia accigentia est quantitas,& figura. a. Ratio. Ratio sie formari potest.Quaelabet res vivens habet formam,per quam terminatur in certa speciei sed quaelibet soritia habet .eterminata accidentia, & determinatam quantitate :ergo quaelibet res vivens habet determinatam qualitatein sed hoc est determinari quo ad magnitudine per m Hmum quod sc., Milo. I Secundo.Quaelibet sotma viventi; imtrinsece certar de determinatae persectionis est, ut, scilicet, sorma leonis sit, ut. .& saot s. elephantis,Vt. dc hominis t.1. Specie Nelasti,s. enim habet se sicut numeri, ut dieit Ahist. ex. o. ergo dc quaelibet forma,quae intrinsecedeterminatae perfectiois egentialis est,dete minatam habet quantitatem,& certa qua maloi dari non potest: squidem acciden
tia oportet ut sequantur rationem sormae:& si ipsa limitata est,aceidentia non habet unde stit absq; limitatione.
get per nutrimentum, conuertendo alimetum in subsantiam aliti:sed hac virtus augmentativa finitaest,cum delforma, cuius est virtus,sit finita emo illius augmenti Hari potest terminus:sest hoe est omne vives terminari ag maximum quod se. 4, Quartλ.Qu:ecunque viuentia determi- Dinat sibi petioAum certam suae duratio nis,ultra quam progredi non possuntti sicut videmus quaedam animalia diuturniora esse alijs,iuxta speciem suam:vt de coruo, 8ccetuo.Et inter arbores palma nimis durati δ aliae seut citissime fructiscant, paucis gurant annis ergo eodem modo in augmento est dabilis terminus quia quantulauis toto tempore durationis augeaniatur quod tamen non ita eontingit) non possunt in itisnitu augeri habentes periodum certam uitae: dc se Aristote ponit mimam carnem,& maximam, ob terminum augmenti
Neque est opus hὶe distinguere,ut de
eterogeneis intelligatur concluso : nam quatiuis omne vivens,eterogeneum videatur:sicut etiam in plantis, quae habent corticem,solia,& fructus etiam apparet, non est ratio termini in augmento,quod si vi uens eterogeneum,vel homogeneum sed quia vitam habens,oportet habeat finem augmenti: nam etiam si animai liomoges neum daretur haberet certum terminum augmenti ratione fornaae. Secunda concluso.Omnes partes cuius libet viventis,& omnia aecidentia, &om ς nes dispostiones tam praecedentes, quam concomitantes,de sublequentes determinantur ad maNimum quodsic St tande in omni re naturali oportet hoc considerare. Hic est sentetia.Arist Dieit enim,quod si Aestas, partes Don terminantur in augmento scilicet,caro,neq; totum terminabitur 'eκ quo
sequitur,si totum terminatur,quod 3c partes terminantur,sed totum termiti tur, ut
probat prima concluso ergo Spartes. Ratio est Quaelibet soritia sibi determ nat cerias Aispositiones, de accidentia de
terminata. Non enim posset aquae forma substantialis conseruari in tanta raritate, quanta est aer,neque aer in tanta, quanta
est ignis:Et caloe non potest esse intensor ubicunque fuerit qua si calor in igne, neque frigiditas intestor alicubi qua in aqua: sequitur ergo i omnes tales clispositioci. 8 huiusmodi aecidenti determinaturail maximum quod sie.
Tertiaconcluso.Omnia elementa, or , bese esses,dcomnia mixta,&noviuei tia,geterinata sunt per naturam ad maxiὰmum quod sic.probatur primo Ae orbilis coelestibus, quippe qui cum sint per naturam incorruptibiles, de ingenerabiles, nullo modo naturaliter possunt augeti neque possiant fieri capaciores. Ex quo de elementis prebatur. andocunq; locusestsnitus. determinatus, id quog locatur
non potest esse infinitum, Mintermina tum , cum loeatum, de locus sint aequa-liar sed locus ignis, Lunae orbis est, qui est sititus ergo Signi, similiter erit.Et de aure eodem modo, qui locatur in igne,
72쪽
igne Di est s nitus & s oportet,quod aer qui ibi locatur si s nitus:& eo lem modo
de aqua,& terra. De mixtis apertissime etiam probatur. Cum enim mixta contineantur in elementorum aliquo, sicut in loco, si ipsa elemen ta sunt sinita, ut probatum est. oportet similiter&ipsa mixta tion sint infinita. Quarta concluso. Non repugnat supradietis ignem in infinitiam crescere, si ei applicarentur in infinitum cobustibilia &sic, no terminare tui ad ma Ximum , quod, se intrinsece,neq; ad minimum quoil noextrinsece Haec est Aristo .in. I. de anima. tex. i . ubi dicit. lti 53 ignis in infinitu eiesceret scombustibilia in in nitum applicarentur ubi ponit giliarentiam interui.
vcntia, de ignis naturam quod viventia habent certum terminum augmenti,ignis verb nom quia tans ius ne termino augetur, quandiu combustibile appliearur. Ratio est quare . quando vivens nutritur, Donpossit in infinitum crestere est, quia ab
intrinseco auget, &alite & quia finita est virtus formς , non potest in itis nitum seri augmentu sed hoc de igne non potest
diei qui a s ignis augetur,non ab intrinse- eo est, sedeta aplicatione materiae deforis, quae continuatur: ob id applicansso in infinitum materiam combussibilem, non ob stat quominus possit esse in infinitum augmentum, quoci improprie augmentum
est. Et quoa de igne dicitur,ita de aere dici potest; S de aqua sed an de omnibus mi κtis homogeneis, ut de auro,& argento, no,idetur ita certurn quia licet non proprie illa metalla habeant animam vegetativa,
sunt ei Valae propinqua, &habent quodamodo quia terram velut alimetitum in se eonuertunt. si quis tamen dicat eandem esse rationem de istis, non errabit. Neque proprie augmentum est, sed improprie: quia ab trinseco per aesitionem mate tiae sit.
Eκ hoe sequitur quod illa, quae ab aliquibus dicuntur de cipplicatione combustibilium non sunt satis ad metem Aristo. Qui . dam enim dicunt, quod illa applieatio initi finitum,n5 est possibilis naturalites: sed hoc patum est: quia conditionalis nihil poniti negetob id dicit conclusio, si fieret in insultum applicatio combustibilis Alii di eunt, quod datur ignis maXimus,' quod si stuppa applicetur,non insanima bitur, non eκ deiectu particularis agentis,
sess es ratione totius naturae uniuersilis, ratione cuius graueno destendit, di leue noastendit,ut est ad euitandum vacuum
Alij die unt,quod si stuppa applicetur, in
summabitur quidem,sed non unietur, ne detur maius maXimo. Alii dicunt, φ viue tur, sed tantunilem corrumpetur eκ igne piae existente. Omnes istae solutiones, Vliadentur voluntariae, absque ratione aliqua. Nos enim non loquimur supposita conditione rerum sed si contingeret talis additatio combustibilis, quia fiereti S se s tali
stuppa applicaretur,&insam maretur, diu nitetur igni. Istudiosias Salio m. obiiceret eo ita ista, quae ipse ait. p.p. quaest. .art 3. qui uniuersaliter negat, ens naturale posse ei te infinitum: tamen vissetur sequi es illa eotici sione de isticis in ius nitum eo bustibilia ei applicentur. Caieta. in eodem loco ponit quandam distinctionem, quae non videtur sufficiens. Quapropter dicetissum ita esse, quod non datur ens infinitum in aehu, ut dieit Saliora.& nos clicemus infra. lib. 3. sed tamen eκ hoe non sequitur contra . . concluso. quia si in infinitum possit esse additio eobustibilis,& infinitum seret au gmentum in igne, sed tamen nunquam deuenietur ad te pus, quo sit ignis infinitus uetit in diuiti otie continui co D tingit: IEκ omnibu, tuis sequitur corollarie qa ait Aristo. a. de animas. . t .quod omnibus natura costantibus datur terminus, de ratione magnitudinis, S augmentii quod omnes assirmant Philosophantes,&-perientia constat. v qua enim in tanta re rum varietate, S multitudine contrarium inuentu est, sed omnia entia naturalia sunt terminata.
II Et aduerte ψ illius propositiois omnibus natura constatibus,&e. Aiuersa a diuersis datur es positio S lenis est Com. de AEgi iij in eodem tex. a. ge anima teX t. i. sed eis omissis. Saho ponitur,qui ait tavi uentium qua non viventium daei terminatam magnitudinem,& quo A ae igne dicitur, quod si combustibilia addantur cre stet in ius nitu, ait duplieiter eos deratur.
Primo, ut per se unus nume. a. ut est unu
aggregatione pluria ignium, se ut aceruus lapidum quae est unitas per accidens quanclo eo bussibile additur,lit alius ignis licet ag sensum no appareat,&s centum eo b stilbila no potest dici primus ignis augmetatus ed auctus: quia quod vere augetuemanet
satia. Tho Caleta solutio. Cottiata.
73쪽
manet ide ante θοῦ post. 1 . se genera. & ob id proprie in uiuetatibus iuuenitur ob id sumendo ignem,ut est per se unus,habet de terminatam inagnitumnem Sis appon tur eo bustibile iit notiti; ignis, s si ignis unus peraces sessu nitur, non habet determinatam magnitudinem, sed ex generatione noui ignis,in infinitum potest augeri: neque hoc contra Aristo. quia quanai, di
cit omnium Datura constantium,&cIntelligitus de illa,quod est per se unu, vi unus homo una plantar& quando diei tridi nigin ius nitum augetur si eobustibile applice tu intelligitur evno per aecidens: & se non est contrarieta, in dictis Aristo.
conea v. s. Concluso s.Quanuis de natura rerum
se sit clicddum,&de potetia Dei orili nata: se potentia Dei absoluta tamen idetur QDe potais, Nullum datur in Ximum ens, neq; inter vi Dei absolu uentia, neque inter non viventia, neque inta od datur substati iij, nemin accidentibus: quia eius Wa imWm. potentia absoluta sulti in terminatur a I ii nitam creaturam exclusu et quia infinitu non potest facere,vt probabimus libro. 3. instar sed quocunque dato, potest maius. Et de inanimatis iam probatu est de igne. Aristo. probatur coetuso.Qui equid potest Deus facere eum causis secutassis,potest de solus sed conseruat Deus mediantibus Aispositionibus aecidentalibus, ut megiante calore, & quantitate, &organietatione ergo poterit sine illis conseruate: de se potest hominem conseruare sub figura circulari, , . sub raritate auris sub frigiditate aquas subra talis, a s state terrae: solum hoe non potest faedrex. o. re,ut maneat homo, & non sit animal ea tionaler quia hoc est de eius essentia, quae eonsistit in indivisibilii accidentia tamen potest variare, & augere semper manen
posset tamen quis contra hanc conclu-,ἡό '' sonem obiicere, quod doctor sibiit.in. 3. senten. distin. 13.quastio. i. ait, posse dari qualitatem finitam, summam tamen: sc, ut Deus etiam ge potetia absoluta no possit eam in te dere,qualem putat Cluisti graCaleta. tiam: cum quo Caietain. a. a.quaest. et . arti. 7. 3 par quaest. .art. 1 ia. Verum
solutio anui, sit probabilis haec opinio Scoti, in speciali loquendo de gratia anime Christi, eo quod fuerit personae in infinitum ae
Ad homine heptae: videtur esse tamen contra eundem Scot. qui in . a. distinctio. a. quaestio. s.
tenet quartam conclusionem positam de igne di se videtur quod etiam te quacunque alia qualitate idem esset dicen um. cnesi
Sed uidetur haec crineluso. .vera propter ' 1 rationem dietam Et si e quacunque qualis tale data per diuinam potetiam bl bluta, hohu u. potest esse maior in intensione, si uat per iij. 'additiovem nouutii gradum ti lentes, suest per maiorem rad eationem in subiecto,
tollendo magis de impedimento ex parte subiecti. IΝeq; sane .Thom.qui. 3.par. q. . ILaa. ad primum disi gratiam Hiisse summam lic,q, maior non potuit dari, est cotrarius huic coclusiotii, quia ipse loquutus est de gratia imae Cluisti in glare gratiae: quia non potuit ese maior gratia qua uniri hypostatice dc quia pee illa fuit christus ae ceptatus ad quacunq; gratiam conferenda hominibus, elicis essent infiniti homine . Ita genere autem qualitatis fuit sinit adi et summa de lege quia no potuit esse maior sed de potetia absoluta non negate sese plum positum declaran ait quod coelono potest fieri additio. Non tamen nebaret,
quin de potentia absoluta Deus posset ad- , fiat. - . Aere aliquid sicut ipse ait, qb potentia ohe an. s. dientiae creatura respectu Dei est,quae est talis, cuius capacitas impleri non potest. 'IContra die a in conclusionibus est argu stirem, metum comune. Si daretur maximus limarao,ponatur in loco humido, vel quis pu.gno percutiat,unde ne cellariumst tuine scere in aliqua parte: tuc oportet, vel quoildetue maius maestino,per hoc quod inimmescit, quod est contra dictar vel sequitur sin5 satur,quod illel, o modes nitellia per vltimum sui esse: quoa est contra Aristoti Et probatur quo ad hoc ultimum: quia tu mor per motum est,& non potest incipere esse,nisi per vitiinu 145 est viii ,3. physerit dicendum. Detur illud in statis.Bene sequitur,nunc non tumescit, ct immediate post hoc tumescet: ergo nunc est homo,&immediate post hoc non erit homor & se Aesinit elle per ultimum sui esse. Pro solutione argumeti notandii. quod Νααὶ omnis res,dupliciter potest incipere esse sicut&quae desinit Trimo,vel per prinum sui esse uel per ultimum sui non esse . per Dus uti primum sui es e.Res nunc est, immiai, x te ante hoe non erat. Et per vltimum non esse.Res Dunc non est, & immediate post '
hoc eritis potest clesnere esse dupliciter. primo, per ultimum sui esse, Res nune est, ωmmediate post hoc non erit. Et per primum non en
74쪽
speculatio. 9. An materia habeat actuin de se. 1,
non esse. Res nunc non est, & immegiate ante hoe suit. 6. Nescitia. 'Secundo conssserandum, quaseam esse
res permanentes,&alias esse res successiuas.permanens est illa res,cui no repugnat simul fieri,& simul omnes partes coserua
ri,ut sunt coeli di elementa, ' omnis labia scitia. 1 suceessiua est illa, cui repugnat' fieri simul,& omes habere partes simu lseut est motus,' tempusequia partes teporis praeteritae non sunt,& suturae noniadum venerutila soli in de tempore datur
nunc continuas partes:scut datur in motus mutatu es et partes motus eotinuat.
later huiusmodi haec est disserentia, et,
res permanens communiter scut incipit
per primum sui esse,destiit per primu non esse,&non per ultimum sui esset at res successiva incipilper ultimum no esse Sileu nil per ultimum esse.Wymmo,& quaelia het res permanens incipit esse per primusti esse quia nune est homo, & immediate ante hoc non erat:&gesnit esse per primum non esse,quia nunc non est,& imme late ante hoc erat. Et tempus, vel motus
incipit esse quia nune non est,& immediate post hoc eriti & desnit per ultimum sui est e quia nune est,ct immediate post hoe
uti. ' probatur ergo illud primis dictu, qden
Arist. quod res permanes non flesinit esse
per ultimu sui lasse, sed per primu no esse supposito prim v guae formae substati ies no possunt esse simul in eademateria. Secundo,quo duo instantia non sunt smul in tempore cotinuὀ,sedinter instas, ct instan, messiat tempus sicut inter punctum & pumnum linea. r 7,ρ p p 'Tettiosuppono, quod nunqua mattria
. .a .at Quarto, quod duo contradictoria non
Ep. q. 13. possutit smul esse vera.Istis suppositis, pars. 3.alo batur quod res permanens non desinit esse 4 LM q,3 per vltimum sui esse quia si sic, sequeretur - aliquod ineonueniens praegictorum. P tet. Sit Petrus qui desinat esse per ultimum sui esse si instans.aaunc sic, post morte Petri erit in materia Petri forisa cadaueris,&illa debet habere primum instan, sui
esse, cum sit res permanes. Sit illuss instas. h.Tunc quaero,vel.a.instas,in quo est ma hominis, essi/em instas cuinti. in quo forma cadaueris,uel non. Si idem instans
ergo simul,&semel in eadem materia duae
formae substantiales quod est contra stipia positum,&contra veritatem. Si non sunt idem instans,uel illa Atio instantia sunt inime3iat vel non.Si sic,es contra suppositum,& contra veritate . si non sed est i pus medium,quoeto de illo tepore medio, vel tune est forma hominis,&sesequitur quoil non erat ultimum in statis homini in.a.Vel no est forma homini neq; est sorma ea laueris,quia.b.est primu instas,nem aliqua aliasorua:sequitur quod in illo tepore mediosuit materia sine serina, quod est eontra suppostum, & contra veritate si est ibi alia ima in illo tempore messior vel est forma Sortis vel alia.si forma sortis: ergo Sortes est,& non est,' se duae, e5
tradictoriae verae Patet i quia si forma eius in eadem materia, Sortes est, de non est:
quia supponitur quod in instanti a. aestiit esse si Alcis et, est alia forma tunc quatiaram de illa,qu est.Non potest fgnahi nisi
cadaueris, quae tamen non potest esse,ut
dictum est Manet ergo es dictis, quod res permanes incipit esse per primum sui esse, sed no definit esse pee ultimum sui esse,sed
per primum non esse:quia vitantur ista in conuenietia. Hc volui latius explicare semel quiasepe sese offert in authoribus res
permanens non ἡesinit esse pee vltiniti sui esse Et oportet semel intelligere rem: ut in ieetione authorii non haereat lector, maxime qui incipit senilosophati qd in summulis adguvin .Et adhue intia est repetedii. Ad solutionem ergo argumenti, redeun Aa a*άm
te unde sumus digressi,supposta veritate prima sit. conclusonum,ad casum .si homo intume Venetus.
scat,dicunt aliqui vi paulus Venetus,que multi ex iunioribus sequutud Use fieret,&ob id negat naturaliter argumentu pedmaXimum et se,terminari, & putant esse de mente Coment. ὁ contrarium est verum:vtin.6.huius test. 3 a. S in alijs iocis non semelahe mestius & alii tenet res naia Themissi turalesterminari intrinsece,quo ad augmetum in maximum quod sic, es decrementum in minimum quod sc. Rhi respondent ad argumentum,sicentes solutio.
quoa inflatio non potest seri nisi aliqua
prsce ente alteratione: ut ealefactio, aut
putresectio, it quidsmile:&in tali alteratione tanga est minima dispositio, quae sufficit ad insationem,qui dicunt, quod illud instans in quo primo illa qualitas est, est ultimu non esse instationis,& primum rion esse
75쪽
non esse illius maximi hominis & sc vitatur At non desinant esse per ultimum sui esse, quod argumentum inserebat c6tra solu- η Ueium haec rutio non potest stare tiationem. r. si ille homo maximus solum ratione inflationis corrumpatur, quomodo potest intelligi corruptio, quando nondum est institio 3Si enim per insationem, ea non eXinente, oportet sit de homo. Si enim nunctio est inflatio S immediate post hoc ei itinflatio: ergo similiter nue est homo: ergo solutio. 1. male dicitur nunc non est homo.Quapropter alia solui. quaerenda est. Maximum,
de quo in conelusone, illud est, a I quod
augurentum secundum naturam terminatur, scilicet illud quod forma in sua natu-iali dispositione faeit ex alimeto ita quod ille dicatu e maximus,qui non potest Aa rimaior ex alimento ab intrinseco. Huic norepugnat quoil per viam corruptionis detur maior tesset es tumore,&insatione. Et tutie existente inflatione erit lissem peramentum in humoribus, s dabitur in illa infirmitate mauimum Aistem peramentia,
sub quo esse non potest homo, & potest sub quolibet minori. Quapropter licet detur uia imus homo, quem forma li munis in sua naturali Hispositio epotest facere, seὰ in via e rruptionis non Habitur nisi minima insatio, sub qua non potest esse,&sub qualibet minori potest
etia dicere, quid sit sentiendum Phy
ma coelusio. Omnes substantiae sue laomogeneae, siue e the- rogenea ita in Memetis, quam in Mem
talis, siue habeant vitam,sue non, per natura terminatur naturaliter quantum ad paruitatem Haec coimclusio ae animati; a nullo est dubitata: naorganizatio, quae neces Mario est requisita in viventibus, no potest sub qualibet qua, tucunque minima quantitate conseruati. No enim potest esse homo, aut equus,aut pomum tam paruuum,ut est suapis gra. 4n una. De non viventibus doetor Sus, pu- sed est hitat in homogeneis res non terminari quoad millimum. Ait enim , nullam este tam paruam quantitatem ignis, uin qiuaecun cunq; eius pars possit subsistere: & dicit, Aristo. in . u.de anima solam posuisse in vitientibus augmenti, ic decrementi termira una sed haec opinio doctoris sub singularis videtur: uniuersiiliter vero loquutum esse Aristo.probat utanti inteX.3 s. expres Atitit. se ait cotta Anaxagoram,qui dixit,ex minima carne n n est separabilis caro. Licet petrias Tartaretus in prini playsco. de Ditit . fendendo opinio. Scotidicat Aristo. ibilo 1. p . . quutu, non secudum positione Anaxago Riis Le, quem impugnabat, at vero cotratiuin sentiunt alij, dc ex alijs io eis. Aristo. inaxi- . me ex. 1 de anima concluditur,entia natu i ratia terminari quoad maximu. Et qua uis non posuit Aristote . exemplum de aqua, eodem modo est intelligendum. Et probatur conclusio eX Commenta. cisa M. hic, dc libro. 6.&teκ. 3 a.&. G. Et sic o sibiles expositores Arist.1 atione probatur: ista quia videmus, quod res per contusionem, di quia in minutas rediguntur partes, cor rumpuntur , Samittunt suam speciem, es esse naturale ivt apud pharmacopolas est uidere, quod sinplices res corrumpuntur. Et triticum in molendino, cumst satina, mutare videtur speciem, cum sub puluere non possit triti cum conseruari. Cum ergo contingat, quod aliqua 'quae
sunt in certa specie tiaturali, dc non uiuen. tia, in minima quantitate iis conseruetur, oportet asserere consequenter per naturam omnia esse determinata ad certa qualitatem paruam, sic quod sub minori non possint. Concluso se eunda. In rerum generatione uidetur dari minima quatitas, sic, quod sub minori non possit esse generatio. v g. Ad ignis generationem sic requisita est minima quantitas, qua existente, potest
ignis generari, sed sub qualibet minorino potest, &scde aqua ἰk alijs. Hane posit
ominentat.Prohatur. In caeteris ali s dia cis ratis spositionibus datur minima, quae requisio p. iadis
tu es, ut minima infenso frigiditatis ad a, Rquam, & an inima sensitas, quia resine, xhi-G piunt esse per primum sui esse, ut dictum es. Res
76쪽
s Res inquare permantentes, ita ut illud insiti . in quo est minima disposito, it prinium instas Esse iei. A similli ergo & dabitatur minima quantitas,quae requisita est adg inerationem. editu. 3. 'Tertia coclusio In rerum corruptione, quae fit naturaliter,non datur minima qualitas H:ec conclus4o probatur, supposito quod in praecedentis pecula. dictum est, quoqres permanens non desnit esse per ultimuissui esse, sed per primum non esse maxime in vitientibus. Probatur con clusio: Cum homo corrumpitur per dia mihi totieni' caloris , non clatur mini miis calor ,ssit, quoconseruatur, sed maximus, sub quo non conseruaturi quia alias desineret homo per ultimum sui esse quia dato illo minimo , iam tunc homo eiset . & iiii mediate post illud non esset: quod est ἡόsnire esse per ultimuin sui 'e se . Eodem modo si per extenmationem,
Sconsumptionem,per maciem corrum patui homo,non datur minima quantitas
sub qua potest conseruati quias clatetur, destieret esse per ultimi, sui esse. Et sc Dalr per condensationem conuertitur in aqua,nti est dabilis maxima cocleti satio sub qua pol conseruariaer alias si esset eotinua cogentatio illud instas in quo esset illa maxima codensatio, esset usiimu esse aeristeriago eade ratione no datus minima qualitas sub qua potest aer conseruatima cupercodeusationem semper fiat minor, daretur eadem ratione ultimum instans esse aeris. nhi, fiduci. 'INotandum erit hoc addissoluenda argumen.quae fieri possimi in materia: non enim si clatut minima quantitas, quae susti cit augenerationem,dada eta minimo, te sufficit aa eonseruationem.
m vii' attendente res naturales quo ad quatitatem non terminantur quo ad paruitate, sue in homogeneis siue in etherogeneis, neq; per minimul se, neq; permaNiinui noti.Probatur.Deus pol s e solo quies dipnistia Dotest cuin causa secunda: si eis o pol resia nil, Pa. coiiteruate eum certa quatitate: poterit erquatit ilia' go sine ea:& se quaeuq; sat etia minimalia, i, mi sub minori poterit conseruare de sua potendit potest tia absoluta licui de maximo dieebam' in siese piaree leti speeulatione. Atq; hoc fides cathesica naanifeste contemplatur quotidie in altaris sacramento. Ibi enim sub parua
illa hostiae quantitate,sub qua non possetoah aliterh5 esse, est Clitis ii Redestor s.Tt,. i. s
hostia . sed sub qualibet particula hostias iquantulauis minima. L equo in 4 ri Mostii, Resolutionibus The micis. . Notandia tamen, si Deus per suam absoluta potenti1 in quantitate tam parua, qualis est gratium sinapss, hornine c5m seruaret,non posset tunc ibi licuo uc rus re opera vitalia,eo qu54 requir4nt, huius. Diodi opera, aembrorum distantiadia. . Gorganorum dispositionem , qualis su tam Parua quantitate non potest esse. η Quintaeoctu In accidentibus tam qua .s. Coetuso: iussit probabile quoad intensioueici eme os iccitfri fionem etiaria dari minimum,probiuilius. i. ' ' usi'
tamen est non clari. Probatur,ruppolato lin rebus succestiis hoc conting.it, Q incit piunt per ultimum no eis δc desinunt peri vitiiviisui esse.Curn lignum incipi.it cale- seri,tunc est vini dia unc non est calor,&immediate pol hoc erit calore sed in isti non datur minimum quo ad inceptionem: quiaquocunque instanti dato, in quo elimotus,ante illudiam erat motus:ergo ea
dem ratione quocunque gradu caloris 3ato extenso per lignum in aliqua parte,prosuerat extensus per partem minorei es sic Doti dat minima extetio. similiter quocuque gradu dato ititensionis,quantundunque minimci,ante illum suit minor.Neque
est eadem ratio deforma substantiali,quae
requirit certa dc determinatas dispostiones, non quales requirit accidens. Contra illam quintam conclusionem quida tenentes contrarium argumctatur, pinionis. probante; dari minimam intensionem ,&-tensionem. Accidens enim propter substantiam est sed substantiales formae sibi
minimam determinant quantitatennot Actum est ergo es Aeterminabunt aecidentia alia quoad ininima extetionem . intensionen, unde Arist.tex. 36.argumenta Aristo tur sit tuestterminatiana,&etia partes.
'I Ad hoc aYgumentsi ros odetur, tenedo soluti quae in coclusione quinta polita sunt,soluprobare dispositioes requisitas ad formarintroductionem subistantialis, esse determinatas per masimum , & minimum: sicut late probatum est , tamen non probatur, quod in motu alterationis de tur qualitas remississima primo per mota introducta propterineonueniens dietiim: sicut neque datur remississima pars exten
77쪽
. sonis priseo calida. Aitume. AI Adhue grauissimum est argumentum ex lictis Aristo.qui Uniuersaliter dicit ut supi diximus)quossentia permanentia incipiunt per primum sui esse at malitas estens permanens ergo per primum sui esse incipit ergo datur prima qualitas minima tam in intensione,quam in remissione. Soluilo. Ad hoc respodetu quod Arist. id dixit Ae entibus,quae per generatione habet es se substantiale,& de alijs acci3entibus,qus non habentur permotum alterationis,lanen accidens quod habetur per motum alterationis,non incipit perprimum sui esse,sed per ultimum non est ut Aictum est. Itaque scut in motu non datur primum instans esse,neque gatur In qualitate que per motu acquiritur. Quod si qualitas in iustiti produceretur,sicut Ae spiritualibus contingit &smiliter de sensationibus,ssato sit nepesistentia aliqua producantur,no successiue,sed in instanti habet esse se esset dicetidum quod haberent ese per primum i esse. Multa alia solent hie argumenta multi plicati, quae ex proposto relinquuntur,ut seriosis locum demus . sine siue u e Dim haec congeruntur sophistiata . Hie
ergo sit primi libri physeorum snia , in
quo de principijs rerum naturalium agitur , nempe de materia, forma i&pti.
MFinis primi libri Physicorum.
78쪽
N hoe se clangophisc.Aristo. de
natura agit,& de rebus naturalib', quae consant ex naturis, scilicet ex materia, S: forma, quarum quietibet natura dicitur. Et de quatuor generibus causarum, scilicet, finali, efficienti,formali, & materiali. Tractat etiam de fortuna,& casu:&' quomodo cum ista contingant raro , de non habeant
causam per se, re lucuntur ad causam efficientem.
natura. Esnitio naturae, insto te secundi libesi posta talis est . Natura es principium moliendi,
y .ra es non secudum accides: sed ut tim sit bona 3
Videtur quod noIn coelo est natura,cusat ens natur .ile,' tamen it,i nihil est principiti notus:eroo de initio male posita est. ivlaioi nota.Et mitior probatur Quia principitarn illotus inculo non est eius forma. sed intelligentia motri X:quia non posset esse talis mol iis tam regulati; .is intriinseco, quin viveret culunulea cosum non habet vitia ergo ne is motum ab intrinseco Nec eius materia est principiti passivunaturale motus: quia coelum naturaliter esset incliraium, ad motum circularem,
quem habet sed hoc est Histini Vtin. a Metapl).ostendit Avicenna Sest amnis estu, Aule via cum omnis mot' naturalis opor tet sit vel a medio ut est fetiitimi vel ad medium, vi est nauium sed motus ille coctorum neque a medio,neque ad illedium emergo nullo motio est raturalis.item, 'quia non est in eo principium quietis,c a non quie
scat:ergo in eo non est natura. Seeudoan elementis est natu :a is non secundis.
est ibi principium motus ab int in see .patet.Non est in ignetale principium actio ii, quia haberet vitammem est pasiulup hoc, quod potest aliam recipere rutam: quia . isequeretur,quod serrum: respectu forma saluae die etiar natueti quia habet quod possit recipere talem soritiam circis,' ratione con si sientia partium,& pxopter duci lieni sed hoc est falsum. . 'IPra terea Si ratio naturae ;D l oc cons- Tettia. . .
stit quod si principium proslus ςNI in quoes,lequeretur sola vivus ista herent naturom:quia sola ipsa M uitiivinem habent tale pr)ncipium quia jutriun is satis tur consequetis est falsim. illita si auia mouentur a seipsis, sicut abi inter ora Ninc pio deorsum quia non vi letiit a quo alio:&semeti animalis antequam v ita Sc aqua ca i da re lucendo se ad frigiditatem. in eo tithasium est Aristo qui sic lusinit ih hii iri. jshos tutioite specuaationis oportetia' Nhici tare ex Aristot. I. Metaphys tque . qu
hoc nomeninatura, prius Iuli iii polixum ad significandum generati0nςin nastenr M. 30. tium di se natura idelia ess, subd nascitu si, huius,' ra, sevitatiuitasiat nasci solunt viventili Rs sumitur. conuenit. Et quia in generatione viuen s.Tho. p.p. tium in seniue dieitur virtus in eiusa intriti l τε arii sece, ut a sua uirtute Aspq riatur , ocii, uocitur ua generatione ciniinalis,deriiratu n
79쪽
6s secuti di libri phy sicorum.
tioni ut est satiuitas, sed ad principium intrinsecum motus eius in quo est: siue si a cti uin fine passi uuin principium, sue in viventibus,sue in non viventibus, siue motus sit alterationis, aut augmentationis, sitie secun tum locum quomodocumque id
quod principium intrinsecum est tali, motu natura licitiir: scin hac acceptione Aristot .sumit quanao ipsana desinit, dicen do, esse principium mouendi,& quiesed si 'st quia ex principijs naturalitis essentia
rei constat,nomen est etia in extensum ad fguifesto latis essentia in relique terminus principalis est senerationis..Vt eκ materia ' forma in hola resultat totius matura scilicet, humanitas, que forma totius dicit. In hoc sensi hic in tex. 1 . ait q, natura se habet ad naturam iis est, nascitura,vel natiuitate, sevi sanitas ad satiationem: ut se cit Mita, sanationi gest terminus,&es x ea: - te tiatu a,ves species rei per natiuitate iii, quae eit termitius eius:& quia es lentia rei principalius per formant,quam per Mate i riam si itur,forma magis natura, quam
I Ees ista eriti si uiati ne naturae rursus e Duplex ne nranauit alia disii u lio fodinae,utqseda sit,ria, iusdam quae est forina partis, alia quae totius. Illa rariis alia quae palati est, ebiit a malefiam 9 in inguigortua. 'r tu ilia mi e totius est natura ipsa, quae est' ossentia et eoiis alia ex materia,&forma,
quae ilia acth sectaeatur sicut humati itas in homine,& equinitas in equo. Notati. . is Secundὼ notandum vidi tur quod Cori
isi tus si ora eo de modo quia in aliquibus
est plinei pium ii sius secuti ita locu sola, in aliquibus vero ieeundum augulentia iii, in quibus si h alit ei nonias; interatione, vel etialii imincii in generationem. H:ec. x Conidia tore Res pondea iis ergo per onclusi es. El. i. st Destillio naturae posta ab Arist. est bo cons. i.
na,&sufficiens. probatur. Ad bonam Lanitionem requisita omnia, in tali definitione ponuntur: iuia primo loco generis ponitur quod sit principium,s causa quia timateria, quam forma principium est unde motus,cti trumq; in suo genere cause,na haec Armalis, illan aterialis:&causa quide supra principiu,itissu uti dicit, phabetis, mutatisti, teria,&forma,licet non eodem modo pris pn is ut, cipium motus, S sui et is quia quando est . Principiti motus,st & quietis quia pernio tum ad quietem. Quod dicit pii ini est iaeti eludendas accidentarias formas,quae uis suo principium motus,non tam e principium iubstantia se sunt,sed instrumentale sicut es grauitas,&leuitas in elementis, ct calor naturalis in animalibus. Quod additur per se, & non secundum accidens: sile sit ad eucludendum casu nisi ortunam lut aliquibus vi letur ) quae sunt causa per accidetis: vel sit ad excludensum artem medici, quae dieet sit princia pium sanationis eius in quo est, non dicitur natura, quia non se per se sedae per aecidens: quia ac eidit, quod talis infirmus sit
' S equitur ex hoc, Fcid sol iratu si na- colititura,non licetur natura, eo et, si principiugeneran si sibi simile eatini ut Ognis ignem extra se possit generare et .sodi Aicitur natura, ia habet principium motus ascedendi sursum. Si e for jua animo lis non dicitur natura ab eo quo generet, sed ab eo quod animal per formam nutritur, auge tur, 'lo liter uoue tuean hoc enim saluatur ratio naturae etiam si nunquam si generatio extra. Et lic chs naturale dicitur, murquod in se habet tale intrinsecum pesticia Pium. - Hie est Arist. intelligendasse natura
a. mod4: quae, intrinsece in rebus considerii
turmam ipse natuhai ciliam secit prima, primi uia motoreiii appellat: de qua in. 8
I Secunda conclusio, quae velut corolli
rium est praecedentis: ta in ornia quDii teria natura dicitur Paret quia id ei natii-xa,quod est principiti tu motus, ct quieti sed i iiii Di iti matellai si huiusliodii ergo cui enim eo uenit desinitio, 'ρ rtet de coveniat desilii tui folisa est pra ac tu . Eliu ini,&4tiateria pales lusi. Fbriis, qui se, ut patet discurrendo p'oia naturalia entia
80쪽
speculat. 1.Dege sititioneinaturae. s, s
principium actauum reperiturin stitiin cum,&materia ipsa susceptiuum princi, pium demonstratur.Magis tamen ipsas
m a natura dicitur,quam materia; quanto nobilius est agere,qua pati Et vitiuo celi nomen naturaeonuenit materiae,&Armecimincta. seo tharium Commetita.S Albeiu, to Magiisvideatur quia gato Glee mate'n ' hia si salsi tuam tarma tui eristram est pars eirentiali; rei, vi suppa diximus in phitiioli &si habet quod molles licatur natu rat quia hatur,atist abii ab liatrueli illa phe, te, tu senili ex Mithd si pili apis per se
Q leperi sitam materis, scutit, forma.' Probii piis e niu daticioκ Aristote. iiii dicit,magis esse naturam formam,qua materiaiara sed cona parativum omne positidum praesupponit ,&iti eo fundatui. si eἡgo magis est natura forni quani materia sequitur materiam esse natura, Sproprie
s coctu, Tertia conelusio Sola viventia dicuntur entia naturalia ratione principis actius, quod fraci substantialis est Patet Insolis visentibus forma est principium activum eius in quo est ergo sola ipsa dicuntur en
yath. tia naturalia ratione formae.Patet vivere isto. Ut Aristot di. se animatdκ. i 1 ) eonsistit in hoe quos res a sua propita forma mouetur,uuta dinotum augmentationis,aut alteratiotiis' ut in plantis,aut ultra,motu sensitivo vi in animalibus,aut ulterius motu
localiout in persectis animalibus,autintellectivo utini Aminet ergo viventia habent in se a foratiasubstantiali principium huius
η sed probaturq, solum viventibus comveniat, , principium huius mot' sit intra quia esina stibi antialisi imi, non habetse movete intrinsece,neque aquaeκistens itisua naturali clispositione se nouet, neque aurum,neque ferrumaei in hoc posita est disserentia inter uiuentia, itori viventia: quoa uiuetitialiabent perfectionem sui status in motiuita ut quandiu imouentur ,vi uant non viventiatams,habent persectionem sui status in quiete: di si sint in suo lota
. conaturali,nora iii uentur η,cui o. in Ouarta concluso . 'Non uiuentia gi-
,. - . cuntur entia naturalia rotione principii ii
satural a ia trinieci pa 5Jul quod eth a11 eis, edaetiuum ita emite Drincipium habent ab extritiseeo .Proba riet. tur Non uiuentia dicutitur entia natur
lia,& naturis composito,sicut dicuntur &uiuentia quia visaque ex materia,&Rema constant:YHodebent dici naturalia, vel ratione principii ais tui vel pas tui in trinsecus editon dicuntur rati ine intria se ci principij a tui; qu enforaria,cum sola viventia sic heantur,ut disit heracta coiiciu sio, equitur quod Mon viventia dieanti, r.entia iraturalia ratione principijlantrinseti passi tri,id est,imatoria et docet haec quaesta
Eoc quo sequitutiquod calefacti 5 sis,io colossa.
in re, non dieitar naturalis rationeso duae ignis,sed a natur laquἰ e,puta at inste ri quae habet inclinationem ad recipio, dum illum motum, si calefactio passior . quiasiipsi eoas teratur actio,vt ab igne pcedit,est naturalis igni quia secundum naturam eius est.Becce quomodo vivetis, & non viventia entia naturalia dicta sunt, iueta naturis constante lare en est ili entia datissima in hoc quoa sitintrinsece principium actiutiniivi in uiuentibus1 aut passi utim,scut in non viventibus. Nunc oportet respondeamus ad carguarietitum is In priino argumento tangitur dissicul- Ais a quin tas de coelorum motu,utrum sit si inci s.Th. p- p-pio intrinseco S ati sit naturalis. S. tho dicit ante Alisto quosdam opinatos ccc-ltis imoueri a proprias rima:& sic dieerue coelum esse animaus in hoe consequeleeloquebantur Sed tamen Aristo qui nega uit esse coelum antinui, ut habet veritas qiucquidCai dicat de quo insta eXpropo Caldi siphisit motum coelorum dicit ab intrinseco, pcim. 13 3. scilicet ab intes igentiis euenire Sed fugi Egidius.
dius Romanus qui doctor sundamentatis merito diεhus ei l) in principio huius. a.du bio. t .ait.Μot' coeli potest dici duplieiter
naturalis primo,ratione inotoris. Secuniado latione a nobilitigationenacit eis qui- hi, moluissem quia motor coeli est quasi sorma vi', eri ii iii a turci animaeiusmon quod ex huiusinodi ilici et uaturalis.
tore,&mobili unum fiat secundum ese sed pro tanto coelum dicitur esse animatu: quia motor eius approximatus insuit ei motum,qui est quo da opus vitae. Expar ite igitur motoris coeluin mouetura pestiles . pio mi, est in ipso tum ea motor eius est appropriatus sibi tu quia est quas anima ipsius ei lio, a huiusmodi motor est iu ipo coelo,M v bioperatur substantia separata, άbi est. I secunda via o parte mobilis:nam cum leuia per naturaiti moueantur medio