- 아카이브

Scholia in Vetus Testamentum in compendium redacta

발행: 1836년

분량: 777페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

621쪽

quadringentos quatuor, usque ad Iulium Caesarem, Consules administraverunt. Iloc propterea, o Paula et Eustochium, diximus, ut de ipso statim titulo, qua aetate Aggaeus propheta

cecinerit, agnoscatis. Sciendumque est interim, juxta literain, magni spiritus et Aggaeum fuisse et Zachariam Prophetas, ut adversum Artaxerxis regis edietum, et Samaritanos, gentesque cunctas per circuitulit , aedificationem templi impedientes, jube, rent Templum exstrui, Zorobabes quoque, et Jesum, illium Io- Sedec, et populum, qui cum eis erat, non minoris sidci, ut prophetas magis audirent jubentes, quam prohibentis regi3 imperiunt. M

622쪽

CAP. I. Argum cnt M m. Vehementer redarguit Iudaeos, qui templi instaurationem negligentes ad suorum palatiorum fabricas mentem unice intenderent(Vs. 2. 3. d. , hanc unam calamitatum publicarum, quibuscunt conflictandum ipsis erat, causam et originem demonstrans (Vs. b. si ). Hinc illos hortatur, ut intermissum nimis diu opus resumant Vs. T. B.), ne novae ipsis persolvendae sint socordiae suae poenae(Vs. s. Io. II. . Quibus vatis adhortationibus excitati Serubbabel et Iosua, populi primores, auctores Suis exstiterunt οperis denuo

aggrediendi (Vs. II. Id. .

. Indicatur tempus prolati quod inde a Versu 2. Iegitur oraculi. Aburi uix 'Nab d 'rsta radet In cinno secundo Darii, regia, seil. Persarum, cf. Esr. a, El. Quum popuIus Iudaicus

suis dudum careret regibus, eorum non poterant amplius anni notari, sicut ante excisum a Chaldaeis regnum Iudaicum in vaticiniorum inscriptionibus fiebat, Postquam vero Babyloniciani regnum in Persarum venisset potestatem, ipsi etiam Iudaei a Christianis deportati in eorum transierant imperiunt, nec per conceSsam ipsis a Persarum regibus libertatem in patriam redeundi veterisque reipublicae formani instaurandi erant illorum potestati subducti, sed ab eorum gratia pendebant. Hinc tempus editi oraculi ab Haggaeo describitur secundum Persarum computandi rationem ab eorum regibus petitam. Etenim nomen proprium, quod secundum notas vocalium in codicibus Ilebraicis Dur: aBesch est esserendum, haud diversum existimatur a Graecorum et Latinorum Diarius, atque a Persarum Daret, Atque hoc quidem nomen Persicum Posses8Orem, Potes lette pollentem designat, a verbo tenere, Possidere. Quum igitur omni oninino regi nonien Dorct coni petat; tanten in regum Persarum annalibus unus potissimum illo nomine insignitus reperitur, Durab, Lehmuni filius, qui et Durub junior, sive Secundus vocatur, nonus et ultimus rex Persarum de Stemmate Cassanidarunt, ab Alexandro Macedone victus atque a cognatis occisus, scriptoribus exteris

623쪽

Darius Codomannus dictus (vid. JUSTixi Histor. L. X. Cap. X. ,

quem nomine Durii Persae venire Neh. I 2, 22. observant interpretes. De eo tarmen nostro loco haud licet cogitare, quum longe sit recentior templo restituto, neque ei tanquam ultimo regi Persarum convenit successor Irtαοhschoschia, qui post nostrumar Commemoratur Esr. o. Id. T. I. Neli. 2, I. Inter Detrios ab altera parte antiquissimus est, qui dicitur Medus Dan. 6, I. II, I., et filius IchoachBerosoh Dan. s, I., ab exteris, uti existimant, axures, dictus, Cyri seu abavunculus, Seu avunculus. Hunc

nostrum esSe Darium et veteres et recentiores nonnulli sunt opinati, sed manifesto errore: nam de Dario PerAa, non Medο, eg Sehic eogitandum, eoque Ionge post Cyrum sequuto, Esrae Iiber satis ostendit. Majore cum veri specie SULPICIUA SEVERUA Hist. or. L. II. C. II. Darium nostrum credidit regem ejus nominis

inter Persas penultimum, quem ille Ooctum dicit, sed vulgo Nothum, ob ortum non Iegitimum, vocant. Is enim longe post

Cyrum vixit, habuitque antecessorem et successorem Utrumque

Artaxerxem cIrtosollasHila , vid. Esr. a, T. colI. Vs. 21. 5, I. f., item T, I., quod Dario tantum Notho convenit. Verum quum Cyrum inter atque Darium Ochum s. Nothum plus quam integrum effluxerit seculum; illa adscita sententia a saetis templi fundamentis (Esr. I, 8. s. Io. usque ad operis instaurationem (Egr. b, 2.) anni plures quam centum essent numerandi; Serubbabeli autem duci, et Iosuae Pontifici, nec non Iudaeis aliis, qui templi prioris splendorem vidissent cinfra 2, 2. Seqq.), nimis pro elolongum vitae tempus ad secula fere duo integra tribuendum esset. Quare rectius alii eum JoSEPuo Archaeol. L. XI. Cap. I. s. I. atque Hieronymo (cujus verba in Prooemio sub fili. adduximus Darium IIystaspis filium, quem inter et Cyrum nonnisi octo aut

noverit anni numerantur. Multo majoris difficultatis est, seriem regum Persarum prout ea in domesticis annalibus habetur, cum Graecis et Hebraicis monumentis componere, uti pluribus ostendit s. RICHARDSON in Commentatione de linguis, literatura et moribus Orientalium, Lexico suo Arabico-Persico- Anglico praefixa,

s. Darab, ab Alexandro Macedone devictus traditur a scriptoribus Persicis, vid. p. 8 d. Seqq. vers. teut. Sed in illorum numero nullus reperitur, qui pro Dario Hystaspis Graecorum haberi possit. Ceterum nomen ir: ANQUETIL DU PERSON in Commentat. delinguis Persiae veteribus (quam vernacule redditam legas in Gnfinvestet a Icleukero nostro sermone edito Vol. II.) p. as. Vers. teui. corruptum existimat e voce Tendica Eαnter Uesch, i. e. in Gquu,

quod ipsum Persice Darab ( I b, notat, id nomen vero illum,

quem Graeci Darium Codomannum vocant, Persae tradunt inde

624쪽

nactum, quod a matre in Tigride flumine fuerit expositus. Vid. et Richarilson I. c. p. Ios. seq. vers. teiit. Plura de Darii nomine vid. in GUIL. BURTONI Λειψανοie Veter. Ling. Pers. edit. Jo Henr. a Seelen (Lubec. lillo. p. II., in ADR. RELANDI Dissertuit. Migoeli. P. II. p. IT 2. sqq. et T. D. MICHALLIA Suralemm. p. d63. Nobis ad Ilaggaeum est redeundum, qui quae inde a Versu 2. sequuntur protulisse dicitur in libri epigraphe secundo Detrii anno, eodem igitur, quo Zacharias vaticinia coepit edere, vid. Zach I, I.,

sed duobus mensibus antea; nam Zacharias mense Ooliaues secundi Darii anni primum suum oraculum edidit, Noster vero mense

ejusdem anni Reaero. et rib, d, 2 Dio Primo mensis; numerus eardinalis pro ordinali rem positus, ut Gen. I, s. Porro Jovana sententia promulgata dicitur h. l. e cirri 'en maPer munum Imggui Prophetiae, i. e. per eum, ut Hog. 12, II. dicitur u metari vae, cf. Exod. O, 35. 3b, 2s. etc. LXX retento Hebraismo ἐν χειρὶ verterunt, quae phrasis eodem sensu usurpata a N. T. scriptoribus, vid. Act. T, I s. Gal. I, I s. Nomen' an ab Hieronymo exponitur festivus, a an festum. Cocerius notare illud ait festa mea, observatque boni ominis vocabulum inditum videri a parentibus puero circa tempus reversionis iupatriam, coli. Nah. 2, I. an celebra, Iuta, festatuet. Sermonem vates dirigit ad vet Idit, qui Esr. I, 8. nomine magis Chaldaico 'lenariis vocatur; habuere enim primores Iudaei in Babylonicis terris riati plerique aliud nomen patrium Sive domesticum, aliud aulicum, ut Dan. I, T. diserte dicitur. Porro vocatur Serubbabel hic edieram e vj - in, sed I Chron. I, IT. I S. I s. Serubbabelis pater dicitur Videtur igitur h. l. JZ nvolem significare. Ex Abarbenelis sententia vocatur ideo Schealtielis filius, quod patruus Schealtiel ipsum educasset, quemadmodum Exod. 2, lo. de Mose, a filia Pharaonis, regis, educato, dieitur

iet, re, fuit ipsi in silium. Et 2 Sam. 2I, 8. Michai, quae

nullos habuit liberos (2 Sam. 6, 23. , Adrieli peperisse dicitur quinque filios. Sed ex I Sam. I S, I s. liquet, Merobam, Saulissiliam, Michalis sororem, nupsisse Adrieli. Unde colligitur, Michalem sororis filios educasse, qui ideo ipsius filii appellati fuerint. Porro Serubbabel hic appellatur raram , ut infra Vs. Id.2, 3. 23. Voce peregrina rin D et ranu in licari praefectum s. Proesidem Postuli, qui potestate delegata aut permissa a rege

Persarum populo Iudaico in patriam reverso praeesset, utque rempublicam admini utraret, ex iis, quae in Esrae et Nellemiae libris de illis viris, qui eo nomine insigniuntur, leguntur, Satis apparet. Provinciarum praefectos fuisse clarum est ex Neli. I, IJ. Chaldaeus hoc et aliis lueis m rra rario vertit: Princeps domus sitae. Graecus Alexandrinus reddidit ἐκ φυλῆc voti re, non bovtantum loco, verum et infra Vs. Id. et 2, 2. 22. BUXTOR FIUS in Antiorit. p. 65 I. notat, in Hebraeo ambietuum esse istud DT B, et posse referri tam ad Serubbabelem, quam ad Scheal-

625쪽

tielem, et cum ScheaItieIe quidem proxime cohaeret, unde videri Graecum interpretem ita intellexisse, quasi Sehealtiel diceretur Princvs Iudae: si hoc vero nomine quia in in sacra historia celebris sit Serubbabel; maluerunt fortassis simpliciter dicere de tribu Iudue, quam Principem Iudae. Theodotion, Aquila et Syrnmaelius ran D reddunt ηγουμ ενον. Non solum autem ad Serubbaebetem vatis sermo dirigitur, verum etiam ad - lae sieti ix bviam iresari Ioguam, Alium Ioetadah, qui a Nebucad- negare captivus Babelem abductus fuerat (I Paral. 6, al. sacerdotem mugnum. Principes populi igitur, et sacrum et politicum alloquitur. Qui hie et Zach. I, I. memoratur Asuet, Pontifex Maximus, in libris Esrae et Nehemiae vocatur Contracte sm', vid. Esr. 2, 2. I, 2. Neh. T, T. I 2, t. 2. Verba adducuntur populi moram nectentis aedificando templo: Dilan, 'n' rot-nu N Z-na, bi, non tempus venir6B. veniendi, tempus nimirum domus Ioviae ut aediscetur, i. e. Ut reete Vulgatus vertit, nondum venit tempus domus Domini cediscandae; tempus templi aedificandi idoneum et opportunum nondum advenit. Id causabantur studio privati commodi. N, NON, pro nondum, ut Gen 2, d. bib nondum Pluere fecerat IOUα aver terret. Egeeli. 5, D. Iuoiam tibi es, ritare quGliet nondum feci. Iob-22 Id. naim N,' 'DUD qui Suh-ιαti sunt quum nondum tenvus adesset. Ceterum recte AbarbeneIobservat, videri hoc vaticinium editum prius, quam a Dario rege Iudaeis venia data esset templi instaurandi, cf. anta ESr. b, 3. seqq. usque ad 6, Id. d. Vrb rem Num ergo vobia tempus idoneum esti m cum Patach ante egse interrogandi particulam, ut 2 Reg. b, 26. reete uotant Iarchi et Nimchi. VnN O nos I ignavi cunctatores. Vel: vobis, inquam; solent enim pronomina, ubi emphatice repetuntur, in casu recto repeti, etiamsi casus obliquus proxime Praeeedat, ut in illo Gen. 2T, Id. 'rn 2 bene precαre mihi, etiam mihil Ps. T, s. d di 'rare Perecti memorieteorum, eorum, inquami CL GRARNii Lehrgeb. p. et 22. retet, Id habitandum in domibua Bestris conlabaelatis,

sive, ut Vulgatus vertit, laqueatis; id est, inquit IllERοNYMUS,MDrnatig atque compositis, et quae non tam ad usum sunt, quam ad delicias. Chaldaeus: giooine coegi vos, tit habitetis in domibus, quoe tectae tabtilia e drinis j Qualibus ornatum fuit templum a Salomone exstructum, I Reg. 6, s. I, 3. - met ;, Eri Et domus haeo, Iorae, quae ante omnia instaurari debebat, deserta jacetis. - bai detret, Ponile cor Bestrum c d Bias

vestrαs, advertite anilirinii ad consilia vestra et actiones veStraS, earumque eventus, qui Versu sequente enumerantur. Multa enim Patimini, ignorantes tamen causam tantorum malorum. Phrasis

626쪽

eor ad aliquid ponere pro ad illud attendere exstat et Deut.22, do. drnet, altendito animis vestris iad Omniia Berbia.

quibus nos hodie commone Cis. s. Quia aedificatis domos vestras et negligitis templum Iovae, ideo omnis labor vester successu caret. Ded tegri sed numi miniastis multum, aed introducendo introducitis parum. Ad hunc Infinitivum ceterosque, qui hoc Versu sequuntur, Subaudiendum est verbum finitum, ut plene dicitur Gen. 32, 33. yno Ddiscerpendo discerpitis eat, pro simpliei la, Ilos. I, 2. Vbetri in scortetndo Rcortiatur terret. Cf. GLAENII Lehrgeb. p. 232. PN brinde Comedendo comeditis quidem, sed non Od εαtietialem, cf. Ηos. d, Io. et ad eum Ioc. not. PN retr nae, Libitis quidem, aed non od ebrietαtem, i. e. Ut potu Vos expleatis sitimque restinguatis. Hebraei recte notant h. I. idem esse quod Varro de cibis, ut Gen. dZ Za. 'uri drinis net'

hibortini et inehrioli stini cum eo, i. e. largius et ad satietatem biberunt. ri, drib PN' E Vb Induendo induit se unusquisque vestrum, Nec tamen iac cularem ipsi, vestes, quas induitis, neminem vestrum calefaciunt, vel quod non sat vestium habetis, vel quod interiora frigent plus solito. - he )rr jDU et ituri mpet et Et qui mercedem sibi lucratur, lucratur eam inmuiravium Perludum, quicquid opera .vestra peperistis, id statim abiit in impendia. Sunt, qui ridet En interpretentur: qui seSeipsum Pro mercede elociat, eam colligit in marsupium pertusum. cf. 'DU Sam. 2, 5., pro mercede geryire Coguntur. Utriam eligas, Sensus idem manet. Chaldaeus: qui verαs suus lacat mercedem et vortiat maledictionem. S. Itaque vel his damnis vestris sapite, et dr Nnmi ri pyy αdscendite in montem et adducatis lignu. Monte plerique interpretes Libanum intelligunt, ex quo cedros ad aedificandum templum a Tyriis et Sidoniis advectas legimus I Reg. 5, 2o. I Sr. 3, T. , atque ad nn mimi subaudiunt dEret inde. Alii cum Chaldaco, qui montes vertit, 'riri collective intelligunt de mon-tαnis Hierosolymae vicinis, quae illis temporibus sylvis consita erant, unde ligna ad aedificandum petenda essent. Sic Neh. 8, Isi. Mite cid montano et α erte folia, ramos oleae etc. ad tuguria facienda . Sed vix dubium, per 'riri praemisso articulo, Significari h. I. montem illum, in quo aedilicandum erat templum, eujus statim sit mentiο,' in quem jubentur lignum ad aedificatiο-Dem necessarium asserre. r Ed 'reth Et cecinctile domum, i. e. templum, Vs. 2. d. - U-rVIV bra Et adquiescαm in eo, quod quidam explicant: hoc factum mihi gratuin et acceptum erit, Pronomine suffixo in I neutraliter accepto. Sed mallem illud ad rq Em referre, ut ait: et delectabor eo, templo, puta. metetri Et honoriabor, in templo exstruendo, sive et glorictis meiam Osteri Ucm, quomodo Niphal hujus verbi et Egein. II, II. usurpatur,

627쪽

ad quem Ioe. vid. not. Ita Chaldaeus: ut hubitare faciam masse-atαtem meαm estim gloriα. Cf. infra 2, s. chelibli sine Ile paragogico est DVN esserendum. s. Postquam recensuit id quod eventurum est si aedem exstruxerint, denuo prοponit ob oculos incommoda, quae sustinuerunt hactenus eo quod exstructionem ejus intermiserint et neglexerint. Quasi dicat: quoniam vero illud, quod Vs. S. praecepi, omisistis huc usque, et res tantum vestras curastis, ideo et, re nari' d)n respiciendo quidem sciI. dre ad r vexistis (vid. supra ad Vs. 6.) αd multum, uberes quidem proventus exspectastis, sed ecce in Pαucitulem abiit, paruin factum est, adverbiascit, ut 2Chron. 2s, Id. εασerdotes erαnt Pαucum, pauciores. Eadem loquendi forma Gen. I, I 5. G: avi eruntque in luminet. Et 2, 2d. 'Unb erunt in curnem uncini, quod Graece Iegitur Ephes si, a I. Matth. Is,s. ε σαρκα μίαν, i. e. caro una. HIERONYMUS:

Cum jam candescerent gegetes, et messium tempus instaret, et frumenta vos in manibus tenere putaretis, messuistis vacuos culmos, et inanes stipulas sine spicarum frugibus congregastis. PIenae erant areae, spes in oculis, luctus in manibus. S drar nimi

et r- aeri Cumque exiguum illud domum f. in horrea intulistis (quomodo idem verbum supra Vs. 6. aderat , ε lauet in illud, dimavi oris mei halitu, quasi ventus solium aut paleam, aut quemadmodum homo plumam a Se deflat, Sic ego vestros Proventus dissipavi, ut vobis inutiles plane redditi sint. Chaldaeus et mo Bero immisi in illud malediolionem. ma R' Propter quidp quam ob causam sciI. haec acciderunt* EN 'retria et 'ri mn Propter domum meum, quae desertu adhuc cst, licet jam Cyri tempore prima ejus fundamenta jacta sint, Esr. I, Io.hron, Erire draN os ctutem currilis tinusquisque Gil domum Suiam, onane studium et οperam impenditis ad domos vestras exornandas atque locupletandas. currere do studio et in

OuBrunt Coeu ct rore, I. e. ne sit ros, propter VeStram In rebus

divinis et exstruendo templo negligentiam. Nos tempore deficientis pluviae qualicunque modo fovens herbas cum deficit, plantas ProrSUs arescere necesse est. Chaldaeus intellexit causaliter: propter acetero vestria. Alii exponunt: super terrαm υρ- Strαm, dum Super alias regiones pluunt, coli. Amos a, T. Sed vix dubium est, respieere V 'dis' ad situm coeli, quod Eupra nos est. Sic Deut. 28, 23. sit coelum tuum, quod grvrct cvut tuum est, Gereum. hae et capiunt h. I. plures reciproce aut inversonα- liter, ut saepe verba in tertia Pluralis persona, cf. not. ad Egech.

θ, 8. Ilos. I 2, s. Sed praestat, ut alias, et hoc ipso Versu

628쪽

statim, transitive capere: cohibent rorem dare. Chaldaeus : ρερ- aarunt coeli ab immittendo pluviu. blad I rore, i. e. ut nec rorem neque pluviam dederint. V est privativum, ut Ies. 23, I. Avastata est Tyrus, N IV mTu ut non suPersit domus, nec accedat quis amplius. VNEI v N i Et terra oohibuit frudentum auri . Chaldaeus: terria cesscidit tib edendo Irtioltis. Hoc est inter comminationes contra eos, qui praeceptis divinis non obtemperant, Deut. II, IT. 6xαrdescet Iouecto tria in Bog, tit claudut coelos, ne ait Plautu, terrumque, ut Non edut Pi O-

νentum Suum.

II. N Rrra Ideoque Bocotii siccitulem gu- Per terriam. pNr vocuuet, et caci imperio existere feci, immisi, induxi, ut 2 Reg. 8, I. Is bin 'ri' de a vocavit Iovet famem.αestum, siccitatem, Gen. II, do. der. do, 38. Observant Aben - Esra et Abarbenel elegantem Pαronomiasium inter culpam et poenam. Templum Jovae erat Iudaeorum inertia desolatum (Vs. d. s. , ideo cuncta premit gicoitus, devastans.

atum et oleum, quae tria maximum usum habent in vita coni-muni; ac duo quidem priora ad vitae gustentationem pertinent, posterius ad ejus commoditatem et bonam valetudinem. - mriuriarim bai' Vndiri Et 8ver homines et aver jumentia, tum enim pereunt homines peste, febre et aliis morbis. meram n bara Et super omnem laborem mαnuum, i. e. quae magno labore plantaverant, severant atque coluerant, cf. Ps. TS, d6. I 28, 2. Deut. 28, 33. I 2. Subjicit essectum concionis praemissae. 5dZ et a de rari ri , , pn rar Iuacultavit Serubbabel etc. voci sουαρ, i. e. obtemperavit ejus jussis. Eadem phrasis Gen. 22, I S. De ut. d, ID. Hic vero significatur, populum prophetae, seu potius numinis hortatu diu intermissum tern pli instaurandi οpus iterunt Rggressum esse; quod ipsum Esr. 5, I. 2. narratur. Ante 'an repetendum est arduida, quod eodem modo construitur Ier. 26, d. et dicis V by suci, obtemperando es lis aerueorum meorum, Propheliarum. En m N V, ) rin ad Cum misisset

sum IOυα, Deus eorum, vel et quemo Odum eum miSercit Avia, i. e. Secundum ea, quae Iova ei dicenda mandaverat. dyrin, o DdD Et timuerunt sibi populus a Iova, ideo obsequium verbis prophetae ab eo missi noli denegurunt. IX. Pro ri,d NEU nuntius Ioueae, Chaldaeus reete posuit Prophelet Iouecte. Eodem illo nomine appellabatur propheta Mat.2, T. et Moses Nutu. 2b, lG. Trim V 2Qua in legatione Ioueue,

i. e. non Suo, Sed Dei mittentis nomine ac verbis. VIVN 'UNEgo Bobiscum ero (Verbum meum, i. e. ego uuaeilio ueo his, vertit Chaldaeus, ut infra E, d.). Cf. Jos. I, 5. nudi mrire Ero tecum.

Verebantur, ut recte Abarbenet notat, Judaei regem Persarum,

629쪽

cujus permissionem nondum habebant. Cf. Not. ad Vs. 2. Quare propheta illorum animos erigit, eisque spondet, Iovam eis adjutorem fore. d. rar mMVN di m Et suscitavit Ioueo spiritum Serubhahelis, i. e. hoc animis eorum indidit, ut ad opus diu interruptum sese denuo accingerent. Ea citatio animi aliud nihil est, quam inclinatio voluntatis et animi confirmatio ad aliquid agendum. Eo sensu eadent phrasis legitur Esr. I, I. s.

I S. Hoc Versu auspicantur Caput secundum Biblia Hebraica et Chaldaica Dan. Bombergii, Venet. IOIT. DI , Biblia Regia Antverpiensia sive Plantiniana, fol. ISTI ., Biblia Hebraica eum versione Graeca et duplici Latina atque cum notis Vatabli ex ossicina Sanetandreana Io S . sol. , Biblia I ebr. Eliae I ulteri, Iamburg. IOST. foI., Biblia Polyglotta Anglicana, Lond. Isio T. fol., Biblia Hebraiea cum versione interlineari Ariae Montani, Lips. 65 T. fol. , et Bibl. I ebr. Dan. Bombergii, Venet. Is 2 l. in quat.,

imo et vallum editiones quaedarii praemittunt. Sed perperam utrumque; nam diversitas numeri hujus a sequente (2, t. docet, hunc Versum cum iis quae praecedunt connectendum egge, non eum his quae sequuntur. Hoc Versu indicatur tempus, quo vel materiae parandae primum manus admotae sunt, postquam et dissprimo mensia sexti (Vs. I. de ordine et sumtu operis conventum in comitiis populi esset; vel ipsam structuram adgressi sunt die BiaeSimo quαrto, cum interea aliquem materiae apparatum fecig-sent. Nam quod alii die demum vigesimo quoris noni mensis aedificandi initium factum esse volunt ex Cap. 2, I S., haud con- sigila eum initio Capitis secundi, ubi non tantum Vs. I. seneSIudaei novum templum exsurgere vident, verum quoque Jam strenue operantes prοpheta alloquitur Vs. a. die Pigesimo primo mensis septimi, 2, t. Quod ipsorum studium postea Darii regis edicto comprobatum adjutumque fuit ita, ut totum aedificium anno Darii sexto absolveretur, Esr. 6, Io.

Hoc Capite continentur tria reIi qua nostri vatis oraeula. In Primo futurum dicit, ut templi secundi magnificentia major sit quam fuerit prioris, donis a gentibus exteris allatis (Vs. I - s. . Oraculum secundum proinittit templum aedificantibus prospera omnia, sicut antea opus negligentibus omnia adversa erant (vs. Io- Is.). Postremo magnas regnorum conversiones praenuntiat, inter quas tamen Serui babel Jovae benevolentia, praesidio custο-diaque sit tegendus (Vs. 26 - 23. .

630쪽

De initio hujus Capitis vid. not. ad I, IS. 2. sal. I. In a timo Seil. mense, et o εβδομω μην ,

iit Graecus Alexandrihus recte posuit. Annus Ilic non est expressus; sed facile intelligitur e contextu, eundem tinnum Darii secundum, qui supra I, I. Io. notatus est, et hic designari. I. vae apa di dIn 'U Otiis inter vos est reliquus, superfites ut Esr. I, 1. , si qui exstitit inter deportatos et adhuc vivit, sut JARCHI notat. - neta V m rclaedunde viati de Otii nidit hano aedem in gloria stire priore, in pristino suo splendore,

qualis erat Salomonis et regum sequentium tempore usque ad

Sedeciam, sub quo destructa fuit per Babylonios. Sunt qui negent, ex his verbis sequi, aliquem tunc superstitem fuisse, qui templum prius viderit; sed haec verba ita potius capienda putent: si quis ex vobis superesset, qui templum hoc in pristino suo

splendore vidisset. Poterant vero . utique adhucdum superesse

grandaevi, qui Salomonis templum viderant, sicut octodecim annos antea, Cyri anno seeundo, tales mulli adhuc fuerunc teste Esra I, I 2. Nam a templi destructione usque ad Darii Hystaspis annum Secundum, quo Haggaeus hoc oracuIum edidit,

septuagintu erant anni, Zach. I, I 2., et ad annum primum Cyri, sive ad exsilii finem quinquaginta et duo. ines V es' et radi mun uialem BCro nunc eum videlisy nu h. l. est qualis y ut Num. II, IS. αdspiciettis terriam e n Od qualis sit y hndet di naen Rae 'RNI Nonne haec aedes secunda in comparatione cid illum Friorent quasi nihilum in oculis Bestris y Si conferatur hoc templum secundum cum illo priore, istud nihilo vobis aestimabitur. lnod ad constructionem Iarchi confert Ies. Ea, 2. et Ilos. d, s. ii En dyn ut populus, fio sacerdos. Vid. et Gen. da, I S. 'quam 'in sicut tu, ilia Pharao, tu et Pharao dignitate Sunt pares.

d. pin rans' Iαm Bero nihiIominus, etsi haec ita se habeant, Confortiare, bono Sis animo, ut Ios. I, G. T. D. - dym noninis P ulus terriae, ut Zach. T, s. - Et facile Scit . , re a vus templi exstruendi, coli. I, Id. HIERONYMUS: HVerum nolite desperare, nec lassas manus dimittite, sed et tu, Zorobabel, et tu, Iesu, et onmis popule, confortamini, et facite opus in domo mea. Verba quae sequuntur, detrare mee 'et (vid. I, Id.), nonnulli parenthesi includunt, et verbum Conjungunt eum primis Versus proximi verbis, hoc modo, facile clauonium ego vobiscum sumo verbum quod pepigi nobiscum, et quae Sequuntur. Quod proinde accipiendum ac si diceret: estote animo forti et servate pactum, quod vobiscum pepigi cum ex Aegypto egrederemini. Quodsi virium vos deterret imbecillitas, habetis me, qui vobis usque adsum. Ninichi Imperativum conditionaliter accipit, hoc modo: si feceritis et serueaueerilis foedus meum, certe

SEARCH

MENU NAVIGATION