장음표시 사용
601쪽
terrae. Verbum ni Ηebraeis emetoiandi significatu in usu fuisse, probat Iocus Ies. I T, d. Die illo r ottenuabitur gloriet Inoobi, nim uno 2 idetd' et pinguedo ciarnis ejus emctciαhitur. Convenit Arabicum extenuetius, enerueiatus tritusque fuit, itinere, Iabore, morbo. IIoc Ioco metri est: quasi mutae conficiet, i. e.
perdet, macie enim consultiuntur et pereunt animantia. Veteres sensum expresserunt. Chaldaeus: GPrimet. LXX: ἐξολεθρευσει. Syrus: ut Perdat omnes reges terrαe. Jarchi: Vires eorum debilitabit. Verbis 'uripud vim rib - h nrae '' et cidoriabunt etim quisque e loco guo, plures hoc dies existituant: non ibunt Hierosolymam adorandi causa, quod ipsum Mal. I, II. praedicitur. CLIob. d, 23. Cui interpretationi tamen A COELLN scite obvertit, vix credibile esse, vocem d)PUU, quae aliis in locis motum denotat de Ioco in locum, ut 2Chron. T, 2 l. rinnes d)pud e loeohobitatioris tutie, Esth. a, Id. 'nae et 'pud cito e loco, hoc tantummodo loco eodem quo dripum 22 SeIisu esse accipiendam, nulla id necessitate flagitante. Constructio enim est, quae dicitur praegnans, et plena esset loquutio: MVVEr 'U'pud et M 'Net ni, et Benient quisque de loco suo et venersibuntur eum. H Formulam integram 'dipud E N habes Iob. 2, II., ellipticam Iob. 22, 23. Sensus, qui inde prodit, eSt, quoscunque populos
venturos esse, quisque e Ioco suo, Ilierosolymam, Jovam venerandi cauSa, et Ies. 2, 2. sqq. Zach. s, Ib. 8, 22. i et blad hari Omnes remotiae terrae Populorum. HIIaec procul dubio, inquit ABARBENEL, , ,respiciunt tempus futurum, quo omnes incolae orbis cognoscent, Jovam esse Deum, ejusque esse magnitudinem, potentiam et decus, et Deus totius orbis terrarum vocabitur(Jes. Og, d. . , HIERONYMUS : ODominus exercituum erit horribilis super eos, et horror ejus non interficiet superbos, non blasphemantium sanguinem fundet; sed disperdet et attenuabit omnia idola eorum, ut qui prius tenebantur errore, et Domini beneficia non sentiebant malorum necessitate pressi, sciant idola nihil prodegge, et adorent eum unusquisque de Ioco suo omnes insulae gentium. - Iudaei totum hoc Capitulum et duo Superiora contra Philisthi im et Moab, et filios Ammon ad adventum Christi referunt; quem putant in consummatione mundi eSSe venturum, qui exstruat Ierusalem, et populum suum liberet de manu gentium, qua tenentur, et hoc sonare quod dicitur: et αdoriabunt eum viride loco avo, Omnes insulae gentium.
602쪽
LLDoLFI Grammat. Aethiop. p. Id s. IX. Pnum,si rim vir Et extendet Iova munum guαm contretiaquilonem, Assyriuem versus, ut statim addit, quae Iudaeae ad aquilonem sita erat. Chaldaeus: et ulte inferet plagam polentius aucte Contria et quilonem. Ema et imae Siccam Niniven reddam ut desertum, utrumque Jungitur et des. Io, I. Id. lndi radi haeram Et uooti babunt in medio eius greges, ut in locis derelietis ab humano enitu fieri solet, ef. supra Vs. G. Ita Theodoretus, Drusius, Grotius, alii. , ,Verum gregi
bus, , inquit A COELI N, , ,locus non aptus assignaretur a vate in regione Oexυδρo3, ,et v, et verba quae adjiciuntur, 'U 'ram v I,
innuere videntur, vocem sensu minus proprio egSe Sumendam de ferarum gregibus. Hoc sensu improprio occurrit myCant. I, 2. quo tamen loco Vnai greges sociorum tuorum haud dubium est significare pecudum greges, quos socii pascuntJ; nec obstat verbum', quod de ferarum, v. c. de leonis cubatione dicitur Gen. as, G. al.- - nm --Et omni bestia gentis, i. e. Jarchio et Ninichio explicantibus, omnes feriae gentium vicinorum. Ita Syrus: et omniet cinimctnlio gentium. In Vm et ' mere paragogicum, ut Gen I, 2i., ubi not. vid. COC-cRatis (in Lexieo s. v. 'ria) nostra verba sic vertit: omniet ianimia liet gentis, i. e. oninis generis animalia gregalia, i. e. ζωααγελ ιια. MAnimalium, inquit, Halia sunt σποραδικra solivaga, alia gregalia et socialia. Ferne, quae gentem solent facere, liuo colonias deducent. IIujusmodi animalia gregaria sunt thoes, Sehaealae, , Jud. Io, a. Et ipsum nostrum nomen ' a,
uti et sy,nonymum de locustis Ioel. I, G. 2, 2. , item de formictilis et cunieulis Prov. Zo, 25. 26. legitur. Ita Chaldaeus: greges omnium hes fictrum ctgri s. ferarum. VNa Ilieronymo est Onocrotalus, BOCHARTO (Hieroet. P. II. L. II. cap. 2a. T. III. p. dd. sqq. edit. Lips. sive ctrctet stelluris, sive pelicianu8, denominatione a VNa evomendo petita, quia pelecanus conelias jam
absorptas revomit, postquani calore ventris apertae sunt, ut ex
iis ese alenta legat, quod etiam circeis multi tribuunt. A quaticae aves Sunt, quibus tamen Sine incommodo sedes assignatur in desertis locis, ut hic et Ies. da, II. Ps. Io 2, T. , quum, observante Boeliarto I. c., non omne desertum sit inaquosum. Cf. Mandb.
aut histriae (Arabibus i cum radia jungitur et des. da, i l. Est animal polivagum, *ιλερφλον, habitans in Babylonia, Bostrae
et Ninivea desolatis urbibus, quem et ab aliorum animalium So-eietate prohibent aculei, quos impune nemo attigerit. Cf. I. I. p. 22 T. sq. rim nudae ornamentia superliminarium ei g, dejectis e fastigio aedium vel columnarum, in excidio urbis. De
603쪽
vid. not. ait Amos. D, I. Chaldaeus et in ostio Portetrum.
fenestria, audietur vox avium tuto cantantium in fenestris aedium destructarum. Chaldaeus: BOae civis semientis in fenestret audietur. Syrus: et feriae rugient in eo. Sed quum cianendi verbum
adhibuerit vates, haud dubie My post , ip est subaudiendum. Vn cinis Desolatio erit in ipso limine. Limina quoque vastabuntur ac destruentur, nec mortalium quisquam ea calcabit postea. Chaldaeus: desolabunt Portetm. Graecus Alexandrinus κόρακεσεν πυλωσιν αυτῆe reddidit, quod interpres per commutationem literarum gutturalium n et I eodem quo significatu cepit. Causa, cur et V h. I. ita voluerit intelligere, est, quia aliarum inauspicatarum animalium et avium mentio praecessit, et corvi loca desolata, qualia hic describuntur, inhabitare solent. rim N 32 Nam cedrum Ous nudαυit, Scit. nudanS, i. e. tabulata ejus cedrina nudata sunt. Nam tecto ablato necesse est reliquas partes domus corrumpi, senSimque collabi, quum expositae sint injuriae aeris, id est, ventoruni et imbrium. Ad i et de Nim chi notat, ri esse suffxum pronomen deficiente Mappili, et significari contignationes aedium Iigno cedrino ob diaetas. Hi no Chaldaeus: et tαbulaltim Oua destruxere. In Syriaca horum verboruin interpretatione, eo quod et rediae ejus dentisitet ait
cedri ejus rescribendum, a nomine socrum, cedrus, quod in plurali
habet quo vocabulo ab eodeni interprete Hebraicum redditur duobus in locis Egech. I, 3. 23. Qua emendatione adscita coneinit versio illa cum vero sensu textus Hebraici. Tabulatorum cedrinorum saepius mentio in V. T. , veluti Cant. I, IT. ligno domuum nostriarum sunt cedri, cedrina. Ier. 22, Id. domus T 'Do tabulatia cedro. Cf. ibid. Vs. T. I S. 2I. Zach. II, I. mae Nucaυit scit. nudians, formula impersonaliter loquendi satis frequens, pro mair nudabitur. Vel subaudiendum hostis Niniven expugnaturus et destructurus. Graecus Alexandrinus si e vertit: διο τι κεδροσ το ἀνάστημα αυτῆσ, quaSim ly i N 'D. Sensum Theodoretus ita exposuit: αλλ τυυτα
γὰβ εωκε ro tripηλον αυτόσ Hypo νημα. Respexisse eum observat A COELI.N locum Amos 2, s. et delebo Imoraeos qm a Iqui instar allifaedinis cedrorum gege exstiterunt. MVulgata, addit, si quae habet: ei cti tenuiabo robur ejus, legit et verbum Vr', cujus Futurum NaI esset ni N, eodem quo Versu indecimo reperitur gensu accepit. I S. ,,Post eversionem surbis Ninives, s inquit IlIERONYMUS,Mq agi insultans ruinae ejus, sermo propheticus loquitur : TR ira ivn haec est urba exsultabundo laeto rerum successsu,
604쪽
et hinc gloriosa, superba, lasciva. Ita et Ilierosolyma vocatur VTR Ies. 22, 2. Cf. 'r diri infra I, II. Chaldaeus
vertit Potens, et Syrus munitu. nta IF Quae gessure habitur, cujus cives secure degebant, nec quemquam metuebant.')ν 'dum 'IN Ego sum sola potens et invicta rerumque domina, nec egi Priae ter me urbs illa, quae mecum conserri possit, aut certare auSit. 'o DN, nomen o DN cum Jod paragogi eo, idem
quod 'Prt, proprie defectus, ut des. dct, Id. d6, s. Eadem haec verba de Babylone dicuntur Jes. di, S. - mn, Cubile
feris erit locus ille, ubi quondam urbs populosa fuerat. Cf. Supra Vs. Id. - . T' Oriet' m y bla Omnis qui eam transiverit sibilabit ogitabitque mαnum stiαm, prae stupore et adnum ratione tantae ac tam inopinatae desolationis. Quod ipsum ad adspectum Ilierosolymitanae urbis destructae futurum dicitur
I Reg s, S. ser. I S, Id. II, 8. CAP. III.
Postquam Hierosolymitanorum mores eorruptissimos atque in sceleribus committendis pertinaciam aeriter increpasset vates Vs. I - T. , Jovam cunctis orbis terrarum populis males actorum poenas irrogaturuin denuntiat (Vs. S. . Inipiis vero omnibus sublatis purus Iovae cultus non inter solos Iudaeos, verum per totum terrarum orbem vigebit, ipse vero Iova imperii sed ein in populo Israelitieo collocabit, qui omnium potentissimus atque clarissimus
I. Contra urbem Hierosolymitanam sermonem propheticum dirigi, quae sequuntur ostendunt. Nec dubium, epithetis, quibus urbs illa hoc Versu appellatur, corruptissimum ejus fitatum in dicari, etsi quid illa proprie significent, obscurius sit. Ac primum quidem nomen, TU'u, in Graeca Alexandrina versione redditur ἐπιφανηe, illustria, quasi Participium sit Hophat verbi, em videre, pro memet (quod in nonnullis codicibus exstare testatur De Rossi in Scholiis Crit.) quae conspicitur, Exod. 2b, do ., Cholem pro Cameg - Chatuph, ut in oblatus, Participium Ilophat verbi Syrus quoque, imitatus, ut videtur, Grnecum interpretem, urbs notia, celebris, vertit. Inter recentiores interpretes nostrum Vm 'ra I ILLE RUS in Onomast. S. p. dd2. interpretatur formidatam (a m timuit , i. e. pluribus castigationibus territam, quia Piet active terrorem incutere significat 2 Sam. Id, Io. Chaldaeus cur vae ei quae Datinat verterit, dicere neu
habeo, nisi forsan (oum Daleth) Iegerit, a mora volarit, Deut. 28, as. Ps. IS, II. Hebraei vulgo foedatam, in
605쪽
quinatam interpretantur, ad verbum a derivatum, cui fmeli signifieatum tribuunt Nah. I, G., sed perperam, vel a memet ingluuetes Levit. I, IG. , quae et cibi et sordium est receptaculum. Unde et nonnulli nostram phrasin exponunt: ναε ingluυiei, i. e. urbi Hierosolymitanae, quae est quasi ingluvies et receptaculum optant, per avaritiam, fraudem et vim partarum. Drusius a
ostentui habitam, vel infamiae eoositαm interpretatur, ut significetur urbs, quae vitiis ac sceleribus infamem se reddidit. Quod et nos olim adscivimus. Sed non sine ratione A COLLI N Teretur, ut illa verbi dem significatio ex usu loquendi vel analogia linguae Hebraicae satis possit comprobari. Quare adstipulor Viro Doctissimo, naen id pro rinia positum capienti, Participio verbi rebellis fuit, inserto N vel ut matre lectionis, ut in V ANFd pron et et 2 Sam. II, l. , vel quod forma adhibebatur a verbo cognatomu desumta Quem significatum reddidit fragmentum versionis Graecae apud Montefalconium per ἀθετουσα. Quod sequitur,ri Na , veteres omnes redemtum, libercticini vertunt. Id tamen
huic contextui vix aptum. Assumendus potius conliaminiandi, Polluendi significatus, quem hebraeum FNa communem liabet cum Chaldaico et a. Unde et Ies. sis, X. det et ri Nad et det munus Bestrαρ Pollutiae gαnguine. Vid. et Mal. I, T. l 2. Thren. d, I a. Est igitur urbs in Nad Polluta eaedibus, rapinis, aliisque Seeleribus. Vocem hujus versus postremam, plures interpretes Oolumbae significatione o apiunt. Ita LXX: η περιστερα, quod sequutus Hieronymus. Jarchi Hierosolymam columbαm eodem sensu Bppellari censet, quo Ephraim ab Ilosea T, II. vocaturet, 'Pht Vr 'D columbo stolida, Beoora. Sed multo Coneiunior prodibit sensus, si eum Ninichio nostrum et et ' Opserimentem interpretamur, a verbo mae, cujus Futurum Ps. Ta, 8. 'n' di Primαmus eos Simul, cunctos. Hinc Ier. a G. G. sio, l6. et Vari V et V gladius Oppressionis, seu exilii, et aer. 25, 32. et a VP V ii V propter irum exilii, i. e. quae exilium effert. Sed nostro loco Hierosolyma apte vocatur urbs opprimens, i. e. ηοΠ-tinente poSito pro contento, cujus cives opprimunt pauperes et infirmos . Forsan idem voluit Chaldaeus exprimere, dum vertit quae multiplicat irα6 Provociationem. 2. , parem di, Non est audiens vocem, non auscultatvo ei doctorum suorum, Serυorum suorum, Propheturum, ut Chaldaeus recte addit. Idem Hierosolymitanis exprobrat Ieremias I, 2i. 26. 28. s, I 2. - 'd Ma rini b M Non reoibiit disciplinum, non patitur se institui et erudiri. retrudi N, n, )n In Iouea non est co Su, se sed modo in Assyrio, modo in Aegyptio, modo in Chaldaeis, saepe et in eorum idolis. GROTIUS.
nata es, Ad Deum suum non oppropinquavit, Jovam non coluit.
606쪽
ZεPharii et S. GP. I, 2- . . Deo appropinquare dicitur, qui eum veneratur et precibus adit. lino ait Iesmas 2s, II. Hic Populus GPPropinquat ore suo, et
labiis suis honoriant me, cor stulem guum Procul removet ct me. Chaldaeus: et cic cultum Dei non occessit.
medio ejus leones rugientes. Cf. Prov. 28, I 5. Leo rugiena et tiratis discurrens est dominator improbus tenui plebeculae. Vid. et Egech. ID, I. sqq. 22, 25. Pares autem erant Ieonibus crudelitate et saevitia, tum etiam qui terrori erant subditis suis. Leoeni in rugitu suo terrorem incutit ceteris animantibus. Nomen femininum r)IN, quia de prino ibus dicitur, cum masculinod adici construitur, nam in metaphoricis vocabulis sensus ratio haberi solet, ut Egech. di, II. sqq. modo tanquam femininum, modo, quia Israelitae significantur, tanquam masculinum plurale tractatur. Vel possis mams cum ' o junctum, vertere: Principes ejus tanquam lactenue rugiunt. VNT i )i Diri Iu- dioes ejus lupi Bespertini. Cf. notata ad Habac. I, S. Qtiae subjiciuntur, mandi :m Ia bib, plures sic interpretantur: qui non exosgiant metriss, i. e. VeSpertinain praedam statim ita cum ossibus devorant, ut mane ne oSga qui deni rodenda reliqua habeant. Sed vere A COLLI N monuit, expeditiorem seri sensum, si verbum d 'ah. l. cum veteribus Serueiandi, reponendi significatu capimus, qui nec alienus est a vi primaria secandi, cibacindendi huic verbo propria, eaque conspieua in Syriaco M; abscidit, et Arabi eo abstulit, i. q. HVerba enim, addit, sequibus primaria est vis secandi, transferri solent ad notionem regerυαndi, re-eondendi. Veluti bEn αbacidit, s oravit, cum , constructum significat reserueavit, ut Deu t. 2s, 2o. 'b Vm reserva Dit eum Deus ad colamitatem; et bae N αbstulit, eum di reposuit alicui, Gen. II, 36. DbvN m d annon mihi quoque benedictionem quandum rvo scisti y Recte Graecus Alexandrinus vertit: ουχ υnelirioντο εἷe To πρωι. Chaldaeus : NON Prorogetriles αd tempus mutulinum. Syrus: nec exspectiant αd mettulinum. Lutherus: die nichis lassen his aut den Morgen liberblaiben. 22, non significat mαtutino tempore, Sed Elσ τc πρψ, ira miane, diem crus linum, ut Exod. da, Z5. P dii, non pernoctabit(adeps agni paschatis) ad diem crastinum. Igitur Iupis, vespertino tempore ita saevientibus, ut de praeda capta nihil ad diem eraStinum reponant, vates comparat inexplebilem judicum rapacitatem, de qua et Egechiel eadem adhibita imagine queritur
22, 2 T. Principes ejus (Hierosolymae quosi lupi rapientes
d. Terret Prophetae ejus temeriarii, s. impudentes, ex usu Syriaci, Nudicus, Protervus, non pudent mendacia proferre. Alii Iutilas, leves interpretantur. Verbi in D notionem
607쪽
primariam Ilebraeis A CORLLN sitam existimat in Biacvitate. Nam Iud. D, d. junguntur homines d2 ' nihili et Proteruei; et nomina in D Gen. df, c., et minu Ier. 23, 22. respondent nomini mensicium ut synonymo. Haec vero Biacuitolia notio deinde ad mendacium, fraudulentiam transferebatur. Chaldaeus h. l. Pseudoprophetae qui sunt in medio ejus mole ctgunt. LXX: oi προφητm αυτῆσ πνευματοφώροι. EZechiel de pseudoprophetis suae aetatis 22, 22.: Dicunt: ilia loquutus egi Dominus DeuS, quum tiamen non sit loquutus. Vrin et Viri perfidiarum, perfidia insignes, quia alios mendacibus vaticiniis decipiunt. Enp-Saoerdotes ejus Polluunt sanctum, quod quidam
exponunt: profanant Sanctuarium, Templum. Sed omnes omninores Sacrae Domine comprehendi videntur, ut sensus sit: non discernunt sacra inter et profana, Saera miscent profanis,
ut Egechiel de sacerdotibus queritur 22, 26. Polluunt 8αcrct mest, iriter 8αcrum et Profanum nullam discrimen faciunt. Cf. et Mal. I, 2. - rimm Vim inferunt legi, callida ac perversa interpretatione corrumpunt legem, ejusque verba intervertunt, ea quasi violenter in alium sensium detorquendo. Eadem iis dein verbis in sacerdotibus reprehendit Egechiel 22, 26. Eodem pertinet quod dicit Ieremias 2, S. Sacerdotes non dicunt: tibi est Iouecty et tractantes legem me ignorant. Jarchi verbum rviendi significatu h. I. capit, ut phrasis nostra proprie sonet:rviunt legem, subtrahunt legem aliis, unde verborum nostrorum sensu in ita exponit: non docent Iegem eos, qui ipsos de ea con
mitteti ut haec scelera vestra abeant impunita; nam hoc iniquum eSSet, et a natura ipsius alienum. Devi. 22, d. Dei vus Perfectum, et Omnes Biete ejus judioium; Deug fidelis et experis iniquitatis: justus et rectus ipse est. Chaldaeus: Iouect justus dicit se collactiturum ni est relem auαm in medio ei S, Coriam eo non si mendacium. Quod sequutus Iarchi: IOνα justus, qui collocαvit Praesentiam auiam inter illos (Judaeos), quare non poteStadspicere mala illorum opera; nam ipse justus est, nec iniquitas coram ipso subsistit . 'rare, im Ddcin RII 'REI nune,mGNe, Singuli8 matutinis, quotidie, judicium suum profert in lucem, per prophetas Suos, quorum opera utitur ad docendum PDpulum leges et jura sua, qui hortando et monendo per Singulos dies id operam dant, ut eum ad meliorem frugem Toeent, Sed frustra. Nam licet ossicio suo probe fungantur, tamen nihil proficiunt. 'REI 'REn significare singulis matutinis nequit dubium esse inspicientibus loca Exod. I 6, 2I. Jes. si O, d. Atque iram h . I. indicat leges Ioviancta, praecepta et statuta, quae aΘva ab hominibus vult observari et seeundum quae ipsi judicantur, ubSolvuntur vel damnantur, ut supra 2, I. Pg. lai, Es. Jer. 6, a. d.
608쪽
8, T. Et Jes. ol, d. V m et n' 'ra tanquam synonyma usurpantur. 'rita, im Diat in lucem, i. e. profert, notum facit. Sed a Coellii mipn: -petet breuei, tempore proxime instante, interpretatur, ut Ps. a G, 5. Ies. IX, 2. , vero de poenis a num irie infligendis, ut infra I, lsi. et saepius, verba denique Viae, im Promeret in medium exponit: eventum habebit, Bpparebit, manifestum fiet. Non descit ossicio suo, nunquam omittit talia agere. rvia r ,' N,' Sed negoti per-
NerSus populus erubescere, adeo callum obduxerunt in nequitia Sua, Ut videantur omnem omnino pudorem exuisse. Jarchi: Sed ista omnia non revocant ad animum judices iniqui, ut erubescant
coram justo Deο, qui inter illos habitat. Hieronymus: Sed iniquus Israel non cognovit confusionem suam, nec intellexit idcirco sibi illatas plagas, ut ageret poenitentiam. Similiter Jer. 6, lo. Pudore G ecti sunt quod poeteret te fecerunt, non pudes eos tumera, Neque Berecundiari aciunt. Quae repetit 8, I 2. Et idem 3, 3. Ouum interceptae sunt pluviae, imberque serus deficiat, tu
ronte meretriciet Pudere reriliis.
6. dria Eaeacidi gentea, ut documentum inde caperent mei, et alieno periculo cautiores evaderent. Gentes a Coel in monet non intelligendas esse finitimas, quarum excidium, 2, a -lsi. adumbratum, adhue futurum erat, ita ut de eo non potuisset Io qui tanquam de re praeterita, nec, quod placuit aliis, decem tribus in exilium deductae ut vindictae divinae exemplum proponuntur, nam Israelitas jure non poterat insignire vocabulo dTui, de gentibus proprio; sed veteres Palaestinae incolas, a majoribus, divina ope adjutis, exstirpatas. Vn ad Desolati, vastati Sunt ranguli eorum, turres, munimenta, ut supra I, I 6. Quidam per V et D significari putant principes et proceres, qui ut anguli molem aedificii, ita rempublicani sustinent et fulciunt. Sane lud. 2O, 2. et I et rem ad sunt Principes totius Poseuli. Vid. et I Sam. Id, 38. Jes. Is, II. Quibus tamen minime congruit verbum dies . Alii extremitates, i. e. fines populorum, ditiones eorum
intelligunt. Sed malim vocem eodem sensu h. l. capere, quo supra i , I s. a Nostro est usurpata; cf. not. ad eum loc. Ita et Chaldaeus: ναsicitet sunt Palaltu eorum. Vn vin 'ran V Vα- Stiavi Platests eorum, hominibus vacuas eas feci, ut sequiturn 2 a ct non transeunte, ut nemo supergit qui transeat.
Quae phrasis in summae desolationis de criptione et ser. D, s. II. adhibita. Verba rare: nonnulli vertunt: per insidias CGPliae straret urbes eorum, quod rinia in Cal venari, insidiari, ut Exod. El, II. notat. Sed recte jam Hieronymus ex usu consoni verbi Chaldaici desolatae sunt urbes eorum vertit. Q TU
PNd I non viro, et non habitatore, ita ut sint absque ullis hominibus, qui habitent in illis. Ita et Ier. 2, Io. urbium
Suctrum unaquiaeque exscindetur ut nullus aversit incola. Vid.
609쪽
. Ad urbem Ilierosolymorum orationem convertit: v Nun N 'N'ra citamen timebis me, tot vicinarum gentium poenis erudita. 'd' a 'nipra Accipies disciplintim, sapies ex alieno malo. Eodem sensu dicitur Prov. 2a, I 2. 'ran*b irnem vidi aecepi disciplinam. m 'ar a m N, i Ne exscindutur habitaculum ejus, populi (transit subito ad personam tertiam , ne cogar
in te animadvertere urbem tuam exscindendo. M In collective
eapiendum pro marisu habitacula ejus sci I. urbis, ad eam enim referendum sustixum femininum. Qui met aera in singulari accipiunt, templum significari putant Hierosolymitarium, quo Jova peculiari modo habitare credebatur. iri ira de templo dicitur quoque 2 Chron. 36, S. Chaldaeus: ne exscindat habitαtiones eorum e terret domus moestialis mecte. Verba quae sequuntur, 32 interpretum quidam elliptice posita putant pro: bib im,dis 'myd NIN Vrimm Fau a) αο ne Beniαι σκνer eum
quidquam ex Omnibus mαlis illis, quiae jam mαndαυertim contria eam. Alii ex Hebraeis haec verba ita exponunt: et ne exscindultir s. cohibeatur quidquum e bonis illis, quae illis destina- Beriam, quo prophetiae donum, et symbolum praesentiae divinae, dictum, intelligunt, quibus templum secundum earuit. Ita Chaldaeus: Omniet bona, quiae dixi, promisi, eis, αdducαm eis.
Verum scite monuit a Coelin, nullam Subaudire vocem necesseeSse, praeter particulam 2 8ecundum, ut verba ita sint vertenda: secundum Omnia quiae decreuei contret illam, i. e. ne, meliorem animi indolem praefracte repudipndo, exeiSisnem non evadat jam olim a me contra illam decretam. a m rein idaedm 'bal Veruntαmen tantum abest, ut aliorum exemplo meliora docti resipiscerent, quin etiam deteriores . facti sunt, nam mctrissiarrexerunt corruerunt omnes iactiones sum, pessima sectati Sunt studia. Mane surrexerunt, i. e. studiosissime, ut
rumpere ασliones sucta aut Biαm suam dicitur is qui perperam et perdite agit, ut Gen. G, I 2. I IERONYMUs: si Feci tibi quidem haec, o Jerusalem, sed feci, ut timeres me et susciperes disciplinam, et non periret habitaculum tuum, id est, templum,
Propter omnia scelera, quae gesseras. At e contrario habitatores Jerusalem, me eos ad poenitentiam provocante, quasi de industria et ex contentione diluculo surrexerunt, ut festinatione, qua ad me redire debuerunt, complereVt omnes cogitationes suas, et opere demonstrarent, quod mente conceperati t.
S. v metri in , Quare, quod moniti non emendamini (Vs. T. ,
Priaegio lamini me, ut vos expurgem, ut recte Nimchi addit, una cum ceteris orbis terrarum populis, cum Severus Judex terram sum invisurus, ut homines scelerum coarguam. Pios consolandi causa haec et quae sequuntur praenuntiat. Recte Iudaei Ilieronymi
tempore, uti refert in Commentario ad h. I., haec interpretati
610쪽
sunt de adventu Christi Messiael sui , ,, quem sperant venturum esse, et dicunt universis gentibus congregatis et effuso super eos surore Domini in igne geli ejus terram devorandam. Diem (praestolamini) quo fiet surgere meum, quo exsurgam ad Praedam, quo significatu Gen. as, 2 T. IeS. IX, 2I. occurrit. Verbum d p de Deo ad exercendas poenas, bellatoris instar ad proelium exsurgentis, prodeunte dicitur Ps. T, T. IT, II. Ieg. 2, I s. El. Ilerois imagine ad bellum prοperantis passim adumbratur Jova a vatibus, a Nostro infra Vs. Io. I T. Populi vero Orientis, cum, ut fieri solet, gentibus rudibus, praecipuus bellorum finis in capienda praeda conspiceretur, et optima spoliorum pars Io vae, ut agminum Israeliticorum duci, rite consecraretur; quidni deceret vatem de Deo bellatore egredi αd Priaedum eodem sensu quo egredi αd Pugnαm dicere, vel unam harum loquutionurn eum altera permutaret M A COELI N. Graecus Alexandrinus Hebraea sic reddidit: εἰσ χεραν αναστα εme μου εἷσ μαρτυριυγ- Nec aliter Syrus; diem quo gurgum Gd testimonium, i. e. ad vos eo arguendos. Utrumque interpretem pro legis ge nyb patet. Chaldaeus: diem quo re Delabor ad judicium. Videtur a verbonam, in Iliphil ad judiolum Bocaueit, collatis formis nominuina um, , s d a Vm, derivasse et significatione judicii accepisse. HIERONYMUS: MUbi nos transtulimus: in die resurrectionis meae in futurum, et omnes interpretati sunt in testimonium, I ebraeus, qui me in Scripturis instituit, asserebat Laedm praesenti lo eo magis εἷσ ετι, id est, in futurum, debere intelligi, quam: in festimonium. E d enim, quod scribitur per literas Ain et Daleth, ετι et μαρτυριον, id est, futurum et testimonium intelligi. Sane cum accentu inviore vis scribitur prout in formula Satis nota nam d 'ai, Ps. s, d. lo, IG. 2l, S. Et quum et hic accentus Alnach positus sit, conjici possit, suisse olim codices, in quibus nyb h. I. scriptum fuerit. 'DUTU 'in xij db Num judicium meum tam in Iudaeos quam in ceteron populos exercendum hoc erit, ut congregem gentes, cf. Ioel a, II. - MXV v I FDNn 'nduta ENI Igne eteli mei devorabitur tota terrα, omnes terricolae. Ita Gen. di, si T. v N bd omnis terrα, i. e. omnes terrae incolae Benerunt Iegyptum. Chaldaeus omnes impios terrae reddidit. Zelus Iouecte pro tria ejus; cf.EZech. 22, II. cfuntam aver eos furorem meum, vi ny IDNI
supplicIum Sum Sero de populis, conueertum Gil Populas, qui reliquierunt e communi clade, lubium purum, quod Chaldaeus sic reddidit: convertam in omnes gentes Sermonem unum e Ctum, i. e. ita mutabo populos, ut de Deo caste et sentiant et loquantur, ut eum Sancte et religiose colant; ita enim prius hoc hemistichium exponitur posteriore: d2M v et vj n 'ri' dipa d bd di pb