장음표시 사용
341쪽
Talmudicis ligandi significatu usitato, alias vel dincula, ut Ies.s S, G. , vel fusces, munmula, Exod. l2, 22 , vel hominum foedere
inter Re conjunctorum turmam denotat. Hinc alii h. I. m aerertim creet liarum Oolleotionem et inultitudinem, alii more, aquarum eongregationem, alii trict elementu, ignem, aerern et aquam, quae velut an unum fasciculum Super terrum, quae omnium velut fundamentum sit, colligata sint, exponunt. Veris intilius alii turnium Suαm interpretantur, quomodo accipitur Hebraea vox
runt rinN in mori ulum unum, i. e. confertam turbam, in unam militum collectam turmam, et quasi conglobata in multitudinem. Hic vero possit rerum creatarum multitudinem designare, quae ad eundem modum exercitus appellantur Gen. 2. I. serj oti sunt coeli et terret, omnisque eortim exercitus. Perstabit ita Noster in coepta a regibus desuriata metaphora, quorum
solium milites et ministri circumdare solent. Cf. Ps Io I, 2I. Quo minus tamen huic interpretationi acquiescamus facit additum: quum guPer terrαm fundutiit. Rectum vidisse I. I). Mi CHALLEM arbitror, qui in Supplemm. p. lo. m N nostro loco
idem esse ait, quod Arabicum forniae, ut Galli dicunt, latio tile dea Cleuae. si ForniCem Coeli in terret fundavit Deus, poetica phrasis; coelum fornicatum, ejusque fornicis ima videntur terrae incumbere, hori Zonte Sustentata. Elymon si cupias, sumo eum aliis lexi cographis esse, Colligiare, COGgmeritiare, hoc autem transfertur ad aedificium firmiter constructum. Reliqua hujus Vs. repetita sunt ex si, S. T. Supra Vs. I. sqq. Israelitis gravissima interminatus est,
quia contumaciter peccare pergerent, nee ad Iovam redirent. Quoniam vero illi supra modum sibi placebarit, et confidentia nosecuritate magna praediti, Jaetabant Re esse populum Jovae carum, in quo suam gloriam et mmeStatem collocasset, quem prae ceteris nationi lina eximiis donis ornaSset, quos ex Aegypto eduxi Sset, non certe frustra introductos in terram Cananaeoruni inde pulsorum, ut in eorum Iocum substituerentur, itaque numquam Deum pulsurum guos e terra, quam eis dedisset, propterea nunc so vaeorum vult superbiam refundere. 'b dnae N bri
Innon tanquum flii Iethivum, i e Aethiopes estis mihi,
Iaroeliiαεy Ne existimetis, vos apud me esse in aliquo pretiο non pluris sane vos facio. quam Aethiopas, homines barbaros et feros. De C 2 vid. ad Gen. lo, G. Eundem sera iam Spectant, quae sequuntur, quasi dieat: fiditis veteribus beneficiis a me in vos collatis, sed non est, quod eo nomine vos plus aequo esserati R. - N Fim Nonne Isretelitres eduxi e terru Aegypti' i. e. Verum quidem est, me eduxisse vos ex Aegypto, Sed non Propterea mihi cariores estis, nam idem feei aliis quoque gen-
342쪽
filius, quas transposui in allas regiones; t 'N 'ntndnonne enim et Philistαeos e Cvhlor, et Ira naeos et Cyro ascendere feoty Philistaeos eductos e Caphtor legii nus quoque Jerem. di, a. , ubi vocantur 'rira Dr,r 'NC reliquiae instilae s. orae C hlor. Et Deu t. 2, 23. Caphtora ei e Caphtor egressi
dicuntur e suis sedibus ejecisse Avaeos, qui oram maritimam Palaestinae ante Philistaeos incolebant. De ''nda verο, de qua non satis certum est, num sit Cappadocia, quae unanimis Veterum est sententia, vel Cyprus insula, vel denique Creta, vid. ad
Gen. lo, Id. et Egeeli. 26, 16. NA, unde Aramaei s. Syri hoc loco educti dicuRtur, videtur regio esse ad Cyrum fluvium, Araximixtum, inque mare Caspium illabentem, id vero est Iberia, quae in hunc usque diem nomen suum Nur, Nitra, Nur, retinet. Vid. Hundb. der bibl. Iverthunish. Vol. I. P. II. p. Io I. Alii mediterraneam Mediae regionem, ad Mardum fluvium, Ptolemaeo L. VI. p. Id 8.) Eoi Birct, interpretibus Carnu dictam, intelligunt. Eam Ilislitae aevo Assyriis paruisse, inde patet, quod eo deducunt victos Damascenos 2 Reg. l6, s. populusque ' P in exercitu Assyriorum est, Ies. 22, 2. S. CV, Ecce igitur, quia tam pertinaces atque ingrati erga
me fuistis. riditarim - oeuli Domini Dei i. e. mei, nam de se ipso in tertia persona loquitur, sunt, conjieiuntur, intenti sunt in regnum Peccians, i. e. graviter animadvertam (ef. supra I s. a. et Ps. da, IT . oculi Domini in maleficos intenti sunt in regnum Rceleratum, i. e. regnum Ephraimiticum, sive decem tribuum. Neque enim intelligendum esse de quocunque regno improbo, Sed de certo ac singulari aliquo regno, videlicet populi sui(cf. Vs. Io.), docet ri demonstrativum, substantivo neque ac adjectivo praemissum. - ir DIIT' Delebo illud regnum α sve cie terrae, ex orbe terrarum. Id quod et Iloseas minatus est I, d. cibolebs regnum domus Istruelis. 'D DUN defeetua
quod, i. e. excepto quod, verumtamen (Num. ld, 28 Deut. Io, a ). Ipsi --Non delendo delebo, non penitus delebo, non plane perdam, domum Iacob, genus Israeliticum; peribit regnum Israeliti eum, non tamen omnes Israelitae peribunt, sed aliquot reliquiae Servabuntur, ne cum ceteris pereant: at alias nationes improbas prorsus delebo. Cf. Ierem. Io, II. Noster se ipsu in declarat Versu proximo.
s. Ecce enim ego jubeo, jubebo ministris meis, et ctgilαbo, i e. agitandam curabo (cf. not. ad 6, II. , Per omnes gentes domum Iiriael, i. e. dispergam, dissipabο, vagos et palabundos reddant IsraelitaS per cunctas nationes. V V In s a' quemadmodum tigilatur quid, sive: triticum in cribro
huc illuc, yra n)ra nec cadit, eadere solet, ivilius
in terrαm, dum vanno sive cribro purgatur et ventilatur frumentum, pulvis et aceres tritici e vanno decidunt, grana autem,
343쪽
et quae graviora sunt, ut si sint aliqui serupuli seu Iapilli, in
cribro remanent, nec in terrain decidunt. Sic Deo, velut utraque manu cribrum tenente terrae margines et omnes regioneg, agitabuntur hoc illuc Israelitae, ubi improbi et scelerati perituri, boni servandi, illi pulveri, aceribus et paleis Similes, quae a cribro ejiciuntur, hi vero granis et lapillis, qui relinquuntur. Quod Noster per imaginem, id Egechiel 2o, ZS. propriis verbis exprimit: Separabo ct Bobis rebelles et conlumαCes iri mo, e terra peregrinutionis Suete educiam eos, nec in IS 'ctelitarum terram perueenient. Similis promissio de exigua Israelitarum parte servanda, quae sit novae meliorisque progeniet Sementis, exstat Ieg. ii, II.: Ouum Itierit c huc in ect (terra Iudaica denurius numerus, iterum duo lulabitur, ut quercus Gut robur, quue cvositas foliis superstitem habent alii em, sto istius terriae stirps regiduci erit semen Suncium. nonnulli interpretantur grα-num, quod gravius Sit, et velut i illus, si cum aceribus et pulvere paleisque e cribro decidentibus conferatur. Sed retineri potest usitata lapilli Rignificatio, ut hoc dicat: una cum granis in cribro etiam lapilli Temanebunt, quales interdum in tritico, duni cribro purgatur, reperiuntur, ne uno quidem ex eis decidente inter aceres et quisquilias. o. Gladio Bero morientur, peribunt, Omnes Pecoctioress, improbi, scelerati P uli mei, quietarique improbi sunt in populo meo, qui dicunt: NON 'Propinquαbit, nec αritetiertet Post nosmialtim, ut prophetae comminantur. Securi sunt, Secure pergunt peccare, prophetarum minas Contemnentes, quasi in guum populum non sit saeviturus Iova. vertendum Polt nos, ut sensus Sit: non insectabitur nos, terrisque nostris adhaerebit malum, nos occupaturum.
II. Post varias comminationes hic tandem, uti mos est prophetis, consolationes et promissiones magnificas subjungit. V 2 Eo die, eo tempore, postquam illos varie agitaverο, improborumque de hoc populo Sustulero; μετ& Tαυτα recte Vertit Iacobus Actor. Is , I f., ubi nostrum Iocum adducit. vriqn D: 'U Vro Erigαm, suscitabo e lapsu et ruina, tugurium Davidis collusum, i. e. , ut recte Chaldaeus explicavit, erigam regnum domus Duvid, quod collusum est. Tαberniaculum, seu timbriaculum vocat, quod ampla illa Davidis regia, jam calamitatum injuria et desolationum videretur in tugurio tu in redactum. retro tubernticulum notat, sed fere vilissimi generis. Proprie tugurium est, quod ex frondibus arborum aut arundinibus contextum est, qualia pauperibus, ruaticis et pastoribus in uSu erant,vid. Gen. II, IT. Job. IB, di . Illud igitur Davidis tuguriumn Ddri collapsum dicit, etsi nondum corruisset, quia jam animo praevidebat ejus ruinam in utroque populo. COlivgum vocem Hebraeam vertinius, non collabescens, quia Partieipium Benoni
344쪽
Ilo demonstrativo praeposito Praeteriti notionem habere solet.Ita supra I s. d. qui cedincavit; Ier. 22, II. ret, uri qui regnabat; Ios. β, β. V esae 'm qui exierunt; Esr. 6, 2I.
qui re Derteriant. Pergit in promissione de regno Davidios instaurando, figuris desumtis ab aedificiorum refectione. Obsepiumque mαcerte rvturias eorum. Suffix uni plurale femininum referendum eat vel ad duo regna (net, et d), Judaicum et Israeliticum; vel ad TUI VI p, collective sumendum, complectens universas regni partes vel urbes. Cujusmodi syntaxis est Ierem . si I, ad .: E 'rem 2D i Z y N teri re in quibus, i. e. terra, in cujus urbibus non hia filiab t ullus vir. nnb m Et destructu ejus erigum. Sum xum in Prab dispeetat vel ad Davi dem, vel, per generis en ulla geri, ad tugurium Davidis . 'n' nn Et aediscobo, restaurabo illud, Davidis tugurium. Idem et Ieremias promittit di, a. scol I. IX, T. adhue aediscabo te, et aediscuta eris, Birgo Iarcteis db ν ' et 'a Stetit diebug seculi, i. e. sicut priscis temporibus, Davidis et Salomonis, quibus regnantibu g florentissimus rerum Israeliticarum erat status, ad quem nullo postea tempore iterum pervenit, vid. 2Sam. C. S. et I Reg. d, 2 o. θ, I - a. De db I Priscum te us denotante vid. not. ad Ps. IIs, 2i. Eodem sensu db I 'U' de antiquissimo tempore dicitur Mich. I, Id. Jeg. 63, s. 2. d)nN - artub Ut in hereditatem occipietnt reliquius
Idumeteorum, quae e communi ruina, qua extrema aetate omnes involventur gentes, relictae erunt. Idumeteorum inter alias gentes
nominatim meminit, quod quum cοgnati Judaeorum essent, ill iatamen infensissimi et maxime adversarii. Eos in Iudaeorum ditionem redigendos quondam esse, pollicetur quoque Obadias Vs. Is A nostro textu Hebraeo plane recedunt LXX, qui haec habent: OmDc αν ἐκζητησα, σιν οἷ καταυγιποι των ό icto conων με, sive τον λυριον, ut in codice Alexandrino legitur, et Actor. Isi, t T. Pro Graecus interpres Tet v, pro Dde, , pro d Ire legit U N. - 'Des m an et ' Et gentes
Omnes scit. possidebunt suPer quos UOCαlur Nomeri melim, i. e. qui de meo cognominabuntur nomine, mei dicuntur, meus po
reliquias Idumaeorum omnesque ceteras gentes, quae et ipsae eundem, quem Judaei, Jovam, Deum, agnoscent et colent. Alii(ut LXX) mirare ad drari referunt, hoc sensu: ut Possideαrit reliquias Idumueortini Israelitae et Omnes P vult, qui de nomine Jovae appellabantur, i. e. quos Deus decrevit Suo nomine vocandos, quos etiam in suum populum evi allecturus et accensurus. Sed prior expositio magis consona videtur, ex qua propheta promittit, Israelitas, Iovanum populum, posseSSuros et recuperaturo B, quaen miserant, et quae quondam Davidis fuerant. me I ri, rn- creetnNr Fssatum Ioueae hoo facturi, qui quod promittit opere praestabit, ut Ierem. 33, 2.
345쪽
II. Praedicta regni Davidici eollapsi instauratione promittit
sum inam Tertim omnium ubertatem et copiam in eo futuram, ut
venient, assutura sunt tempora, haud ilia lite enitem cum superioribus, quibus reparandum dixerat regnum Davidicum. E mri et M'
Grutor meliori, i. e. tanta frugum demetendarum copia erit, ut messis pertingat ad tempus usque rursum proscindendae terrae, et vix liceat illis ante arandi tempus messem absolvere; vix messem abSolverint, quam arandi erunt agri et parandi, ut rursum sementis in terram jactatur. Graecisu Alexandrin Ug καἰ κατα-ὴ ἀμητοσ ror et puritror reddidit, quasi legisset Ca IEn Paest OPrehendetque messis Dindemium. Sed pro uti rix se,
ut in codiee Romano egi, in Alexandrino legitur Hλοηtoc, tri- turre. Syrus quoque: ct αSSequetur etre et, i. e. tritura, Bindemiam. Conformarunt hunc locum ad illum Leg. 2G, 5. Gltingetque oo his trituret Dindemium. Verum et vi minime negandum Sit, vatig menti illam promi Avionem obvers tam esse, non tanten evi, cur statuamus, eurn illam totidem verbis repetere oportui v'Q. Variavit potius illam et exornavit, ut poetam decet. Tua el σαωαtor uυαrum occurret trαhenti semen, Satori, qui semen e linteo extrahit tractimque in terram spargit (cf. ad Ps. I 26, G. , i. e. tanta uvarum futura est copia, ut vindemia sit duratura ad Rementem usque, et vix satis sit temporis ab initio vindemiae ad solitum sementis tempus colligendis uvis et vino faciendo. Fit autem vindemia in illis regionibus mense Augusto, nut sub initio Septembris. Exornavit vates quod Levit. 26, s. hi ce verbis exprimitur: et vindemiet gementem Consequellir.d ora d nn Et stillabunt montes mustum. musto asiluerit,
ut velut ex iis mustum stillet. Ea leni verba leguntur Ioel a, i S. Da vid. ad Ioel. I, 5. Significatur vini rorum montium sumnia tertilitas, ut alias per terrum fuentem mella et leto lepecoris et apum copia omniumque rerum ubertas (Exod. 3, B. . et omnes colles liquefient, resolventur, in humorem abi sunt; vel, ante asperiores et uterileg jam remollescent, unde culti reddentur. Nam quo mollior et humidior est terra, eo facilior est aratu et feracior. Alii verba nostra paulo aliter intelligunt: liquescent cviu laetis et musti, velut in laeet mustum resolventur, colli Ioel d, IS. d. - 'raret ' Reduciam Culivitialem, Captivos, Pomptili mei Israel. Idem prοinittit Ierernias Io, I. Io. I S. Observa paronomasiam in 'TIC et V 2C, quam alia lingua assequi non potest. et 'uaes 'ad' et Gedincubunt tirhea Bustulas ut es o d. I. . UT ' et hiabiliabunt scit. dZ in eis. urbibuq insinu-
346쪽
sutim, arborum more, quae altius in terra radiceg egerunt, i. e. sirmas eis et stabiles in terra eorum sedes dabo. da , - de 'lNeque eoelientur ulli et e terrα Suet, quum dedi eis, i. e. quani jam olim dederam, tunc autem eis rerum tituero. Cf. Jerem. 21, 6. In eos solitum conjicium boni cctuset, et eos in terretin istαm reduciam, instructmque, non eueertiam, ad rare et
plantiabo, non ertium. et i 3N a 'r 'ia N Dicit haec Iouea, tuus, o Israel, qui quae promittit praestare potest, nec fallere
347쪽
Obadias propheta quis fuerit, quo loco natu S, quibus parentibus
editus, quoniam vitae genere, qua conditione uSus fuerit, quum haud quidquam de eo Iiteris proditum Sit, nos penitus latet. IIaud quidem desunt in antiquioribus de Iudaica historia commentariis, qui hoc ipso Obadiae nomine insigniuntur, viri nonnulli memorabiles, velut I Reg. I S, Z. Obadias, qui apud Achabum, Tegem Israeliticum , primario quodam munere aulico fungens, centum Iehovae ministros furori reginae, et quinquagenos inspeIuncis abditos sustentavit; 2 Chron. IT, T. Obadias, unus eviris primariis, quos populum in vera religione instituere jussit
rex Iudaeorum Iosaphatus; et 2 Chron. Zl,l2. Obadias, qui
anno Iosiae regis decimo octavo praefectus erat operariis, aedem Iehovae negligentius antea habitum reficientibus. Sed hoc Obadiae nomen, quod Iehovae cultorem Significat, quum sit ejusmodi, ut non potuerit non frequentissimi usus egse apud Iudaeos,
quemadmodum Arabibus similis appellatio Abd-s ah perquam familiaris ac trita est; quis, quaeso, nisi mirifice credulus, ex solius nominis convenientia putet probabiliter se essicere posse hoe, Nostrum non alium, nisi quempiam ex eorum, quos diximus, numero esse deberet Ceterum carmen ita est comparatuin, ut non poSsit alio, quam proximo post eversionem urbis templique tempore editum esse, uti mox videbimus. Satius igitur est ignorare, quae nunc nullo modo unquam comperiri possunt, quam vagis atque incertis rumoribus quidquam tribuere: neo videtur ignoratio eorum, quae ad vitam auctoris pertinent, ipsius
carminis intelligentiam magnopere impedire.
348쪽
Argumentum vaticinit Obadiani est hoc: oratione ad Edo-
initas conversa vates genti superbiam nimiamque in montanis arcibus, quas inexpugnabiles putet, confidentiam acriter exprobrans, diraIn terrae eversionem vastitatemque indicit, a Jova decretam proptereu, quod Israelitieo populo, sanguinis etiam vinculo secum conjunctissimo, quum barbaris copiis oppressus misere haberetur, atrociter inSultasset, multiplicesque injurias intulisset: itaque et ipsi nunc tempus excidii eventurum, Iudai- eum contra popul uni ad pristinam dignitatem rediturum, quineum potentiae et gloriae gradum consequuturum esse, ut cum alias gentes Complures, sibi antea infensas, tum maxime Edomiticam, imperio suo subjiciat, Iova civitatem suam moderante,
Obadiain suum oraculum edidisse post eversam a BabIIoniis urbem Ilierosolymitanam , clarissitne apparet e Versu II., ubi Id uinaeis exprobrat, eos tum quum a barbaris diriperetur Hierosolyma, etiam in societatem sceleris pervenisse. Quam Idumaeorum erga Iudaeos a Babyloniis devictos immanitatem commento-rant et Jeremias d, 2I. 22., Egechiel cap. Id et poeta quidam anonymus Ps. IZT, T. Cum Versibus quatuor prioribus carminis prophetici Obadiani eoncinit particula vaticinii in Edomitas, quod inter Ieremiae
oracula exStat di , Id. sqq., ita fere ut Mich. d, l. Sqq. cum Ies. 2, 2. Sqq., Jerem. cap. IB. cum Jes. cap. lo. IG. Quaeritur, horum prophetarum, Ieremias et Obadias, uter alterum propositum sibi habuerit, atque imitatione expresseriti Sunt qui leuae haud pauci, qui Obadiae oraculum repetitionem et amplificationem existiment vaticinii Ieremiani contra Idumaeos, quod Obadias earmen suum ediderit demum post deductos in Babyloniam Judaeos, quo tempore in Aegypto versatus sit Ieremias.
Sed SCHNURRERUA (Dissertas l. p. d2 T. argumentis idoneis evicit,
Obadiae orationem eam esse, quae mutuo sumta, et membratim in alteram, quae apud Ieremiam legitur, translata fuerit. HPrimo
enim, quibus germonem exorditur Obadias verba, ridi mei
349쪽
na mu' mm n Nd apud Ieremiam, ubi medio sermoni
interposita Sunt, minus concinnam ad sermonem reliquum rationem, vim atque dignitatem haud paulo minorem habent. Se cundo, quod mutatum est a Ieremia in temperationis ac velut emendationis speciem habet haud obscuram. Porro, qua Obadias utitur formula Vs. d. , 'Cret et a V ID D 'Pae de , sublimior est audaciorque, altera Ieremiae I s. Id. ,- 2 2D TE V - 2 et brevior et moderatior. Denique si rem universe Spectaveris, utraque oratio quidem laudem habet atque commendationem sibi peculiarem; Obadiae tamen in summa elatione castigatior videtur atque rotundior. Quum Obadias post eversam demum Urbem vaticinatus fuerit, mirum videri possit, prophetam aetate posteriorem antecedere alios ipso haud dubie posteriores, ut Ionam et Micham. Sed rationem, cur Obadiae in duodecim prophetarum serie assignatus fuerit is ipse locus, quem nunc occupat, haud dubitamus per- speetam fuisse ScuNURRERο (p. a 32 ). Nimirum quod Amosus extrema sua oratione et ipse Idumaeos a Iudaeis olim subigendos esse praedicit, sed nonnisi breviter ac summatim; visum est illi, qui minores prοphetas uno volumine eomprehendit digessitque, Amoso proxime subjungere Obadiam, qui quod breviter ab illo dictum esset, declararet copiosius, et Iegentibus praeberet quasi
350쪽
I. re disi in V Visio, i. e. vaticinium Oἰadiae. Carmini Iinius prophetici inseriptiο. De i in vid. ad Ies. I, I. NON 'tlamm Sio dioit Domititia Deus. Initium prophetis usitatum, se, quae dicunt, non comminisci, sed n Deo accepisse, utila auctoritatem et fident suis verbis concilient. mm hic Vm N legendum est, cujus nominis puncta vocalia illi subjecta sunt. m N, Edomo, sive: αd Edom uni (i. e. Idumaeos , ut ad sequentia et totam prophetiam referatur, ubi secunda persona compellatur Edom; vid. Vs. 2. I. De acerbo, quo Idumaei et Iudaei se invicem insectabantur, odio vid. ad Amos I, II.
mm naen Nuntium αudivimus α Πυα, adeoque non vanus Tu moreSt. quem audivimus, sed verissimus nuntius, utpote ab ipso Jova
profectus. Ita et Jes. Et, I P. Quod in prima pluralis persona dicitur , nοn spectae ad alios prοphetag, sed ad populares Obadiae universe, qui etiamsi effatum Dei non eodem, quo ipse,
modo audivissent, audivisse tamen et ipsi dici poterant, quatenus ad eos non minus pertinebat, quam ad prophetam. Ceterum haec
verba, mm rareu Iuret m de , id habent disti cultatis, quod ad
Jovae, qui verba facere dieitur, sermonem pertinere nullo modo possunt. Quae disti cultas tamen ita tolli potest, ut dicamus,
prophetam ob vehementiorem mentis concitatione ni vel sui non bene memorem, vel Siluimne Concinnitatis negligentiorem, commiscuisse diversas loquendi formas, et, cum dicendum erat: NUUmm IT ' mae, vel simile quidquam, eodem quidem sensu, seil diverso schemate, dixique: ccc imus nos ex Iehονα. met M an Nimirum legulus inter gentes missus est. ante vae explanandi vim habet, reddendum nempe, nimirum, innuitque eommemorari nunc edicti illius divini partem aliqua ni praecipuam. Nomen 'mar LXX. h. l. nεοιοχην verterunt, quod Hieronymus munitionem reddit: sed magis ad mentem interpretis Graeci inversione Syro - Hexaptari rangu liet redditur. II abuit enim Graecus Alexandrinus inter prerum nostrum rude pro singulari noni in is torminet. Jes. IJ, S. 2I, I. Dan. lo. ID. I Sam. d, II., quasi nostri loci sensus rumit, misisse Iovam inter gentes tormina, dolores, anxietatem. Recte ille interpres Jer. da, Id. αγγελοUσ, et Symmachus nostro loco ἀγγελυαν posuerunt. Nam n X eSt