Flaminii Nobilii ... De hominis felicitate libri tres. Ad Pium quartum pontificem maximum. De vera, & falsa voluptate libri duo. De honore liber unus. ..

61쪽

LIBER, SECUNDUS. is 'Auam qui hebet Hinc etiam causa reddi potent,

cur reru multate maxime deleniemur Sensus enim, mens nouitate ilia excitata,cognoscendiquὰ auis da se ipsam qua si exacuit, idcircoque perfe5bus suo fungitur munere, di maiorem inde haurit Iob pio rem,aec igitur mihi de oluptatis natura in mente - enerunt, quae obis probata esse Pehementer cupio. χιamoseem antequam ad ea, quae siequutur, aggrediar,scire Pelim si iud habeatis ad haec. Tum Ri cius Q anta inquit, es is eritatis, quam riselιce sua omnes dubitationum nubecula disjcit. Nam mihi quidem tua definitio exorta, met incissitiae, et eluti aetherius Sol totam moluptatis naturam idem illusirasse, maximeque pers icuam reddidisse. Idem iudicium ab his erudirisimis it inrubus video fieri, civi orationem tuam non lat de quod iam mulgare commendationis genus L sed tacita admiratione βιnt prosequuti. sam quam fortasse non deessent ex idtis , qui subtilitatis , , acuminis latidem sedulo aucupantur, pisi hiιic patefacta eritati obscuris quibusdam argumentis tenebras olfundere conarentur,acaetere prouerbis nodum quaererent inscirpo vera narraS,11

qui Rigerius. Nam ego audiui aliquania civirum Philosophu,qtιipo Ieriore partem allatae a Massio definitionis omnino falsaputabat; in qua parte

62쪽

dicebatur propor e*-ra inter rem obiecta et facultatem pencipiente exissere, at , inri luptatem.Objciebat illud primum,proportionem conis uenientiam, Uec do libro de anima docuit Auem rore , esse relationem iusndam si nostri dicunt, M. Tullius in libr.de nisinsitate comparationem idetur appellare relatio autem apud Peripatet cos nultam habet eficientiam igitur ratione

et oluptatis esse effectrix poterit 'Secundo loco fi tuebat,milita esse, quae prope siensium posita dolorem

pariant, proculautem sint et luptati LM in odorisus emitur, quorum plurimiprope nares positi m lectisiunt,procia Meroratissimi,. Alta item,quae

flensim accedentia ad sensum , delenient, cursim inruentia ossendant, maximum , inferant dolorem,

misimembris nimio frigore concretis sevum repente calore rectituere conemur, mirabiliter torqueamur, excruciemur oluptat percepturi,si sensim remiseremus. At eademsemper proportio facultatis cum re obiecit moere idetur,aut ilia res prope sit, aut longius,auisensim accedat,aut inessim irruat. imae proportio mera, propria moluptatis causa non erat. Haec ille, quae oesi specie at quid identur,ego tamen renitasse opinor. I sen inimria, inquit Iradius, Nam secundum quidem a gumentum, iii, riore loco reprehendamus, missmori

63쪽

runt,plane in P sicis plumbei es Dideantur. que admodum enim haud paulo maior calor exempli causa ab igne inope sit, ad sesim peruenit, quam sipro-riapositus esset,sic etiam eandem non manere propor risne clarum,perspicuum , meo iudicio est. In primo autem argumeto plus fortasse roboris, ac nervorsi αλ

Icere debeamus. Relatio inquit, millam et ieientia M. bet, id erum est, at nos nudi, simplicem 'roportionem oluptatiis esse causam non ponimiu sed te ipsam obiectam, climeseu quadamnifaculate iucunde Usiriat, quam t. e. im proportio haec, m conuenietia sequit*r, idcirco , his Iocibus signisicari potest queaLmodum etiam a Patresilium generari dicimus non auod relatione illageneretur,st quoniam pater adhibet quandam im, e cietiam, quam relatio illa consequitur.Sunt igitur haec argumenta non intefoetissententiam iostram, facile refigmtur. Desiniation obptatis o lituta, multis, ita illi of cere idebantur, vulpatis, ad ectram licci Flamini litem dirimendum accedamiu. Tum ADtestultus, e framm,inquit, cum merba in ri istens modo

exponeres,po Psi a te esse oluptatem in sentiendo, intelligendo, non in appetendo consi sere uuam tamen rem in magni apud Peripateticos cadere quae -

64쪽

- , DE YBRA ET EA La A VOLVRnionem scio. n. velm, antea qua adaba perga, exputari lenissitiet γἀs,inquit Ausadiis, cum temere eportu egress sumus, eri nauigandum. Usniat igitur in medium quentio icta, haea ne sedem μα- oluptas in sensi, an poti in appetit'm mente,an oluntate. Ac primὐm desensu, appetitu insciuiramus.LYoc enim probe cognito, acili etiam mente, di oluntate controuersiasedabitur. 5 ut igitur Ioluptatem ad appetitum potius, quisensiim pertinere piιtant, eo , obstatem omnifacultatis appetentis cum bono optato corunctionem, villationem imirificam quandam tranquillitatem in quibus fortasse Lucretiusfisit, qui dixit. Requies hominum,

Dius oluptas multis, audis , agere agismentis possunt Primὐm si aduersa si eodem genere collocantiιr, t bub colore nigredo,et candor, holuptas autem, , dolor aduersa sunt, certe si dolor, I perpesio, ii ri toteles in Topicis inquit Doluptas quoi perpesso quaedam erit. t perceptiosensius non est perpessio,βdposius quid unctio mimeris, actio. Ergo oluptas inperceptionesiensius nJe I collocanda.Deinde illud euenire itistidie cernimis, i siquis puelgam perdit amet, detiιr ei forte fortuna gus mani attrectare,incredibili dulcedine pers datur, bi ero a ridor ille defierbuerit,sieandem manum tetigerit, nullEamplius,aut certe perexiguam sentiat oluptatem.ώ

65쪽

autem abiunde ociscin potest, qua quod eadem uisipiditas , ac libido no manet, quam ea de sit perceptio, flensius. 'petitus igitur,nonsensis magnae i luptatis iliciens eranquare in appetitu, no insensu lupta erit reponenda.tia multa bluptas, et Do lor sunt assectiones, i oriendemus,ergo ad appetitu omnino pertinent. talia declarauimus, a festi nihilaliud plane est,quii emet appetitus sese prodes, et eri ens in actum. O lendemus aut quod polliciti sumus ex js, quae tertiodi de mori sunt ab Ari ista

dita.Statuit ni Fortitudinem in dolore coprimendo,

Temperantisi in opescenda oluptate considiere, cum tamen easdem istutes in assectionibus, tanqua iusiubisita materia ersari antea aperte dixisset. Sosed omne ere eteres eripatetici,c ' 'latonici, bit oluptatem, et dolore maxime omnia ehemente . praepotentes assectiones nimcupant sti omnino hae maxime omniti principia motus es identur dolore

enim, et oluptate incitati facile hue, sil1M impelymur quod nostensiss,sie facultatis appetentis propria

esse Arist. enfluit. His igitur argimentis,qui putat oluptate in appetitu residere, satis tueri idebuntur sententiam sui cotra qui oluptate adstensum re ferunt, multa, nec infirmiora asserunt argumenta. Primumdatiιunt, quod multo eri ymspectis a

me initio huius distulationis positit,appetitum esse.

66쪽

ι DE VERA, ET FALSA voLupo motionem sensus ad rem, quVbi iucundam iudicat proseauendi, et mole tam declinandamEx quo nihmo likRhetorix: cupiditatem desiniebat, illoteles

iucundi appetitionem. incnero concludim necessa iri a sensu ritu esse perceptam tonditatem, et molestiam, qua emergat appetitio Ergo tum oluptas, tum dolor insensu spectari debent,no in appetitu De . inde comuni quodam sensu coprobant vir teperans, stat 3Pando liberis det operam, multo maioresentiet ili Vatem, quam intemperans, pii diuturno

luptatis, Pii Ubi ipse sensum ademit. Quodsi in a

petitu Poluptas consideret,estra etseniret Temperans enim minimam sentiret γο&ptatem, cutis appetitusium en angatus, admoderationem redactus. emperans maximam, qui ehementi libidine feram incitatustassem in do re reperias.Etenim ci crudelisimi P ranni iussu serreis alliis Anaxarchus tunderetur, cum Zeno, cum Cistilius Regulus, ingentibus cruciatibus orcitierentur,nine censes maximussio dolorem coepisse Non es dubitandum c peti tu tamen irtutis robore con*rmatus mediocriter comouebatur ne praeclarae diocessunt auditae.6umibat Anaxarchus, tunde, tunde Anaxarchiotrri Auaxarchum non potes tundere. itibus Thorio, tante in rosea beatiorem se esse profitebatur.Zeno aute

siis ipse dentibiis ling m sibi abscidit, ne qu. ibi cre

67쪽

LIBER ECUNDUS. 34idita erat arcana,et occulta prodere cogeret . ipsi iidem onus Bento corpore facillime fert remi oopprimit, sic irim dola; eadem Poluptas fortem,

temperatum irum mediocriter mo-,ignauum, di intemperantem raptisecum,ati de natu delycit. Ufensium igitur Poluptassine dubio eri referenda Praeciterea mero dolorem, Poluptatem non modo inter

affectiones esse recensendas,non concedunt sed cara asserunt locum Aristotes Ain quo pers me illud Pidet rnegare Inquit enim secundo libris moribus dum ectionem ab habitu, styfacultatest ageret. Affectiones autem voco cupiditatem, iram, eae candescentiam, odium desiderium,timore, spem, inuidiam, gaudium, beneuolentiam, aemulatione, misericordiam, ea denique omnia,quae voluptas, vel dolor consequitur. Ergo si assectiones omne, oluptas. et dolor consequitur,nihil autem se ipsium consequi dicimus, concludendum certe est oluptatem ab afectione plurimi differe.Adde assectiones ab AristoLanimi motus appellari,cum tamen in decimo libro de moribus multis ramisque rationibus concludat, oluptatem millo pacto conuenire cum motu. Sed mi haec dissolui foret epcssint, Hrba certe ilia,quae siverius ex eodem decisi

attulimus, omnem tollere dubitationem identur;

sitim in illis affirmet olupi te ab appetitione tum

68쪽

DE VERA, ET FALSA VOLV P. tura,tum tempore esse distincta.Prius enimcupimus, deinde sicosequamur,perfundimur oluptate.' obscura igitur tLectio, i, magme, arduae , cognitio, ιν ni inim. Ver nobis iam, quid statuamus, consultatione nihil e topiιsILamyin libris de animis tentiam noctra exponere eriti nosumus, cum de alse Elionibus agentes, ob*tate, cir dolore ab issis dis ingueremus et nimbin oluptatis desinitione coctituemda, cui am perceptionem nimcuparemus, aperte insessu collocauimus. Θιod tamen ex ore ipsius e ri L si diligenter ndecimii cap.isb.Rhetoricorum legeriatis, mitti iudicabitis. Eorum igitur, qui aliter exini man argumetasunt refellanda. Ῥrimsi autem ita inteligatur, cum appetitus maxime sit Auntibu, at ,

copulatus csisensu, elpotius, i saepe diximus, re θnon disserant,in appetitu autem prima asseriti insit

ita, qua in oluptatem propende abhorret aut a do, lore, uinc euenirecti oluptas, et dolor so modo percepitionem sensius significen aut iucunda,aulmoles sed etiam ipsam appetituspropensionem, et cotractionem.ld autem multis abj in rebus euenire cernimus. luntas aptι Ari Iotelem acustatem illarigni. scat qua mens nostra mouetur, ad bonum amplectendum euitandum malum. Significat tamenia quando actionem etitam ipsius fac statis

quidemserimur infinem Fci ab electionesecernitin,

69쪽

quom actio haec facultat illi maxim. cognata, aliproxima est,proptereat eodem nomine appentur. Intelligentia itidem facultatem animisignificat, qua intelligimiis, sapimus,significat etiam habitum,quo rerum principis, 1 causas cognoscimus, quonidhic

habitus naturae Uitisfactitatis intelligentis maxime proprius eri .ec ex teriai de moribus, ct sextosunt accepta. Sic etiam in uris de anima facultatem ita animae quiphantasiam dicimus,cum muneri sunm lione um illam Gyrinloteles desinit, idetur confundere. dem igitur ratione Poluptas, , dolor, i dLcebamus, non modo perceptionem et iucundam,

molestam sensius significant sed etiam Motionem appetitus,qua Poluptati,tῶquibono optato hinemus, e P a doLre refugimus quod assectiones hae perceptione ensius fiatim Dequuntur,et ad ipsas, tanquam caput, , originem rei quae omnes assectiones referuntur Ruanpiasi proprijs ocibus ti amor potius, G odium, i in libris de anima diximus, a peltari debent. mor enim propensionem sitim appetitus in rem iucundam,odium gero fugam, declinationem Dire molectasignificat Sed ob causam expositam confunduntur. Hoc probe fixo, , nabitio ac

se reprehensorum ditia diluenturigam enim apparet,

Populo oluptaso dolor assectiones,stprincipia

70쪽

dam naturae coniunctionem dum etiam appetentem,

ad quampertinem lectiones omnes, quae , principita es omnis motus.Ad Lud autem, quod priore locopr ponebatur, reb ondemus, primum exempl causa mTopicis dolorem nuncuparipei pesionem Deinde, t ere dicatur, mi ex e ra totelis ipsius sententia,e

dem pacto dolorem appetari posse perspessionem asperi

mus, quo perceptionem, et cognitionem omnem Nam

in omni cognitione necessario praeit ipsa perpessor nisio species rerum obiectarum reciperemus, et quasi pateremur, nihil nquam perciperepossemus. o. luptatis autem illius, quam in manupuella amatae tangenda maximam capimus, merissimam, mi ambitror, causam ex se, quae iam diximus, asseremus.

Amor enim, id nouitate dicebamus,sensim quasi exacuit, emcisi mim rem obiectam magis in cum bat,2 contentius Ma uoi munere perfectius sum gatur, Ut qui intentis oculis rem aliquam intuentura quapropter nihilmirum simaior adipsum peruenit et oluptas, quάm cum deferbuit ardor in cupiditatis. Ratum igitur,sirmum fit c Aptatem in sensu con

ere, non in appetitu Lex quo sequitur etiam in noa ι sima, diiuna anima nostraeparte, voluptatem ad intelligentiam pertinere, non ac luntatem. Id m enim iudicium, Ut milies diximus, de appeti- tu, γ