장음표시 사용
141쪽
lum ab arteriis recinere, secundum doctri iam cuculationis i tanaen non faciunt , quin potiua detumescunt. Haec est brevis analyiis Episto lae primae. D. Carte u in qua res non fio est ad plures oblectiones meas, qua D a P empto propositae saerant, quae erant ii prima ipsius edition Bene autem respondet Plem 'seu primae instantiae D. C.tri v. Sed concedit secundam de calamo, quia putat non arterias, sed tollim cor puliare a facultate, qua de re infra dicendum Tertia bene respondet quia nec alteratio, nec motus localis quibus conflat rare tactio Polluntri ri
Secunda Epistola P en io satis secere conatur, cui optime Plem ira respondit. Quicquid suse dicat Epistola de auriculi. corde, certum est cor Mauriculas moveri quando nec recipiunt, nec enaittunt. Addit Icalor stiliritu superstites sus bini ad cor moren uvicini naue litatum c rnoli semper Z sane semper utriciunt in integro alii mali, in exenterato
Ex respontione ad secundum, de modo quo Chirurgi arteriae les sanguinem istunt, patet lemplum aliquid scripsisse quod nunc omisiit, quod quale sit nescio. Sed recte observat, si arteria motus aliquo in loco cessiet, quacunque de causa id fiat, partium sequentium pulsationem cessaturam, ut supra dixi Plemplo. Addit ad tertium , se habuiis cor anguillae plane mortuum , quod calefactum iterum movebatur. Recte dixit Plempivi cor illud nonfui se
prorsia inartuum , nam in insectis partes exectae diu pirunt. Comparat cordis motum lignis viridibus, aut pomis, ex quibus flatus exit, sed cortex prius intumescit verum cordis calor non est tantus in corpore, imo multo minor caloris gradus quam poma, vel ligna viridia patiuntur, non solum cor anguilla semimortuum, sed totam anguillam vivam motu omni facile privarent. Fermentum adesse in corde facilius est dicere quam probare, cie his Epistolis satis, quas rarieriti sena silentio, nisi mihi tale nihil cogitanti facta fuissent obviae, ues meas tam Prope attingerent. Addit tandem temptu diastolen cordis fieri ab in luxu sanguinis, quod negaverat D. Docartes, sed systolen fieri a ficultate, quod tamen non probat. Sic tollitur est limus, proportio inter diastolen & systolen, sic quoque perpetuo cordis motus Oret inaequalis, quia cum matellae Varia sit consistentia, quantitas, calor, non poterit aequalem semper I 1 facere
142쪽
13a Dusae nuCTIO facere distensonem, ut satis tum Harreo, tum Poro dixi Core Xemptum pulsare fatetur, modo constringi, modo laxari, mon dilatari, tamen paulo ante dicebat dilatationem cordi csse illius laxationem. Concedit in corde exempto duos motus contrarios, constrictionem, ouae si habet oppositum motum , dilatatio esse debet. Addit arterias moveri tantium ab impulsu sanguinis, quod supra sa-2l tis refutatum fuit. Narretim id probasse dicit, scilicet sanguis in arterio:omia e viditur i idi ole Vergo eII causa ilMI G. Non sequitur Clyster exit per tubulum apertum , ergo est causa apertionis tubuli. Haec sunt sophismata a non causa pro causa , ut adversus Earxeum explicavi, quodat 3 epetere non est opus objicitri recte, non ei et eodem momento diastole; Sed male solvit. Nam sanguis qui intra Laortam, non potest tam fortiter impellere sanguinem quo ortam ad orificium usque plenam invenit, in minimas arteriolas, ut omnes uno momento pulsent, quia unus sanguis debet propellere alium , quod intelligi non potest quomodo codem momento aequaliter fieri possat, mazime cum arteria non sint directi canales sed per varios amfractus revolutiones per corpus distribuantur. Similitudo ligni languinis non quadrat, nam lignum ob liditatem continuitatem non est similis sanguini corpori fluido, cujus particulae sunt autum contiguae, ut in omnibus liquidorum motibus apparet,
sale desinit facultatem naturalem. Verum quidem est eam esse, ri iri principium causam nutritionis Lincrementi, sed falsum ea nuin jocinore potius quam in corde residere, nam per totum corpus sparsa est, insita est, non influens ex consensu Medicorum omnium Male, genitalem ab ea destinguit, ut videbimus sequenti capite. Naturalis. vocatur ut distinguatur ab animali, ut superius recte observabat nam Stoici animam vegetantem, naturam, non animam vocabant, quod magis immersa materiae videatur. Rationes quae supe suo loco omnem formam, atque adeo animam probarunt esse diversam a tempe ramento, nunc idem de altrice probant, nam formae introducuntura, ro nenerante mediante temperamento du aliis dispositionibus. Oboicit Fisse
143쪽
s periem Duu etur ritateriam alimenti, Illa coii uri ei te factiliate. Hi latus est in conclusione quam in praetin iis s. egit majorem , sed male iram erat distingi mda, de eodem verum est, de diversis falsum , ut forma ossis introiucitur in materiam alimenti, dando alimentore tu i statem forniam dispolitioni , sed istae non post intcras alimento accedenti suas eis ostiones tradere, sed iis a generant , introductae autem conservant formam ilham quam alimentum acuta: sivit. Dispositiones autem se habent ad formam non ut agentia , nam respectu formae pertinent ad materiam, sed ut condit nc sine subus non Proeterea in minore addit non solum primas, sed etiam secundas quali ales, quae necessario requiruntur ad introductionem forma: in concluson solani temperiem no .rinat, quod est argumentum fallacissimum , nam non solum primae, sed tiam secuta lae requiruntur ad formae introductior em primum, post a conservationem , singulae suo modo Conservatio non tibi fit immediate euentiam rei, sed dispositiones essentiae
debitas, ut conservatur a i , per remotionem nocumentorum quae
illi in inferre essent, sed hoc est per accidens falsum est calorem fccitatem hujus candem formam generare in alio igne, ei ira ido lautum alterius facultatis, nam actiones sunt suppositorum.
Responsio autem etiam mala et t. Nam etsi plures sint in alimetati, quam ratcle in entorum transmutatione actiones, tamen non sequetur posse in elementis soli temperamento adscribi, non in alimentis, nam etiam dicere posset adversarius attractionem , retentionem, c. fieri vi tempeii ei, cujus violatione istae actiones laeduntur, ita ut sicut in alimento verum est at illius mutationem requiri superiorem facultatem sit: m eneratione ignis ab Eo igne. Quod bene ostendit sequens objectio,
ouam proponit cillae debere confini diveris potentias aurices, viresbondet id non esse magis ridiculana, quam diversa partialia tempera et ron enta Verum id falsu inest, omnes iacultates altrices quas tingit, sunt eiusdem speciei, sed temperamenta singularum partium sunt di
versae naturae, ut temperamentum ossis carnis, quar determinant a cultatem altricem omnibus communem, ut agat uniformiter, littor mi
ter uidem attrahendo, retinendo coquendo dcc dili miter vero, oui in uni marte os generat, in alia carnem Medicissi iacit credere facultate si altricem elle temperamentum , qu: huic soli remedia de-
orobabile esse facultates administras non distingui ab altrice,
144쪽
quia una facultas poten elicere dircisos actu ste te gonere oppositoi, si inti
Pittactvoluntas. At distereati ii aximaist nam facultates naturales sunt determinatae ad unum, ut ignis ad calorem nunquam potest refrigerare, at attraheres expellere sunt actiones diversa Moppositae, quales actiones a nulla virtute naturali proxime obeuntur, oportet esse
virtutem libertatis participem quae id facit. Vult quoque probabile esse a se invicem non distingui. Si quispiam 22q dicat, unius actionein laedi sine actione alterius. Respondet ut suprari ionem objecti propinqui pose di in xi ione remoti, ct contra Sed haec male, nam visio propinquiri remoti, magniri parvi, non sunt oppositae
actiones, scd una Meadem numero, Medice loquendo est una actio laesa, Philosophice vero, non visio remoti non est actio, ut in tenebris non videre colores, non est actio contraria visioni, sed ab actione cessatio, aut ejus privatio, at attraheres retinere sunt actiones inter se contrariae, sunt motus oppositi ad diversos terminos, habent objectum sub opposita formali ratione, scilicet familiareri noxium. Multo magis different a coctrice, tum quia eam praecedunt, aut sequuntur, non fiunt stimul. Tum quia coctio est alteratio, attractio autem4 ex pulsio sunt motus locales. Addit quidem elegantem conceptionem de retentrice Mattractricerscilicet, non esse dive sas , quia retentio est tantum conserpatio tracti in loco, ut gravitas moret ad centrum, o illic detinet, eadem virtute movet quis brachium, o detinet in suo loco, magnes trahit ferrumo illud retinet per eandem vim. Haec quidem maxime probabiliter. Sed tamen quid dicendum 22 hic retentrix attractrix utuntur diverso genere fibrarum ad opera sua; attractrix potest esse valida, retentrix debilissima, ut in tenteria, in qua alimentum non coquitur quia non retinetur. Non fit igitur retentio per vim attractricis, non potest enim una eademque facultas naturalis esse debilis & robusta, circa idem objectum , quod bene attraxit, sed non potest retinere. Addit quosdam addere alias facultates, ut discretricem , quam recte 116 ait non di lingui ab attractrice Mexpultrice. Sed quod sequitur de appetente majus est , potest appetens esse sine attractione, ut famescere quis potest sine alimento, appetens quoque matura, tempore prae cedit attractionem. Male mihi videtur addere appetentem non distingui ab ipsa rei utitate, quod nescio quomodo probate possu. - Sientitas et a distinguitur a facultate, tunc appetens etiam distinguetur abentitate. In
145쪽
F in n. P. IJS In solo Deo entitas inanes vires sunt unum. Si attractrix appetens facit eadem facultas, tunc appetens distinguetur ab e litate, quoniam attractrix ab ea distinguitur, ut superius de omnibus tacultatii us dixinius eas distingui ab cisentia. Reliqua desumpta sunto Cal e P.
Recte addit calorem non movere localiter per se primo, sed me di ante levitate. Dubitarem tamen an calor non moveat localiter per eptimo , nam levitas non movet, multa levia non moventur sursum , ut aer movetur deorsum, si nullum corpus csset iis iue ad centrum, illucae descenderet, motus ille sorsan non est contra naturam , sicut aer
qui ambit terrae superficiem in quem nos inspiramus, non minus est in loco naturali, q'ram qui est in suprema regione. Idem credo de illo qui est in specubus scrobibus, ac puteis. In elemento quidem praviori levia ascendunt salsum ob levitatem , sine actuali calore, ut oleum supernatat aquae, in aqua vitae subsidet, qua vitae cum aqua communirniscetur, non ipsi super nanet, sed confunduntur ab imo ad summum ibi non recurrendum est ad levitatem , nam sic aqua vitae es et in superficie aquae. In aqua bulliente, fumo camini, res graviores ascendunt in aere leviori, ut vapores .famus. Non igitur a levitate quamvis non sine ea, sed a calore primario. Alias fumi graviores, deberent
deorsum tendere, sursum acrem repellere, ut interdum faciunt in caminis reciprocantibus fumum ritu deorsum contra naturam tendens, aerem repellit cum maxima adstantium incommodo Melius additum videtur calorem movere sursum quia rarefacit.
Multis vel bis explicat id quod jam dixeram Harre scilicet Acultates naturales organicas uti fibris, non autem similares , qua in re neminem habebit adversarium. facultatem auctricem ab altrice non distingui recte probat, sed argumentis a Calle o depromptis, quem non nominat. Vult tamen alteram partem quaestionis defendere, Mait auctricem tabere iopriam actionem a nutritione dirosam ii ere distinctos steri terminos , substantiam, euantitatem Admirabiles sunt iliae vires, quae id possunt quod iuellectus, Picupis supra confitente non potest , scilicet abstrahere materiam quantitate utinam Plempi nutriretur sola substantia, si nutritio solam eam spectat, ego a quantitate vellem pinguescere, non fossum. Ad eandem actionem non opus est duabus facultatibus, si ima sussi e re potest, sicut non opus est duobus equis ad trahendum currunt, si lius sufficit. Vivens autem nutrituri augetur per eandem actionem M scilicet
146쪽
Dns et Ru C IOscilicet alimenti conversionem. Idem amplius patet .etsi enim accretio cesset, non tamen cessat decretio nam est perennis exhaustus triplicis substantiae , post accretionis terminum soli decretioni apponitur num-tio. Haec autem non solum reparat substantiam ut substantia est , ed ut quanta Aliter vivens decresceret, si sola substantia sine quantitate aleretur. Cum ex bis pateat nutritionem inccretionem uni eidemque opponi, scilicet decretioni, patet nutritionem non spectare subitantiam nude spectatam sed ut quanta est. Affert aliam objecisionem, sed pessime descriptam. Relponsionem 'o affert intricatam. Dicit in generatione produci substantiam riuantitatem quia non data subjectum prasiuno situm quo post mutata de non quanto
ad quantum, in augmentatione vero est subjectam completum quod potest mutari ad quantitatem per rerum motum. Haec mihi videntur verba voces. Nam in generatione subjectum producendum cum quantitate quae ipsi debetur, sine qua esse nequit. In nutritione vero spectatumdem subiectum continuandum cum quantitate etiam ipsi debita, quam acquirit per actum nutritionis, una scilicet eademque actione, tam numero,
Quam specie. Quod corpus in senectit te non crescat est dispositio subjecti, Limbecillitas faculiatis alaricis, sive temperie quae est illius
FAcultatem genitalem non distingui ab altrice recte volebat alle-
ristoteles quoque eam non distinxit a vegetante. Nam verum est generationem carnis in corpore fieri per actum nutritionis, icut apparet in ulcere cavo, in quo est deperditio substantiae. Respondet Uam 23 actionem non esse facultatis generantis,sed regenerationem solum, quali regenerationaturalis specie differret a generatione. Nam regeneratio elige neratio substantia quae erat, non est. Quaenam potest esse disterentia inter generationem carnis in utero, rcgenerationem ejusdem in edito
animali. Utraque enim eodem modo fit, scilicet est alteratio primum, conformatio. Sed inquit' procreatio est generatio totivi. Quid uin fiuna pars potest generari per aliam facultatem quam procreatricem, iam totum poterit produci per eandem facultatem. Addat Iacultatem everatricem esse ius lis tectibis quod est falsum, nam residet in emine , omnibus eius partibiis, tum non appareat eam obliterata in corpore
147쪽
FuN A M. M pD P L , r. Ipse nito, cum non habeat contrarium, nec enim accedens anima ipsi adversatur, probabile est remanere. Affert secundum argumentum, scilicet utramque acultatem altricem procreantem iisdem facultatibus ministrantibus uti, attractrice, c. Responde temnes potentia sensitiras indigeret iritu animali, facultate vitali, sed dispar ratio, quia hae facultates non sunt proprie ministrantes, quamvis sint necessariae. Procreatrix quoque iis opus habet, non tanquam ministrantibus, ut plantae opus habent calore solis, cujus tamen virtus non potest dici administrans, praeterquam abusive. In quo subjecto resideat facultas formatrix quaerit. Non in utero matris, ut apparet ex ovis, in quibus generatio ab alia gallina perfici potest. Non in semine, inquit, plantaram ct an nralium est animatum, unde sequitur formam non educi e potentia materiae, ut supra dixerat, si semen habet suam formam ante conformationem Fieri opinionem improbat qui voluit quarto die semen animari, qua ratione divinare non possum, quia librum illum nunquam vidi; Recte observat planipim, potuisse illum primum diem adscribere fusioni animae, non
minus quam quartu,quia natura nunquam est otiosa, membrana quoq; formantur ab eadem lacultate Male adducit in exemplum situm enceptionis ripara virginis,quod est die octava Decembris, natatu ej octava Septemἶr. naesse rem mensibus post At nisi ita die homosuerit S. Maria, Eal asesium in limit rei in mala. Tu etiam es admirabilis Theologus, Medicus &Ophtalmicus.Respodeo id non sequitur, Ecclesia non dedicat dies festos Sanctis, sed Deo soli, sicut templa, Maltaria, sepe in memoriam beneficioru quibus affecit Ecclesia ope Sanctorii Propterea etsi Beata Virgo in momento conceptionis non fuerit corpus vivens, Deo tamen agendae gratiae erant pro bonis quae ejus conceptio attulit. Sic sestum inventionis sanet crucis observatur, quae tamen crux est res inanimata Adde secundo liberum cuique esse sentire, utrum beata Virgo concepta suelit in originali peccato , necne ex decreto Sixti quarti Pontificis, sed haec res non pertinet ad fundamenta Medicinae.
Adestsemen passe esse animatumini stestibus, unde sequitur et ii semen
matris in illis esse animatum, unde cum miscentur, duae anima ratio 2nales miscentur atque id dicit ex sententia eorum qui animam volunt esse ex traduce, quam sententiam ,etsi a Theologis danunatam, vult non esse Ha reticam, sane id ad Medicinam parum spectat Author hujus sententiae dicitur Tertulin. Sed augustini haeresin vocat, lib. de Dre f. quamvis
148쪽
illa abortum acer in habere actu vitam, sed
rem rix m: noti potest forma inesse
tantum potestate, q*y y yy organisatio, omnium
vel sentiens, vel rationalis. Si tantum vegetans, ea vel vegetans est mi ire vieiulans
. Deinde semen quamdiu est in mare
habet , duae runt animae in eodem subjecto, sibi non suborcinatae. Si non linet distinctam sequetui , ea quae non sunt pars corpori, ser- Mohanima tum quoque in coitu fieri divisionem animae ab anima,
ieri , sic semen non esset amplius in potanyra μὴν λ
149쪽
in educta est, non est amplius inpotenti: deam, praeterea absurda quae hanc eductionem sequuntur, ut materialitas, mortalitas. c. Aria ipse an nam intellectivam negat produci, vi seminis. Imo si anima esset in semine, quoties per 5 , is, vel aliter ejicitur, pars qua a parte secedit, ejicitur enim per guttulis a se invicem divisas, sequitur totidem in semine animas esse, quo guttae, quae sunt dissicilia creditu. Qui semina, inquit ille, concedunt esse inanim ita, debent concedere non ines se uini facultatemformatricem, quia est amma proprietas clis somno pro uita forma seminis ' i agit in de tructi aevi arma semiis, Iurnia seminis absente adhuc agit faciatas auime ea pro rutas separao .lis ab imi
Quae rationes sunt valida, bone. Sane Galendi in hac re valde anxius est, nam opus hoc sapientiae plenum Lartis non videtur qua ui ab opifice sapientissimo profectam , non potest . credere vini seminis corpus rinare, cum omnimodo sit os vel carnem facere potest facultas materialis, sed dare iis numerum, pondus de mensuram, est opus alicujus intelligentiae. Non animae rationalis, quia haec ignorat, de propterea etsi foret in semine, non ageret per intellectum, etsi igitur facultas alteratrix ossitica ancilletur tormatrici, haec tamen est intelligentiae alicujus opus. Vide solum oculum, quis credet ullam facultatem naturalem partes ita disponere, nam ordo est opus intellein s. olebat Parace vi, esse quosdam fabros artifices omnium visenti urn, qui si Irforent ipsi fatuiae imperiti, faciebant fatuos, contra sed hoc tenebrione relicto, Plato creditur idem censuisse, de Deum dedisse Angelis
curam formandi corpora animalium, quam ego sententiam etsi nolo defenderes, non est tamen improbabilis, sicut ego utor calamo ad scribendum, ita formator utitur spiritu genitore, vel facultate alteratrice, ipse tamen numerum, situm, figuram , mensuram pondus, artificiose tradit. Omnis enirn ars est opus intellectus, ut nemo credet statuam
factam Diise a Scalpello artisicis, vi ipsius propria, sed immediate futile
ab artifice factam. Sic quaedam animalia spontaneum trabent ortum in quibus tamen est mirabilis di itinctio organorum , nonicit est in ejus modi materia suisse virtus informans, quia excello semine facta non fuerunt, sic ferrum durum vel molle ab igne aut frigore ieri potest, sedetis, fit tantum ab artifice. Idem dicit Philo oph. a. degenerat anim.ri. cap. i. admodum dubitanter hac de re loquitur, sicut non securim , aut illud instrumentum ab igne fustum digeriinus, sic non pedem non inanum, me carnem quidem. Quamvis enim ponere videatur agens in l
150쪽
hi, b ea quam testes hibent, quando foetus conformatus
ibes imisuiu onyrmatricem, quomodo fit