장음표시 사용
551쪽
et virons Biolentiam. Sensum hunc facit: neque vitio suo complemento, neque inspirans prοphetam Deus perque eum loquens, aut loquens nomine Dei propheta, sine suo frustrabitur. N, et in o mentietur, s. fallet visio illa, s. prophetia. MDingro dN an Si moratur, si tibi cunctari videtur illius vaticinii exitus, eaevectα eum, neque animum desponde. N, NI' dici 'Imrim Num veniensi deniet, certissime eveniet quod hoc orliculo Praedicitur, non procrustiniabitur, non semper disseretur. d. Iam incipit oraculum, quod vates supra Vs. 2. promulgare est jussus. Et hoe quidem Versu generalem praeinittit prompositionem, quae totius vaticinii summam continet. Tigri a 'Tud V 'ci'-N, Ecce tumefactus, non planus est ianimus ejus in ipso. hoste Chaldaeo, i. e. temerario fastu sese effert, nec modus est ullus guae aliena ad se rapiendi cupiditati. Verbum Dy proprie est tumere, intumescere, uti collato Arabico bam pluribua docuit N. G. SCHRORDRRUs in Observuli. gelectis et Ioriag. Hebrr. p. 6 d. sqq. Ilinc Furi est clivus, proprie locus tumidus, h. e. in planitie altius elatus, prout Latinis tumulusa tumendo dicitur. si Quare quum h. l. in dI tum iactu, scit. EDd ianimo dicitur esse 'et in eo, scit. hoste Chaldaeo, non du-
bium esse potest indieari ejus tumidum fastum et audaciam protervam, qua contra jus et fas omne alienas terras invadit et ad se rapit (I, 6.). Quam inbuae tumidum Noster vocavit animam, eandem statim dicit Nore Pluriiam, R. rectiam, Pro more Ilebraeorum, quo id quod affrinarunt per negatione in contrarii etiam fortius affirmare solent, ut modo Vs. I. 'nN' N, eda' RE,
Ies. I, s. mnet et, trimari indicarunt, non celarunt; Egech. IS,
2I. 28. Vm' eo in m mn certissime viBet, non morietur. Eodem modo regi Chaldaeo n. I. animus inesse dicitur tumidus, NON Planus, i. e. minime modestus, qui intra justi et aequi finesse non continet. Verbum ' et '' a primaria notione ctequi geminani obtinet secundariam alteram reoli, quod inflexo et curvo, alteram Plani, quod elato et tumido opponitur. Posteriore occurrit manifeste Iea. d5, 2., tumidia, Ioea clivosa, complarictho. Eademque plani notione h. l. est capiendum oppositionis Iege. Optime hujus hemistichii sensum declaravit JARCHI:
, , Anima improbi istius eontinuo est in excandescentia et cupiditate, anhelans ut deglutiat, nec satiatur. Non est reclus ianimus
in eo, ut dicat: susticit quod jam antea aequisivi; quocirca super illum veniet poena. Ilosti huic fastu suo temerario atque in satiabili aliena invadendi cupiditate in perniciem ruenti altero hemistichio opponitur populus Iudaicus ab illo oppressus: P munt ri' rem DNn sed justus in deritute, s. sinceritial8 Suα, i. e.
552쪽
vocat populum Iudaiciani comparate ad Chaldaeos, ut supra I, II., ubi vid. not. Plerique haec verba sic vertunt: αt jus lux Persdem suum, fiduciam, quam in Deo ponit, sulueus erit. Sed observandum, Voeem Pu et per accentum Mercia arctissime cum
jungi, et hanc accentu distinctivo Tmhcho a postrema hujus Versus voee, i TD, ita divelli, ut indicetur, 'na uera esse ad subjectum, P 'de, non ad praedicatum referendum, hoc sensu: ille qui in veritiale suci, S. Per Beritαtem Suum justus est. h. I. de sinceritαle, sincera probitate, capiendum, ut Prov. 12, 22. 28, 26. Ps. 32, 3. , ad quem Ioc. vid. not. Sunt taliten eo dices et manuscripti et typis exarati haud pauci, ab d. Η. Mi CHAELI in Noti. Crit t. ad h. l. indicati, in quibus vocip ret Tiphoha est appositus, met ut et vero cum dram per accentum Meroa junctum. Sed in libris plerisque voces priore ratione distinguuntur, quam nos potiorem arbitramur. Atque is quidem genuinus hujus loci sensus nobis videtur. Ab eo tamen discedunt interpretes tam veteres quam reeentiores longe plerique, qui hunc Versum tribus superioribus ita conjungunt, ut qui clausulam faciat pro Osinii, quod Versibus I - d. vaticinio promuIgando praemissum est. Neque hi tamen in verbis praesertim primi hemistichii interpretandis inter se consentiunt. Sunt, qui vertant: Ecce elato eat, non rectet egi ianimet ejus in ipso, vel : ecce cujus αnimia elatet est, eα non reclia est in Oso ' vel denique, cujus cinimct non recto est in Ogo, era elatia est, hoc sensu:
qui perverse sentit, impius, fastuose despicit, quae divino jussu a me praedicuntur. Ita Chaldaeus: en I impii dicunt: omnio lata
Flacebit animoe meae in eo. Arabs vero: et si cingore, give taedio incitur, non exhilaratur αnimα mect in eo, i. e. cujus Inimus timore perturbatur, adeoque fidem non habet iis, quae a vate, meo, Jovae, jussu praedicuntur, mihi non probatur. Graecam Alexandrinam nostri loci interpretationem sequutus scriptor epistolae ad Hebraeos Io, 38. Interpretem Graecum pro legisse et pro 'et D , existimat Gito TlUS,MSenSu, inquit, ,, optimo. Si quis defecerit, in exspectando scilicet Onam vertitur Graece per ἐκλε ειν et oλιγοψυχεῖν), is mihi non placebit. Dei sunt verba. DroστἐLλεσθαι est minus cere quum vortet, Aet. Eo, 26. 2 T. Gal. 2, I 2. I inc Lποστοληοpponitur τῆ πίστει dicto Capite ad Hebraeos Vs. I s. ED. Pο- cocΚiUs tamen in Noti. Miscellann. Maimonidis Portae nosis a se
editae additis, p. d2. sqq. negat opus esse ut Statuamus, Graecum interpretem et ut vult Crotius, atque imo 'pro quae est Cappelli conjectura, legisse. Et ad prius quidem quοd attinet, υπεστειληται non magis rip nube, quam
go convenire observat, sequum ex sententia R. Tanehum non sunt futura. LXX: εαν υnοστείλφαι ουκ εἰ σκεῖ η η Πυου εν αἰτώμ, quae Ilieronymus sic vertit: si retretaeerit se, i
553쪽
idem valeat ac in illo Ionae a, S. et defecit, aut Ies. si I, 2o. Dbs Vrn filii tui defecerunt; qui etiam praeter
vulgo receptam verbi 2Dar notionem, qua elatum esse et extolli Significat, tertiam quandam recenset a Graeco υποστελλεσυ αι minime alienam, videlicet O , Ana , lange remotum eise, tαrtari, retrahere se, petitam ab clivo, scilicet d-tri , b, c, qui non sitie di cultate prae altitudine et
iasperitate guet ascenditur, quae licet eidem loco isti minus quadrare videtur, ceteris tamen praefertur ab Ebn Iannabis, quamvis sequius prophetiae tardanti ne quasi se subducenti attributa. Sensus, inquit, est: BAS a, area L. quαm longe remotum git ασ recesserit, dilutum fuerit hoo quod denuntiatum est, non recta est anima ejus in ipso, quae nihil eoru tu quae minatus est propheta, timet. Idem autem quod de persona, seu anima impii amrmari quod hic dicitur, non de prophetia, putat R. Tanchum, utrumvis priorum significatuum liuic praefert. R. Moses Ninichius aliam adhuc interpretationem affert, etiam a fratre ipsius Davide laudatam, in qua non minus gubdueendi notionem habemus, Scilicet ut sensus sit: se ponit in clivo, seu, se in rvdm et Grcem gubducit, εκλείπουσα, puta, o Dro b ουσα, verum justus, qui eonfidit in Domino, non opus liabet ut se in arcem recipiat, sed file suci vivit. Glossarium Hebraeo - Arabicum aliter adhue; inquit, est Ob-St vult, perplexus, confusus, conturbatus est. Has omnes juxta sententias, ea tantum excepta, quae extollendi, vel ae esserendi intellectum praefert, non longe a scopo aberraverit, qui Drio Eiλ ηται , Verterent. Sed nondum Arabes consuluimus, qui
aliam nobis suggerunt, dum quod IIebraico Usi respondet in plerisque in migrante) interpretantur Aoc omittere, seu negligere, αἰio Gnimum Gyertere, qua solum ratione motus acerrimi judicii vir, LUDOV. DE DILU, non melius reddi POSSe quam υποστεiλητω, fidenter asserit Ludov. de Dieu nostra verba sic interpretatur: subductio At, i. e. si subductio fiat, aut, si negligatur id quod promissum est, non placet sibi anima ejus in eos. Quodsi ex interpretationum diversitate de exemplarium, quae sequuti sunt interpretes antiqui, discrepantibus lectionibus concludere Iiceat, suspicari forsan posset quis, Syrum simplicis V. T. versionis auctorem hic pro legisse ridi, rum, quum vertat: et in iniquitate non delectat se anima ejus. Quod ad ea quae sequuntur, 'ae 'EDI autumat Cappellus, LXX, qui verterunt: oυκ ευδoκει η-μoυ ἐν α irco, vocem illam mir ' accepisse, quasi esset a radice Arabibus usitata et Ela,
- , ; at si res ita se haberet, litera ' ad radicem nequaquam per-
tineret, sed futuri formativa esset, quod forma regulari esset
554쪽
adeoque ri paragogicum, et vocales prorsus mutandae. Eo autem confugere minime necessarium videtur, quum disr alibi frequenter per c ρεσκειν Vertatur, quod eodem fere recidit, uo ευδοκεῖν, illudque dicatur rectum esse in oculis Domini, quo ipse sibi complaceat. Verba igitur prout in textu Hebraico se habent, ita sonant: ecce subducitur, aut negligitur, vel, subductio st, aut neglectus, Reu, desertio est (gentem subiicendo, et verbis impersonaliter positis , Non rectet est ianimet ejus cum eo, i. e. non delectatur anima ejus, vel, sibi complacet eo; ut ita ad Deum referantur posteriora. Nec quidquam superest dissicultatis, nisi quod pro 'et D , animo ejus, in Graeca versione persona prima effertur, quasi mur legeretur. At non infrequens est intextu Biblico a persona ad personam transitus. Exempla, ni fallor, satis ad rem apposita habemus Ps. 2d, G. d mirer D ejan et haec est generatio qucterentium eum, quαerentium fuciem tuum, Iacob, uti LXX personarum enallagen statuentes reddunt: αυτη η γενει ζητουντων τ6ν κυριoν irου, - των χυ πρOσωπOν του θεου ' ακωβ. Et Ps. sis, Io . mira fortitudo ejus, ad lo respiciam, ubi dum LXX vertunt: το κραιοβ μOυ πρoσ σε φυλάξω, et Syrus, mutato verborum ordine, Deus, te laudabo, quia tu es refugium meum, astixum tertiae personae in primae proprium transtulerunt, ut ita de Deo intelligendum monerent. Quam ipsam Iicentiam interpretes Graeci, ut geriguin commodius redderent, hic etiam sibi sumendam duxerunt, ut ita verba ad Deum referenda, atque ipsius persona efferri docerent. Nec interim absurdum forsan erit, ut si ei, in quem cadit reprehensio, tribuatur astixuin, non est rectia animia Osius in Ogo, paraphrastice exponatur, et ad sensum optime, NON oblectet tur Gnimia meα Oso; ideo enim non plane impius Dei animae, i. e. Deo, quod ipse se in anima sua, vel apud Ae, non recte habeat. Ilaec Podochius, qui in dijudicandis antiquis hujus loci interpretationibus videtur felicius versatus esse, quanICritici recentiores, a quibus neglecta sunt, quae ille de h. l. disputavit. A BARBENEL VEdri positum existimat pro ribu N Obtenebrαtus est, literis gutturalibus, N, n, n et v facile inter se alternautibus. Quo posito Iocum nostrum sic interpretatur: ,, Eeee quando homo indulget inenti ac cogitationibus suis, erit Semperianimus ejus Obtenebrialuu et occoecatus, nec unquam recllis erit
in illo, perpetuo enim inanebit dubius et perplexus in cogitutionibus suis. Verum justus, qui credit, quaelibet Dei judicia justa esse et intemerata, et approbat judicia ejus, in ride sua vivet, absque haesitatione animi et ingenii scropulis. Quod pertinet ad
Haliaeueum, qui voluerat in arenam descendere cum Deo rationibus, quod improbus fortuna uteretur secunda. Cui jam respondet Deus: omnia haec injeeta dubia proveniunt a caligine mentis, non ab illuminato intellectu, Nam ecce tenebris involutus est
GnimuS, qui non sincerus est in homine, sed fovet apud se dubia,
555쪽
quasi Deus deflecteret ab aequitate. At sustus non admittit talia, nec cogitat quod pugnat eum perfectione creatoris sui, sed in fide stire vivet, quippe qui firmiter secum statuit (Deiat. 22, d.):
Ose est rues, integrum est unumquodqu6 verum ejus; omnes eatim illius viae sunt stastae. Hanc Abarbanetis interpretationem sequutus WοLFIUS, Dessaviensis, nostrum Versum, tauquam rem liquo sermoni per parenthesin interjectum, sic vertit:
Praetermittimus alias aliorum interpretationes. 5. et 'N' Quin omnino Dinoaua Protervus est lParticula 'et plera asseverat et auget quod de hoste dictum erat Versu superiore, tumefactus, nec modestus est ianimus. Eodem sensu eadem particula EZech. 23, do. usurpatur. iv vinum,
ebrietas (ut Gen. s, 2d. ndi quum expergefactus
ebrio, pro seu rimi bibens vinum, quemadmodum Ps. Ios, d. Vbi V pro Iegitur, ad quem Ioe.vid. not., et cf. Ps. EO, T. Sic etiam Latini scelus dieere soIent pro sceleato. Ebrielute h. l. comprehenditur omnis generis Iuxuria atque lascivia, quam opulentia et divitiae pariunt. De Iuxuria veteris Babylonis vid. CURTIUM de rebus Ilexundri M., L. V. c. I., ubi ita post alia: Labylonii maxime in vinum, et qucte ebrietα-tem sequuntur, es usi sunt. na 2 h. l. non Persilum notat, sed Protervum, petulantem, ut Prov. 2, 22. Ps. 2s, d. , ad quem Ioc. vid. not. Ita et Ies. 2I, 2. hostis Babylonius ad vastator et via 2 vocatur, ubi perfidiae notio parum apta. Ceterum nomen et a 2 praedicatum, quod Munt, constituere, arguit illud, quod articulus ei non est praefixus. Ita Gen. 2s, T. bina Vir racies est iadhuc magnus, i. e. multum diei superest. Is, 2o. matriri a rei et i haec urbs est propinquo. Vel ri nomini praepositum vim habet sortiorem demonstrandi, latine en I aut ecce Ivertendum, ut Gen. 2s, 2. 'Nari by et eoos Pis mctgnus fuit super ore sutei. m ' hi, Suerbus, arrοgans, est ille, nec hiabiliat, i. e. non commoratur in habitatione sua, non potest se continere inter fines imperii sui. Alii interpretantur: non fermanebit scit. in Suo statu, regnum ejus non diu durabit. Ita Chaldaeus: vir averbus in impietate nec Permianebit. Sed quod nos adscivimus melius congruit totius orationis tenori, et praesertim iis quae proxime sequuntur, qui oqui dilatat etc. Nondum minas profert vates, sed adhuc versatur in describenda regis Chaldaei arrogantia et alienas terras invadendi cupiditate. I IRRοNYMUs nostrum hemistichium ita est interpretatus: et quomodo Binum potantem decipit, gio erit vir Suerbus, et non decorabitur. Quae in Commentario sic expli-eavit: HQuomodo vinum contra potantem facit, et PoStquam Bur
556쪽
rexerit neque pes, neque mens suum ossicium tenent, omnisque laetitia et mentis exhilaratio vertitur in ruinam; sic Dir superbus non decoriabitur, nec voluntutem perducet ad finem l quae esticδν LXX interpretatio , et juxta Symmachum: Oυκ ε ορησαι, hoc est, in rerum omnium erit penuria. Hieronymus retulit ad V m decorum esse, pro quo, ejecto N, Jer. 6, 2. mari scribitur. LUTHERUS nostrum locum sic vertit: Iber der me inbelreuget deri stolaeri Mann, dasa er nichi blathen hunn sVinum deo it Birum superbum, ut ne Permαnere Posito, hoc sensu trex Chaldaeus, dulci fortuna, tanquam vino, ebrius, Don contentus imperii sui finibus, terras alienas invadit. Sed verba 'da na n ' om constructione grammatica jungere eo quo Lutherus fecit modo, vetat accentus distinctivus Actheph -huton voci impositus. Praeterea n Z cum ci constructum notat quidem se dein aliquem Ggere, haud vero fallere, decipere, quod verbo ME,Isignificari constat. 'E DI F)Ncin et ri et de Oui dilatat animam
stium ut orcus, quI hominibus mortuis expleri non potest, quare recensetur inter quatuor illa, quae nunquam satiantur Prov. ID, Id. Cf. ibid. 22, 2o. et Jes. S. Id. Sic I ORATIUS dicit regnum insatiabile Ditis. M r' ad N V Et ille est sicut mors neo saliatur; laborat Chaldaeus hostis insatiabili quadam regnorum siti, ut merito comparetur in orti, quae quum quotidie plum rimos tollat e medio, tamen Nunquam satiatur. UNT V Uam , et Et colligit ad se omnes populos, ut Solus imperet, redigit sub ditionem et potestatem Suam.
Nonne illi Omnes ab eo subjugati et oppressi de es dioieritim tollent, et cαυillum, et scommαἰα in eum proferent m De beta , proprie dictum furcilinu, vid. not. ad Ps. as, 5. Ies. Ii, a. Recte GROTIUS : homnia dicta acuta, aut lepida, aut sententiosa sunt Hebraeis. Cf. Prov. I, G. , ubi huic nomini itidem junguntur, ut hic, et V mn, quod utrumque nomen promprie dictu in aeα, αεnigmaticu notat, et alias quidem de gravibus et sententiosis dictis usurpatur (vid. de mn V not. ad Ps.ds, d. , nostro Ioco vero de dictis aculeatis, quibus tyrannum Chaldaeum cavillantur qui ab eo oppressi sunt. Ante V 'ri sub audienda copula . h. I. de eo, ut Gen. Eo, II. ' - , UNN'T ' VN dio de me: frater meus est. naar Et dicet unusquisque illorum , sive impersonaliter: dicetur, ut Ies. 65, 8., cf.
quod non est ipsi, acquirenti alienas ditiones plurimas, V et Trah, di, supra I, G. Chaldaeus: ves non suus. 'TU ny Quousque hoc impune faciet 8 Vel: quem tandem finem imponet cupiditati suae* Alii: quousque i. e. quamdiu possidebit ista injustea se corragai Verba hujus Versus proxima, et taetrum, 'EDU , plerique sic vertunt: et vael illi qui aggravat aver se ces.
557쪽
Neh. 5, Isi. denuum lutum, ta tandi statuentes compositum ex nardensum, et lutum; ita vero per contentium vim ingentem auri argentive appellari existimant. Describi sic volunt tyranni Babylonici nοn saturandani avaritiam, divitias immensis omnium gentium rapinis congestas, densissimi luti instar, coacervantis in suam ipsius perniciem, paulo post eisdem, tanquam coenoga ac voraginosa palude, penitus absorbendi. Quum tamen nondum sit satis exploratiani, num istiusmodi nomina compovita recte statui possint; malo accedere NIMCHII sententiae, in Lexico suo propositae, referendum esse ad radicem tans, ultima radicali repetita, quemadmodum m ad imber νehemens, Prov. 2T, I f.,
a 'ad; duplicationem illam vero vim quandam intendendae significationis obtinere. Itaque a Nimchio cthundianitia pecuniarum vel diueitictrum exponitur. Rectius vero FULLERUS Migoeli.,S. L. V. C. VIII. multitudinem Pignorum exponi obser-Vat, D quippe prοprie Pignus Sonet, non pecuniam, et verbum, Pignus, nοn Pecuniαm, Cuere Ivid. Devi. Io, G. 8.2a, Io.J. Nec inconcinne, ut opinor, haec item significatio aptari poterit prophetae consilio. Assimilatur enim Babylonius foeneratori acerbissimo, vel praedii alicujus durissimo domino, et ingentes ipsius thesauri, avidissime pariter ac crudelissime undique Corrafit, pignorum cumulis penes taeneratorem vel dominum illum congestis. Quare elausula, In a qui OOασerueiat, Seu αccumulat uuil se Pignorum copiam, hanc habere videtur
sententiam : qui jam infinitis rapinis, quasi totidem pignoribus
ablatis, per intolerabilem saevitiam, omnes gerites ubique locorum coercet, simul ac persoluta primum fuerit poenarum veluti summa divinitus constituta, eontinue repetent ab eodem omnes gentes pignora sua, hoc est: justissime deinceps eum spoliabunt, a quo nefarie et crudeliter antea fuerant spoliatae. Quam quidem interpretationem, utpote talem, quae sensum fundat optime congruum, nostram facere haud dubitamus. i. 'Petu riar:ip arnu rediri Nonne repente surgens, insurgent contra te, mordentes te populi abs te οppressi* Metaphora desumta est vel a venatione, in qua eanes feras agitant, morsibus appetunt et dilaniant; vel a serpentibus, qui ni orsu Suo Noeent, ut ser. 8, IT. ecce ego in Bos serventes immittam, busiliscos incuntiari nescios, cetra X rin:D qui Bos mordeant. Alii cum Coectio vertunt foeneriliores fui, suum etiam cum lucro a te repetentes. ridid enim est foeneretri, et foenus, usurra, Deut. 23, 26. Qui quidem sensus bene congruit Versus superioris verbis postremis, si Fullerianam eorum interpretationem adsciveris. riua ' Et eueigilabunt tanquam e somno concutierate8, s. agitantes, divexantes te. Drpui positum abjecto radicali,
quod Metheg compensat, ut Iud. I 6, 26. yst' ' scribitur pro eo
quod plene exstat Vs. Id. ystm . - ub rari dej ab re nil m
in direptiones eis, hostibus, ut praedae te habeant.
558쪽
tu voliasti populos multos, ideo volictbunt te Omnes reliquiue flvularum, qui reliqui fuerint de populis a te spoliatis. Vel: omnes reliqui populi a te non spoliati. Pro et 'divi, eum Patach sub Ei, in eodice Erfurtensi tertio, nec non in libris pluribus typis exaratis, veluti Bibliis Bombergianis, PIantinianis, Buxtor-sianis, legitur , cum Cameg-Chatu ph, nam quia accentus locum mutat, ideo holem, ut fit, corripitur. v d Um d N 'pania Proseler gianguinea, caedes hominum, et propter viosenliαm terriae, illatam habitatoribus terrae. Nn m p Et propter violentiam urbis et Omnium hiabitantium in ect, propter violentiam in urbem commissam. Chaldaeus pro v Nudum et V p posuit et Propter ruinam ferrete Israel, urbis serusialem. Alii cum GROTio collective: propter direptionem terretrum et urbium, quas plurimas Chaldaeus expugnavit, expilavit et destruxit, omniumque in eis habitantium. Praeferendum tamen duco prius ob Versus IT. , sub cujus finem eadem formula repetitur, verba prima.
εtum malam domui suae, pro domo sua, familia sua. Alii, ut exStruat domum suam, regiam suam, quae erat Babyloniae, quae Dau. a, 2T. mn domus regni dicitur. Chaldaeus: Biae ei qui violenter occlumulat divitias impietutia domui aucte. D SI Igucteatus malus dicitur, vel quia malis artibus paratus, vel quia exitialis est dominis suis. Uterque sensus quadrat; ideo enim DPes ut plurimum sunt exitiales, quia injustitia et malis artibus Sunt conquisitae. ap d' ut d id, in ponat in excelso nidum Suum, ut exstruat sibi arcem praealtam et munitissimam, qua tueatur se ab hostibus. Similitudo desumta ab avibus, quae in rupibus inaccessis nidificant, ut Obad. Vs. d. , ad quem loc. Vid. not. D 'TU Ut eripiatur e munia muli, quo tutus sit ab injuria et vexationibus hostium.
Io. remet, non num Consuluiali pudorem, ignominiam,
domui lucte, consilia cepisti in domus tuae casura dedecus. In Suoclidensi poseulas mullos, i. e. quum unimo tuo prοposuisti imperium orbis oceupare, gentess et populos imperio tuo adjicere, putasti te pulchre tibi consuluisse; sed contra cedit illud in tui et tuorum ignominiam et perniciem, Deus enim avaritiam illam et ambitionem tuam ulciscetur et pro merito castigabit. Nio m Et Peccans eros in Gnimiam iuiam, i. e. Perniciem in te accersisti, causa es tui exitii. Ante 'VID: subaudiendum et, id enim praefigitur nomini ejus, in quem Peeentur, Gen. 2, 22. 'b d ne peccatum committoris in Puerum. Deficiente illa particula, ut hie, legitur Prov. 2θ, 2.
in se Usum, mala sibi conciliat.
559쪽
o im ei inferas, ad lit Chaldaeus). Alii cum Ni MCHio : ipsi lapides
Clamant, regiam tuam e rapinis exstructam esse. Vel: Iapides furto a te nidati testabuntur violentiam et rapinain tuam. Sed verum horum verborum cum iis quae proxime Sequuntur, o tR
et ligumentum e ligno revondebit ei, Iupidi, sensum declaravit HIERONYMUS: , , In tanta crudelitate bacchatus es, ut, si dici potest, lapides civitatis et ligisa parietum quos subvertisti, tuam ferociam clamitent. Tale quid et Dominus contra I harisaeos objurgantes, quare non increparet pueros acclamantes sibit Matth 2l, s.s: Osunno in eaeoeliis filio David, benedictus qui
denit in nomine Domini, Osanno in exoelsia; Non legistia, inquit IVs. Id. , quiu Scriptum est: ex ore insontium et laesentium perfecisti laudem y Et lLuc. Is, do l: si istu tootierint, lapides clamabunt. Licet enim plerique ita intelligendum putent: si Iudaei tacuerint, multitudo me gentium confitebitur; tamen
haec est expressior et verior intelligentia: etiam si homines tacerevi, et signorum meorum multitudinem lingua invidens non Ioquatur; tamen lapides ipsi, et fundamenta murorum, et parietum aedificatio meatu poterunt magnitudinem personare. Hebraeum
V DI IIieronymus lignum significare ait quod ad continendos parietes in medio atruesurcte ponitur, et vulgo vud Gruecos Pellatur 2μάντωσισ. Graeeam hanc vocem, quae proprie corrigiam calcei signifieat, Suidas exponit: δέ σ- βαλλο-
chum, qui συνδεσμoe oἰκοδομῆe ξυλιγοσ, et Theodotionem, qui συγ δεσμοσ ξυλου vertit. Quam interpretationem commendat illud quod Syris connexuit significat. Et in versione Samaritana verbum cud pro hebraico rDE constrinxit ponitur. Isine
est, quod Chaldaeis N Dd D m compedes denotat. Quare nos ligα- meritum vertimus. Vere monet GUASETIUS sub voce o Dd, quod ea indicetur ita se habere ad ys lignum, ut Iapis ad murum. Mille autem est ejus pars per aggregationem ex arte junctam. Atqui ad hoc requiritur, ut vat sumatur quoque pro aggregato. Iam vero omnia ista in domo aedificata statuuntur Vs. s. Ex his sequitur, vae lignum, sumi pro onini totius domus ligno, Gallice tu che ente. In ea tignum et asser, une piece de bois, se habet ut lapis in muro. Ergo istud est, quod vocatur, Osser et lignum, et triabea, in genere. Respondebit ei, lapidi, nant i N feminei generis esse constat. GROTI Us suffixum femineum sensu Iacu tro capiens, vertit: testabitur illud; sinam quia ad interrogationem reddebantur testimonia, ideo Ty ponitur Pro testuri, etiam in Decalogo IExod. 26, IZ.J. Alii: respondet, s. les lubitur Conlrct ect m, animam tuam, 'mei Dd Vs. ld., i. Q. contra te ipsum. Verum id hebraiec erat nq,exprimen uiu.Nomen enim ejus, contra quem testimonium proscrtur, intercem.
560쪽
552 Habactio. P. I, II i5. dente particula et verbo Jungi solet, vid. laudat. Exod. loc. et adde Devi. 5, IT. Is, Io. Iob. I si, S. Ilos. β, o. I 2. um et in et rari Vae ei qui aediscat urbem persαnguines, i. e. opisus, quae caedibus et tyrannide sunt partae.ri, sin rima n et ' Et vae illi qui stabilit, parat urbem iniquitute, οpibus inique partis. IX. maeret retrii ' VNU imm N Nonne ecce et Iouere deo
exercituum videlicet hoc quod sequitur: CN- v I dUI UM 'nu' p VII dUN ' ut laborent populi Pro igne, et gentes pro inani de eligoentvry i. e. quod populi, qui tam mvgno cum labore in urbe regia Chaldaeorum occupati erant, frustra operam impenderunt suam, et igni tantum alimenta dederunt, quum urbs illa postea sit diruenda et igne abolenda, id non fortuito fieri censendum erit, sed justo Dei judicio. Locum nostrum mutuatus est Ieremias si I, si S., sed ita ut dictiones et III transponeret: Sic dicit Iouea: Lαbylonis eruasu illa moenia diruentur, ejusque ullae illiae Poricte igni succenduntur, ut ita laboraverint incassum populi, et nationex igni ge de li-μαυerint. m utrumque h. l. est particula mere expletiva, ut Iob. II, 28. , ubi et not. Ninichius tamen illam adjectionem syllabicam emphasin habere existimat. . Hieronymus etiam in multo igne vertit. Et Iarchi mn Gallico iasseet exponit, sensumque nostri loci hunc esse dieit: quando iis ingruet ira mea tanquam ignis, donec satis poenae accipiant, s. ut Satis puniantur promerito. Chaldaeus vertit: ecce Plagα6 υαlidiae et vehementes veniunt et Iovet, Deo exercituum, et lubor gentium robustiarum lctriquαm ignis, et regnet in vanum se Divictbunt. et se abjecto prima radicali ' pro , uti scriptum Jes. do, 3 o.
d'- FI Nam rviabitur terra ad cognsacendum glarium Iouecte, cognitione gloriae Iovae, sicut ciquiae OPeriurit metre, i. e. alveum maris, metonymia. Sensum recte explicavit HIERONYMUA : Quum BabyIon fuerit eversa, manifegia fiet omnibus potentia virtutis Dei, quasi aquae operientes mare; sic gloria Domini terra universa complebitur, sicut aquae alveum et fundum contegunt maris.
Id. 'na EDd ''n Vae illi qui polum sit socio suo, ruri redd tibi, itiquam, qui admoves, propinas (mutatio per-
Ronaeo fervorem tuum, i. e. fervidum tuum vinum, quo incaleseitcui illud propinatur. Vnde I. D. MICHAELIA in Suplamm. p. IT 86. vertit infundenti, adhibita significatione Arabici udit. Ita Chaldaeus, qui fundens, atque Symmachus, qui tang χρυσεωσ(nddu θυμού σου vertit; nisi hi verbum n Dd ejus dein cum verbo significationis putaverint. Verunt quum n Dd Iocis reliquis omnibus iaggregandi, adjungendi notionem habeat (ef. not. ad Iob. Zo, T. , eandem et hic retinhndam arbitrainur, quum