Exercitationes paradoxicae adversus Aristoteleos. In quibus praecipua totius peripateticae doctrinae fundamenta excutiuntur. Opiniones verò aut novae, aut ex vetustioribus obsoletae stabiliuntur. Auctore Petro Gassendo, regio Parisiis matheseos profe

발행: 1659년

분량: 155페이지

출처: archive.org

분류: 철학

61쪽

dem communiter distingui aliam extensionem, quam internam n minant, in qua constituta sit quantitatis essentia, & cuius haec.

quain asserimus nihil sit aliud quam proprietas. Attamen vaesope Deum iniimortalem, qualisnam est ista interna extensio Dicunt esse posui mem partium extra partes in ordine adsea adeo ut in M,- minerici positum sit caput extra collium, collimi extra thoracena, thorax extra brachia, AG porro ex hac postione sequitativis- proprietatem positionem partium exto panes in ordi--ώ- ,

quaestorenuo. . iam nos dicimus. Veram csisti nutatur par te extra partes, aut eo ipso commensur munem tu tribus loci accipiunt, aut non et si primum, una est taurum, ea nostra sint si secundum , tum revera nulla est extenso quare & nulla. quantitas. Hic non multum tem riantur, sed dant statim sic polle has duas extensiones separari, ut rejecta externa interna adnue perseveret. Et si cliteteras possitne corpus quantum V. c. lnons sic spoliari lii ista externa magriitudine, ut ad punctum mons totus confluat, Sc nihilo ininus suam adhuc internam extensionem ac proinde etia in quantitatem retineat; hoe ipsum est quod profitentur, ac defendunt pio arisis socis Verumtamen cluetes bona fide quamnam extensionem in puncto concipias quam-nam magnitudinem in eo, cuius pars nulla Dices rei nere adhuc extentionem partituri

hi ordine ad se atqu-indo potest esse is partium, ubi nec superius nec inferius, nec in omni alia postion iduc es: sint ordinatae inquis, partesinterse, at quomodo '

e sisissima inter se, quae in tam angustium spatium ci,aiuer.

Dicis montis verticem esse adhue extra medium , aedium extra radicem at quonam n odo hoc esse potest tam & vertex de messium& radixac aliae omnes omino partes simul ac in Aionio sint , neque liceat designare ut dicere possis hie verticem esse potiusquam radicem, medium, potiusquam verticem Recurtis semper istud esse ex eo quod mons nullan partium positionem inordine ad locum habeat. mihi tamen crede, si sit ulla partium extensio in ordine ad se, non lithoc absque eo, quod illae sepositae simi ut una hane, alia illa in loci parte in possideat, adeo ut si sit ualem hane & ordinatam in loco extensionem sustuleris, non possint partes ullum ordinem

retinere inter se sed necetiario prorsus confundantur. Et recurren quas

62쪽

, EXERCITATIO

quantum volueris scenim vineas perine licet, o quidquid effotieris , non evinees tamen opinor , ut si quis serio attenderit. magnitudinem, extensionem, quantitatem uitam valeat in punctuagnoster Oppones, quid si hoc nos sacra Fides asserere enat 3 nia si cogat , ego statim lubentissimusque idem tueor non quidem quod quantitatis ullam ibi umbram naturali judicio pervideam, sed quod constanter arripiendum mihi proposuerim quidquid Fides

orthodoxa dictat , nihil cunctando quod ridiculum, aut incredibile videatur. Caeterum autem si Sacra Fides hoc ipsum non determinarit, cur vili imponam mihi iuginn, quod praestabiliussit excuteres cur vis gratisis absque ulla credendi necessitate crucem figam Intellei tui, quem ut fici cogere in iis, quae ne-eessaria creditu sunt Dices teneri nos credere Chiilli corpus esse sub Eucharisticis speciebus cum tota eadem quantitates quam habet in Caeso, adeo ut si in Caelo laeti altitudinis .c.

quinque pedum , fustem esse debeat sub exili quoque stagmento bomesa: ci se tamen, quomodo id probas e habe ne

Concilium , Decretum , aut ullam omnino Ecclesiae determi--ionem, quo teneri me ad illud credendum persuadeas Comvilia sunt, quae profitentur verum Christi Corpus, Sanguinem in Saeramento Altaris sib speciebus panis Qvini veraciter com tineri, transubstantiatis panean corpi vino in sanguinem potestate diVina ris quae explicatius adhue pronunciant in Dema , si quis negaverit in lanctissimo Eucharistiae sacramento

contineri vere realiter substantialiter Corpus ti Sanguinem una cum Anima , QDivinitate Domini Ea CHRisTI quod habet Concilium Laten raense sub Innocenti III. de Fide Catholica can. I. QConcilium Tridentinum sessiones, can. I. Quareis ego hisce Decretis subscribo .consentio. Fateor scilicet in hoc Sacramento contineri veram realemque substantiam Corporis ominici , quod eredere ex Conciliis contineri transubstantiatione, , substantialiter; at cur tenearoedere comuneri quoque ibi veram quantitatem eorporis eum Concilium

nullam dixerit contineri quantitatisE quid quod astringi potius vide re ad credendum quod nullast ibi Corporis Christi qua

63쪽

tuas; abrin Atonio eonsistat quod perinde inrisibiliter, ae

indvissibiliter se, ac sunt res mere spiritirales incorporeae mmimi ntae; qum hujus tanti Misterii dissicultas, Malti:udo in eo consistat maximes ut admiremur quamodo substantia

tanu emporis denudari extensiones, occurtionEque loci sensibilis valeat. Dices cum Concilia pronunciant esse ibi corpus substantialiter, subinferendum necessarisesse etiam quantitative, quod

substanti corporea trahat una quantitatem pereo omitantiam. Verum tamen si de tractione concomitantia naturali loqueris; nonne pari necessitate, externa extensio, loci occupatio, si nulla sunt subinferenda' At quoniam fatendum est virtute supernaturali praescindi hic aliquid, quod naturali tractione concomitetur, cur illud sit potius aliud quidlibet, quam ipsamet quantitas , quae cum substantia corporis extensionem non habeat , censeatu arceri , concomitantia substandae M

lis corporis' an hoc longe minus molestiae creat mi esse in hoc Sacramento substantiam magni orporis rarictam ad Amorum, quod quantitate destituta , destituta uociue extensione sit, quam quod retenta sua quantitate in indisicito maneat collocat objicies quidem denegandum potentiae Dis

vina . non esse, quin quantitatem ne externa extensione com servare valit Atta inen hi non quaeritu quid vel possibilest, vel impossibile factu , sed solum quid reipsa fiat. Cum vero subscribentibus Doctoribus bene multis asirmare liceat posse substantiam divinitus conservari sine quantitate, quid ni id liceat assumere eis inquies , Corpus Christi Domini non est in Euchai isti sine capite , brachiis , caeterisque partibus,

quomodo autem hasce partes intelligere liceat sine aliqua extensione, ac proinde sui quantitates quomodo defendere li-

.ceat non estici inde aliquid plane homogeneunt is absque ulla penitus organica distinctione , ac dispositione partium l. Quomodo liceat guram , colorem , caeteraque hujusmodi,.qua quantiorem consequantur, Accidentia imaginaria Quo

modo tandem aliud, quis ens moinrosum, & praeposterum Ierat omnino concipere e Ut quid tamen ista nobis objiciuantur specialiter cum adem sol datam communi mis m, tia

64쪽

tu propter eoAistentiam partium morum gloriosi Corporis in spatiolo , quod sensibilem omnem extensionem, distineuianem, subis lationem, dispositionem suo r. Omitto quod responderi posset ex muliorum placito, entitativa partes superesse; quae sebstantia ei tra subsidium quantitatis conveniant, quaeque istis ineommodis denotandis sufficere missint. Praetereo quod adjici posset, esse ibi partes onmes revera secundum substantiam,

at non habere eam extensionem , distinctionem race quae habent in caelo, quod perinde ac in Saelo non sint ibi secundum suam quantitatem, aliaque similia. Placet autem cum Litchlnque hoc . -Mysterium accipias, humanae mentis captus excedatur referre quidquid in ipso intrum , ac ni maginabiles, si modus pli iis foret nobis per vel tigabilis ex illimas tu4nelius polle secundit in sententiam commii nem intelligi quomodo nulla sit ibi consulto partium corporis , cum eaedem omnes sint in eisdem omnibus Hothiae

partibus oceri e in apice caput simia et tibia. Esto neutro vel nullo modo video id posse percipi, quared solata adorandumeenseo incomprehen item Dei mostatem, B potentiam, Autliorem puta operis amicuius ego intelligendi, perscrutandique sim incapax. Est in Mysterio Eucharistia Corpusis Sangui q. Christi omites, ii est mihi satis. in quonam modo ibi est Fan sedens, an stans quid molitur &c. hoc ignorare me sateor neqhe volo obsidet reverentiam inquirere hoc unum scio esse ibi Corpus Christi in este quemadmodii in vult. Ut quid autem

divinae ipsius potentiae nom detra, ut modis ibi innumeris, mihique incoli iuris existere valeat Sed alibi Deo volente plura hac de re. Circa de Relationem hoc unum observare & mirari licet qua ratione entibus realibus adnumeretur Ac ne quis statim initio Relationes divinas objiciat, fateor me de illis non loqui nam&n Iunt communiter illas esse praedicamentales,'erevera alterius longe rationis sunt, quam caetera, si videm est verum per illas comititui pers a divinas, adeo, ut citin in rebus creatis, paternitase ad productionem filii in patre iam anu constituto consequatur, paternit in divina intelligatur primam persona constituere M

tequam doui filius produci, intelligatur.Loquor i tu de qua- cumque alia,quaomausan nihil ampliusνHetiloquami quod vul-

65쪽

go denominationem extrinsecam nominant. maereamus in unieacum par sit de caeteris ratio. Surii litudo est Relatio, quae parieti albo advenire dicitur quoties alicubi genti si construitur alius paries albus. Rusmodi vero relationem voluiit esse reale ens, quod cum antea

non adesset,lparieti de novo adsit quod ubi alius paries denigrabitur, aut dis Iolvetur , pereat. Attaliten, quaeso, bona fide intuerequendam parietem album, cani alibialios albos extrui, dirisive ii telligis, a tum si ejusmodi Relationis emit tem accidere videas, aut adice res Phyllida san solus habeto Deum immortalem inonnehoc est simile portento est paries albus in Gallia , dealbaturalius pud Indos, ecquis hic eodem mometito renunciat quid illic

agetur, ut hic paries stati in novamentitatem, ut laetitiae indumet . tum induata Quid si in variis Mundi partibus dena millia parietum alborum , ut fieri potest, simul construantur, an non miser hic paries, ut Vestalis illa obruetur tot superjectis montibus Quid quod debet perpetuo esse obrutus , cum innumeri pene sint parietes albi , ad quos singulos singulares relationes convellitas habe at id dico nonneis relationes habet dissimilitudinis ad

Omnes parietes nigros , rubeos, caeterorumque colorum Amplius addo , nihil est in Mundo seu substantia , se acidens, se spirituale, corporeum, seu vivens seu innanime, dic ad

1uod idem hic paries relationem aliquat similitudinis, Merstatis , aliasoue non trabeati Minon putas Mur Herculeum laboretii illum sustineres, qui tot entia sustineat, si fore ut tenues umbras relationes concipis, rum nullum penitus sit pondus, aut potius hic paries perinde se habeat, accilla. Ulmui voa , tum piam sedem simu μθ Viit. in torreferum,frio Feflabo Multareret , Eat cute ergo de somnium. 4bmnum, ut nihil aliud in pariete videas, intelligas , quam unam albedinem. Sane vero sunt de bene nullii, qui eum velint albedinen esse similitudinis fundamentum , tuentur relationem non habere entitatem realem distinctam ab albedine, sed eis ipsam me albedinem, non absolute tamen

sumptam , sed prout albedinem aliam respiciat. Qiaesierim tamen ex ipsis an albedo si duplex emitas, an una aut cum

66쪽

61 EXERCITATIO

adest sola absoluta entitas, qui inuperior es minutior st, tu in ades relativa Volunt esse in patiere novum quid reala, tam parietem novum respicie, quem ut terminum con tetr aetereo quibus oculis parietem respiciat , aut qua creta comnotet quaero solum quoiuod nova ista entitas ipsi applogatur neque enii faber, qui parietem dealbat in India . producere simul illum potest in pariete in Gallia an existente Ee paries hie ita potest esse solitarius ut aliud agens aliquid accipiat,

praeter araneam non habet e Relatio porro telis aranearum est infinite subtilior Respondent non produci quidem per realem nrutationem , quae ab agente extrinseca sit , sed pullulare ut loquuntur per naturaleii resultantiam , intrinsecat velaenaana

tionem. Et mirum dictis quomodo tam supercisos istud defendatur Quere enim quid hic vocem tu id pullulare, quomo 'do pressa relatio subsiliet, quae si interna illa scaturigo ex qua

sponte sua r quis si modus dimanationis r quomodo latensis latio sub pariete audiat de intelligo dealbaripatietem in india, ut . proinde statim ac citius, quam terra hingus erumpat, emergat, prosiliat, aliaque similia, quis eris auaerus si risum uineas eQuid facias vero eum aliquos jactantes audieris Relationem esse minima entitatis, ut entium caeteroruin instar produci proinde non debeat, cum esse non aliquid , sed ad aliquid c rogatos num istud ad aliquid sit revera aliquid, insistentes in eo, ut vallo tutissimo videris quod non sit aliqii id, sed ad aliquid an risu dignum , a potius coministratione putabis Dixi porro ejus ni di omy'' Mnem, quam vocant realem , nihil videriam'

, qu o e risecti denominationem , quae ipsis est solum rationis, ut cum paries denominatur dexter ab animali, si ipsi dexteram obVenerit. sanὲ enim non amplius comm . et titur paries ob conversionem dextrae partis animalis, quam ob mi tructionem alterius parietis . ipsique prorsus perinde est seu aniat 'mal connectat laevam, seu alius paties denigretur. Verum qui

in re immorer, quae tantillula egeat attentione'

XIII. Qualitate de hoe solum attingendum est , cur ejus pro ' prium esse dicatur, ut magis minusque suscipiat caeteris quippe Categoriis vel idem uris non tribuunt, ut substant in xi 'titati,

67쪽

vel si tribuunt , beneficio qualitatis alicujus seelunt, ut relati ni mactioni una si ex duobus albis unum dicatur tertio magissimiles, aut ex duobus ealidis , unum magis caleficiat, id propter intensiorem albedinem, aut calorem, quae nimirum qua litates sunt. Age ergo, cur id solius qualitatis proprium ac tanto quidem cuni rigore faciunt Cedo enim ut difficultas eoarctetur ad .m Astantiam. Cedo inquam, cur &substantiae idem juris

non concedamus sipponamus scilicet hoc loco formas, quae diu euntur rerum naturalium isse veressubstantiales , seu subitantias aliquas, etsi suo loco ostensuris mus esse solum accidonia, ac se tam etiam qualitates sed alterius generis , supponamus tamen , inquam , esse vere substantias quid obest quoininus dicantur suis scipere magi sis minus, perinde ac albedo calor, qualitatesque caeterete meae te enim quid aliud est suscipere albedinem magismminus . nisi quod cuin supponatur albedo quaedam maxima, qualis . c. nivis, aliquod subjectum censeatur esse tanto magis album , quanto propius ad illam summam albedinem accesserit, ac tanto minus, quanto remotius quo eodem modo magis A minus eal orsuscipit, supposto ini summo aliquo serri candem

iis calore, judicanius aliquid esse vel nimis olidum prout pluribus gradibus accedit ad illam VH recessit. Nam, distinguunt i res gradus in hisce qualitatibus per quos a minimo usuue ascendatur ad maximum, mecontra descendaturi metes ii 'praesertim locum illud Axioma habeae, vin ut in , .... - ι - Mu es mense is catomm. Neque enim alio modo videmur di

scernere calidorum variorum calores, nisi comparando ad aliquem summum, cujus persectionem iuxta plures vel pauciores gradus, seu quod est idem, magis .minus a diversis calidis participari intelligamus. Porro cur idem in substantia seu sormis substantialibus imaginari non liceat accipiamus quippe in aequi-

voco . c. genere formam substantialem, seu Animan Bucephali tanquam omnium praestantissimam; nonne caeterae Animae aliorum

equorum tanto magis vel minus persectae, de generosae censςbuntur, quanto ves magis vel minus ad illam accesserint' nonne vero de

ex duobus equis uno vadisi roso, alteio missis degenere ibhun isti antipono, iidemnon obasiamrmonem, quam quod

68쪽

persectionem equinam ille magis, hic minus possideata hoea tem quid est aliud quam forniam substantialen equi suscipere magis minus Dices sorte primo, hoe magis di minus esse secundum

Qualitates, nempe robur, celeritatem, dispositionem membro .rum, aliaque utilia , non secundum Animam , sive Amaam substantialem. Attamen vero quaeso ex te undenam insint in equo hujusmodi Qualitates certe non ex materia, quae praete

quam quod iners est , sine illis perseverat in equino cadavere, igitur ex ipsa Arma at si forma secundum se de in sua substantia perfecta magis vel minus non est in uno equo , quam in alio, undena haec differentia, seu major vel minor perfectio harum qualitatum nonne de scaturigine judicatur ex rivulis nisi

forte putas omnes fontes aequalis esse bonitatis licet rivulos ex se fundant bonitatis valde disparis meque veto dicas id peti ex magis vel minus dispositis organis, nam cum forma illae dicantur educi de potentia ex qua simul elaborantur hujusmodi org na , prosecto ut materia magis vel ininus disponitur ad persectionem organorum , ita etiani ad perfectionem ipsarum sormarum disposita erit. Quare prout organa magis, vel minus perfecta sint, formae quoque ipsa secundum suum esse substantiale magis vel minus persectae erunt Quae enim causa esse potest ut

ex male aflecta, ac disposita materia emergat opina tantae perfectionis quanta est illa, quae ex optime disposita exoritur Taceo scilicet quod seclusis qualitatibus, organisque nussum tibi supersit indicium quamobrem in tanta Equorum diversitate sormae omnes inter se aequalis perfectionis lines, unde enim id conjectaris Ego qui tribuo inaequalitatem, argumentum habeo inaequalitatem proprietatum et a tibi quidnam utppetit hujusmodi aequalitatis Dicere enim quod subitantia magis , minusque non suscipiat, est absurde petere principium. Sed te fortassis remoratur quod cum dicamus hunc parietem esse magis album, quam illum, non dicamus tamen hunc equum esse magis equum, quam illum

licet dicantus magis vclocem, inagis robustum race. Verumtamen imprimis non video cur non liceat dicere generosum equum

magis esse equum quam degenerem, maxime cum sensuSst supposta perfectione naturali , quae in equo exigitur illum

plures a

69쪽

plures, hunc pauciores possidri Midus hujus persectio iis Et quidquid sit de usu hujusmodi phrascon introducto seria ex approbatione

Aristoteleae sententiae, parum est dum constet de re. Nam 8 usis etiam non seri ut dicamus hanc albedinem esse magis albedine quis illam, cum revera tamen constet posse contriuium asseri, emaximEctim per illam it, cdicatur aliquid magis album, quis

per hanc. Qtiod enim dici posset essent uis rerum in Individuo consistere, examinendum occurret in ipsis Metaphysicis. Dices iterum hoc magis & minus accipiendum esse penes eandem vel qualitatem vel subitantiam adedit intes ligamus eundem calore v. c. cum fit vehementior, intendique,dicitur accipere magis cum vero decrescit diremittitur, accipere minus. Quod idem tamen intelligi, di-

cique non possit de Iubstantiali aliqua serma, ut de Equina Anima. vertim id quoque intelligi, ac dici qui nequeat nonne ut calor aquae igni admotae initio est insensibilis, ac deinde sens muscis, evadrire tandem maximus eodem modo Anima equi est initio debilissima, succedente vero tempore ita invalescit ut Austissima tandem sit nonne&ut calor ille defervescente aqualenteicit, ac Anima quoque ita senescente equo langue scies attende quaesi, & videbis omnes esse paria ut proinde eadem Anima intelligi ac dici possit magis, mulque suscipere. Credere enim Animim aequalis esse

semper persegionis secundum se videtur nimis ridiculum. Ad id autem quod dici possct Dic ementum excrementum est e bitim penes proprietates, visum jam est' id dicendum sit. Dicere vero quod lubstantiae non possint esse varii gradus, quales finguntur esse qualitates, eli mere gratis, irincipia potendo ratiocinari. Nam

es seuper radicationem majorem quod sane quid sit explicari noli po-

test seu quocumquq tandem alio modo intelligas fieri additionem gradus ad gradimi, lim qualitas sita re magis, seu intendi dicitur, eodem plan.modo fieri posse cimi suinantiam comperies. At plura tamen in Physicis, esim de Formis hun de Elementis, clunae Anima disputabitur. . Ad caeter Categorias venio, de quibus mirum dictu est, quam xlx multa inquiri generatim soleant, tim nonnulli scilicet defendant ipsis constitui per aliquid absolutum, alii per aliquid relativum, alia

70쪽

- EXERCITATIO

advenientes, aliqui per relationes .cundiim dici,caeteri per reales modos, &c. Quasi vero si ista sint genera summa, dc primo diversa habere debeant aliquid commune praeter Ens, aut ipsum certerae. eiden, Quasi actioni v. e. I tui, itemque quando S habitui rationes illas generales facile sit tribuere. Quasi si ista sex habeant

aliquid commune ad unam tantum Categoriam pertinere non debeant, vel si i3on pertincia quatuor ilhae Qualitates, species non debeant quatuor speciales constituere Categorias quae enim minor ratio est y an habitus& figura in una aliqua ratione eommuni

magis conveniunt quam actio, cpassio quam ubi& quando quasi tandem admodum soler ista Philosophia sit, ut proinde actio definiatur modus adveniens rei, qui explicetur per esse ab , passio modus, qui explicetur per elle in Ubi modus, qui per ese circa, aut alicubi, e Nisi forte existimes explicati quid sit iste modus ita generaliter sumptus Quaere enim quid per modum hujusmodi intelligant, Hispeream nisi perpulcruna spectaculum

tibi exhibeatur. Sed nimirum nosse vis undenam venerit in mentem nostris hisce Philosophis comminiscendi aliquid commune postremis sex Praedicamenti, Cum viderent Aristotelem singulis capitibus explicuisse singulas superiores Categorias, existimariane ipsas esse omninb inter sedistin has atque ade non disputarunt quid commune posset illis quatuor attribui atqui viderunt sex postremas coaetas esse in unicum Caput, illudque sane brevissimum, ea de causa conjectarunt debere ipsis quidpiam commune speciali jure convenire, jamque etiam illud multorum imaginationem divexat, ub postrema haec genera denominari soleant, dicique specialiter sex postrerri Praedicamenta. Ecquam precor . aliam rationem conjectari impromptu est an non ver censes hanc esse per- quam lepidam LIn particulari quid necesse est convellere si lagulac cum potius miserandum sit quod in re ita parvi momenti, tam misere ingenia torqueantur. Seligamus unicam. v. c. sibi. Qii id ergo tandem putas esse ubi certe ni nil aliud, quam

Adverbium seu vocula, qua interrogamus quo in loco aliquid sit. Haec enim duo, ubi Ninquo loco synonyma sunt. Isti vero interrogationi responderi solet juxta Varias locorum differentias, quassatis superque noruhr, explicantque Grammaticuli. Quaeso te

ergo

SEARCH

MENU NAVIGATION