장음표시 사용
651쪽
vix obscurus esse potest. SoIatur enim Iudaeos, ostendendο.nnimum illis non esse absiciendum; quantum eurique ub hostibus vexentur atque exagitentur; Io varii namque non defuturum populo suo, sed missurum, qui hostes illos omni tempore Coerceant re- priniantque. Pergerent ni odo Iudaei pietate studere, ne templum,
ut coeperant, instaurare, quae obstare ut Deilln remoturum eSSe.
s. Codices typis descripti haud pauci hoc demum Versu
Caput Secundum auspicantur. Indipit tertiam visionem describere, qua non solum instauratio, verum etiam florentissiinus Status urbis
Hierosolymitanae describitur. Objiciebatur vati vir, quem
Jarchi observat eundem esse, qui Vs. T. angelu B cum vate ColloquutuS Vocatur, et recte quidem, nam quem vates Vs. d. ctheuntem
compeIlavit, eum Vs. T. exeuntem describit atque id ita, ut angelum colloquutorem illum fuisse diserte ponat. Vnu bri Et in manu ejus funis mensionis, g. mensorius, ad deSignationem faetendam urbis regionumque ejus, ut ab architectis fieri solet.sillic, inquit III ERONvMUS, si et ab Eetechiele cernitur Ido, 3. J, habens funiculum in manu, et caIamum ad mensuram cubiti virilis, ut metiatur Ierusalem, cujus descriptionem, id est, latitudinem et longitudinein, idem propheta mystico sermone pro
6. Id videndum, ut vi- leam Securiclum quid, quanta debeat esse latitudo oua et quontulongitudo ejus. Dicit igitur, in eo se esse, ut aedificet Hiero- Solymam, eoque fine terminos Iongitudinis ac Iatitudinis constituat. T. 'a' nam Cum Bero ecce F αngelus, qui mecum laque- butur, exiret de loco suo, e myrtis (I, 8. , ad metiendum Iliero- Solyniam, Glius quidam cingelus aliunde exibat obvium ei, ad exeipiendum exsequendumque mandatum ejus, a quo nutu fuerat
S. bre Diaeit angelus, qui meeum colloqui solebatiad eum, qui obviam ei exiverat. IVVmbae 'En m Curre, ito protinus, et Uiο αd juvenem huno, Zachariam, quem juvenili adhuc tum aetate fuisse appellatio haec probabile faeit. Mittitur autem angelus ad explicandum vati visum, quod ipsi objiciebatur. in verbis dbchm die ra explicandis in duas potissimum
partes interpretes discedunt. Alii, subaudita eomparandi partieula ante mi D, illa sic vertunt: sicut Piagi, pagorum in mullum, Hierosolymo hubilabitur. Quod IA Rcui ita exponit: ctbsque muro, tit in ect hctbitent Omnes qui es enerint, eaque indiea αugeretur Hieronymus quoque vertit: absque muro habitabitur Ierusialem. Pagi enim, sive oppida eampestria minis carebant, ut ex Egeeh. 38, I l. apparet, et distinguuntur ab urbibus munitis Devi. 3, β.l Sam. 6, 18. Atque nra haud raro sectasive accipitur, Vid. uot. ad ses. IX, 2D. Egech. 26, 2U. Is, s. Ita sensus effiet: tantam fure incolarum Hierosolymitanae urbis multitudinem, ut spatiuiu
652쪽
muris circumdatum eos capere non possit, hincque muri sint prorsus semovendi. Alii verba simpliciter hoc modo capiunt: pagos incolit Hierosolyma, metonymice, populus Hierosolymae. Quod ita explicat NIMCHI: si extra urbem habitabunt plurimi, quia
non capiet eos urbs, quamvis multo longior latiorque, quam unquani antea fuerat, sit futura; quare habitabunt multi extra eam in vicis ac oppidis campestribus, sine murο, valvis et vectibus (Egeeli. 38, Il.), quia secure et sine metu ab ullo hornine habitabunt, me quippe velut igneum murum habituri. Similiter
CoccEIUS: se Praeconium est de multiplicatione hominum et pecudum in urbe Ilierosolymitana, tanta, ut intra urbem habitare non possint, sed necesse habeant in villis et suburbiis urbi ac-eensendis habitare. Phrasis prοphetae ne n n i D pagis habitabitur convenit Thucydideae L. I. ri 6 λεσιν ατειχιστοισ καὶ κησα κωμασ οὶκουμ εναισ IlieroSolymam incolis futuram esse angustiorem promittitur quoque Jes. df, I s. 26. - VLVM d renet ret Prae cuire hominum et pecudum in eu, Recus ac tum erat cum haec scriberet Zacharias ac tempore Nehemiae, quum urbs spatiosa et ampla esset, Sed exiguus in ea populus, et domus nondum essent constructae ut Neh. T, d. dicitur. s. Quum futurum esse dixerit, ut Hierogolyma muris careat, ne quis suspicetur eam hostium incursionibus exposita in fore, addit: et no - ego tiero, inquit Iovia, ero ei murtis igneus, ad quem nemo undebit necedere, nedum ut eum susso dere aut oppugnare quisquam ausus sit, undique eam tutaturus. Ut hic murus igneus, ita ser. Is, 26. Iegitur murus ceneus, et simplieiter I Sam. 25, Id. murus de servitio Davidis: Pro muro fuerunt nobis rem noctu, quiam interdiu. md nn V nor Et ad
glai tum ero in ect urbe, ero illi gloriae et honori, assiciam illam maximo honore mea praesentia. Chaldaeus: gloriose habitare faciam numen meum in medio ejus.
o. ri ' V Heuat heus I pro quo Chaldaeus haec porumuit:
adolamate diversis et dicite eis. Continetur hoc Versu κελευσμα seu exeitatio ad populum Iudaicum ex superioribus ducta, iisque quae sequuntur (VS. I 2. sqq.) confirmata, q. d. quandoquidem
tam praeclara vobis Jova promittit, vestrum est, quotquot VOS patriae amor tenet, missa Babylone ad patriam terram vos protinus referre, ut bonorum ipsius cum ea participes fiatis. NIMCHI recte observat, esse haec verba ad illos directa, qui Babylone manserant, nec dum ascenderant priori vice, quibus monentur reverti Ilierosolymam atque templum instaurare, quum tempus jam adsit. Quam sententiam refellit quidem ABARBENEI. , quaSi contextui non satis convenientem, quia mox dicitur: in quotuor
mundi Plagas diversi vos, quod vero haud quadret in Babylonicum exilium, sicut nec illud Vs. Io.: α ungent ae gentes mulicte Ioviae. Verum etsi minime negandum sit, vatem a praesentibu
653쪽
ad futura progredi, non minus tamen certum CSt, noStrum proxime id spectasse, ut aequales et ad templum restauranil um excitaret, et animos eorum ad spem laetiorum temporum erigeret.:id Fugite, properate ergo e terrα αquilonis, i. e. Babylonia. Recte Ili ERONYMUS : HPlagae orbis, quas Graeci appellant κλίαψα, juxta situm Jerusalem intelliguntur et templi. Assyrii ergo et Babylonii, qui Dei populum vastaveruut, habitabunt in terra aquilonis. Ilinc Ierem. 6, 22. populus Iudaeis inimicus venire dicitur e terrα aquilonciri. Et ibid. 16, Io . promittitur, Iovam populum suum e terrα αquilonstri educturum esse. Proprie Babylonia Iudaeae inter aquilonem et orientem Sita erat. Verba ddnae riet D drnae V Vrim' a 2 Nn 'n eo sensu capienda,
quo Iegitur Egeeh. II, 2I. Profugi gladio cadent, et residuin D nubet, in omnem Benium divergentur, atque ita vertenda sunt: Secundum quoluor Bentos coeli diversi Boa; quae cum iis quae praecedunt sic cohaerent: jussi vos fugere e terra aquilonari, quippe in qua potissimum, uti et in aliis terris per omnes orbis plagas hucusque disperat fuistis. Ita 'in explicati-υum potius, quatia causale est. Venti coeli pro plagis orbis dicuntur, ut loco EZechielis laudato, cui adde alium ejusdem prophetae si, Io. dispergiam residuum tuum in omnem Bentum. Cf. Matth. 2a, Z l. καὶ ἐπι γυναζουσι τoυσ εκλεκτoDσ αυτου ἐκ των τεσσάρων ανεμων. Pro set Net in eo dicibus nonnullis scriptum
est in eum Det ), in s. per quatuor coeli plagas. II. Pro 'in Chaldaeus iterum (cf. not. ad Vs. Io.)posuit: iacclamate coetui Sionis et dicite ei. Sione intelligit exules Iudaeos, quorum metropolis Ilierosolyma fuerat, cujus pars nobilissima Sion mons. 'labum Ermo te celeri fuga e manibus hostium, qui vos captivos tenent. ynet mnae ridet o Habitatriae Lubetis, i. e. ut recte Ilieronymus vertit, quae hubitat vud
filiam Labylonis. Chaldaeus: qui habitas in Proueincia Label. Sic Ier. db, I s. quae habitas apud filiam Aegypti. I 2 et det Post gloriam, i. e. , Chaldaeo explicante,
spicitur procul dubio ad Vs. f., quasi dicat: non susticit mihi, in populo Iudaico gloriam meain manifestare, in ipsis insupergentibus nomen mihi illustre faciam, vobis illas in spolium daturus. Igitur post gloriam hic idem est quod naret 'diri avers. praeter gloriatu. NIMCIII cum superioribus haec ita connectit: non sufficiet Deo, pro malο, quod in exilio perpessi estis, bonum vobis in vicem rependere, verum et ab hostibus vestris ultionem
sumet. et IVN d di lari 'un vi Misit me ad venies quae vos spoliunt, ut supplicium iis sumam, et vestras injurias persequar. Verba haec sunt angeli, sive ministri divini, de quo I, s. I 2. I a. 2, 2. T. Notandum autem, verba Iovae ipsius et ministri sui, qui mandata ejus exsequitur, hisce Versibus
654쪽
inter se misceri . Nam quod Vs. II. dicitur, ctgiliabo munum me m8uPer gentes, ut voltum gervientibus gibi fant, item Vs. lo. :erunt mihi in sutilum, et habiliabo in medio tui, neque propheta de se dicere potest, neque angelua; quod vero ibidem(Vs. IX. 15. subjicitur, et genties, quod IOυα me iad te miserit, angeli verba esse apparet. Cf. infra d, s. G, I s. - d Z S an 'et mm lαNgCNS υOg, s. quisquis vos tangit, i. e. laedit, injuria asticit. Chaldaeus: qui Bos sinino inoit. Eodem laedendi sensu verbum: ad usurpatur Gen 26, II. Ier. I 2, Id. Ps. IDO, Id. Io. Verbaret et 2 radi nonnulli, sustixo nomini PD addito cum Ninichio reciproce Sunito, ita vertunt: tungit pupillam oculi Sui, i. e. seipsum niaxime laedit, nee enim Deus impune vos laedi sinet. Verum ad Deum potius sum xum illud referendum est, ut hoc dicat angelus: qui vos laedit perinde est ac si laedat quod carissimum habet Deus, nihil enim carius pupilla oculi. Unde est Deu t. 22, lo custodivit Jova eum, populum suum, sicut se illam oculi gui. Et Ps. IT, S. custode me picut Pupillam Octili. Deus
igitur nostris verbis hoc sibimet ipsi fieri ait, quod populo suo fit.
exprimitur. CL ses. IO, IG. Iob. XI, 2I. Chaldaeus: ecce allotio
Plagσm Potentiαε ε ver eos, populos, qui VOS V exurunt. . mdim dyb bbet Et erunt praeda iis qui gerolebunt ipsis, Judaeis,
quos illi prae se contem gerant. ' V ci merare r Et Ggnoscetis, cum haec omnia evenient diebus Messiae, me Atium,
Ggminum Deum misisse. Eadem formula infra d, s. si, lo. l . Verba Arinet 'ri detri Chaldaeus exposuit: ego re Uelabor et hubilare saeiam pretegentium meam in medio tui. Idem repetit Vs. I S. et infra S, X. Cf. Egech. dZ, s. I s. mr '-E N ungentur gentes multas Ioviae, id est. Chaldaeo explicante, adjicientur gentes multetegenti Iouecte, Iudaeis, Io vae cultoribus. Iesajas quoque s 6, 6. Pr D mittit, fore, ut peregrini homines ad Ioviam csose tuti, ad ei ministrundum, Ioviaeque nomen Gmiandum, ut ei sint servi, ad templum Hierosolymitanum confluant. Cf. Jeq. 2, 2. d. II, IO.Zeph. 2, II. Sub finem hujus Versus post 'rribas Chaldaeus addit: ad daticinandum de te.
ut aure hereditario, sudiam tanquam portionem guum. Sumtum hoc e Deiat. 32, s portio Ioviae populus ejus, et Iiacob Iuniculus hereditulis ejus. Quemadmodum autem homo res a SepDSSeSSas tueri solet, ita et Iova Iudam, id est, populum Judai eum, Suum peculi iam, tuebitur et hostium injurias ab eo propul-3 bit. Enni' nunc Far Aver terra punctitialis, i. e. ita ut Populus Judaicus e terris exteris in patriam reversu g Semper in ea
655쪽
mansurus Sit, neque unquam inde expellendus Terrum sαnctiam vocat Iudam et Ilierosolymam, propter divinum culturn, qui iuea exercebatur. et ar 'nn Et eliget adhuc Hierogob-mum. Dicit iactuc, quia semel eam elegerat tempore Davidis regis, is enim arcam primus in Sionem transtulit; cf. 2Reg. 2I, 6. 2I'arat. 6, 5. Postea eandem a se rejecit quasi et reprobavit, cum a Chaldaeis excideretur una cum templo. Sed nune, inquit, iterum eam eliget, et sedem suam ibi collocabit. HIERONYMUS : Judaeorum alii putant sub Zorobabel et Iosua, Esdra et Nehemia haec ex parte completa, maxime quoniam Ierusalem eligetur, et possidetur Iudas, duae videlicet tribus, quae reversae sunt de captivitate Babylonica, et appellatae sunt Iudas, et non Israel, qui apud Medos huc usque versantur. Alii vero in suturum disserunt. - Sane quae his Versibus pollicetur vates multo Sunt augustiora, quam ut Serubbabelicis aut Maccabaicis temporibus impleta existimari possint. IT. V 'rdu dri Sileat omnia claro o Dolo
IOUα , I. e. OmneS timeant, revereantur so vam; nam timorem
comitari solet silentium. De dri vid. not. ad Habac. 2, 22. Chaldaeus: dispereunt omnes iuvii α fucie Ioueae; quam sententiam hebraice expressam vide Ps. Ioa, 35. Verum non solumi inpios, Sed omne omnino hominum genus indicare, recte observat Hieronymus. Disa 'n Quia s. cum excitαbitur, velut qui excitatur aut evigilat e somno (vid. d, .). Dormire dicitur Jova, Cum suoS vexari permittit impune, contra caeciture et quasi evigilare de somno quando consurgit ad vindictam eorum. CLPs ad , 2d. - nuensi inar ad Eae habitaculo acinolitettis suae, de Rancta sua sede, i. e. de coelo, uti apparet e Deut. 26, I s. re- vice de sancto tuo habitaculo, de coelo. Et Ier. 25, Zo. Iovum 'Id eae stilo, de coelo altissinio, rugiet, et eae habitacula
Deseribitur hoc Capite visio quarta, qua vati conspiciendus praebetur Iosua, pontifex maximus, a Satana accusatus (Vs. I.), sed absolucus a Iova (Vs. 2 - 5. , et ad sedulam ossicii sui curam excitatus, spe ipsi laeta, angelos sibi adjutores et defensores fore . ,(Vs. G. T. . Denique promisso Messiae adventu Iove sociorumque animus confirmatur atque erigitur (Vs. 8 - Io. .
I. Ostendit mihi angelus ille, qui mecum loqui solebat, de quo I, 8. 2, 2. sqq. an amari Nili Vr rex Iosuum,
siacerdotem mugirum, qui una cum Serubbabele templum et Sacra
656쪽
reficere coepit, vid. not. ad Hagg. I, I. Esr. I, 2. S. 'rub nubstui stabiat coram angela Aucte, ut reus coram Judice, sententiam Jovae nomine pronuntiante. AtDvii Mi Et od-Bersurium svid. not. ad Iob. I, 6.), Sive QCcusiatorem, nam Esr. a, G. est αccusiatio. Unde Apocal. I 2, Io. Satanas dicitur g κατηγυροσ των αδελφῶν υμῶν, O κατηγορων αυτων ενώπιOνTου θεoυ ηα, ν ημερασ καἰ νυκτse. V arrvbs nuti Stabat ad dextram Oug, dosuae. Sic Ps. Ios, G. poeta precatur Deum, ut Satanam, impium reum peracturum, ad dextram ejus sigiat. Videtur moris illis temporibus fuisse, ut actor, reum trahens nil judicem ad dextram ei esset. Id ctdBergiandum ei, ut necusator reo, ad accusandum eum. IARCHI exponit ut Odiosum redderet scit. Josuam Deo, se quoniam illius filii uxores alienigenas duxerant, sicut scriptum est in libro Esrae Ilo, IS .s: Ne- perti sunt ex fliis 3αcerdotum, qui duxerant flicta cilienigenus, eae filia Iosuae, flii Ioeta ahi , CL Chaldaeum interpretem infra Vs. 3.
Ioueae appellaverat, quia Iovae partes agit. Vocatur legatus denomine principis sui. . a di m Trior vel se IOνα, i. e. coercent te, ne pio huic viro noceas, ut recte sarciat. Sic Nah. , a. t 'ae increput mctre, i. e. repri ruit ejus impetu in . mand ui: Da Oui (Jova) elegit Hierosolymum, qui in gratiam reeepit
et charain habet Ilierosolymam; respicit I, IT. 2,IG. Chaldaeus: cui placuit habiture fucere Prαesentium stium in Hierosolymet. Id et di ni re beta Nonne hic, Iosua, est sicut filio ereptus eae igney e malis exilii* Ηoc vult vates: iste est Iosua ille, quem e gravibus perieulis servavit Jova, qui quum illius causam
semel tuendam susceperit, non est quod Speres, o Satan, te eum tuis criminationibus Jovae odiosum redditurum, atque templi instaurationem impedituruIu.
I. Eran, mri sic 'rim Et Iosuet erat indutus
vestibus gordidis. Vestea in genere statum habitumque hominis significant, per sordidus ergo reatus et peccata indicantur, cf.VS. a. Quaenam vero peccata fuerint, exponit Chaldaeus, qui proverbis nostris hebraicis haec posuit: IOsuum quod ollinet, erunt ei fili, qui albi duxeriant uxores, quoe non eriant dignαε εα-cerdolio. Hujus igitur culpae reus, accusante Satana, vesti Inenta induit sordida, negligentiae atque indulgentiae erga filiorum peccata Symbola.
gelus, coram quo necu Salus stabat (Vs. d. fin.), ad glantes coriam so, ad ceteros angelos (qui coriam eo ministrabant, Chaldaeus vertit). Coram aliquo stαre haud raro est: ei ministrum effge.
Sic I Reg. ID, S. Felices sunt pervi illi tili, qui coram te Sliarit, tibi ministrant. Cf. Est h. d. o. - maestri rem orn
657쪽
Nemovete vestes sordidus ob eo, quae Chaldaeus ita interpretatur: et dicite ei, ut efficiat uxores, quαo diancte Non suntgαcersilio, es climo suo. Sane legitur Esr. Io, ls. Iosuae filios stipulata manu pollicitos esse, Re uxores peregrinas dimissuros, atque reos arietem minuti pecoris pro reatu suo oblaturos. Dixitque ei cingelus, ut intelligeret Iosua, quid sibi vellet actus ille symbolicus. Loquens autem inducitur idem ille angelus, qui quae praecedunt mandaverat, po tquam ceteri praeceptum ejus opere complevissent, i. e. vestimenta sordida pontifici detraxissent.
et 'ar 'rann m Transire feci, amovi et te cubiam tuαm, ne tibi imputetur, si repurgavi te ab eo, quod unum tibi objici poterat, inquit GROTIUS. V de m rir)iae Et Destiendo
scit. Bestiuei te vestibus splendidis. De r,adbnaa cf. not. ad ses. I, 22. Chaldaeus explicat: Bestiuei tu innocentiis tuis. Sensus: scito Iovam te innocuuin declaragge. 5. Quidam hic continuari putant sermonem angeli, et reddunt: dico item, vel, unde dico. Sed ultima hujus Versus Verba arguunt, Pr helαm esse loquenteni. LXX signum dicti omittunt, dictum ipsum vero cum antecedente germone connectunt: καὶ επίθετε κίθαριν. Vulgatus et Syrus: et dixit. Utrumque tamen contra Granimaticam et codicum Hebraeorum consensum. Recte JARCHI haec prophetae verba esse observat, ita capienda: et diaei ego Zacharias, petens misericordiam pro ipso. Nam orantis et desiderantis Verba potius egge, quae Sequuntur, quam pro auctoritate imperantis, vel inde apparet, quod non imperative
dicit: ponito, Sed indirecte et optative: Ponunt, jube, ut ponant angeli, qui tibi ininistrant, Vs. a. mirenta vi' de Cidarim mundum, uti I IERONYMUs vertit, qui in Commentario addit: ,, Pro ei uri in Ilebraeo legimus Soni Ph, quae mitrαa plerisque dicitur, et in hae volunt intelligi sacerdotii dignitatem, quod ablatis Sordibus peccatorum, mundum habuerit sacerdotium. Haec Iudaei. Ex recentioribus ita et NIMCHI: Mutgit sacerdos magnus; nam sacerdos magnus mitram solebat in
capite gestare suo. Vox perde etsi regium diadema notet Jes. 62, 3. Iob. 2s, Id. , unde Syrus hic coronam reddidit; tamen quum summus Pontifex esset Iosua, mitru pontificalis, nudaea alias dicta, veluti Exod. 28, d Z T. Levit. 8, s., intelligenta. Mundam mitram imponi capiti Josuae jubet, quia ea, quam
antea habuerat, erat per culpam istam quasi contaminata. tam et rinci et '' Reete Ni MCIII notat, hysterologiam lito esse, et verba sic intelligenda: prius tumen induerunt ipsum. Angelus enim vestiri eum jusserat, antequam ipsi mitram Zacharias imponi petiisset, Vs. I. i. Chaldaeus haec ita exposuit: jusserunt eum ducere uxorem dignum rumiacerdolio. Sed Iosuam ipsum uxorem alienigenam duxisse, nusquam legitur. nus Urim Et angelus Ioueae adstabui, ritum hunc imperans, et ut Perago
658쪽
s. v aD rnae V m qNbd Et conlestia lus est ungelus Iobue sos uiam, graviter et Serio ipsum admonebat; quo sensu verbum T N,I Cum a pergonae construetum et Deut. d, 2G. 2 Reg. IT, ld. Jer. II, T. et saepius dicitur. T. qbr 'n'na m d N Si in viis meis cmbulaveris, si Recuu- dum praecepta men vita in in titueris, uti glatim ipse se explicat. Cf I Reg. I, a. Ps. Bl, a. - UCU - VN dro Et si Custodium meum, i. e. quae custodienda edixi, quibus praesertim ceremonias per Mosen Israelitis servandas traditas intelligere videtur, custodiueeris. Eadem phrasis Gen. 26, s. Levit. IS, ID. 22, s. Mal. I, ld. - NY32 ' ride T V V ire dc 'Et elium tu uilioαbi3, reges, domum meum, templi eeremonias reges, fungeris diu ossicio summi sacerdotis. 'da' Et immoue
custodiea αtriet meet, idem aliis verbis, nam ' Tn per synecdochen sunt idem quod voci. Ad ossicium summi sacerdotis pertinebat templum custodire; sed hic late capiendum, ac si diceret: obibis omnia ea munia in templo, quae Pontifices obire solent.
V Nn et a d 2bri a 'b Uin In Et dabo tibi ambulationes
inter utatαntes istos scit. angelos, Vs. d. , angelos tibi comites ac defetigores addam. d et det quidam iambulare facientes, deducentes scit. rin X te, interpretantur, et habent vel pro Participio Piel, transpositis punctis, pro det diu, vel pro Participio Diphil, ad imitationem Chaldaicam punctis vocalibus additis, ut ipsum nostrum vocabulum Chalilaice Dan. a. Vs. ultimo legitur, Sic ciuxiliantes, 2 Paral. 28, 23. , d et nid fucientes ut εomniunt, ser. 2s, S. Nos tamen malumus pro nomine accipere, coli. n Dd ombulatio, iter, Neli. 2, G. Ion. I, X. d. Chaldaeus hanc promissionem ad vitam futuram post mortem refert. Ita
enim verba nostra exponit: et in resuscitαlione mortuorum resuscitabo, et dabo tibi pedes ambulantes inter Seraphinos istos. S. et 'ae '' Et socii s. collegae tui, reliqui Sacerdotes.'radb m vij n oui coram te aedent, uti coram doctore discentes. Sic des. 2I, ld. mr Db sedentes Corum Ioυα dicuntur cultores ejus, qui praecepta rius quasi discipuli e doeto- Iis ore avide excipiunt. Egech. S, I. senes Iudae Coriam Pro-γheto docente sedentes dicuntur. Vid. ibid. Id, l. 2o, l. 33, 3 l. 2 Reg. 6, I. Collegae Iosuae vocantur nu)D viri POrienti, i. e. , Chaldaeo interprete, viri digni quibus sunt miracula. Nescio tamen annon praeferenda sit interpretatio IlIERONYMon magistro Suo Judaico tradita: ,, Viri portendentes, discipulos ejus interpretantur et prophetas; prophetae enim in signum sunt positi futurorum. Ita Iesaias S, IB. dicit, se et filios seu discipulos suos factos esse die irnn d et Drid ' mnis, signa et portentu in Israele. Et Enechielem let, G. Jova dicit rDju portentum sacere I raelitis. Cf. 2I, 2a. 2 T. Cum interpretatione ab Hieronymo exhibita sensu convenit Graecus Alexandrinus in-
659쪽
ter pres, qui τερασκoποι Vertit, quod in Glossario vetere, Bielio referente, explicatur: oitu Euoτικοί, συμβολικοί. Apud Suidam et in Lexico Cyrilli Manuscr. Bremensi exponitur μαντιζ. Quomodo
vero Sacerdotes, Iosuae collegae, Messiae adventuin portenderint, tacetur. nudet e nu min ecce cidduco ser-
Bum meum, Germen, i. e. ut recte Chaldaeus exposuit, Messiαm, et revelabitur. Germinis nomine apud prophetas Messiam significari o, tendimus ad Ies. a, 2. Cf. Jer. 23, 5. II, I S. Similia Messiae nomina a plantis desumta sunt fructus terriae, Ies. d. 2. , ramus de trunco Isai et surculus de radicibus ejus, ibid. II, I., tener et ianitis de eummitiale cedri, Egech. II, 22. , ad quae loca
net, quem dedi, posui, coram Iostiti. Eo lapide interpretes e Christianis longe plerique significari putant Messiam, Versu Euperiore germinis notione designatum, qui et Ies. 28, IG. lapidis angularis in Sione Iunsili imagine sistitur, quem ipsum et Ps. I S, 22. lapidi angulari, ab aediscantibus Prius rejecto indicari existimant. Verum e Iocis infra d, T. ID. manifestum est, lapidem καὶ ἐξοχὴν Nostro esse lapidem pro Fundamento templi Positum, qui hic corαm Iosuet positus dicitur, quod Jova ipsum curatorem templo aedificando praefecisset. Templi fundamentum sub Cyro jactum isto Iapide significari, observat et Iarchi. Quod
autem Vates ait, ny*2 nn N id Ru by Ruper lupidem istum tinum, IoSuae Continuo respiciendum propositum, eSse Sulem Ooulos scit Iovae (cf. infra d, Io. conjectos, sive intentos, Significat, Io vani unici istius lapidis, qui templo fundamento est, Singularem curam gerere, eumque isti operi omnibus modis adfuturum esse. Iovae Oculis indicatur ejus cura et providentia, ut Deu t. II, I 2. Esr. si, si , a tenetrio nuniero autem quod in suo genere expletum atque eum utatum est; vid. Levit. 26, 2I. Verba Mnra D nrad et 'atri ad verbum: ecce ego verteris verturum ejus, sunt qui intelligant de removendis impedimentis, quae templi aedificationi objecta erant. Ita IARCHI : dissolvo nodos, id est, dissipo consilia hostium, qui suis delationibus emcere conantur, ut opus aedificationis et templi intermittatur. I IACHI quoque ait esse, qui Iapidem illum dum instauratio templi cessaret quasi vinctum considerarent, solutum vero Cum aedificationem denuo aggrederentur; sed recte addit verbum nrad et nomen inde deductum h. l. esse seu endi, Octelandi significatueapiendum, quo Exod. 2B, D. II. 2I. BG. pollet, ubi de insculpendis in gemmis nominibus tribuum Israeliticarum usurpatur, nec non I Reg. 6, 2s. 2Chron. 2, T. Id. Ps. Ta, G. Recte Aquila: διαγλυφω αroιγμα αυτre, acu iam Scub iuram ejus, uti Hieronymus reddidit. Ita mihi curae est, inquit Iova, hic lapis, ut egomet Sculptura eum sculpturus atque ornaturus sim; laetam ut aedes super fundamento illo excitata quam ornatissima e adat.
660쪽
inde d 'a di et id mar Nin iis renae inu D:i Et auferam oti amferras istitis (terrae sudaicae) die uno. 'i I Iniquitus, culpa, h. l. est pro Poenia iniquitiatis, ut alias saepe, veluti Gen. IS, IG. Levit. ID, IT. Quas hactenus, inquit, ni ei calamitates ut peccatoruni poenas SuStinuerunt, eas non amplius sustinebunt; posthac non perferent mala et iraeonimoda, quae hucusque pertulerunt.
Voeem LXX reddiderunt Uriioreputo, quod Arabicus interpres diligenter Perecrutabor vertit. Cui significationi cognatum est Arabiciam O pro O . , reliquias uvarum quaesitiit legitBode vite sua. Nec inultum abludit hebraicum Gen. II, IT . .
quod LXX ηρευνησασ vertunt. Syrus h. l. harmonico expressit, quod eum Pubabo, tum Perscrutiabor exponi potest. Quam verbi significationem si adscis eas, sensus hic erit: perquirαm, ita ut non reperiatur ampliuS; omne namque peccatum cumeriam, coli. Jes. di, I 2. qucteres eos, Sed non invenies eos. Et Ps. Io, io . inquiras imietatem ejus, ut de medio eam tollas, nec inueentias. I ino Clialdaeus nostro loco iaceramque reddidit, quocum Hieronymufi consentit. o. - Icclamabitis Bir, i. e. quisque, gocio suo, i. e. hortabimini vos mutuo dicentes: secedamus adumbracula ficuum et vitium, rel. Quae hoc Versu continetur ubertatis pariter atque altae pacis descriptio illustrata est ad
Exponitur visum quintum, quo vati candelabrum aureum eum lucernis, infundibulis, oleis repraesentatur, Vs. I - I. Cujus visi explanationi immiscet promissiones de templo, Serubbabelis opera absolvendo, Vs. d - II. Postremo additur duarum olearum vati in visione objectarum explicatio, Vs. I 2. II. Id. . 'I nNbuig ne 'a Nevertit cingelus, qui mecum
loquebatur. Si reueersus est angelus ad vatem, paululum Se Se ab eo subduxisse necesse est cum desiisset eunt alloqui. Sed potest hic notus ille idiotisinus statui, quo verbum re Uerlicum alio verbo conjunctum iterationem actionis illius indicat, quae altero Verbo significatur,' ut infra S, I. reueerti ctique leviavi oculos meos, pro et rurgus kυαυi oculos meo . Ita et hic cum 'amara' junctum verti posset: et eauscitiavit me. II mn Sicut Dirum, qui excisatur e somno Suo. Innuit vates, se stupore et admiratione visionis praeteritae veluti ecstatico sopore oppresSum jacuiSSe.