장음표시 사용
101쪽
ut Clianios a Moabitis, ut Moloch ab Ammonitis; sed vos ipsi, et rex vester Ieroboam, quod in Aegypto didieeratis, fecistis in Israel. rirnDdi vi V imber, artifex, fecit eum, cf. II, 2. Jes dia, II. Et . at, T. da, s - 2. N,' Ideoque Deus non est, cf. Jes. 3T, II. Chaldaeus: idolum, cui utilitas non inest. B ido , di mn Num Frugmento siet Bitulus,remuriae, i. e. in frusta eomniinuetur, quomodo Aaronis vitulus, qui in pulverem comminutus est, Exod. 22, 2O. Deut . s, Et nae es inlinii dicis est frangere, et rin ici fragmentum de trocle. Inde igitur a prοpheta pro frumentis usurpatur. Quare Chaldaeus habet: in friagmen tu tubularum erit. T. Vnd 'd' :lar n Y et Ouiu Benium seminunt vanissimo cultu suo (cf. 12, 2. , ideo turbinem s. procellammuaeimum nam ri paragogi euin intendit significationem, ut in Exod. Isi, IG., dr is Ps. 63, 8.) metent tanquam fructum,
seu poenam suae impietati A. Verbis Benium Seminαre non tam laboris studiique inanitas indicatur, quemadmodum Graecis proverbiuni huic non dissimile est de vano labore, ανεμο υσ rectiργεῖν,νentos colere, quam potius, uti ex addito turbinem melent patet, irritum illum laborem damnosum finem allaturum. Hoc igitur vult propheta, amplissimos Israelem, labori tamen convenientes, fructus relaturum. Magno conatu magnas nugas egerat I Srael, dum assiduum se sisteret in idolorum cultu; erat hoc quasi ventum seminare, ventum erat messurus. An ventum m imo procellam ac discutientem omnia turbinem. Similiter Proverb. 22, 3. : Qui serit iniquitatem, metet Bαnum, infortunium. Contrarium com-1nendatur infra Io, I 2. Alii ad damna, quae Ephraimitae per foedera, nunc cum Assyriis, nunc eum Aegyptiis inita, sibi conciliaverant, respici putant, tam ob Iocum geminum infra I 2,2., quam ob pericopam proximam, Vs. S. D. Io., qua summa Israelitaria in calamitas et exilium ex eorum Commercio cum exteris
gentibus expresse derivatur. Cf. GaI. 6, T. S. 'b - PN nua Muris seges non erit, s. relinquetur ei, Israeli, sed omnia prosternentur. mida, inquit DRUSIUS, , , proprie fruges Cereules nondum demesscte. Appellatio a s liando, nam quia in agro adhuc stant, inde nomen habent. Segetem vocant; ea cumulum cum spica comprehendit. ndae Germρnque, herba segetis, Gen. Is, 25.
Exech. is, T. Ps. 6s, II. ' nu 2 et Non promeret retri- Num, S. gratia, unde farina stat. id proprie quidam accipiunt de frumenti penuria, coli. s, 2. Amos a, G. Alii vero, ut prius hemistichium, rectius figurate, ut indicetur, omnia, quae Israelitis
adhuc supererant, aut sperari poterant bona, praesidia, eonSilia, irrita prorsus ipsis fore. Ceterum observa paronomasiam in VUT
et rida. N Et si forte sui Genes. IS, 21. 28. quid fecerit aut protulerit, qdrpbm hcti buri tamen, Peregrini milites, s. hostes illud deglutient, absument, cf. Jes. I, T. 28, .
102쪽
Si qua inani vel specie vel spe pascent sese, vadi i N, b d in uir ri,
gaudio exsulictntes ob rem nihili, uti est Amos G, II., videbunt tanten, Suae procellae Semente eam dispelli, transferente ad hostes quicquid bonorum ipsis reliquunt videbatur. S. et Fret Totus fere deueor ulus aut stbsorptus est ab hostibus suis Isi uel, vid. supra T, B. f., et cf. Jeg. s,lo. , ubi verbum eodem gensu usurpatum. Aliis est Praeteritum propheticum pro Futurο, quasi dicat vates: ut rem breviter dicam, et ultimum ejus eventum indicem, velut ab avida et crudeli bestia tandem absorbebitur Israel, cf. II, 8. VI 'sin Dri mnae Nunc
faeli sunt, s. sient inter gentes dispersi, quod quidam subaudiunt, sine nece g silete. Praestat, V, erunt, capere pro Ges li-mubuntur, inter gentes non in honore aut pretio, sed 'b- I
2 3 DV m siqui uectu aliquod inutile aut nul ius pretii, in quo nullum est desiderium, quod nemo curat et diligit, ct Jer. 22, 28.
s. Verba mi: aDN rori muri 'in nam ipsi etacenderunt Issyriam Chaldaeus reddidit num Osi eaeulea migrarunt in Issyriαm. Male; indicatur causa, cur devorati aut devorandi sint, quiet in Assyriam sint profecti, opis petendae causa, uti dixit supra o, i I. T, II.; cf. 2 Reg. lo, II. Negotium interpretibus facessit, quod
Israelitae Assyriani petentes hic ad eam adscendere dicuntur, quum 2 Reg. li,d. rex Assyriae Ilos eam, regem Iurae litarum, Bggrediens, advers Us eum odscendere dicitur. Ei me hi in de elaranda hujus loquutionis ratione dubius est, num h. I. Simmpliciter valeat cibire, ut Exod. I, Io. Jerem. 3T, s , an vero vates adscendendi verbo hic ideo sit usus, quod quum Phul, Assyriae rex, veni R set in terram Israel tempore Menae hemi, regis, illum adeuntes Israelitae etiam editiora loca suae regionis adscendisset, ubi rex castra haberet, prae studio ineundi cum eo foederis. Quod quam sit Ionge petitum, non est quod moneamu8. Sed quod hic Israelitae ad Assyriani αscendisse dicuntur, respicit situm regni illius Israelitis borea leni (vid. C. B. Mic AELIA I)issertat. de notionibus Superi et Inferi rel. β. Id. II., in Commentetit. theologg. P. V. p. di I. di T.); cum vero 2 Reg. II, 3. rex Assyrius ad terret in Isi uelitio iam ct scendisse dicitur, est re- Spectus militaris, vid. laudat. Dissertat. I. go. p. daa. Quae Sequitur comparatio, ' I Onctger soliturius sibi, dissentiunt, pertineat ne ad Assyriuria regem, an vero ad I Sraelem. Qui ad Assyrium referunt, spectari existimant indomitam onagri indolem, cui Assyrius comparetur suis viribus glorians et Sua tantum contano da spectans. Sed recte Chaldaeus interpres vidit, illam comparationem spectare Israelitas: Pi uterere quod i verunt in Noluntαle αnimi sui, sicut Onuger remi uolui ius. Cum eo Iibertatis amantissimo an inlati, ut nullo modo cicurari possit (vid.
BOCHARTI Hieroet. P. I. L. III. Cap. Id. T. II. p. 2II. edit. Lips.
103쪽
et Iob. Is, 8. Seqq.) comparantur Israelitae ob eorum indomitam in rejiciendis monitis frugi pervicaciant. Similiter Arabes letliasionem xoliturium, et et sinum soliturium dicunt de eontuniaci, obstinatο, suique cerebri honi ine. Ohresimitti e dula mercede conduxerunt iam Ores, es. 2, Il cal. Id.), sive uti Hieronymus vertit: muneret dederunt etvictioribus. Cf. Egeeli. Isi, ZZ. Donis ambierunt amicitiam et societatem cum As xyriis et Aegyptiis, Jova neglecto, a quo Solo auxilium et g exSpe et andum erat. Vetra in Nai et Iliphil significat mercedem, donum dure, Porrigere, trudere, ef. Vs. Io. Io. et da Eliam si, vero, s, IG. Ies. I, IS . Vulgatus: Sed et quum. et 8 2' Incli fuerint aniores et auxilia (Vs.. s.
inter gentes, i. e. ut ut sub certis conditionibus paciscantur euinaliarum gentium regibus, in contractuum firmitatem sua iis dona dependentes. Videntur inprimis indicari gentes Aegypti, ad quas miserunt contra Assyrios excitandas, Vs. II. QVerbum N V, vel, ut in aliis Iibris legitur, tam , dupliciter sumitur et intelligitur ab interpretibus. Quidam deducunt a in , ex significationedundi. Sic sumptum exponunt: elium, quiet dederunt (dona, qualia amatores solent dare meretricibus) gentibus ' vel, post eu-qurem dederunt donet gentibus, ad quas se contulerunt auxilii
petendi causa, mox Congregiaturus Sum eo S, i. e. acervatim perditurus. - Alii deducunt a det r), quod mercede concussere, et
Fae isci significat; legentes ram, sine Dagesch in Thau, hoc
seri gu : quia et quum mercede Conduxerint scili amatores, clolligum eos, eo animo, ut huc illuc eos dispergam. Vel: elium quum seuoli fuerint certis conditionibus cum regibus gentium, eisque donia dederint, Congregcibo eus gentes in terra in ipsorum, Contra ipsos, ut deportent eos. BUXTOR F. in Inli-Crit. p. 5θ8. seq.
illus ipsas gentes, ad quas Israelitae confugiunt, non ad salutem, sed interitum eorum. Ita Ri MCHi, ABARBENEL, aliique, colluto EZech. I 6, 3T. , ubi Deus nil natur se omnes Iudaicae gentis amatores Contra enm eongregaturum. Sed si inplicius alii ad Israelitas Suffixum referunt, diverso tamen modo ac sensu. ABEN-EERAita: colligum eos in Aegypto; forsan ex collatione Versus II. et is, G. , minus tamen concinne. Rectius alii hoc modo: colli.gαm eos, ut vinctos abducendos et inter gentes dispergendos. Alii: Congregαbo eos ad mortem et fame atque gladio perire faciant; cf. I, 3. s, G. Nec minor interpretum dissensus in exponendo altero hemistichio, Nici: rara tos a maxime ob primum illius verbum, quod haud pauci pro Futuro Pietvertii metri, doluit, hallent vertuntque hoc modo: et dolebunt nurum Ob Onus regis Princ timque, quod ABAR BENE L sic exponit: , , eveniet, ut quum graviter se angi jam querantur ex onerea rege suo principibusque imposito, quod nunc gerunt, tune
104쪽
tamen levi se dolore assectos ex hoc onere agnoscant . utpote quos adeo premet captivitatis miseria, ut pro re levi et exigua sint habituri onus, quod terrae suae possessione adhuc fruentes quondam tulere. Alii verbum :i,n referunt ad radiceni bari,
quae, ut dimi, et eognata Arabica sex quo Dagesch h. I.
derivari poterit) inter alia etiam significat ex eclαυit, Permetri- sit, substitit, vid. Gen. 8, lis. Jud. I, 25. Hinc quid aiu cum Hieronymo vertunt: requiescent Petuli er αδ Onere, vel, propter Onerct, quae reges Israelis eorumque Pruefecti illis imponunt, ut Pecuniam regi Assyriorum adpendant, coli. 2 Reg. Io, Eo. II, 3. GROTIUS: MEst χλευασμoc. Conquesti vehementer sunt de iis oneribus, quae reges ipsis imponebant, ideoque reges et praefectos occiderunt, T, T. Id. Essiciam egο, ne quidquam pendant regibus illis et praefectis, nimirum cum servili conditione in Assyriorum terris vivent. Est autem et illud Petuli er dictum per irrisum; diu enim duratura erat quae hic praedicitur conditio. Sed plam a radice , n potius significat inceperunt, ut tribus reliqui 3, quibus eadein forma occurrit, locis, Iud. 2o, XI. EZecli. s, d.
2Parat. 2s, li., in quibus incipiendi notio extra omneni Controversiam posita est, reetius alii nostrum locum ita reddunt: Coverunt jam Petulltilum scit. levari cib onere regis et Principum, Suoruni puta, eo Sensu, quem Grotius indicavit. Duo postrema nomina Sunt per asyndeton pro d' et 'posita, ut infra
IJ, IO. habetur; cf. Jerem. IT, 2S. Verbum lentiri ante ex re ipsa et constructione facile intelligi, ellipsi minus dura. Sunt quidem, qui sine ellipsi verba ita reddant: coverunt jam diminui ab oneribus regis et principum, ut non Sit particula, sed Infinitivus (formae 2 Reg. Id, 2I.) verbi Taepa , minui, Jes. 2I, IT. Ps. Io T, II. Prov. II, II. Sed vere monet MAURER in Commentuli. theolore. T. II. P. I. p 332. not., verba mediae gutturalis in utroque Infinitivo constanter servare Cholem, et ipsum haberi Levit. 25, IG. Ipse vero I . D. locum nostrum illic sic convertit: jamjam coepti sunt Israelitae Puululum sperχλευασμον premi Oneribus regis principum, i. e. regis magni, Assyrii, coli. Jes. Io, S. Isi, d. Sed postea mutavit sententiam
Neues terit. Ioui nul cer theolog. Literatur, P. IX. p. 5IT. , et ellipsin Verbi premi duriorem esse agnovit. Jam igitur Fri solvendi (Num. Zo, X. , hinc liberandi significatu capit, et Ioeum
sic interpretatur: tuno populi hostiles liberabunt eos mox tibonere, imperio molesto, regis et Principum. Quam interpretationem et Gosenius adscivit in Leae. IIebr. Lut . Nobis tamen minus verisimile est, ' referri ad populos hostiles, quum Pluralia quae praecedunt de Israelitis intelligenda sint. II. 'I m, ut causas illius poenae porro exponam, earu iuprima est multiplicatio altarium, altera contemtus legis divinae
Vs. I 2. , quae istam multiplicationem severe prohibuit. TZ n
105쪽
HOS E et S. GP. 8, i l - II. O m retin Multiplieavit Ephraim, et Iuda quoque ab eo
Unum namque locum Deus praescripserat, in quo ei sacrifieia offerrentur, vid. De ut. I 2, 5. sqq. retari, ramidi Foetuo sunt ei, urcte in talio tum, uti HIERONYMUS vertit, qui in Comamentario haec habet: ,, Dueti, ait, in captivitatem CeSSabunt paulisper ab onere regis et principis (VR. lo. . Et hoc patientur, quia Ephraim, princeps eorum, multiplicavit altaria, non in quibus immolaret Domino, sed in quibus pecentis peceata jungeret, quae altaria, id est, arae vertentur ei in delictum, ut quanto plura fuerint, tanto illius scelera multiplicentur. - Sensus simpliciter est hic: in inmorem conderimationem et cc dent, ut i Regul2, 2 u.
tudinea legum mectrum, i. e. dedi eis ni agnificentissimam, pretiosissimam legem meain, quam Moses Deut. d, 8. omnibus aliis reliquarum gentium legibus antecedere dicit, et Snlomοn Prov.
I, Io. Pretiosissimis unionibus omnibusque hominum derumide illuPraefert. Pro 'et'. quod ad marginem legi praecipitur, intextu est 'I', quod 'et , quod in libris seriolibus de myrio eusurpatur. ut Esra 2, iid. Nehem. i. sili., Sed proprie signifieatione a 2 l non videtur diversum fuisse. HILI ERUS de Irouno
Nethibh et Neri, p. I 2I. et 236. 'et' signum judicat, quo indicetur, in aliis eodicibus exstitisse singulare vel et , cum vav defectivo, in statu construeto positu in , ut Iob. I 2, T. I tra 's . . Id n et UI Sed tianquam ulterium quid rvuluntur, quibus verbis arguit pretiosissimarum illarum legum contemtum
et neglectum, quae non pluris ab iis nestimantur, quam si res extranea aliqua esset, quae ad eos minime pertineret. Nam res alienae negliguntur, multoque a nobis minoriS, quam noStrae,
fiunt. Verbum cirree Syrus recte in Praeterito Vertit, vertuntque recentiorum haud pauci, subaudito Vau conversivo, ut in
Supra H, I ., et ira N infra II, II.
II. 'Indri, netr Quod attinet ad actorincia donorum meorum, i. e. sncrificia, quae illi ost erunt mihi, et quasi porrigunt
super altari meo. V ad n Niniurii recte ait esSe nomen a verbo
Vm, dedit deductum, dupli eatis duabus postremis literis radicalibus, Abieeta vero prima radicali, exponitque per 'rari rad donumere. 'im VID Maolunt quidem pro sacrificio Octi nem, cf. d, Id. Id. ls. Ps. si , ld. het2S ' Eamque vorunt, d, S., cf. not. Ad o, T. G, G. da: et, rari missueu vero minime grαια, et Recepta habet era, talia sacrificia. JARCHI: si Dixerat in praecedentibus. quod multis illi aliaribus in idololatriam construendi prodigi fuis ent; nunc vero minime sibi grata eSSe ait, quae- Propht . mirin. T
106쪽
eunque saerifiein in aede gnera offerrent, tales quippe, qui desi-
tere eriminibus necduni voluissent; ut non alio eorum spectarent sacrificia , quarta ut gulae sun e in ervirent, oblectarentque Re comessationibus; prout eο medendi οcengionem Eucharistica ministrabant, quae in egeam sacrificium offerentibus cedebant. Vndi de s Quin potius nunc recor dubitur iniquit et tis eorum, ea inanirn advertet, et D N T IJ D Bisi icthil peccet tu eorum ea dein verba infra O, s. repetuntur, ni que una cum iis, quae hic prae cedunt, eo mT , I guntur quoque Jerern .li, Io. Verba postrema, :QVe VTm, nonnulli cum superioribus con jungunt hoc sensu : puniet doua eorum peccata, quod non ad ipsum, verum nil IegyptiOS CONτeriuntur, ut auxilia inde petant;
ef. T. II s, d. li, A. Alii aecipiunt haec metaphorice, trang- ferendo huc verba Jesajae lo. 26. m Id juxta modum Megypti, ut ejusmodi illis terra praedicatur exilii locus, ubi procul negotiis divinis, sicut in Aegypto olim prisca gens Israelis,
duraque pre S Sus Servitute aerunt novam e set Ephraim tracturus vitam. Quod quaesitum. Non dubium est, esse comminatione ru,
qualis infra D, B. G. , ubi itidem Ephraimitae Aeguptum deportandi dicuntur. Et iani Moses Dent. 28,6 S. Hebraeis divinas leges
transgre figuris tui natus est, lare, ut in nayibus Aegyptum reducantur. Hinc eum prophetae futuram suorum liberationem pollicentur, eos non solum ex ASsstrin, Verum et ex Aegypto reductum iri dicunt, vid. infra l, li. Jes. ll, II. Id. Itque ita obliηiso tur Israel, 2, IS
II, 6. Jes. sit, Id. 'Clorem suum Jes lT, T. 22,li., ad quem se convertere, cui confidere debebat. Chaldae urum: reli vii Israel cullum fuctoris sui, i. e. Dei, qui ipsum non modo creavit, Sed etiarn nuxit, ornavit, amplificavitque . ita veri iam Dolo sumitur Deus . 32, d. I Sam. let, G. oui fecit Moxen et Λαronem, i. e. ad dignitatem promovit. V tavr H Ut contracte di foeti Palatiα, in quibus gloriatur et conlidit. Alii: temselu a. ut Vulgatus habet, delubria, idolis, ut Chaldaeus siddit. Et Iudα, qui, ut in peccatorum . ita eandem etiam in poeta ne communionem venit, e f. a, I S. 5, θ. II Id. V ν TMultiplicavit urbes munitas, ut si hi tutum in ii Vr fugium haberet, abjecta in Deu in suunt fiducia. Vid. deg. 22, 3. s. lv. Zephan. I, lG. Cf. de temporibus Usiae 2 Paral 2ri, Io. Id. , et Iligkiae 22, 5. CN 'randici 'Ideo per liostes immittetur ignem, ni Amos I, d. T. Io. 2, 2. o. In urbes ejus, Judae. mndi' sin re, *en Et consumat Palatiα ejus, scit. Samariae, S. in regno Ephraim constructa, ad quod plures interpretes sustixu in fetu ini nu ni trahunt. Veluti A BARBRNILI. , qui, Meon Stat, inquit, , , propheta in quandοque Ephraimi regnum in Masculino exprimere, ipsum Ephraimum spectando, aliquando et in Femineo, ut in inuetur imperii dignitas (ef. not. ad b, D.). Aben - Esra vero
107쪽
vorba rim D N VEndra sic explicat: et consumet ignis Polatia eius, i. e. cuncta singularum civitatum palatia , Cf. Aino sit, T. 2, 2. S. Aben-Esrae explicatio milii potior videtur. Nihil eniri rationis se offert, cur verba hue e postrema nil Ephramum speciati in ilirigamus. Quodsi Ephrisimo soli haec dicerentur, eredi bile est, vate ni r rara , lemP ἰα ejus, dixisse, quandoquid eiunio do incusaverat Ephratinum , quod te inpla eori Atruxisset. I. i-VLLEUA : , , Quo minurum ad Iudam utrumque alii xum referatur, nihilini pedit, ne generis qui dena varietas, quaru Tret Dellius huc evinae e re dicit, ut alterum relativum ad Israele in referatur. Similis enim relativoruni varietas est Thren 2. o. , quae tamen ad id eniantecedens referuntur : Ibs OrPsit V D, d N Pettuliu eius, perdidit 'II a munitiones ejus. Nomina propria populorum iu- differenter eum masculino vel seminino geriere Cori seritiunt: magentino populi respectu; semiuino terrue vel congregutionis ratione, ut Suprato, s. 'CAP. IX.
Israelitas monet, ne aliis populis similes ludis ac festi v done hilares operam , quasi qui Deum non deseruissent s. l. 2. , quum e sua in alienam terram sint projiciendi , ubi cibiq vetitis immundisque vescentur, et Sacra Deo grata minime celebrabunt, atque id quidem apud eos, a quilius in rebus angustis o ni ne sibi subsidium pro in inebant (Vs. 3 - 6. . Cnia varii vero illius vexa. tionis eam egue dicit, quod adeo Se in omne in intemperantiani et peccandi licentiam projecere, ut multiplici scelerum profunditate eum Gaballis Sodomaeisque comparari possent (Vs. T - D. , et quod quum l)eus tam fuerit in ipsos eorumque parentes animo liberali atque amanti, ipsi relicta patria religione ad inania mo-daque simulacra deflexerint ( s. lv. l l . Tandem sterilitatem et orbitatem a liberis minatur, exilium longum, et nullum in
solionem usque, ut sob. I. 22. 2 a ' de Ne exultet, quod veteres omnes expresserunt, De-ltos i vero in nullo codicum a se in
Spectorum reperit,upraeferenduin ei quod in codicibus hebraei est, di ambae, judicavit Cappellus. Sed vere monet Bux TORPIDA Anti- init. p. silii ., phrasin laetari αd eaevitiationem exstare et Job. I, 23.; contra , - γ esse insolitum et ineommode dici, quia Ad verbium prohibendi FN Futuro tant uiri jungitur, nunquam Imperativo; is enim , a h. l. ex sensu illo esse deberet. Proc III, quod in libris quam plurimia exstat, et a veteribus quoque
108쪽
exprimitur, in nonnullis codicibus legitur et avet, cum Belli. Idem sequutus Aharbenet haec verba ad populum in exilio versante ni dirigi arbitratur, discedens sic non modo a suo Chaldaeo, qui N UUI 'dm et D i v et J Nb, ite exultetis juxtα mores POPulorum, vertit, verum etiam a tuas ora tam typis exscripta, qua III codicis Erfurtensi s. quae notat, Seniel duntaxat occurrere,
quum V Uiryae , in POPulis, scriptum et alias reperiatur, ut supra T. B. Ps. luis, d. Nec dubium, textus id seriei magis convenire. Quum notaSset propheta S, la. Id. Ephraimi in suis sacri lictis voluptates, nc quod intentus modo exstruelidis in idololatriam templis securus ageret veri Nuin inis, in Iuda deinde, quod validis
fretus munitio nihil a tutum se haberet adversus hostium vim; pergit nunc ostendere, vana in ex liis et decem tribuum et Judae laetitiam, ne frustra esse eum populi g eorum aliis, quorum comiti er-ciis fuerant contaminati (i, S. , sese componere tu festivitatu in aliisque solennibus gaudiis. Id comprobat ex idololatriae primum, cujus maculam sibi tam avide contrahel, lint, foeditate, tum ex tristissimis poems ideo perferendis. Proinde certum arbitramur, quum in inae hae sint, alloquium fieri ad universu in Israelem, ut liabitantem adhuc in sua terra Quin si legendum V a II, in populis, haud putemus id urgere nos, quod ceu ad exulantem
Israelem dici accipiamus. Etenim absonum non erat, I Sruelem, qui miscuerat se gentibus, moneri, ite in iis, sive, quae et Significatio et os et, cum iis, pergeret oblectamentum capere ex rebus nihili. T)ri , he mar 'I Num tu se orluris et Deo tuo,
desciscendo, o inisso Deo tuo, foeda in ista idololatria, quam exerces . Cf. eandem phrastri l ,2, et quoad rem 2, T. ID. Egeeli. Is, Io . seqq. 23, d. seqq. Ηeniistichium posterius, ri DN Diem ma a b I FI, plures sic interpretantur: timusti mercedem meretricliam dare in omnibus iareis frumenti, i. e. simulacri Sobtulisti in altaribus juxta areas erectis dona, insumen fi huc decimas, quas ex Lege Deo tuo offerre fuisti obstri eius. Ita Chaldaeus: ametsi is cultum idolia Os erre suPer omnibus et reis proventus. Aliter IARCHI: se quod esses similis meretrici ad GC-cipiendum meretricis mercedem, super g. in omnibus Rreis frumenti. Iloc convenit cum eo, quod supra 2, i l. legitur, ubi
rerum affueritiam accusatur populuR accepisse ut mercedem meretricium, qua nimirum obstrictum quasi profitebatur se ad mutuum erga Deos lictos amorem, ut peravi de eam desideraverit accipere.
2. et sm hi, narra Sed area et torcular non Puscet
eos frugibus et oleo, ut ipsi sperant, sed e contrario fiet, utoninis 6 pes et gaudium eorum evanescat; cf. B, T. cim' ari, NI Et mustum mentietur ei, genti Israeliticae, fallet exspectationem ejus, ut Io, II. Fructus mendiacii dicitur qui hominum exspectationi non respondet. Sic Habac. I, IT. Osetis oliueue non mentietur. Simili ratione Floratio Ossar. I, l. fundus mendax
109쪽
dicitur qui domini spe in fru tratur. Chaldaeus: non a iciet eia, cum per alias calami intes . tum quod hostes omnia absurnent et diripient. Pro Mae nonnulli collices habent in margine cae, alii in textu, Contra i lagorani impressam et codicis Erfurtensis ad h. l. , iteriique impreSSam 2 Reg. 3,2a. LIVLI. EUS: se Duplex hic lectio fuisse videtur. Graeci, Chaldaeus et Hieronymus legerunt VI, intrum. Masolitae hic annotarunt, a quibusdam eam lectionen, fuisse probat alia, ut 2Reg. I, 2 i. Vulgaria nunc exemplaria habent : E. Quod ad sensum attinet, ne pluma qui leni interest, utramvis sequamur. Singularis en ini numeri vox illi Israelitarum eongregationem notaverit; ita sensus idem fuerit. Graecis vero et numeri enallage hic est, Pascet eos, mentietur illi, qualis
, I s. Ligabit eam, et pudefenta
I. UE reb Aon heth labunt, manebunt, ut sibi imaginantur, cf. Amos S, I l. Zeph. I, II. Vim T NI In terrα Ioviae, i. e. Canaane, quam Jova sibi elegit, ut ipse in ea habitaret, et Israelitis, ut populo suο, dedit; es. De ut. Il, I 2. Jerem 2, T. Hi, I S. Egech. ZG, 26. Verba dri DN quidam sic
capiunt: et re Dertitur quidem Ephruini auxilia quaesitum in Iegyp tum' sed frustra; nam ab hustibus captivi erepti tib M in Isayriet res immundus clomedere cogentur. Rectius alii: Sed reueertetur Ohrctim in Aegyptum, contra ac promiSSurua Mose Exod. Id, II. Quos hodie videtis uegyylios, eos Num- quum Posthac visuri estis. Sed inter minas intentas eis, qui leges divinas sint transgressuri Deut. 23, 68. Reducet eos Dominus in Iegyselum. Partem igitur in Aegyptum exules disces-
Sur Og minatur vates, partem in Arum syriani, ibique cibos immundos CD mesturos, quia eis non licebit illic secundum praescriptuin legis divinae vivere, in qua certorum animalium esuR vetitus, sed more gentium, quibus servient, vivere cogentur. Quod ipsunt minatur
Eχechiel a , II. Comedent Iarctelitiae pianem suum Pollutum inter gerites. Pollutum, i. e. cibos immundos, et ideo prohibitos.
. in nrim, Non libabunt, in peregrinis terris
Avete vinum, libamina vini, uti recte Chaldaeus. Cf. Exod. do, G. Levit. 2I, II. Sunt, qui Futura Versu hoc et proximis
usurpata pro Praesentibus capienda existiment, ut notetur id, quod vatil tempore in cultu vitulorum sit factum. Sed contextus Seriei magis convenit, cum Hebraeis et Plieronymo haec de futuro exilio intelligere. Quum igitur Versu superiore exilium vatessim purarum rerum esu arguisset; alius jam illius effectum describit, sacrificiorum cessationem et abolitionem, de qua supra 3, a. Diu mranebunt sine rege, sine petor cio, et quae ibi Sequuntur. Sensus est, eos deinceps cum deportati fuerint, non eSSe Sacrificaturos in terra, ubi nec legitimum altare, nec sanctuarium eSset. omiserunt libare Dominο, cum possent; tem pus veniet, ut libare De D velint, et non possint. GRori L A. Verba ,, - don
110쪽
non esse jungenda proximo dri nnet, eum CoceeJo, qui vertit: et non gret tu erunt Ogi gaei inciti eorum. ged distingui gerinonem pοst 'b, opposito huic voci accentu distinctivo Sego ita indicatur. I ertendum igitur: neo, si vel niaxiine libarent, grct tetertint ei libamina. LUDov. DR Di RU quidem reddendum cen et: et non migcebunt illi scit. viri uin, ut ex priniatur prima verbi et Isignificatio, qua idem sit quod iret, unde et libamen quetra , mixtum, dicitur Jes. 65, l. Sed miscendi signifieatum in Hilli pael tantummodo obtinet, vid. Prov. Id, Io. 26, I s. 2 a 2I. Ps. lus, 35. Esr. s, 2. Retinenda igitur vulgo recepta interpretatio, cui favet locus Mal. I, d. , ubi opposita sententia, VIII 'ir Vmaet Trim di grato Ioueae oblatis Iudae. Iam quod delibaminibus dixit, idem de sacrificos pergit dicere, fore ut ab iisnbstineant: et ridi nnba dre, et Sucrincia eorum qu usi PGni3, Libus, luctuum, s. lugentium (nam utrovis modo potest ei pi) erunt eis, a quo Deus abhorrebat, ut finis hujus Versus ostendit, quo negat hujusmodi cibos in domum Iovae
venire, i. e. ei gratos et aeeoptos esse Si vi et imas offerre velint, Dori erunt Deo gratae, quia eontra Legem in solo profano osterendae essent. Lugentium ethus est is, quo lugente R in coenis funebribus vescebantur. Quo de ritu videre licet Ierem . id, T. 8. Nec impetr lientur cibum inis in luo tu, nec in domum conriue ii venies. Item Egeeli. 2d, IT. Mortuortim luctum ne j cito, nequo cibum lugentium eo me dilo. Ad quem locum c f. not. Erat autem
Libus iste impurus, quia a lugentibus, qui polluti habebantur, edebatur, Levit. 2I, I. I Ouio, uid enim Pollutu 3 tetigeriat, immundum erat, Num. is, 22. Hinc Haggai 2, II. assirmat, quemvis cibum ctb eo, qui immundus es Rel α mori lio, Pollulum esse. Sed praeter immunditiem alia adhuc causa erat, quare Sacrifiei ad ovae ingrata cibo lugentium comparantur, nimirum quia Suerisse in osserentes laetari et eum gaudio id munus obire tenebantur, Deut la, T. Hinc illa Israelitarum professio ibid. 26, la. Aonc6medi ex eo in luctu meo, neo in mortuum eae eo dedi. v I b IN Omnes eo medentes illum cibum Polluentur; cf. Le T. I l, 8. EZech di, 25. Tantuni abest, ut suis sacrifieris ex-Pientur, ut potitarum omnia ipsis pro peccatis a Deo reputentur.3 erba d TU cunb- 2 quidam vertunt: niam punis eorum Osiverit, i. e. ipsorum tantuni usibu , vitae suae gustentandae Solumminodo inserviet; Deo nihil osterre poterunt. Alii: cviditatio rumorum ex Ratiandae inserviet; quo sensu et tet Deu t. I 2, lo. 26. I , 2b. Ps. 28, l8. usurpatur. Ita Hieronymus: ,, Sed erit αNimia deorum, est fieri Aug, Suae gulae, et Ruae provident voluptati. Sunt etiam qui reddant: pro mortuo illsorum, nam Pro mortuou. E dictum reperitur Levit. 22. d. Num θ, 2. D, s. i. Io. Hagg. 2, ld. Nos mallemus verba casu: b d Urb- 2 cum proximis, erampi' mT d m, jungere hoc sensu: num panis OSOrum, oblatio quam Pro ge osserunt, non tentet, non deseretur, in domum Iouecto