장음표시 사용
171쪽
d, I 2. ovi a istud ptim Poturus libi, Comyαres to ta occursum Deo tuo. o Igroeli ni V N V m nai Memmi Revertero. o Iaruel, ud Ioviam, Deum tuum, querit reliquisti idola colendo. di pro rae usurpatum in eadem phrasi, Od Deum Se conrertero, praeter hunc locum et Deu t. d, do. Zo, 2. Ioel 2, I 2. Si vero, quae naultorum egi sententia, vocula MSque αd majus quid designetur, quam simplici dide uti existimemus non infeliciter
enucleasse vocis rationem, qui do euerunt, modum Sic insinuari, quo instituenda conversio foret, videlicet non ficto conamine, sed serio et consurinnato studio, ut terminus conversionis iad quem indicetur, q. d. non aliquatenuS, Sed perfecte convertere, non desistens, dοnec Deu in cori tingas. Quasi in an inio haberi convertentibus debeat illud Psalmi id, S. Vn ip N et me quod et itinet Propinquum esse Deo mihi 6onum. id ipsum
forsan expressurus Chaldaeus vertit: NVbmb Vm rePertere ad timorem Domini. 'I Nullo movenS ad poenitentiam, ut ii, I. rabies I In egisti f. corruisti. d, b., in niuitas et graves incidisti miserias. Cf. Jes. I, 8. et a vae Per cubum tuom; eadem sententia supra S, s. Nec quisquam aliug, praeter Iovam, te servare aut restituere potest; ergo resipisce et ud eum convertere. HiERONYMUS: si Pereunte Samaria et viris ejuS, et parvulis et praegnantibus occisis, elisis atque disscissis, totus Israel ad poenitentiam provocatur, ut qui infirmatus est, sive corruit in iniquitati luis suis, revertatur nil medicum, et re eipiat Sanitatem, vel stare incipiat, qui corruerat. -
I. et In detra I :ina Sumite Bobiscum (cf. eandem constructionem Genes. II, 23. d S, t. Exod. Id, G. al.b Derbia scit., 'ram conssessionis, εξομολογ= iσεώic uti recte L haldaeus supplevite, quae mox sequuntur. Formulam enim precandi iis praescribit, quibus testentur, serio Se resipuifige. En acceptiora foro Deo innuit hostiis vel aliis muneribus, coli. Mich. 6,6. Alii: DbSequioSo animo re mile et sumite BObigestim, nee oblivioni mandate vel negligite verια me et, coli. 'rov. I, 3. 2, t. d, io. dob. 22, 22. Sed praestat prior interpretatio, Chaldaei nixa auctoritate, quam et ElMCIII tuetur. , , Non postulat, inquit, , , Dominus a vobis in poenitentia argentum et aurum, neque victimas, quas idolis suis magno sum tu Israelitae profundebant, I, lo. lo. IV, l. I 2, 12. ; sed verba tantum bona, quibus consit eam tui iniquitates vestras. Urim ramin Et ita, ut jam dictum est Vs. 2. con Pertimini od sonum toto animo, nec labiis tantum vestris, ni iterum Ninichi Cf. 2. s I, 5. G, I.-: a N D N Dicite Oi, Jovae et praescribitur formula confessioni S, quemadmodum aliae larinulae praescribuntur ses. d o. ser. di, T. Ps. 66, I. 1 Parat. Id, Zo. NUmmd2 Omnem aufer iniquitiatem nostram, culparia, qua ut otiore gravati sumus, PS. 32, t. 28, o. Eaedem preces Psi si, II. Ceterum in nostris verbi ' q,t
172쪽
hypallage, qualis Egeuli. 2a, IT. Zs, II., ubi vid. not. Recte Iarebi 'PI Nil rim I posita observat pro ni* omnes
nostras iniquitules condonet. ARRNDANA in Additamentis ad com-
in litarium Michlal sophi dictum duas alias profert exporum itiones, vel, ut subaudito ante bet particula et (FIU), sit: ab omnibus aufer iniquitutem, vel : omnes tollus iniqtiitales (Psrim,q), ut
consummata sit remissio, Ps. IDI, I. Ido, S. Veruriae quum utraque haec explicatio nitatur additamentis particularum V et V, nec evitet incommodum transpositio his, nihil est, cur vulgatiorem interpretationem rejiciamus. I ita mist Et occisee bonum, i. e. in bonitin, quasi sit et D , in bonarii partem scit . hanc nostram precationem. GROTIUA : Iocutum hube id bonum, quod nunc facimus, plane quaSi non peccassemus. Chaldaeus: suscipiunturtilique tanquαm boni. Alii: iacculum tribue, confer holitim, i. e. justitiam et integritatem morum. Ita Lo CHARTUA Hieroet. P. I.
I.. ll. C. di. T. I. p das. edit. Lips. e sill ogatur Deus, ut bonum de suo necipiat, quod nobis eonferat. Sic Gen. II, El. Iguraooepit silio Ismael uxorem ex Aegypto, nempe quain illi copularet. Ita etiam de Iuda Gen. IS, G. et Ps. GS, I s. de Deo: aeo his donet in hominibus, nempe quae daret et distribueret. Proinde Apon olus Ephes. g, 8. pro ελαβε habet: εδωκε δομαῖα τote mici sic snote Sed Psalmorum loco indicato verbum ni brectius simpliciter accipiendi significatu suinitur. HIERONYMUS : , Et acebe, inquit, bonum; nisi enim tuleriq mala nostra, bonum
tibi quod offeramus, habere non possumus, juxta illuit quod alibi scriptu in est Ps. IT, ET .s: Declinet et mula, et suo bonum. Et solvemus grati pro illis beneficiis tuis(Ps. bo, la.) tanquam juvencos lubiu nostret, i. e. pro juvencis
reddemus Iabin nostra, i. e. gratiarum actiones. Cf. Ps. II 6, l2. IX. IT. Ia I, 2. Ita Arabietis interpres in editus Pocockio memoratus: reddemug loco oblationis juvencorum actori tu labiorum nostrorum Chaldaeus: sint Berbo labiorum nostrorum cico Plia
Penes te funguiam hoBes in beneplacitum stiper altari. I LX: Καὶ ανταποδ ομεν καρπον χειλεων γiμῶν. Quasi pro o D, aliter divisis vocibus, legerint ro ridiD a ''d fructum e labiis nostria. Idem sequuntur Arabs et SFrus, nisi quod is pro prima Pluralis persona tertiam Singularis exprimit hoc modo: et solaet,
s. rvendet fructus labiorum Destrorum. Et scriptor epistolae
ad Hebraeos II, l5. hue palam alludens per ipsum igitur, inquit, iassidue Osseramus Deo θυσίαν αἰνεσεωe, sacriscium tuu dis,
173쪽
d. Verbis eirrim pD N , 'RON Syrus praemittit e Vergia superiore: et dicite, Assyrius etc., scilicet rex et populus, in quo
male confisi Sumus, Non Setiyiabit nos. Respicit vates ad hoc,
quod saepe in Israelitis coarguit, quando in angustiis foedera cum Assyriis fecerunt, ut ipsis auxiliarentur; vid. θ, II. T, IE. S, I s. Chaldaeus: reges Issyriiae non fialyctbunt nos. Cf. supra si, II. I i. d Vmbri Suer equis, quibus superbi vinnis, CL I, T. Ies. 2, T. Proverb. 2l, II. Non equitabimus, neque
in nostris viribus, nee in aliorum auxiliis fiduciam ponemus. Clialdaeus: curribus vel ascensoribus equorum non consedemus. R. Tarichum: relinqviamus filucium in res creettias, neo confidumus in equis et multitudine, sive: cviis et Purαtu bellico.Cf. Ps. 2o, S. Alii: et sver equos Aegyptios non conscendemus, nec eoru in auxilium, ut supra T, II., implorabimus, quia hoc etiam praesidium vanum est, ses. II, X. Sic Iarchi et Aben- Esra, coli. Jes. Io, I. II, I. Nec non HIERONYMUX , cujus haec sunt verba: se Qui reddituros se esse dicunt labiorum vitulos, et Dei Iaudes perpeti voce canituros, etiani illud repromittunt, quod nequaquam in Assyriis sperat habeant, nec Super equos Aegyptios, quia fallax equus ad salutem. Aegyptii enim equis abundarunt,ef. Deut . IT, IG. I Reg. Io, 28. , et equis fere bellarunt, Exod. Id, G. i. s. Io, I. Sufler equis itaque Israelitae equitαrunt,
quando equites, currus et equos conduxerunt, et ex foedere in auxilium advocarunt. n)ν 'UNI -- Nec dicemus contria, ut
stolide feci tuus, et supra 2, T. Proniittunt perseverantiam in Dei veri cultu. mDyn, Oseeri manuum nostriarum Deus noster iu est ut des. a 2, l . da, II., et cf. Supra S, G. IX, 2. Insaniam istant agnoEcemus et detestabimur. B . Tarichum:
reyertemur ct Cultu omnis ejus quod non coli meretur essentire
aure. V D' d * E N O tu in quo, per quem misericordium Consequetur et servabitur respicit ud I, G. S. 2, 3. oi hunus S. Pupilius, qui omni ope destitutus; cf. supra si, Isi. Ps. ID, Id. I S. 63, 6
6. Postquam rationes indicaverat propheta, quibus Israel divinam gratiam sibi conciliare deberet, ne inundantibiarum miseriis,
denuntiatis ad versus contumaces Vs. I. absorberetur, pergit jam exponere, quani Iaetus iis exitus foret imorem gerentibus Admonitioni propheticae. dran Dd Nume Sanubo, inquit Deus, αυersionem eorum, i. e. defectionem, rebellionem, idololatriam ceteraque pereata, quibus u me aversi sunt, II, T. Ierem. 2, II. cum ipsius rebellionis morbo simul sanabo plagas, quas ob impietatem iis eram inflicturus. Chaldaeus: recipium eos in suis CONUersione, Con Orictbo eorum deliala. R. Tarichum: medebor rebellioni et obstinuitani eorum, i. e. sei Dubo eos ub eo quod meruerunt Per eαm. Alii, sensu bono accepto de CON-υei Sione ad Deum, et abstracto pro concretο, sic vertunt: Sαηαισ
174쪽
CONBergionem eorum, i. e. ipsorum conversos. Ita Syrus.
VIII Qui priurum eos oderam et reprobaram supra D, IT.), cu gam eos SPOhte s subaudita ante particula et, quae ante hoc ipsum nomen exstat Ps. si, S., vel ponitur Adverbialiter , ultro, bona fide, prompta an inii voluntate. Amor Boluntiarius qui exituro affectu manat, nulla fictione tectus aut inquinatus. dici 'I'EN Ou- ανεrset est ira meα ut Ierem. 2, 35.), quae aeeen afuerat pervicacia eorum 8, 5. In Ib eo, Israele, pοpulo meo, ita ut non amplius recor laturus sim peccata eorum; cf. Mich.2, l8. ls. Masorethae notant, codices Orientales, i. e. BabFlo- ilicos, exhibere 'aud abiit ct me ira mea.
G. Cornmemorat nunc varias gi militudinibus a plantis desum sis amoris Iovani essectus. Res Israeliticae denuo emorescent. En redire Ero Israeli sicut ros, qui, ubi pluviae ra-I idreS, copiose cadens, terram foecundat, marcida germina recreat et ereficere facit. Esnciam, ut omnia eis floreant, ut agri irrorati.
f. 6, d. Devi. 22, 2. des. 26, I p. Wr De Florebit novis viribus instructus siqui lilium, Jes. Zo, I. 2. Lant. 2, 1. 2 , pul-
Cherrime et copiosissime. Lilio enim nihil foecundius esse, ait PI. IN IUS , una radice quinquagenos saepe emittente bulbos, His t. Aut L 2 l. c. f. De vi M' Et incutiet rcidices guαs in terram, I. e. defiget, altius immittet. Metaphora a rebus, quae incutiendo nitius penetrant, longiusque mittuntur ac porriguntur. Nam Varin an Solum Cctedere et Percutere, sed aliquando incutere signisi eat, ut i Saul. 2, Id. Vrri incussit in labrum. Et ibid.Is,lo. pet M inoussit hcts tam in Parietem. Idem igitur lite dicitur quod jor. IT, S. De dies VPQ mittet radices buu8- Graecisque ριξοβολεῖν idem significat. Sicut L
hctuu8, i. e , ut recte Chaldaeus, sicut arbores Libani; per meto- Dymiam. Cf. Jes. IS, 2 do, i I. Ps. OE, II. HIERONYMUS:,, Sicut arbores Libani, quae qunnium in auras Consurgunt Vertice, tantum radicem in ima demergunt, ut nulla tempestate quatiantur, sed stabili mole consistant. Aliit radices guas jα- ciet ut Libiamus, i. e. veluti mons Libani ita auxilio divino firmistus, ipse stabit immotus, coli. Ps. I 2β, I. . Durit, i. e. crescendo pergent et Iongius progredientur, distendent ac diffundent se. Ire dicuntur rami, eum bulli et magni magis magisque fiunt, quomodo etiam SeSU exviendunt. Cf. Jer. 2, 2. Drripet o Surotili f. rami eius, Israeli S. Chaldaeus: multiplioabunt tir s. augescent filiis et filiabus, S. Prο- gente. Alii cum sarchio iudicari exiutimant quotidiana inerententa divinae beneficentiae postquam semel coeperit se ostendere libe- 'lem erga populum Israeliticum. V in Eritque sicut Oleu, es, Sicut Oleue, quae, ut Cyrillus ad h. l. uit, est taειθαλησ OsuPIO , Semper viridis et fructiores resertu. Cf. der. Il, Id.
175쪽
Ps. 62, Io. I 28, 3. distri Gloriet, deeor ejus, Iob, do, Io. Dan.
Io, S. Honor nutein Rive decor olivae sunt multi fructus ejuR, quibus decoratur et pulchra redditur, ob quos etiam laudatur. R. TANCHUM cοmparationem cum olea illud spectare putat, quod
Pi OP ter id, quod in ere est Pinguedinis, ejus folire nec hyeme
desiccetntur et ccidunt, tit oliorum crborum molire; ged suum Pulchritudinem et uestulo et hyeme serueat. hb m,3 Et odor ei erit gicut Libani, cujus gratissinii odoris cum ex herbis et arboribus fragrant: bus, quales cedri, tum ex floribus arborum et herbarum, et Cant. a, II. inentio facta. Cf. CELSII Hierobot. P. I. p. 2a2. OED MANNA Vermischte Summiungen αus d. Nolui L. etur Erle r. d. heil. Sohrimi, P. II. C. s. p. Is T. verS. german. Recte R. TANCHUM: comparat eum etiam Libano ob obtintant m rerum Gromulicurum et forum guαDeolentium. Declaratur felix reipublicae status similitudine sumta ab arboribus radicatis, patulis, speciosis, odoriferis; quae omnia arbores Commendant. Nodiostlio firmitatem, ramorum di tisio propagationem et civiurn frequentiam, decor oleiae pulchritudinem et gloriam, utque eam quidem constantem et continuant, odor jucunditatem et amabilitatem notat.
S. Israel tandem in tam proceram et patulam excreSeet arborem, ut Dinnes, qui ad ejus umbram se receperint, Seeure sub ea sint habitaturi. UE , Neueertentur, alii interpretantur in Patriam redibunt, ut chaldaeus scongregabuntur ex guis exiliiso; alii: convertentur ad Iovam scit . e gentibus exteris, quicunque sub Israelis umbra confugerint. Sed verbum mar , redire, de Israelitis quidem, ad Jovae cultum, quem reliquerant, revertentibus, recte dicitur, non item de exteris, qui Jovam nunquam antea coluerant. Neque vero de Israelitis in patriam re ducibus commode haec verba intelligi possunt. Qualis enini liaec sententia: revertentur Israelitae sedentes in timbria ejus, Israelis FQuae quum ita sint, haud dubitamus iis inter Hebraeos interpretibus adstipulari, qui nostrum redibunt scit. nil se exponant, i. e. refocillabuntur, recreabunt se. Simili phrasi I Sam. do, l2. de juvene morbo et fame prope exstincto, sed cibo et potu recreato dicitur: civim rediitque spiritus suusiad ipsum. Ita et Iud. Io, ls. rediitque spiritus ejus et reviaeit. Thren. I, II. αd resciendum uni-χ ιαm guum. Cf. not. ad eum Ioc. Vox in forma regiminis posita, uti et alias factum ante particulas, veluti Ps. 2, 12. 'd riqui ad eum confugiunt. Et Bi, T. Bullem trianseuntes. Pronomen sustixum in abden in umbra ejus, haud dubie
ad Israelem, cum arbore patula comparatum, referendum.
nn quidam vertunt: viviscubunt frumentum, i. e. producent frumentum per culturam agrorum. Alii post Vulgatuni svivent trilics: vilum producent s. gustetitabunt frumento. Quod utrumm
176쪽
que miruim quantum inter ceteras, quae hic leguntur, magnificas promissiones subsidet. Chaldaeus : retiiDiscent mortui. Nos subaudito ad : rra nomine ex Gen. T, I , et ante Rn particula ut in proximo ire , sic vertimus: Bivifcαbunt, producent semen instur frumenti, i. e. prole numerosa gaudebunt, augescent tuntucopia, quanta frumentum provenit, dum ex uno grano multa solent provenire. Cui bene convenit, quod additur: id et et forebunt sicut Bilis, si feminae erant mecundae, exponit GROTIUS, coli. PS. I 28, 3. , cui adde Zach. 8, I 2. DRUSitis : Vitis
non floret perpetuo, sed tamen secus ac frumentum solet, quod post factam messem cessat, nec in agro amplius conspicitur; ejus Stirps Semper munet, quae poSt annum rursus virescit et fructum de novo edit. Chaldaeus: multum erit bonum in terret. ' di
Memoria ejus sicut vinum Libani, fama illius laudatissima erit, et gratissima ac jucundissima recordatio nominis illius, ut vinum Libani sapore et odore jucundia simum est. Id
quod probat Ninichi testiinonio cujusdam Asaphi Medici, qui
Scripsit, vinum Libani, Hermonis, Carmeli, montium Israelis et Hierosolymae et Caphtoris, odore, sapore, medicina, reliquis omnibus antecellere. Plinius etiam Hist. mi. L. XIV. cap. T. Binum Tripoliticum, Tyrium, Lerylium laudat, quae loca Libano vicina erant. Et qui recentioribus temporibus terras istas udierunt, laudant vini Libanitici excellentiam. Testimonia illorum attulit OEDMANN loco ad Vs. T. Iaudat. p. IOZ. cf. libr. noStr.
I an b. d. bibl. Illerthunish. Vol. I. p. 216. D. nonnullis interpretibus appellandi Casus est, et verba et adroi, my ' - rid ipsius Dei, hoc modo: ο rctim, quid mihi amplius cum idolisy quasi dicat Deus: noli mihi illa
adjungere amplius, ego namque sum tibi solus Deus. Sed ac-eentus Suhvh gadol nomini impositus, qui incisum in Rermone facit, aliquid abesse arguit. Rectum vidisse itaque illos interpretes arbitror, qui Ephraimi, de quo sermo adhuc institutus erat, verba a Deo referri existimant, quasi dicat, Ephraimus dicet, s. Ephraimi hic sermo erit (prout concise sic loqui Iloseae familiare): quid mihi ultro cid idola ut refugia mi Vel: valeant, nihil mihi cum illis rei amplius est. Iuxta quod Versu a. pro
noster. Ita Chaldaeus: dicent Isi uelitae e quid ad nos cillinet ultro serueire idolisy Syrus quoque praeniittit: et dicet Ephraim. Recte TARNovILA: MPostquam Deus illas promissiones Ionge amplissimas absolvit, nunc demum Ephraim repetit prius (Vs. I. d.)factam obedientiae et fidei suae sponsionem, et Deus vicissim in posteriori hemistichio gratiam suam repromittit. Ad phrasin
177쪽
):R Ego eaeaudium et roviciam cum. Ita Chaldaeus: ego per verbum meum recipium ejus oriationem, Israelis videlicet, eique me exhibebo Propitium. Nec aliter R. TANCHOMPocochio laudatus: si Quum dixerit Ephraim: quid mihi amplius cum idolisy tunc ego adnuain votis ejus. Alii Atimiliandi significatione summit; ita LXX: εγω ἐταπεινωσα αυτον (ita et
SyruS , καὶ ἐγα κατισχυσω αυτον. Recentiorum quidam: ego adflixi iterumque respiciam eum. Verum simplicior et concinnior Sensus prodire videtur verbo respondendi, exaudiendi notione Reeepto, ut saepius, e. o. Jes. 65, 2a. Insequiam vocent: quae ego respondebo. Diligenter Obserυαbo, intentas oculis adspiciam (cf. verbum vim supra IX, T. Num. 23, s. eum, Israelem, singularem curam ipsius habebo. Hujus oppositum Deut. XI, IT.: et mn in ')ridi αbscondom 'ciem meum ctbeis. Syrus: gloriosum s. laudatum eum rectam. Videtur verbum cantandi, celebrandi significatione (cf. Iud. β, I. Ps.
, I.) necepisse, quomodo tamen cum DetliυO Personiae, et Cum Iccusativo rei s. cantici construitur, vid. Exod. Is, I. Ps. 2I, Id. da, I. na N Ego tanquam ctbies virens ero Israeli, sicut viridis et condensa arbor, obumbrans et protegenS eo S.IARCHI: HEgo me demittam illi, ut prehendere me ejus ni anus queat, sicuti abies viridis sese in terrain flectit, quo ramos ejus homo prehendat; ut sensus sit: facile ei inveniar. Quia vero abies, etsi semper viret, non tamen fert fructum, ideo addit: 'tud eae me fruotus tuus, quo indigebis, inve- Nietur, praesto erit. Per fructum omnia necessaria indicari, res ipsa docet. Pro di det, 'D dicitur brevius Nun et Chaldaeus: Iaoiam eos ut pulchriam abietem, quiα α me remiasiopeceatorum ob Poenitentium eorum intienietur. Io. Conclusio, qua propheta hortatur bonos ad intelligentiam doctrinae suae a fructu, quem inde percepturi Sint, contraria illi quidem improborum hominum ruina illustrato. Est vero ista hortatio eleganti exclamatione ligurata, ut majorem
telligat istay quis yrtidens, ni cognosciat et Perpendat e , omnia quae in meis sermonibus prodidi monita. Ita hortantes et optantes aliquid fieri loquuntur. Cyrus apud Xenophontein rosected. L. III. c. 2B. Tie ε*επεται; τίσ ἀγαooc; τιβ πρῶτοσανδρα κ-αβαλει; Similem huic interrogationem habes Psalm. Io T, dZ. Jerem. s, II. Alii paucitatem eorum, qui salutaria prophetae consilia admitterent, hac interrogatione indicari existimant. Syrus vocem 'II pro quisquis, quicunque aecepit: qui sapiens est, intelliget hueo, qui Pruderis eSt, cognOSCet 8α. Sane 'ira ita capitur Exod. 2a, Id. Jud. T, B. Jes. oo, ID. Prov.s, d. et alias, quibus locis tamen non sequitur, ut hie. Bene JARCHI: siquis sapiens in vobis, qui animum ad isthaec adver-
178쪽
ejus, quibus quae hominibus 2genda sunt praescribit, intelliguntur, cf. 2 Sam. 22, 22. 23. II. Jes. 26, T. θT, I a. Egech. 8, 25. 2s. ma ret ' mandra Et justi, recti, probi, incedunt in ita, observant illa praecepta, et prospero rerum guarum suceessu gaudent, oen sed Priaeuectriciatores Corruunt Perieci, duni monita illa negligunt uillitque pensi habent, in gravissimas Poenas inciduut.
179쪽
, uel ubinam vixerit, quo vitae genere fuerit usus, quo tempore denique Sua Vaticinia protulerit, quum neque in eo, qui nometi ejus gerit, libro, neque in ullo alio V. T. loco traditum sit, atque quum ne vestigia quidem satis certa usquam deprehendantur, unde iIIa eοgnosci possint; manifestum est, quaecunque ab interpretibus de Ioelis genere, natalibus ae aetate sunt Pro-
latu, Ineras esse conjecturas. RumoribuS, quibus vix quicquam
tribuendum, accensemus, quod Pseudo- Epiphanius (de Vit. Pro- Pheturum, Cap. Id. T. II. Opp. p. 2lsi. tradit, Joelem e tribu Ruben oriundum fuisse, Bethchorone, quae est urbs in confiniis Ephraim et Benjamin (vid. RELANDI Palaest. p. 633. , natum et
tu ortuum, atque in ejusdem urbis agro sepultum. Plures equidem Ioelia in codice Hebraeo memorantur (vid. SIMONIS ONOmαst.
V. T. p. si T. , sed Pelhtielis silium, quomodo Noster in libri
Sui limine appellatur, alias reperias nusquam. Judaeorum nonnulli, innixi incertae suae regulae, quod ubique una cum Prο- Pheta nominetur ejus pater, hic non vir tantum bonus, Sed et Prοpheta fuerit, Pethuelem Samuelemque pro uno eodemque ilabuere. Habuit sane Samuel filium, qui vocabatur Jοel (l Sam. 8, 2.); at, uti neque tempus, quo hie vixit, admittere videtur, ut cum Nostro eundem esse opineris; ita nec id, quod de Ioele, Samuelis filio, memoriae proditum legimus, vero esse sinit Simile, Prophetam fuisse hunc hominem pessimae vitae et morum inSimulatum (ibid. Vs. I. . Quin neo ulla praeterea poSSit duri ratio, cur Pethuel iste Samuel esse existimetur. Illa enim, quum ast eri JARCHI, ratio nullius momenti esse videtur, nempe quDd
180쪽
i 2 Pro Des miram ira Ioselem.
sic appellatus sit, quia 'in undi EN, Vn D persu udebat, vel feolebat Demii Precibus guis. Nam ea ratione quilibet propheta, vel alius vir bonus non minus atque Samuel sic nominari possit. Hoc tamen magna veri specie dici potest, IoeIem in regno Iudae vixisse. Quae enim apud eum ad poenitentiam Sacerdotum adhortatio legitur (I, II. 2, Io. sqq.), quae domus Dei et montis
Zion, quae Iudae et Ilierosolymae frequentissima sit mentio
regulim Iudae speetant, et universus id loquitur proplietae contextus. Recte igitur I IERONYMUA (Commentur. in Ioel. I, l. , M Quomodo, inquit, D in Osee Propheta sub nomine Ephraim ad decem tribus confertur vaticinium, quae vel Samaria, vel Israel saepe memorantur; sic in Ioel omne quod dicitur ad tribum Iudae et ad Ilierusalem pertinere credendum est, et nullam omnino Israelis, id est, decem tribuum, in hoc fieri mentionem.
Etsi vero Israelis nomen quoque vice una alterave occurrat(2, 2T. d, 2. ld.), non tamen decem tribus et diversum a Judaregnum, Sed quoscunque propheta intelligit veros Israelis posteros, trita alias quoque vocis significatione (veluti I Reg. I 2, T. Macc. I, 2I. 22.). Magis invicem dissentiunt interpretes circa temPus, quuprophetia haec edita est. Sunt (ut I imchi), qui Ioelem floruisse ferant regnante Ioramo, Ahabi filio, cum septem annis ingens in terra Israel fames esset (2 Reg. 8, I.), de qua hunc prophetali Ioqui opinantur. Alii (ut Chronicon Seder Olum majus et minus,
magnae utrumque auctoritatis inter Iudaeos censent Ioelem suam prophetiam edidisse tempore Manassis, hoc maxime Rrgumento
moti, quod quum nulla decem tribuum fiat mentio in hisce oraculis, non nisi illis in exilium abductis ea prodita essent. Alii(Tarnovius, Eekermannus aliique vaticinatum autumant Nostrum tempure Iosiae, regis Iudae, quum sub eo fames gravisSima terram opprimeret, quae a Ieremia (Id, I. 2. fere eodem, quo a Joele, modo describitur. Quae quidem sententiae quam infirmis uitantur rationibus, satis patet. Nos vero nulli dubitamus,