장음표시 사용
271쪽
exstructa a Ieroboamo, vid. I Reg, I 2, 28 - II. II, 3. 2. Cf. los. Io, I. 2. S. a, Io. ID, IS. Chaldaeus: animadvertam in eos 'PTbdn qui colunt cid ullaria Bethel. ri' 'Ennium in auecitantur, truncentur, cornuia cilliaris, i. e. prominentiae, eornuum instar in altum porrectae, quae vel ab eminendo sic dicuntur, vel a situ in quatuor cingulis altarium, coli. Exod.2T, 2. acies cornuu ejus, altaris, aver quαtuor ungulis Guy , et Syriaco Mic ungulas (v. g.
Actor. Io, II. eaic mixta ex Graeco τεσσαρσιν αρχαισ). Primo meminit cistetrium, numero multitudinis, deinde altaris unius. Invidiose sane et odiose plurium meminit altarium Betheli, quum unicum esset ibi altare in honorem vituli erectum, vid. I Reg. I 2, 22. Aut certe potuit unicum esse altare, ubi colebatur vitulus, et alia altaria, ubi alia idola, ut diversitate idolorum illi capiebantur. Cum ergo Vnium dieit, insigne et praecipuum aItare, vituli scilicet Bethelini significat. Cornuci memorat GDictris, ut Sanctiora, quae sanguine victimarum adspergi Solebant, et totius altaris firmamenta, ut anguli domus, quibus corruentibusne egse habeat et altare totum subruere, unde addit T'Nb h D ret Oiadent in terram. Cf. Ieg. 2I, s. In haec etiam ad idoso- Iatriam comparata degaevit Deus, non in idololatras tantum, ut iram suam in ejusmodi abominandas superstitiones ostendat, omnia etiam diruens et tollens, quae idolis serviebant, et in usum idololatriae destinata erant.
mum hyemirum s. hybernam aver domo Gestiatis, i. e. domos hyemales pariter et aestivas, quas pro commoditate distinctas habebant opulentiores. HIERONYMUS: ,, Et Percutiiam, inquit, domum hyemalem cum domo cieativa, quod simpliciter juxta literam accipere possumus: tantarum eos fuisse opum, ut duplices haberent domos, hyemales et aestivas, quorum aliae versae eSSent ad aquilonem, aliae ad austrum, ut pro varietate temporum,
frigoris et caloris, coelique temperiem providerent. Pro domo hyemali οίκον τὴν περίπτερον Septuaginta transtulerunt, quod nos interpretati sumus pinnαιαm, eo quod ostiola habeat per fenestras, et quasi pinnas, ad magnitudinem frigoris repellendam. Genuctili refrigerii (mmanr i. e. aestivi, fit mentio Jud. 3, 2D., hyemalis vero serem. ID, 22. XENOPHON in Oeco
χειγά, τοι δὲ χειαωνoc αλεεινα. PALLADIUs de Re Rust. L. I. C. s. Forma aedifoli sit ejusmodi, ut ad habitationem aestati
et hyemi praebeat mansiones. Imnsiones hyema S totus prve- modum curatig hνberni solis hilaret; aestiuetae orientem solstitialem et partem septentrionis adspiciunt. Cf. das alte v. neus
Morgent. P. IV. p. 383. by h. l. uno cum notat, ut Gen. 32, 12.
272쪽
retenta usitatiore illius particulae notione guer, signifieari putant, tanto impetu magnificas quasque aedes hosterii dejecturum, ut velut uriturum domus lapides ferantur in lapides alterius, et se invicem geminae aedes collidant. radi mandra Et Peribunt domus dentis, elephanti scilicet, s eborig, i. e. domus eburneae,
non quae totae eburneae eggent, sed ebore caelatae et tesselatae.
Bene Chaldaeus: domus quue stret icte aurit ebore. Nusmodi domus ab Aeliabo constructae fit mentio I Reg. 26, 3s. Cf. Ps.dθ, s et quae ad eum locum annotavimus. Et fnem habebunt, abolebuntnr; a verbo Uo, Jes. 66, li., vel re o Jerem. I 2, a. et 2 i duin Domus mulliae ' cf. infra G, li. Jes. 5, 8. Eime hi monet, d 2 i etiam mugnαs seu mαgnifccts notare posse. Malumus ad numerum referri. Videtur propheta respicere ad statum regni Israelitici tempore Ieroboam i secundi, ac postea Peculii, sub quorum florenti regimine Israelitae, ac potentiores maxime, pompam in struendis multis magnificisque aedibus sectati fiunt.
Primo notat rapacitatem, inexplebilem avaritiam et saevitiam primorum et potentiorum inter Israelitas (Vg. I. E. I. , tum contra Israelitas universos de elainat, quibus nefandam superstitionem et in peccatis pertinaciam exprobrat, utrisque poenaS commi
I. dii m Iudite germonem hunc, sententiam hane Dei in vos. Supra initio Capitis praecedentis, et infra initio sequentis scribitur miri , at hieo missum, quod non alias fieri notat Magora. iis an rari D Vaccαευαyianitidos, i. e. pingues ac ferocientes, quales propter Opima Pa eua Basanitis alebat; os. Erech. Is, I S. Ps. 22, II. De ut.22, Id. et ad ea loca notata. Vid. et libr. nostr. Hondb. derbibl. Alterthumsti. Vol. II. P. I. p. I 28. Talibus vaccis hoc loco Hebraeorum plerique significari existimant heroinas et principes feminas, quia in fine Versus subjicitur: dicunt dominis, i. e. mariti R suis: Osser, ut potemus. Sed nobis cum Chaldaeo (quiiabundantes opibus vertit) et Hieronymo scujus verba niox afferemus magis placuerit potentiores et primores compellari, rege triferiores, et regni negotia sub eo administrantes, qui accepta ab eo potestate ita abuntantur, ut inhumanissime cives tractent, et quoquo jure et quaque injuria ditescere et domos guas augero
273쪽
studeant. I cccts autem appellat, mollitiem et effoeminatos eorum moreR taxans, et Buccias Netaianilious, quod toti deliciis diiuuant, et in id tantum incumbant, ut cutem curent, itaque belle sese pascunt, de pauperum audore molliter vivunt et suaviter. Atque ideo verti m masculeum iunxit cum femineo m D. Et
quae sequuntur Satis arguunt, ad omnes UtriuSque SexuS Israelitas sermonem dirigi. iri vides 'na TN Oucte estis s. agitis in monte Somariue, i. e. in Samaria, sede regia, quae monti SuperStructa erat, CL supra I, s. et I Reg. I 6, 2 l. V pvisnouue OPprimitis tenues, cf. 2, T. 8,6. CON-cutientea, quassantes, inopeg. Differt quodammodo praecedens verbum purae, quod latius est, injuriiam et OPPressionem quαmlibet, sive apertam, sive fraudibus occultam notans, contra TX , quod proprie est ita concutere quid, ut erectum Stare non posSit
GOmirio Suo, regi. Male vulgo: dominis suis, nam et cum pronominibus affxis , T MN etc. semper est pluralis excelIentiae, signifieatione singulari domini, ut recte observavit GRARMua in Leaeico Hebraeo- Teutonico p. II. Ita Gen.
2 Sam. ID, I. Dixerunt principes Immonitarum P n cd Chanunem, dominum eorum. Vndida mynn Isser I cedol ut bibumus. Quod proprie nonnulli cum Ilieronymo intelligunt de Principum regisque mutua gulositate, coli. infra T, d - S. et Flos. I, 5. Alii vero figurate hoe dictum putant de siti avaritiae,q. d. fac nobis potestatem in hos aut illos; haec vel illa nobis
committe negotia, ut inde ditescere pos Simus, et rem facere, ne Suavem lautamque vitam degere. Ita Chata aeus: et 2 N 'labae de cite nobis potestatem, ut diripiamuS. HIERONYMUS: , , Loquitur autem ad principes Israel, et optimates quosque decem tribuum, qui deliciis ac rapinis vacabant, ut audiant sermonem Dei, et non aratores boves, sed vaccas pingues de armento ge eSSe noverint, sive quae nutriantur in pascuis Basan, quae sunt Ioca herbarum fertilissima; ac per hoc significat, eos non agri culturae, sed immolationi et esui praeparatos. Vos vaccae pingueS estis in monte Samariae, et huiuiles quosque confringitis, et dicitis dominis vestris, id est pastoribus, per quos reges intelligimus: Date nobis, et bibemus, id est, jubete tantum, et noS cuncta TaStabimus. Ex eo autem, quod posuit: date nobis et bibemus, et non dixit: dute et comedemus, ebrietatem eorum significat in vino atque luxuria, quae Statum mentis evertunt. 2. Subdit poenae comminationem: 'inan V V N a ac dijuravit Dominus Deus per 3αnotitialem fili iam, per Sacro Sancinium Mefitatem suam, i. e. per sese; ideo Chaldaeus addit:
Per tierbum auum; quod non est aliud ab ipsumet Deo. diisju-
274쪽
randum Dei est invariabile ejus decretum. nam 'I Ouod eoos Isive: Pr eclo ecces asseverationis formula, ut 2, Io. Ier. II, 8.et2 by Dies Beniunt super Bos, i. e. supervenient vobis, impendent vobis tempora. VIDVN, Et tollat Bos, i. e. quibus tollet, tollens scilicet, s. hostis, quod Latine passivo exprimi potest: quibus tollamini, vel activo plurali tertiae personae, quibus Nos tollent. Ita LXX: ληψoντ- υμἀσ. Hieronymus et leueabunt Bos. Chaldaeus: tollent Bos populi. Dicit
detrare, cum pronomine sumxo masculino, sed mox cum suffxo feminino, respiciens nunc ad n 'D νασσαs, nunc ad
eos, qui per Vaceas intelliguntur. V sun Iouleia, gentibus (utra adit Prov. 22, 5. , id est humis; nam spinarum acumina iupiscatione usurpata olim pro hamis fuisse, quibus transfigerentur capita piseium, Patet quoque ex Iob. do, 26. , ubi de Leviathane dicitur: ''nb citra Vrina num spinet y hamo spineo, metaeillum ejus perforabis V Cf. Egech. 2s, d. Miscentur igitur duo trοpi, et
sensus est, Israelitas ab hostibus ex urbibus sedibusque extrahendos, ut ex aqua a piscatore piscis hamo extrahitur. IVV VN PEt Postremum vestri, o principes (Vs. I. , i. e. quicquid inde reliquum adhuc et superstes est, quo sensu re V N infra s, I. et Egech. 23, 25. usurpatur. Alii vertunt: posteritiatem vestrαm, i. e. liberos vestros, ut Dan. II, d. m nrt de posteritate Alexandri dicitur, quod non sit ei successurus filius, ex eo susceptus et natus, sed externi. Pro nascira in codicum Erfurtensium uno, et in libris nonnullis typis exaratis Iegitur V sarn, quod quum olim in pluribus codicibus exstiterit, in causa videtur, cur MaSora notaret, V 2IT hoc solo Ioco cum Schua scribi, qua observatione innuit, V sun cum Patach haud esse genuinum. Va n n' 'da Cum vinis ut Ilos. 2, 5. al. 8.) pisciationis, i. e. piSeatoriis; vide ad retretae dicta. Facilitatem indicat, qua hostes Israelitas, non aliter ac pisciculos solent piscatores, sint capturi et abducturi. Sic Ilabac. I, IS. dieitur hostis Chaldaeus velut
hamo omnia in rete suum et sagenam congregare; quo Significatur, minimo negotio eum multas sibi subjicere nationes. Et
I. re ad refra i et Narra deteri D' Et per ruturas pro saepe enim hujusmodi praefigendas particulas omitti notum , per
Tupturas murorum, s. lacerarum urbium vestrarum, ab hoste
facta3, exibiliS, o vaecae (Vs. I.), captivae abducendae (quomodo verbum tere' et Egech. 36, 2o. usurpatur , mulier, i. e. unaquaeque(ef. Exod. I, 22. vacca, eae et verso sui, i. e. unaquaeque Perrupturam, quam ante se habebit, quae primum ei occurret, Vel, in omnes partes, quaqua respectum fuerit. Cf. IIII ad rq Jos. 6,5. 2o., itemque des. aT, Io. 'nsib MN unusquisque secundum triaridit Ora Suum, i. e. quo quisque abire potuit. Et Ierem. df, 5.
275쪽
Db tinusquisque ianio go, i. e. qua via patet. Nihil, inquit, ne eesse habebitis, per portas exire, tam multae enim in muris rupturae ab hostibus civitatem obsidentibus, factae fuerint, ut per eas exire possitis. Alii intelligunt, quod ipsi sibi rupturas in moenibus urbis facturi sint, quibus elabantur. Utrumque locum habere potest: exibitis invitae et coactae ab hostibus, vel hostium metu. V m ': V Vrran Am Et Projicietis, proripitis vos ipsos ud Putatium, i. e. arcem regiam , quae urbis pars munitissima, hostium irruentium metu, ut illa per posticum, vel portam, quae muro respondet, elabamini, ut Sedelitas fecisse legitur cum aliis, 2 Reg. 25, d. Jerem. 3s, a. 52, T. pro, ex frequenti literarum V et di permutatione. Vocis narrabar ultima V est paragogica, etsi haec in Praeteritis rarior sit. vid. tamen V VI a n recubuit Ies. T. 2. , et TVN M
pro VN D I mirα fuit, I Sam. l, 26. , ut sit pro a diaet n. Alias hujus loci lectionis et interpretationis varietates vid. in Scholiis
uberioribuS. d. Amarulenta ironia eos ridet, jubens ut suae vacent idololatriae, sicut faciunt diligentissime, ut tantum videant, quid illis inde eommodi proventurum sit. Quasi dicat: quum tantae poenae ToS maneant, jam sane pergite vitulorum vestrorum et idolorum cultum urgere, si forte ea vos adverso tempore ab hoste servare poterunt. Hanc figuram, qualis et Ierem. T, EI. usurpatur, voeant Hebraei, ut Nimchi ad h. I., tr H comminutionem. N -mI 'Na Venile in Bethel. ubi erectus unus ex vitulis
(vid. supra I, Id. et Hos. 5, 8. nec non infra S, θ. , et praevaricamini, Ies. I, 2. Eetech. Ia, II. Faba in Gilgulam, repete di et venile, se DF 'et ri et multiplicate Priaeuectriciari, q. d. non contenti in Bethel vitulum coluisse, insuper alia idola, ut Baal, in Gi Igal colite, scelus sceleri, impietatem impietati adjungentes. Gilgale non minus ae in Dan et Bethel nefarium cultum institutum fuisse, quamvis historia taceat, prοphetae tamen Ioquuntur,vid. Hos. I 2, IE. d, I S. Imo Iloseas D, IS. arguit, universae Israelitarum malitiae summam hoc uno in Ioco veluti coactam exhiberi. Fuerat Gil gale aliquamdiu arca foederis, ubi primum Iordanem trajecissent Israelitae, ibidemque facta olim circumcisio eorum, qui in deserto non fuerant circumcisi, Jos. 6, s.; qui forte religionis, aut superstitionis potius praetextus fuit, sicuti et Bethel delegerant, quod ibi quondam Iacobus Dipo aram erem xisset (Gen. 28, Is . , Ioca quondam sanctitatis nomine celebria in cultum idolorum transferentes. et et ridet 'pab in Et erte mcne, i. e. quotidie mane sumto F distributive, ut in proximo rari vi , itemque in d) , Ierem. IT, EI., et ipsum ' ab eodem modo obvium I Parat. Is , do. Biolimcta tiestrias, summa nimirum diligentia idolis exhibentes, quae Deo sunt exhibenda,
ut sacrificium juge agni anniculi, quod quotidie mane Iovae fieri Lex jubet (Num. 28, d. d. , idolis et vitulis vestris faciatis.
276쪽
Imitabantur enim fere ratiοnem sacrificiorum lege Mosaica praescriptam, unde et ternas statas ferias retinuerunt, Paschae, Pente-eostes et Tabernaculorum, et en dein paene, quae Lex jubet, offerebant, nisi quod nonnulla interdum immutarunt, ut mox
dicetur. Sed quae leges Mosai eae jubent Iovae offerri Hierosolymis, illi vitulis aliisque idolis offerebant. V D i nci, EbAd triduum decimias Destrias asser te. Nini Crii dies pro tin is sumit, ut hic locus aecipiatur de decimis, quas tertio quoque anno Moses praee eperat (praeter usitatas et ordinarias decimas dari Levitis, pupillis, viduis, peregrinis et pauperibus terrae alendis, Deut. Id, 28. 26, I 2., quas illi sacrificulis idolorum dabant. Et quidem numero plurali non inficior pro αnno sumi, ut Levit. 25, 2s., ubi traditur, domum intra oppidum murocinctum venditam iniret dies (d d b, i. e. annum posse redinii. cf. Iud. IT, ID. Veruin si additur nomini d Ja' numerus, ut hoc
Ioco, intelliguntur proprie dies. Alii rejbib, od triduum, intelligunt, ad ternas statas ferias, quibus Lex praeceperat omnes Israelitas comparere in loco sacro, Exod. 23, Id. IT. Sed nos eum Aben-Esra hoc ad augendam irrisionem dictam existimamus. Quum Lex jubeat post tres annos demum afferri decimas extraordinarias, vos, ut diligentiores et ardentiores in cultu idolorum Tog ostendatis, non tertio quoque anno, sed tertio quoque die illas inerte, in idola vestra et eorum ministros impendentes, quae Iovae et ejus nilnistris erant exhibenda.s. Et adolendo scit. adolete. Est autem incendere non solum odoris causa, sed sacrificii quoque, ut h. l.
grαlictrum iactionem, i. e. sacrificium gratulatorium, quod solum osse rebatur Iovae, ad ei gratias agendas ob acceptuni aliquod beneficium, cujus rationem habes expositam Levit. T, I 2 seqq.,
simul cum sacrifieio et D ci P qcificorum, quod idem paene erat. Sunt, qui existiment, hoc illos ex Lege quiderii fecisse (quia
fermentum sacrificio gratulatorio admisceri poterat ex lege Levit.
T, II., quod in nullis aliis sacrificiis licebat, vid. Levit. 2, II. ; sed quod erat faciendum Deo, hoc illos fecisse idolis, ut et superiora. Alii putant eos hoc contra Legem fecisse, quod potius
equerer, ut non solum commemoret, eos quae Deo exhiberi debent, idolis e hibuisse, in eo Rimpliciter peccantes; sed et eos praeter Legem commisisse, dum ex fermento hycens uni adolebant, dupliciter jam peccantes, quod et contra Legem facerent, et id idolis facerent. Nec frustra videtur adjectum illud Tetri u ex fermento. Nam etsi super panes fermentatos jubet Lex offerri oblationem m)ra Levit. T, II., haud tamen prοpterea permittit ex ipso fermento adoleri adipes; inio hoc in universum vetatur Levit. 2, II., ne in ullo sacrificio ex fermento aut melle fiati. e. ignitum incensum, etsi alioqui sacrificio m n fermentum
277쪽
adhiberi posset. Vult ergo: et in sacrificio gratulatorio ex fermento quod ei adhibetur) incensum faei te contra Legem, adolentes adipes, quae Deo ex aliiv sacrifieris relinquebantur, ut totae cremarentur pro ejus portione. CRUR' Et Proclamet te, publiceae solenni ritu significate, ut Ioel 2, I S. Spontaneus oblationes, Exod. 35, 2s. Lev. 22, I S. 2I. De ut IE, G. hyAudire, inquam, Iucite, promulgate, si qui scilicet sint, qui
εθελοθρησκειασ, Spontanens oblationes, quae plurimi fiebant, velint idolis afferre, ut asserant. Alii jactationem Israelitarum de muneribus spontaneis vero Deo oblatis hisce verbis notari existimant, hoc modo: Proclamet te, ut in notitiam perveniant, ne praedicentur, Spontune et Destria, Promulget te ea, ostentationis causa significate, adhibito tubicinum aliorumve instrumentorum musicοrum cantu (de quo aqua V I Paral. Is, l6. 28. , ut tempore Christi faciebant Pharisaei. Huc tetendisse Chaldaeum putant, qui verba nostra sic interpretatur: et Gilduount illud esum contico, dicentes: hoo est in beneplacitum. Altero Versus hemistichio declarat propheta, se haec omnia ironice dixisse, illis concedendo, ut haec omnia, quae tanto studio agebant, et unde avocari non poterant, sane pergerent agere in suum exitium. Trem N d Nd 'ira drandiae et 2, 2 Sio enim αmαstis Dii Israel, inquit Dominus Deus, q. d. placent enim Rummopere et cordi sunt talia, quare pergite vestro animo obsequi; sed animadvertite tamen, ut jam ob haec coeperitis mihi poenas dare(VS. G. seqq. . Quamquam nullis omnino poenis vel tantillum emendati estis, imo deteriores evasistis. Itaque deinceps eorum summam obvii nationem et indurationem commemorat, aliquot enumerans flagella illis immissa, ob quae tamen non resipuerint, in singulis repetens illud: nec ad me rediistis, ut incredibilem obstinationem ostendat.
6. rid N Et ego olium ete. Videri possit in his,
quae jam Sequuntur, consequentia Superiorum contineri, ut poenaeum culpa comparetur, quasi dicat: itaque et irem ego justissima
talione dedi et c., ut Ieg. II, 2. Sed pertinaciae culpam h. I. ex Bggerat potius, causamque simul severi illius decreti de abolendo penitus regno Israelitico (Vs. 2. I. explicat, videlicet quod praeteriti temporis eastigationibus, fame, ariditate, in se et i , peste, stragibus, nihil quicquam se passi fuerint emendari (Vs. 6 -I2. , quamobrem Vs. I 2. II. decretum illud repetit et continuat. Itaque
Sic exponendum: nam praeter alia castigationum genera, quibus hucusque ad poenitentiam vos ducere intendi, etiam ego dedi ete. - ged non CONBersi estis. Cujus apodos eos neque nc pro lageos emphatica in sequentibus repetitio hane utique explicationem
poscit. d is et i ni et VI, 'raret Dedi Bobis munditiam dentium; famem intelligit, qua dentes puri sunt et vacui, cum ex cibo nihil inter dentes haeret, ut alioqui, maxime cum carues eduntur,
278쪽
haerere solet. III ERONYMUS : se Otivropter et ego dedi vobis alvorem densium, ut LXX transtulerunt, quos in hoc loco propter simplicitatem verbi sequuti sumus: sive munditiem dentium, ut interpretati sunt Aquila et Symmachus, ut per mundos
dentes famis mactnitudinem demonstrarent. - md' v In omnibus urbibus BeStria, non in uno loco, ne forsan putaretis fortuitum esse, sed in universum per omnia oppida vestra. d ldnb Et defeettim panis. Declarat quod dixerat munditiem dentium, ubi consequens sumebatur pro antecedente, id est, penuriam et egestatem panum. draret to o tamen Dos conBertis tiga prava, quani ingressi estis,ivia. NSque iad me, pro ' N, ut Thren. I, do . et reueertiamur αd IOUαm. Quidam emphatice dictum volunt: tisque cic mg, q. d. etsi aliquando conversi fueritis, non tamen rediistis ad me, quia resipiscentia non seria fuit, non ex animo, et toto ad me pectore
rediistis. Cf. Hos. T, ID. Ia, 2. Chaldaeus hoc Versu et iis qui
proxime Sequuntur pro ' a' posuit iad cultum meum. T. Superiore Versu flagellum famis commemoravit, hoc et proximo flagellum ariditatis summae, id est, penuriam pluviae, unde gentinum malum ortum, agrorum sterilitas, et Sitis. Cf. quae statim ex Hieronymo asseremus. et tet ip n et Ebej-d Darim nee Itque ego 'quoque, sicut Vos in me ingrati fuistis, sic et ego prshibui et Bobis, denegavi vobis (cf. Gen. Zo, 2.) Plaueiam, dum etdhuc essent tres meNSesαd mei sem, i. e. quum superegsent ad ni essem usque treS men eS, toto trimestri ante messem, quo tempore messis in axime indiget
pluvia, quae Ilebraeis E 'FU dicitur, pluviet geret, id est, verna, qua posterius fruges rigantur; quae si non decidat, segetem
penitus exarescere necesse est, ita ut certa fames immineat.
ESient trea menges lisque iac messem, quae appellatur pluvia Serotina, et agris Palaestinae arvisque sitientibus vel maxime necessaria est, ut quando herba turgeret in messem, et tritieuluparturiret, nimia siccitate aresceret. Significat autem vernum tempus extremi mensis Aprilis, a quo usque ad messem frumenti
tres menses supersunt, Majus, Junius, Iulius. - - Prohibuit autem imbrem, ut non solum indigentiam panum, sed et sitis ardorem et bibendi penuriam sustinerent. In his enim Ioeis, in quibus nunc degimus, praeter parvos fontes, omnes cisternarum aquae sunt, et si imbres divina ira suspenderit, majus sitis quam famis periculum est, quod et in diebus Eliae prophetis tribusnnnis et Rex mensibus factum Scriptura commemorat II Reg. II, I. seqq. . DUN Vnde 'T)ymbam Vnde Ita ut pluere quidem fecerim aver urbem unum, sed guer urbem queriam non pluere fecerim, atque adeo ariditas, si non uni-Versalis fuit, ingens tamen et per totam terram sparsa fuerit.
279쪽
proprie est in Futuro vertendum: Pluero facium, nam accentus ultimae syllabae appositus, praepositum non copulam esse arguit, Sed convergivum Praeteriti in Futurum quod et Chaldaeus et LXX exprimunt , vid. N. G. SCHRοEDERI Institi. Ling. Imbr. Reg. Io I. Sed apparet, Futurum in hoc et gequentibus verbis ('mVRV 'DUN, 'Dura esse Ioeo Praeteriti, quia sequitur Vs. S. : nec Bos convertis tirum. Alii Futurum pro Praesenti usurpatum existimant, ut id quod solet fieri indicetur,
quemadmodum alias Futura actionem continuarii, h. e. Praeteritum eum continuatione sive Praesentis, sive Futuri, indicare solent.
Majus addit prodigium: Vndidi ni Fn Purs, portio, Mnα, id est, fundus unus; sic risi V pro Portione cgri sumi solet, id est, praedio vel fundo, qui alicui pro hereditatis aut patrimonii por-tione obtigit, veluti 2Sam. 2, Id. Ia, Zo. , unde et Chaldaeus vertit NndonN hereditu tem, possessionem. 'Dura Complutα qui- dein fuit, imbre perfusa est; Niphal hoc solo loco obvium. De temporis enallage vide, quae antea ad 'TIRUri notata sunt. En ira et 'bat ' Ddrvee,m LN r abn Sed fundus super quem non Pluit, eaeαruit. Coni pendii causa dicit pro ea quod plene
erat dicendum: sed fundus alius imbre non est perfusus, ac propterea exaruit sterilisque redditus, ut nihil eo anno tulerit. Veteres Hebraeorum doctores, uti observat JARCHI, utrumque in malum interpretantur, ut etiam fundus complutus pessiiue habeat, quia totus in pluvias abeat, et aquis oppletus putrescat; prοpterea putant in Niphal dietum ' taut , quasi pluviis submergatur. Nos vero hoc potius beneficii loco accipimus, ut quod sequitur de pluviae desectu ei contrarium, a Deo constet castigandi causa inflictum esse; adeoque ara significet: non velut extima facie leviter pluvia tingitur, sed imbibitur ac taeeundatur; propterea in opposito dixit eaectruit. ' Dura Pluit, vel impersonaliter hic ponitur, vel refertur ad Rubaudiendum nomen nubes, quod Hebraeis quoque femininum est; vid. I Reg. I S, d. insupnubes Petrνα. Vertendum igitur: super quem non pluit, nubes scilicet, vel : fucit pluere. Nam et Deus et nubes pluere dicitur Hebraice, sed diverso modo: Deus, ut auctor pluviae primus, et tum, ut NIMCHI monet, dum dupliciter transitivum est, ut dicatur Deus, Dud, quasi: faciens nubem pluere pluviam; nubes vero dicitur pluere, id est, ri V a a, ut tantum simpliciter
transitivum sit, quasi: faciens pIuere, id est, demittens pluviam in terram. Unde Deus Ies. 6, G. dicit: mi u&-bs P v nubibus mandabo, ne demittant pluviam
aver eam svineam . IIIERONYMUS: ,, Et ne forsitan putarent, hoc lege naturae, et agirorurn cursu, ac Varietate temporum urbibus et populis aceidisse, super unana urbem et agros ejus pluere se dicit, et ab altera imbrem suspendere.
Et moueerunt ae, profectae sunt, duae vel tres urbes in
280쪽
tinam urbem, quae beneficio pluviae non fraudata fuerit, ad biabendum aquiam, quia, ut ad Versum superiorem ex Ilieronymo observatuin, sere aquis pluviis ad bibendum utebantur, Neo gα-tiatiae sunt, vel quod aqua quani collegerant non Sum ceret tot civitatibus, vel quod bibendo satiari non potuerint, vi dirarum divinitus immissarum, ut Haggai I, G. minatur: comedetis, sed non aia lurcthimini, bibetis, et non restinguetis gitim. Noverunt, abierunt, discesserunt, uti Latini etiam movere pro digοε-dere dicunt. CicRRo in Epistolia ad Attio. L. VIII. epist. II. Postqvαm ille Canusio moBercti, i. e. abierat aut discesserat. d riui Ducte tres, i. e. aliquot, ut 2 Reg. D, d a. milibet d)det duo tres eunuchi. Asyndeton est conjunctionis disjunctivae in utroque loco, quomodo Latini etiam aliquando loquuntur.
Ci Cruo in Epistolis ad Illioum L. X. ep. S. seu irae qui forentissimus, cto Nouetis, Reae septem diebus ipsi illi egenti αο γεν-ditae multitudini in odium αcerbissimum Denit, pro vel Sutem. Vid. not. ad Vs. 6.
s. Tertium flagellum, percussio frugum. et dirae Pr En Percuasi Bos, asseci fruges Vestras uredine, i. e. ut recte
Ilieronymus vertit, ueento urente, et, uti Arabs, vento Cenerioso, qui segetem exurit, ut ante nanturitatem exareScat,
quod Euro, Hebraeis et a dicto, essici solet, vid. not. ad Ies. 2T,8. et Egeeh. IT, IO. Cf. 2 Reg is, 26. Dpman Et curugine, quod nomen cum praecedenti fere jungitur, notatque vitium Se getis, quo ante tempus marcescit ac flavescit (eoli. P pN: f ivus,
Levit. II, d s. , Deiat. 28, 22. Arabibus quoque OLIL-a et deictero, arquatu, morbo regio, et de sint ili segetis morbo dicitur. Fors alius a Judaeo quodam Mochensi accepit, essici illud vitium vento quodam leni, mense Marches vari stante, segetibus pernicioso, quo aristae flavae et inanes reddantur. Vid. NILEUHRi I Descriptis Arctb. Praef. p. XLVI. HIERONYMUS: se nuruginem omneS ικτερOν similiter transtulerunt absque Theodotione, qui solus quae Pallorem Significat, interpretatus est. -r Inm Tomultipliciare hortos vestrog, i. e. plurimos hortos veStros, quantum vobis est hortorum; prior harum vocum est Infinitivus Ili phil, qui hic pro substantivo usurpatur, ut inlinita passim pronominibus videas poni. drari et nur,ra Et noua Bestrias et Olecta Negit Gg, ficeta et oliveta vestra, de OOrαυit bruchus hanc enim locustarum speciem nomine dia notari verisimile esse, ob gervavimus ad Joel. I, 3. Sunt, qui nominad ri a superiore pendere existiment, ut vertendum sit: multitudinem hortorum, vinectrum, foetorum et oliueetorum commedit bruchus. Sed quurn voci accentus distinctivus
I bhir appositus sit, ita potius interpretandum est: multitudinem