Scholia in Vetus Testamentum in compendium redacta

391쪽

P. I, T. 8.

deprecetur Deum suum, ut cujus erat commune pericuIum, communis esset oratio.

T. Tandem quum illa omnia frustra tentassent, - abi iridi, dixerunt Bir αd gocium suum, i. e. unus ad alterum (ut Gen. II, 3. : Benite, agite dum, Doliamus Syrtes, ut Cognoscamus, Propter quem metium hoc nobis accidit. et 2 pro miradit ira. vel 'a b c uti est Vs. S., Pr ter quem, Chaldaico more. LXX: τινοσ ενεκεν. Syrus: Propter quem y i. e. cujus ob peccata. mctium, infortunium, ut Anio S 3, 6. Tempestatem intelligunt, de cujus saevitia quum nec vel tantillum remissum sit, eam colligunt non esse naturalem, Sed alicujus ob scelus eorum, qui in navi essent, Subortam, e communi antiquorum populorum opinione de vindicta divina, quae interdum ne insontiquidem cum scelesto degenti parear. Ita qui cum Diagora Melio navigabant, ingenti orta tempeState, Causam ad ipsunt retulere tanquam ho εών, uti narrat Cicero de mi. Deor. L. III. c. IT.:Idemque Diagoras, quum ei nαυigianli vectores etdyerset tempestate timidi et perterriti dicerent, non injuriet sibi illud tiooidere, qui illum in erendem niavem recuissent; ostendit eis in eodem cursu multα8 αlius lethoriantes, quαesiueitque, num elicimin iis na Dibus Diogoram Delii crederent. Horatius Od. L. B. E. Vs. 26. sqq. Vet cibo, qui Cereris Rctorum Volgetrii ctrcianum, sub

iisdem Sit tria bibus, frogilemque mecum Solyut Phuselon. Saepe Diespiter Negleoltis incesto es dilidit integrum. bu Outim

igitur sortes jecissent, sors in Ionum Cecidit. Aliquoties repeti ias sortes, vel plures sortium species adhibitas, quibus constanter Ionas designatus fuerit, ex scriptoris mente intelligendas

esse, Hebraei nonnulli interpretes e plurali D, I a colligunt,

argumento parum firmo.R. rir, ndi TV - in Vari ExPone nobis, sodes, servier quem hoc nobis mαltim eueently Iam sortito didicerant, Ionam esse in causa cur hoc infortunium ipsis acciderit; sed volunt, ut ipse ore proprio se, quum Sit deprehensus, reum fateatur, culpamque suam et scelus detegat. 'rinet NEU mr et Ouodnum opus, negotium tuum est y Quod alii de maleficiο, alii de arte, seu vitae genere

intelligunt ut VU Gen. as, XI. aT, I ), sed rectius alii

Io, E. Forsan enim scelerata est gens tua, tuque e regione profectus, quam Deus aversatur, nos omnes in hoc tantum dis-erimen Conjρcisti. Notanda brevitas, qualis in Virgilio Aenei Vli I. Vs. Ita. sqq. Iuvenea, quae causa gubegit Ignotus tentare

392쪽

tantum respondet Ionas, sed ad omnia interrοgata. Nam Ebraeua ego et patriam continet, et populum indicat, et locum unde venerat. Chaldaeus: Iudaeus ego, ex stilo seculi sui. LXX vero: δουλοσ κυριου ἐγω εἰμι, quod Arabs sequitur. Drusius Graecum interpretem conjicit Iegisse, sumto Iod pro nominis tetra- grammati metet' compendio. Nec improbabilis conjectura. Verum fortasse ita vertit Alexandrinus ratione habita Ioci 2 Reg. Id, 25., ubi donas rari' appellatur. t drInseri r nera Iovum, Deum, moderatorem coeli, quo nomine, excepto loco Gen. 2d, I. T. , Deus vocari solet in serioribus V. T. scriptis, veluti Dan. 2, ii.

eolo, revereor, σεό-αι reete LXX reddunt. Ita de cultu religioso verbum dicitur et Gen. d2,IT. 2 Reg. d, I. Ies. 2s, II. Mal. I. s. iride Oui fecit mare et ctridum, terram,

i. e. hoc universum. Gridum, ut Gen. I, 22. mireri

Sicctum, pro terria, coli. 2 Reg. Is, lo. Ps. sβ, θ. illi est mare, et isse id fecit, et orium, terram, mianus Suασ Drmα-runt. Quod imitatus Matthaeus 23, Isi. περιάγετε την θάλασσαν κω την ξηραν. Ceterum creuioris coeli terreteque nomine Jova

a falsis diis discerni solet. Sic Ier. Io, II. dii, qui coelum et teri iam non fecerunt, Peribunt. PS. OG , 5. Omnes gentium dii sunt nulli, sed Iovet fecit coelum. Io. ri, na rict v d MF:N ' Hinc timuerunt homines

isti, nautae, timorem magnum, auditis, quae Ionas de sui Dei potentia dixerat, pavor eos incessit, quod tantum numen in se iratum haberet Ionas. Dicunt Hebraei timere timorem, gαudero Suudium, quod posterius nec Latinis inusitatu in; vid. infra ad

a, d. ii tyri restra et Tibae ''de Dixeruntque ad eum: quid hoo fecisti y pessime fecisti, quod tam potenti Deo repugnasti et

aufugisti, quum hac ratione etiam nos in exitium praecipites. Non interrogantes simpliciter ista dicentes inducuntur, sed admirantes, tanquam si dicerent: si colis Deum coeli et terrae, quemadmodum dicis, quomodo in animum induxisti, ab eo fugere fl a Nam cognoverunt homines illi, fugisse eum G con- veolu Iovae, id enim ipse iis indicaverat. III ERONYMUS : ,, li-Storiae ordo praeposterus est: quia enim poterat dici, nulla causa timoris fuit, ex eo quod eis confessus est, dicens: Imbriaeus ego Sum etc., Statim subnectitur, quod idcirco timuerunt, quia

393쪽

Ionia Soeis indicaverat, se Domini fugere conspectum, et ejus non feeisso praecepta, denique caussantur et di eunt: quid hoc fecisti fl id est, si times Deum, cur fugist Si tantae potentiae praedicas, quem colis, quomodo te putes eum posse evaderet II. Cognita causa tempestatis adhibent Ionam in consilium.

tib - Ouid, inquiunt, faciemus tibi p qui causa es hujus

tanti malis Nam fugitivum ira divina insequitur, quani non

effugies. Tantum vide, ne nos, qui extra culpam SumuS, propter te una tecum pereamus. Dic ergo, sodes, quid faciendum nobis egse censseas. Nam quum sis cultor summi ac potentissimi Dei,

nosse debes, qua ratione Dei tui ira placari possit. Et allecti metre, ut quiescat, ut sedetur. Nare silena idem est quod more trαnquilium, ubi nullum murmur, quale venti excitare solent. De fluctibus sedatis verbuin preti et Ps. IUT, do. dicitur. hetriba et I nobis infestandis , α saeviendo contret nos, ita et Vs.

i. e. magis mugisque intumeScebat, fluctibusque erigebatur. Verbi ribri, sequentibus aliis verbis, eam vim esse constat, ut declaret continuationem actionis. Sic Gen. 8, 5. mor V t 'variniaqucte mctgis mctgisque decrescebiant. Et I Sam 2, 26. ibri magis mugisque iasileacebret et crescebat. LXX: υτι θαλασσαεπορεύετο καὶ εξηγειρε μαλλον κλυδ ,γα. MNon melius potuissent, sin quit J. F. FISCHER in Prolus a. de Persionibus Graecis V. T. litterarum Hebraiciarum nictgiεtris, p. lo2. , se neque elegantius interpretari verba Ilebraica, dummodo omisissent verba Enoρευε τοκαι. Ceterum non dubitandum videtur, quin ex hoc ipso fonte manarit ratio illa Ilomeriea, qua verba βυίνειν et aliis verbis ita adjiciuntur, ut celeritatem quandam actionis agentisque

studium significent, e. c. Il. D. II. IS Z. Zo2. A. 6I6. O sa. T. Iol. I 2. Dixitque cid eos: tollite me, et tanquam piaculum tempestatis Projicite me in mare, et trianquillum fiet marea Bobis infestandis (cf. Vs. II.); novi enim, quod Proseter me( , ast proprie Proseter id quod in me s. mihi est, i. e. propter

meum peecatum) mctgnet haec tenuestus sver vox venerit. Sciest particula serioris Hebraismi et I abbinismi. Cf. GRARNii Leae. s. h. v. HIERONYMUS: si Animadvertenda fugitivi nostri magnanimitas: non tergivergatur, non dissimulat, non negat; sed qui confessus fuerat de fuga, poenam libenter assumit, se cupiens perire, ne prοpter se et ceteri pereant, et ad peecatum fugae, alienae quoque delictum addatur necis. I. Et foderunt viri, i. e. renii gaverunt

scit. vehementius, onini nisu ac contentione. rari, quod proprie

est fodere, veluti Job. 2l, IG. Egeeh. I 2, T. , hoc loco remigiare denotat per metaphoram, aquae enim remis penetrantibus fodividentur. Itaque eodein tropo a poetis Latinis quoque 3ulauri, Prophis. minn. 25

394쪽

IOricis. GP. I, 13 - I S. arari et scindi dicuntur. Virgilius Aeneid. 5, Id2.: Infindunt

puriter gulcos, totumque dehiscit Convulsum remis rostria quo stridentibus iaequor. Ovidius Trist. III. Eleg. I 2. Vs. IG. non nisi vicinos cautus striaret Gquaa. Idem Melctmo h. XI. Vs. Gl. sqq. Neducunt Ordinibus geminis od fortia pectoris remor, Aequalique ictu scindunt freta. Aliis fodere est magno conatu

aliquid agere, ut exponendum sit: magno conatu in oliebantur navim reducere ad terrain. Ita jam LXX: παρεβ in oviro . et e ribdein dirim N Ut reducerent navim et Ionam cta uridam, terrain, vid. ad Vs. s. Priusquam Ionain praecipite in darent, etsi scirent, tempeStatem exortam ejus morte sedari posse, tamen experiri omnia rualue irit, ut navim ad terrani reducerent. die di,

Sed non valuerunt, ut Exod. S, Id. 2 Reg. I, 2G. cret 'DMure enim mugis mαgisque in eos intumescebat, cf. not. ad Vs. II. Id. mmim N Ouctre clunictrunt non ad deos guo , ut Vs. 5. , sed αd Iouecim, illum Deum et opificem hujus universi, cujus cultorent se Ionas dixerat Va. s. Urim ris N Ouaesumus,

ob assectum, ut fit, repetita. ni V me Ida Pro animα, vita, viri hujus, quam ei erepturi erant, propter caedent quam in eo commissuri erant. Ita 2 Sam. Ia, T. Trade Irctfrioidum, ut eum intersciremus et D 2 Pro Bitα fratris sui, quem occidit. Et Deu t. is, 2 l. vjD Z CDd animet pro αnimet, vita pro vita, oculus prο Ocula. Chaldaeus: Propter peccet tum animiae hujus tiiri. mpet inra era Neque des aver nos, i. e. ne imPutes nobis ut recte Syrus vertit sunguinem innocentem, ne nos reDs peragas, quod insontem hominem, a quo nihil laesi sumus, neeitra linius. Ita Deut. 2I, 8.: ne des a cinguinem innocentem ira medium populi tui, ne imputes populo tuo eae leni insonti S. Innocentem, quoad nos, nulla enim injuria ab eo assecti sumus. mTU Vnde m tu IOυα ea, numen potentissimum, quale Vs. s. describitur. m)et ar VI Uri 'et Net in eoilubitum est ita fecisti s Iticis, haec omnia te dispensante sunt facta, quod

in hanc se navim sonas receperit, quod concitata tempe StaS, Sorte Ionas deprehensus, quod in se sententiam tulerit, haec omnia tuae sunt voluntatis. Inviti hoc facinus aggredimur, sed haec tua deprehenditur voluntas. I S. Itaque gustulerunt Ionam eumque in metre Projecem runt, et metre αδ αestu suo stetit, a fervore suo, a tempestate,

qua jactabatur, conquievit. 'IT ctes tum ircte significat, vid. Je . do, di . Prov. is, l2. per metaphoram aestum et ragit rationem fuctuantis et turbulenti metris. Sic Ovidius loquitur Metamoi h. l. ZZo. sqq. Nec muris iret munet, positoque tricus' ide telo,

Mulcet ciquus rector pelagi. I oratius Epod. Od. II, Od. Neque

395쪽

excital fir classico miles truci, Neque horret iretium mare. Hi ne tranquillatae aquae Placiari et sediari dicuntur. Gen. 8, I. trans

Tectores, timore munet, vehementer Iovum. Ante (Vs. Io. dixit, eos quidem vehementer timuisse, Sed nora Jovam, sibi potius capitibusque suis timebant. Postquam autem ingens illud prodigium conspicati essent, utque id plane uecidisse, quod sonus

praedixerat, se in mare conjecto extemplo desituram tempestatem, ad summam Jovae reverentiam adducti sunt. r: in V, Et immolaverunt hostius Ioviae, non diis suis. Chaldaeua : et dixerunt sacrisoaturos corum Iouere; quia in mari nullae vi etimae suppetebant. : G Et Notierunt Bolet, vota alia Jovae Dura cuparunt pro Salute, e communi veterum populorum

consuetudine. Cicero de mi. Deor. L. III. c. Z T. Tu, qui deo a Putias humianet negligere, nonn6 Gnimu ertis, eae tot tubtilia pictis, quum multi Bolia Bim tem 'est Glis es gerint, in Portum que salvi serueenerint y Virgilius Georg. I, da U. Votaque servatia lueent in littore nautae Glctuco, et rariOPecte et Inoo Meliceritie. Et Aeneid. X, d DI. sq. Ouin, ubi trαnsmisscto steterint transiaequora clostes, Et positis Gria sum Dolia in littoria golves.

CAP. II.

Dejectum e navi donam piscis grandis excepit (Vs. I. , in

cujus ventre tres dies totidemque noctes versatus quas preces ad

Deum fudit referuntur Vs. 2 - Io. Tandem divino jussu piscis prophetam in aridam ripam evomuit, Vs. I l. I. Destinaueit, constituit, desinivit, ut infra d, G. T. S. Dan. I, lis. I l. Job. 2, 3. na m Piscem ni tignum, belluamnquatilem, quae qualis fuerit οperose investigant, qui res in facto positas hoc libro narrari existimant. LXX posuerunt κcroσ, et Matth. I 2, do. Ionas fuisse dicitur εν τῆ κοιλiα του κτμουσ. Unde vulgaris olim sententia, fuisse hunc piscem hialaeniam, Et vecettim proprie dictum. Sed quum balaena gulae meatus habeat angustiores, quam ut Solidum hominem deglutire possit, alii piscem aliquem e cetaeeis intelligi malunt, qui ratione molis suae cella adscribi meruerit. Ita uocHARTUS Hieroc. P. II. Lib. V.Cap. I 2. T. III. p. 628. sqq. edit. Lips. Intelligenduin autem opinatur Cianem murinum, qui carchurius dicitur ab asperitate

396쪽

et adumine dentium, vel lam ira et Iamno, Oro του εχειν μέγαν λωφόν, α gutue NUstitute. Ex quibus, ut habet Aelianus Hist. Animcti L. I. c. 55., quidam gunt tantae magnitudinis, ut celia

robustissimis merito ciccenseiantur. Mediocrem unam vidisse se

geribit Iton deletius, in Santonico littore, quae mille librarum pondus non excesserit, gulae tamen tam patentis, ut hominem etiam obesunt capere potuerit. Quod Petro Gillio fidem adstruit, referenti, Niccae et Massileae captas fui Ase lumias do oo librorum, in quetrum ventricula loricali homines integri reperti sint, verba sunt Bocharti I. c. Alias sententias attulimus in Nol. 2. et X. ad Bochartum. Omnino autent, ut ibidem ilionuimus, tota liaec do pisce Ionae disquisitio vana videtur atque inutilis. Sive enim vera sit historia, sive narratio certo quodam consilio ficta, quemnam potissimum piscem scriptor eugitaverit, nullo modo poterit definiri, quum in genere tautum bura U, Pigcem mctgnum, ponat. V N y V, Id αbsorZendum Ioniam, ut Ionam deglutiret. De eo, qui licum deglutit, dicitur verbum I 2 Jes. 28, d. v i' 'r Fuitque soneta in visceribus, in ventre, Piscia illius trea diea et trea noraeg, vivus servatus. Vid. Prolegoni m.

q. VII.

2. Et preces fudit Ionas ad Ionam Deum suum e Biscem

tribus illius Piscis. Quae vero sequuntur rungig gratiarum steti omnes sunt, quam deprecationes, coli. in primis Vss I. T. S. Quam ob rem multi existimant, hanc gratiarum actionem fuisse factam, postquam e ventre piscis exiisset Ionas. Sed ex mente scriptoris hebraei vera et genuina sententia esse videtur: SuPAlicans tiero

Ionas Ioueae Deo suo e ventre piscia dixit: Clamovi etc. Et propterea in fine hujus Capitis liberatio illius e pisce hisce verbis memoratur: Tum edixit Iovα pisci illi etc. (Vs. II.), ut intelligamus, donam eo ipso tempore, quo ventri piscis inclusus tenebatur, his verbis. vel certe eorum sensu, cecinisse. Sic enim statuendum est: Ionam in mare projeetum et a pisce absorptum eum jam ante precibus a Deo contendisset pro salute sua, dum in ventre piscis esget, et mirabiliter se in eo ab interitu conservari videret, certa inde liberationis spe concepta propterea in hanc Dei laudationem erupisse. Tanta enim est sonae conlidentia, fore, ut Deus preces suas sit exauditurus, ut tanquam pro exauditis jam agat gratias. Ceterum hyninum hiauc paene totum e Psalmorum locis eompositum esse, apparebit ex iis, quae ad singulos Versus notabinius. I. riri mi-EN 'b- in ip Clamia vi ex cingustia, quae mira erat, i. e. ex ea, qua undique premebar angustia, ct dAdiam, et revondit mihi, i. e. me exaudivit. Desumtum hoc e Ps. l2o, I., mutato tantummodo paululum verborum ordine: rumo Vr In rram dire ad Ioviam in cingustici mea clumcivi, qui me eaeaudivit. v NC it Id E ventre inmerni, i. e.

intima parte sepulchri, atque, ut loquitur EZechiel 32, 2I.,

397쪽

, mi Tradio medio avulchri. Metaphora, qua signifieat se fuisse in praesentissimis periculis mortis (ni Deus liberatorem piscem parasset) certissimae. Eodem modo David Ps. I S, s. sadieit Binculis Oret cireumdialum fulsas, et Ps. ID, d. eae Orco eductum. Qui enim exitialibus perieulis, et in alis ita obsidetur,

ut ei ante oculog mors praesens et certa obversetur, is quasi inter mortuos positus videtur. Haec vero exitii certa discrimina Vas. o. et d. declarantur, quibus se dicit longiorem vitam despo ravisge, et animam usque aquis circumdatum fuis ge.

Voc eratus sum, auxilium imploravi, ut Ieg. 58, s. Ps. 28, 2. Audisti, exaudisti Docem meqm. Observata videntur Nostri menti loca Ps. 2B, l. 2. IIo, l. 2. d. Projeceras me in frofundum, Exod. Io, S. Mich. T, I f., ante nomen subaudiendum est et ex eo quod sequitur, dici 2 in cor murium, medium in mare, in altum mare, ut EZech. 2j, a. 25. et Exod. Io, S. d' et 2. - et Iunior, i. e. mare, quod ab Ilomero quoque fuyii nomine signisi eatur. Veluti Iliud. E. 2a5. καl αν ποταμοῖο ρεεθρα 'Nκεαγου,6σΠερ γε)εσισ πανTερι τετυκτω, eliαm torrentis fluento Ocecini, qui quidem parens omnibus est. Et Odysa. A. Ibi . sqq. μέσσωrdeo μεγάλοι Ποταμοὶ καὶ δευ α ρεεθρα, 'Iκεαγώσ μἐν πρωια, Toν ουπισσ εστὶ 'εotiqvi. IIε ον ευντ, ὴν μηrac εχη ευερr ra FG M. In medio enim ingentes fluvii et graDiu fuenta, Oceanus quidem Primum, quem nequctquam licet tr ieero Peditem, nisi quia habeat fabresiactam nuvem. IIo' Circumdedit me; Futurum enim est pro Praeterito, quum praecedat et sequatur Praeteritum. Similia habentur Ps. 62, 2. 3. 32 Omnes confrctolioney, i. e. fuctus tui, a frungendo 'dici dicti, quod a littoribuafranguntur. Chaldaeus: Omnes tempestat ea muria. v et ' Et

Nndae lucte, quae R te excitatae per hanc tempestatem. V Undae et Boinendo ita vocatae. ut Ovidius Trist. l, 2. II. Montes volueuntur requctrum. II ' ν per me triansierunt, me totum

occuparunt. Singula verba posterioris hemistichii hujus Versus sumta e Ps. d2, 8.6. Gratiam Dei amplificat a discrimine magnitudinis, qua

eo redaetus fuerat, ut vitam et fruetum illius suavissimum desperaret. In ea cogitatione versabar, ut dicerem te allaeci securam mei. Hoc significat: et naad 'nc Ud eaePulsus sume con3Pesstu sculorum tuorum. Conviat oculum et Nullum procura et providentia usurpari, ut i Sam. 26, 2s. non cudet funguis meus iad terrum V m ' u nasu coram Iovia, Jova mihi prospiciente. derem. 2s, IE. Dc ullas tuOX PONe guper eum, ejus Curam hal et O. Ceterunt sumtum ext hoc e Ps. II, 2I., ubi pro 'Nil a uniea litera mutata scribitur 'ra excisum sum. Omissum

praeterea a Nostro quod illic post ' Uri insertum legitur, 'iDVI.

398쪽

tamen ad uni iadspicere etd templum Retriclitiatis time, i. e. cum in illa cogitatione versarer, cum Titani desperarem, non tamen omnem spem de salute mea abje ei, quin speravi fore, ut templum tuum sacrosanctum denuo oculis usurparem, ibique gratiarunt actiones pro liberatione mea tibi agerem. V Iri, si addam intueri, i. e. rursus nilSpiciam. Sic Gen. a, 2. iaddidit Parere, i. e. rursum peperit. Et Luc. 26, I 2. προσε θετο Πεμi'αι rursummisit. Verbum et aera cum bit construitur quoque Exod. I, d. Num. 2I, s. Ps. Id, G. Similia vid. Ps. o, S.

od αnimαm, i. e. ad sum nraim Vitae discrimen, quasi spiritum mox interclusurae. Imitatur Ps. 6s, 2. Benerunt ciquete usque iacranimαm, usque eo, ut paene de me actum esset. Trande V VN

Gouemono, in funda mari rum nascens, cujus folia et buccae Summo mari innatant, et qua mare altum passim repletum est. Ita est alga natantibus et demersis involvitur et illigatur, longa enirn est et flexilis, et quo ventus impellit, facile sequitur. Apud Arabes Adagium est: atibmergus suspendit ge Funibus Glacte, i. e. manus vel in algam injicit ceu fune in , ut se sustinere possit, explicante GoI.Lio Idag. Irαθ. p G s. Veterum interpretum nonnulli nostrum pPd ceperunt pro 'red sinis, intellexeruntque extrema sive insima maris. LXX: αβυσσοσ ἐκυκoiσέ με ε Utarii, i u η κεφυλη μoυ εὶ σχισμαc oριον. Jungunt o cum D VI and 2', et 'te de , initio Versus T., 'ITI . Syrus '

in fundo metris conclusum est O ut meum. Hieronymus : Pelagus operuit cutit meum. Chaldaeus: muro αUOSum 8uvensum fuit super culle meo. T. V 'ri 'naeo, Id extremo. radices montium de-

acenui, maris ipsius fumium intelligit, quo extremae promonto-xiorum radices terminantur. Fundamenta enim montium imictquctrum Glymi. Ps. ID, I 6. convecti sunt Gquαrum clyei, et fundumentet Orbis relectet sunt. d 'ri 'ngo proprie Prαecisiones montium, i. e. extrema, nani ubi res finit, ibi praecisa videtur,

unde extremum Hebraeis yp et VIR a Praecisione dictum. LXX: etc Dux tae oρεων , .issecandi notionis ratione habita.d 'ν,-y Nn Terram quod attinet vectes Oua Circia

me in Perpetuum ,' significat, se oppositis terrae quasi vectibus firmiter conclusum fuisse, ita ut nulla evadendi ratio pateret, quia in perpetuum periret, nisi Deus mirabili ratione succurrisset. D N V, Vr nnisu buem Eoeae isti e foveet vitam meum, ab exitio tamen me vindicasti, me hic vivum' servans, IOUα, mi

Deus. rami fosset, foveu (n nra descendit, subsedit in fundo, i. q. 'NT, cui Ps. lli, S. ut parallelum respondet, et Ps. T, lo.

399쪽

' in et Unci nibi invicem respondent. Ita Iob. s, 2 . in fodeam

nvmus et et gub&υαbis ct corrutione vitiam meum. Chaldaeus: proeliuee tibi fuit educere e corruptione Biliam meum. SFrus eduxisti Difctm meam e corrulione, e loco, ubi mοrs praeSer'-tissima imminebat. Ceterum nostra verba e Ps. Io, d. Fuit ingunt: eduxisti, IOνα, eae inferno ianimum meum, vitiam mihi concessisti o descendentibus in Ioueeum. S. yst yrria Quum d ceret in mo ianimia mera, maximis angoribus obruth, ut Ps. Iast, a. 'TITVS.Cf. not. ad Ps. Gl, 3. Io T, si , nec non not. ad Amos B, ld. , ubi verbum lσοδυ, αμον xl byrri usurpatum. ut i O', ' VNIOBcte gum recordatus, ut ante x s. d. sese dixit ad eum claniasse, ejus opem implorasse. N)rm Perueenisqvs ctit is oriatio mera(ut Ps. 88, 3. IDE, 2. , ct d tenvium sαnctum tuum, quo non coelum intelligit, ut quidam opinati sunt, sed templum Hierosο-lymitanum, peeuliarem Jovae sedem. Nam et in templum Ilierosolymitarium dirutum prestea suas Daniel captivus Babylone convertit, Dan. T, II.; et i Reg. 8, 2D. d2. aa. Eodem nomine, quo h. l. , Pulatii Runctilialis Avue, templum Ilierosolymitanum

et Ps. o, S. is, i. nuncupatur. D. N TI in drauco oui ObserBctnt Bunilutes menducit, i. e. idola vana et mendacin colunt, quae sua inutilitate spem suorum cultorum fallunt. Sic Ps. II, T. odi eos, qui Observiant vanilαtes mendueti. Bene Syrus: omnes qui folia num inra CO

verterunt: Pierialem suiam deseruerunt. Alii: gruttiam suam, i. e. Sufrixo passive aecepto, gratiam et misericordiam a Deo ipsis exhibitam oblivioni tradunt. Verum sententia magis idonea emergit, et prioribus verbis eleganter opposita, Si r In interpretamur Deum suum, benignum illis futuruin, si pie eum Colerent, ut Ps. laa, 2. inter alia nomina, quae ibi tribuuntur Deo, hoc unum egi; eum enim , benignitiatem suum, poeta appellat, quod totius illius bonitatis. qua fruebatur, fons es Set, et omnium beneficiorum auctor. Laudutus sit, inquit, Iouera,r ea mere, benigNilus mera, Pr tigniaculum meum, scutum meum.

Conferendum et Gen. 2a, 2T. laudatus sit Iouea, Deus Domini mei, Abrubumi, mori dira di, 'ades qui non destituerit suo henignitate et file dominum meum. Ea dein fere Ruth 2, 2D.

habentur. Hoc igitur Norum ter dieit: qui eolunt idola vanissima, ii Deum, benignitatis suae auetorem, de erunt; quia fieri non potest, ut Deum colant, ejusque gratiae participes sint, qui ab eo ad idola impie deficiunt. chaldaeus: non more gentium idola

400쪽

colentium, quete quo ex loco beneficium ipsis conmero tur, nesciunt; non talis ego, sed reddam vota mea, et quae deineeps Vs. IO. Sequuntur. Syrus pro posuit misericordiam tuum, quasi legisSet. Io. tibvrinnire rri in F sipa 'rm Ego vero ex tanto discrimine liberatus, cum uesce letudis, cum gratiarum actione, gασrifcabo tibi, vietimas offeram tali causa debitus, ex lege Levit. , I 2. IX. mbe de 'ra CN Ouαε υσυi Persolaum, vota quae nuncupavi persolvam libens merito. Ita Ps. 5ss, Id. aeteririco Deo laudem, sacrificium gratiarum actionis, et Persolve Altissimo Bolia tua. Claudit epiphonemate: rrim et rin et ' salus Iouecto est, q. d. vere jam agnosco et re ipsa experior, solum esse Jovam, qui adjuvet, et in perieulis operii ferat. pro

II. DF mm 'UR ' Et dixit Iovia Pisei, post triduum, quo in ejus ventre Ionas fuerat, supra Vs. l. LXX: καὶ ηροσε- Ttareti Tep κήτει. Syrus: et mundavit dominus pisci. Quid jussus fuerit piscis non diserte dicitur, sed facile colligi potest ex eo quod sequitur: rimae rim FN VN evomuitque sonum incolumem, in oridαm, i. e. terrain, littus, Vid. supra I, II. Alii vertunt: ut evomeret Anum; tum subaudiendum erit: paruitque piscis divino jussui. CAP. III.

Mittitur Ionas secundo in Niniven, neque datum sibi negotium, Sicut antea, detrectat (Vs. I. E. I.). Qui quum exactis quadraginta diebus evertendam esse Niniven praedicasset (Vs. d. , ea con Sequuta est et conturbatio urbis, et vitae mutatio, et Poenitentis populi inaudita species edicto regio promulgato (Vs.β-s.), ut paratum a Deo supplicium a suo capite depulerint

clamet Gil etim proclamulionem (Hieronymus: Prαediciatioriem, LXX: κατα τύ κηρυγμα) quam ego ad te loquor, i. e. PraedicaquDd a me jussus es praedicare, et nunc iterum juberis. Quid iam vero illud sit, quod praedicari velit, quae sequuntur docent(Vs. d. , nempe post quadraginta dies urbem subversum iri. d. rrim Itiaetu verbum Iouecte, i. e. quemadmodum a Jova jus sua erat, ut Ier. IX, 2. V ribae, ribvra Urbamia grata Dei, i e. urbs multo maxima. Nomen et 'ridiae, ad amsi-

라틴어 텍스트