장음표시 사용
241쪽
crudele est, aliquem e solo patrio transferre; crudelius, quem transtuleris, hostibus quos infestissimos habet, tradere. T. EN Vid. not. ad Vs. d. md nn I tramurum Octetue, ut serem. df, 2T. plavra ret VI E N αccendum iEnem Diti et muros Damasci. rrandumsae V 2N Et de-
Borctoit puisitet Ous. S. 'n' nim Insver eaegoindum, Vs. s. Propheta, ne Vs. f. de solius Gagae, sed universorum Philistaeorum peceatis egisse videatur, distributive nune singulis et potiοribus urbibus eorum
excidium denuntiat, Vs. T. et S., quinta tamen, Gath (l Sam. 6. IT. οmissa: causam reddit Et Merit , quod illa regum Iudae esset, Philistaeis a Davide erepta, l Paral. I S. I. coli. 2 Sam. 8, l. D TN a Ici '' Imbitatores eae Isolido , urbe Philistaeorum munita(Jos. II, 22. , in ultimis Palaestinae et Iudaeae finibus Aegyptum Versu , prope mare s ta, Jos. I S, d 6. aT. Vide de hac urbe et Ceteris, quae hic memorantur, Philistaeorum urbibus, Hun b. derbibl. ultei thunish. Vol. II. P. II. p. ITI. seqq. et p. diis. Seqq. laetari det, ' Vid. not. ad Vs. o. IV: aDNU Eae Isoctione, urbe regia Philistaeorum (Jos. II, 3. , in regione tribus Judae sita, Jos. id, do. Sed Jud. I, IS . legitur, tribum Iuda cepisse ASkalonem, Gagam et Eltronem. Memoratur et Iudith. I, 2. etl Macelib. I l, si o. 'n'n'Im Et oonDertαm, vid. not. ad Jes. I, 25. Coeetius: si itent idem inmerum. IARcidi: , , iteratis vicibus percutiam. Cf. Jerem. G, s. , ubi hosti acclamatur post factam in
Israelitis racemationem: nigri reBerti suo mianum tuαm, i. e. iterum iterumque reser manum tuam, refectis botris plenam. Munum meum, i. e. , Chaldaeo vertente, Plagum Potentiue
mecte, ut ses. I, 2 s. Suster Ueron, una e quinque Philistaeorum urbibus, Judae attributa, i Sam. 6, Ii. Jos. Io, do .d narum, d n NM : Vrra Et peribunt reliquiae Philislueorum, qui
ex pristinis hostium incursionibus reliqui fuerint, cf. not. ad
EZeeb. 25, Id. , nec non ser. 25, 2 o. aT, d. Sed HIERONYMUS: peribunt reliqui Philistim, quos aut Geth civitatem, aut omnes vicos, qui supradictis urbibus subjacent, debemus intelligere. s. 'rem vadu rici G - Propter tria peccolet Tyri, de qua vid. not. ad Eχech. 26, 2. Junguntur autem Tyrii Philistaeis
tu Comminatione poenae, ceu foederatis, culpaeque sociis et mutuis
administris, ut derem. ei. a. Ioel d, d. N Vid. not. ad VS Z. - by Propterea quod vinctam triadiderunt, VS. d. laeui. 23, G. Ceterum in libris V. T. historicis hoc momentum diserte quidem non memoratur; dubitari tamen vix poteSt. quin ad idem tempus, quo Philistaeorum, referenda sit et in in Tyriorum erga Iudaeo g immanitas, non modo propter vaticinii ordinem, quo Tyrii Philistaeis proxime subjunguntur, Verum etiam
Propter paraIlelismum Ioel d, a , ubi simile inhumanitatiS exem-
242쪽
not. ad Vs. 6. N,' Ideoque (alii cum Aben-Esra praeternecessitatem relative accipiunt: qui, scit. Idumaei) non recordatigunt, nullam rationem habuerunt, romae foederis si citrum, Seu fraterni. si Quaerimus, quomodo Tyrii fratres sint Iudaeorum 8 Fratres hic amicos vocat, et necessitudine copulatoS, eo quod Hiram, princeps Tyri, cum David et Salomone habueritumieitias, intantum ut et ille in aedificationem templi atque palatii ligna cedrina ratibuq Jοppen usque perduceret; et hi frumentum et oleum Tyriis largirentur, et viginti urbes in Busan ei dono darent, quas ille quia gramine plenae erunt, Su Seipere noluit. Haec HIERONYMUS, cui plane congentanea tradit sarchi. Cf. 2Sam. 6, li. I Reg. 6, 26. ibidemque I s. lo. , et D , ld. , ubi Salomonem I iramus diserte frutrem nominat. Ita Arabes quoque
as vocant non modo fruirem aut cognatum, sed quemlibet fru- terno αmore junctum. Io. D EN nnbet ' Vid. Vs. T. et ibid. not.
II. mnes rici ci rebra Propter triet Peccato Edomi, i. e. pοpuli Id mi inici, eniuS nuetur, Esnvus. infesto contra Jacobum animi, fuit. Gen. 28j dl. d2., odiumque velut hered tur uinnc perpetuum ad posteros propagavit (EZech. do, b o, quippe erga Indaeos et Israelitas tanta aestuantes ira, ut tempore excidii misere ad Ilici Is non modo non tuerint compassi, sed insultaverint Tmpie επιχmρεκσκοι (Egeus, 2b, I 2. I , l . Obad. Vs. I 2. id ), eontra lovam et populum Ipsius silarum pselui Rχeeli 35, 23 ), profanis et iiii piis compotationibus templum contaminantes (Obad. g. Is . , hostilis atrociae socii ac administri, Vs. II. la. Ps. 3T, T. , sanguinarii erudelesque, Ioel a , I s. Obad. Vs. Io. Jerem.ds, II., ac terram utriuSque gentis, Israeliticae ac Iudaicae, injuste sibi arrogantes, Egeeli. Io, io , sicut Ammonitae, Jer. Us, I. ri r 32 de N, Vid. not. ad Vs. I. nN 2 nn 'DU-bs Propterea quod gladio persequutus est 'utrem 3uum, s. fratres suos, Iacobi posteros, Obad. Vs Io., ab Isaaco et Rebecca, neque ac Idumaeos, oriundos, Gen. 25, 2b. 2b., adeoque cognatos et Iria tres, unde Deut. 2I, 8. Iegitur: αb Idumueo ne iabhorreias, Nam 'P: N quia frater tuus est. MDr mTim Et quod Per cidit miseruliones sucis, hoc est, adeo saevus fuit, quasi omnem omnino humanitatem exuisset, ac viscera ad columiserandum adstietis nulla lisiberet amplius. Similis loquendi formula Egech. 28, IT. DCC corrupisti sapientiam tuum. LXX: κωctvluria octo /ιητραν ἐrii rηβ. Ceperunt dr uteri significatione, ut Gen. 2o, i S. Exod. II, 2. I 2. ni. Spectavit interpres Graecus a posteris Esavi persequutione Israelis quasi violatuin uteruin maternum. qui patribus eorum eodem tempore communis fuerat.
Sed plurale net, quod hic exstat, de interioribus hominia
243쪽
τisceribus, in assectu vehementiori aestuantibus usurpatur Gen. dZ, Zo. I Reg. I, 26. Et Proverbi I 2, Io. retae dra e miserationes in strum arent crudeleg. Cf. Gnλαγχνα ελεουσ et olκτιρμωγ Lue. I, 28. Coloss. I, I 2., imo et σπλαγχm absolute de misericordia 2 Cor. G, I 2. T, I s. Phil. I, 8. Sunt, quibus Bisceret Edomi hic notent populum Israeliticum, antea frutrem ejus dictum, tanquam ex eodem secum sanguine ortum, quem ille tamen onini modo perdere studuerit. Ita Paulus Philem. Vs. I 2. Onesimum vocat τα ἐμὰ σπλάγχνα. Et Latini in Pro-Priu Bisceria su Bira dicunt cives, qui beli is intestinis sese discidunt. 'uae ut ' Et laniavit, discerpsit, irα ejus, ut Iob. I G, s. rid N ira ejus digcerpsit me. Et ibid. I S, a. '
'ENI Tis Dd discerpens stnimctm suαm in tria Suet. Indi statur saevitia ferina, qua in Hebraeos saevierint Id urnaei. Ita Ps. IT,I2.
ti *r similis eat hostis meus leoni, qui Ovit
disce ere. viae, In perpetuum, ut Mich. T, I S. Non retinet in Per P tuum irαm suam. Alii, subaudita ante particula et, vertunt: rvuit in tria guet. Minime tamen idneVESSe, eStque Sensus planus, si irae Edomi in Nominativo, id e t, Edomo irato, tribuatur, ruere, instar crudelis ferae, in Pe et uum, absque intermissione et fine. Ita Chaldaeus: et Oocidit occi8ione seculorum furor ejus. Addit vates : murum 'n Grar aer et excandescentiam suam gerueat in Perpetuum. Ita verbia in ab et Jerem. I, s. de ira dicitur: 'tris i mdct d, di, 'rit et 'inna ab num retinebit iram in aeternum y num aerυαbit odium
Perhetuo. Et contra de seruean et gretrici et ride i Reg. 3, 6.8, 2d. Jes. 26, 2. Est autem mutet; ipsa radix cum V paragogico, ut infra a. I. V rQbcimi, aerem. aB, I s. rata, Ad , Ilos. I, d. r SI, et Deut. II, 23'. rem'. Alii, ut praece lens 'EN, ita et rimnsi in Nominativo sumendum putant, et VI arum proferninino habent squod tamen esset, vid. Job. IV, 12.2l, lo. , ut ita sit vertendum: et eaeσαncesssentiet ejus obserBiat Seil. rapiendi occasionem, sive insidiatur, coli. Jer. s, G. Caedit eos leo sylvestria, Bostat DPua ctgrestis, vigilat Purdus in eorum Pisi, itu ut quisquis eae iis prodeat, rutatur. Et Ilos. IX, T. Ero eis sicut leo, sicut sordus αd Biam veculator. Exseruit Sese Idumaeorum adversus Ilebraeos odium jam ab antiquissimis inde temporibus, eratque pertinacissimum, et nulla temporum Serie mitigandum. Quorsum facit historia rei ab Amale itis, ejusdem eum Idumaeis stirpis, in deserto gestae tempore exitus Hebraeorum ex Aegypto, Exod. IT, S. sqq. Deiat. 2b, IT. I S., coli. Exod. Io, Ib., et ab omni Edom Num. 2O, IB. 2D. 2I. Iud. II, IT ., sed magis adhue eorum impetus in Ilebraeorum ditionem tam tempore Saulis, Davidis et Amagiae, qui eos percusserunt, I Sam. Id, d T. 2Sam. B, II. Id. 2Chron. 25, II. seqq., quam tempHre Salomonis per Hadad, I Reg. li, Id. 22., tum Iosaphato regnante una oum Ammonitis es Moabitis, 2 Cliron. Eo, ID. , sub Ioramo,
244쪽
IE. EN 'nnbas' Vid. Vs. I. In Themiariem, sequae, inquit IIIERONYMUS, HIdumaeorum regio egi, et vergit ad austra-
Iem partem, quod interpretatur Them an IArabibus . .es a, et Syrus xx GAZ est custer, meridies, ferria Gustrialis, proprie dextrorsum sitia, faciem videlicet ad orientem conversos; quae provincia non solum Theman, sed et Duron id viri et Nageb Iaari dicitur, eo quod Eurum, et Austrum Africumque respiciat. Memoratur Theman, Evavi nepos, Gen. Z6, II. Io. da. , poniturque id nomen synecdochice pro tota Idumaea Ierem. df, T. 26. Obad. Vs. S. s. r In V 2N' Et GDoriabit, consumet, Palutiet Doetriae, urbis Idumaeae, cujus et ses. da, G. HI, I. Jer. as, 2X. mentio fit. Cf. Hundb. c. hibl. Illorthums . Vol. II. P. II. p. 2I. Alia Bogra, Moabitica, Jer. d8, 2d. II. 'UTy- I Immonitae, alias una cum Moabitis dicti Lothi posteri, qui sedem habuerunt ad orientem septentrionem terrae Cannariis trans Iordanem, pulsis inde gigantibus, Sumsummim dictis (Deut. 2, 2D. , Ηebraeorum, a quibus tamen nihil quiequam laesi fuerunt (Deut. 2, I p. , omni aevo infensissimi hostes, Ps. SI, S. f., ct I Sam. II, l. seqq. tibVid. not. Vs. I. cypn-- ν Proptereo quod disciderunt, similis forma Infinitivi, et ad , infra E, G. Grαvidus, quibus sexus et status atque foetus nascituri respectu fuisset Parcendum. Factum hoc fuerat regnante Hasaele, 2 Reg. 8, I 2.eoli. 2Reg. Isi, Isi. Ilos. Ia, I. nybari Gilectililidis, vid. supra VS. I., quae regio Ammonitis finitima erat, unde illius incolis prae aliis Israelitis nocuerunt. dbet si N I r V ixub Ul terminum guum dilataret (cf. phrasin Exod. Id, 2 a. , q. d. horrendo iminanitatis genere usi sunt, nullis quidem lacessiti injuriis, sed sola finium proferendorum nλεονεξία instimulati. Ceterum Ammonitae Gileadem, seu Gaditarum regionem, jure quodam repetundarum, jam olim Iephtae temporibus postulaverant, vid. Jud.
245쪽
Amo S. GP. I, Id. I S. nim, ribvia imi V dum ram' i ingenii clamoro fremebant. Et
Eχoeli. 2I, 22. de pabyloniis urbem Hierosolymitanam oppugnantibus: ira 33n d mm, edendo sonitum cum fremitu. dri ae
in ilia belli, ut Hos. Io, Id. , es. Zaeli. Id, d. et a d et die confictus. mum d Z da In turbine die tempestalia,
i. e. in horrendo hostium urbes expugnantium atque diruentiunt tumultu.
I. det et 'bmi Ibit reae eorum, Ammonitarum. Alii Molochum, Deum, eorum, quem regem vocare solerent, intelligunt; vel simplieiter Malcam nomen idoli Ammonitici fuisse existimant, coli. Jerem. df, I. B., quorum locorum posteriore Iegitur: det Ur m Y et di nitet V, a et, quod vertunt: Malcam in ex silium ibit tinti cum aucerdotibus et princ ibus Suis, quemad-niodum d B, T. de Camos eho, Moabitarum idolo, eadem phrasi
in exsiliu , Mnα cum precerdotibus et Principibus suis. Cf.
Drαnt, et qui Simul Per regem, vel deum suum, juriant. Idem illud idolum vocatur I Reg. II, 5. et durum valli ira Milaom, abominondum Immonitiarum idolum, et paulo post Vs. T. dijs ypo, nee non addito sumxo secundae pluralis personae, apud Nostrum, infra si, 26. Ita notabitur et gentis Ammoniticae culpa, idololatria, et ejusdem poena, quod ipsorum
supremum confugium non posset vel eripere eos, vel ipgum evadere, coli. Hos. Io, S. s. Jes. d6, I. Verum quum nostro loco nihil deprehendatur in textu, quod ad restrictam illam idoli notionem nos ducat, neque de idolorum cultu, sed de populi sui amictione Deus queratur, et regi huic jungantur non Sucerdotes, sed Princmes, reae vero heic respondeat 3ceptri ro, Vs. o. 8 , atque judici 2, I.; videtur potius intelligi homo apud Ammonitas supremae potestatis, in Rabbati residens, qualis memoratur Nahaseli, i Sam. I 2, 2. , Chanun , 2Sam. Io, I, 2. , et Balis, Jerem. do, Id. mb In exsilium, ut Egech. 25, 3. Ovonium tu, gens Ammonitica, insultαsti generi Iutaeorum, Fibun nnbin 'a quod iueissent in exsilium. 'din' r et ' Et
prino es ejus regis, regni proceres, Puriter, una cum illo. Quibus et Idid est idolum Moloch, ii principes Immonitiosa dieios observant Principes Molachi, quod ejus cultores essent; eollatis Iocis Ier. d8, T. df, X., quos supra attulimus. ERONYMUS: , , Idοlum Ammonitarum, quod vocatur Melchom, id est, reae eorum, feretur in Assyrios, et PriNc es ejus, id est, sacerdotes ejus, pariter abducentur. -
246쪽
Post denuntiatas Moabitis poenas (Vs. I - I. , vates ad suos populares oratione conversa primo Judae comminatur supplicia I s. d. o.), tum vero praecipue Israelitis, sive decem tribuum regno, in quo quidem argumento ita versatur, ut prius peccata ab eis commissa exponat, et ingrati erga Jovam animi crimen
eis exprobret (Vs. 6- I 2.), deinde Poenas propterea merito iis infligendas, et nullo modo effugiendas denuntiet (Vs. IX - 6 . . :is Mai N Vid. not. ad I, 2. De Moabitis vid. Argumentum vaticinii sesajani C. Isi. IG. 'D 'U- s Pit , d 'N bd Proptereu quod combussit osset regis Edom inocticem, cremavit illa sicut erematur ea materia, e qua sit calx.
Ita Jes. IX, I 2. ' ipse V Erunt populi quasi in
calcem cremati. Alii cogitarunt de usu calcis ad struendas atque exornandas aedess, ad quam rem cineres combusti regis volunt
adhibitos. Ita Chaldaeus : combussit Osset regis Edom, et ob Ditilla giout calcem in domo. Sed in phragi I ebraea nihil est,
quod istum combussorum ossium ab usu in innuat, quem ad crimen Moabiturum exaggerandum excogitasse videntur. HIERONYMUA :MTradunt Ilebraei, , , ossa regis Idumaeae jam sepulti, qui cum Ioram rege Israel, et Iosaphat, rege Iuda, adscenderat adversum Moab, in ultionem doloris a Mosibitis postea convulsa ac succensa. Sunt, qui nostro Ioco respici existiment ad illud, quod 2 Reg. I, 26. 2 T. factum narratur a Mesa, Moabitarum rege, qui, Ioramo et Iosaphato regnantibus, a junctis Iudaeorum, Israelitarum, et Idumaeorum viribus ad extremam angustiam redactus, cum viris septingentis gladio stricto perrumpere ad regem Idumaeae conatus sit; quod quum non posset, acceperit filium ejus(reret 'N primogenitum, qui post eum regnaturus erat, eumque super moenibus immoIavit. Hoc igitur interpretantur de filio regis Idumaei, quem vates laic regem appellet, quod regni heres destinatus esset. Alii vero cum Jo SEPHO (Antiqq. s, d. laudato libri Regum loco intelligendum existimant proprium regis Moabitiei fili uiu a patre Molocho immolatu in . Sane quod Noster Osset tantum regis Idumaei a Moabitis cremata memorat, magis illud commendat, quod ab Ilebraeis traditum refert IIieronJmus, cujus es quoque verba ad Vs. d. adducenda.2. CN 'randicia Ideo missurus sum ignem, Vs. S., ef. not. ad I, a. 2Nar a Di Moab, sivel metropolim, inquit Ilieronymus, si Moabitarum, a qua tota est appellata provincia, vel universam provinciam. Cf. infra Vs. S., ubi Deus in Iudum ignem semirumsurum esse minatur. di 'IT N V, era I s. o. I, d.
247쪽
I. a. Chaldaeus vertit die et D ctrae s. munitio: haud constat,
num collective intellexerit, an vero de una aliqua arce cogitaverit. I iERONYMUS scribit Cαrioth, notatque, , ,esRe nomen urbis.
Eos pius in libro de Locia Hebraiois: si Carioth in regione
Moabitarum, sicut Ieremias scribit. Sane memoratur Jer. a S, 2 a. inter alias Moabi urbes et NIMCHI eam pro terrae Moabilieae metropoli habet, id quod inde fortasse collegit, quod nostro loco urbs illa in terra Moabitica sola memoratur, et judex et principea in ea constituuntur Vs. d. (ubi tamen et not. ad nn pu). Nomen ipsum quoque urbis κατ' ἐξοχην, imo urbium, terminatione plurali, illius amplitudine ni innuere videtur, quae una plures quasi urbes complecteretur, in quas etiani ob situm varium diversarum partium divisa esse potuit, ut plures aliae Veteres et hodiernae civitates. Sunt, qui urbem hoc Ioco memοratam haud diversam existiment a 'PA, Jes. I S, I. Et moriens erit, peribit, in tumultu bellico, de quo idem nomen Ierem. as, IT. I os. Io, Id. dicitur. VNhu Motibus, i. e. populus Moabitarum. i ym irae In burritu, inquam, vid. not. ad I, Id. 'd es , pn Cum Boce tubae bellicae, cf. infra B, G Jerem. a, I s. Similiter Aeneas in narratione de urbis Trojanae excidio apud VIRGII IUM Ieneid. 2, XII. Laeoritur clamorque Dirtim clangor
I. Dd es Et excidam judicem, quod quidam eoIIective sumunt, q. d. judicem superioris et inferioris ordinis, regem et principes. Verum quum prinomum in altero hemistichio georsim fiat mentio, praestat, simpliciter illum intelligere, vud quem guintilia erat inter Motibilias judicandi potestias, summum
judicem, S etem voce Punica Carthaginiensibus dictum. Cf. to IE ira in I, 5. et des. 33, 22. Dpprid ret,im: Di D'E rei mirarim Iouest judeae noster, Iovet impercitor et reae NOStCr. Hoc igitur vult vates: desinet sui rum legibus vivere Moabitis, parebit in posterum exteris regibus. VI AR E medio ejus, urbis seit, VS. 2., metropoleos, ut nonnulli volunt, vid. not. ad Vs. praecedentem. Sed nihil obstat, quo minus su xvin ad nomen VNnu resertur, quod modo ut masculinum, ni odo ut femininum construitur, prout respectus fuerit vel ad populum, vel ad regionem; vel ad terminationem, vel ad significationem. bd Y 'ride Et omnes principes ejus, Moabi, occidum, quemadmodum Iova Idumaeis minatur apud se a iam di, I 2. :od et
d D N et Omnes Ous vlimates exister C desinent. Jay cum eo,
populo Moabitico,tavel judice supremo, S. rege. d. rimuTl 'an D iTrET ' Propior friu peccetlα Iudαο, i. e. regni duarum tribuum, quod a tribu praecipua et regia denominabatur, cujus metropolia Hierosolyma. Vs. 5. Et Iudaeos igitur tangit propheta, ut adeo Israelitae, contra quos vaticinatur
248쪽
potissimum, objicere non potuerint, quasi ipsis tantummodo asperes et, popularibus vero suis blandiretur. Cf. G. I. iram Propterere quod repudiorunt legem Ioviae, ut de Iudaeis et Reg. IT, lo. vii V NiN repudietrunt stolutet ejus, Jovae. Ies. 5, 2a. Judaeorum reipublicae interitus denuntiatur, Trim: r 'ra CN pdNU 2 quod reseticliarunt legem Ioueae. Cf. et Ilos. d, G. bib. sim Et fletlulet ejus non gerdarunt, ut 2Reg. IT, I m,r' et ' EuvnN 'DC es, retri i-dad: Ddrdiae sudet quoque non obserναυit praeceptet Iotiae, Des gui. dram Et aeduaeertint eos, ita verbi narra erranit, forma Ilipliit Ierem. 2I, Id. de falsis prophetis: seduxerunt
populum meum; et ibid. Vs. 32. eadent verba repetuntur. V: Zeta Mendaciet guet, i. e. idola, ut recte Hieronymus vertit, simulacra Conficta, eorumque cultus Superstitiosus atque flagitiosus, quo sese a veri Dei cultu ac pietate abduci passi sunt. Decretis atque statutis Iovanis, quae ejus cultores observant, opponitur mendacium, quod illi sequuntur, qui spreto Iova alios Deos colunt; ita Ps. Ils, IGI. in IVN 'n Vetrandi semendetotum. falsum, odi et αversor. legem tuiam amo. 'Ibrim 'ari N
drn VN limrN Post quiae et Uerunt Piatres eorum l. e. quae vana et mendaei a numina majores sui olim coluerunt, non tantum
Abrahami tempore in Chaldaea, verum et in Aegypto, de quibus plura infra si, 25. 26. r: N ibri Ire Post cliquem, i. e. Sequi,
dicitur de cultu religioso tam Jovae, ut Deut. II, 5., quam Simu-Iacrorum, ut Deu t. d, d.
s. ei N Uin m Vid. Vs. 2. I, d T. dbendi, rari: d 'κ FUMConsumetque Pulat tu Hierosolymae, id quod etiam Iloseas praedixit S, Id.
s. Praeparatis hactenus ad attentionem Iarcetiliarum, sive regni decem tribuum incolarum, animis, jam demum ad praecipuuin hujus libri argumentum descendit propheta. HIERONYMUS:,,Idcirco ponit levissimum Israel, id est, decem tribus, quoniam prope omnia, quae sequuntur, nil ipsum seripta praediximus, ut sub uno textu sermo propheticus libri ordinem contineret. Propterere quod Bendunt, acceptis contra innocentes mulieribus. vid. infra si, I 2. Infinitivi cum sumxo forma eadem, quae supra I, II. daei et . plora Pro Grgento, ita et propter, Pro et Ioel a, X., ut infra in loco parallelo S, G. Iustum, qui justam in foro habet causam, ut Exod. 2I, T. arii ram FN 'a insontem et justum ne interscito. scivi d 2N-N, 'I num ego iniquum non αbSolUiam, Ies. θ, 2I. Qui sontes cthsolvunt ob muneru, pr ad med i 'ae rit 'ia: i et insontibus jus suum eripiunt. Cf. Pro v. li, lsi. 2d, EI. 2a. Ceterum justum collective capiendum patet, ut mox PGiverem pro se stuperes. Q. d. paupere , justam in judicio eausam habentes, calumnia opprimunt, pro aecepto argento, iniqua eis et falsa criiuina impingentes, quo sibi,
249쪽
vel ditioribus, quibus favent, eorum agros et praedia vindicent. Vel: pro divitibus, a quibuq ruunera necipiunt, adverSuin pauperes judietum ferunt. ri VN' Et quod Petuerem insontem vendunt, cf. infra d, I. , rapae Pro Petri culceorum, i. e. vilissimo quovis pretio, proverbialis loquutio, ut infra S, G. et Egeeh. II, II. aero pugillo hordei et frusto punis, aut Pro vino, Ioel d. X. Exiguo munusculo se corrumpi pntiuntur, ni pauperem in judicio
opprimant et condemnent. Memores non erant illius sententiae,
quae Deiat. lii, is . legitur: Ne Perυertcts judicium, neo holecta
ad plenam possessionem indicandam, quae exuto caleeo, et tradito ei, cui aliquid vondebatur, solebat confirmari, vid. Ruth a, T. S. Quo Ni MCHl existimas, respexisse Chaldaeum interpretem, qui proposuit , ae tit Pos8ideiant. Verunt videtur Chaldaeus simplieiter significasse, illos pauperem opprimere, ut quoquomοdo, et undecunque rem faciant, et vel ol, vile lucellum, ut vel Palceos suae possessioni adficiant. Sed praestat sensus,
quem Supra uitulimus, cetera Sunt argutiora.
significare, ut Ierem. 2, 2a. la, G. de onagris dicitur immctitrcthunt Bentum; tum per metaphoram designat, rei ciliqui in-hiure, omni conatu ad obtinendum sive rapiendum quid adspirare,vid. Job. 5, s. Egech. ZG, I. et ad ea loea not. nec non infra S, d. Et his quidem locis x erbuni sequitur nomen illud quod rem indicat, quam quis anhelat, in Aecusativo positum, nostro Iο eo autem nomini praefixa particula qua tendentia (sit venia
verbo l) anhelitus Gil rem desideratam exprimitur. Nec sic tamen in sensu verborum hebrahorum explicando plane consentiunt interpretes. Sunt, qui hoc modo exponant: et qui Gnhelant pura Berem terrα6 Pro OαPite lunulum, i. e. pro cοnsequendo agello non dubitant ad necem venumdare pauperem. ObServant, , Dyy N dici quoque terram, quatenus colitur et fruges gignit, ut Iob. S. Is in inde 'D mi et eae humo ullia germinunt. Et ibid. Ia, ly. T de m tDv p Dd -- 'dein extinctit elui io Otia aquae) humum. Alii, ut Vater: Enhiunt Pulyeri terrae in ovile tenuium, q. d. ita alienorum bonorum cupiditate incensi sunt, ut et ipsi inhient pulveris pugillo, quod suo egenus capiti inspersit, luetus significandi causa, vid. Iob. 2, I 2. Thre n. 2, lo. Egech.22, Zo. Ego malim: qui in id Gnhelant, et toti in hoo incumbunt, ut sit Pulais pro 'Dy rnvib) in cuse ite tenuium,
i. e. ut humi eos raptent et distrahunt; ut eorum capita pulvere terrae, quam calenni Suis pedibu R, aspergant et compleant, ut oppressiοne sua vexatos in luctum conjiciant. Ita duo Praestan-Prvhh. inirin. lo
250쪽
tissimi inter Hebraeos interpretes, IARCHI et IclMCHI, qui posterior nostrum locum ita declarat: si Dictio et D N lari obsorbendi notionem obtinet, per hyperbolen, estque cognata significatios Pecture, intentum esse in rem reliquam, ut infra S, a. I DN In qui deglutiunt, s. absorbere cupiunt pulverem. Sensus est: judices existunt, qui in in inhient, spectent, et intenti sint, ut sit pulvis terrae in Capite egenorum, dianae utuntur mini Stris, qui nisi dent pauperes ex ipsorum praescripto, quod ipsi postulant, eos arreptis capillis ad terrain dejiciunt, conculcantque, ut
hoc modo capita eoru in pulvere oppleantur. ri 'Et Bium metris uelorum, modestorum, gummisse de se sentieriti alia, decliniare , Ciunt, i. e. pervertunt, causa in bona ni technis Suis
et sirophis ita in trienni, ut exitum inde nullum inveniant miseri, et tandem causa cadant. Cf. infra si, I 2. Ea I Mansueti, et tru D inlicti, non multu in differunt, quum ii, qui modeste de Sesentiunt, qui sunt proprie fiant ini proboria in fere et potentiorum elatorumque injuriis opportuni et expositi, ab omni scilicet aculeo et vindictae studio alieni, unde fere sunt d- νrevera paupere S ct icti, qui ad rem non sunt attenti, sed satis illis est, habere unde hanc vitam tueantur quoquo modo; et rursum qui hujusmodi sunt, fere modesti, et my, esse soleant. Hinc ubi et I in contextu scribitur, ferente sensu, videas Masoret has in margine notasse legendum cras, et contra, ubi scribitur drarae, legendum D N, id magis postulante sententia. Sic Masor a magna ad Ps. s, II. notat, quinque locis (Ps. O, II. Io, I 2.
in textu et drum scribi, pro quo in margine Vm y legendum praecipitur. Ad nostrum vero locum Masor a parva hanc notam liabet:
duetv ad n quinque putantur P veto d ' N, id est, quinque
Iocis ab aliquo existimari posse, ferente ita sensu, legendum esse in textu LV ν, sed nihil mutandum esse, quum et in s illis locis sit genuinum. rim Viαm, i. e. judicium, quod Dicte comparatur
quoque Prov. IT, EI. Munus e sinu Profertur m MN et , En bladasu αd Pervertendum gemitus judicii. Ita et Exod. IS, 2 U.
Ilii o Clialdaeus nostra verba vertit: et judicium, causam, Obscurorum pertiertunt. Alii Dium ut sonat aecipiunt, et dictionem: Biαm muris uelorum declinunt, sic exponunt: cogunt eos de via cedere, quasi metu illorum vel in publieo apparere non audeant, Vel certe prae fastu eos cogunt sibi in itinere et ubique cedere, nullum usquam pauperibus aut modestis honuinibus locum
Telinquentes. In qua ni sententiam de improbis dieitur Job. Ea, d. ab itinere declinare faciunt, dimovent, inves. AIii: declinunt τiam pauperum, id est, illos dedignantur prae fastu, sublimius de se sentientes. Sed retinendus est sensus primo loco expositus, ut simplicior . Addit, illos etiam incestum committere: im sandi VM E N Et vir, i. e. quispiam,