장음표시 사용
501쪽
ilaeus : Biastiatus egi Maltactn. Syrus : ingemisclit Muthnin. Ita Aramaei eam regionem vocant, quae Hebraice gemina ni utatione literae et in V neque labialem, et E in V, e dialect1 Aramaeae proprietate. Ei, IN J, n, n D' Et ge men Libani, s. id quod in Libano germinat, crescit, lunguescit. 5. Magnifica descriptio terrae motus: haud quid '
turn maenam montes commoueentur cto eo, prae metu divinae potentiae, et colles liquescunt, instar nivis aut cerae a calore et igne dissolvuntur et evanescunt. Sic et Davides terram Concuti vehementiusque contremuisse, adventante Jova irato, fingit
Ps. I S, 8. - TU DU y Nn Netri , Elevatque se terret eumreiotati facie ejus. Bene LXX: άνεστ&λη η γὴ, sublatia est terria 'nam in terrae motu , de quo hic aperte agitur, illa ita concutitur, ut in altum tolli videatur. dici 'et Dr bdim Et orbis
terrarum Omnesque Acthitiantes in eo sustolluntur, commoventur, quod e Natam , quod praecessit, subaudiendum. Dicitur hic de hominibus Subita consternatione percussis atque hinc se subito attollentibus subsaltantibusque prae metu Numinis ad vindictam advenientis. G. Quemadmodum Deus immensae est potentiae, qua cuncta sibi subjicere potest, prae cujus metu fugit mare, concutiuntur montes, terra tota contremiseit; sic et irae ejus atque indignationis tanta vis est, ut nemo hominum, quanta etiam putentiae .
pollent, resistere eidem possit. Mum ')d dia Dd, Et quia consistet in excαndescentiu irae eius y CNI VIndi 'Edri Ioattis ejus effunditur sicut ignia, qualis est fulmineus, aut pluviae illae sulphureae et igneae, quibus Sodoma et vicinne urben everssite sunt. Gen. Is,illa. Syrus: αestus ejus undet fieret ignis. Alii rinnet sumunt pro Pi el; ita Chaldaeus: ira ejus siout ignis liquat, ut ignis metalla, sic indignationis divinae ei eius obvia quaeque fundunt et dissolvunt. Sed priorem interpretationem, ex qua imago a PluDiu desumta est (de qua dieitur Exod. s, XI.),
sese in terram est undente, commendat locus parallelus Ier. T, Eo. excundescentiet mere fusct est in locum istum super homines, bestiusque, et Grbores Octui, utque fruges iagri, et reccendetur, nec exstinguetur. Cf. da, G. 'sun d rem Et ipsae petrae dissolueuntur tib eo. Jova irato fulminaque mittente et ipsae durissimae rupes in frusta dissiliunt. T. Gravissimis minis, quibus pro h peta horum tes terret, solatium propter Iudaeos admiscet, ac tum esse bonum, ait, Juvam erga pios, quam Sit ira adversus malos accensuu mm et DBonus , benignus est Ioυα, EN ED, Arcteli, addit Chaldaeua ex Ps. TI, I. mae d et et Iub Prαesidio est piis die ungustiae. De Nomine infra vid. not. ad Ps. 2 T. I. 32 'dri y ' Et novit qui confugium queterunt in ipso. Nosse hic est amare, probare,
502쪽
tueri, curae habere, q. d. non sinet eos perire. Cf. not. ad Ps.
, n. De dia ' in vid. not. ad Ps. 2, I 2.8. Minatur propheta Ninevitarum urbi et regno Assyriοrum
horrenda in cladem atque excidium, sumta metaphora ab inundatione vehementer erumpente atque omnia loea ni agno impetu
trαrii euritem, pervadentem omnia, consummationem sciciet loci ejus, quemadmodum ingens aquarum vis subito erumper A omnia secum rapit et prosternit, agros devastat atque domorum subvertit, uic copiarunt hostilium impetu Ninive ita delebitur, ut ne locum quidem ejus quisquam agniturus sit. Inuntationis imago saepius a poetis Hebraeis usurpretur. rarius tamen in bonam partem, ut
Jes. 66, I 2., ubi torrenti inundanti ('tanas Fri comparatur gloria,
qua respublica Hebraea restaurata longe lateque sit decoranda plerumque in malam partem, Di notet magnas et horrendas calamitates, veluti Jes. 28, IT. go, do . , speciatim vero per inundationem aquarum multarum omnia abripientem, dejicientem et destruentem significatur potentissimus hostis omnia celerrime perdens,
.les. 22, 2. Dan. s, 26. II, ID. 26, do . , atque exercitus omnia vastans, Ies. 8, T. S. Jer. a 2, 2. Transgrediente ripas videlicet, . torrentis instar, vel cui nulli obices objecti, nulla obstacula, quin liberrime omnia possit pervadere; cf. Jes. B, B. Vb In: Uripu Consummotionem faciet locum ejus, prorsus delebit locum, in quo sita nunc Ninive, ut illum nemo inventurus sit. Sustixum femineum in diu pd spectat regni hostilis metropolin, Niniven, quae diserte nominatur supra V s. l. et infra 2, s. Quod vero hic Ninive per solum sum xum designatur, haud praecedente ipsius nomine, id est e more poetarum Asiaticorum, qui quia in ingenio vegeto fervidoque et acerrimo cogitationum impetus erantur, Saepe re, quam oratione tractabant, subito relicta, ad aliam vix nomine designatam transgredi solent, quod cirea quae animi magno Ast ectu occupantur, et in quibus ipsi sunt toti, ea neminem latere putant. Arabibus quoque in suis carminibus nihil est tritius, quam ut de re quadam longe lateque differant, ea tamen haud nominata. Graecus interpres Vra pra vertit: et oiae
CONirct eum, legisse apparet. Chaldaeus in paraphrasi: sed in ira forti et furore Behementi exterminutionem scissiet cum gentibus, quiae insurrexerunt, et v αstrarunt cedem actrici iam Domini. Verba postrema, DUN , ambigua gunt; nam significare possunt: I re, ut persequuntur tenebrae hostes ουαρ, vel, ut hostes ipsi Persequiantur tenebrias, i. e. ut tanquam umentes persequantur id, quod ipsis exitium adseret. Sed non dubitamus, quin prior sententia genuina sit, ut Iocus sit intelligendus de tenebris calamitatum, quae hostis instar a ovae populique sui inimicos persequi dicantur. , quod quidam transitive
503쪽
vertunt: faciet Deus, ut Pergequuntur tenebriae hostes ipsi urum, rectius Pergequentur redditur, nam forma Piel gumminia persequendi studium indicat, vid. not. ad Hos. 2, G. (al. s.). Chaldaeiarum: et hostes suos trudit Gehenncte, orco. s. Apostrophe ad hostes, Assyrios. Uri r -' bee 'imirinn- r et Ouid cogitulis contra Ioviamy Quaenam verumtra est de Deo opinio*an putatis eum non posse perficere, quod per prophetas minatur* Persuasi secum erant in Solentissimi Assyriorum regerum, omnem potentiam, ne divina quidem excepta, Se facile superaturos atque fracturos. Ita enim Sennacheribus de Israelitarum
deo per legatos ad Egechiam Jes. BG, IB. 3T, lo. Ne te deo iste
Deus tuus in quo tu consilis, et quae sequuntur. Ouis est e romnibus diis ter rurum, qui eruerit terriam Suiam de mαnu meo flut eruat IODet Hierosolymum de mαnti meet y Ad tales igitur insanas verborum jactationes propheta, quid, inquit, contria foueam Oogit relis j eur tam in ipsum estis insolentes, ut non reformidetis dicere, non posse eum praestare, quod secum constituit, non posse populum a tyrannide vestra liberare, aut contra eam defenderes Chaldaeus: gentes, quiae evilaverunt Israelem, quid vos eogitatis coriam sονα* Brevi sentietis, stare ejus contra vos decretum, nam nis N di m et consummationem ille Dolet, oinnino vos perdet, delebit et exterminabit, hanc enim phraseos vim esse clarum est ex aliis Iocis, veluti Jer. Io, II. EZech. II, IX. Eo, i T. Chaldaeus: Iuturtim est tit fiat ea terminutis vobiscum. V:ipnmet, Non consurget his iacueergitus, non ob orietur iteranda calamitas, sed una viee res excidii vestri totaeonficietur. Infliget vobis Jova unam plagam tam validam, tam horrendum, ut non sit necesse, secundam aut plures adhiberi, nihil enim relinquet, ex quo colligendarum Virium Spem concipere possitis, aut instaurationem vobis polliceri. Similia loquutio I Sam. 26, S., ubi Abisai, homo castrensi g, proverbio militari ait ad Davidem: Pereuliam Saulem lanceo gemel in terrum, itet ut non ruetiam ei ictum, i. e. ut secunda vice non indigeat. Et 2Sam. Eo, Io. Ioabus Amasam sica sua semel perfodisse narratur, ut altera plaga non fuerit opus. Alii: non resurget his, vel iterum, inimicet, Scit. urbs et imperium Assyriorum. Ut Jer.
si, sit. Submergetur Label, d pn bib nec resurget, Priae mαlis, quae ei inveham. Ab his recedit Chaldaeus: non consurget vobis, sicut domui Iarael, bis revirutio Post iangustium. o. mm quum eteque GO SPincte Pe leaei, et lunquam
mero suo inebriati futuri sint, consumentur Belut stipula ariduplane. Causam tradit, cur Versu Ruperiori dixerit eos consu-inendos esse, nec calamitatem bis surrecturam: quia tanta est eorum perplexitas, tanta ebriae mentis vertigo, ut brevi, instar
Rtipularum aridarum, conSumantur. viri 'I Nam
usque ad spinas implexi sunt hostes, Assyrii, i. e. eo uSque, ut
504쪽
perplexitate spinas aequent. Ita ris I Paral. a, 2T. Non multiplicaverunt filios dira m ny usque Gil flios Iudαe, i. e. numerum filior uiu Iudae non adaequarunt, non iustar posterorum Iudae creverunt. Nec non 2Sam. 23, ls. NI eo riS,Em nam et cid tres illos non perdenit fortitudine, tres illos fortitudine non aequavit. Idem igitur h. l. valebit, quod similitudinis particula D nomini et Neto praeposita. Comparat hostes Spinis, quae in unuin acervum aut laseiculum collectae flamma brevi consumuntur. Quum inipii ob studia sua noxia spinis conferri soleant, veluti Mich. T, d. Egeeli. 2, 6., iidem commode et sicut illae delendi dicuntur. Sic ses. II, IE. populi tαnquam spinue euetilicte igne comburendi sistuntur. V 'rimo dNno Dd Et siqui mero suo, Seu CONO Glione suu (vid. Jes. I, 22. Hos . d, I S. poti, inebriati: instar eorum, qui vino obruti in terra jacent, inepti tam ad pugnandum, quam ad hostes effugiendum. Haud disti tendum tarnen, hanc ab ebriis desum tam figuram huic loco non satis aptam esse. Nam poeta ASsyrios modo proposuerat sub imagine spinarum implicatarum, atque hanc imaginem per totum hunc Versum continuari, inde apparet, quod in posteriore ejus membro adhibetur metaphora ab igne desumta, quo horrentes illae spinae ad instar stipularum aridaruin sint exurendae et prorsua consumendae. Quare ineongruens est, ut interseratur sententia quaedam ab hac imagine plane abludens, qualis foret illa, qua Assyrii hic ut ebrii sistantur. Quod incommodum ut
removeatur, sunt qui Verbum dedo taλ- proprie rodere, deriacere notare perhibeant, idque de SPinis usurpatum dicant, quae suis aculeia cutem destringunt et lacerant. Unde verbis et VII me Id ita vertendis: et secundum destringere eorum cestrioli erunt, hunc sensum inesse aJunt: quemadmodum Assyrii spinarum ad instar infestis aculeis alios homines et populos laeserunt, et quasi destrinxerunt, ita nune ipsi vieissim destringentur et deglubentur instar earundem Spinarum, quaru in cortex'et aculei ferro destringuntur, ne laedere amplius possint. Verum enimvero Arabicum c λ- in s limo quidem Conjugatione excoriatu fuit pellis denotat: sed Hebraeis in prima Conjugatione destringere illud valuisse, haud constat. Nec magis certa comburendi significatio, quam verbo erad ex Arabico et h. l. tribuendam censet STRUDEI. (urchiue Vol. II. p. at . , ut vertendum sit: sicut illi combusserunt, igne vastarunt alias terras, sic mai comburendi consumentur stipuliae ctridete initur. Nobis tamen quem verbum Nno ceteris V. T. locis obtinet significatus et ii l. retinendus videtur, etsi lateamur, vatem ab imagine a spinis desumta haud satis congruenter transire ad aliam plane diversam. Assyrios fastu turgentes comparat igitur ebriis, qui licet exultent et nudaces sint, enerves tamen Sunt, et impetu suo ruunt. Ita, inquit,
505쪽
saturitas et petulantia eorum erit causa sui exitii, et Deus facito eos praeeipitabit. Hunc Eubitum eorum interitum nova imagine exprimit: rq E consumentur bellici furoris igne Belut almula ctridet plane, quae subito flammam concipit, et levi ardore combusta perit. Eadem imago Jes. 6, 2a. dT, Id. Ioel 2,5. Obad. Vs. I S. NEU Plane, pleno numero et Reervo, prursus, Penitus, omninο. Ut Gen. 23, s. 'd DB urgento PMNO. Ier. I 2, G. clamiant post te a plene, alta voce. Aliis planet dicitur
stipula, cum mαturia est, adeoque facilius flammam concipit. Ita Hebraei unanimi fere consensu, coll. Exod. 22, 28. sun fruges lucte maturiae et liquor tuus. Item Deut. 22, s. Vidi: n ir; fructus miaturus. Proposuimus eam hunc Versum explicandi rationem, quae nobis simplicissima et planissima visa, a qua non multum diversa est Nimchii interpretatio, qui postquam observasget, h. l. similitudinem indicare, sensum hunc esse ait: accidet illis, quod spinis perplexis et implicatis, quas cum solvere non potest agricola simul omnes in ignem conjicit; ita fore ut simul omnes neci dedantur. Similes item erunt ebriis, qui sua sponte et nemine impellente concidunt, nam prorsus Viribus destituentur. Sed veteres et recentioreS in hoo commate interpretando maximopere inter se dissentiunt. LXX: DG εωσ θεμελίου αυτου χεοσωθησει- , καὶ ο e σμιλαζ περιπλεκομεν/id VσErcu, καἰ ooc καλOμη ξηρασίαζ μεστη. Quae Ilieronymus sic reddidit: Ouio usque ad fundamenta suci redigentur in Be-Preg, et sicut BOlyola circumdato comedetur, et quαgi stipulactricitiale Plano. Volvolum, qua Graecum σμιλαξ reddidit Hieronymus, in Commentario ait esse herbam similem hederae, quae vitibus et virgultis circumdari solet et in longum serpere. Ceterum pro Graecum interpretem Vn d in Iegisse apparet, vero eum pro B reto accepisse. HIEROAVMUS: Ouiet gicut vinias ae invicem clomPlectuntur, aio OsnDiueitim Cortam piariter potiantium Constime lur, quiasi almula cricitialc Plenu.
Chaldaeus: quiu Princiseea gentium, qui depraedoti sunt donium
Arctet, quemαdmodum errαBerunt in Dino, ita seduxerunt αt quo consumserunt eos, Sicut consumit ignis stipulam aritam multiam.
Syrus: Proptereu quod Bel ipsi prinoisees eorum refractarii
sunt, et in ebrietiate guet ebrii, comedertinique et impleueeruntae utipula orida. Uterque interpres videtur d ' o remotos, i. e. refractarios, malos Recepisse, quasi esset a vvld reoedere, quam interpretationem et Iarchi commemorat. Ipse tamen usitata virictrum notione nomen d mo accipit, particulain ny vero capit
pro n)y dum, ut Iob. I, I S. son. q, 2. , sensumque hujus Versus
talem esse putat: Repente superveniet eis plaga, nec a gloria sua paulatim decident, sed dum adhuc vepres et spinae Sutit perplexae, violenter eradicabuntur; et dum adhuc mero obruti, inebriati sunt, i. e. dum inter convivia et voluptates versantur, consumentur veluti stipula arida, cujun inaturitas ad perfectionem pervenit. Urvhh. minti. I 2
506쪽
eae ibit osgilians odueersus stiueum metium, congilliarius nequiam. Suffixum femininum in nuta ad Nini ven urbem referendum (coll. V s. s , seu Assyriam, cui quum jam tot calamitates, ipsumque adeo extremum excidium praedixerit, nunc causam exponit tam severi supplicii. Recte Chaldaeus nostri Versus sensum expressit:
Eae te, Ninive, prodiit rex, qui cogitat contro populum Ioueuemulum, qui inivit consilium impietatis. Dictiones mi m-bs Vetririm atque ba 32 sunt collective intelligendae de omnibus illis regibus Assyriacis, qui de evertenda republica Iudaica Consilia agitarunt. De bara 2 vid. not. ad Ps. I S, S. Addimus illis quae ibi dicta sunt, vocem illam proprie significare hominem Non eminentem (coli. Arabico d c, ascendit, eminuit, et allus fuit , haud nobilem, adeoque abjectum, vilem, querit admodum Arabum
dia si minime longus, haud alius, de nullius frugis ac vilissimo mortalium usurpatur, et de re noxia, perniciosa. Unde nostrum brabet rar ' est is, qui consilium iniit exitiale populo sudaico. LXX h. l. verterunt βουλευώμενοσ ἐναντι α. Ilieron
mus : mente PertrαUtctris Pruetiarissiationem. I 2. Jam sermonem convertit ad Hierosolymam, cui in persona Dei omnia laeta ac fausta, Assyriis autem contraria vatim cinatur. Quum vix credibile videretur, munitissimam, opulentisSimam, populosissimam urbem, regnum potentisRimum et florentissimum ,reverti; haec contra inquit, quantumcunque rebus omnibus ex vοto abundent, sintque cunctis iis, quae ad bellum gerendum requiri possunt, instructissimi, nihilominus certo futurum, ut Io vana potentia facillime exscindantur. Sio dioit Ioueae' nam 'r' a 'l2 d 2 im d id et udae etsi integri sint hostes, et aio etiαm, adeoque multi, et sic tamen, i. e. attamen totidebuntur, et Pi steteribit, peribit hostium unusquisque. d 'ubet Integri, incolumes (ut Gen. II. IB. , illibati et integris suis vi ribus
gaudentes. d Z Et si O, i. e. adeoque multi et magni, fortissimi. Chaldaeus: etsi fuerint perfecti, s. perfecte consentientes in consilio, et multiae etiam numero gentes, quiae OON- gregetntur ut te cid cingusticis iacigunt, Ieru3αlem. Et sic tamen tondebuntur, ni etaphora desunita Vel a forfice, quae pilos detondet tum ab hominum capitibus, tum ab ovibus. vel ab armentis, quae gramina et herbas camporum depascunt.
Usus est consimili imagine Iestias T, Eo. cum ait: Die illa riadet Dominus noviacula mercenariα, iis qui sunt truns flumen, rege Aasyriste, c ut et Pilos pedum, sed et bur bum αbsumet. vina Et transibit, quilibet illorum, omnes et singuli peribunt. Triaris- ire enim haud raro evanescere, cito et fucile Perire. Veluti Ps. II, 36. de improbo: transit, perit, et enl non est Ose. Vid. et Iob. Za, 2o. Ps.so, G. ΗiRRONvMUs: si Et Pertransibit Assur,
507쪽
Ncthram. P. I, iv Id. vel esse desistet, sive, vastato exercitu suo, revertetur ad patriam, te sospitem derelinquens. Rursum, ut recte idem notat Hiero-
I unius, ad Iudam et Ierusalem sermo dirigitur: Oflixi te, quo quidem respicit ad cladem, quam Assyrii intulerant occupatione urbi uiu haud paucarum, et 2 Reg. 18, Id.; addit vero Eolatium: playN di, sed non inligam te uultus, non per- Initiam, ut hostis occupando populandoque longius prDgrediatur. Chaldaeus verba hebraea inde a sic vertit: et licet trajecerint spopuli hostiles, qui adversum te congregantur Tigrim, et transirerint Euphrolem, Benerintque ad te os ligendum, αἰ- tomeri quum te a ubi cerim, non omplitis te subjicitim barbarorum tyrannidi. Pro legit Chaldaeus (Zuin sine Dageseli , ut in codice primo et tertio Erfurtensi atque in Bibliis Braga-dinis, Venetiis iii Id. et Isi . editis reperitur, retulitque ad et patroicere, unde eta Ps. so, IO. , ad quem Ioc. vid. not. In alia omnia abeunt LXX: Toδε λεγει ευριοσ κατυρχων υδα risu noλ- λων, καὶ ουτωσ διασταλήσονται, καi ' ἀκοq σου ενακουσθησεῖαι
εTι. Quae Hieronymus expressit: Haec dicit Dominus regnansoquia mullis: et aio dividentur, et auditus tuus non αucietur iamplius. Ex Graeci interpretia mente increpantur illi, quos vates VS. II. eontra Jovam malum cogitare dixerat. Ilorum igitur Potentiam, quam cum ingentium fluctuum impetu comparari ille exiStimavit, ita infringendam esse, atque dissipandam, ut et fama
ejus evanescat. Ceterum Graecus interpres pro i2 detri videtur Iegisse verbum V ar autem, unde
h. l. et , cepit loquenili signifieatu, quam Deut. 2ii, S. et alias obtinet. dyrus: Sio dieit Dominus de ovilibus Gquα-
Tum multiarum, quiae rvuerunt et elusae sunt; et qui te alias exuuditii, nonne itertim te eaeaudium y In verbis Rc 'n' i vertendis interpres imitatus est Graecam VETSionem, verbum VII vero accepit eaestudiendi significatione.
IX. Pergit suos consolari: ' Ru 'ETN Vras' et nunc frungum jugum ejus et te; jugum ab hoste tibi impositum frangam, ne amplius tibi ineumbat. Imago I ebraeis familiaris, qua liberatio a servitio indieatur, vid. Levit. 2b, II. Jes. 16, 22. Ia, 2B. Jer. 2,26. 28, 2. sqq. Vates forsan eo respieit, quod Hiskiam, regem Iudae, Sennacheribus tributarium sibi fecerat,2 Reg. I S, Id. LXX pro posuerunt om ραβδον α σου,
et Ilieronymus: virgam ei p. Legerunt quod ipSum rem peritur in eodice Erfurtensi tertio, et exstabat olim in codice
quinto. Cf. Ies. s, X., ubi Vt d parallelum est nomini jugum. Et vincula tua, quibus tu, Iuda, constricta ab hoSte teneris, con ingam. Cf. Pa. 2, 3. Jer. 2, 2o. Zo, B. Ia. Apostrophe ad regem hostilem, cui denuntiat, Deum
decrevisse ipsum perdere, et nominis sui memoriam penitus abolere. : im Praecepitque aver IOUα, o rex
508쪽
Aggyriae, hunc enim intelligi, arguit sussaxum in i. e. deerevit de te Jova id quod sequitur. r ae Priaeciseere h. l. constituere aliquid, ut firmum ratumque inaneat, vid. PS. To, 3. III, s. 'a I Non geminabitui , propagabitur de semine tuo iamplius quisquam, Stirps tua regia penitus delebitur. Quod jam i ieronymus, quem plures recentiorum interpretum sequuti sunt, eo retulit, quod Sennacheribus Nini ven reversusa illiis suis occisus traditur 2 Reg. IO, 3T. Verum Sennacheribo filium Asarhaddinum successisse legimus illo ipso loco Vs. IB. In universum gentis regiae excidium praedicitur, ut Ies. la,2o. regi Babelis vates minatur: d I 'U I i d , i, dii, nec Booabitur in celernum semen impiorum, nulla fiet utiquam stirpis improborum mentio. Vrdu' bd D et V N man si domo deorum tuortim exscindαm aculptile et conflatile, i. e. in urbis tuae primariae expugnatione confringentur ab hostibus deorum, quos colis, simulacra e lapide vel aere confecta, querit admodum ip
etiam Assyrii fecerant aliarum gentium diis, 2 Reg. Is, i S. Jes. IT, ID. V DN Ponam gePulchrum tuum, scit. Vmbri r 'naedem deorum tuorum, i. e. templum ipsum erit tibi sepulchrum, ut nec locus nec dii te servare possint, Sed inter ruinag eorum
sepeliaris. Hebraei eo referunt, quod Sennacheribus in dei sui, Nisrochi, templo occisus est, et Reg. ls, d T. - rriba Cum
evilueris, postquam apud omnes in contemtum veneris. NIMCIII et Sicut contemsisti me, cum dixisti me non poase liberare populum meum e manu tua, ita reddam te contemtum. Sed Chaldaeus: quoniam leuee h. e. facile hoo coriam me. Syrus: cito. Vel Ie
haec sunt, vel, si ita ut nos, m 2 'a legerunt, sensum hiano faeere: quia levis ea, et nullius ponderis coram me.
Praemissa ad Iudaeos apostrophe, qua eis tranquillitatem et pacem, hoste deleto, annuntiat (Vs. I. , urbis illius, quae regni hostilis caput esset, obsidionem, expugnationein, direptionem, incolarumque per urbationem et pavorem graphice deseribit (V8.2 - Io. . Additur exclamatio sarcastica, qua propheta captae urbi amarulenter insultat (Vs. N. I 2. II. . Clausula continet orationem Dei, in qua se auctorem profitetur eorum, quae ASSyriis acciderunt, modum etiam exponit, quo sint perdendi (Vs. Id. .
I. Particula mari eccet quae aliquando in sermone redundare, aut vim exiguam habere videtur, hoc Ioeο omnino αφατικὴ est, et rei valde nitrabilia ac magni mo inenti nota. uox enim
509쪽
subjicitur, futurum, ut veniant, qui laeta adferant nuntia, qui prosperitate in , tranquillitatem, paceiu prοelament: mbri traruj ν' diu et non o aver montes Pedes adsunt nuntiunt is, Promulgiantis P αcem. Fuper montes Judaeae, quibus cingitur urbs Hierosolymitana (gver montes terrae Israelis, habet Chaldaeus), subito adveniunt cursores laetum asserentes nuntium, et proclamantes res prosperas Iudaeis. Cf. Jes. SE, T. Num fausti illius nuntii materia fuerit plaga, qua exercitus Assyriaeus subito fuit pereuSSus, an vero regis ipsius, Sennacheribi, caedes et interitus, curiοse hic inquirere, nihil opus est; intelligenda omnino sunt omnia, quae exitios, hostibus, ac salutari a Judaeis erant. Dubio procul Ilis hias, quam prinium Assyriorum exercitum prostratum comperit, ac non multo post de Sanheribi caede certior fuit factus, ea per universam Iudaeam nuntianda curavit, unde omnibus locis incredibile gaudium exortuni. Addit vates: mi mi, an an celebro, Iudas festa luci, et Persolae Dolia tuet. Dum Hierοsolyma ab Assyriaco exercitu obseSSa erat, non licuit eam urbem adire, ibique sacris faciundis vacare. At nunc, inquit prοpheta, omnia remοta sunt impedimenta, jam undique secure proficisci Ilierosolymam licet, ibique sacrifiesa offerre, et vota persolvere, quae fecisti, si ab Assyriorum metu liberareris. iam 'IS, a s CVP tra 'a Neque enim ct det trαnsirs Per te nequctui, ho Stis impius, ut te vastet, vid. not. nil I, II. Chaldaeus haud male haec collective cepit: quiet non iamplius Perte trunsibunt livit. V ribri omnia, totus illa excisus est. Chaldaeus: Omnes deleti sunt. Hieronymus: Et rex, et imperium Assyriorum penitus conciderunt. 2. Iam ad Nini ven converso germone, vates eum urbem ub hostibus oppugnatam tanquam praesentem vidit: ribae P d by ascendit qui perfringit eonfru faciem tuom. Hostis Nini veri aggressurus ut praesens sistitur. Vocatur is r Dd qui perfringit, sive dissipeti, i. e. vastat, quemadmodum Demetrius πολιορκη retie, i. e. urbium expugnator et destructor appellatur, et Jer. si , 2I. rex Chaldaeus mαlleus totius terrae. Eiscurratisqvates Ninevitas ad urbem defendendam excitat. Solent quida ostes a finibus suis repulsuros, aut impetum eorum superaturos ESSE eonfidunt, prοpugnacula undique firmare et custodire, speculas erigere, e quibus adventantes ho Stes cernere possint, arma sumere, et ad proelium Sese parare, omnes denique colligere et roborare vires. Haec omnia sollicite facturos Assyrios videt, sed nihil quicquam effecturos, unde eos salse ridens eis acclamat: ' de m haeret custodiendo custodi munimρntum, s. collective munimentia. Si iuilis ellipsis verbi finiti s. Imperativi post Infinitivum est Exod. Eo, S. Di reοOrdundo seil. ' Dira recordiaberis, g. et recor- dure. Vid. et Egech. Ei, S. et not. ad eum Ioc. Quatuor Infinitivi, qui in hoc eorum ate oceurrunt, habent vim Imperativorum,
510쪽
per construetionem abruptiorem, quae aliquam emphasin addit, et non tantum Drtius imperat, sed etiam animum indicat subito periculo con ternatum. It a et Iea. 32, II. similis est talium Infinitivorum accumulatio. Nota paronomasiam in Orientalibus adamatam. Speculare ueliam, mitte Specu latores, qui observent, qua via hostes venturi sint. P in
Confirmet lumbo8, in quibus virium sedes (cf. Job. do, lii. , unde
Devi. ZI, Il. Percule lumbos eorum. qui contria eum ingurgunt, i. e. prostorne eos. Vel nostrae dictionis sensus hie est: parate ad pugnandum, capesse arma; solebant enim qui ad iter faciendum sive ad pugnam se pararent, vestes prolixiores cingulo In iubis adstringere, ut expeditior incessus vel opera sit; vid.
nNU Roboria dii Ra Balde, intende quantum potes vires ad resistendum hosti, nil tamen efficies.
I. Nominis a Na, in priori hujus Versus hemistichio his
obvii, ambiguitas, quum tam in meliorem partem, de gloriet, eae-eellentia, quam in deteriorem, de fastu, Superbiet uvurpari soleat, senuum reddit dubium, et diversas explicationes peperit. Noa quidem iis adstipulamur, qui nomen PNa hic in meliorem parte ni capiunt, ut gloriαm excellentiumque, sive felicem rerum stiatum notet, adeoque his verbis contineatur benignis promissio, qua Jova recuperandae pristinae dignitatis Iudaeis spem facit, fore, ut quum eos hactenus sat dure castigaverit, iram porro suam in Assyrios effuluarus, illos vero pristinae felicitati redditurus: 'rap a 'NSi rei mri' dici niam reducit, S. Teqtituet, foueti gloriam suco hi, i. e. Judae, sicut gloriαm Isrαelis, i. e. decem tribuum, restituet. Rationem bellici apparatus ad obsidendam et expugnandam Niniven instruendi, de quo Versu superiore, reddit hanc, quod Jova priscam populi sibi chari dignitatem restituere decrevit; quod ut efficiatur prius hostis illius potentissimi sedes delenda est; unde in Versibus proximis vates exercitus Niniven aggredientis descriptionem, ipsiusque urbis expugnationem Subjecit. h. l. transitive, ut Piel II is, aut Iliptiit, i. e. reducere, restituere capiendum, quemadmodum Nuni. IV, 26. Ps. So, S. et saepe alias. Restituet igitur Jova pristinae suae gloriae Hebraeos universos, tam Judaeos, quam Israelitas, ompsit chpEV 2 quamvis eυαcuαUerint eos HUGCurantes, i. e. quantuinvi a hostes rapinis eos exinaniverint. Cf. Jes. 2d, I. Clinidaeus: nom diripuerunt eos dirutores. Hieronymus: quira Bias letiores dissipaueerunt eos. 'rans dri 'tra Et propagines
eorum Corr&Perurit, destruxerunt, i. e. recte explicante Chaldaeο, ciueitcties gloricte eorum, i. e. urbes florentes, quae quasi prompetigines et palmites fuerunt vitis Io vanae (qua imagine populus Hebraeus Ristitur Jes. 6, l. sqq. PS. SD, s. , hostes vastarunt